Ενδορφίνες – οι ορμόνες τις χαράς

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε τη δημοσίευση της Ioanna Kwnstantinidou.

https://www.healingeffect.gr/2016/01/blog-post_17-3.html

 

Ενδορφίνες – οι ορμόνες τις χαράς. Πως να τις ενεργοποιήσετε! - healingeffect.gr

Κείμενο του συγγραφέα και θεραπευτή Dr Jessamy Hibbert Η άσκηση μας κάνει να νιώθουμε πιο χαρούμενοι. Αισθανόμαστε καλύ­τερα με τον εαυτό μας όχι…

healingeffect.gr

 

Κείμενο του συγγραφέα και θεραπευτή Dr Jessamy Hibbert

Η άσκηση μας κάνει να νιώθουμε πιο χαρούμενοι. Αισθανόμαστε καλύ­τερα με τον εαυτό μας όχι μόνο επειδή πήραμε μια θετική πρωτοβουλία, αλλά και επειδή όταν ασκούμαστε το σώμα μας απελευθερώνει κάποιες χημικές ουσίες που ονομάζονται ενδορφίνες. Πρόκειται για φυσικές ουσίες ευεξίας που μοιάζουν με ορμόνες, παράγονται στον εγκέφαλο και δρουν ως αναλγητικά, μειώνουν δηλαδή την αντίληψη του πόνου. Όταν ελευθερώνονται από τους νευροδιαβιβαστές αρχίζουν να διατρέχουν όλο μας το σώμα, χαρίζοντάς μας μια αίσθηση ευφορίας. Ακόμα, η άσκη­ση ενεργοποιεί την αδρεναλίνη, τη σεροτονίνη και την ντοπαμίνη, όλες τους χημικές ουσίες της «χαράς», που συνεργάζονται για να σας κάνουν να νιώθετε υπέροχα. Ναι, θα είστε κουρασμένοι, αλλά ταυτόχρονα θα αισθάνεστε ενθουσιασμένοι.
Ας γυμναστούμε Από τότε που ο πρώτος άνθρωπος των σπηλαίων κυνήγησε ένα μαλλια­ρό μαμούθ και ύστερα ένιωσε έναν πόνο στους μηρούς του που τον γέμισε ικανοποίηση, γνωρίζουμε ότι η άσκηση μας κάνει καλό. Και είναι αλήθεια ότι η άσκηση μας κάνει πραγματικά να αισθανόμαστε καλύτερα. Τίποτα δεν αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας πιο γρήγορα και πιο αποτελε­σματικά από την άσκηση.Έχει αποδειχτεί ότι συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης όσο και τα αντικαταθλιπτικά, η ατομική ψυχοθεραπεία, η γνωστική ψυχοθεραπεία και οι ομαδικές συνεδρίες. Οι έρευνες δείχνουν ακόμα ότι η βελτίωση της διάθεσης ξεκινάει μόλις δέκα λεπτά αφότου αρχίσετε να γυμνάζεστε και π βελτίωση αυτή συνε­χίζεται μέχρι και είκοσι λεπτά ακόμα. Έρευνα για την άσκηση και την κατάθλιψη, στην οποία οι συμμετέχοντες περπατούσαν καθημερινά επί επτά εβδομάδες, έδειξε όχι η βελτιωμένη διάθεση και ενέργεχά τους πα­ρέμενε και πέντε μήνες αργότερα, ενώ είχαν επιστρέφει στις κανονικές συνήθειές τους.
Οι θετικές συνέπειες της άσκησης
Ενεργοποιεί τις ενδορφίνες.
Αυξάνει την ευεξία.
Βελτιώνει την αυτοεκτίμηση.
Χαρίζει μια αίσθηση επιτυχίας.
Αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας.
Ανακουφίζει από το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα.
Κινητοποιεί.
Βελτιώνει την πνευματική λειτουργία.
Βελτιώνει τον ύπνο.
Βελτιώνει τη φυσική κατάσταση και τη συνολική υγεία.
Τονώνει το ηθικό.
Οι πράξεις πραγματικά μιλούν πιο δυνατά από τις λέξεις
Μην ξεχνάτε ότι ο σκοπός της άσκησης δεν είναι να λάβετε μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες, αλλά να νιώσετε καλύτερα με τον εαυτό σας σω­ματικά και ψυχικά. Αν δεν έχετε καν τρέξει το τετράγωνο του σπιτιού σας, δεν έχει νόημα να δηλώσετε συμμετοχή στον επόμενο σούπερ μα­ραθώνιο και να διανύετε ατελείωτα χιλιόμετρα στον διάδρομο κάποιου σκοτεινού γυμναστηρίου για πολλούς συνεχόμενους μήνες. Θα πιεστεί­τε υπερβολικά ή δεν θα το απολαύσετε. Η σίγουρη συνταγή της αποτυ­χίας είναι να πείτε «θα πηγαίνω στο γυμναστήριο τρεις φορές την εβδο­μάδα», ενώ στην πραγματικότητα δεν θα το κάνετε με τίποτα. Αντίθετα, βρείτε κάτι που σας αρέσει να κάνετε, προσιτό και ρεαλιστικό. Σας έχου­με εδώ κάποιες προτάσεις για να ξεκινήσετε το «Καινούργιο και Καθόλου Τρομακτικό Πρόγραμμα Άσκησης» (που δεν περιλαμβάνει ζέσταμα, εκτός κι αν θέλετε εσείς να το κάνετε):
Κατεβείτε από το λεωφορείο μια στάση πριν από τη δική σας. Ασκού­μαι δεν σημαίνει απαραίτητα κάνω κυκλική προπόνηση σε γυμνα­στήριο! Υγεία είναι οτιδήποτε σας δραστηριοποιεί. Γιατί να μην περ­πατήσετε μέχρι το σπίτι αντί να πάρετε το λεωφορείο;Ή να ανεβείτε τις σκάλες αντί να πάρετε το ασανσέρ;
Γυμναστείτε ομαδικά. Τα περισσότερα γυμναστήρια έχουν τμήματα που δέχονται και μη μέλη.
Βρείτε κάποιο που σας ακούγεται ενδια­φέρον και πηγαίνετε να δείτε πώς είναι. Η κοινωνική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της άσκησης είναι πολύ σημαντική: αν έχετε στο μυαλό σας την παρέα ή σκέφτεστε πως αν δεν πάτε, εκτός από τον εαυτό σας, θα απογοητεύσετε και κάποιον άλλο, τότε είναι πολύ πιο πιθανό να μην τα παρατήσετε.
Αν θέλετε καρδιαγγειακή άσκηση χαμηλής έντασης, δοκιμάστε την κολύμβηση.
Μετά την άσκηση, κάντε σάουνα. Μια έρευνα που έγινε από φυσι- κοπαθητικούς θεραπευτές έδειξε ότι ο ιδρώτας στη σάουνα μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση, να προσφέρει ανακούφιση από τους μυϊκούς σπασμούς, την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή και τα υψηλά επίπεδα άγχους.
Αγοράστε, δανειστείτε ή νοικιάστε ένα ποδήλατο και πηγαίνετε με αυτό στη δουλειά σας.
Πηγαίνετε με τους φίλους σας για χορό.
Κάντε τις δουλειές του σπιτιού πιο ενεργητικά. Βάλτε μουσική και χορέψτε ενώ σκουπίζετε με την ηλεκτρική, σκύβοντας για να σκου­πίσετε και κάτω από τα έπιπλα.
Ασχοληθείτε λίγο με την κηπουρική. Είναι χαμηλής έντασης άσκηση, αλλά περιέχει πολύ σκύψιμο, μετακίνηση, τέντωμα και σήκωμα.
Δοκιμάστε γιόγκα ή piMes. Και οι δύο αυτές σχολές είναι απίστευτα ευεργετικές για το σώμα και το πνεύμα.
Μόλις αποφασίσετε τι θέλετε να δοκιμάσετε, προσαρμόστε το ημε­ρολόγιο δραστηριοτήτων σας και προγραμματίστε κάποιο είδος άσκησηςτουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα για μισή ώρα. Να είστε συγκε­κριμένοι. Ορίστε συγκεκριμένη ημέρα και ώρα για να έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες να το κάνετε και σκεφτείτε να ίο προτείνετε σε κάποιον φίλο, έτσι ώστε να μην μπορείτε να το ακυρώσετε την τελευταία στιγμή. Μπορεί να λειτουργήσει βοηθητικά, όπως κάνατε και σε προηγούμενο κεφάλαιο με τον προγραμματισμό θετικών δραστηριοτήτων, αν κατατά­ξετε τις ασκήσεις σας σε «εύκολες», «μέτριες» και «δύσκολες» και ύστερα ξεκινήσετε με τις εύκολες για να φτάσετε σταδιακά σε εκείνες που θεω­ρείτε δύσκολες. Προσπαθήστε να διαλέξετε τρεις διαφορετικές ασκήσεις για να υπάρχει ενδιαφέρον, ανεξάρτητα από το αν είναι περπάτημα, κηπουρική ή άσκηση στο γυμναστήριο.
Πράσινη άσκηση
