Νίκος Λυγερός

http://gerasimos-politis.blogspot.com/2011/10/blog-post_5491.html#.T_X6LZEoHCM

Ο Νίκος Λυγερός, γεννήθηκε το 1968 στο Βόλο. Ως ερευνητής έχει ασχοληθεί με τους τομείς της άλγεβρας, της θεωρίας αριθμών και της συνδυαστικής. Ανήκει στις ομάδες των ερευνητών που ανακάλυψαν το 1998, δέκα πρώτους διαδοχικούς αριθμούς σε αριθμητική πρόοδο και το 2010 την έκτη λύση της εξίσωσης τ(p) = 0 (mod p) (εξίσωση του Ramanujan), κάνοντας χρήση προγραμμάτων αναζήτησης μέσω υπολογιστών.

Έχει ασχοληθεί εκτεταμένα με την ανάδειξη του έργου και της συμβολής του γένους Καραθεοδωρή και συγκεκριμένα του Κωνσταντίνου (μαθηματικός) και του Αλέξανδρου (διπλωμάτης) όντας επιστημονικός σύμβουλος του Συνδέσμου Φίλων Καραθεοδωρή.

Ίδρυσε το Ίδρυμα Αλτρουϊσμός στην Κύπρο, που προωθεί τις μαζικές προσφυγές κατά της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενώ ήταν αυτός που διάβασε το σχέδιο Ανάν των 10.000 σελίδων και εντόπισε επακριβώς τις αντιφάσεις και συνέταξε μια έκθεση μονοψήφιων σελίδων καταγράφοντας αυτές τις αντιφάσεις, την οποία παρέδωσε στον πρόεδρο της Κύπρου Τ. Παπαδόπουλο απ’ όπου φαινόταν ότι θα ερχόταν η απόρριψή της.

Έχει ιδρύσει την οργάνωση The Pi Society στην οποία για να εγγραφεί κάποιος πρέπει να έχει IQ 176 και πάνω, βαθμός νοημοσύνης που σύμφωνα με στατιστικές αντιστοιχεί σ’ έναν άνθρωπο στο εκατομμύριο. Είναι μέλος της Mensa, η οποία έχει 100.000 μέλη ανά τον κόσμο, της Parssociety, μιας διεθνούς ολιγομελούς οργάνωσης μέλη της οποίας, σύμφωνα με το καταστατικό της, μπορούν να γίνουν μόνο άτομα με υψηλό δείκτη νοημοσύνης (η αποδοχή γίνεται μέσω αποστολής στους διαχειριστές, πιστοποιημένων αποτελεσμάτων τους σε κάποιο από τα iq test που προϋποθέτει το καταστατικό της οργάνωσης ενώ αποδεκτοί γίνονται επίτιμα μέλη και ιδρυτές άλλων iq societies αυτομάτως), αλλά και της Mega Foundation, κ.α. Αναφορά του γίνεται κι εδώ: (http://www.megasociety.org/noesis/152/editor.html) Είναι επίσης δημιουργός δοκιμασιών νοημοσύνης μεγάλου έυρους, και ένα εκ των τέστ εισαγωγής στην Parssociety είναι σχεδιασμένο από τον ίδιο τον Ν. Λυγερό και είναι ευρέως διαθέσιμο στην προσωπική του ιστοσελίδα. Ακόμη, υπήρξε επισκέπτης καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Παιδαγωγικό Τμήμα).

Σύμφωνα με βιογραφικό, που δημοσιεύει ιστοσελίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου και εργαζόταν ως επιστημονικός συνεργάτης σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα αυτού, "είναι ο Έλληνας με τον υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης (189 στην κλίμακα Standford-Binet)" και "ένας από τους 50 εξυπνότερους ανθρώπους στον κόσμο".

Στην προσωπική του ιστοσελίδα υπάρχουν πάνω από 7.500 γραπτά κείμενα του ιδίου που περιλαμβάνουν άρθρα πάνω σε θέματα φιλοσοφίας, νοημοσύνης, εκπαίδευσης, μαθηματικών, φυσικής, μυθολογίας, θρησκείας, ιστορίας, αρχαιολογίας, κινηματογράφου, ζωγραφικής, μουσικής, πολιτικής, κοινωνιολογίας, στρατηγικής, management, οικονομίας, καθώς και άλλου είδους κείμενα όπως ποιήματα, ή λογοτεχνικά αποσπάσματα, στην Ελληνική, Γαλλική ή Αγγλική γλώσσα, αλλά και πάνω από 790 σκίτσα ή πληρέστερα έργα ζωγραφικής, πολλά από τα οποία είναι αναφορές σε έργα των Da vinci ή Van Gogh. (wikipedia)

Αναρτήθηκε από:

Τρέλα είναι απλά μια άλλη μορφή της συνείδησης 

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω 

Νευροεπιστήμες

http://gerasimos-politis.blogspot.com/2012/07/neyroepisthmes-pws-akonisoume-myalo.html?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook#.T_X1XpEoHCM

Νευροεπιστήμες: Ολοι οι τρόποι να ακονίσουμε το μυαλό μας

Γεράσιμος Πολίτης 2012-07-05T22:26:00+03:00

[...από Βήμα Science]. Παίξτε ένα μουσικό όργανο, περπατήστε, φάτε φρούτα του δάσους, ανάψτε το γαλάζιο φως και διαλογιστείτε... Αυτά είναι λίγα από όσα μπορείτε να κάνετε για να κρατήσετε τον εγκέφαλό σας σε φόρμα!

Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου από την παιδική ηλικία μπορεί να ενισχύσει τη φαιά ουσία και τη δομή του εγκεφάλου βελτιώνοντας την επεξεργασία των πληροφοριών και άλλες γνωσιακές λειτουργίες

Εισπνοή, εκπνοή. Εισπνοή, εκπνοή. Μισανοίγω το ένα μάτι. Ολοι οι άλλοι τα έχουν κλειστά. Το ξανακλείνω. Εισπνοή, εκπνοή. Γύρω μου άνθρωποι κάθονται σταυροπόδι και διαλογίζονται. Για κάποιους η διαδικασία είναι πνευματική, για άλλους μια όαση ηρεμίας. Για μένα; Εγώ φτιάχνω έναν καλύτερο εγκέφαλο.

Πριν από λίγους μήνες θα είχα αγοράσει κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι εκγύμνασης του εγκεφάλου, δυστυχώς, όμως, όπως αποδεικνύεται, είναι μάλλον άχρηστα. Αν και οι επιδόσεις των παικτών βελτιώνονται σε αυτά καθαυτά τα παιχνίδια, αυτό δεν φαίνεται να επεκτείνεται στον πραγματικό κόσμο. Ετσι κι εγώ αναρωτήθηκα αν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο για να τονώσω τη φαιά ουσία μου.

Ο εγκέφαλός μας προσαρμόζεται διαρκώς στις πληροφορίες από τον κόσμο που μας περιβάλλει. Παρ΄ όλα αυτά, ορισμένες δραστηριότητες έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο από άλλες. Τα τελευταία χρόνια οι ερευνητές διερευνούν πώς οι εξωτερικές επιρροές, από τη μουσική ως τον διαλογισμό, μπορούν να τον αλλάξουν ή να τον ενισχύσουν.

Η μουσική οξύνει το πνεύμα!

Μία από τις πλέον ελπιδοφόρες είναι η μουσική- και αυτό όχι μέσω της περίφημης αλλά αμφιλεγόμενης «επίδρασης Μότσαρτ», σύμφωνα με την οποία απλώς το να ακούει κάποιος κλασική μουσική υποτίθεται ότι βελτιώνει τις επιδόσεις του εγκεφάλου. Το να μάθει κανείς να παίζει ένα μουσικό όργανο επιφέρει δραματικές εγκεφαλικές αλλαγές οι οποίες όχι μόνο βελτιώνουν τις μουσικές δεξιότητες αλλά επεκτείνονται και σε άλλες γνωσιακές λειτουργίες όπως η γλώσσα, η μνήμη, η προσοχή, ο δείκτης νοημοσύνης, ακόμη και η ταύτιση. Μήπως να ξεσκονίσω την τρομπέτα μου και να αρχίσω την εξάσκηση;

Η μουσική εκπαίδευση, ιδιαίτερα σε νεαρή ηλικία, φαίνεται ότι αλλάζει σημαντικά τη δομή του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, ύστερα από 15 μήνες μαθημάτων πιάνου μικρά παιδιά παρουσίασαν περισσότερο ανεπτυγμένες ακουστικές και κινητικές περιοχές από ό,τι οι μη εκπαιδευμένοι συνομήλικοί τους. Οι συγκεκριμένες περιοχές εμφανίζονται πολύ δραστήριες όταν κάποιος παίζει ένα μουσικό όργανο.

Οι επαγγελματίες μουσικοί έχουν αυξημένο όγκο φαιάς ουσίας- η οποία διαβιβάζει τις πληροφορίες μέσα στον εγκέφαλο- σε περιοχές οι οποίες σχετίζονται με τον κινητικό έλεγχο και την ακουστική και οπτικο-χωρική επεξεργασία. Οι μουσικοί που άρχισαν να εκπαιδεύονται πριν από τα επτά έχουν επίσης παχύτερο μεσολόβιο- το σώμα νευρικών ινών που διοχετεύει πληροφορίες ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου.

Αυτές οι δομικές μεταβολές έχει αποδειχθεί ότι αντιστοιχούν με την ανάπτυξη της μουσικής δεξιότητας. Μπορεί όμως η μουσική να υπερβεί τον τομέα της και να βελτιώσει άλλες πλευρές των γνωσιακών λειτουργιών;

Η πρώτη, διστακτική, απάντηση είναι ναι. Οι μουσικά εκπαιδευμένοι άνθρωποι έχουν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ ακουστικής μνήμης- της ικανότητας να θυμάται κανείς καταλόγους προφορικών λέξεων, για παράδειγμα - και ακουστικής προσοχής. Τα μουσικά εκπαιδευμένα παιδιά διαθέτουν μεγαλύτερο λεξιλόγιο και υψηλότερη αναγνωστική ικανότητα από τα μη εκπαιδευμένα. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η μουσική εκπαίδευση σε μικρή ηλικία αυξάνει τον δείκτη νοημοσύνης. 

Η αξία της πλαστικότητας

Ο Πάτρικ Ράγκερτ του Πανεπιστημίου Μπόχουμ της Γερμανίας και οι συνάδελφοί του έχουν μια ιδέα σχετικά με το γιατί. Διαπίστωσαν ότι οι επαγγελματίες πιανίστες ήταν πολύ καλύτεροι από ό,τι οι μη μουσικοί σε ένα βασικό τεστ χωρικής οξύτητας- της ικανότητας να ξεχωρίζουν δύο σημεία που βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους. Πιο σημαντικό, βελτιώνονταν πιο γρήγορα με την εξάσκηση. Αυτό υποδηλώνει ότι ο εγκέφαλος των εκπαιδευμένων μουσικών είναι πιο πλαστικός, δηλώνει ο κ. Ράγκερτ, υπονοώντας ότι το να μάθετε να παίζετε ένα μουσικό όργανο μπορεί να ενισχύσει την ικανότητά σας να αποκτήσετε άλλες δεξιότητες.

