Αναδημοσίευση άρθρου από Νέα Ακρόπολη
Η Αριάδνη
Κόρη του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα και
της κόρης του Ήλιου Πασιφάης. Ετυμολογικά το όνομά της, Αριάδνη ή
Αριάγνη σημαίνει την ιερή την αγνή ή σύμφωνα με άλλους σχολιαστές, η
ρίζα αδ- προέρχεται από το ρήμα ανδάνω, εκ του ήδομαι που σημαίνει
τέρπω, ευαρεστώ.
Μ'
αυτήν την έννοια η Αριάδνη είναι η φιλήδονη, μία έκφραση της Πάνδημου
Αφροδίτης. Μία ακόμα παράφραση του ονόματός της είναι το «Αριδήλα», που
σημαίνει την πολύ φωτεινή, αυτήν που φαίνεται από μακριά. Αυτό το όνομα
το πήρε όταν ανέβηκε με τον Διόνυσο στον ουρανό.
Ο Μύθος
Η
αρχαιότερη κρητική παράδοση, συνδέει την Αριάδνη με τον Διόνυσο, σ'
αυτόν τον μύθο όμως εμπλέκεται και η αθηναϊκή παράδοση που συνδέει την
Αριάδνη με τον Αττικό ήρωα Θησέα.
Σύμφωνα με την επικρατέστερη
εκδοχή του μύθου, η Αριάδνη ερωτεύεται τον Θησέα, που φτάνει στην Κρήτη
για να σκοτώσει τον ετεροθαλή αδελφό της Μινώταυρο, ο οποίος κατασπάραζε
7 νέους και 7 νέες από την Αθήνα. Γίνεται συνεργός του και δίνοντάς του
το νήμα (μίτος), τον βοηθά να βγει από τον λαβύρινθο.
Ο
Θησέας επιστρέφοντας από την Κρήτη στην Αθήνα, παίρνει μαζί του την
Αριάδνη, όμως σε μία στάση που κάνουν στην Νάξο την εγκαταλείπει ενώ
κοιμόταν. Εκεί ο Διόνυσος, άρχοντας της Νάξου την ερωτεύεται και την
κάνει ουράνια σύζυγό του. Την οδηγεί στον Όλυμπο, όπου ο Δίας της
χαρίζει την αθανασία. Λέγεται ακόμη πως ο Διόνυσος της χάρισε ένα χρυσό
στέμμα με πολύτιμους λίθους, έργο του Ήφαιστου.
Αυτός είναι ο
βασικός κορμός του μύθου, ο οποίος όμως έχει αρκετές παραλλαγές. Από τη
συσχέτιση των παραδόσεων προκύπτει πως δύο είναι κυρίως οι μύθοι που
συνδέονται με την Αριάδνη: ο μύθος της εγκαταλειμμένης από τον Θησέα
απαρηγόρητης γυναίκας και εκείνος της ευτυχισμένης συζύγου του Διονύσου.
Η Αριάδνη από τον Διόνυσο απέκτησε τέσσερις γιους (Θόας, Στάφυλλος,
Οινοπίων, Πεπάρηθος), αναφέρονται όμως και παιδιά της από τον Θησέα.
Πριν
αποκτήσει το χαρακτήρα θνητής ηρωίδας σχετιζόταν στην Κρήτη με τη
Θεά-Φύση ή μεγάλη μητέρα, θεότητα που αποτελούσε την προσωποποίηση της
φύσης που γεννιέται και πεθαίνει κατά τη διάρκεια του έτους. Η Αριάδνη
πεθαίνει στη γη και ξαναζεί στον ουρανό, κοιμάται και ξυπνάει, όπως και η
φύση. Τα χαρακτηριστικά της μοιάζουν μ' αυτά της Περσεφόνης. Αριάδνη
και Αριδήλα, στα δυτικά νησιά, ονόμαζαν μία θεά με δύο μορφές και με
διπλή μοίρα, καλή και κακή. Επίσης λατρευόταν με διάφορους τρόπους και
σε άλλες περιοχές : στη Νάξο, την Δήλο, την Κύπρο, τη Ρώμη κ.α.
Η
Αριάδνη συνδέεται στενά και με την θεά Αθηνά, σαν Εργάνη Αθηνά, θεά της
τέχνης και ιδιαίτερα της υφαντικής, όπως και η Αριάδνη εξαιτίας του
μίτου. Σε συμβολικό επίπεδο έχει τις ιδιότητες της αράχνης, είναι αυτή
που υφαίνει τον κόσμο, όπως η Μάγια στις βεδικές παραδόσεις.
Σύμφωνα
με μία πιο εσωτερική ερμηνεία του μύθου, η Αριάδνη είναι η ίδια η
αντανάκλαση της ψυχής του ανθρώπου - ήρωα (Θησέας), που δίνοντας του τον
μίτο, τον οδηγεί στον λαβύρινθο της Μάγια και του επιτρέπει όχι μόνο να
βγει έξω, αλλά να φτάσει, πριν, στο κέντρο του λαβύρινθου, να
αποκαλύψει δηλαδή το μυστικό της Μάγια, να κατανοήσει τον μηχανισμό
αυτό, των ψευδαισθήσεων και μάλιστα να οδηγήσει και άλλους ανθρώπους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1984, 1996
• «Η Μυθολογία των Ελλήνων», Κ. Κερένυϊ. Εδόσεις: Εστία, 1966
• «Γυναίκες και Ιερό», εκδόσεις: Αρχέτυπο, 2001
• «Παιχνίδια στον Καθρέφτη», Delia S. Guzman. Εκδόσεις : Νέα Ακρόπολη, 1993