Έλλη Αλεξίου, του Στυλιανού

Η Έλλη Αλεξίου, του Στυλιανού, (1894-1988) ήταν λογοτέχνις, πεζογράφος και παιδαγωγός.Η Έλλη Αλεξίου γεννήθηκε στις 22 Μαΐου του 1894 στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε στο Διδασκαλείο Ηρακλείου και για έξι χρόνια υπηρέτησε ως δασκάλα στο Γ' Χριστιανικό Παρθεναγωγείο και στη "Στέγη Μικρών Αδελφών". Το 1920 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα μετά το γάμο της με το Βασίλη Δασκαλάκη. Ακολούθησε σπουδές Παιδαγωγικών και Φιλολογίας, όπου και διορίστηκε καθηγήτρια Μέσης Εκπαίδευσης διδάσκοντας 19 χρόνια. Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση (ΕΑΜ Λογοτεχνών). Το 1945 μετέβη για σπουδές στη Σορβόνη, απ΄ όπου έλαβε δίπλωμα φωνητικής και γαλλικής, ενώ παράλληλα δίδασκε σε σχολεία της ελληνικής παροικίας[1] αλλά της αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και δεν μπόρεσε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Από το 1949 μέχρι το 1962 διορίστηκε εκπαιδευτικός σύμβουλος για τα ελληνικά σχολεία των σοσιαλιστικών χωρών. Μετά από αναγκαστική προσφυγιά, λόγω των επανειλημμένων διώξεων που υπέστη από την ανάμιξή της σε προοδευτικά κινήματα, επέστρεψε στην Ελλάδα το 1962. Αργότερα όμως συνελήφθη και το 1965 βρέθηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Στη συνέχεια ελευθερώθηκε και μετέβη στη Ρουμανία ως το 1966, οπότε και επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα. Με την επιστροφή της συνελήφθη με βάση βούλευμα εναντίον της που είχε εκδοθεί το 1952, δικάστηκε και απαλλάχθηκε. Έκτοτε και μέχρι το θάνατό της, στις 28 Σεπτεμβρίου του 1988, αφιερώθηκε στη λογοτεχνία. Τα έργα της διακρίνονται για τον ποιητικό ρεαλισμό του ύφους[2] καθώς και για τον κοινωνικοπολιτικό προβληματισμό τους.
Ανηψιός της ήταν ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ενώ η ίδια ήταν αδελφή της Γαλάτειας Καζαντζάκη. Για πολλά χρόνια συζούσε με τον ποιητή Μάρκο Αυγέρη.
Η Έλλη Αλεξίου είχε λάβει μέρος στο Α' και Β' Συνέδριο της Ειρήνης, στο Παρίσι (1947) και Βαρσοβία (1950) αντίστοιχα, καθώς και στα Συνέδρια: των Διανοουμένων, στο Βρότσλαβ Πολωνίας (1948), για το Παιδί στη Βιέννη (1952), για τη Γυναίκα, στη Κοπεγχάγη (1953) κ.ά. όπως και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Βερολίνο 1957). Υπήρξε μέλος του Συλλόγου Γυναικών Επιστημόνων, της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Πανελλήνιας Κίνησης για την Ύφεση και την Ειρήνη κ.ά. Μιλούσε επίσης γαλλικά, γερμανικά και ρωσικά. Ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών (Λ. Αλεξάνδρας).
http://el.wikipedia.org/wiki/Έλλη_Αλεξίου

Γ ΡΙΤΣΟΣ "Ρωμιοσύνη"

 

 

Γ ΡΙΤΣΟΣ "Ρωμιοσύνη"
Ἐτοῦτο τὸ τοπίο εἶναι σκληρὸ σὰν τὴ σιωπή, σφίγγει στὸν κόρφο του τὰ πυρωμένα του λιθάρια, σφίγγει στὸ φῶς τὶς ὀρφανὲς ἐλιές του καὶ τ᾿ ἀμπέλια του, σφίγγει τὰ δόντια. Δὲν ὑπάρχει νερό. Μονάχα φῶς.
Ὁ δρόμος χάνεται στὸ φῶς κι ὁ ἴσκιος τῆς μάντρας εἶναι σίδερο.
Μαρμάρωσαν τὰ δέντρα, τὰ ποτάμια κ᾿ οἱ φωνὲς μὲς στὸν ἀσβέστη τοῦ ἥλιου.
Ἡ ρίζα σκοντάφτει στὸ μάρμαρο. Τὰ σκονισμένα σκοίνα.
Τὸ μουλάρι κι ὁ βράχος. Λαχανιάζουν. Δὲν ὑπάρχει νερό.
Ὅλοι διψᾶνε. Χρόνια τώρα. Ὅλοι μασᾶνε μία μπουκιὰ οὐρανὸ πάνου ἀπ᾿ τὴν πίκρα τους.

Περί “Γιγάντων” (Γίγαντες – Κύκλωπες – Εκατόγχειρες)

http://chilonas.wordpress.com

Περί “Γιγάντων” (Γίγαντες – Κύκλωπες – Εκατόγχειρες)

γιγαντομαχία_γλυπτό από τον βωμό της Περγάμου_ 100 πΧ_ fotopedia

Οι Γίγαντες αποτελούν κατηγορία πλασμάτων της Ελληνικής Μυθολογίας, τα οποία ήσαν τεραστίων διαστάσεων και διέθεταν υπερφυσικές δυνάμεις – ικανότητες. Για λόγους ιστορικής ακρίβειας και ομαδοποίησης πρέπει να αναφέρουμε ότι ως Γίγαντες είναι γνωστοί οι Θράκες Γίγαντες (Γιγάντιοι) οι οποίοι κήρυξαν πόλεμο κατά των θεών και προκάλεσαν την Γιγαντομαχία, αλλά βάσει των προαναφερόμενων χαρακτηριστικών στους Γίγαντες ανήκουν οι παρακάτω «φυλές»:

Αλωάδες

Εκατόγχειρες

Θράκες Γίγαντες (Γιγάντιοι)

Κύκλωπες (Γηραιοί και Νέοι)

Αλωάδες

αλοάδες και άρτεμις_αθηναϊκός κρατήρας 500 πΧ_ μουσείο βασιλείας_ theoi.com

Ονομάζονταν οι δίδυμοι Γίγαντες Εφιάλτης και Ώτος οι οποίοι ήσαν γιοί του Αλοέως και της Ιφιμήδειας, ή του Ποσειδώνα και της Ιφιμήδειας. Οι Αλοάδες σε ηλικία 9 ετών (λέγεται ότι σε αυτήν την ηλικία είχαν ύψος περίπου 15 μέτρα) αποφάσισαν να πολεμήσουν εναντίον των θεών και έτσι τοποθέτησαν διαδοχικά την Όσσα επάνω στον Όλυμπο και το Πήλιο επάνω στην Όσσα, προσπαθώντας με αυτόν τον τρόπο να ανέβουν στον ουρανό και να επιτεθούν στους θεούς. Αυτήν την προσπάθεια προσπάθησε να την σταματήσει ο θεός Άρης, αλλά ηττήθηκε από τους Αλοάδες και φυλακίστηκε για δεκατρείς μήνες σε ένα χάλκινο δοχείο από το οποίο τον ελευθέρωσε ο Ερμής. Η εξόντωσή τους προήλθε από την θεά Αρτέμιδα όταν επιτέθηκε εναντίον τους μεταμφιεσμένη σε ελάφι στεκόμενη ανάμεσά τους……….οι δύο Γίγαντες σημάδεψαν το ελάφι με τα ακόντιά τους αλλά αστόχησαν και σκότωσαν ο ένας τον άλλο. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή τους σκότωσε ο θεός Απόλλων με τα βέλη του.