Έρευνα που διεξήχθη το 2012 από την οργάνωση ψυχικής υγείας MIND βρήκε ότι εννέα στις δέκα γυναίκες ηλικίας άνω των τριάντα, όταν σκέφτονται να γυμναστούν σε εξωτερικό χώρο, παλεύουν με : την έλλειψη αυτοπεποίθησης όσον αφορά το σώμα τους και με τη χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτό είναι πραγματικά λυπηρό γιατί μια άλλη · έρευνα από την ίδια οργάνωση ανέφερε ότι το 94% των ανθρώπων που ρωτήθηκαν δήλωσαν ότι η «πράσινη άσκηση» βελτίωσε την ψυχική υγεία τους και την αίσθηση της ευεξίας. Αν δεν αισθάνεστε άνετα να κάνετε τζόκινγκ στον δρόμο, δοκιμάστε να περπατήσετε σε ένα πάρκο μαζί με φίλους ή ακούγοντας μουσική με το iPod, μόνο μην κρυφτείτε σε κάποιον εσωτερικό χώρο. Ο καθαρός αέρας, η φύση, τα διαφορετικά τοπία και οι ήχοι τονώνουν τόσο το σώμα όσο και το πνεύμα σας.Ακολουθήστε το καινούργιο σας πρόγραμμα για μία εβδομάδα, εκτι­μήστε πώς πήγε και σημειώστε σε κάθε άσκηση ένα «Α» ή ένα «Ε», ανάλογα με το αν το απολαύσατε ιδιαίτερα ή σας χάρισε ένα αίσθημα επιτυχίας.
Θυμηθείτε μόνο να κάνετε αυτό που θέλετε να κάνετε, κι όχι αυτό που πιστεύετε ότι πρέπει να κάνετε. Αν κάτι δεν είναι βαρετό, θα το συνεχίσετε πιο εύκολα. Σκεφτείτε, τι θα μπορούσε να σας κάνει να σταματήσετε την άσκηση και βρείτε τρόπους να ξεπεράσετε το πρόβλημα. Π.χ. Χαμηλό κίνητρο -»να πάω με κάποιον φίλο.
Αφού τελειώσει αυτή η εβδομάδα, κάντε στον εαυτό σας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
Πώς νιώθατε πριν από την άσκηση: ανήσυχος / νευρικός / ενθουσια­σμένος / κουρασμένος / βαριεστημένος;
Πώς νιώθατε κατά τη διάρκεια της άσκησης;
Πώς νιώσατε αφού ασκηθήκατε;
Ανατρέξτε στον κατάλογο των θετικών συνεπειών που αναφέραμε νωρίτερα. Μπορείτε να πείτε πως κάποια από αυτές ισχύει;
Θα παρατηρήσετε πιθανότατα ότι σε γενικές γραμμές δεν είχατε διά­θεση να ασκηθείτε -στην πραγματικότητα η προοπτική έμοιαζε μάλλον τρομακτική-, αλλά από τη στιγμή που ξεκινήσατε το απολαύσατε και ύστερα αισθανόσαστε όμορφα και, γιατί όχι, υπερήφανοι για τον εαυτό σας. Γι’ αυτό, εκείνες τις ημέρες που δεν έχετε καμία απολύτως διάθεση, να θυμάστε ότι αυτό δεν προεξοφλεί το πώς θα νιώθετε μετά. Σκεφτείτε ακόμα πώς θα νιώθετε αν παραλείψετε εντελώς το κομμάτι άσκηση: τύψεις και ενοχές. Πόσες φορές εκνευριστήκατε με τον εαυτό σας επειδή δεν συνεχίσατε αυτό που ξεκινήσατε; Αρχίστε μαλακά (περπατήστε ως το σπίτι, ανεβείτε με τις σκάλες αντί με το ασανσέρ) και θα εκπλαγείτε με την αίσθηση επιτυχίας και την ευεξία που θα νιώθετε. Και η ευεξία αυτή δεν θα είναι μόνο σωματική, αλλά και ψυχική, αφού θα έχετε την ικανοποίηση να σβήσετε κάτι από τη λίστα με αυτά που έχετε βάλει στόχο να πραγματοποιήσετε.
Ο χάρτης εγκεφάλου για τη σωματική άσκηση
Συμπληρώστε ιον χάρτη εγκεφάλου για τη σωματική άσκηση που βρί­σκεται αριστερά, διαλέγοντας μία από τις ασκήσεις που ολοκληρώσατε από το ημερολόγιο δραστηριοτήτων. Σκεφτείτε σοβαρά τι αισθανθήκατε, σωματικά και ψυχικά, από το γεγονός ότι ολοκληρώσατε την άσκηση, τι σκεφτήκατε αφού την κάνατε και τι σας παρακίνησε να κάνετε. Μήπως σας έκανε να σκεφτείτε «Αυτό μπορώ να το ξανακάνω» (σκέψεις), την ώρα που ανεβαίνατε ιις σκάλες προς το σπίτι σας (συμπεριφορά) και αισθανόσασταν πολύ υπερήφανοι για τον εαυτό σας (συναισθήματα);
Και χαλαρώστε…
Ένα πολύ μεγάλο μέρος της σωματικής ευεξίας είναι η χαλάρωση. Υγιει­νός τρόπος ζωής σημαίνει να δίνουμε στο σώμα μας την ευκαιρία να ξεκουράζεται, να ανακτά τις δυνάμεις του. Όταν νιώθετε τσιτωμένοι, αγχωμένοι και ανήσυχοι, το σώμα σας βρίσκεται υπό διαρκή πίεση, κατά συνέπεια και όταν το σώμα σας είναι ήρεμο, το ίδιο είναι και το μυαλό σας. Δεν είναι δυνατόν να αισθάνεται κανείς ψυχική ένταση όταν σωματικά είναι χαλαρός και το αντίστροφο. Η χαλάρωση έχει θετικό αντίκτυπο στις σκέψεις σας, στα συναισθήματά σας και σε ό,τι κάνετε. Μπορεί να πρόκειται για κάτι απλό, όπως να βρείτε χρόνο να διαβάσετε τις κυριακάτικες εφημερίδες, να δείτε το αγαπημένο σας σίριαλ ή να κάνετε ένα ντους.
Ωστόσο, όσο εύκολο είναι να πείτε «Τώρα θα χαλαρώσω», τόσο δύ­σκολο είναι να το πετύχετε πραγματικά. Ιδιαίτερα όταν το μυαλό σας είναι επιβαρυμένο με άγχη, ενοχές, ανησυχία και αρνητικές σκέψεις, και το σώμα σας πονάει και είναι κουρασμένο. Ακριβώς γι’ αυτό σας διατά­ζουμε (ναι, σας διατάζουμε) να χαλαρώσετε. Προτείνουμε ένα μάθημα υποχρεωτικής χαλάρωσης, το οποίο ίσως φαίνεται… λίγο αγχωτικό, αλ­λά δεν είναι καθόλου. Γράψτε στο ημερολόγιο δραστηριοτήτων σας με­ρικά πράγματα που σας χαλαρώνουν – εμείς προτείνουμε δύο δοκιμα­σμένες και ελεγμένες τεχνικές για να σας βοηθήσουμε να λυθείτε: πάρτε βαθιές ανάσες και κάντε ένα μπάνιο.
Πάρτε βαθιές ανάσες
Αυτή η άσκηση αναπνοών θα σας πάρει μόνο μερικά λεπτά, αλλά αν την κάνετε σωστά θα σας βοηθήσει πραγματικά να χαλαρώσετε:
Τοποθετήστε το ένα χέρι επάνω στο στήθος σας και το άλλο στην κοιλιακή χώρα.
Εισπνεύστε αργά (κατά προτίμηση από τη μύτη και με το στόμα κλειστό).
Καθώς εισπνέετε σπρώξτε την κοιλιά σας προς τα έξω – νιώστε τη να φουσκώνει και το χέρι σας να ανεβαίνει.
Κρατήστε την αναπνοή σας για δύο δευτερόλεπτα.
Εκπνεύστε αργά από τη μύτη – νιώστε το στομάχι σας να ξεφουσκώ­νει και το χέρι σας να κατεβαίνει.
Καθώς εκπνέετε, χαμογελάστε. Το χαμόγελο σας κάνει από μόνο του να αισθανθείτε πιο ευτυχισμένοι.
Σκεφτείτε κάτι – ένα αγαπημένο πρόσωπο, μια ηλιόλουστη παραλία, ένα ωραίο τοπίο.
Επαναλάβετε τέσσερις φορές.
Πρόκειται για μια πάρα πολύ απλή άσκηση. Θα κάνει τους παλμούς σας να πέσουν, το σώμα σας να χαλαρώσει και, επειδή εστιάζετε στην αναπνοή σας, ο νους σας θα κάνει κι αυτός ένα διάλειμμα, που τόσο το χρειάζεται.Κάντε ένα μπάνιο
Ο Νιλ Μόρις, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Γουλβερχάμπτον, μελέ­τησε οκτώ ανθρώπους που έκαναν μπάνιο κάθε μέρα για δεκαπέντε ημέρες. Ανακάλυψε ότι η αίσθηση της γενικής ευεξίας των συμμετεχό- ντων αυξήθηκε δραματικά. Όλοι σημείωσαν πώς η απαισιοδοξία τους για το μέλλον μειώθηκε, ενώ το αίσθημα ηδονής αυξήθηκε. Ο Μόρις το απέδωσε σε έναν συνδυασμό αίσθησης ηρεμίας και άνεσης.
Το μπάνιο μάς δίνει την αίσθηση της πολυτέλειας. Το γεγονός ότι αφιερώνετε χρόνο για να απολαύσετε ένα μπάνιο μέσα σε ζεστό -ίσως και αρωματισμένο- νερό είναι σχεδόν υπερβολή. Δεν πρόκειται πλέον για μια υποχρέωση που διεκπεραιώνετε πριν φύγετε για τη δουλειά, αλλά για παραχώρηση χρόνου στον εαυτό σας για να χαλαρώσετε.
Το μπάνιο έχει και αποδεδειγμένα σωματικά οφέλη.Ένα ζεστό μπά­νιο μπορεί να τονώσει την κυκλοφορία και την κίνηση των κυττάρων, ενώ η προσθήκη αλάτων θα βοηθήσει στην ανακούφιση της αρθρίτιδας, των δερματικών προβλημάτων, της κατακράτησης υγρών και των πόνων και ενοχλήσεων. Τα άλατα θειικού μαγνησίου βοηθούν στη διατήρηση της λειτουργίας των ενζύμων στο σώμα σας και μπορούν να δυναμώσουν τα τοιχώματα του πεπτικού σωλήνα σας. Κι όλα αυτά, ενώ εσείς χαλα­ρώνετε στην μπανιέρα σας.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο Μικρό βιβλίο της Χαράς – Εκδόσεις Μεταίχμιο Πηγή

Ζαν Ζακ Ρουσσώ (Jean Jacques Rousseau, 28 Ιουνίου 1712 - 2 Ιουλίου 1778)

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια παλιότερη δημοσίευση.

