Σαν σήμερα το 1821. — Μάχη τού Βαλτετσίου.
Ο Κεχαγιάμπεης της Τριπόλεως, επιτίθεται με 12.000 άνδρας εναντίον των υπό την αρχηγίαν τού Κυριακούλη Μαυρομιχάλη ωχυρωμένων εις το Βαλτέτσι Ελλήνων. Επιχείρησε μια πρώτη απόπειρα διασπάσεως της πολιορκίας της Τριπόλεως και επιτέθηκε με ισχυρές δυνάμεις εναντίον των πολιορκητών στο Βαλτέτσι, από βορά και νότο. Την θέση υπερασπίσθηκαν λυσσαλέα, στρατιωτικά σώματα των Μαυρομιχαλαίων (Κυριακούλης, Ηλίας και Γιάννης), του Κολοκοτρώνη, των Πλαπουταίων και άλλων καπεταναίων. Ο κεντρικός Ελληνικός προμαχών κατείχετο από τον Ηλίαν Μαυρομιχάλην, ο δεύτερος από τους Ι.Μαυρομιχάλην, Κεφάλαν, Μητροπέτροβαν και Παπατσώνην, ο τρίτος από τους Φλεσσαίους, τον Σώρην καί τον Τουρκολέκαν, ο δε Τσαλαφατίνος με τους Μπουραίους και τον Κατσανόν, είχον οχυρωθή εις την εκκλησίαν τού χωρίου. Κατά την πρώτην επίθεσιν, 14 τούρκοι σημαιοφόροι και πολλοί στρατιώται εθερίσθησαν από το εύστοχον πύρ των Ελλήνων. Αλλεπάλληλαι επιθέσεις διεδέχθησαν την πρώτην, αλλ’ είχον όλαι την ιδίαν τύχην. Ο αγών εξηκολούθησε με την ιδίαν ορμήν και την νύκτα. Οι τούρκοι συνεκέντρωσαν την επομένην το πυροβολικόν των, έμπροσθεν τού προμαχώνος τού Ηλία Μαυρομιχάλη και ταυτοχρόνως επεχείρησαν κυκλωτικόν ελιγμόν. Οι προμαχώνες εβάλλοντο πλέον έξ όλων τών πλευρών καί ο ανεφοδιασμός των εις πολεμεφόδια είχε καταστή αδύνατος. Τήν κατάστασιν έσωσε μία γυναίκα πού ευρίσκετο εις το σώμα τού Κυριακούλη Μαυρομιχάλη. «Έτρεχε διαρκώς από τον ένα προμαχώνα εις τον άλλον καί εμοίραζε πολεμεφόδια — γράφει ο Δ. Κόκκινος — Ήτο Μανιάτισσα και ωνομάζετο Σταυριάνα. Υψηλή, μαυρειδερή, ανδρογυναίκα, με τραχείαν γλώσσαν στρατιώτου, σαράντα χρόνων, με θάρρος αλόγιστον, διέβαινε τρέχουσα από της μιάς θέσεως εις την άλλην, στόχος βολής των τούρκων και όμως αβλαβής, ακατάβλητος, ψυχή τού πολέμου ». Εν τω μεταξύ, ο Θ.Κολοκοτρώνης, διελθών δια των τουρκικών τάξεων, ευρέθη εις τα νώτα τού εχθρού, καταφθάσασαι δε ενισχύσεις υπό τους Α. καί Κ. Μαυρομιχάλην, Πουλικάκον, Γιατράκον και άλλους οπλαρχηγούς, ηνάγκασαν τον Κεχαγιάμπεην να δώση το σύνθημα της υποχωρήσεως. Τα ελληνικά σώματα επετέθησαν τότε εναντίον των τούρκων εξ όλων των πλευρών και μετέτρεψαν την υποχώρησίν των εις άτακτον φυγήν. Ήρως της μάχης τού Βαλτετσίου ανεδείχθη ο Ηλίας Μαυρομιχάλης. Ο Κολοκοτρώνης, μετά το πέρας αυτής, ωμίλησε δακρύων προς τους νικητάς καί είπε ότι η ημέρα εκείνη έπρεπε να καθαγιασθή διά γενικής νηστείας καί η επέτειός της να εορτάζεται εις αιώνας των αιώνων «έως ου στέκει το Έθνος, διότι ήτο η ελευθερία της πατρίδος».
(Εικόνα: Ο Αναγνωσταράς νικά του Τούρκους στο Βαλτέτσι. Λιθογραφία του Peter Von Hess)
[Από το Ελληνικό Ημερολόγιο - https://eistorias.wordpress.com/]