Τα
προβιοτικά και κυρίως το κεφίρ και το ζωντανό γιαούρτι (όχι αυτό που
πήζει με ζελατίνη αλλά με μικροοργανισμούς με την διαδικασία της
ζύμωσης) είναι μια από τις καλύτερες τροφές και μάλιστα τις
συμπεριλαμβάνει και ο γνωστός δερματολόγος Perricone ως μία από τις
τροφές στην λίστα του με τις 10 σούπερ τροφές!
Τι είναι όμως τα προβιοτικά;
Τα προβιοτικά είναι τα
φυσικά φιλικά βακτήρια που υπάρχουν στο έντερο μας και βοηθούν την πέψη,
ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού και τα επίπεδα ενέργειας.
Αυτοί οι ζωντανοί
μικροοργανισμοί μπορούν και επιβιώνουν κατά το πέρασμα τους μέσα από τη
γαστρεντερική οδό και αποφέρουν οφέλη στον ανθρώπινο οργανισμό.
Τα προβιοτικά βακτήρια
βρίσκονται στο κέντρο του ενδιαφέροντος επιστημονικών μελετών εξαιτίας
ενός μεγάλου αριθμού πιθανών ευεργετικών επιδράσεων στην υγεία του
ανθρώπου.
Σε κείμενο του σε ενημερωτικό έντυπο ο φαρμοκοποιός Αναστάσιος Λυμπερόπουλος αναφέρει
«Στον ανθρώπινο
γαστρεντερικό σωλήνα υπάρχει ένας τεράστιος πληθυσμός βακτηριδίων, που
συνιστούν την λεγόμενη μικροβιακή χλωρίδα. Αυτή ακριβώς η χλωρίδα παίζει
σημαντικό ρόλο στην διαδικασία της πέψης και χωρίς αυτή, η διαβίωση
ενός οργανισμού θα ήταν από δύσκολη έως αδύνατη. Όσο παρέχουμε σε αυτά
τα ευεργετικά βακτήρια σωστή διατροφή (και συνήθως αυτό που είναι για
εμάς σωστή διατροφή είναι και για αυτά), και τα διατηρούμε σε καλή
υγεία, αυτά με τη σειρά τους συμβάλλουν στη διατήρηση της δικής μας
καλής υγείας.
Ο όρος προβιοτικά,
αναφέρεται σε φιλικούς προς το έντερο μικροοργανισμούς που
προμηθευόμαστε μέσω της διατροφής, Η υγεία των εντέρων μας εξαρτάται από
την καλή ισορροπία των φιλικών και των κακών βακτηρίων.
Παρόλα αυτά, η ισορροπία αυτή είναι ευαίσθητη και μπορεί εύκολα να διαταραχθεί από παράγοντες όπως:
1. αντιβιοτικά,
2. αντισυλληπτικά χάπια,
3. ταξίδια στο εξωτερικό,
4. συντηρητικά και ποσότητες ζάχαρης στη διατροφή μας,
5. παρασιτοκτόνα που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες,
6. γήρανση,
7. κακή διατροφή και ειδικότερα όταν αυτή βασίζεται σε λιπαρές τροφές,
8. αλκοόλ
9. πολύ λίγες φυτικές ίνες,
10. τροφικές δηλητηριάσεις από βακτηρίδια όπως σαλμονέλα που προκαλεί γαστρεντερίτιδα.
Tελικά ωφελούν τον οργανισμό;
Έρευνες για τα
προβιοτικά γίνονται πολλές τα τελευταία χρόνια, χωρίς όμως να έχει
προσδιοριστεί ακριβώς η δράση τους. Oι επιστήμονες είναι σίγουροι για
την ωφελιμότητα των ζωντανών μικροβίων, αλλά δεν γνωρίζουν ποια
προβιοτικά στελέχη συμβάλλουν στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων παθήσεων
και με ποια διαδικασία. Πιστεύεται, πάντως, ότι η λειτουργία των
προβιοτικών γίνεται μέσω της βελτίωσης του ανοσοποιητικού συστήματος,
γι’ αυτό και η κατανάλωσή τους θεωρείται ωφέλιμη. Eνεργούν κατά κύριο
λόγο στο παχύ έντερο, ενώ έχουν ευεργετική δράση και σε άλλα σημεία του
οργανισμού, πράγμα που σημαίνει ότι τα διάφορα στελέχη δρουν σε
διαφορετικά σημεία. Tο είδος των στελεχών, αλλά και ο ακριβής τρόπος
δράσης τους, δεν μένει παρά να ανακαλυφθεί μέσα στα επόμενα χρόνια.
Έρευνες και κλινικές μελέτες δείχνουν ότι:
Υπάρχουν διάφορα είδη
φιλικών βακτηρίων που έχουν διαφορετικές ιδιότητες, δράσεις και οφέλη.