Bigbook.gr

2 Ιουλίου 2013 ·

Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ (Jean Jacques Rousseau, 28 Ιουνίου 1712 - 2 Ιουλίου 1778) ήταν Ελβετός φιλόσοφος, συγγραφέας, πολιτικός θεωρητικός, και αυτοδίδακτος συνθέτης στην περίοδο του Διαφωτισμού. Οι πολιτικές ιδέες του Ρουσσώ επηρέασαν τη γαλλική επανάσταση, την ανάπτυξη της κομμουνιστικής και σοσιαλιστικής θεωρίας, και την ιδεολογία του εθνικισμού.

Ο Ρουσσώ γεννήθηκε και μεγάλωσε στην θρησκευτικά καλβινιστική Γενεύη. Ο πατέρας του, Ισαάκ Ρουσσώ, ήταν ωρολογοποιός. Οι πρόγονοι του ήταν Ουγενότοι πρόσφυγες από την Γαλλία, οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στην Γενεύη. Η μητέρα του Ζαν Ζακ Ρουσσώ, η οποία ήταν κόρη ενός προτεστάντη ιερέα,πέθανε εννιά μέρες μετά την γέννηση του Ρουσσώ, και έτσι ο ίδιος έμεινε ορφανός. Σε ηλικία 10 ετών εγκαταλείφθηκε από τον πατέρα του, και έτσι ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ γνώρισε δύσκολα παιδικά χρόνια. Στη συνέχεια της ζωής του πέρασε δύο χρόνια με έναν πάστορα, ως το 1724. Μετά ο θείος του τον τοποθέτησε ως μαθητευόμενο γραφέα σε ένα δικαστικό γραφείο, και το 1725 έγινε μαθητευόμενος ενός χαράκτη.
Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ εγκαταλείπει την γενέτειρα του Γενεύη σε ηλικία 16 ετών, το 1728. Είναι ο εφημέριος του Κονφινιόν που τον στέλνει στην βαρόνη Μαντάμ ντε Βαράνς, πρόσφατα προσηλυτισμένη στον καθολικισμό. Αυτή με την σειρά της τον στέλνει στο Τορίνο της Ιταλίας, όπου ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ ασπάζεται τον καθολικισμό.
Τον επόμενο χρόνο ο Ρουσσώ επιστρέφει στο σπίτι της βαρόνης, την οποία πλέον θεωρεί μητέρα του. Το 1730 ταξιδεύει με τα πόδια ως το Νεσατέλ, όπου διδάσκει μουσική. Μέχρι το 1739 περιπλανιέται σε διάφορα μέρη στην Ελβετία, ενώ μάλιστα η βαρόνη γίνεται και ερωμένη του. Το ίδιο έτος συγγράφει και το πρώτο του βιβλίο, Le verger de Madame la baronne de Warens.
Το 1742 βρίσκεται στο Παρίσι όπου γράφει ως το 1743 δύο δοκίμια σχετικά με την μουσική και αναπτύσσει σχέσεις με τον Διαφωτιστή Ντενί Ντιντερό.
Το 1745 γνωρίζει μία υπηρέτρια πανδοχείου, με την οποία θα αποκτήσει πέντε παιδιά.
Το 1749 γράφει για την Εγκυκλοπαίδεια όλα τα άρθρα που αφορούσαν την μουσική.
Το 1750 συμμετέχει σε έναν διαγωνισμό της Ακαδημίας του Ντιζόν (Académie de Dijon), και η διατριβή του Διατριβή σχετικά με τις τέχνες και τις επιστήμες, στην οποία υποστηρίζει ότι η πρόοδος συνεπάγεται διαφθορά και εκφυλισμό, κερδίζει το πρώτο βραβείο.
Το 1755, σε έναν άλλον διαγωνισμό της ίδιας Ακαδημίας, απαντάει με το πρώτο μεγάλο έργο του Διατριβή για την προέλευση και τις βάσεις της ανισότητας μεταξύ των ανθρώπων. Το έργο αυτό όμως προκάλεσε έντονες αντιδράσεις κατά του Ρουσσώ.
Απόψεις του Ρουσσώ
Οι φορείς της εκτελεστικής εξουσίας δεν είναι αφέντες του λαού, μα υπάλληλοί του. Ο λαός πρέπει να μπορεί να τους διορίζει και να τους απολύει όποτε θέλει. Δεν υπάρχει θέμα να συμβληθούν με το λαό, πρέπει να τον υπακούσουν.
Έργα
Le Devin du Village (Ο μάγος του χωριού, όπερα, 1752)
Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes (Διατριβή για την προέλευση και τις βάσεις της ανισότητας μεταξύ των ανθρώπων, 1754)
Julie ou la Nouvelle Héloïse (Ιουλία ή Η νέα Ελοϊζα, 1761)
Du contrat social ou principes du droit politique (Περί του κοινωνικού συμβολαίου ή αρχές του πολιτικού δικαίου, 1762)
Émile ou De l'éducation (Αιμίλιος, ή Περί Αγωγής, 1762)
Les Confessions (Εξομολογήσεις, 1770/1782)
Rêveries du promeneur solitaire (Εξομολογήσεις του μοναχικού οδοιπόρου, 1782)
Έργα του Ζαν Ζακ Ρουσσώ στα Νέα Ελληνικά
Αιμίλιος ή Περί αγωγής. α) Μετάφρ. Στέλλα Βουρδουμπά. «Δαρεμά», Αθ. χ.χ. β) Μετάφρ. Γιάννης Σπανός, Επιμ. Πολυτίμη Γκέκα. 2 τόμοι, «Πλέθρον», Αθ. 2001-2.
Η κοινωνική ανισότητα. Μετάφρ.-Σχόλια Στάθης Πρωταίος. «Δαρεμάς», Αθ. 1963.
Πραγματεία περί της καταγωγής και των θεμελίων της ανισότητας ανάμεσα στους ανθρώπους. Μετάφρ. Μέλπω Αλεξίου-Καναγκίνη – Κώστας Σκορδύλης. «Σύγχρονη Εποχή», Αθ. 1992 (2η έκδοση, 1999).
Οι εξομολογήσεις. Μετάφρ. Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου, 2 τόμοι. «Ιδεόγραμμα», Αθ. 1997.
Επιστολή στον Ντ’ Αλαμπέρ. Περί των θεαμάτων. Μετάφρ.-Σημειώσεις Γιώργος Μητρόπουλος, Επιμ. Γιώργος Μανιάτης. «Στάχυ», Αθ. 2001. ε
Γράμματα από το βουνό. Μετάφρ. Κατερίνα Κέη, Εισαγωγή-Επιμ. Αλέξανδρος Χρύσης. «Στάχυ», Αθ. 2002.
Λόγος περί πολιτικής οικονομίας. Μετάφρ. Κατερίνα Γεωργοπούλου. "Σαββάλας", Αθ. 2004.
Σχέδιο Συντάγματος για την Κορσική. Στοχασμοί διακυβέρνησης της Πολωνίας και της σχεδιαζόμενης μεταρρύθμισής της. Μετάφρ. Κατερίνα Κέη. Εισαγωγή-Επιμ. Αλέξανδρος Χρύσης. "Πολύτροπον", Αθ. 2006.
Δοκίμιο περί καταγωγής των γλωσσών. Όπου γίνεται λόγος περί μελωδίας και μουσικής μιμήσεως. Μετάφρ. Κωστής Παπαγιώργης. "Καστανιώτης", Αθ. 1998.
Οι ονειροπολήσεις του μοναχικού οδοιπόρου. Μετάφρ. Νίκος Σημηριώτης. «Ζαχαρόπουλος», Αθ. 1989.
Αιμίλιος και Σοφία. «Ροές», Αθ. 2010
Το κοινωνικό συμβόλαιο ή Αρχές πολιτικού δικαίου. α) Μετάφρ. Βασιλική Γρηγοροπούλου - Αλβέρτος Σταϊνχάουερ. "Πόλις", 3η έκδοση, Αθ. 2005. β) “DeAgostini Hellas”, Αθ. 2004. γ) Μετάφρ. Φώντας Κονδύλης. «Δαμιανός», Αθ. χ.χ. δ) Μετάφρ. Δ. Π. Κωστελένος. «Δαμιανός», Αθ. χ.χ.
Λόγος περί επιστημών και τεχνών, μτφρ. Τάσος Μπέτζελος, εκδ. Νήσος, Αθήνα, 2012
http://el.wikipedia.org/…/%CE%96%CE%B1%CE%BD_%CE%96%CE%B1%C…

«Κρύψε με»!