Εκατόγχειρες – Τριτοπάτορες

Οι Εκατόγχειρες ήσαν οι τρεις γιοί του Ουρανού και της Γαίας με θεϊκές δυνάμεις και οι οποίοι ήλεγχαν τις θύελλες και ανεμοστρόβιλους. Είχαν πενήντα κεφάλια και εκατό χέρια για να ελέγχουν τα φυσικά φαινόμενα που εξουσίαζαν. Υπήρχε και τέταρτος Εκατόγχειρας ο Τυφοεύς ο οποίος όμως ήταν γιος του Τάρταρου. Οι Εκατόγχειρες ήσαν αδελφοί με τους Κύκλωπες και τους  Τιτάνες.

ζευς και τυφοεύς_αναπαράσταση υδρίας της χαλκίδας_540 πΧ_μουσείο μονάχου

Αναλυτικά ήσαν οι: Βριαρεύς (ο οποίος παντρεύτηκε την Κυμοπόλεια – θηλυκό γίγαντα – κόρη του Ποσειδώνα) Κόττος, Γύης, Τυφοεύς (ο οποίος είχε τερατώδη διάπλαση και όπως θρυλείται το κεφάλι του άγγιζε τα άστρα. Ήλεγχε τους θυελλώδεις ανέμους και νικήθηκε από τον Δία).

Οι Τριτοπάτορες γεννήθηκαν από την Γαία και τον Ουρανό ή τον Ήλιο, προϋπήρχαν όλων, ήταν δαίμονες που φυλούσαν τους ανέμους και ήσαν ο Αμαλκείδης, ο Πρωτοκλής και ο Πρωτοκλέων. Ελατρεύοντο από τους Αθηναίους και ο ναός τους ονομαζόταν Ανάκειο.

Θράκες Γίγαντες (Γιγάντιοι)

Γίγαντες με πόδια ερπετού που προήλθαν από την Γαία και το αίμα που έσταξε στην Γη μετά τον ευνουχισμό του Ουρανού από τον Κρόνο και γεννήθηκαν στην Παλλήνη, την δυτικότερη από τις τρείς χερσονήσους της Χαλκιδικής. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή……..εξοργισμένη η Γαία επειδή οι Ολύμπιοι νίκησαν τους Τιτάνες, γέννησε τους Γίγαντες με σκοπό να επιτεθούν στον ουρανό παίρνοντας εκδίκηση. Επειδή όμως σύμφωνα με έναν χρησμό ουδείς μπορούσε να τους νικήσει χωρίς την συνδρομή θνητού, κλήθηκε ο Ηρακλής προκειμένου να βοηθήσει τους θεούς στην μάχη κατά των Γιγάντων. Τα ονόματά τους αναφέρονται παρακάτω:

Αγασθένης.

Άγριος: Ήταν μισός άνθρωπος και μισός αρκούδα. Ήταν αδελφός του Όρειου και γιός του Πολυφόντη και μιας αρκούδας.

Αιγαίος: Σκοτώθηκε από την Αρτέμιδα.

αλκυονεύς και ύπνος_αθηναϊκός κρατήρας 500 πΧ_ μουσείο paul getty_ theoi.com

Αλκυονεύς: Ο γηραιότερος των Θρακών Γιγάντων ο οποίος ήταν αθάνατος όσο πολεμούσε στον τόπο που γεννήθηκε. Σκοτώθηκε από τον Ηρακλή ο οποίος τον παρέσυρε εκτός της Παλλήνης (τόπο γέννησης) αφού τον έπληξε με βέλος. Οι επτά πενθούσες κόρες του μεταμορφώθηκαν σε αλκυόνες.

Αρισταίος: Ο μοναδικός που επέζησε από την Γιγαντομαχία, αφού η μητέρα του Γαία τον μεταμόρφωσε σε σκαθάρι και τον έκρυψε στην Σικελία.

Δάμυσος: Ο ταχύτερος από τους Γίγαντες που πολέμησαν εναντίον των θεών. Σκοτώθηκε από τον κένταυρο Χείρωνα ο οποίος πήρε την ταχύτητά του και την τοποθέτησε στην φτέρνα του Αχιλλέα.

Έμφυτος 

αθηνά και εγκέλαδος_αθηναϊκός δίσκος 525 πΧ_μουσείο λούβρου_wikimedia

Εγκέλαδος: Σκοτώθηκε από την Αθηνά η οποία τον έθαψε κάτω από το ηφαίστειο της Αίτνας.

Εύβοιος

Ευρύαλος

Ευρυμέδων: Βασιλιάς των Θρακών Γιγάντων ο οποίος ευθύνεται για την ήττα από τους θεούς.

Εύρυτος: Τον σκότωσε ο Διόνυσος με τον θύρσο (διονυσιακή ράβδος η οποία στην άκρη έχει κουκουνάρι).

Εύφορβος

Θεοδάμας

Θεόμισης

Θόων: Σκοτώθηκε από τις Μοίρες ο οποίες τον έδειραν μέχρι θανάτου με χάλκινες ράβδους.

Ιαπετός 

Ιππόλυτος: Τον σκότωσε ο Ερμής φορώντας το κράνος του Άδη (ήταν αόρατος).

Κλύτιος: Σκοτώθηκε από την Εκάτη με πυρσό.

Κοίος

Κρατίων: Σκοτώθηκε από την Αρτέμιδα.

Μίμας: Σκοτώθηκε από τον Ήφαιστο με καυτό μέταλλο.

Μόλιος: Αντίπαλος του θεού Ήλιου. Σκοτώθηκε στο νησί Αία και από το αίμα του λέγεται ότι φύτρωσε το φυτό μώλυ (Όμηρος)

Μύλινος: Από την Κρήτη, τον οποίο σκότωσε ο Δίας.

Λέων: Είχε μορφή λέοντα και σκοτώθηκε από τον Ηρακλή, ο οποίος αφού του αφαίρεσε την λεοντή κατασκεύασε μανδύα, τον οποίο έκτοτε φορούσε.

Όλυμπος: Γίγαντας από την Κρήτη (γιος της Γαίας) ο οποίος μεγάλωσε τον Δία, αλλά αργότερα παρότρυνε τους Γίγαντες να στραφούν εναντίον του.

Όρειος: Ήταν μισός άνθρωπος και μισός αρκούδα. Αδελφός του Άγριου και γιος του Πολυφόντη και μιας αρκούδας.

Ουρανίων

Παγκράτης

Πάλλας: Σκοτώθηκε από την Αθηνά η οποία τον έγδαρε και με το δέρμα του έφτιαξε φόρεμα (εξ’ ου και Παλλάδα).

Πελορεύς: Πολέμησε εναντίον των θεών χρησιμοποιώντας το βουνό Πήλιο. Σκοτώθηκε από τον Διόνυσο.

Περιβοία: Κόρη του βασιλέα των Γιγάντων Ευρυμέδοντα, γιγαντίων διαστάσεων.

