Παραμύθια επαρχίας Ιεραπέτρας του Αριστοφάνη Χουρδάκη

Παραμύθια επαρχίας Ιεραπέτρας του Αριστοφάνη Χουρδάκη

Ένα βιβλίο από αυτά που γράφονται με πολύ κόπο για να κρατήσουν στο παρόν και ίσως και για το μέλλον πολύτιμα κομμάτια της λαϊκής παράδοσης που συνήθως χάνονται στη λήθη.

  

Μόνο άνθρωποι όπως ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου, αγωνιστές με όραμα, μπορούν να πετύχουν τέτοιους αξιόλογους στόχους για την διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. 

Είχα την τύχη να τον γνωρίσω από κοντά στα τελευταία χρόνια της ζωής του και παρά τα προβλήματα υγείας απέπνεε ακόμα αυτή τη δυναμική του οραματιστή.... 

Ενδεικτικά παραθέτω στοιχεία από το βιβλίο που έχω...

 

Τον θυμάμαι με θαυμασμό και τρέφω εκτίμηση για τα παιδιά του που έχουν μεγάλο κληροδότημα ήθους και τιμής.

 

Στο διαδίκτυο υπάρχει η μορφή του και αναφορά του έργου του....

 

==============

Η ζωή και το έργο του Αριστοφάνη Χουρδάκη

Από τον Ανδρέα Λενακάκη.

Σε μια εποχή που η έννοια «προσωπικότητα» καθορίζεται περισσότερο από την δημοφιλία και την αναγνωρισιμότητα, απότοκο της κυριαρχίας των media και της απαξίας των καιρών, δεν είναι εύκολο να αναδείξει κάποιος τις πραγματικές προσωπικότητες, εκείνους τους ανθρώπους που με βήμα αθόρυβο και σταθερό αφιερώνουν τη ζωή και το έργο τους για το συλλογικό καλό. Και είναι σημαντική η ευκαιρία και η δυνατότητα που δίνεται σε συνέδρια όπως η Διημερίδα Πολιτισμού εδώ στο Καστέλλι, για να μιλήσουμε για έναν σημαντικό άνθρωπο, γέννημα θρέμμα του Δήμου Μινώα Πεδιάδος, που μπόρεσε με τον πνευματικό του μόχθο να ξεπεράσει τα στενά τοπικά πλαίσια και να αναδειχτεί με το έργο του σε σημαντική προσωπικότητα της Κρήτης και της Ελλάδας. Αναφέρομαι στον Αριστοφάνη Χουρδάκη, που ως δάσκαλος υπηρέτησε ευδοκίμως την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και ως ερασιτέχνης λαογράφος θεράπευσε την επιστήμη της λαογραφίας επάξια και επάξια κατέκτησε μια θέση δίπλα στους μεγάλους κρητικούς λαογράφους.

Ο Αριστοφάνης Χουρδάκης ξεκίνησε τη ζωή του στην Αγία Παρασκευή Πεδιάδος το 1932. Σε ηλικία μόλις 2,5 χρονών έχασε τον πατέρα του Γεώργιο, ο οποίος πέθανε από πνευμονία, αφήνοντας την 22χρονη γυναίκα του Μαρία χήρα με δυο παιδιά: τον Αριστοφάνη και τον μόλις 8 μηνών Αλέξανδρο. Οι δυσκολίες για επιβίωση, λόγω εποχής, ήταν πολλές, όπως για όλους εκείνη την εποχή, έγιναν όμως περισσότερες για την οικογένεια λόγω της ορφάνιας.  Η περίοδος της γερμανικής κατοχής θα σημαδέψει την παιδική ψυχή και μνήμη. Οι εικόνες που θα αφήσει η άφιξη των πρώτων αεροπλάνων στο αεροδρόμιο Καστελλίου, ο καθορισμός της Αγίας Παρασκευής, αρχικά, ως χώρος μαγειρείων του γερμανικού στρατού, η εκτέλεση ανθρώπων μπροστά στα αθώα παιδικά του μάτια τον ακολουθούν μέχρι και σήμερα.