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια παλιότερη δημοσίευση.

 

GIORGOS GIANNIAS - KRIPSE ME | OFFICIAL Audio Release HD [NEW] (+LYRICS)

Official Audio Release by Giorgos Giannias performing Kripse Me. ©2013 Heaven Music…

youtube.com

 

 

Δημοσιεύτηκε στις 17 Μαΐ 2013

Official Audio Release by Giorgos Giannias performing Kripse Me. ©2013 Heaven Music S.A. (Greece). Music: Nikos Karvelas - Lyrics: Natalia Germanou.

Download it on iTunes: http://bit.ly/10BYNAv

Subscribe Here: http://bit.ly/HeavenMusicYouTube

Get involved with Heaven Music:
♫Website: http://www.heavenmusic.gr
♫Facebook: http://bit.ly/HeavenMusicFacebook
♫Google+: http://bit.ly/HeavenMusicGooglePlus
♫Twitter: http://bit.ly/HeavenMusicTwitter

CREDITS
Mουσική: Νίκος Καρβέλας
Στίχοι: Ναταλία Γερμανού
Προγραμματισμός - Ενορχήστρωση: Παντελής Ταλαδιανός
Η Ηχογράφηση και η μίξη έγινε στο Studio 111

PRESS RELEASE
Ο Γιώργος Γιαννιάς ερμηνεύει το «Κρύψε με»! Μια πραγματικά υπέροχη ερμηνεία που σίγουρα θα σας συναρπάσει! Ο Γιώργος δίνει τον καλύτερο του εαυτό και ουσιαστικά μας συστήνει  ξανά αυτό το τραγούδι, που είχαμε ακούσει σε πρώτη εκτέλεση από το Στάθη Αγγελόπουλο.

*Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Νίκο Καρβέλα και την Ναταλία Γερμανού
Γιώργος Γιαννιάς


LYRICS
Όλα γυρίζουν γύρω μου τρελά
όλοι ζητάνε και μου πέρνουνε πολλά
τόσα προβλήματα γενιούνται ξαφνικά
κι εγώ παλεύω να ξεφύγω απ' αυτά

Σε σένα έρχομαι για να με σώσεις
μόνο σε σένα που δε θα με προδώσεις

Κρύψε με στην αγκαλιά σου
κρύψε με μες στα φιλιά σου
κρύψε με μες στη ζωή σου
κρύψε μες στο κορμί σου

Να μη με βρει κανείς

Όλοι φωνάζουν πάλι δυνατά
άγχος και κούραση να γίνονται θηλιά
και κει που τίποτα δεν πάει πια καλά
τότε θυμάμαι την δική σου αγκαλιά

Σε σένα έρχομαι για να με σώσεις
μόνο σε σένα που δε θα με προδώσεις

Κρύψε με στην αγκαλιά σου
κρύψε με μες στα φιλιά σου
κρύψε με μες στη ζωή σου
κρύψε μες στο κορμί σου

Να μη με βρει κανείς


©2013 Heaven Music

Ο άγνωστος πόλεμος των αρωματικων φυτων

Ο άγνωστος πόλεμος των αρωματικων φυτων - Agrotic Mall

Το ελληνικό τσάι, η ρίγανη και τα άλλα φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά έχουν γίνει «μήλο της έριδας» για Έλληνες και Αλβανούς. Τα λεφτά είναι… πολλά και το κίνητρο μεγάλο. Μόλις πέσει το σκοτάδι, ομάδες Αλβανών εισέρχονται με μουλάρια ή πεζοί στην ορεινή περιοχή του Γράμμου, της Ιεροπηγής Καστοριάς αλλά και στο Βροντερό της Πρέσπας Φλώρινας και «κουρεύουν» τεράστιες εκτάσεις με τσάι και άλλα σπάνια αρωματικά – φαρμακευτικά φυτά, που σε κάποιες περιπτώσεις συναντώνται ως μοναδική χλωρίδα στις παραπάνω περιοχές.
Η ζημιά είναι διπλή για τη χώρα μας και σίγουρα όχι μόνο οικονομική.
Εισέρχονται γρήγορα στο ελληνικό έδαφος και από την βιασύνη τους για να προλάβουν πριν εντοπιστούν, σε πολλές περιπτώσεις, ξεριζώνουν το τσάι αλλά και τα άλλα βότανα με αποτέλεσμα να χάνεται διαπαντός η παρουσία τους.
Τις τελευταίες είκοσι ημέρες από την εληνοαλβανική μεθόριο της Πρέσπας, έως την περιοχή του Γράμμου, άνδρες της συνοριακής φύλαξης Φλώρινας και Καστοριάς έχουν συλλάβει πάνω από επτά Αλβανούς, με ποσότητες τσαγιού και άλλων φαρμακευτικών φυτών και βοτάνων που ξεπερνούν τα 200 κιλά.

Οι ποσότητες αυτές καταλήγουν στην αρωματοποιία, τη φαρμακοβιομηχανία, το λιανικό εμπόριο αλλά και τους πλανόδιους πωλητές, έναντι αδρής αμοιβής. Σύμφωνα με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, αντιπρόεδρο της Εταιρίας Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς, η ζημία που προκαλείται στην χλωρίδα του Γράμμου είναι τεράστια «αφού συλλέγονται ανεξέλεγκτα και ορισμένα σπάνια βότανα και φυτά που βρίσκονται σε αφθονία στο Γράμμο, όπως η “Πριμούλα η Γνησία” (Primula veris) και η “Γεντιανή η Κίτρινη” (Gentiana lutea)».
Όπως ανέφερε ο κ. Παναγιωτόπουλος, οι Αλβανοί συγκεντρώνουν σε μεγάλες ποσότητες τα αρωματικά φυτά και τα βότανα στα σπίτια τους και στην συνέχεια τα πωλούν σε φαρμακευτικές εταιρίες και οίκους παρασκευής καλλυντικών.
Το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης συλλογής τσαγιού και άλλων φυτών τέθηκε στην αλβανική αστυνομία όσο και στους εκπροσώπους των τοπικών αρχών πριν από πριν από δύο χρόνια.
Εκεί αποκαλύφθηκε ότι υπάρχει ένα δίκτυο μεταφοράς των άγριων βοτάνων του δάσους και πώλησής τους σε εμπόρους που με την σειρά τους τα διοχετεύον σε φαρμακευτικούς οίκους και εταιρίες καλλυντικών.
Τα τελευταία χρόνια οι μικρές εταιρίες καλλυντικών έχουν αυξηθεί σημαντικά σε όλη την Ευρώπη, ενώ έχει αναπτυχθεί «μόδα» κατανάλωσης θεραπευτικών βοτάνων για πάσαν… νόσον.
«Ο Κράταιγος, η Μονόγυνος (Crataegus) και η Πριμούλα η Γνησία, είναι δύο είδη σπάνιων βοτάνων που βρίσκονται στην αλπική ζώνη του Γράμμου και συλλέγουν μετά μανίας οι Αλβανοί» δήλωσε η Στέλλα Κωστακοπούλου, προϊσταμένη της διεύθυνσης Δασών Καστοριάς και σημείωσε λέγοντας ότι «στο βαθμό που το επιτρέπουν τα τεχνικά μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας, βρισκόμαστε στην γραμμή της ελληνοαλβανικής μεθορίου για να παρακολουθούμε την κατάσταση».

Τα τελευταία χρόνια το θέμα της παράνομης συλλογής βοτάνων έχει τεθεί στις προτεραιότητας των αστυνομικών αρχών, που επιτηρούν την μεθόριο και μόνο τον τελευταίο μήνα οι αστυνομικές αρχές έχουν προβεί σε αρκετές συλλήψεις κυρίως αλλοδαπών αλλά και Ελλήνων για συλλογή μεγάλων ποσοτήτων τσαγιού.

​«Καταφέραμε σε μεγάλο βαθμό, μέσα από οργανωμένες προσπάθειες με την αστυνομία και την διεύθυνση δασών να ανακόψουμε την ολοένα αυξανόμενη τάση τωνΕλλήνων να ανεβαίνουν με τα τζιπ και τα αγροτικά αυτοκίνητα στο βουνό και να φορτώνουν τεράστιες ποσότητες βοτάνων και τσαγιού», επεσήμανε ο κ. Παναγιωτόπουλος και κατέληξε λέγοντας ότι «σήμερα μένει να αντιμετωπίσουμε μόνο το κύμα των Αλβανών που “κατά κύματα περνούν την μεθόριο και μάλιστα σε περιοχές της αλπικής ζώνης που είναι δύσκολο να συλληφθούν». Σύμφωνα με τις αναφορές που δίνουν οι δασοφύλακες στην υπηρεσία τους, η καταστροφή της χλωρίδας γίνεται όχι μόνο από τις τεράστιες ποσότητες βοτάνων, που συλλέγονται παράνομα, αλλά και από τον τρόπο που γίνεται.
Η κ. Κωστακοπούλου, εξήγησε ότι «έχουν εκδοθεί και δημοσιοποιηθεί δύο αποφάσεις από την διεύθυνση δασών της Καστοριάς, όπου ορίζεται μα σαφήνεια τι ποσότητες μπορεί να συλλέξει κάποιος σε τσάι και άγρια βότανα, για προσωπική του χρήση και όχι για εμπορία.
»Για παράδειγμα, επιτρέπεται η συλλογή τσαγιού από την 1 Ιουλίου έως τις 20 Αυγούστου, μέχρι 5 κιλά ανά οικογένεια, ενώ για τα υπόλοιπα βότανα και αρωματικά φυτά, όπως μελισσόχορτο, μέντα, ρίγανη, θρούμπι, κλπ, επιτρέπεται μισό κιλό κάθε φορά. Επίσης, απαγορεύεται η συλλογή της άγριας ορχιδέας του Γράμμου, που οι παράνομοι συλλέκτες την χρησιμοποιούν ευρέως στην παραγωγή σαλεπιού».
πηγη¨zougla.gr

Αλέξανδρος Παναγούλης (2 Ιουλίου 1939 – 1 Μαΐου 1976)

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια παλιότερη δημοσίευση.