ποσειδών και πολυβότης_αττικός κρατήρας 410-400 πΧ__αρχαιολογικό μουσείο βερολίνου_theoi.com

Πολυβότης: Σκοτώθηκε από τον Ποσειδώνα, ο οποίος τον σκότωσε όταν του πέταξε ένα κομμάτι από την νήσο Κω, δημιουργώντας έτσι την Νίσυρο.

ηρακλής πορφυρίων και ήρα_αθηναϊκός αμφορέας 400 πΧ_μουσείο λούβρου

Πορφυρίων: Ο δυνατότερος από τους Θράκες Γίγαντες, ο οποίος κατά τον πόλεμο προσπάθησε να βιάσει την Ήρα, αλλά σκοτώθηκε από τον Δία και τον Ηρακλή.

Συκεύς: Κατά την Γιγαντομαχία έφυγε από την μάχη και η μητέρα του Γαία τον μεταμόρφωσε σε δένδρο (συκιά).

Τυφών: Σκοτώθηκε από τον Διόνυσο

Υπέρβιος

Φοίτιος

Κύκλωπες Γηραιοί (Ακμωνίδες)

κύκλωπες στο εργαστήριο του ηφαίστου_ρωμαϊκό ψηφιδωτό της Πομπηάς 100 μΧ_ αρχαιολογικό μουσείο νάπολι_ theoi.com

Ήταν τρεις μονόφθαλμοι – αθάνατοι γίγαντες που σφυρηλάτησαν τους κεραυνούς του Δία. Μόλις γεννήθηκαν ο πατέρας τους Ουρανός τους φυλάκισε στα έγκατα της Γης, μαζί με τους αδελφούς τους Εκατόγχειρες και οι Τιτάνες όταν ανέτρεψαν τον Ουρανό τους μετέφεραν στα Τάρταρα. Τελικά ο Δίας και οι άλλοι θεοί τους απελευθέρωσαν και αυτοί σε αντάλλαγμα χάρισαν στον Δία τον κεραυνό, στον Ποσειδώνα την τρίαινα και στον Πλούτωνα (Άδη) το κράνος, που όποιος το φορούσε γινόταν αόρατος. Λέγεται ότι οι Γηραιοί Κύκλωπες ήταν συνολικά επτά. Οι τέσσερεις επιπλέον ήσαν οι γιοι του Βρόντη, οι οποίοι σκοτώθηκαν από τον Απόλλωνα προκειμένου να εκδικηθεί το θάνατο του γιου του Ασκληπιού, ο οποίος χτυπήθηκε από κεραυνό.

Αναλυτικά ήσαν οι: Βρόντης, Στερόπης, Άργης, Ευρύαλος, Ελατρεύς, Τράχιος, Αλιμήδης.

Κύκλωπες Νέοι

Η φυλή των νεότερων Κυκλώπων που αντιμετώπισε ο Οδυσσέας στο ταξίδι του ήταν μια εντελώς διαφορετική φυλή, πιθανότατα δημιουργημένη από το αίμα του ευνουχισμένου Ουρανού που έσταξε στην γη. Γνωστότερος όλων είναι ο Πολύφημος, υιός του Ποσειδώνα και της νύμφης Θοώσης τον οποίο σκότωσε ο Οδυσσέας. Ίσως η πληροφορία ότι ο Πολύφημος είχε έναν οφθαλμό να είναι εσφαλμένη, καθότι ο Όμηρος στην Οδύσσεια αφενός δεν αναφέρει ότι ήταν μονόφθαλμος και αφετέρου μετά από προσεκτική ανάγνωση, συμπεραίνεται ότι διέθετε δύο οφθαλμούς.

Άλλοι Γίγαντες ήσαν οι παρακάτω:

Άγρειος: Ήταν γιός της Γαίας και σκοτώθηκε από τις Μοίρες με ορειχάλκινες ράβδους.

Άλπος: Σικελός Γίγαντας, γιός της Γαίας ο οποίος σκοτώθηκε από τον Διόνυσο.

Άναξ: Γιός της Γαίας και του Ουρανού από την Μίλητο της Λυδίας και πατέρας του γίγαντα Αστέριου.

ηρακλής εναντίον ανταίου_αθηναϊκό δοχείο 480 πΧ_ μουσείο nationale gerite italy_ theoi.com

Ανταίος: Υιός του Ποσειδώνα και της Γαίας και βασιλιάς της Λιβύης, ο οποίος πάλευε μέχρι θανάτου με όσους επισκέπτονταν το βασίλειό του και με τα κρανία τους έχτιζε την οροφή του ναού που ήταν αφιερωμένος στον πατέρα του. Ο Ανταίος αντλούσε την δύναμή του από την μητέρα του Γαία όσο πατούσε στο έδαφος. Σκοτώθηκε από τον Ηρακλή ο οποίος ακολουθώντας την συμβουλή της θεάς Αθηνάς, αφού τον σήκωσε ψηλά τον έσφιξε συντρίβοντας τα πλευρά.

Αντιφάτης: Γιός του Ποσειδώνα και της Γαίας, βασιλιάς των Λαιστρυγόνων (ανθρωποφάγοι Γίγαντες) τους οποίους αντιμετώπισε ο Οδυσσέας.

Αντιφάτιδες (σύζυγος και κόρη): Ήσαν θηλυκοί Γίγαντες, γεγονός σπάνιο στην Ελληνική μυθολογία. Η κόρη περιγράφεται ως «πανύψηλη και παντοδύναμη» και η σύζυγος καθήμενη στον θρόνο «ψηλή σαν βουνό».

ερμής εναντίον άργους πανόπτου_αθηναϊκό βάζο 500 πΧ_ιστορικό μουσείο βιέννης_ theoi.com

Άργος Πανόπτης: Γίγαντας με εκατό μάτια ο οποίος ζούσε στην Αργολίδα και είχε ορισθεί από την Ήρα να φυλάει την νύμφη Ιώ, την οποία είχε μεταμορφώσει σε λευκή αγελάδα όταν συνέλαβε τον Δία να ερωτοτροπεί μαζί της. Ο Δίας προκειμένου να σώσει την ερωμένη του έστειλε τον Ερμή ο οποίος σκότωσε με το ξίφος του τον Άργο και ελευθέρωσε την Ιώ.

Αστέριος: Γίγαντας από την Λυδία γιός του Άνακτα (βλ. Άναξ).

Άζειος: Γίγαντας από την Αρκαδία ο οποίος πολέμησε στον πόλεμο με τους Τιτάνες. Ήταν πρόγονος των Αρκάδων βασιλέων.

Βορεάδες Γίγαντες: Τρείς γιοί του Βορέα (βόρειου ανέμου) και της Χιόνης, οι οποίοι ήσαν αρχιερείς της Υπερβόρειας φυλής.

Γηγενείς: Ήταν φυλή Γιγάντων (γιοί της Γαίας) οι οποίοι είχαν έξι χέρια έκαστος και σκοτώθηκαν από τους Αργοναύτες στην Μυσία.

Ηρακλής και Γυριόνης_αττικός αμφορέας 550-540 πΧ__μουσείο λούβρου theoi.com

Γηρυόνης: Γίγαντας με τρία σώματα, γιός του Χρυσάορα και της Καλλιρόης, τον οποίο σκότωσε ο Ηρακλής σε έναν από τους 12 άθλους του.

Δάμασην: Γίγαντας από την Λυδία ο οποίος νίκησε έναν δράκοντα που τρομοκρατούσε την περιοχή.

Εχιδνάδης: Γίγαντας με πόδια ερπετού, γιός της Έχιδνας ο οποίος σκοτώθηκε από τον Άρη.

