Ο
Αλεξάντρ (Αλέξανδρος) Στεπάνοβιτς Ποπόφ (ρωσ. Александр Степанович
Попов, 4/16 Μαρτίου 1859 – 31 Δεκεμβρίου/13 Ιανουαρίου 1905/1906) ήταν
Ρώσος φυσικός και ηλεκτροτεχνικός, ήταν ο πρώτος που παρουσίασε την
πρακτική εφαρμογή των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων (αλλά δεν υπέβαλε αίτηση
καταχώρησης ευρεσιτεχνίας για την εφεύρεση του).[1] Στη Ρωσία
πιστεύεται πως ήταν ο εφευρέτης του ραδιοφώνου και με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της τότε Ε.Σ.Σ.Δ. (1945) γιορτάζεται προς τιμή του η 7η Μαΐου ως «Μέρα Ραδιοφωνίας».
Γεννήθηκε στο χωριό Τουρίνσκιγιε Ρουντνικί (Турьинские Рудники),
σημερινό Κρασνοτουρίνσκ (Краснотурьинск), της Περιφέρειας Σβερντλόβσκ
(Свердловская область) στα Ουράλια Όρη. Ο πατέρας του ήταν ιερέας και
φρόντισε ούτως ώστε ο μικρός Αλέξανδρος να ξεκινήσει την εκπαίδευση του
στο καλής φήμης ιεροδιδασκαλείο του Περμ (Пермь), με σκοπό να
ακολουθήσει αργότερα τα βήματα του.[2] Εκείνος όμως από την εφηβεία του
έδειξε ζωηρό ενδιαφέρον για τις φυσικές επιστήμες και προτίμησε να
ολοκλήρωσει τις σπουδές του, το 1882, στο φυσικομαθηματικό τμήμα του
Πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης, στο οποίο παρέμεινε και εργάστηκε
ως εργαστηριακός βοηθός. Λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης του
Πανεπιστημίου, σύντομα μετέβη σε θέση καθηγητή φυσικής και
ηλεκτροτεχνικής στη Ναυτική Ακαδημία (Минный офицерский класс), (1883 -
1900/1901) στην Κροστάνδη (Кронштадт) της νήσου Κότλιν (Котлин), έπειτα
συνέχισε ως καθηγητής της έδρας της Φυσικής το 1901 και τέλος ως
καθηγητής και διευθυντής (1905) του Ηλεκτροτεχνικού Ινστιτούτου της
Αγίας Πετρούπολης, το οποίο σήμερα φέρει το όνομα του.
Το 1905
αρρώστησε σοβαρά, επηρεασμένος από κάποιες φοιτητικές εξεγέρσεις
[εκκρεμεί παραπομπή]. Κατέληξε από εγκεφαλική αιμορραγία στις 13
Ιανουαρίου του 1906.