Αυτό ίσως να επεκτείνεται και στις γλώσσες. Οι εκπαιδευμένοι μουσικοί είναι καλύτεροι στο να ξεχωρίζουν τις μεταβολές του τόνου σε επινοημένες λέξεις παρόμοιες με αυτές των κινεζικών των Μανδαρίνων, μιας «τονικής» γλώσσας όπου τέτοιες μεταβολές μπορούν να αλλάξουν το νόημα μιας λέξης. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι είναι καλύτερα εφοδιασμένοι για την εκμάθηση νέων γλωσσών. Επίσης έχει αποδειχθεί ότι η μουσική εκπαίδευση ενισχύει την ταύτιση επειδή βελτιώνει την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τις λεπτές συναισθηματικές αποχρώσεις στον λόγο. Μεγάλο μέρος των ερευνών αυτών έχει γίνει σε παιδιά ή επαγγελματίες μουσικούς οι οποίοι άρχισαν να εκπαιδεύονται σε πολύ νεαρή ηλικία. Είναι γνωστό ότι ο εγκέφαλος στο στάδιο της ανάπτυξης είναι πιο προσαρμοστικός από ό,τι στους ενηλίκους- για τη μουσική φαίνεται ότι υπάρχει μια ευαίσθητη περίοδος γύρω στην ηλικία των επτά ετών. Θα μπορούσε το ίδιο είδος εκπαίδευσης να έχει κάποια επίδραση σε μένα; «Οσοι ξεκινούν τη μουσική εκπαίδευση νωρίς βλέπουν μεγαλύτερες βελτιώσεις» λέει η Ντέινα Στρέιτ, η οποία εργάζεται στις μουσικές γνωσιακές λειτουργίες στο Πανεπιστήμιο Νorthwestern των Ηνωμένων Πολιτειών. «Ολα τα σημάδια δείχνουν όμως ότι η μουσική εκπαίδευση είναι ισχυρή σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής». 

Ηλεκτρόδια, η «γρήγορη» λύση

Αν λοιπόν αρχίσω ξανά την τρομπέτα εκεί που την είχα εγκαταλείψει, θα μπορούσα να ενισχύσω τον εγκέφαλό μου με ένα σωρό τρόπους (ενθουσιάζοντας βεβαίως ταυτοχρόνως και τους γείτονές μου). Τα χρόνια όμως που θα έπρεπε να αφιερώσω στην εξάσκηση με αποθάρρυναν λιγάκι, γι΄ αυτό και έψαξα για κάτι πιο σύντομο. Ετσι βρέθηκα να κάθομαι σε μια μικρή αίθουσα με δύο ηλεκτρόδια κολλημένα στο κεφάλι μου. Ακούγεται σαν σκηνή από τη σειρά «24», αυτό που έκανα όμως ήταν μια δοκιμή της διακρανιακής διέγερσης με συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα (tDCS), μιας μεθόδου ενίσχυσης της εγκεφαλικής δραστηριότητας με τον ηλεκτρισμό.

Το ρεύμα είναι πολύ χαμηλό- μόλις 1-2 μιλιαμπέρ- και, παρ΄ ότι ο μηχανισμός δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρος, η tDCS φαίνεται ότι αυξάνει τη διεγερτικότητα των νευρώνων κάνοντας τις ενεργές περιοχές του εγκεφάλου να δουλεύουν ακόμη περισσότερο. Ανάλογα με το πού τοποθετούνται τα ηλεκτρόδια, μπορεί να οδηγήσει σε μια ενίσχυση των γνωσιακών λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένων της προσοχής και της όρασης.

Η «φωλιά» των μαθηματικών

Ο Ρόι Κόεν-Καντός, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη δυνατότητα της tDCS να ενισχύσει τον εγκέφαλο. Διερευνά το κομμάτι του εγκεφάλου που ευθύνεται για τη μαθηματική ικανότητα. Το 2007 το εντόπισε στον δεξιό βρεγματικό λοβό, ακριβώς επάνω από το δεξιό αφτί. Οταν η ομάδα του «βραχυκύκλωσε» αυτή την περιοχή χρησιμοποιώντας τη διακρανιακή μαγνητική διέγερση (ΤΜS)- ένα ρεύμα μαγνητικών παλμών που απενεργοποιεί προσωρινά μια στοχευμένη περιοχή του εγκεφάλου- διαπίστωσε ότι οι εθελοντές γίνονταν χειρότεροι στις αριθμητικές εργασίες. Για την ακρίβεια, οι επιδόσεις τους έμοιαζαν με αυτές των ανθρώπων που παρουσιάζουν δυσαριθμησία και έχουν δυσκολία στο να κατανοήσουν τα μαθηματικά.

Αφού εξουδετέρωσε την ικανότητά μας να χρησιμοποιούμε τους αριθμούς, ο κ. Κόεν-Καντός αναρωτήθηκε αν θα μπορούσε και να τη βελτιώσει. Τώρα έχει την απάντηση που έψαχνε. Ο ερευνητής κατόρθωσε να βελτιώσει την ικανότητα χειρισμού των αριθμών σε εθελοντές εφαρμόζοντας την tDCS στον αριστερό βρεγματικό φλοιό.

Υπέβαλε τους εθελοντές του σε αυτή τη μέθοδο ενώ αυτοί εξοικειώνονταν με κατασκευασμένα σύμβολα που αντιπροσώπευαν τους αριθμούς από το 1 ως το 9. Οι εθελοντές δεν ήξεραν ποιο σύμβολο αντιστοιχούσε σε κάθε αριθμό αλλά έπρεπε να το βρουν με δοκιμές και λάθη. Υστερα από κάθε συνεδρία περνούσαν από τεστ για να εξακριβωθεί πόσο καλές ήταν οι επιδόσεις τους στους υπολογισμούς με τα σύμβολα. Οσοι είχαν υποβληθεί στην tDCS έμαθαν τα σύμβολα πιο γρήγορα και είχαν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ από εκείνους οι οποίοι είχαν υποβληθεί σε εικονική θεραπεία. Αλλες εγκεφαλικές λειτουργίες δεν επηρεάστηκαν.

Ανακοινώνοντας τα αποτελέσματά του σε ένα συνέδριο στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης τον περασμένο Ιούνιο ο κ. Κόεν-Καντός επεφύλασσε ακόμη μία έκπληξη: οι βελτιώσεις διαρκούσαν ακόμη έξι μήνες αργότερα. Εφόσον συναντάμε διαρκώς τους αριθμούς στην καθημερινή μας ζωή, ο ερευνητής τόνισε ότι είναι πραγματικά σημαντικό οι άνθρωποι που έχουν δυσκολίες σε αυτόν τον τομέα να γνωρίσουν αυτές τις διαφορετικές επιλογές ως εναλλακτικές στη φαρμακευτική αγωγή.

Ο ηλεκτρισμός μπορεί επίσης να ενισχύσει την οπτική μνήμη. Ο Ρίτσαρντ Τσι και οι συνάδελφοί του στο Πανεπιστήμιο του Σίντνεϊ της Αυστραλίας χρησιμοποίησαν την tDCS για να αυξήσουν τη δραστηριότητα στον δεξιό πρόσθιο κροταφικό λοβό, ο οποίος εμπλέκεται στην οπτική αντίληψη και μνήμη. Οι εθελοντές παρουσίασαν βελτίωση 110% σε ένα έργο μνήμης σε σχέ ση με μια ομάδα η οποία υποβλήθηκε σε εικονική θεραπεία.

Δεν χρειάζεται τεράστιο άλμα στη φαντασία για να δει κανείς πού θα μπορούσαν να οδηγήσουν όλα αυτά. Ο κ. Κόεν-Καντός πιστεύει ότι η tDCS μπορεί στο μέλλον να διεξάγεται με μια φορητή συσκευή. «Τη βλέπω να χρησιμοποιείται στα σχολεία ή στο σπίτι για να βελτιώσει τις ικανότητες παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες» λέει. Υποστηρίζει ότι είναι πολύ ασφαλέστερη από άλλους τύπους εγκεφαλικής διέγερσης επειδή δεν πυροδοτεί άμεσα τους νευρώνες αλλά απλώς τους κάνει να αντιδρούν καλύτερα.

Φως και μάθηση

Δεν έχει ακόμη αποδειχθεί πλήρως, σύμφωνα όμως με τις ενδείξεις η άσκηση βελτιώνει πολλές γνωσιακές λειτουργίες, κατά πάσα πιθανότητα μέσω της ενίσχυσης της κυκλοφορίας του αίματος στον εγκέφαλο Το συνεχές ρεύμα ίσως δεν αποτελεί τον μοναδικό τρόπο για να ενισχύσετε τον εγκέφαλό σας γυρίζοντας απλώς έναν διακόπτη. Το φως ενδέχεται επίσης να επιδρά στις γνωσιακές λειτουργίες με ορισμένους εκπληκτικούς τρόπους που δεν έχουν καμία σχέση με την όραση.

Γνωρίζουμε αρκετά καλά πώς ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τις οπτικές πληροφορίες και χρησιμοποιεί το φως για να ρυθμίσει το βιολογικό ρολόι μας και την έκκριση των ορμονών. Τώρα όμως μόλις αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε την έκταση στην οποία το φως μπορεί άμεσα να επηρεάσει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι απλώς εκθέτοντας ανθρώπους στο φως μπορούμε να βελτιώσουμε τις επιδόσεις τους σε πολλές γνωσιακές εργασίες.

Στις μελέτες αυτές ζητήθηκε από εθελοντές με κανονική όραση να εκτελέσουν μια σειρά εργασίες ενώ εξετίθεντο σε δυνατό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι επιδόσεις τους στις οπτικές αναζητήσεις, στα μαθηματικά, στη λογική συλλογιστική και στον χρόνο αντίδρασης βελτιώθηκαν.

Το γαλάζιο είναι το καλύτερο

Αυτό φαίνεται ότι οφείλεται στο γεγονός πως το φως ενισχύει την εγρήγορση. Σε μια άλλη μελέτη οι εθελοντές υπέκειντο σε εγκεφαλική τομογραφία ενώ εκτελούσαν εργασίες βραχυπρόθεσμης μνήμης και εξετίθεντο σε ιώδες, γαλάζιο ή πράσινο φως. Οι τομογραφίες έδειξαν ότι ύστερα από μόλις μερικά δευτερόλεπτα έκθεσης στο φως μια περιοχή του εγκεφαλικού στελέχους που παίζει ρόλο στην εγρήγορση έγινε περισσότερο ενεργή. Το γαλάζιο φως ήταν το πιο ισχυρό. Αντίστοιχα, σε εργασίες απλής αντίδρασης η έκθεση σε γαλάζιο φως είναι πιο αποτελεσματική στη διατήρηση των γνωσιακών επιδόσεων από το πράσινο φως.

Οι επιδράσεις αυτές ενδέχεται να επιτυγχάνονται με τη μεσολάβηση μιας πρόσφατα ανακαλυφθείσας χρωστικής του αμφιβληστροειδούς η οποία ονομάζεται μελανοψίνη και δεν εμπλέκεται στην όραση. Η μελανοψίνη απορροφά το ανοιχτό γαλάζιο φως καλύτερα από τα άλλα μήκη κύματος, κάτι το οποίο δεν προκαλεί έκπληξη αφού το φυσικό φως περιέχει πολύ γαλάζιο. Ο ακριβής τρόπος όμως με τον οποίο ενισχύει τις γνωσιακές λειτουργίες παραμένει άγνωστος.

«Οπωσδήποτε η περαιτέρω διερεύνηση θα επεκτείνει τις γνώσεις μας γύρω από τα χαρακτηριστικά του φωτός που απαιτούνται για να βελτιωθούν οι λειτουργίες του εγκεφάλου» λέει ο Ζιλ Φαντεβάλε, νευροεπιστήμονας του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ του Καναδά.

Αυτό ωστόσο αφορά το μέλλον. Εγώ ψάχνω για μια ενίσχυση του εγκεφάλου εδώ και τώρα. Ισως θα πρέπει να σταματήσω να σκέφτομαι τον εγκέφαλό μου και να επικεντρωθώ στο στομάχι μου.