Bigbook.gr

2 Ιουλίου 2013 ·

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης (2 Ιουλίου 1939 – 1 Μαΐου 1976) υπήρξε πολιτικός και ποιητής. Δραστηριοποιήθηκε στον αγώνα κατά της Δικτατορίας της Χούντας των Συνταγματαρχών (1967-1974). Παγκόσμια γνωστός, ιδιαίτερα για την θαρραλέα του πράξη, την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου στις 13 Αυγούστου 1968, αλλά και για την αντοχή του στα βασανιστήρια που ακολούθησαν. Στην μεταπολίτευση εκλέχθηκε βουλευτής με την Ένωση Κέντρου (Ε.Κ.).

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης γεννήθηκε στην Γλυφάδα. Δευτερότοκος γιος της Αθηνάς Κακαβούλη και του Βασιλείου Παναγούλη, αξιωματικού του στρατού ξηράς. Αδερφός του Γεωργίου Παναγούλη, θύματος του καθεστώτος των Συνταγματαρχών, και του Ευσταθίου Παναγούλη, μετέπειτα πολιτικού άνδρα. Από την πλευρά του πατέρα του κατάγεται από την Δίβρη (Λαμπεία) Ηλείας και από την πλευρά της μητέρας του από το Σύβρο Λευκάδας. Εξαιτίας της κατοχής από τις δυνάμεις του Άξονα, ο Α. Παναγούλης πέρασε μέρος της παιδικής του ηλικίας στη Λευκάδα. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων.
Πολιτική
Πνεύμα ελεύθερο και δημοκρατικό, ο Αλέξανδρος Παναγούλης εντάχθηκε από νεαρή ηλικία στις κεντρώες πολιτικές δυνάμεις του τόπου: στην Ένωση Κέντρου (Ε.Κ.) του Γεωργίου Παπανδρέου. Συγκεκριμένα ο Α. Παναγούλης εντάχθηκε στην οργάνωση της νεολαίας του κόμματος – Οργάνωση Νέων της Ένωσης Κέντρου (Ο.Ν.Ε.Κ.) που μετονομάζεται στη συνέχεια σε Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία (Ε.ΔΗ.Ν.) – για να αναλάβει μετά την μεταπολίτευση την προεδρία της στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974.
Ο Αλέξανδρος Παναγούλης συμμετείχε ενεργά στον αγώνα για την επαναφορά της δημοκρατίας και εναντίον του στρατιωτικού καθεστώτος του Γ. Παπαδόπουλου (1967-1974). Λιποτάκτησε από το στράτευμα και ίδρυσε την οργάνωση Εθνική Αντίσταση. Αυτοεξορίστηκε στην Κύπρο για να καταστρώσει σχέδιο δράσης. Εκεί έρχεται σε επαφή με τους πολιτικούς άνδρες του τόπου, όπως ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, με σκοπό να τους ζητήσει να συνδράμουν στην αντίσταση. Επανέρχεται στην Ελλάδα και μαζί με στενούς του συνεργάτες σχεδιάζει την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου την 13η Αυγούστου 1968 κοντά στη Βάρκιζα. Αποτυγχάνει και συλλαμβάνεται. Όπως σημειώνει η Οριάνα Φαλάτσι στην συνέντευξη της με τον Αλέξανδρο Παναγούλη μετά την απελευθέρωση του, η πράξη του ήταν μια πολιτική πράξη εναντίον της δικτατορίας. Η Φαλάτσι αναφέρει τον Α. Παναγούλη ως εξής: Δεν επιδίωξα να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Δεν είμαι ικανός να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Επιδίωξα να σκοτώσω έναν τύραννο[1]
Μετά από μερόνυχτα συνεχούς βασανισμού, οδηγείται ημιθανής στο νοσοκομείο και κατόπιν δικάζεται από το Στρατοδικείο στις 3 Νοεμβρίου 1968[2] και καταδικάζεται δις εις θάνατον, μαζί με άλλα μέλη της Εθνικής Αντίστασης, στις 17 Νοεμβρίου 1968[1]. Μεταφέρεται στην Αίγινα για την εκτέλεση η οποία όμως ματαιώθηκε χάρη στις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας και αφού προσπάθησαν να πείσουν τον Παναγούλη να υπογράψει για να του δοθεί χάρη. Στις 25 Νοεμβρίου 1968 ο Παναγούλης μεταφέρθηκε από την Αίγινα στις Στρατιωτικές Φυλακές του Μπογιατίου (Σ.Φ.Μ.), όπου και του επιβλήθηκε η "ποινή του εντοιχισμού" όπως λέει ο ίδιος.[3] Από εκεί δραπετεύει στις 5 Ιουνίου 1969, συλλαμβάνεται όμως εκ νέου και οδηγείται προσωρινά στο στρατόπεδο στου Γουδή για να μεταφερθεί μετά από ένα μήνα και πάλι στις φυλακές Μπογιατίου. Εκεί τον περιμένει η απομόνωση σε κελί που το έφτιαξαν ειδικά για τον Παναγούλη και ήταν σαν αντίγραφο τάφου. Επιχειρεί να δραπετεύσει αρκετές φορές ανεπιτυχώς. Γράφει ποιήματα ως διέξοδο. Συνεχίζει να γράφει ακόμα και όταν του κατάσχουν κάθε γραφική ύλη χρησιμοποιώντας για μελάνι το αίμα του και για χαρτί τους τοίχους του κελιού-τάφου του.
Ο Α. Παναγούλης σύμφωνα με ορισμένους αρνείται την πρόταση απονομής χάριτος που του προσέφερε η χούντα. Τον Αύγουστο του 1973 – μετά από τεσσεράμισι σχεδόν χρόνια φυλάκισης – απελευθερώθηκε βάση της γενικής αμνηστίας που απένειμε το καθεστώς των συνταγματαρχών στους πολιτικούς κρατούμενους, κατόπιν της αποτυχημένης προσπάθειας του Γ. Παπαδόπουλου να φιλελευθεροποιήσει το καθεστώς του. Αυτοεξορίζεται εκ νέου, αυτή τη φορά στην Φλωρεντία της Ιταλίας, για να επαναδραστηριοποιηθεί στην αντίσταση, ουσιαστικά όμως συνεχίζει την αντίσταση στην Ελλάδα ερχόμενος κρυφά όπου και οργανώνει ομάδες αντίστασης.
Μεταπολίτευση
O τάφος του Παναγούλη στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών
Στην μεταπολίτευση ο Αλέξανδρος Παναγούλης εκλέγεται βουλευτής της Β΄ Αθηνών με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις (Ε.Κ.-Ν.Δ., σήμερα Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου), καθώς αρνείται να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ και με τον Ανδρέα Παπανδρέου τον οποίο παρομοίζε με φασίστα και έλεγε πως ήταν ο Έλληνας Μουσολίνι, στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974.
Επιδιώκει την απομόνωση των πολιτικών που συνεργάστηκαν με το δικτατορικό καθεστώς της Χούντας και εξαπολύει σωρεία καταγγελιών. Λίγο μετά την εκλογή του έρχεται σε ρήξη με την ηγεσία του κόμματος του γιατί είχε συγκεντρώσει στοιχεία για τη συνεργασία του Δημήτρη Τσάτσου με το χουντικό καθεστώς, με συνέπεια να αρνηθεί να συνυπάρξει με τον "προδότη" στο ίδιο κόμμα και παραιτείται. Παρέμεινε όμως στη Βουλή των Ελλήνων ως ανεξάρτητος βουλευτής. Επιμένει στις καταγγελίες του και έρχεται σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης, Ευάγγελο Αβέρωφ και τον Δημήτρη Τσάτσο. Δέχθηκε πολιτικές πιέσεις αλλά και απειλές για τη ζωή του για να αποσύρει τις καταγγελίες του, όπως διαρρήξεις στο πολιτικό του γραφείο, μηνύματα που του άφηναν άγνωστοι κλπ.
Σκοτώνεται την πρωτομαγιά του 1976[4] σε ηλικία 36 ετών κατόπιν τροχαίου ατυχήματος στην λεωφόρο Βουλιαγμένης (το αυτοκίνητό του πήγε και έπεσε σε υπόγειο κατάστημα επί της λεωφόρου κάθετα στην πορεία), λίγες μέρες πριν την αποκάλυψη των φακέλων σχετικά με τα όργανα ασφαλείας της Χούντας (Φάκελος ΕΣΑ). Η αποκάλυψη των φακέλων, που δεν έλαβε χώρα ποτέ, λέγεται ότι περιείχε αδιαμφισβήτητες αποδείξεις εις βάρος ορισμένων πολιτικών που συνεργάστηκαν με την χούντα. Κατά πολλούς, το τροχαίο ατύχημα είχε στηθεί για να θέσει τον Αλέξανδρο Παναγούλη εκτός μάχης και να εξαφανίσει τις αποδείξεις που είχε υπό την κατοχή του. Δεν έχει παρουσιαστεί ωστόσο μέχρι σήμερα κανένα τεκμήριο για όλες αυτές τις εικασίες.
Ποιητικό έργο
Ο Αλέξανδρος Παναγούλης βασανίζεται καθημερινά, με τα πιο ευφάνταστα, σκληρά και αποκρουστικής σύλληψης βασανιστήρια καθ΄ όλη την διάρκεια της κράτησης του. Η αυτοκυριαρχία του, η αυτοπειθαρχία του, το πείσμα στο να υπερασπιστεί αυτό που πιστεύει και το χιούμορ που διέθετε λειτουργούν σαν ασπίδες χάρη στις οποίες κατορθώνει να επιβιώσει τον σωματικό και ψυχικό βιασμό. Κατά πολλούς, στις φυλακές του Μπογιατίου γράφει τα καλύτερα του ποιήματα στον τοίχο του κελιού του ή σε μικροσκοπικά παλιόχαρτα, με μελάνι συχνά το ίδιο του το αίμα. Πολλά από τα ποιήματα του δεν διασώθηκαν. Αρκετά όμως από αυτά είτε κατάφερε να τα βγάλει από την φυλακή με διάφορους τρόπους είτε να τα ξαναγράψει αργότερα χάρη στο ισχυρό μνημονικό του. Το 1972, ενώ ήταν ακόμη στη φυλακή, εκδίδεται στο Παλέρμο η πρώτη ποιητική του συλλογή στα Ιταλικά Altri seguiranno: poesie e documenti dal carcere di Boyati (Άλλοι θα ακολουθήσουν: ποίηση και ντοκουμέντα από τις Φυλακές του Μπογιατίου) με εισαγωγικό σημείωμα από τον Ιταλό πολιτικό Φερούτσιο Πάρη και τον Ιταλό σκηνοθέτη και καλλιτέχνη Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Για το έργο του αυτό ο Α. Παναγούλης βραβεύτηκε με το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας Βιαρέτζιο (Premio Viareggio Internazionnale) τη χρονιά που ακολούθησε. Μετά την απελευθέρωση του ο Α. Παναγούλης εξέδωσε στο Μιλάνο την δεύτερή του ποιητική συλλογή στα Ιταλικά Vi scrivo da un carcere in Grecia (Μέσα από Φυλακή σας γράφω στην Ελλάδα) με εισαγωγικό σημείωμα από τον Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Είχε προηγηθεί η έκδοση στα ελληνικά τετραδίων όπως η συλλογή με τίτλο Η Μπογιά.
Ποιήματα
Υπόσχεση
Τα δάκρυα που στα μάτια μας
θα δείτε ν' αναβρύζουν
ποτέ μην τα πιστέψετε
απελπισιάς σημάδια.
Υπόσχεση είναι μοναχά
γι' Αγώνα υπόσχεση
(Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου, Φεβρουάριος 1972)
Vi scrivo da un carcere in Grecia, 1974