Θούριος: Ο συγκεκριμένος Γίγαντας λέγεται ότι πολέμησε με τον Ηρακλή.

Κακός: Λατίνος γίγαντας με φλογισμένη αναπνοή τον οποίο σκότωσε ο Ηρακλής.

Κυμοπόλεια: Ανήκε στις Αλιάδες (θαλάσσιες νύμφες) ήταν κόρη του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης και σύζυγος του Εκατόγχειρα Βριάρεως.

Λαιστρυγόνες: Φυλή ανθρωποφάγων Γιγάντων γιών του Ποσειδώνα και της Γαίας τους οποίους αντιμετώπισε ο Οδυσσέας στο ταξίδι του. Ζούσαν στην γη όπου ο «ήλιος δεν δύει ποτέ».

Οπλόδαμος: Αδελφός των Θρακών Γιγάντων ο οποίος τους ώθησε σε πόλεμο προς βοήθεια της Ρέας όταν της επιτέθηκε ο Τιτάνας Κρόνος αφού έμαθε ότι έκρυβε τον νεογέννητο Δία.

Οιόλυκα: Ήταν Αλιάδα (θαλάσσια Νύμφη) κόρη του Εκατόγχειρα Βριάρεως.

Ρόδιοι Γίγαντες: Φυλή Γιγάντων της Ρόδου.

ταλώς και αργοναύτες_αθηναϊκός κρατήρας_μουσείο ruvo ιταλία

Ταλώς: Ορειχάλκινος μηχανικός Γίγαντας που είχε κατασκευάσει ο Ήφαιστος και ο οποίος περιπολούσε στο νησί Κρήτη. Σκοτώθηκε από την Μήδεια, όταν προσπάθησε να εμποδίσει τους Αργοναύτες να αποβιβασθούν στο νησί. Είχε δοθεί σαν δώρο από τον Δία στην ερωμένη του Ευρώπη για να την προστατεύει όταν της χάρισε την Κρήτη.

απόλλων τίτυος και λητώ_αθηναϊκή πελίκη 440 πΧ_μουσείο λούβρου

Τίτυος: Παράνομος Γίγαντας, υιός της Γαίας, ο οποίος σκοτώθηκε από τον Απόλλωνα και την Αρτέμιδα, όταν αποπειράθηκε να βιάσει την μητέρα τους Λητώ, ενώ αυτή πήγαινε στους Δελφούς.

Ύλλος: Γίγαντας από την Λυδία της Ανατολίας.

Χάρυβδις: Κόρη του Ποσειδώνα η οποία ήταν από τους θεούς αλυσοδεμένη στα στενά της Μεσσήνης (Σικελία) απέναντι της Σκύλλας και με την αναπνοή της δημιουργούσε θαλάσσιες δίνες. Αναφέρεται από τον Όμηρο ως θεά της παλίρροιας.

Χθόνιος: Γιός της Γαίας τον οποίο η Γαία ώθησε να πολεμήσει κατά του Διόνυσου, υποσχόμενη να του δώσει την Αφροδίτη.

Χρυσάωρ: Γιός της γοργόνας Μέδουσας και του Ποσειδώνα, ο οποίος στην μυθολογία εμφανίζεται συνήθως ως Γίγαντας αλλά συναντάται και ως φτερωτός αγριόχοιρος, όπως ο αδελφός του Πήγασος ως φτερωτό άλογο.

o ωρίων αναζητώντας το φως του_πίνακας νικολά πουσέν στο μητροπολιτικό μουσείο τέχνης 1658_wikipedia

Ωρίων: Ήταν ένας εμφανίσιμος Γίγαντας (γιός του Ποσειδώνα και της Ευρυάλης) ο οποίος είχε την ικανότητα να περπατά επάνω στο νερό. Αρχικά υπηρετούσε τον βασιλιά της Χίου Οινοπίωνα ως κυνηγός, αλλά όταν βίασε την κόρη του Μερόπη τυφλώθηκε και εξορίσθηκε από το νησί. Τότε ταξίδεψε μέχρι την Λήμνο για να ζητήσει βοήθεια από τον πατέρα του Ποσειδώνα προκειμένου να βρει το φως του. Ο Ποσειδών του έδωσε για συνοδεία τον βοηθό του Κεδαλίωνα για να τον συνοδέψει στο μέρος που ανατέλλει ο θεός Ήλιος προκειμένου να ξαναβρεί την όρασή του, γεγονός που συνέβη. Στην επιστροφή ο Ωρίων κατέληξε στην Δήλο, ή την Κρήτη όπου κυνηγούσε μαζί με την θεά Αρτέμιδα, η οποία μετά τον θάνατό του, τον μετέτρεψε σε αστερισμό.

Πηγές – Βιβλιογραφία

theoi.com
Όμηρος: «Ιλιάδα», «Οδύσσεια» 8^ος αι. π.Χ
Ησίοδος: «Θεογονία» «Κατάλογοι Γυναικών» 8^ος – 7^ος αι. π.Χ
Πίνδαρος: «Ωδές» 5^ος αι. π.Χ
Απολλόδωρος: Βιβλιοθήκη – ελληνική μυθογραφία 2^ος αι. μ.Χ
Καλλίμαχος: Ύμνοι 3^ος αι. π.Χ
Κουίντος Σμυρναίος: Πτώση της Τροίας – ελληνικά έπη 4^ος αι. μ.Χ
Παυσανίας: Περιγραφή της Ελλάδας 2^ος αι. μ.Χ
Διόδωρος Σικελιώτης: Βιβλιοθήκη Ιστορίας – ελληνική ιστορία 1^ος αι. π.Χ
Γάιος Ιούλιος Υγίνος: Ιστορίες – εστρονομικά 2^ος αι. μ.Χ
Οβίδιος: Μεταμορφώσεις – λατινικό έπος 1^ος αι. π.Χ – 1^ος αι. μ.Χ
Βιργίλιος: Αινειάδα – λατινικό έπος 1^ος αι. π.Χ
Βιργίλιος: Γεωργικά – λατινικό ειδυλλιακό 1^ος αι. π.Χ
Προπέρτιος: Ελεγείες 1^ος αι. π.Χ
Πλίνειος ο πρεσβύτερος: Φυσική Ιστορία – λατινική εγκυκλοπαίδεια 1^ος αι. μ.Χ
Σενέκας ο νεώτερος: Ηρακλής – λατινική τραγωδία 1^ος αι. μ.Χ
Πούμπλιος Παπίνιος Στάτιος: «Θηβαΐς» «Δάση» – λατινικά έπη 1^ος αι. μ.Χ
Νόννος ο Πανοπολίτης: Διονυσιακά – ελληνικό έπος 5^ος αι. μ.Χ