Τροφή για τον εγκέφαλο

Πολλές τροφές περιέχουν χημικές ουσίες που έχει υποστηριχθεί ότι ενισχύουν τις νοητικές επιδόσεις. Η πιο διάσημη είναι ίσως τα λιπαρά οξέα ωμέγα-3, τα οποία βρίσκονται με φυσικό τρόπο στα λιπαρά ψάρια, στα καρύδια και στα πράσινα λαχανικά και τα συναντάμε όλο και περισσότερο ως πρόσθετα σε επεξεργασμένα τρόφιμα όπως το ψωμί και το γιαούρτι. Επί χρόνια τα οξέα αυτά είχαν ανακηρυχθεί στην κατ΄ εξοχήν τροφή του εγκεφάλου, τα πιο πρόσφατα στοιχεία όμως δείχνουν ότι συμβάλλουν ελάχιστα ή και καθόλου στην ενίσχυση των νοητικών δυνάμεων. Παρ΄ όλα αυτά, το όνειρο της ενίσχυσης του εγκεφάλου μέσω της διατροφής δεν έχει πεθάνει. Η προσοχή έχει στραφεί τώρα σε μια άλλη ομάδα χημικών, τα φλαβονοειδή, τα οποία βρίσκονται σε φρούτα όπως τα μύρτιλα και τα βατόμουρα αλλά επίσης στο κακάο, στο πράσινο τσάι και στο κόκκινο κρασί.

Ο Τζέρεμι Σπένσερ του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ της Βρετανίας διερευνά τις επιδράσεις των τροφών αυτών στην ενίσχυση του εγκεφάλου. Με πειράματα σε τρωκτικά η ομάδα του έχει δείξει ότι η κατανάλωση φλαβονοειδών μπορεί να οδηγήσει σε ενίσχυση της μνήμης και να προστατεύσει τον εγκέφαλο από την εκφύλιση.

Μύρτιλα και προσοχή

Μια πιλοτική μελέτη υποδηλώνει ότι κάτι ανάλογο ισχύει και για τους ανθρώπους. «Εξετάσαμε την επίδραση των μύρτιλων και είδαμε ότι βελτιώνουν την προσοχή» λέει ο κ. Σπένσερ. Ο κ. Σπένσερ πήρε επίσης δείγματα αίματος από εθελοντές. Από αυτά φαίνεται ότι τα φλαβονοειδή ενεργοποιούν χημικά μονοπάτια τα οποία αυξάνουν την έκφραση γονιδίων που συνδέονται με τη μνήμη.

Για παράδειγμα, τα φλαβονοειδή μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα του προερχόμενου από τον εγκέφαλο νευροτροφικού παράγοντα (ΒDΝF), μιας πρωτεΐνης που θεωρείται σημαντική για τη μάθηση και τη μνήμη. Ο ΒDΝF είναι ένας αυξητικός παράγοντας ο οποίος ενισχύει την ανάπτυξη αξόνων που συνδέουν ένα εγκεφαλικό κύτταρο με το διπλανό του.

Ο κ. Σπένσερ υποστηρίζει ότι η επίδραση αυτή ενδέχεται επίσης να πυροδοτεί αυξημένη επικοινωνία ανάμεσα στα εγκεφαλικά κύτταρα. Τα φλαβονοειδή επηρεάζουν παράλληλα το κυκλοφορικό σύστημα μειώνοντας την αρτηριακή πίεση και αυξάνοντας την ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν τη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο. Αυτό είναι γνωστό ότι ευνοεί τις νοητικές επιδόσεις, πιθανώς με την παραγωγή νέων νευρώνων στον ιππόκαμπο από την πυροδότηση της διαφοροποίησης των βλαστικών κυττάρων. «Η κατανάλωση μύρτιλων ενδέχεται να ενισχύει τη νευρωνική ανάπτυξη μέσω της αύξησης της ροής του αίματος σε αυτή την περιοχή» λέει ο κ. Σπένσερ.

«Τα φλαβονοειδή φαίνεται ότι έχουν επίδραση σχεδόν ίδια με αυτή των φαρμάκων» προσθέτει. «Είναι πιθανόν αυτά τα προερχόμενα από την τροφή συστατικά να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον ως προπομποί φαρμάκων ενισχυτικών του εγκεφάλου».

Ο Κρις Μπερντ, νευροεπιστήμονας στο University College του Λονδίνου, δηλώνει ότι τα προκαταρκτικά αποτελέσματα φαίνονται ενθαρρυντικά αλλά αμφισβητεί το αν μια διατροφή πλούσια σε φλαβονοειδή μπορεί να έχει αισθητά αποτελέσματα στον πραγματικό κόσμο. «Θα συνεχίσω να τα τρώω και να ελπίζω ότι ίσως μου κάνουν καλό» λέει. 

Μαγνήσιο και μνήμη

Ενα άλλο πολλά υποσχόμενο συστατικό βασίζεται στο μαγνήσιο. Πριν από μερικούς μήνες ο Γκουσόνγκ Λίου και οι συνάδελφοί του στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) δημοσίευσαν τα αποτελέσματα μιας έρευνας κατά την οποία τάισαν ποντικούς με ένα συστατικό του μαγνησίου, το L-θρεονικό μαγνήσιο (ΜgΤ). Διαπίστωσαν ότι αύξησε σημαντικά τα επίπεδα μαγνησίου στον εγκέφαλο και οδήγησε σε ενίσχυση τόσο της χωρικής όσο και της συνειρμικής μνήμης στους νεαρούς αλλά και στους ηλικιωμένους ποντικούς. Οι ερευνητές έδειξαν επίσης ότι η ενίσχυση του μαγνησίου στον εγκέφαλο αυξάνει τη συναπτική πλαστικότητα των νευρώνων και τη νευρωνογένεση- την παραγωγή νέων νευρώνων- στον ιππόκαμπο. Υποστηρίζουν ότι, αν επιτευχθεί η ασφαλής προσαρμογή του για τους ανθρώπους, αυτό το συμπλήρωμα διατροφής μπορεί να ενισχύσει τις γνωσιακές λειτουργίες.

Εν δυο...

Τα φλαβονοειδή που περιέχουν τα βατόμουρα, τα φραγκοστάφυλα και άλλα φρούτα του δάσους προσφέρουν καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων Υστερα από όλη αυτή την εγκεφαλική τροφή ίσως είναι ώρα να κάνω μια επίσκεψη στο γυμναστήριο. Η τακτική άσκηση οπωσδήποτε αυξάνει τη ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο, τουλάχιστον στους ποντικούς, αν και το κατά πόσον αυτό ισχύει και στους ανθρώπους εξακολουθεί να αποτελεί θέμα συζήτησης. Εφόσον οι πίθηκοι μοιάζουν περισσ ότερο με τους ανθρώπους, η Τζούντι Κάμερον του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ της Πενσιλβάνια «προπόνησε» πιθήκους στον διάδρομο γυμναστικής για να δει αν αυτό θα επηρέαζε τη νοητική ευστροφία τους. Μια ομάδα πιθήκων ασκήθηκε για μία ώρα την ημέρα επί πέντε ημέρες την εβδομάδα. Μια άλλη ομάδα αφιέρωσε τον ίδιο χρόνο στο να κάθεται σε έναν ακινητοποιημένο διάδρομο. Σε πέντε εβδομάδες ανατέθηκε στους πιθήκους ένα έργο στο οποίο έπρεπε να μάθουν ποιο αντικείμενο αντιστοιχούσε σε μια ανταμοιβή τροφής. Οι πίθηκοι που είχαν ασκηθεί ήταν δύο φορές πιο γρήγοροι από αυτούς που κάθονταν.

Η ανάλυση του εγκεφαλικού ιστού έδειξε ότι οι «δρομείς» είχαν μεγαλύτερο όγκο αιμοφόρων αγγείων. Εφόσον το αίμα μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στον εγκέφαλο, αυτό ίσως εξηγεί γιατί η άσκηση αύξησε τις γνωσιακές τους λειτουργίες.

Περπατώντας πας στην πόλη...

Τα απτά στοιχεία ότι η άσκηση μπορεί να βελτιώσει την εγκεφαλική λειτουργία στους ανθρώπους είναι δυσεύρετα, αν και πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η μέτρια άσκηση μπορεί να επιβραδύνει την παρακμή που επιφέρει η ηλικία. Τον περασμένο Αύγουστο ωστόσο ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόι στην Ουρμπάνα-Σαμπέιν έδειξαν ότι το καθημερινό περπάτημα βελτίωσε εκτελεστικές λειτουργίες όπως ο σχεδιασμός και η αφηρημένη σκέψη σε νεαρότερους ενηλίκους.

Παρ΄ ότι οι επιστήμονες εξακολουθούν να μη γνωρίζουν πώς η άσκηση ωφελεί τον εγκέφαλο, μελέτες όπως αυτή, σε συνδυασμό με αυτές που έχουν γίνει σε ζώα, υπονοούν ότι η φυσική δραστηριότητα ενδέχεται να παροτρύνει την ανάπτυξη νευρώνων σε περιοχές οι οποίες είναι σημαντικές για τη μνήμη και να βελτιώνει τη δραστηριότητα σε περιοχές οι οποίες ευθύνονται για τις εκτελεστικές λειτουργίες. Τα βασικά χημικά που μπορεί να εμπλέκονται σε αυτό περιλαμβάνουν τον ΒDΝF και τον αυξητικό παράγοντα των αγγειακών ενδοθηλιακών κυττάρων (VΕGF), ο οποίος επίσης βοηθά την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων. Αρκετές μελέτες σε ζώα έχουν δείξει μεγαλύτερες συγκεντρώσεις αυτών των χημικών στα ζώα που ασκούνταν υπονοώντας ότι η γυμναστική κυριολεκτικά τα βοηθάει να αναπτύξουν έναν καλύτερο εγκέφαλο. Στους ανθρώπους έχει επίσης αποδειχθεί ότι τα επίπεδα του ΒDΝF αυξάνονται μετά την άσκηση. Τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους η υπερβολική άσκηση είχε το αντίθετο αποτέλεσμα μειώνοντας τα επίπεδα του ΒDΝF- κάτι το οποίο ενδέχεται να σημαίνει ότι οι μέτριες εκρήξεις δραστηριότητας παρέχουν το σωστό χημικό υπόβαθρο για έναν καλύτερο εγκέφαλο.

Αφού λοιπόν μπορώ να βελτιώσω τον εγκέφαλό μου με τη μουσική, το φως, τα μύρτιλα και την άσκηση, γιατί βρίσκομαι εδώ, καθισμένη σταυροπόδι, συγκεντρωμένη στην αναπνοή μου;

Οι άνθρωποι προσπαθούν να κερδίσουν τη φώτιση και τον έλεγχο του πνεύματος μέσω του διαλογισμού εδώ και αιώνες. Παρά το γεγονός ότι αυτοί που το κάνουν έχουν ισχυριστεί πολυάριθμα οφέλη για τον εγκέφαλο, λίγα από αυτά έχουν εξεταστεί καλά επιστημονικά.

Διαλογιστείτε προτού συλλογιστείτε

Ο διαλογισμός ενισχύει θεαματικά την οπτική μνήμη, τις ικανότητες που έχουν σχέση με τον χώρο και τις εκτελεστικές λειτουργίες. Η επίδραση όμως δεν διαρκεί πολύ Οταν λοιπόν το 2005 ο Δαλάι Λάμα προκάλεσε τους νευροεπιστήμονες να εξετάσουν τη μνήμη των μοναχών, πολλές ομάδες ερευνητών άδραξαν την ευκαιρία. Ταξίδεψαν σε μονές στο Νεπάλ για να εξετάσουν τους βουδιστές μοναχούς τους. Τα αρχικά αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά. Δεν διαπίστωσαν διαφορές στα τεστ οπτικής μνήμης ανάμεσα στους μοναχούς που διαλογίζονταν τακτικά και σε εκείνους που δεν διαλογίζονταν.