Διεύθυνσή μου
Ένα σπιρτόξυλο για πέννα
αίμα στο πάτωμα χυμένο για μελάνι
το ξεχασμένο περιτύλιγμα της γάζας για χαρτί
Μα τι να γράψω;
Τη Διεύθυνσή μου μονάχα ίσως προφτάσω
Παράξενο και πήζει το μελάνι
Μέσ’ από φυλακή σας γράφω
στην Ελλάδα
(Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου, 5 Ιουνίου 1971 – Μετά ξυλοδαρμό)
Vi scrivo da un carcere in Grecia, 1974. http://el.wikipedia.org/…/%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE…

"Σταυρός του Νότου"

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

Σύντομο υπόμνημα στο ποίημα "Σταυρός του Νότου" του Νίκου Καββαδία

Το ποίημα συμπεριλαμβάνεται στο "Πούσι" (1947) και αφιερώνεται στον Γιώργο Θεοτοκά, ο οποίος, όπως μας πληροφορεί ο Φίλιππος Φιλίππου, τρία χρόνια πριν…

antonispetrides.wordpress.com

Σύντομο υπόμνημα στο ποίημα “Σταυρός του Νότου” του Νίκου Καββαδία

01 Monday Jul 2013

Posted by antonispetrides.wordpress.com in Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΚΑΒΒΑΔΙΑ, ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ

≈ 35 Comments

Tags
"Ένα Μαχαίρι", "Θαλασσία Πανίς", "Kuro Siwo", Crux, Άλφα του Κενταύρου, Βάρδια, Γιώργος Θεοτοκάς, Θάνος Μικρούτσικος, Μαραμπού, Νίκος Καββαδίας, Πούσι, Σταυρός του Νότου, η ζωή των ναυτικών στη νεοελληνική ποίηση, μελοποιημένη ελληνική ποίηση, William George Allum

 

 

 

 

 

 

54 ψήφοι

Το ποίημα συμπεριλαμβάνεται στο “Πούσι” (1947) και αφιερώνεται στον Γιώργο Θεοτοκά, ο οποίος, όπως μας πληροφορεί ο Φίλιππος Φιλίππου, τρία χρόνια πριν τη δημοσίευση αυτής της συλλογής, σε άρθρο του στο περιοδικό “Ορίζοντες” (τεύχος 9-10, 1944) είχε εκφραστεί θετικά για το νεανικό “Μαραμπού” (1933) θεωρώντας ότι η συλλογή αυτή εκπροσωπούσε την ελπίδα να ανθήσει κάποτε μια ελληνική ναυτική ποίηση. Η σχέση του Καββαδία πάντως με τη γενιά του 1930 ήταν προβληματική, αφού, παρά τον ενθουσιασμό που προκάλεσε το “Μαραμπού”, ο Καββαδίας θεωρούσε πως οι εκπρόσωποι της ποιητικής αυτής γενιάς δεν του απέδωσαν την αναγνώριση που του άρμοζε. Φέρεται μάλιστα να είχε ιδιαίτερο παράπονο από τον Σεφέρη (δείτε περισσότερα σε αυτό το βίντεο).

Το ποίημα είναι αφηγηματικό και εφάπτεται σε πολλά σημεία με τα ποιήματα “William George Allum” και “Ένα Μαχαίρι” από το “Μαραμπού”. Το απροσδιόριστο Εγώ του ποιήματος αφηγείται, χρόνια μετά, την ιστορία της αυτοκτονίας ενός συντρόφου του στο καράβι. Ο σύντροφος αυτός, στον οποίο ο αφηγητής απευθύνεται σε δεύτερο πρόσωπο, όπως και ο William George Allum, άρρωστος και στο σώμα και στην ψυχή, αδυνατεί να αντέξει το βάρος της ερωτικής απουσίας. Το καράβι ταξιδεύει προς τον Νότο υπό το πνεύμα του καυτού Γαρμπή (του Λίβα), αλλά η πραγματική φωτιά μαίνεται στην ψυχή του αντικειμένου της αφήγησης. Ο Νότος είναι για το ποιητικό Εσύ η διακεκαυμένη ζώνη των ερωτικών αναμνήσεων που τον ταλανίζουν. Και πάλι όπως ο William George Allum, καταφεύγει στη φωτιά, για να καυτηριάσει την πληγή του (να διώξει από πάνω του τα κατάλοιπα της ερωτικής αποτυχίας, το τατουάζ). Η αποτυχία αυτού του εγχειρήματος στρέφει την απελπισία προς τα μέσα και προς τον Εαυτό.  

To ποίημα μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος και το συμπεριέλαβε στον ομότιτλο δίσκο. Ακούστε το από την Αιμιλία Σαρρή (πρώτη εκτέλεση), από τον Γιώργο Νταλάρα, από τη Ρίτα Αντωνοπούλου, από τον ίδιο τον Θάνο Μικρούτσικο σε ζωντανή εκτέλεση και από την Άννα Λινάρδου.

Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να δουν επίσης τα εξής κείμενα:

• Σύντομο υπόμνημα στο ποίημα “Μαρέα” του Νίκου Καββαδία
• Σύντομο υπόμνημα στο ποίημα “Καραντί” του Νίκου Καββαδία
• Σύντομο υπόμνημα στο ποίημα “Καφάρ” του Νίκου Καββαδία
• Σύντομο υπόμνημα στο ποίημα “Kuro Siwo” του Νίκου Καββαδία
• Σύντομο υπόμνημα στο ποίημα “Πικρία” του Νίκου Καββαδία
• Σύντομο υπόμνημα στο ποίημα “Στεριανή Ζάλη” του Νίκου Καββαδία

Μνημείο για τον Νίκο Καββαδία στην Κεφαλλονιά

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

1. του Γαρμπή: στη γλώσσα των ναυτικών, ο θερμός νοτιοδυτικός άνεμος (εξ ου και “ἐβραζε το κύμα”), ο ίδιος που οι στεριανοί αποκαλούν λίβα. Για τα ονόματα των ανέμων δείτε εδώ. Στο ναυτικό ανεμολόγιο υπάρχουν οκτώ άνεμοι: πρβλ.  τους γνωστούς στίχους από το Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη (“Δοξαστικόν”):

Οι σημάντορες άνεμοι που ιερουργούν

που σηκώνουν το πέλαγος σαν Θεοτόκο που φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλια

που σφυρίζουν στα όρη κι έρχονται Ο Μαΐστρος,  ο Λεβάντες,  ο Γαρμπής, ο Πουνέντες,

ο Γραίγος,  ο Σιρόκος,  η Τραμουντάνα,  η Όστρια.