Καταναλώνοντας συχνά προβιοτικά (δηλ προϊόντα που περιέχουν προβιοτικά
βακτήρια) μπορεί να έχουμε μια σειρά από ευεργετικές δράσεις όπως:
1. ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού με την αναστολή της ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών και με την καταστροφή τοξικών ουσιών
2. ενίσχυση του οργανισμού όσον αφορά την αντίσταση του στις μολύνσεις (π.χ. εμποδίζοντας τη διάρροια)
3. βελτίωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με τη δυσανεξία στη λακτόζη
4. βελτίωση στην
ποιότητα ζωής, καταστολή της δράσης των νιτρωδών και νιτρικών αλάτων που
προστίθενται στα προϊόντα κρέατος και τα οποία στον άνθρωπο
μετατρέπονται σε νιτροζαμίνες, που είναι καρκινογόνες
5. αντιμετώπιση των επιπλοκών της θεραπείας με αντιβιοτικά φάρμακα
6. συμβολή στην
σύνθεση και αφομοίωση των βιταμινών του συμπλέγματος Β και της βιταμίνης
Κ καθώς και στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου
7. βοηθούν στην μείωση της χοληστερίνης, στην καταπολέμηση της δυσάρεστης αναπνοής καθώς και στη μείωση των αερίων του πεπτικού.
Παραδείγματα προβιοτικών
τροφίμων είναι τα «ζωντανά» γιαούρτια, τοβκεφίρ, το τυρί, το ξυνόγαλο,
και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα που αποτελούν προϊόντα ζύμωσης, ή ακόμα
και λαχανικά με ζύμωση όπως πίκλες και ποτά όπως το κρασί.
Πρέπει να πάρω προβιοτικά;
Τα προβιοτικά μπορούν να
βοηθήσουν όσους παίρνουν αντιβίωση, όσους ταξιδεύουν στο εξωτερικό,
όσους υποφέρουν από δυσκοιλιότητα, διάρροια, φούσκωμα, το σύνδρομο
ευερέθιστου εντέρου και μυκητιάσεις. Πλήθος κλινικών μελετών
επισημαίνουν ότι τα προβιοτικά είναι 100% ασφαλή για κατανάλωση από
ανθρώπους.»
Θέλω να τονίσω ιδιαίτερα
το σημείο όπου αναφέρει την χρήση προβιοτικών σε όσους παίρνουν
αντιβίωση. Η αντιβίωση μαζί με τα ανεπιθύμητα μικρόβια καταστρέφει
ταυτόχρονα και τα ωφέλιμα δηλ την απαραίτητη χλωρίδα του γαστρεντερικού
μας σωλήνα. Φροντίστε λοιπόν όταν παίρνετε εσείς ή δίνεται στα παιδιά
σας αντιβίωση να καταναλώνετε και κάποιο γιαουρτάκι, εννοείται
παραδοσιακό και όχι αυτά τύπου επιδόρπιου!
Tι είναι τα πρεβιοτικά και τα συμβιωτικά;
Πρεβιοτικά (prebiotics)
ονομάζονται τα συστατικά των τροφίμων (κυρίως ίνες) που προάγουν την
ανάπτυξη των ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο. Aποτελούν, δηλαδή, την
«τροφή», ώστε να αναπτυχθούν περισσότερο τα προβιοτικά στελέχη. Στην
ελληνική αγορά έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια και συμβιωτικές
τροφές, οι οποίες περιέχουν ένα συνδυασμό προβιοτικών στελεχών και
πρεβιοτικών.
2 ερωτήσεις για τα προβιοτικά
1. Mπορώ να καταλάβω ποια είναι πράγματι προβιοτικά;
Σύμφωνα με τη νομοθεσία,
για να ισχυριστεί μια εταιρεία ότι το προϊόν της είναι προβιοτικό,
πρέπει να έχει συγκεκριμένη ποσότητα ζωντανών (μέχρι την ημερομηνία
λήξεως) μικροβίων ανά γραμμάριο (ή ανά ml για το γάλα). Kι αυτό γιατί,
προκειμένου να έχουν τα προβιοτικά προϊόντα ευεργετική δράση στον
οργανισμό, πρέπει τα μικρόβια που προστίθενται να είναι ζωντανά.
Συνήθως, όμως, δεν πραγματοποιούνται οι κατάλληλοι έλεγχοι, με
αποτέλεσμα να υπάρχει η πιθανότητα ορισμένα προϊόντα να περιέχουν
νεκρούς μικροοργανισμούς. Πάντως, στην περίπτωση που τα μικρόβια δεν
είναι ζωντανά, δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τον οργανισμό, αλλά το
άτομο δεν μπορεί να αποκομίσει τα οφέλη που υπόσχεται το προβιοτικό
προϊόν.
2. Eίναι κατάλληλα για όλους;
Tα προβιοτικά με τη μορφή τροφίμων μπορούν να καταναλώνονται άφοβα από όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας και κατάστασης υγείας.
Γαλακτοκομικά με στερόλες για τη μείωση της χοληστερίνης
Στη μείωση των επιπέδων
χοληστερίνης στο αίμα θεωρείται ότι βοηθάει και η κατανάλωση μιας νέας
κατηγορίας γαλακτοκομικών προϊόντων, εμπλουτισμένων με φυτικές στερόλες.
Γάλατα και επιδόρπια γιαουρτιού με τις συγκεκριμένες ουσίες συμβάλλουν,
σύμφωνα με έρευνες, στη μείωση της ολικής και της «κακής» χοληστερίνης.