BIKY MOΣΧΟΛΙΟΥ - ΖΩΡΖ ΜΟΥΣΤΑΚΙ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ

nikos avagianos

Δημοσιεύτηκε στις 6 Αυγ 2012

ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΡΤ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ ΕΧΕΙ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΟ ΤΟΝ ΖΩΡΖ ΜΟΥΣΤΑΚΙ ΚΑΙ ΚΑΛΕΣΜΕΝΟΥΣ ΤΗΝ ΑΡΛΕΤΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΕΝΩ ΓΚΕΣΤ ΕΙΝΑΙ Η ΒΙΚΥ Η ΟΠΟΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΜΕ ΤΟΝ ΖΩΡΖ ΜΟΥΣΤΑΚΙ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΣΕ ΣΤΙΧΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Μάθετε τα πάντα για το μαγνήσιο

http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=21935

Μάθετε τα πάντα για το μαγνήσιο

Είναι πολλά τα θρεπτικά συστατικά που 'τραβούν' την προσοχή μας επειδή δεν καταναλώνουμε επαρκείς ποσότητες από αυτά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η βιταμίνη D, τα ω-3 λιπαρά οξέα, αλλά και οι φυτικές ίνες. Δεν είναι όμως μόνο αυτά τα συστατικά της διατροφής μας που αξίζουν να βρίσκονται στα 'φώτα της δημοσιότητας'. Ένα μεταλλικό στοιχείο που εμπλέκεται στην παραγωγή ενέργειας, προάγει την οστική υγεία και είναι απαραίτητο στις νευρικές λειτουργίες του οργανισμού είναι το μαγνήσιο. Συμμετέχει σε περισσότερες από 350 βιοχημικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα καθημερινά στο σώμα και είναι σημαντικό να γνωρίζετε περισσότερα γι’ αυτό. Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε το 1992 στην επιστημονική επιθεώρηση 'American Journal of Clinical Nutrition' έδειξε πως η λήψη 400 mg συμπληρώματος μαγνησίου την ημέρα από ηλικιωμένους, βελτίωνε τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, αποκαλύπτοντας έτσι μια πιθανή ευεργετική επίδραση σε άτομα με διαβήτη ή/ και προδιαβήτη. Αργότερα, το 1998 έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό 'Journal of Clinical Neuroscience' ανέφερε πως τα άτομα που πάσχουν από ημικρανίες έχουν χαμηλότερα ενδοκυτταρικά επίπεδα μαγνησίου, υποδεικνύοντας πως η ανεπάρκεια του στοιχείου μπορεί να διαδραματίζει κάποιον ρόλο στην ανάπτυξη των ημικρανιών. Το μαγνήσιο περιέχεται σε κυρίως στις φρέσκες, φυσικές τροφές, με αποτέλεσμα να διατίθεται σε ικανοποιητικές ποσότητες στο σώμα μέσω της κατανάλωσής τους. Εάν ωστόσο η διατροφή σας αποτελείται κυρίως από επεξεργασμένα τρόφιμα, μπορεί να μην καλύπτετε επαρκώς τις ημερήσιες ανάγκες σας. Άτομα που πάσχουν από ασθένειες νεφρολογικής και γαστρεντερολογικής αιτιολογίας είναι πολύ πιθανό να μην λαμβάνουν αρκετές ποσότητες μαγνησίου. Παρομοίως οι ηλικιωμένοι και όσοι καταναλώνουν υψηλές ποσότητες αλκοόλ. Ανεξάρτητα από το εάν ανήκετε σε κάποια από τις παραπάνω ομάδες ανθρώπων, είναι σημαντικό να γνωρίζετε σε ποιες τροφές περιέχεται το μαγνήσιο. Το μαγνήσιο αποτελεί συστατικό της χλωροφύλλης, της ουσίας που δίνει στα πράσινα λαχανικά το χρώμα τους. Κάποιες τροφές που αποτελούν καλές πηγές του είναι: Βακαλάος. Μόλις 90 γραμμάρια βακαλάου μπορούν να καλύψουν το 20% των αναγκών σας σε μαγνήσιο.
Αμύγδαλα και κάσιους. Το μαγνήσιο περιέχεται γενικά και σε άλλους ξηρούς καρπούς, τα αμύγδαλα και τα κάσιους ωστόσο αποτελούν τις καλύτερες πηγές του. Τα 30 γραμμάρια αμύγδαλα περιέχουν 80 mg μαγνησίου.
Σόγια. Έχετε δοκιμάσει ποτέ ανώριμους σπόρους σόγιας (edamame); μπορεί να αποτελέσουν το αγαπημένο σας σνακ! Όχι μόνο είναι πλούσια σε μαγνήσιο, αλλά επιπλέον συνιστούν άριστη πηγή πρωτεΐνης και φυτικών ινών.

H ακτινοβολία του Mαντείου των Δελφών

http://ekivolosblog.wordpress.com

H ακτινοβολία του Mαντείου των Δελφών

Πάνος Bαλαβάνης
Αν. καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο ρόλος του Δελφικού Μαντείου στον αρχαίο κόσμο ήταν πολυδιάστατος. Από το τέλος του 9ου αι. π.Χ. τουλάχιστον, που εμφανίζονται οι πρώτες ενδείξεις της λατρείας του Απόλλωνος στους Δελφούς και της έναρξης της μαντικής διαδικασίας, μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ., που δόθηκε ο πολύ γνωστός, τελευταίος, συμβολικός ψευδοχρησμός στον αυτοκράτορα Ιουλιανό, για περισσότερο δηλαδή από 1.200 χρόνια, το δελφικό μαντείο εξέδιδε χρησμούς και σε ιδιώτες και σε πόλεις-κράτη, επηρεάζοντας, όσο κανένας άλλος θεσμός, ολόκληρη τη μικρή και τη μεγάλη αρχαία ελληνική ιστορία.

Η μεγάλη σημασία του μαντείου στον αρχαίο κόσμο μπορεί να γίνει κατανοητή από το γεγονός ότι από τους 615 δελφικούς χρησμούς που μας έχουν διασωθεί, οι 73, δηλαδή ποσοστό 12%, αναφέρονται στην ίδρυση αποικιών, οι 130, δηλαδή 21%, είναι πολιτικού περιεχομένου και οι 185, δηλαδή 31%, είναι δημόσιου θρησκευτικού περιεχομένου. Από το σύνολο των χρησμών, οι 388, δηλαδή το 64%, αφορούσαν θέματα άμεσα σχετιζόμενα με την πορεία της αρχαίας ελληνικής ιστορίας.

Φυσικά, η επιρροή επίκοιλλε από εποχή σε εποχή. Αρχικά, η ακτινοβολία ήταν περιορισμένη. Η μαντική λατρεία θα πρέπει να προϋπήρχε πριν ακόμη και από την «έλευση» του Απόλλωνος, και ίσως αυτό να υπήρξε η αφορμή για την οποία ο συγκεκριμένος θεός «εγκαταστάθηκε» στους Δελφούς. Η μαντική διαδικασία ελάμβανε χώρα μέσα σε κάποιο σπήλαιο (άντρον), είχε λαϊκό χαρακτήρα και δεν είχε τεθεί ακόμα υπό τον έλεγχο κάποιας κρατικής εξουσίας. Πάντως, έχουν βρεθεί πρώιμα αναθήματα στο ιερό, τα οποία, εκτός από την κυρίως Ελλάδα, προέρχονται και από πιο μακρινές περιοχές, όπως, π.χ., από την Κρήτη και την Κύπρο, και αποτελούν ενδείξεις για πρώιμη διασπορά της φήμης του μαντείου.