Στη συνέχεια εξέτασαν έναν μοναχό αμέσως μετά τον διαλογισμό. «Είχε απίστευτες επιδόσεις» λέει η Μαρία Κοζεβνίκοφ, η οποία τότε εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Μέισον. Οπως αποδείχθηκε, μόλις 20 λεπτά καθημερινού διαλογισμού και γιόγκα βελτίωναν δραματικά τόσο την οπτική μνήμη όσο και τις χωρικές ικανότητες αλλά η ενίσχυση αυτή ήταν βραχυπρόθεσμη. Εκτοτε έχουν συγκεντρωθεί πολλές ενδείξεις ότι ο εντατικός διαλογισμός- ας πούμε δέκα ώρες την ημέρα για τρεις μήνες- ενισχύει την προσοχή και τις εκτελεστικές λειτουργίες. Επίσης πριν από κάποιους μήνες μια ομάδα με επικεφαλής τον Φαντέλ Ζεϊντάν της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γουέικ Φόρεστ της Βόρειας Καρολίνας ανέφερε ότι μόλις τέσσερις εικοσάλεπτες συνεδρίες διαλογισμού βελτιώνουν την οπτικο-χωρική επεξεργασία, τη λειτουργική μνήμη και τις εκτελεστικές λειτουργίες σε ανθρώπους οι οποίοι δεν είχαν ποτέ στο παρελθόν ασκηθεί στον διαλογισμό. Ο Μπρους Ο΄ Χάρα του Πανεπιστημίου του Κεντάκι έδειξε μάλιστα ότι ο διαλογισμός φαίνεται να βελτιώνει την ετοιμότητα και τον χρόνο αντίδρασης. Υποδηλώνουν αυτά τα ευρήματα ότι αξίζει να διαλογιστεί κανείς προτού προβεί σε μια νοητικά απαιτητική εργασία; Παρ΄ ότι τα στοιχεία είναι περιορισμένα, ο κ. Ο΄ Χάρα πιστεύει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να βοηθάει. «Ο διαλογισμός πριν από τη μελέτη ή ένα διαγώνισμα ίσως να ωφελεί» λέει. «Η βελτίωση μπορεί να είναι μικρήαλλά αξίζει τον κόπο» .

Ποιος χρειάζεται λοιπόν εκγύμναση του εγκεφάλου; Με τόσες επιλογές στη διάθεσή μου θα είμαι αδικαιολόγητη αν δεν προσπαθήσω να διατηρήσω τον εγκέφαλό μου σε άψογη κατάσταση. Το μόνο που χρειάζομαι είναι μια σωστή διατροφή, μια δόση άσκησης και διαλογισμού και λίγη λιακάδα. Ισως κάτι από αυτά να με βοηθήσει πραγματικά να φτιάξω έναν καλύτερο εγκέφαλο τα επόμενα χρόνια. Στη χειρότερη περίπτωση, έχω μια δικαιολογία για ένα ποτηράκι κόκκινο κρασί.

H ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΓΥΜΝΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

Τα «παραδοσιακά» παιχνίδια φαίνονται πιο σίγουρος τρόπος για να ασκήσετε το μυαλό σας αφού τα ειδικά παιχνίδια εκγύμνασης του εγκεφάλου αποδεικνύεται ότι τελικά δεν τηρούν πλήρως τις υποσχέσεις τους Διατυμπανίστηκαν ως ο ταχύτερος τρόπος για να ενισχύσετε τις νοητικές σας δυνάμεις,τώρα όμως τα ηλεκτρονικά παιχνίδια εκγύμνασης του εγκεφάλου καταχωνιάζονται στο ντουλάπι των τεχνολογιών που δεν κατόρθωσαν να σταθούν στο ύψος των προσδοκιών που είχαν γεννήσει.Τι πήγε στραβά;

Το μεγάλο ερώτημα ήταν αν η βελτίωση των επιδόσεων στο παιχνίδι θα μεταφραζόταν σε γενική βελτίωση των γνωσιακών λειτουργιών.Κάποιες δοκιμές είχαν δείξει επιτυχία,είχαν όμως επικριθεί επειδή ήταν πολύ μικρές ώστε τα αποτελέσματά τους να θεωρηθούν σημαντικά.

Καμία μεγάλη δημοσιευμένη δοκιμή δεν έχει δώσει ως τώρα χειροπιαστά στοιχεία ότι η εκγύμναση του εγκεφάλου έχει επιπτώσεις στις δραστηριότητες στον πραγματικό κόσμο.Αντιθέτως,η μεγαλύτερη δοκιμή που έχει γίνει ποτέ βρήκε ότι δεν έχει.

Πριν από μερικούς μήνες μια ομάδα με επικεφαλής τονΕϊντριαν Οουεντης Μονάδας Γνωσιακών και Εγκεφαλικών Επιστημών του Συμβουλίου Ιατρικών Ερευνών της Βρετανίας ζήτησε από περισσότερους από 11.000 εθελοντές είτε να παίξουν online παιχνίδια εκγύμνασης του εγκεφάλου είτε να σερφάρουν στο Διαδίκτυο για να βρουν απαντήσεις σε μια σειρά ασαφή ερωτήματα.

Ολοι οι εθελοντές έδειξαν βελτιώσεις στην εργασία που τους ανατέθηκε αλλά δεν υπήρξε καμία διαφορά ανάμεσα στις ομάδες σε άλλα τεστ γνωσιακών λειτουργιών.

Συμπέρασμα; Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι τα παιχνίδια εκγύμνασης του εγκεφάλου βελτιώνουν τη γενική γνωσιακή λειτουργία. © 2011 Νew Scientist Μagazine, Reed Βusiness Ιnformation Ltd.

Πηγή: Βήμα Science 09/01/2011

Αναρτήθηκε από:

Τρέλα είναι απλά μια άλλη μορφή της συνείδησης 
σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω

Ο αποκωδικοποιητής των μυστικών του Σύμπαντος

http://www.ramnousia.com/2012/07/o-apokwdikopoihths-twn-kwdikwn-toy-sympantos.html?fb_comment_id=fbc_10150916704886938_22711414_
10150916852091938#f3a8739c4

Μάνος Δανέζης - Ο αποκωδικοποιητής των μυστικών του Σύμπαντος

 




















Υπάρχουν άνθρωποι που τόλμησαν με τη σκέψη τους ν’ αγγίξουν τα άστρα, να ξεκλειδώσουν τα μυστικά του σύμπαντος και να χαρίσουν τις γνώσεις τους στην ανθρωπότητα.

Ο Έλληνας αστροφυσικός, πανεπιστημιακός και συγγραφέας Μάνος Δανέζης είναι ένας από αυτούς. Είναι ένας πραγματικός Επιστήμονας με Ε κεφαλαίο, ταγμένος στην ανακάλυψη και στη διάδοση της Γνώσης. Μαζί με τον Στράτο Θεοδοσίου είναι οι Έλληνες «Καρλ Σαγκάν», που κατάφεραν να μεταδώσουν τη μαγεία της σύγχρονης επιστημονικής γνώσης στο ευρύτερο κοινό. Εκτός από αναπληρωτής καθηγητής πανεπιστημίου – διδάσκει Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών – ο Μάνος Δανέζης είναι ένας πρωτοποριακός ερευνητής στο χώρο της Αστροφυσικής κι ένας συγγραφέας που, μαζί με τον συνάδελφό του Στράτο Θεοδοσίου, έχει γράψει μέχρι στιγμής 14 επιστημονικά βιβλία (Το Μέλλον του Παρελθόντος μας, Το Σύμπαν που Αγάπησα, Μετρώντας τον Άχρονο Χρόνο, Η Κοσμολογία της Νόησης, Η Οδύσσεια των Ημερολογίων κ.α). Πάνω απ’ όλα όμως είναι ένας εκπληκτικός εκλαϊκευτής της επιστημονικής γνώσης, όπως τον απολαύσαμε και μέσα από τη σειρά ντοκιμαντέρ Το Σύμπαν Που Αγάπησα, που προβάλλεται από την ΕΤ3 κι ελπίζουμε να συνεχιστεί.

Ο Μάνος Δανέζης είναι ένας επιστήμονας που αποκωδικοποιεί το Matrix του κόσμου μας και προσπαθεί να δει τι κρύβεται πίσω από την «κουρτίνα» των αισθήσεών μας. Βρίσκεται στην αιχμή της νέας επιστημονικής γνώσης, που σύντομα θα φέρει πραγματική επανάσταση στις κοινωνίες μας. Συναντηθήκαμε για πρώτη φορά στις 10 Ιουλίου, στη Πρεσβεία της Σερβίας στην Αθήνα, όπου και οι δύο μιλήσαμε για τον μεγάλο Σέρβο επιστήμονα Νίκολα Τέσλα, με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννησή του. Η διανοητική μας «χημεία» ήταν αμοιβαία. Έτσι, την επόμενη μέρα, βρεθήκαμε σ’ ένα καφέ στο κέντρο του Πειραιά, όπου συζητήσαμε για τα μυστήρια του σύμπαντος. Το αποτέλεσμα της συζήτησης μας είναι η συνέντευξη που θα διαβάσετε στη συνέχεια…

Γιώργος Στάμκος

Κύριε Δανέζη πως ξεκίνησε το ενδιαφέρον σας για την αστροφυσική; Τι ήταν αυτό που σας έσπρωξε στη μαγεία του σύμπαντος;

Γεννήθηκα στον Πειραιά και ο Πειραιάς ήταν τότε, όταν ήμουνα μικρός –είμαι 57 ετών έτσι;– μια πολύ όμορφη πόλη. Σχεδόν όλα τα σπίτια είχαν ταράτσες, είχαν λουλούδια που μύριζαν. Η πόλη είχε χαρακτήρα… Το καλοκαίρι την έβγαζα στην ταράτσα. Τα φώτα ήταν πάρα πολύ λίγα. Όταν λοιπόν κοιμόμασταν «στρωματσάδα» στην ταράτσα έβλεπες έναν ουρανό γεμάτο αστέρια. Και τότε, σαν παιδί, ρώταγα. Αλλά οι απαντήσεις που έπαιρνα ήταν κάτι μεταξύ αλήθειας και παραμυθιού. Τότε ξεδιπλώνονταν περίεργα πράγματα, μύθοι, θρύλοι, παραμύθια. Απόψεις μισές σωστές μισές λάθος, που δημιουργούσαν έναν μαγικό κόσμο.

Αυτός ο μαγικός κόσμος των παιδικών χρόνων δεν ξεχνιέται εύκολα. Γράφεται μέσα σου. Αυτό που γράφεται μέσα σου ώστε να ακολουθήσεις μια επιστήμη, ώστε να την υπηρετήσεις για την υπόλοιπη ζωή σου είναι ένα βαθύ ερώτημα που βάζεις μέσα σου από πολύ μικρός.

Όλοι μας βάζουμε αυτό το ερώτημα. Είναι να δώσεις μια απάντηση από πού έρχεσαι, που είσαι και που πας. Τι είναι αυτό που βλέπεις γύρω σου. Είναι το προαιώνιο ερώτημα του ανθρώπου.