 

4. σ᾽ άλλους παραλλήλους θα᾽ χεις μπει: Το ποιητικό Εσύ προαναγγέλλει αμφίσημα την αυτοκτονία του.

 

5. κούλικο: Κούληδες (λέξη των Ταμίλ) αποκαλούνται στις βρετανικές αποικίες της ΝΑ Ασίας οι ανειδίκευτοι εργάτες, που μπορούσαν να μισθωθούν για διάφορες υπηρεσίες, κυρίως ως αχθοφόροι. Η εικόνα του κούλη επιστρέφει συχνά στα ποιήματα του Καββαδία. Σιωπηλές, φασματώδεις φυσιογνωμίες, με “βαριά ωχροκίτρινη μορφή” (“Οι προσευχές των ναυτικών“),  προσεύχονται με τρόπο ιδιότυπο μα κατανυκτικό και “τρώνε συχνά ρύζι με κάρυ” (“Cambay’s Water“) – περίεργοι συνοδοιπόροι ενός ταξιδιού και ενίοτε, όπως εδώ, σύντροφοι σε μια φευγαλέα αλλά εντυπωτική ερωτική ένωση.

5-6. τατού…σβήσει: Για την ποιητική λειτουργία του τατουάζ και τις απελπισμένες προσπάθειες των ναυτικών να το αφαιρέσουν, βλ. το σχόλιό μας στο ποίημα “Καραντί” (στ. 3). Εδώ, όπως και αλλού, το τατουάζ είναι ό,τι απέμεινε από μια παλιά, χαμένη αγάπη.

7. είπαν πως την είχες αγαπήσει: Η γυναικεία μορφή που αγαπήθηκε κάποτε, σε παρελθοντικό χρόνο, και που όλο ξεγλιστρά και χάνεται, άπιαστη και εξιδανικευμένη, στοιχειώνει την ποίηση του Καββαδία. Βλ. το προαναφερθέν σχόλιό μας στο ποίημα “Καραντί” και το υπόμνημά μας στο ποίημα “Μαρέα”.

7. είπαν: Είναι σημαντική λεπτομέρεια ότι το ποιητικό Εσύ δεν αφηγείται το ίδιο την ερωτική ιστορία του. Οι πληροφορίες φτάνουν στον αφηγητή από άλλους. Το Εσύ του “Σταυρού του Νότου” θυμίζει σε πολλά, όπως είπαμε, τον σιωπηλό, σκοτεινό William George Allum του ομότιτλου ποιήματος, που φυλάσσει φθονερά στην ψυχή του τον πόνο, ενώ την ίδια στιγμή επιχειρεί μανιασμένα να τον σβἠσει από το σώμα του και το κορμί του.

8. σε μια κρίση μαύρου πυρετού: “Μαύρος Πυρετός” (“Κάλα-Αζάρ” στα χίντι) είναι παρασιτική ασθένεια που ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων λεϊσμανιάσεων. Πρόκειται για σπλαγχνική νόσο με βασικό σύμπτωμα τον ψηλό πυρετό (με το συνακόλουθο παραλήρημα, που στο ποίημα ταυτίζεται, σχεδόν συνδέεται με την ερωτική έξαρση). Μεταδίδεται με το τσίμπημα του εντόμου φλεβοτόμος (είδος σκνίπας). Η αρρώστια είναι ακόμη και σήμερα συχνή στην ανατολική και νότια Αφρική και μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.

Η αρρώστια, είτε το αφροδίσιο νόσημα που μαζεύει στα ρυπαρά πορνεία των λιμανιών, είτε οι εξωτικές νόσοι τις οποίες προκαλεί η υγρασία και η ζέστη των τροπικών περιοχών, συνταξιδεύει συχνά με τους ναυτικούς του Καββαδία.

9. βάρδια: H βάρδια στον Καββαδία δεν είναι απλά τμήμα της ναυτικής ρουτίνας, είναι κατάσταση οντολογική. Ο ναυτικός του Καββαδία κινείται συνεχώς στο μεταίχμιο: μεταξύ της ξηράς και της θάλασσας, της πατρίδας και της ξενιτιάς, του έρωτα και της απουσίας. Η βάρδια είναι κατάσταση εξίσου οριακή: την ώρα που όλοι κοιμούνται, μέσα στη γενική αποχαύνωση ενός ταξιδιού που ουδέποτε τελειώνει και που συχνά πορεύεται μέσα στην αχλύ (της συννεφιάς, της ομίχλης ή της μαστούρας), η συνείδηση του ποιητικού Εγώ αγρυπνά με ευαίσθητες τις κεραίες της. Αλλά η ευαισθησία αυτή είναι κατάρα.

9. πλάι σε κάβο φαλακρό: “κάβος” είναι είτε το ακρωτήριο είτε ένα χοντρό ναυτικό σκοινί. Εδώ η λέξη μπορεί να δηλώνει ο,τιδήποτε από τα δύο, αν και ίσως η δεύτερη σημασία ενισχύεται από τα “στράλια” (βλ. παρακάτω).

Ο Σταυρός του Νότου, περιστοιχισμένους από τον Κένταυρο. Copyright © 2003 Torsten Bronger (Πηγή: Wikipedia)

10. Σταυρός του Νότου: Ο Σταυρός του Νότου (Crux) είναι ένας από τους φωτεινότερους, πιο ευδιάκριτους αστερισμούς στον νυχτερινό ουρανό, το βασικό σημείο προσανατολισμού για τους ναυτικούς που κινούνται στο νότιο ημισφαίριο. Για τον αστερισμό δείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ και εδώ. Στη συνείδηση των ναυτικών ο Σταυρός του Νότου, εξαιτίας ακριβώς του σταυροειδούς σχήματός του, ερμηνευόταν αμφίσημα είτε ως σημάδι ελπίδας είτε, συνηθέστερα, ως προάγγελος μαρτυρίων. Δείτε περισσότερα στο άρθρο της Deborah Houlding.

Η πορεία προς τον Νότο είναι, γενικότερα στην ποίηση του Καββαδία και όχι μόνο εδώ, ταυτισμένη με την ψυχική και  τη σωματική ταλαιπωρία. Ο Νότος είναι παράξενη, ανοίκεια γη, βουτηγμένη στην ομίχλη, ενίοτε και την παραίσθηση. Πρβλ. από το “Κuro Siwo”:

Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για τον Νότο δύσκολες βάρδιες, κακός ύπνος και μαλάρια είναι παράξενα της Ίντιας της φανάρια και δεν τα βλέπεις, καθώς λένε, με το πρώτο.

10. στράλια: σκοινιά που στερεώνουν τους ιστούς. Καθώς ο ναύτης κοιτάει ψηλά, τα στράλια είναι σαν να πλαισιώνουν το λαμπρό αστέρι, τον Σταυρό του Νότου. “Στράλια” όμως επίσης στη γλώσσα των ναυτικών λέγεται και το νότιο σέλας (aurora australis), που συχνά πλαισιώνει τον Σταυρό του Νότου.

11. κομπολόι … από κοράλια: Συχνά στον Καββαδία τέτοιου είδους εξωτικά μπιχλιμπίδια (ή άλλα μικροαντικείμενα – μια σκαλιστή πίπα ή, ακόμη πιο αιχμηρά, ένα μαχαίρι) είναι απομεινάρια περασμένων, χαμένων ερώτων ή σύμβολα μιας προδοσίας την οποία ο ναυτικός δεν μπορεί να ξεπεράσει. Πρβλ. από το ποίημα “Θαλασσία Πανίς” (Πούσι): ένα κοχύλι σκουλαρίκι έχεις στ᾽ αυτί / και στα μαλλιά θαλασσινό πράσινο αστέρα. Πιο αμφίσημα, αλλά και πάλι σχετικά με τον χαμένο έρωτα, είναι “των Ινκάς τα σκουλαρίκια” στο “Καραντί“.

Το Άλφα του Κενταύρου, με την εκτυφλωτική του λάμψη, δεσπόζει στον νυκτερινό ουρανό του Νοτίου Ημισφαιρίου

12. άκοπο μασάς καφέ πικρό: Το μάσημα διαφόρων ανεπεξέργαστων βοτάνων αποτελούσε συνηθισμένο γιατροσόφι για τον πυρετό. Πρβλ. από το “Black and White”: δούλευε το φτυάρι σκλάβε του Μαρόκου / που μασάς βοτάνια για τον πυρετό. 

13. το Άλφα του Κενταύρου: Το πιο λαμπερό Αστέρι στον αστερισμό του Κενταύρου, που “συνορεύει” με τον Σταυρό του Νότου στον ουρανό του νοτίου ημισφαιρίου. Για το άστρο, το τρίτο λαμπρότερο στον νυκτερινό ουρανό, δείτε περισσότερα εδώ. Σημειώνουμε ότι οι αστρονόμοι εντόπισαν κρυμμένο πίσω από τη λάμψη του Άλφα του Κενταύρου το αέριο σάβανο (gaseous shroud) ενός ετοιμοθάνατου άστρου.