Ψωμάκι στα γρήγορα

Ψωμάκι στα γρήγορα

Τι χρειαζόμαστε:
    1 πακέτο φαρίνα
    1 κουτί μπύρα 330 ml
    1 κουτ γλυκ. αλάτι
    1 κουτ σουπ. λάδι
    προαιρετικά σουσάμι

Εκτέλεση συνταγής
    Βάζουμε το αλεύρι σε ένα μπολ και κάνουμε στη μέση μια τρύπα, όπου ρίχνουμε το αλάτι και το λάδι.

Γιορτές με άλλον αέρα

 

Γιορτές με άλλον αέρα

Διατηρήστε καθαρή την ατμόσφαιρα στο σπίτι, ακόμη και σε μια γιορτινή συγκέντρωση.

Εκεί που όλοι οι φίλοι και οι συγγενείς έχουν μαζευτεί στο σπίτι σας για τις γιορτές, διαπιστώνετε ότι κάτι ενοχλητικό πλανάται στον αέρα. Ο καπνός των τσιγάρων, οι μυρωδιές από το φαγητό, αλλά και οι ανάσες των καλεσμένων σας αρχίζουν να δημιουργούν μια αποπνικτική ατμόσφαιρα. Αν ανοίξετε διάπλατα τα παράθυρα, οι περισσότεροι θα διαμαρτυρηθούν για το κρύο. Αν τα αφήσετε κλειστά, θα ασφυκτιούν. Διαβάστε τι μπορείτε να κάνετε για να διατηρήσετε καθαρό τον αέρα μέσα στοσπίτι ανοιχτών αλλά και κεκλεισμένων των θυρών.

Καθαρίστε την ατμόσφαιρα

Ασφαλώς δεν μπορεί να σας ζητήσει κανείς να περιορίσετε το μαγείρεμα. Μπορείτε, όμως, να καθαρίσετε σε ικανοποιητικό βαθμό τον αέρα που κυκλοφορεί στο χώρο, με κάποια από τις παρακάτω μεθόδους:

Με καθαριστή αέρα: Μπορείτε να θέσετε σε λειτουργία έναν ηλεκτρικό ή μηχανικό καθαριστή αέρα (σε καταστήματα με ηλεκτρικά είδη, κοστίζει γύρω στα 90 ευρώ). Οι συγκεκριμένες συσκευές διαθέτουν ειδικά φίλτρα, που δεσμεύουν τα μικρόβια, τον καπνό και τη σκόνη. Για να βρείτε το μοντέλο που είναι κατάλληλο για το δικό σας χώρο, ελέγξτε πόσα τετραγωνικά ή κυβικά μέτρα καλύπτει, καθώς και τον όγκο του αέρα που φιλτράρει ανά λεπτό.

Με φυτά-φίλτρα: Την τελευταία δεκαετία όλο και πιο συχνά βλέπουν τη δημοσιότητα έρευνες που αποδεικνύουν ότι ορισμένα είδη φυτών μπορούν να φιλτράρουν τον αέρα από επικίνδυνους ρύπους. Τέτοια φυτά είναι τα εξής: αλόη, μπαμπού, αγλαόνημα, φτέρη, χρυσάνθεμο, δράκαινα, κισσός, φιλόδεντρο, σεφλέρα, φίκος μπένζαμιν και σπαθίφυλλο. Ωστόσο, η συγκεκριμένη μέθοδος έχει δύο μειονεκτήματα. Πρώτον, τα φυτά φιλτράρουν τον αέρα με αρκετά αργό ρυθμό, οπότε μην περιμένετε να είναι αποτελεσματικά σε μια συγκέντρωση όπου οι περισσότεροι καλεσμένοι σας καπνίζουν. Δεύτερον, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος, το υγρό χώμα στις γλάστρες μπορεί να φιλοξενεί μύκητες, προκαλώντας αλλεργίες.