Τι είσαι μέσα σ’ αυτό το χάος;

Από πού έρχεσαι;

Που πας;

Τι θα γίνει όταν πεθάνεις;

Τι έχει γίνει πριν γεννηθείς;

Είσαι κολλημένος σ’ ένα μικρό «πλοιάριο» που τρέχει με ασύλληπτη ταχύτητα μέσα στο Σύμπαν. Δεν το καταλαβαίνεις αλλά τρέχεις! Αρχίζουν να δημιουργούνται μέσα σου καταστάσεις δέους, φόβου. Καταλαβαίνεις ότι τα πράγματα στην ψυχή ενός παιδιού μεγαλοποιούνται απ’ ό,τι στη ψυχή ενός ενήλικα. Αυτό που αισθάνεσαι είναι ένα δέος που υπερβαίνει το φόβο. Νιώθεις πολύ μικρός σ’ ένα αχανές Σύμπαν. Δεν μπορείς να συμφιλιωθείς με την αίσθηση ότι είσαι ένα τίποτα. Αναζητάς τις ρίζες σου. Νιώθεις κάτι να σε έλκει. Είναι κάτι που σε έλκει προς τα άστρα. Η αίσθηση ενός νόστου…

Αυτό που λέτε μου ακούγεται κάπως γνωστικιστικό. Και οι αρχαίοι Γνωστικοί πίστευαν πως είναι ξένοι σ’ αυτόν τον κόσμο, πνευματικές οντότητες που εξέπεσαν στον κόσμο της ύλης, ενώ θεωρούν πραγματική τους πατρίδα τον ουρανό…

Νομίζω ότι όλοι οι Έλληνες είναι λίγο πολύ Γνωστικοί. Μπορεί να μην δεχόμαστε τα μισά, δεχόμαστε τα άλλα μισά. Πάντως οι ιδέες μας είναι γνωστικιστικές.

Δηλαδή ο κόσμος μας είναι ένα είδος φυλακής;

Κοίταξε να δεις, αυτά είναι τα ερωτήματα που πρέπει να απαντήσεις. Είναι ευτυχισμένοι αυτοί που τουλάχιστον πιστεύουν πως έχουν απαντήσει σ’ αυτά τα εσωτερικά τους ερωτήματα.

Τι είναι αυτό που ωθεί έναν ερευνητή;

Είναι ένα φοβερό ψέμα, τουλάχιστον σ’ αυτούς που έχουν τη συνείδηση του ερευνητή, ότι δουλεύεις για τον κόσμο. Για το καλό της ανθρωπότητας. Η έρευνα είναι κάτι το εγωιστικό. Αυτό που κάνει ο ερευνητής είναι να λύσει τα δικά του προβλήματα. Τώρα, αν τα δικά του προβλήματα, όταν τα λύσει, βοηθήσουν και την ανθρωπότητα, τότε ακόμη καλύτερα. Αλλά το αρχικό κίνητρο είναι να λύσει το πρόβλημα που έχει μέσα του, έχει γιγαντωθεί, του δημιουργεί δέος και φόβο. Προσπαθεί με τη γνώση να ξεπεράσει το φόβο και το δέος. Να κυριαρχήσει πάνω τους.

Αλλά ο πόνος είναι αυτός που συνήθως παράγει γνώση…

Μα η γνώση δεν είναι πάντοτε ευτυχία! Η γνώση τις περισσότερες φορές είναι πόνος. Η γνώση είναι μοναξιά. Είναι απομόνωση. Είναι η ανάγκη της μοναξιάς όντας μέσα σε πολύ κόσμο. Να είσαι μέσα σ’ ένα άγριο πλήθος και να νιώθεις μόνος. Είναι η εσωτερική μοναξιά. Όχι με την κακή έννοια –μια εποικοδομητική μοναξιά.

Υπάρχει σχέση της αστροφυσικής με τη μεταφυσική;

Η μελέτη του σύμπαντος είναι κάτι το διαφορετικό από την μελέτη των πρακτικών εφαρμογών της καθημερινότητας. Είναι μια βουτιά σ’ έναν κόσμο που προσεγγίζει τη μεταφυσική, τον εσωτερισμό. Άλλοι άνθρωποι που δεν είναι τόσο υπομονετικοί, που δεν είναι τόσο επίμονοι, ζητούν άλλους, πιο εύκολους τρόπους, για να λύσουν τα μεταφυσικά τους προβλήματα. Γι’ αυτό διαβάζουν ένα δύο βιβλία αστρολογίας και λένε ότι κατάλαβαν τον κόσμο. Το δύσκολο είναι η αποδεικτική διαδικασία. Να αποδείξεις ότι είναι αλήθεια αυτό που βρίσκεις μπροστά σου. Ότι η γνώση σου είναι αληθινή. Κι αυτό να τ’ αποδείξεις, για να είσαι σίγουρος μέσα σου ότι η άποψη που έχεις για τον κόσμο, για τον εαυτό σου, για την κοινωνία κ.α. είναι σωστή. Δεν είναι ένα παραμύθι που διαιωνίστηκε μέσα από τα βιβλία κάποιων.

Ναι, αλλά η επιστημονική γνώση δεν είναι δόγμα. Συνέχεια αλλάζει! Συνέχεια εμφανίζονται καινούργιες θεωρίες.

Βεβαίως. Όμως, αν έχεις προσέξει, όλες οι καινούργιες θεωρίες δεν ανατρέπουν τις παλιές. Συμπληρώνουν τις παλιές. Η Θεωρία της Σχετικότητας δεν ανέτρεψε τον Νεύτωνα, συμπλήρωσε και επέκτεινε τη Νευτώνεια Φυσική. Υπάρχει μια συμπληρωματικότητα στην επιστημονική σκέψη. Είναι λάθος αυτό που πιστεύει ο πολύς κόσμος ότι οι νέες θεωρίες ανατρέπουν τις παλιές. Τις συμπληρώνουν, τις επεκτείνουν, τις κάνουν καλύτερες. Τις δίνουν μια άλλη εμβέλεια, μια άλλη ποιότητα.

Μια από τις τελευταίες θεωρίες της αστροφυσικής, της κοσμολογίας μάλλον, λέει ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε από μια «κβαντική διακύμανση του κενού». Είναι γνωστό ότι το άθροισμα των θετικών και των αρνητικών δυνάμεων στο Σύμπαν ισούται με μηδέν. Σύμφωνα μ’ αυτή τη θεωρία το Σύμπαν δεν έχει ανάγκη κάποιου δημιουργού, είναι δηλαδή αυτοδημιουργητο. Κι εδώ μπαίνει το ερώτημα γιατί τα Ιερατεία θέλουν να μας καταναγκάσουν να πιστεύουν σ’ έναν θεό-δημιουργό…

Κοίταξε, η Επιστήμη, από τη φύση της, δεν είναι συγκρουσιακή. Δεν βγάζει θεωρίες για να συγκρουστεί με κάποιους. Κανένας επιστήμονας δεν έχει καμία όρεξη να συγκρουστεί με κανέναν. Αυτό που λέμε «σύγκρουση» στην Επιστήμη δεν έχει σχέση με σχέση με τις συγκρούσεις των πολιτικών που φωνάζουν, «σκοτώνονται», σαν σε ένα πεδίο μάχης που κάποιος πρέπει να αφανίσει τον άλλον. Είναι σκληρή σύγκρουση ιδεών. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να συγκρουστούμε σε εκπληκτικό επίπεδο σ’ ένα συνέδριο κι όλοι μαζί μετά να πάμε να φάμε και να διασκεδάσουμε!

Αλλά οι ιδέες δεν είναι αυτές που διαμορφώνουν την εικόνα μας για τον κόσμο; Κι όποιος ελέγχει τις ιδέες…

Μα δεν χωρίζουν τους ανθρώπους οι ιδέες. Δεν σημαίνει πως οι άνθρωποι, μέσω διαφορετικών ιδεών, πρέπει να συγκρουστούν μεταξύ τους ως άνθρωποι. Οι ιδέες συγκρούονται μεταξύ τους, όχι οι άνθρωποι. Αν εγώ διατυπώσω μια άποψη και δεν την καταλάβει ο άλλος ή δεν την καταλάβει κανένας, τότε θα πρέπει να ξαναπροσπαθήσω. Γιατί και ο επιστήμονας είναι άνθρωπος. Αυτό δεν σημαίνει πως ο επιστήμονας θα πρέπει να συγκροτήσει ένα στράτευμα για να αφανίσει τους άλλους επιστήμονες ώστε να επικρατήσουν οι ιδέες του.

Παλιότερα όμως, μέχρι τον 18ο αιώνα, τα θρησκευτικά ιερατεία κυνηγούσαν και καταδίκαζαν τους επιστήμονες…

Δεν είπα όχι. Το έκαναν ακριβώς επειδή δεν είχαν την αίσθηση τι σημαίνει Επιστήμη. Ο επιστήμονας όμως δεν έχει τέτοιου είδους προβλήματα.

Αλλά οι επιστήμονες σήμερα δεν είναι ένα είδος «Ιερατείου»;

Μπορεί να είναι «ιερατείο» με την έννοια ότι διαμορφώνουν τον κόσμο μέσα σ’ ένα πλαίσιο ιδεών, σ’ έναν κόσμο ειρήνης και κατανόησης. Αν ο άλλος δεν θέλει να κατανοήσει τον κόσμο όπως είναι, ας μην τον κατανοήσει ποτέ!

Οι Δυτικές κοινωνίες έχουν κάνει ένα μεγάλο λάθος αλλοιώνοντας το νόημα κάποιων λέξεων. Όταν λέμε Επιστήμη εννοούμε την αναζήτηση της αλήθειας του φυσικού κόσμου. Όταν λέμε Τεχνολογία εννοούμε μια μερική εφαρμογή κάποιων αποκτηθέντων γνώσεων για να κάνουμε καλύτερη τη ζωή μας. Ο τεχνολόγος δεν είναι επιστήμονας. Δεν κάνει Επιστήμη.

Ο Νίκολα Τέσλα τι ήταν; Επιστήμονας ή τεχνολόγος;

Ο Τέσλα ήταν επιστήμονας. Μπορεί να χρησιμοποίησε συσκευές αλλά το έκανε για να ανακαλύψει και να αποδείξει καινούργιους φυσικούς νόμους. Αρχικά ήταν ένας επιστήμονας ο οποίος ήθελε να ανακαλύψει νόμους της Φύσης. Για να ανακαλύψει νόμους της Φύσης έκανε διάφορες εφευρέσεις. Μέχρι εδώ ο Τέσλα ήταν επιστήμονας και ήταν ένας πολύ επιτυχημένος επιστήμονας. Ήταν μεγάλος.

Όταν όμως ο Τέσλα σκέφτηκε να γίνει επιχειρηματίας, τότε απέτυχε! Γιατί; Απέτυχε γιατί ήταν επιστήμονας! Τα προσόντα τα οποία διέθετε τον έκαναν να είναι εκπληκτικός επιστήμονας, αλλά τον έκαναν πολύ κακό επιχειρηματία. Ο Τέσλα εφηύρε κάποια πράγμα για να ανακαλύψει νόμους της Φύσης.

Τεχνολόγος είναι αυτός που εφευρίσκει πράγματα για να τα ρίξει στην παραγωγή. Να κάνει π.χ. τον ηλεκτρισμό εμπορεύσιμο προϊόν. Κι εδώ, ξέρεις πολύ καλά, πως ο Τέσλα απέτυχε. Δεν ήταν καλός επιχειρηματίας. Όπου έβαζε τα λεφτά του τα έχανε. Γιατί αυτά τα δύο πράγματα δεν πάνε μαζί.

Κάποιος που έχει μια πολύ ελεύθερη σκέψη, που αγκαλιάζει ολόκληρο το Σύμπαν, δεν έχει τη δυνατότητα να ενσωματωθεί σε μικρά πράγματα. Γιατί είναι πάρα πολύ μικρό πράγμα να χρησιμοποιήσεις τις εφευρέσεις, την επιστημονική γνώση του Τέσλα, για να φτιάξεις, έστω, τον μεγαλύτερο σταθμό παραγωγής ενέργειας στη Αμερική. Είναι πολύ μικρό σε σχέση με τη σύλληψη της ιδέας. Από τη στιγμή που ανακαλύπτεις το μυστικό ενός ολόκληρου σύμπαντος τι σημασία έχει η Νέα Υόρκη. Είναι πάρα πολύ μικρή! Ολόκληρη η Γη είναι πάρα πολύ μικρή!