Μαντεία και αποικισμός

Η φήμη του μαντείου αναπτύχθηκε σημαντικά με τον ρόλο που έπαιξε κατά τον μεγάλο ελληνικό αποικισμό. Ήδη από τα μέσα του 8ου αι. η κατάκτηση των θαλάσσιων δρόμων, το εμπόριο, αλλά κυρίως τα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν στις ελληνικές πόλεις μεταξύ αντιμαχόμενων αριστοκρατικών γενών, οδήγησαν στη δημιουργία αποικιών στα παράλια όλης της Μεσογείου. Για τον αποικισμό αυτόν και συγκεκριμένα για τις περιοχές που κατευθύνονταν οι άποικοι, για τους αρχηγούς της κάθε αποστολής, για τις πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος κ.ά. πάντα ρωτούσαν το μαντείο, η συμβολή του οποίου υπήρξε καθοριστική.

Βέβαια η άποψη ότι το μαντείο είχε γνώση της κατάστασης ακόμα και μακρινών περιοχών σε όλη τη Μεσόγειο και μπορούσε έτσι να κατευθύνει το κύμα του αποικισμού δεν γίνεται πλέον δεκτή από την έρευνα. Σήμερα πιστεύεται ότι όλη την προεργασία για την αποστολή μιας αποικίας την είχαν κάνει οι ίδιες οι ενδιαφερόμενες πόλεις-κράτη και είχαν θέσει τα στοιχεία αυτά εκ των προτέρων στη διάθεση των ιερέων. Με τον τρόπο αυτόν ο χρησμός ετίθετο υπό τη σκέπη του Απόλλωνος και, φυσικά, η απόφαση που κάλυπτε το θεϊκό κύρος γινόταν ευκολότερα δεκτή από όλους, βουλόμενους και μη. Eτσι, οι Δελφοί όχι μόνο έδωσαν διέξοδο στις ασφυκτικές πολιτικοκοινωνικές συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί στην κυρίως Ελλάδα, αλλά δημιούργησαν και σημαντικούς δεσμούς με τις νέες αποικίες, αποτελώντας πόλο μεγάλης επιρροής σε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο.

Μαντείο και διεθνείς σχέσεις

Κατά τον 7ο και 6ο π.Χ. αι., οπότε λαμβάνει χώρα η μεγαλύτερη οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων-κρατών, συνεχίζεται και εξελίσσεται ακόμη περισσότερο ο ρόλος των Δελφών και του μαντείου. Οι πληροφορίες του Ηροδότου για χρησμούς που δόθηκαν σε βασιλείς μη ελληνικών περιοχών, όπως ο Μίδας της Φρυγίας, ο Γύγης και ο Κροίσος της Λυδίας και ο Άμασις της Αιγύπτου, δείχνουν διεύρυνση της ακτινοβολίας του μαντείου σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Παρόλο δε που η αυθεντικότητα των συγκεκριμένων χρησμών έχει πολλαπλώς αμφισβητηθεί, η προσφορά πολύτιμων αναθημάτων των ηγεμόνων αυτών στους Δελφούς υποδηλώνει τουλάχιστον προσπάθεια προσεταιρισμού της θετικής γνώμης του μαντείου, αλλά και όλων των Ελλήνων στα πολιτικά τους σχέδια.

Η σύνδεση του ιερού με την αμφικτιονία των πόλεων της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδος, που έγινε τον 7ο ή τον 6ο αι. π.Χ., έδωσε τη δυνατότητα στους Δελφούς να αναδειχθούν και σε πανελλήνιο πολιτικό κέντρο. Έτσι, πολύ συχνά οι αντιμαχόμενοι κατέφευγαν στην Πυθία για την επίλυση των διαφορών τους, δίνοντας τη δυνατότητα στο μαντείο να παρεμβαίνει ως διαιτητής σε πολλές διαμάχες μεταξύ των πόλεων-κρατών, φαινόμενο που απαντάται για πρώτη φορά στην ιστορία του πολιτισμού. Επίσης, συχνά ρωτούσαν αν έπρεπε να ξεκινήσουν κάποια εκστρατεία, αν ήταν καλύτερο να συνάψουν ειρήνη, με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να αποφύγουν τα δεινά ενός πολέμου ή μιας καταστροφικής θεομηνίας. Με τον τρόπο αυτόν το μαντείο κατόρθωσε να παίζει σπουδαίο ρόλο στην πολιτική σκηνή της αρχαίας Ελλάδος, κυρίως από τον 6ο έως τον 4ο αι. π.Χ.

Μαντείο και εσωτερική πολιτική

Κρίνοντας από τον μεγάλο αριθμό των χρησμών θρησκευτικού περιεχομένου, αντιλαμβανόμαστε πως ένας συνήθης τρόπος παρέμβασης του μαντείου σε εσωτερικά θέματα των πόλεων-κρατών ήταν και οι αποφάσεις που σχετίζονταν με την εγκαθίδρυση νέων λατρειών. Τις πολλές σχετικές ερωτήσεις προς την Πυθία τις προκαλούσαν συνήθως διάφορα καταστροφικά συμβάντα, όπως επιδημίες, ανομβρία, κακές χρονιές για σπαρτά και ζώα κ.λπ. Ο Απόλλων συμβούλευε τότε ποιους θεούς ή ήρωες να τιμήσουν, ποια παλιά ξεχασμένη λατρεία να επαναφέρουν, σε ποιον να απευθυνθούν για να τους καθάρει από το μίασμα που προκάλεσε το κακό.

Σημαντικότερος όμως υπήρξε ο ρόλος των μαντείων στη διαμόρφωση και εξέλιξη της νομοθεσίας και των πολιτευμάτων στις αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη, με τη στήριξη που έδωσαν, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, σε καινοτομίες που σταδιακά οδήγησαν στην κατάκτηση της δημοκρατίας. Γνωρίζουμε ότι οι Δελφοί ρωτήθηκαν για την έγκριση της «ρήτρας του Λυκούργου», που έθεσε τις βάσεις του σπαρτιατικού πολιτεύματος, καθώς και για τους νόμους του Σόλωνος, που έφεραν τη συνδιαλλαγή μεταξύ των αντιμαχόμενων πολιτικών ομάδων στην Αθήνα του πρώιμου 6ου αι. π.Χ.

Ακόμη, το μαντείο συνέβαλε ξεκάθαρα στην εγκαθίδρυση της αθηναϊκής δημοκρατίας, προκαλώντας τη σπαρτιατική στρατιωτική συνδρομή προς την πλευρά του Κλεισθένους. Και αμέσως μετά, όταν ο Κλεισθένης προσπάθησε να ανακατανείμει το κοινωνικό σώμα με τη δημιουργία των δέκα νέων αθηναϊκών φυλών, μέτρο που ασφαλώς θα αντιμετώπιζε πολλές αντιδράσεις από την πλευρά των αριστοκρατών, χρησιμοποίησε και πάλι τη βοήθεια του μαντείου: Έστειλε στους Δελφούς κατάλογο με τα ονόματα 50 ή 100 μυθικών Αθηναίων ηρώων, για να διαλέξει η Πυθία δέκα, με τα οποία θα ονοματίζονταν οι νέες φυλές. Η θετική απάντηση του ιερατείου δήλωνε αυτομάτως και την αποδοχή της καινοτομίας από τον θεό, και με τον τρόπο αυτόν περιόριζε δραστικά τις οποιεσδήποτε πιθανές αντιδράσεις από τους θιγόμενους.