Δεν είναι σαφές αν ο Καββαδίας γνώριζε την τελευταία πληροφορία, αν η ετοιμοθάνατη φωνή του Εσύ μέσα στη ζέστη του νοτιά παραλληλίζεται με το άστρο που αργοσβήνει πνιγμένο από τη λάμψη του κυρίαρχου ουράνιου σώματος. Το σίγουρο είναι ότι το ποίημα αυτό βηματίζει στη γραμμή μιας πολλαπλής, ειρωνικής αντίθεσης ανάμεσα στο Φως και το Σκοτάδι, τη Ζωή (που για το ποιητικό Εσύ είναι ζωντανός θάνατος) και τον Θάνατο (που για το Εσύ είναι λύτρωση και γαλήνη). Ο νυκτερινός ουρανός του “Σταυρού του Νότου” χαράσσεται από υπέρλαμπρα ουράνια σώματα, που όμως για το ποιητικό Εσύ εκπροσωπούν το σκότος του Φόβου και της ανάμνησης της ερωτικής αποτυχίας. Πιο κάτω ο λαμπρός ήλιος του Ισημερινού “κόβεται” προς στιγμήν από το σκότος του θανάτου, που όμως για τον αποκαμωμένο ναύτη είναι φως. Και τέλος ο γαλήνιος ύπνος του θανάτου στις ακτές της Αφρικής δεν διαταράσσεται ούτε από τα φανάρια (τα νυκτερινά φώτα πορείας του μοιραίου ταξιδιού) ούτε από τους γαργαλιστικούς πειρασμούς του κυριακάτικου μεσημεριού (“τ᾽ ωραίο γλυκό της Κυριακής“). Το ποιητικό Εσύ, μάλλον ο πιλότος του καραβιού, είναι επιφορτισμένο με την παρατήρηση του Φωτός, ώστε το πλοίο να βρει την πορεία του στο Σκότος του νυκτερινού ουρανού. Ο ίδιος όμως είναι παραδομένος στο σκοτάδι – ετοιμοθάνατος ψυχικά και αποφασισμένος να θέσει τέρμα στη ζωή του.

Παλινώριο στο Βρετανικό πολεμικό “Μπέλφαστ” (Πηγή: Άρης Στουγιαννίδης)

13. με το παλινώριο: Για το παλινώριο, βλ. το σχετικό σχόλιό μας στο “Μαρέα”. Δείτε επίσης το κατατοπιστικό άρθρο του Άρη Στουγιαννίδη.

13. πήρα κάτου: Τεχνικός ναυτικός όρος που περιγράφει τη διαδικασία εύρεσης της ακριβούς θέσης του πλοίου με τη χρήση του παλινώριου (της διόπτρας). Για την ποιητική λειτουργία των αναφορών σε τέτοια ναυτικά όργανα, βλ. επίσης το σχετικό σχόλιό μας στο “Μαρέα”.

16. να φοβάσαι τ᾽ άστρα του Νοτιά: επειδή τα άστρα αυτά είναι που κατευθύνουν προς τον “παράξενο”, επικίνδυνο Νότο (βλ. σχόλιο στον στ. 10). Ο Νότος είναι για το Εσύ περιοχή καταραμένη και στοιχειωμένη από την αφόρητη ανάμνηση.

17-20. άλλοτε … μάθημα πορείας νυχτερινό: Ο στίχος επιδέχεται δύο αναγνώσεις, μία κυριολεκτική και μία μεταφορική. “Μιγάδα” στην ιδιόλεκτο των ναυτικών είναι ο εξάντας: ο ναυτικός ασκείται στην πλοήγηση του καραβιού μέσα στο απόλυτο σκοτάδι. Τον λόγο τον εξηγεί ο Δημήτρης Βεντούρης σε αυτή την ανάρτηση:

Στα δώδεκα μου χρόνια λόγω πατέρα μου που ήτανε καπετάνιος, βρέθηκα βράδυ στη γέφυρα ενός εμπορικού καραβιού. Μου έκανε εντύπωση το απόλυτο σκοτάδι που επικρατούσε. Του μετέφερα την απορία μου γι’ αυτό, κι εκείνος μου απάντησε αφοπλιστικά: για να βλέπουμε.

Με φώτα αναμμένα συμπλήρωσε πάντα κάλμα και μπονάτσα θα έχουμε. Φάροι και στεριές δε θα φαίνονται. Τι καιρό έχει έξω δεν θα καταλαβαίνουμε. Ούτε τον κίνδυνο μιας πιθανής σύγκρουσης θα πάρουμε χαμπάρι.
Τότε κατάλαβα πόσο πολύτιμη είναι η άσκηση του να μπορείς να βλέπεις στο σκοτάδι αλλά και με ποιο τρόπο το έντονο φως πολλές φορές θαμπώνει την πραγματικότητα χωρίς να το καταλαβαίνουμε.

Η αναφορά στη μιγάδα, όμως, που συχνά εμφανίζεται στον Καββαδία ως πρότυπο εξωτικής ομορφιάς (αλλού “μουλάτρα”) δεν μπορεί να αποκλείσει τη μεταφορική, ερωτική ερμηνεία. Η προφανώς κρυφή  και βεβιασμένη σεξουαλική επαφή στο κατάστρωμα με τη μιγάδα του καπετάνιου παρομοιάζεται με τη μαθητεία του ναυτικού στην ανάγνωση του νυκτερινού ουρανού, που χρησιμεύει ως οδηγός πορείας. Αυτός ο λαμπρός νυκτερινός ουρανός, που “άλλοτε” αποτελούσε για το ποιητικό Εσύ πηγή αγαλλίασης και ευφροσύνης, σήμερα του προκαλεί τρόμο.

21. Nossi Be (Νόσι Μπι): Γνωστό και ως Nosy Be (ή Nossi-Bé), μικρό νησί βορειοδυτικά της Μαδαγασκάρης. Η γεωγραφική λεπτομέρεια προστίθεται, για να εξυπηρετήσει, όπως συχνά συμβαίνει στον Καββαδία, την ομοιοκαταληξία (Νόσι Μπι – αναλαμπή). Ο ποιητής αρέσκεται ιδιαίτερα σε τέτοιου είδους απροσδόκητες ρίμες, που συμπλέκουν εξωτικά, άγνωστα τοπωνύμια με λέξεις κοινές και συνηθισμένες. Άλλωστε, αυτή η σύζευξη του εξωτικού και του τετριμμένου, του συναρπαστικού και του ανυπόφορα πληκτικού, του αποτελματωμένου, είναι στον Καββαδία ίδιον του ναυτικού βιώματος.

 

22. πήρες το μαχαίρι δυο σελίνια: Πρβλ. το ποίημα “Ένα Μαχαίρι” από το Μαραμπού. Το φτηνό, σκουριασμένο, ασήμαντο μαχαίρι συνοδεύει συχνά τους ναυτικούς του Καββαδία. Λειτουργεί είτε ως επιθετικό όπλο, που το τραβούν πάνω στον μεθυσμένο τους παροξυσμό (πρβλ. τα ποιήματα “Μαύρη λίστα” και “Ένας Δόκιμος στη Γέφυρα εν Ώρα Κινδύνου”, επίσης από το Μαραμπού) είτε ως όργανα αυτοκαταστροφής.

23. λίνια: από το λατινικό linea (γραμμή), πρόκειται για τη νοητή γραμμή που χωρίζει τις κλιματικές ζώνες μεταξύ τους. Χρησιμοποιείται συνηθέστερα για τη γραμμή του Ισημερινού (το όριο δηλαδή ανάμεσα στο βόρειο και το νότιο ημισφαίριο), αλλά αναφέρεται και στις γραμμές των τροπικών.

Το Ποιητικό Εσύ επιλέγει να αυτοκτονήσει ακριβώς τη στιγμή που το καράβι περνά τη λίνια, που μεταβαίνει από τον Βορρά στον Νότο. Στην καρδιά της διακεκαυμένης ζώνης, το Εσύ επιλέγει επίσης ως χρόνο της πράξης του το μεσημέρι. Προηγουμένως είχε καταφύγει στη θερμότητα, ανεπιτυχώς, για να κάψει το τατουάζ. Εδώ η λάμψη της φωτιάς αντικαθίσταται από την αντανάκλαση του καυτού ήλιου στην κάμα του μαχαιριού.  

“άστραψες σα φάρου αναλαμπή”…

24. άστραψες σα φάρου αναλαμπή: Ο ποιητής επιχειρεί στο σημείο αυτό δύο ενδιαφέρουσες μεταθέσεις. Δεν αστράφτει το μαχαίρι, καθώς αντανακλά τον λαμπρό ήλιο, αλλά το ποιητικό Εσύ (“άστραψες” και όχι “άστραψε”). Ο ποιητικός χρόνος επίσης μετατίθεται απότομα από τη μέρα στη νύχτα και το φως γίνεται η αναλαμπή ενός φάρου στον νυκτερινό ουρανό (ο οποίος δέσποζε μέχρι τώρα στο ποίημα). Στο ποιητικό Εσύ αρμόζει, άλλωστε, το σκοτάδι. Ακόμη και τα άστρα, η μοναδική πηγή φωτός μέσα στο σκοτάδι, κατάντησαν γι᾽ αυτόν βασανιστικά. Η μοναδική στιγμή που το σκοτάδι διακόπτεται λυτρωτικά από το φως, που το Εσύ γίνεται φως (αστραπή, φάρος) είναι η στιγμή της αυτοκτονίας.

25. κάτω στις ακτές της Αφρικής: το μοιραίο ταξίδι έδωσε τη θέση του σε μια γαλήνια ακινησία.

27. τα φανάρια: τα πλευρικά φώτα πορείας στο καράβι.

28. τ᾽ ωραίο γλυκό της Κυριακής: ο νεκρός ναυτικός έχει απαλλαγεί τόσο από τις ψυχικές και σωματικές κακουχίες του ταξιδιού, όσο και από τις μικροχαρές της στεριανής ζωής, που του διέφευγαν συνεχώς, αλλά, βασανιστικά, τις επιζητούσε – διχασμένος, όπως όλοι οι ναυτικοί του Καββαδία.