Σήμερα πάντως δεν επικρατεί η εμπορευματική λογική πάνω στη χρήση της επιστημονικής γνώσης;

Εδώ υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα το οποίο πρέπει να προσέξουν οι μικρές χώρες, όπως η Ελλάδα. Υπάρχει μια επικρατούσα λογική. Τη γνώση την καινούργια, η οποία θα γίνει τεχνολογία και θα μπει στο σπίτι μας μετά από εκατό, διακόσια χρόνια, ο Δυτικός πολιτισμός πιστεύει πως αποτελεί προνόμιο των μεγάλων κρατών. Επιστήμη βασική μπορεί να κάνει η Αμερική, η Γερμανία, η Ιαπωνία, η Ρωσία, η Γαλλία… Οι μικρές χώρες απαγορεύεται να κάνουν Επιστήμη, να παράγουν καινούργια γνώση!

Στις μικρές χώρες έχουν εναποθέσει έναν δευτερεύοντα ρόλο, να παίρνουν τα απομεινάρια της παλιάς γνώσης και να κάνουν μικρές τεχνολογικές εφαρμογές –τις οποίες εμείς θεωρούμε μεγάλα τεχνολογικά επιτεύγματα!–, ενώ εκείνοι ασχολούνται με το Αύριο.

Εμείς προσπαθούμε να φτιάξουμε ένα μικρό τσιπάκι που θα χρησιμοποιηθεί σ’ έναν υπολογιστή ενός πανεπιστημίου –σιγά το λάχανο! Εκείνοι όμως την ίδια στιγμή φτιάχνουν κβαντικούς υπολογιστές. Όταν εμείς προσπαθούμε να φτιάξουμε ένα μηχανηματάκι GPS για να βρίσκουμε τους δρόμους με τα αυτοκίνητα –το οποίο παρεμπιπτόντως είναι ελληνική εφεύρεση– εκείνοι μιλούν για κβαντικά κενά, για κβαντικά πηγάδια.

Όταν στα ελληνικά πανεπιστήμια διδάσκουμε ότι δεν υπάρχουν ταχύτητες μεγαλύτερες του φωτός, εκείνοι κάνουν πειράματα με αλληλοσχετισμένα φωτόνια οι πληροφορίες των οποίων ταξιδεύουν με ταχύτητες μεγαλύτερες του φωτός! Όλη αυτή η πρόοδος της επιστήμης, αυτή η Νέα Φυσική έχει περάσει εδώ σε μια «γραικίλα» ότι «δεν είναι δικιά μας δουλειά». Κι αυτό περιορίζει την εμβέλεια μας. Γι’ αυτό δεν ευθύνονται μόνον οι επιστημονικοί κύκλοι. Φταίνε τα ΜΜΕ, φταίει η ίδια η ελληνική κοινωνία.

Πως φτάσαμε στη σημερινή επιστημονική επανάσταση την οποία υπηρετείται;

Γνωρίζουμε πολύ καλά πως το Σύμπαν περιγράφεται ως ένας «κώνος φωτός», που έχει περιοχές όπου υπάρχουν ταχύτητες μεγαλύτερες του φωτός. Εγώ δεν θα σου πω για τα παράδοξα του σύμπαντος, αλλά θα σου πω για τα φοβερά πράγματα που τα γνωρίζει σήμερα η Επιστήμη κι έχει αλλάξει ολόκληρος ο πολιτισμός μας με βάση τις νέες επιστημονικές ανακαλύψεις.

Παράδειγμα:

Όπως ξέρεις η μεγάλη επιστημονική επανάσταση του 16ου και 17ου αιώνα στηρίχτηκε στην ανάπτυξη της Νευτώνιας Φυσικής και της Ευκλείδειας Γεωμετρίας. Στηρίζονταν στη λογική ότι το ορατό Σύμπαν ήταν Ευκλείδειο, δηλαδή μια «καλοστημένη μηχανή» που λειτουργούσε σε τρεις διαστάσεις. Όταν ήρθε ο Αϊνστάιν έκανε μια μεγάλη τομή με τη Θεωρία της Σχετικότητας, εισάγοντας κάποιες ιδέες που δεν θέλουμε καν να τις συζητάμε, ενώ τις χρησιμοποιούμε. Έβαλε δύο καινούργια στοιχεία: το Σύμπαν μας δεν μετριέται με την Ευκλείδειο Γεωμετρία και οι διαστάσεις του είναι παραπάνω από τρεις.

Εάν δεν αναλύσουμε, σε πρακτικό επίπεδο, τι σημαίνει ένας χώρος να έχει περισσότερες από τρεις διαστάσεις και να μην μετριέται με την Ευκλείδειο Γεωμετρία…

Πόσες διαστάσεις έχει το Σύμπαν;

Πάντως περισσότερες από τρεις! Αυτό το οποίο γνωρίζουμε σήμερα, αποδεικτικά από την Επιστήμη, είναι ότι η ανθρώπινη βιολογία, έτσι όπως είναι διαμορφωμένη και η οποία εκφράζεται μέσα από τις πέντε αισθήσεις μας, δεν έχει την τη δυνατότητα να αντιλαμβάνεται μορφές και σχήματα που είναι παραπάνω από τρεις διαστάσεις. Ακόμη κι αν είναι Ευκλείδεια η Γεωμετρία, αν οι διαστάσεις είναι τέσσερις, ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντιληφθεί καμιά τετρασδιάστατη μορφή ή σχήμα λόγω του DNA του, της ίδιας του της βιολογίας. Ότι όργανο και να φτιάξει δεν αλλάζει τη βιολογία του ανθρώπου, απλώς επεκτείνει τις αισθήσεις μας. Γνωρίζουμε λοιπόν πως ένας χώρος, ακόμη κι αν είναι Ευκλείδειος, αν έχει παραπάνω από τρεις διαστάσεις, τότε εμείς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τίποτα.

Ήρθε λοιπόν ο Αϊνστάιν και μας λέει πως είναι τέσσερις οι διαστάσεις και ο χώρος είναι Ρίμαν και δεν είναι Ευκλείδειος. Αν δεν είναι Ευκλείδειος ο χώρος τότε σημαίνει ότι δεν μπορώ να αντιληφθώ τίποτα, ακόμη κι αν είναι τριών, δύο ή και μιας διάστασης. Επειδή ο χώρος είναι Ρίμαν δεν μπορούμε να δούμε τίποτε βάσει της βιολογίας μας και, εγώ συμπληρώνω, ακόμη κι αν ήταν Ευκλείδειος δεν μπορούμε να δούμε τίποτε επειδή έχει τέσσερις διαστάσεις.

Γεννάται ένα μεγάλο ερώτημα:

Αφού βλέπουμε γύρω μας! Είμαστε ένα κομμάτι του σύμπαντος. Βλέπουμε πράγματα γύρω μας. Άρα κάπως πρέπει να εξηγηθεί αυτό το φαινόμενο. Κι αυτό το λύνει η Επιστήμη αρχίζοντας από τα Μαθηματικά, που λένε τα εξής:

Αν πάρω αυτόν το περίεργο χώρο Ρίμαν του σύμπαντος, που δεν μπορώ να αντιληφθώ τίποτε, κόψω ένα πάρα πολύ μικρό κομματάκι, τότε αυτό συμπεριφέρεται με πάρα πολύ καλή προσέγγιση σαν να ήταν Ευκλείδειος χώρος.

Τι γίνεται λοιπόν;

Οι αισθήσεις μας μέσω μιας σειράς αδυναμιών τους αποκόπτουν πλαστά ένα πολύ μικρό κομματάκι του σύμπαντος, το οποίο πλαστά μοιάζει σαν να είναι Ευκλείδειο. Δηλαδή γύρω μας δημιουργούμε ένα «κουκούλι», μια σφαίρα μέσα στην οποία υπάρχουμε, την οποία σφαίρα έχουμε την ψευδαίσθηση ότι είναι Ευκλείδεια.

Όλα τα γεγονότα που συμβαίνουν έξω από αυτό το Ευκλείδειο «κουκούλι» μας, αναγκάζονται να περάσουν μέσα από αυτό το «κουκούλι» για να έρθουν στις αισθήσεις μας. Αυτό που αντιλαμβανόμαστε σ’ αυτόν τον κόσμο που φτιάχνουν οι αισθήσεις μας δεν είναι παρά ολογράμματα, απεικονίσεις όπως λένε στα Μαθηματικά: εικόνες-Matrix αυτού που πραγματικά υπάρχει. Βλέπουμε τις σκιές του σύμπαντος.

Δεν βλέπουμε το ίδιο το Σύμπαν. Καθετί που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις μας δεν είναι πραγματικό, είναι απλώς η σκιά αυτού που πραγματικά υπάρχει! Αυτά που σου λέω τα γνωρίζουμε στην αστροφυσική, δεν είναι τίποτε το παράξενο.

Οι αισθήσεις μας δεν μας βοηθούν στην κατανόηση του σύμπαντος;

Μίλησα για τις αδυναμίες των αισθήσεων μας. Οι αισθήσεις μας έχουν βασικά τρεις αδυναμίες.

Ας πάρουμε το μάτι μας. Δεν αντιλαμβάνεται όλες τις ακτινοβολίες παρά ελαχιστότατες, αυτό που λέμε οπτικό φάσμα. Μιλάμε για έναν ωκεανό φωτός που δεν μπορούμε ν’ αντιληφθούμε και αντιλαμβανόμαστε μόνο ελαχιστότατες.

Η δεύτερη αδυναμία που έχει το μάτι μας είναι ότι δεν μπορεί ν’ αντιλαμβάνεται αντικείμενα που είναι μικρότερα από κάποια ελάχιστη διάμετρο. Με τον τρόπο αυτό δεν καταλαβαίνουμε τη σκόνη που βρίσκεται μεταξύ μας, τα σωματίδια των οσμών, τα μικρόβια κλπ.

Και η τρίτη αδυναμία που έχει το μάτι μας είναι αν δύο αντικείμενα είναι πιο κοντά από μια συγκεκριμένη απόσταση δεν τα αντιλαμβανόμαστε σαν δύο αντικείμενα, αλλά σαν ένα. Κοίταξε τώρα αν δεν είχαμε αυτές τις αδυναμίες του ματιού.

Για παράδειγμα αν βλέπαμε όλες τις ακτινοβολίες, τότε δεν θα βλέπαμε τίποτα! Θα ήταν ένας απέραντος ωκεανός φωτός γύρω μας, που δεν θα διέκρινες τίποτα, θα ήταν απλά ένα εκτυφλωτικό φως.

Για να δούμε τη δεύτερη αδυναμία. Αν βλέπαμε αντικείμενα που ήταν μικρά, τότε αυτός ο χώρος μεταξύ μας δεν θα ήταν κενός. Θα ήταν το πιο πηχτό πράγμα που έχεις δει στη ζωή σου! Ακόμη και το άρωμα που φοράω, τα μικροσωματίδια, θα τα έβλεπες. Θα έβλεπες τη σκόνη, μικροοργανισμούς, κι ακόμη τις πτητικές ενώσεις, το καυσαέριο… Θα έβλεπες να μας ενώνει ένα πυκνότατο υλικό. Δηλαδή εσένα θα σε έβλεπα θαμπό, γιατί θα σε έβλεπα μέσα από ένα εκπληκτικά πυκνό υλικό.

Ας πάμε στην τρίτη αδυναμία. Αν μπορούσα να ξεχωρίσω ως ανεξάρτητα αντικείμενα όσο κοντά και να βρίσκονται. Τότε δεν θα σε έβλεπα εσένα. Θα έβλεπα τα κύτταρά σου, θα έβλεπα τα μόρια σου, τα άτομα σου, τα ηλεκτρόνια, τα πρωτόνια, τα νετρόνια των ατόμων σου. Θα έβλεπα τα στοιχειώδη σωμάτια. Κι επειδή αυτά δεν είναι σωματίδια μάζας αλλά ρεύματα ενέργειας, θα έβλεπα την ενέργεια. Κι επειδή τα πάντα είναι φτιαγμένα από τα ίδια δομικά υλικά, τότε πως θα ξεχώριζα το τραπέζι από εσένα; Θα ζούσα σ’ έναν ωκεανό στροβιλιζόμενης ενέργειας!