Στην ουσία, δηλαδή, οι πολιτικοί δεν ζητούσαν τίποτε άλλο παρά την επιδοκιμασία του Απόλλωνος στις αποφάσεις τους, οι οποίες με τον τρόπο αυτόν ετίθεντο υπό τη θεία σκέπη και είχαν έτσι μεγάλες πιθανότητες να εφαρμοστούν χωρίς ουσιαστικές αντιδράσεις. Το ότι το μαντείο είχε συνήθως θετική στάση απέναντι σε καινοτομικές προτάσεις οφειλόταν κυρίως σε στάθμιση των πολλών και ποικίλων παραγόντων που επηρέαζαν κάθε φορά την απόφασή του. Υπήρχε όμως και ένα άλλο κριτήριο, που, σταθερό πάντοτε, διείπε τις αποφάσεις του μαντείου των Δελφών:

Μαντείο και ηθική διδασκαλία

Μία από τις βασικές αρχές του μαντείου ήταν η σταθερή προσπάθεια να ημερέψει τα ήθη των ανθρώπων, και σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο. Και αυτό ήταν μία από τις σπουδαιότερες εκπολιτιστικές συμβολές του, που σταδιακά οδήγησε στην κατάκτηση από τους αρχαίους Έλληνες του ανθρωπισμού.

Σε προσωπικό επίπεδο, αυτό επετεύχθη με την επίμονη διδασκαλία του μαντείου ότι ο φόνος δεν ήταν ανάγκη να καθαρθεί και πάλι με το αίμα του φονιά αλλά και με άλλους, ηπιότερους και ανθρωπινότερους τρόπους, όπως η θυσία ενός ζώου, η υποβολή του δράστη σε κάποιες καθαρτήριες τελετές κ.λπ. Αν σκεφτούμε ότι οι κρητικές και μανιάτικες βεντέτες επιβίωναν μέχρι πολύ πρόσφατα, μπορούμε εύκολα να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος αυτής της ηθικής διδασκαλίας των Δελφών σε μια τόσο πρώιμη περίοδο.

Η αντίληψη αυτή για τον κατευνασμό των παθών, τον εξανθρωπισμό των ηθών και τον έλεγχο των βίαιων αντιδράσεων μετεξελίχθηκε σε δογματική αρχή όλης της διδασκαλίας του ιερού και αποτέλεσε θεμελιώδες στοιχείο στις αποφάσεις του. Γι’ αυτό όλοι οι χρησμοί διαπνέονται από ήμερο ανθρώπινο λόγο, που εκφράζει την ηθική απολλώνεια διδασκαλία. Αυτή δηλωνόταν συμπυκνωμένη στα ρητά που ήταν γραμμένα από τον 6ο ήδη αι. στους τοίχους του προνάου του ναού του Απόλλωνος και θεωρήθηκαν εκ των υστέρων ως αποφθέγματα των επτά σοφών. Τα γνωστότερα από αυτά ήταν το «μηδέν άγαν», δηλαδή να μη γίνεται τίποτε καθ’ υπερβολήν, και το «γνώθι σαυτόν», δηλαδή να προσπαθεί ο καθένας να γνωρίζει τον εαυτό του. Με το πρώτο ρητό, συμβούλευε ο θεός ανθρώπους και πολιτείες να θέτουν το μέτρον, δηλαδή τη μετριοπάθεια και τη σωφροσύνη, ως κριτήρια στις αποφάσεις τους, διδάσκοντάς τους να γνωρίζουν τα όρια που δεν πρέπει να υπερβούν στις αποφάσεις της ζωής, γιατί κινδύνευαν να γίνουν υβριστές. Και, φυσικά, ο καλύτερος τρόπος να μαθαίνει κανείς τα όριά του εμπεριέχεται στο δεύτερο ρητό, στην αυτογνωσία, που οδηγεί στη επίγνωση της προσωπικής ευθύνης και στην επιλογή της συνειδητής ζωής.

Στο κεντρικό, επομένως, σημείο της απολλώνειας διδασκαλίας, που εκφράζεται μέσω του μαντείου και των χρησμών, στέκονται δύο βασικότατες αντιλήψεις της αρχαίας ελληνικής σοφίας, το μέτρο και η αυτογνωσία, που, όχι τυχαία, αποτελούν ταυτοχρόνως και δύο από τις θεμελιώδεις αρχές σε όλη την πορεία του ανθρώπινου γένους.

Παρά τις πολυετείς έρευνες και τις χιλιάδες των σελίδων που έχουν γραφτεί για το θέμα, δεν είναι εύκολο να απαντήσει κανείς ξεκάθαρα για το τι ακριβώς γινόταν στους Δελφούς. Οι απόψεις των ερευνητών κυμαίνονται ανάμεσα σε δύο άκρα: Στο ένα βρίσκονται οι απόλυτοι πραγματιστές, που ισχυρίζονται ότι όλη η διαδικασία δεν ήταν παρά μια καλοστημένη επιχείρηση που εκμεταλλευόταν την άγνοια, την ευπιστία και την προκατάληψη των αρχαίων. Για να ισχύει αυτό, προϋποθέτει την καθολική βλακεία των Ελλήνων, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Χρ. Καρούζος, κάτι το οποίο δεν πιστοποιείται από άλλα φαινόμενα και δράσεις του αρχαίου κόσμου. Στο άλλο άκρο βρίσκονται οι οπαδοί του εσωτερισμού, που πιστεύουν ότι οι Πυθίες ήταν πραγματικά διάμεσα (μέντιουμ), που έχοντας τη δυνατότητα να επικοινωνούν με την «άλλη πλευρά», μπορούσαν και να προβλέπουν κατά κάποιο τρόπο το μέλλον. Η αλήθεια, όπως σε όλα τα πράγματα, θα πρέπει να βρισκόταν κάπου στη μέση. Και αυτήν θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε παρακάτω, αναφέροντας μια σειρά από δεδομένα, που θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του όποιος θα ήθελε να προσεγγίσει καλύτερα το φαινόμενο.

Ο αρχαίος κόσμος ζούσε σε μιαν ατμόσφαιρα δεισιδαιμονίας και είχε μεγάλη δίψα, ασχέτως μορφωτικού επιπέδου, για συγκεκριμένη καθοδήγηση είτε στα καθημερινά του προβλήματα είτε στις μεγάλες ιστορικές αποφάσεις. Στην αρχαία ελληνική θρησκεία δεν υπήρχαν ιερές γραφές, όπως, π.χ., η Βίβλος στον ιουδαϊσμό, όπου να είναι εκπεφρασμένη η βούληση του θείου και οι βασικές αρχές της ζωής των ανθρώπων. Οι ιερείς των ολυμπίων θεών δεν έδιναν συμβουλές ούτε άκουγαν εξομολογήσεις. Ήταν μόνον υπεύθυνοι για την τέλεση των θυσιών και των άλλων ιεροτελεστιών. Έτσι, οι πολιτείες ή τα άτομα αναζητούσαν συνεχώς καθοδήγηση από τους θεούς μέσω της μαντικής και, κατά συνέπειαν, τα μαντεία υπήρξαν οι φυσικοί δέκτες της αγωνίας και των ανθρώπων αλλά και των πόλεων – κρατών για βοήθεια.

Η Πυθία, η γυναίκα που αποτελούσε το διάμεσο μεταξύ του θεού και των πιστών, δεν ήταν τυχαία. Θα πρέπει να ήταν ένα υπερευαίσθητο πλάσμα, που είχε τη δυνατότητα να περιπίπτει σε κατάσταση καταληπτικής αλλοτρίωσης, όχι μόνο πιστεύοντας ότι επικοινωνεί με τον θεό αλλά πείθοντας και τους άλλους γι’ αυτό. Πιθανότατα οι πρώτες Πυθίες ή κάποια συγκεκριμένη γυναίκα των Δελφών να είχε το χάρισμα αυτό, γεγονός που δημιούργησε την πρώτη φήμη του μαντείου. άλλωστε, η επιλογή των Πυθιών από το ιερατείο θα πρέπει να σχετιζόταν με την πίστη και την αφοσίωσή τους στη λατρεία του Απόλλωνος, γι’ αυτό και γινόταν μόνο από τη γύρω περιοχή. Ο εκεί πληθυσμός θα πρέπει να διαβιούσε σε ατμόσφαιρα άκρου σεβασμού προς τον θεό. Η βεβαιότητα ότι ο Απόλλων θεωρούσε τη μελλοντική Πυθία εκλεκτή του ασφαλώς θα επηρέαζε την ψυχολογία ορισμένων γυναικών, καλλιεργώντας ένα είδος προδιάθεσης για την κατάκτηση του αξιώματος. Δεν είναι απίθανο ακόμη, για την επιλογή της νέας Πυθίας να ακολουθούσαν μια διαδικασία όπως αυτή που γίνεται για την επιλογή ενός θρησκευτικού ηγέτη, όπως π.χ. του νέου Δαλάι Λάμα στη θιβετιανή θρησκεία. Να επέλεγαν δηλαδή ένα μικρό κορίτσι, που να μεγάλωνε με την αναγκαία θεωρητική και πρακτική διδασκαλία, έτσι ώστε να μπορεί επάξια να αναλάβει υπηρεσία στον ναό, μόλις πέθαινε η προηγούμενη ιέρεια.

Το ιερατείο των Δελφών, που έκανε και την τελική καταγραφή και σύνθεση των χρησμών, αποτελούνταν από ικανούς και έμπειρους ανθρώπους. Ο Πλούταρχος, ιερέας στους Δελφούς τον 2ο μ.Χ. αι., που το επίπεδό του το γνωρίζουμε απευθείας από τα κείμενά του, δεν ήταν μεμονωμένη περίπτωση. Οι ιερείς θα πρέπει να κατείχαν ακόμη γνώσεις ψυχολογίας για τις προσωπικές υποθέσεις, ενώ για τους χρησμούς που αναφέρονταν σε μακρινές περιοχές (π.χ. αποικισμός) καθώς και για απαντήσεις σε διεθνή θέματα, θα πρέπει να γνώριζαν τη μυθολογία και ιστορία του κάθε τόπου, καθώς και τις γεωγραφικές, πολιτικές και κοινωνικές του συνθήκες. Πιθανότατα επίσης να ενημερώνονταν εκ των προτέρων από τους ενδιαφερομένους για θέματα που δεν γνώριζαν.

Σημαντικό ρόλο στη μαντική διαδικασία έπαιζαν και οι πρόξενοι. Αυτοί ήταν κάτοικοι των Δελφών και λειτουργούσαν ως αντιπρόσωποι συγκεκριμένων πόλεων, έχοντας ως καθήκον να καθοδηγούν τους προσκυνητές και να τους βοηθούν σε όλες τις φάσεις της μαντικής διαδικασίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κατά τον συγχρωτισμό τους στους Δελφούς οι ενδιαφερόμενοι θα ανακρίνονταν διακριτικά από τους προξένους, που θα μπορούσαν να αντλήσουν έτσι πληροφορίες για την κατάστασή τους, το πρόβλημα που τους απασχολούσε κ.λπ. Oλα αυτά θα διοχετεύονταν στους ιερείς, οι οποίοι ασφαλώς θα τις ελάμβαναν υπόψη τους κατά την τελική σύνταξη του χρησμού.

Οι χρησμοί ήταν συνήθως πάρα πολύ γενικοί και αμφίσημοι, αφήνοντας μεγάλα περιθώρια ερμηνείας τους. Οι ιερείς είχαν μακρά πείρα στην τέχνη της αόριστης, γριφώδους, αντιφατικής, ακόμα και πολυσήμαντης διατύπωσης των λόγων της Πυθίας. Συνήθως οι χρησμοί αυτοί είχαν ανάγκη περαιτέρω ερμηνείας, εργασία για την οποία οι χρησμολήπτες, μόλις επέστρεφαν στην πατρίδα τους, κατέφευγαν σε τοπικούς χρησμολόγους και εξηγητές.

Παράπονα των πιστών ότι ο θεός τούς παραπλάνησε με τα «σκοτεινά» και δυσερμήνευτα λόγια του, αναφέρονται πολλά από τους αρχαίους ιστορικούς. Αλλά στο τέλος ο θεός αποδεικνυόταν πάντοτε αληθινός, γιατί τελικά βρισκόταν μια διαφορετική ερμηνεία απ’ αυτήν που είχε αρχικά πιστέψει ο μαντευόμενος. Έτσι, το λάθος δεν το απέδιδαν ποτέ στον θεό, αλλά στους ανθρώπους που είχαν παρερμηνεύσει τα λόγια του. Αυτό μπορεί να μην ικανοποιούσε τελικά τον ενδιαφερόμενο αλλά ασφαλώς γινόταν πιστευτό από τον πολύ κόσμο.

Τέλος, ακόμα και αν, παρ’ όλ’ αυτά, οι χρησμοί αποδεικνύονταν λανθασμένοι, το ίδιο το ιερατείο ή οι τοπικοί χρησμολόγοι κυκλοφορούσαν ψευδοχρησμούς ή μυθικά γεγονότα με τα οποία προσπαθούσαν να δώσουν πειστική εξήγηση για τη μαντική απάντηση της Πυθίας. Πρόκειται για τους χρησμούς που έχουν ονομαστεί υστερομαντείες ή εκ των υστέρων προφητείες, φαινόμενο σύνηθες, αν κρίνουμε από την πληθώρα τους σε όλη την αρχαία γραμματεία.

Είναι πάντως αδιαμφισβήτητη και συνάγεται από όλες τις αρχαίες πηγές που αναφέρονται στο θέμα, τουλάχιστον κατά τους αρχαϊκούς και τους κλασικούς χρόνους, η βαρύτητα και το κύρος των χρησμών στη ζωή και των πολιτειών και των ανθρώπων, από τους πιο απλοϊκούς ώς τους πιο πεπαιδευμένους. Αυτό ήταν φυσικά απόρροια της βαθιάς πίστης τους στην παρουσία του θεού και στην αλήθεια των λόγων του. Η αντίληψη αυτή, καθώς και η πεποίθηση ότι οι άνθρωποι δεν κατανοούν εύκολα και αμέσως τη βούληση των θεών, ήταν που προστάτευαν το κύρος του μαντείου και σε στιγμές αστοχίας. Ο Ηράκλειτος μας δίνει και εδώ το κλειδί για να εξηγήσουμε αυτήν την ακλόνητη πίστη των αρχαίων στους χρησμούς του Απόλλωνος: «Ὁ ἄναξ οὐ τό μαντεῖον ἐστι τό ἐν Δελφοῖς, οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλά σημαίνει»/ Ο βασιλιάς που έχει το μαντείο του στους Δελφούς ούτε μιλάει καθαρά ούτε κρύβει· μόνο δείχνει σημάδια. Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται, όπως και σε όλες τις εποχές, στο γεγονός ότι εκείνοι που πρέπει να κατανοήσουν τα θεϊκά σημάδια δεν είναι θεοί, αλλά άνθρωποι.