Καλύψτε τις δυσάρεστες οσμές

Η σύγχρονη χημεία ενώνει τις δυνάμεις της με την παραδοσιακή προσέγγιση των αιθέριων ελαίων και σας παρέχει ένα πανίσχυρο οπλοστάσιο για την εξουδετέρωση των δυσάρεστων οσμών. Κεριά, sticks, ποτ πουρί, αρωματισμένα βότσαλα και ξύλα «σβήνουν» διακριτικά τις μυρωδιές των τσιγάρων, της τσίκνας, της πολυκοσμίας. Ορισμένα μάλιστα από αυτά αξίζουν την προσοχή σας διπλά, γιατί πέρα από τις ευωδιές που σκορπούν, αποτελούν και διακοσμητικό συμπλήρωμα του χώρου σας. Και μια φιλική συμβουλή: Προτού επιλέξετε ποιο ή ποια από αυτά θα αξιοποιήσετε, λάβετε υπόψη σας τον τρόπο χρήσης τους και τη χρονική διάρκεια του αρώματός τους.

Μελομακάρονα εύκολα και νόστιμα

 

Μελομακάρονα εύκολα και νόστιμα

Μία εύκολη και γρήγορη συνταγή για μελομακάρονα

Τι χρειαζόμαστε:

Για τη ζύμη 

½ φλιτζάνι ζάχαρη

1 ½ φλιτζάνι λάδι

τον χυμό ενός πορτοκαλιού

το ξύσμα ενός πορτοκαλιού

1 φλιτζανάκι μπράντυ

1 κουταλάκι μπέικιν πάουντερ

1 κουταλιά κανελογαρίφαλο κοπανισμένο

6 φλιτζάνια αλεύρι για όλες τις χρήσεις

½ φλιτζάνι τριμμένη καρυδόψιχα για πασπάλισμα 

Κάστανα κατά της χολητερίνης, υπέρ της καρδιάς & των γαστρεντερολογικών

Κάστανα κατά της χολητερίνης, υπέρ της καρδιάς & των γαστρεντερολογικών.

Επιμέλεια Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μορ.βιολόγος

Τα κάστανα είναι ένας από τους χαρακτηριστικούς καρπούς του χειμώνα.
 
Η καστανιά λέγεται και "αρτόδενδρο". Το αρτόδενδρο είναι δέντρο τροπικό και κατάγεται από την Ωκεανία και οι "ρίζες" του είναι βαθιά στην αρχαιότητα, όπως αποδεικνύεται από διάφορα ευρήματα της εποχής του Χαλκού. Τα κάστανα αποτελούν ένα σημαντικό τρόφιμο για πολλές κουλτούρες και ιδιαίτερα γι’ αυτές της Κίνας, της Κορέας, της Ιαπωνίας, της Βόρειας Αμερικής και της Μεσογείου και καλλιεργούνται για περισσότερα από 6.000 χρόνια στην Κίνα και 3.000 χρόνια στην Ευρώπη. 

Οι καστανιές πρέπει να βρίσκονται σε υψόμετρο πάνω από 250 μέτρα και δεν ευδοκιμούν σε χαμηλότερα υψόμετρα.Το δέντρο ανθίζει κατά την άνοιξη και τα κάστανα ωριμάζουν από τις αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι τέλη Νοεμβρίου, ανάλογα με τις συνθήκες και την ποικιλία. Κάθε δέντρο μπορεί να δώσει από 30-50 κιλά κάστανα. Το μέγιστο της απόδοσης θεωρείται το 50ο-60ο έτος της ηλικίας του. Οι καρποί των κάστανων βρίσκονται μέσα σε ένα ξυλώδες περίβλημα που έχει αγκάθια εξωτερικά και ανοίγει, όταν οι καρποί ωριμάσουν. Ανάλογα με το είδος, μέσα στο περίβλημα υπάρχουν 2-3 καρποί και σε άλλα είδη μόνο ένας. Το μέγεθος του κάστανου έχει να κάνει με την υγρασία, την ποικιλία και τη σύσταση του εδάφους.

 

Ιδιότητες 
Τα κάστανα είναι ένα ιδιαίτερα θρεπτικό τρόφιμο, που όταν καταναλώνονται σε μέτριες ποσότητες μόνο οφέλη στην υγεία μπορούν να προσφέρουν. Έχουν αρκετές θερμίδες (370 τα 100 γραμμάρια), περιέχουν 48% νερό, πολλά ορυκτά άλατα, ενώ αποτελούν καλή πηγή πρωτεϊνών (περιέχουν απαραίτητα αμινοξέα που δεν συνθέτει από μόνος του ο οργανισμός) και υδατανθράκων (45%, με μορφή κυρίως αμύλου). Τα κάστανα περιέχουν αρκετή ποσότητα πρωτεΐνης, της οποίας η βιολογική αξία είναι εφάμιλλη της πρωτεΐνης του αυγού και αφομοιώνεται εύκολα από τον οργανισμό. Σε αντίθεση με άλλους καρπούς, τα κάστανα περιέχουν λιγότερο λίπος, ενώ ταυτόχρονα είναι πλούσια σε μέταλλα, βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά. 

Φυτά υπό εξαφάνιση στην ελλάδα

 

Φυτά υπό εξαφάνιση στην ελλάδα

Tα φυτά που κινδυνεύουν ή βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο είναι τα εξής:

Aχίλλειος του Mπαρμπέι (Achillea barbeyana): Φυτρώνει στην κορυφή Κόρακας των Βαρδουσίων σε μικρό πληθυσμό που δεν ξεπερνά τα 200 φυτά και απειλείται από τη βόσκηση.

Aλκάνα του Σαρτόρι (Alkanna sartoriana): Φυτρώνει σε μια παραλία μεταξύ Ναυπλίου και Τολού και απειλείται από την τουριστικοποίηση. Πιστευόταν ότι έχει χαθεί αλλά ξαναβρέθηκε πρόσφατα.

Aνδροκύμβιο του Pέχινγκερ (Androcymbium rechingeri): Φυτρώνει στην Ελαφόνησο της Κρήτης και στη γειτονική παραλία.

Aστράγαλος ο στενόφυλλος (Asparagus tenuifolius): Φυτό κοινό σε άλλες χώρες της Ευρώπης, στην Ελλάδα όμως υπάρχει μόνο στον Aγιο Γερμανό των Πρεσπών.

Aρενάρια της Λευκάδας (Arenaria leucadia): Eχει παρατηρηθεί μόνο σε μία παραλία της Λευκάδας.

Mπιάρο του Φράας (Biarum fraasianum): Φυτρώνει μόνο σε μια τοποθεσία της Κωπαΐδας.

Mπονγκάρντια το χρυσόγωνο (Bongardia chrysogonum): Γνωστό μόνο από δύο τοποθεσίες της Πελοποννήσου όπου κινδυνεύει αν ξεχερσωθούν τα χωράφια όπου έχει βρεθεί.

Bούπλευρο του Kακόσκαλου (Bupleurum kakiscale): Φυτρώνει μόνο στην τοποθεσία Κακόσκαλο του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς.

Mπυφόνια η ευβοϊκή (Bufonia euboica): Tο βρίσκουμε μόνο σε μια τοποθεσία με σερπεντινικά πετρώματα, κοντά στη λίμνη Ευβοίας. Μια διαπλάτυνση του παραλιακού δρόμου είναι πιθανό να το οδηγήσει στην εξαφάνιση.

Kαλλιτρίχη η ωραία (Callitriche pulchra): Ζει μόνο σ' έναν μικρό υγρότοπο της νήσου Γαύδος, στα νότια της Κρήτης. Αν ο υγρότοπος αποξηρανθεί, το είδος θα χαθεί από την Ελλάδα.

Kρουτσιάτα η ταυρική (Cruciata taurica), υποείδος euboica: Σπάνιο ενδημικό του όρους Δίρφυ Ευβοίας. Φυτρώνει σε μικρούς πληθυσμούς που κινδυνεύουν από τη βόσκηση.

Kεφαλάνθηρο το καλυπτροφώρο (Cephalanthera cuculata): Σπάνιο ορχεοειδές, ενδημικό της Κρήτης. Φυτρώνει στα μεγάλα κρητικά βουνά σε μικρούς πληθυσμούς που κινδυνεύουν από την υπερβόσκηση.

Kενταύρια της Aιτωλίας (Centaurea aetolica): Eνα ενδημικό της Αιτωλίας με δύο-τρεις πληθυσμούς που κινδυνεύουν άμεσα, λόγω ανθρωπίνων επεμβάσεων στους βιοτόπους τους.

Kενταύρια η αμβλήφυλλη (Centaurea amplifolia): Φυτό γνωστό από γειτονικές χώρες που στην Ελλάδα φυτρώνει μόνο στο όρος Ζήρεια, με πληθυσμό που δεν ξεπερνά τα 10 άτομα. Πιστευόταν ότι έχει χαθεί και ξαναβρέθηκε πρόσφατα.

Kενταύρια του Tσάρελ (Centaurea charrelii): Από την Eδεσσα όπου είχε βρεθεί παλιότερα έχει χαθεί. Βρέθηκε πριν από μερικά χρόνια στον Δομοκό, με πολύ λίγα φυτά.

Kενταύρια η ατελής (Centaurea incompleta): Eντοπίστηκε κοντά στο Λιτόχωρο με συνολικό πληθυσμό μικρότερο από 50 φυτά.

Kενταύρια των μουσών (Centaurea musarum): Πολύ σπάνιο ενδημικό του Παρνασσού που πιστευόταν ότι είχε χαθεί και ξαναβρέθηκε σε μια μόνο τοποθεσία το 1995.

Kενταύρια ποτηροειδής (Centaurea poculatoris): Φυτρώνει σε μικρούς πληθυσμούς μόνο σε δύο μικρά φαράγγια της περιοχής των Σφακίων.

Kενταύρια του Σπρούνερ (Centaurea spruneri): Σπάνιο ενδημικό της Αττικής. Στις περιοχές που φυτρώνει παρατηρείται οικοπεδοποίηση.

Kενταύρια η θρακική (Centaurea thracica): Πρωτοβρέθηκε στη Βουλγαρική Θράκη. Αργότερα βρέθηκε κοντά στην Καρδίτσα και κοντά στα Γρεβενά, σε μικρούς πληθυσμούς.

Kληματίς η ελισαβέτιος-καρόλιος (Clematis elisabethae-carolae): Γνωστό μόνο από δύο τοποθεσίες των Λευκών Ορέων της Κρήτης.

Kομπέρια η κομπεριάνιος (Comperia comperiana): Σπάνιο ορχεοειδές της Δ. Ασίας γνωστό από ελάχιστες τοποθεσίες στα νησιά του Αν. Αιγαίου.

Kονβόλβουλος ο αργυρόθαμνος (Convolvulus argyrothamnos): Πολύ σπάνιο πολυετές φυτό γνωστό μόνο από ένα φαράγγι της Αν. Κρήτης. Πληθυσμός μόνο λίγων ατόμων.

Δακτυλόρριζα η σαρκόχρωμη (Dactylorrhiza incarnata): Ορχεοειδές κοινό στην Ευρώπη αλλά πολύ σπάνιο στην Ελλάδα. Φυτρώνει μόνο σε δύο περιοχές στην Hπειρο και στη Μακεδονία.

Xορστρισέα των δολινών (Horstrissea dolinicola): Φυτρώνει μόνο σε δύο «δολίνες» στο όρος Ψηλορείτης.

Yπερικό το αιχμηρό (Hypericum aciferum): Γνωστό μόνο από δύο τοποθεσίες στη Νοτιοδυτική Κρήτη, με πληθυσμό που δεν ξεπερνά τα 100 άτομα.

Iπομοία του Iμπεράτι (Ipomoea imperati): Φυτό κοσμοπολίτικο που στην Ελλάδα φυτρώνει σε ελάχιστες παραλίες της Κρήτης και της Ρόδου. Στις παραλίες αυτές αναπτύσσεται τουριστική δραστηριότητα.

 

Ο άγιος μάρτυς Σεβαστιανός και οι συν αυτώ

Ο άγιος μάρτυς Σεβαστιανός και οι συν αυτώ 

(18 Δεκεμβρίου)

Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη

«Ο άγιος Σεβαστιανός, που καταγόταν από την πόλη των Μεδιολάνων, ήταν ένας από τη βουλή της συγκλήτου επί της βασιλείας του Διοκλητιανού και του Μαξιμιανού και οδηγούσε πολλούς προς την πίστη του Χριστού. Ο Μαρκελλίνος και ο Μάρκος που ήταν αδέλφια, αφού υπέμειναν πολυχρόνια φυλάκιση και υποβλήθηκαν σε πολλά βασανιστήρια, δόθηκε εντολή να αποκοπούν τα κεφάλια τους. Ο πατέρας τους Τραγκυλίνος, που ήταν ειδωλολάτρης, και η Μαρκία η μητέρα τους, λίγο έλειψε να τους εμποδίσουν από το να πάθουν υπέρ Χριστού με τους θρήνους και τους οδυρμούς τους. Κι ίσως να είχε συμβεί αυτό, αν δεν επενέβαινε ο αοίδιμος Σεβαστιανός, ο οποίος με θάρρος όχι μόνο τους στερέωσε στην πίστη, αλλά και τον πατέρα τους Τραγκυλίνο τον τράβηξε στην πίστη του Χριστού. Και με τη σειρά του ο Τραγκυλίνος κατήχησε τον έπαρχο που πίστεψε.

Αμέσως λοιπόν ο έπαρχος κάλεσε τον ενδοξότατο και μακάριο Σεβαστιανό, όπως και τον πρεσβύτερο Πολύκαρπο, και αξίωσε να τύχει σωτηρίας και να απαλλαγεί από την αρρώστια που τον ταλαιπωρούσε. Πράγματι, απαλλάχτηκε από αυτήν, όταν πίστεψε στον Χριστό ολόψυχα, συνέτριψε τα είδωλα που είχε στο σπίτι του και βαπτίστηκε. Ο δε μακάριος Γάιος που ήταν επίσκοπος, τον μεν Μαρκελλίνο και τον Μάρκο, τα αδέλφια, τους συγκατέλεξε στο τάγμα των Διακόνων, τον δε πατέρα τους, στο τάγμα των πρεσβυτέρων, ενώ τον μακάριο Σεβαστιανό τον κατέστησε νομικό σύμβουλο της Εκκλησίας. Όταν  ξέσπασε διωγμός κατά των χριστιανών, ο Νικόστρατος, ο Κλαύδιος, ο Κάστωρ, ο Τιβούρτιος, ο Κάστουλος και η Ζωή, συνελήφθησαν μαζί με αυτούς, κι αφού βασανίστηκαν με διαφόρους τρόπους, δέχτηκαν το τέλος της ζωής. Ο δε άγιος Σεβαστιανός, που κλήθηκε από τον Διοκλητιανό και ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό μετά από τις ερωτήσεις εκείνου, καταπληγώθηκε, όπως ήταν φυσικό,  από πυκνά βέλη που του έριξαν, συντρίφτηκε το σώμα του με ρόπαλα, και αφού τον έκοψαν σε κομμάτια, παρέθεσε το πνεύμα του στον Θεό».