Τα πάντα μέσα στο Σύμπαν είναι δηλαδή ενέργεια;

Έτσι λοιπόν το πρώτο που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε δεν είναι ο περιορισμός, αλλά η ενότητα. Αυτό που θα πρέπει να καταλάβουμε με την κλασσική έννοια της Φυσικής του 1910 –δεν μιλάω για σημερινές «τρελές» ανακαλύψεις– είναι ότι όλο το Σύμπαν είναι Ένα. Δεν υπάρχουν εξατομικευμένα αντικείμενα. Δεν υπάρχεις Εσύ κι Εγώ. Δεν υπάρχω Εγώ και το τραπέζι.

Η Γη και το Φεγγάρι… Τα πάντα μέσα στο Σύμπαν είναι ένας ωκεανός συνεχόμενης ενέργειας. Μέσα σ’ αυτόν τον ωκεανό της ενότητας της ενέργειας κάπου, πιθανότατα, υπάρχουν κάποια μικροπυκνώματα, τα οποία ονομάζουμε ύλη, που οι αισθήσεις μας αντιλαμβάνονται ως ύλη. Αν όμως η πυκνότητα της ενέργειας είναι λίγο μικρότερη, τότε δεν τη βλέπουμε καθόλου. Τα πάντα ενώνονται μέσα στο Σύμπαν. Είναι Ένα. Όπως καταλαβαίνεις μια τέτοια αντίληψη του φυσικού σύμπαντος δεν αλλοιώνει μόνο τις απόψεις μας περί Επιστήμης, αλλάζει τις απόψεις μας για το τι είμαστε. Αλλάζει την κοινωνική θεωρία.

Τι είμαστε;

Είμαστε Ένα. Εσύ κι εγώ δεν είμαστε άλλο πράμα. Κι αν εγώ κάνω κάτι κακό σ’ εσένα είναι σαν να κάνω κακό σ’ εμένα. Γιατί υπάρχει μια ενότητα. Βλέπεις οι νέες φυσικές απόψεις περί σύμπαντος, που είναι βεβαίως παλιές, αρχίζουν να αλλάζουν την κοινωνική φιλοσοφία. Κι όταν αλλάζει η κοινωνική φιλοσοφία, τότε αλλάζουν τα πολιτικά συστήματα.

Γι’ αυτό λέμε πάντοτε ότι μετά από μια μεγάλη επιστημονική επανάσταση ακολουθεί μια μεγάλη κοινωνική επανάσταση. Ένας άνθρωπος ο οποίος πιστεύει πως είναι ένα τίποτα, ένα κομμάτι μάζας που θα καταστραφεί και θα πεθάνει, νιώθει μια μικρότητα κι ασχολείται με μικρά πράγματα.

Ένας άνθρωπος όμως που έχει αίσθηση της συμπαντικότητάς του και της ενότητάς του με το Σύμπαν αναζητάει άλλα πράγματα. Αυτό σημαίνει ότι η μικρότητα των ανθρώπων είναι η μη αίσθηση της συμπαντικότητάς τους, της μεγαλοσύνης τους. Δεν μπορώ να είμαι αντίπαλός σου γιατί είναι σαν να είμαι αντίπαλος του εαυτού μου. Γιατί εσύ κι εγώ και όλοι είμαστε ΈΝΑ. Είμαστε Ένα σαν Σύμπαν.

Όλα αυτά μου ακούγονται αρκετά φιλοσοφικά…

Όταν συζητάω γι’ αυτά τα θέματα αποφεύγω να εκφράσω φιλοσοφικές ή άλλου είδους προσωπικές απόψεις. Θέλω να μιλάω μόνο επιστημονικά κι όλα αυτά τα οποία λέω δεν έχουν καμία σχέση με φιλοσοφία και με οτιδήποτε άλλο. Αυτά που σου λέω μπορώ να τα αποδείξω επιστημονικά.

Σ’ αυτό το καινούργιο Σύμπαν λοιπόν επικρατούν, αποδεικτικά, καινούργιες ιδιότητες. Καμιά μορφή και κανένα σχήμα δεν έχει μέσα κι έξω. Το έξω είναι μέσα και το μέσα είναι έξω. Τίποτε δεν έχει δύο ανεξάρτητες πλευρές! Αυτό μπορώ να στο αποδείξω και πρακτικά και το ξέραμε από τον 18ο αιώνα. Το έξω κάθε σχήματος συγχρόνως είναι μέσα, και το μέσα κάθε σχήματος συγχρόνως είναι έξω. Να δούμε τι προεκτάσεις έχει αυτό, αν θέλεις να το φιλοσοφήσεις κιόλας.

Καθένας από εμάς είναι μια μορφή του σύμπαντος, μια μορφή-σκιά, οι αισθήσεις κατανοούν μόνο τη σκιά αυτού που είναι ο άνθρωπος. Δεν κατανοούν το σύνολο αυτού που είναι άνθρωπος, αυτό που ενώνεται με όλο το Σύμπαν. Δεν αντιλαμβάνονται τη συμπαντική μορφή του, αντιλαμβάνονται μόνο την προβολή του σ’ αυτό το ψεύτικο «κουκούλι», το Ευκλείδειο, που φτιάχνουν οι αισθήσεις του.

Για σκέψου λοιπόν ότι εγώ είμαι έξω από εσένα κατά την άποψη σου. Συμπαντικά όμως είμαι μέσα σου, κι εσύ είσαι μέσα σ’ εμένα. Άρα οι δύο μας ταυτιζόμαστε. Κι αν ταυτιζόμαστε οι δυο μας, ταυτιζόμαστε με τα πάντα! Γι’ αυτό βλέπεις πως οι αρχαίοι Έλληνες και Ινδοί φιλόσοφοι έλεγαν πως για να μπορέσεις να καταλάβεις το Σύμπαν, πρέπει πρώτα να χωθείς μέσα στον εαυτό σου, όσο βουτάς μέσα σου είναι σαν να βγαίνεις έξω! Γιατί το μέσα μιας μορφής είναι το έξω μιας άλλης μορφής. Ενώ όσο βγαίνεις προς τα έξω, νομίζεις πως κατακτάς το Σύμπαν, τόσο περιορίζεσαι προς τα μέσα.

Ποιο είναι το μήνυμα που αναβλύζει μέσα από την επανάσταση της Νέας Φυσικής;

Το καινούργιο μήνυμα της Νέας Φυσικής είναι η ενότητα, είναι η άρνηση της ατομικότητας, η άρνηση του απομονωτισμού, η άρνηση ότι ο κάθε άνθρωπος είναι κάτι το ξεχωριστό.

Στη νέα εποχή που επαγγέλλεται αυτή η σύγχρονη Φυσική δεν υπάρχει Εγώ, υπάρχει το Εμείς. Δεν υπάρχει το Έχω, αλλά το Είμαι. Αυτό δεν είναι αποτέλεσμα μιας φιλοσοφικής ενόρασης –γνωρίζω τις φιλοσοφικές ενοράσεις αλλά αρνούμαι να τις συζητήσω, συζητάω μόνο Φυσική– αλλά της σύγχρονης αντίληψης της Φυσικής για τον κόσμο. Καταλαβαίνεις λοιπόν πως η άρνηση του Εγώ, η άρνηση της ατομικότητας, αλλάζει τις κοινωνίες, φέρνει επανάσταση.

Δεν καταργείται ο εθνικισμός με την έννοια της κατάργησης της ταυτότητας, καταργείται η ατομικότητα που οδηγεί στον εθνικισμό. Τα πάντα είναι Ένα. Όλα τα υπόλοιπα είναι κουταμάρες! Μια πλάνη των αισθήσεων μας. Οι σκιές δηλαδή –το Matrix– που η μια πολεμάει την άλλη. Είναι αστείο. Οι σκιές να μάχονται μεταξύ τους, ενώ είναι οι ίδιες! Είναι αντανακλάσεις του ίδιου πράγματος. Είναι δύο δικές σου εικόνες κι αυτές οι δύο εικόνες προσπαθούν η μία να σκοτώσει την άλλη.

Το ότι ζούμε συνεχώς σε μια κατάσταση Matrix είναι σίγουρο –μπορώ να σου δώσω όση βιβλιογραφία θέλεις–, άλλωστε τα έχουμε γράψει όλα αυτά σ’ ένα βιβλίο μας με τίτλο Η Κοσμολογία της Νόησης, που βασίζεται σε πολύ έγκυρο επιστημονικό υλικό. Οι περισσότεροι συνάδελφοι μου γνωρίζουν την αλήθεια του πράγματος, αλλά δεν μπορούν να την επιβάλλουν σε μια κοινωνία που στρεβλά αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Άρα καταλαβαίνεις πως μια μεγάλη επιστημονική επανάσταση έχει κλείσει τον κύκλο της κι αν περάσει στον κόσμο όλα θ’ αλλάξουν. Τίποτε δεν θα ‘ναι όπως ήταν χθες.

Τι είναι αυτό όμως που την εμποδίζει να περάσει στον πολύ κόσμο; Να αλλάξει τις ανθρώπινες κοινωνίες;

Κοίταξε, μην βάζεις στο νου σου παγκόσμιες συνωμοσίες. Υπάρχουν πολλών ειδών αδυναμίες. Είναι η αδυναμία η δική μας να κατανοήσουμε πλήρως αυτά που διαβάζουμε στα επιστημονικά συγγράμματα. Είναι η μικρότητα και η φιλοδοξία μας. Είναι ο φόβος μας να συγκρουστούμε.

Να έχουμε το θάρρος να διατυπώσουμε την επιστημονική μας άποψη χωρίς να φοβόμαστε μην «χάσουμε τη θέση» μας. Να ξεπεράσουμε τους ανθρώπινους φόβους…

Χρειάζεται μια πλήρη κατανόηση της αλήθειας αυτών που λέω, διότι αν πραγματικά νιώθεις την ταύτιση με το Σύμπαν τότε καταλαβαίνεις ότι όλα αλλάζουν σε θεολογικό, σε κοινωνικό επίπεδο. Το θέλουμε όμως; Οι μεγάλες αλλαγές ξέρεις, δεν γίνονται ποτέ από την κορυφή. Δεν βρέθηκε ποτέ ένας βασιλιάς, ένας αυτοκράτορας για να επιβάλει την καινούργια γνώση.

Η Γνώση επιβάλλεται από κάτω. Αυτό που γνωρίζουμε πλέον, ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο-Matrix κι ότι δεν υπάρχει η έννοια της ύλης –είναι διανοητικό κατασκεύασμα μας, είναι το αντίτιμο της «πτώσης» μας και της μικρότητας των αισθήσεων μας– είναι η αδυναμία μας να νιώσουμε μέσα από μια 6η αίσθηση την οποία έχουμε χάσει και την οποία πρέπει να κατακτήσουμε. Αυτή την ενότητα του Σύμπαντος. Οραματίζομαι την εποχή που η Νόηση θα έχει γίνει αίσθηση και θα μετράμε πλέον έξι αισθήσεις. Και το Σύμπαν θα είναι διαφορετικό γύρω μας.

Αυτό όμως δεν προϋποθέτει και κάποιο είδος βιολογικής εξέλιξης;

Ναι αλλά ξέρω πως γρήγορα οι άνθρωποι θα πρέπει μέσω μιας καλλιέργειας να εξελιχθούν, γιατί έχουμε αποδείξει ως βιολογικές υπάρξεις ότι προσαρμοζόμαστε στη νέα γνώση. Θα πρέπει να μετατραπούν από Homo Sapiens σε Homo Universalis, μέσω της ανάπτυξης μιας άλλης αίσθησης την οποία σήμερα ονομάζουμε Νόηση. Τέρμα η ύλη! Τα πάντα είναι ενέργεια, κι όταν λέω ενέργεια δεν μιλάω για ηλεκτρισμό, μαγνητισμό κλπ. αυτά είναι εκφάνσεις της ενέργειας. Δεν είναι ενέργεια ο ηλεκτρισμός, είναι μια εκδήλωση ενός ευρύτερου γεγονότος που δεν γνωρίζουμε ούτε την έκταση ούτε τη φύση και το λέμε Ενέργεια.

Η ενέργεια είναι το υλικό του σύμπαντος που δεν είναι ούτε Ευκλείδειο, ούτε τρισδιάστατο. Είναι έξω από τις αισθήσεις μας, είναι το λεγόμενο χάος, το Έρεβος… Το υλικό από το οποίο πηγάζουν όλα τα δευτερογενή γεγονότα που μας δημιουργούν αυτό το Matrix είναι έξω από τη δυνατότητα των αισθήσεων μας. Κάποτε το ονόμαζαν χάος, σήμερα η Νέα Φυσική το ονομάζει Ψευδοκενό. Ο χώρος είναι γεμάτος από αυτό το Ψευδοκενό που αν κουνηθεί λίγο, αν υπάρξει μια μικροδιακύμανση του, τότε γεννιέται ένας κόσμος και όχι ένα Σύμπαν. Σύμπαν είναι όλοι οι κόσμοι μαζί και υπάρχουν άπειροι…Όμως οι κόσμοι είναι μια αφαίρεση, διότι το Σύμπαν είναι Ένα και ούτε σε κόσμους (μικροσύμπαντα) μπορούμε να το χωρίσουμε. Όλα αυτά φαίνονται μαγικά. Για ανθρώπους που δεν ξέρουν σύγχρονη Φυσική είναι μεταφυσικά.

Μπορείτε να φέρετε κάποιο πρακτικό παράδειγμα που απορρέει από αυτή τη Νέα Φυσική;

Ναι, το παράδειγμα των συσχετισμένων φωτονίων. Είναι ένα εργαστηριακό πείραμα με δύο φωτόνια τα οποία κάποια στιγμή της ζωής τους έχουν αλληλεπιδράσει. Αν πάρω αυτά τα δύο φωτόνια και τα μεταφέρω σε μια τεράστια απόσταση μεταξύ τους και προικοδοτήσω το ένα με κάποια πληροφορία π.χ. αλλάξω την πόλωση του, τότε η πληροφορία αυτή μεταφέρεται στο άλλο με ταχύτητες πολλαπλάσιες της ταχύτητας του φωτός! Αυτό σημαίνει ότι το φαινόμενο της μετάδοσης της πληροφορίας δεν έχει γίνει σε χώρο Ευκλείδειο και τρισδιάστατο, όπου δεν μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερη ταχύτητα από του φωτός. Αν θεωρήσουμε ότι κάποτε συνέβη η Μεγάλη Έκρηξη τότε το μεγαλύτερο μέρος των φωτονίων είναι συσχετισμένο εν τη γενέσει τους. Αυτό σημαίνει ότι τα φωτόνια που βρίσκονται στο Α του Κενταύρου με τα φωτόνια που βρίσκονται μέσα στο μυαλό σου, κάποτε ήταν συσχετισμένα. Άρα δεν χρειάζεται να πας εκεί για να μάθεις τις πληροφορίες, διότι οι πληροφορίες έχουν μεταφερθεί μέσω των συσχετισμένων φωτονίων και βρίσκονται μέσα στο μυαλό σου. Αν εσύ δεν τις αντιλαμβάνεσαι, πρόβλημά σου! Προετοίμασε τον εαυτό σου με έναν τέτοιο τρόπο ώστε να καταλαβαίνει τις πληροφορίες. Οι πληροφορίες του σύμπαντος είναι ήδη εδώ και μάλιστα με ταχύτητες πολλαπλάσιες από την ταχύτητα του φωτός. Αυτό συμβαίνει και μέσα από τα «κβαντικά πηγάδια».

Τι είναι «κβαντικό πηγάδι»; Ένα είδος «εξόδου διαφυγής» από τον Ματριξοειδή κόσμο μας;

Είναι η μετάδοση πληροφοριών μέσα από διαύλους, που έχουν ως αρχή και τέλος το χώρο του Matrix αλλά η τροχιά, ο χώρος όπου εξελίσσονται είναι το πραγματικό Σύμπαν, και όχι το Matrix. Η αρχή και το τέλος του «πηγαδιού», αυτού του «λώρου», είναι στο Matrix. Το σώμα όμως του «πηγαδιού» είναι εκτός του Matrix, όπου εκεί μπορεί να τρέξει η πληροφορία με οποιαδήποτε ταχύτητα θέλει. Κι αυτό το γνωρίζουμε και το διδάσκουμε στους πρωτοετείς φοιτητές μας. Αυτή είναι και η λειτουργία των «Μαύρων Τρυπών» και του «Λώρου Αϊνστάιν-Ρόσεν», που εξελίσσεται πίσω τους, είναι ένα τέτοιο «κβαντικό πηγάδι». Η «Μαύρη Τρύπα» είναι η είσοδος και η «Λευκή Οπή» η είσοδος από το πραγματικό Σύμπαν, στο δικό μας Matrix. Βλέπεις η πραγματική επιστημονική γνώση είναι πολύ πιο παράξενη και «μεταφυσική» από πολλές μεταφυσικές γνώσεις.

Έχουν γίνει πειράματα κβαντικής τηλεμεταφοράς;

Ναι, έχουμε πάρει μόριο από ένα εργαστήριο και το έχουμε μεταφέρει στο άλλο. Υπάρχει ένα πρόβλημα όμως. Αν πάρω ένα μόριο νερού το οποίο εξαφανίζω από ένα εργαστήριο και εμφανίζω στο άλλο, υπάρχει το πρόβλημα της ταυτότητας. Δηλαδή αυτό που εμφανίστηκε στο άλλο εργαστήριο είναι το ίδιο που εξαφανίστηκε από το άλλο; Δεν μπορούμε να το ταυτοποιήσουμε. Αυτό που εμφανίστηκε είναι το ίδιο ή είναι ένα άλλο που δημιουργήθηκε στη θέση αυτού που χάθηκε; Αυτό το φαινόμενο όμως δεν είναι τηλε-μεταφορά αλλά κβαντό-μεταφορά. Όταν μετακινείσαι στο χώρο μεταφέρεσαι εσύ ο ίδιος ή μήπως μεταφέρεται απλώς το σύνολο των ιδιοτήτων σου;

Η ζωή στο Σύμπαν είναι ένα σπάνιο και μοναδικό φαινόμενο ή είναι κάτι το συνηθισμένο;

Είναι κάτι το συνηθισμένο. Αυτό είναι δεδομένο. Θα ήταν εντελώς παράλογο να υπήρχε ζωή μόνο στη Γη. Όχι μόνο υπάρχει ζωή στο Σύμπαν αλλά υπάρχουν και οργανισμοί που έχουν δημιουργήσει τα δικά τους Matrix. Βέβαια εμείς έχουμε μια πολύ εγωιστική άποψη για τη ζωή και νομίζουμε ότι είναι μόνο αυτό που βλέπουμε γύρω μας. Μπορεί να υπάρχει ζωή χωρίς μάζα! Και στο θέμα της ζωής υπάρχουν πολύ εγωιστικά ανθρώπινα πρότυπα. Άλλωστε οι μορφές ζωής είναι απλώς προβολές μέσα στο Matrix μιας μορφής που υπάρχει συμπαντικά…

Πρέπει πρώτα να κατανοήσεις την ενότητα. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες που αφορούν τον εγωισμό και τους φόβους του ανθρώπου. Υπάρχει μια ενότητα στο Σύμπαν και όλα αυτά που βλέπω γύρω μου είναι Matrix. Η πραγματικότητα του οτιδήποτε βλέπω βρίσκεται έξω από τον χώρο των αισθήσεων μου. Εκεί πρέπει να αναζητήσω την ρίζα της ύπαρξης όλων των «σκιών» που αντιλαμβάνομαι μέσα στο Σύμπαν.

Γιατί είναι δύσκολο να αφομοιώσουμε τη νέα επιστημονική γνώση;

Οι γνώσεις έχουν εγκατασταθεί μ’ έναν δογματικό τρόπο μέσα σου που είναι πολύ δύσκολο να τον σπάσεις. Γι’ αυτό βλέπεις σε όλη αυτή την καινούργια επιστημονική πραγματικότητα αντιδρούν θετικότερα οι νεότεροι, που δεν έχουν παγιωμένες και δογματικές γνώσεις. Γι’ αυτό είπε κάποτε ο Μαξ Πλανκ: «Καμία νέα επιστημονική θεωρία δεν θριάμβευσε επειδή κατάφερε να πείσει τους αντιπάλους της, κάνοντάς τους να δουν το φως της αλήθειας, αλλά μόνο γιατί αυτοί που ήταν εναντίον της, κάποια στιγμή πέθαναν και μια νέα γενιά, περισσότερο εξοικειωμένη μαζί της, μεγάλωσε και πήρε τα ηνία». Η αλήθεια είναι ότι δεν μας αρέσει να ξεβολευόμαστε διανοητικά από τις παγιωμένες απόψεις μας, γιατί αυτό μας χαλάει ένα κοσμοείδωλο που υπάρχει γύρω μας.

Οι αναγνώστες όμως ενός εναλλακτικού περιοδικού αρέσκονται στο διανοητικό ξεβόλεμα, σχεδόν το αποζητούν…

Οι αναγνώστες του περιοδικού σας σκέφτονται μ’ έναν τρόπο –λανθασμένο ή όχι δεν μ’ ενδιαφέρει– που αναγκάζει «κουτάκια» του εγκεφάλου τους, που σε άλλους ανθρώπους είναι κλειστά, να ανοίγουν. Δεν μ’ ενδιαφέρει εμένα αν οι σκέψεις που κάνουν είναι σωστές ή όχι. Τα «κουτάκια» όμως του εγκεφάλου τους που σε άλλους είναι κλειστά σ’ αυτούς είναι ανοικτά! Αυτό ξέρεις πόσο μεγάλο προσόν είναι; Γιατί όταν έρχομαι εγώ για να τους πω αυτά που σου λέω τώρα είναι έτοιμοι να τα δεχτούν και να τα καταλάβουν, ενώ οι άλλοι δεν μπορούν να τα καταλάβουν. Είναι έτοιμοι διανοητικά να κατανοήσουν τη νέα επιστημονική επανάσταση. Έχουν κάνει ήδη την υπέρβασή τους κι έχουν ανοίξει, βιολογικά, κάποια «κουτάκια» του εγκεφάλου τους, έστω και με στρεβλό τρόπο. Δεν με νοιάζει πως τα άνοιξαν. Σημασία είναι πως είναι έτοιμοι σ’ αυτόν τον τεράστιο χώρο του εγκεφάλου τους που έχουν ανοίξει να «φορτώσουν» τις νέες επιστημονικές γνώσεις. Είναι ένας τρόπος για να ανοίξεις «κανάλια» στον εγκέφαλό σου και έχεις πλέον τη δυνατότητα να διαγράψεις κάποιες, πιθανότατα, στρεβλές απόψεις και να εγγράψεις κάτι το καινούργιο, που οι άλλοι αδυνατούν να κατανοήσουν. Μπορείς πλέον καλύτερα να αντιληφθείς το Matrix του κόσμου και να κατανοήσεις τα μυστήρια του σύμπαντος.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΖΕΝΙΘ Γιώργος Στάμκος 

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω