Μανώλης Χιώτης (1920 – 1970)

Maria Dimitriou από Σαν Σήμερα .gr

21 Μαρτίου ·

 

Μανώλης Χιώτης (1920 – 1970)

Λαϊκός συνθέτης και δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, που εισήγαγε την τέταρτη -διπλή- χορδή στο μπουζούκι. Πέθανε στις 21 Μαρτίου του 1970, ανήμερα των 50ων γενεθλίων του.

sansimera.gr

 

Λαϊκός συνθέτης και δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, που εισήγαγε την τέταρτη -διπλή- χορδή στο μπουζούκι.
Γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου του 1920 στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε μετακομίσει η οικογένειά του από το Ναύπλιο. Κατά τη διάρκεια των μαθητικών του χρόνων πήρε μαθήματα κιθάρας, μπουζουκιού και ούτι από τον διάσημο μουσικοδιδάσκαλο της εποχής Γεώργιο Λώλο. Το 1935 επέστρεψε με την οικογένειά του στο Ναύπλιο και σε ηλικία μόλις 15 ετών έκανε τις πρώτες εμφανίσεις του σε μαγαζιά της περιοχής.

Η αλήθεια είναι ότι ο Μανώλης Χιώτης δεν έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια. Η οικογένειά του ήταν ευκατάστατη (η μητέρα του μάλιστα διατηρούσε ένα από τα πλέον αριστοκρατικά μπαρ της εποχής) και αυτό το αρχοντικό στυλ στο πάλκο διατήρησε και ο ίδιος στη μετέπειτα πορεία του.

Το 1936 κατέβηκε στην Αθήνα. Εμφανίστηκε για λίγες ημέρες στα «Παγώνια» (στη Σωκράτους και Αγίου Κωνσταντίνου γωνία) και αμέσως μετά στο «Δάσος», πλάι στον μεγάλο Στράτο Παγιουμτζή. Ήταν ακόμα 16 χρονών, ωστόσο ο Παγιουμτζής, διακρίνοντας το ταλέντο του, τον παρουσίασε στην Columbia, με την οποία υπέγραψε το πρώτο του συμβόλαιο, ως «διευθύνον πρίμο όργανο», το χειμώνα του 1936.

Την επόμενη χρονιά φωνογράφησε και το πρώτο του τραγούδι «Γιατί δεν λες το ναι» (Το χρήμα δεν το λογαριάζω), με εκτελεστή τον Στράτο Παγιουμτζή. Λίγο αργότερα γνωρίζεται με τον Μπαγιαντέρα και παίζει μαζί του στις κλασικές εκτελέσεις των προπολεμικών επιτυχιών του, «Νυχτερίδα», «Μ' έχεις μαγεμένο», «Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη» κ.ά.

Αμέσως μετά την απελευθέρωση, ο Μανώλης Χιώτης χρησιμοποιεί για πρώτη φορά τον ενισχυτή στις εμφανίσεις του και η καριέρα του εκτινάσσεται απότομα, όταν ηχογραφεί σε δεύτερη εκτέλεση το ήδη επιτυχημένο τραγούδι του «Ο πασατέμπος» (1946). Σε αυτό το τραγούδι κάνει -σύμφωνα με την κυρίαρχη άποψη- την πρώτη του εμφάνιση το τετράχορδο μπουζούκι, μία καινοτομία που εκτιμάται ότι πρώτος ο Χιώτης χρησιμοποίησε, αν και φαίνεται ότι τελικά το τετράχορδο μπουζούκι υπήρχε και νωρίτερα. Στο πάλκο, χρησιμοποιεί δύο μπουζούκια, ένα κλασικό, με μεταλλικές χορδές, κι ένα με χορδές από έντερα, ώστε η χροιά του να μοιάζει με το ούτι.

Με τη Μαίρη Λίντα.

Κατά τη δεκαετία του '40 γράφει τη μια επιτυχία μετά την άλλη: «Πάλι στις τρεις ήρθες εχθές να κοιμηθείς» (Ντουο Χάρμα), «Θα σου πω το μυστικό μου» (Μ. Νίνου), «Το φτωχομπούζουκο» (Στ. Τζουανάκος) κ.ά. Το 1950, έπειτα από δυο χρόνια χωρίς σουξέ, γράφει σε στίχους του Ν. Ρούτσου (που του έδινε στίχους που απέρριπτε ο Τσιτσάνης) «Τα πεταλάκια» και την ίδια χρονιά το «Σ' αυτό το φτωχοκάλυβο» με τη Στέλλα Χασκίλ. Το 1954 παντρεύεται την πρώτη του γυναίκα, την τραγουδίστρια Ζωή Νάχη και αποκτά μαζί της δύο παιδιά. Λίγο αργότερα γνωρίζει τη Μαίρη Λίντα και κάνουν μαζί το ανεπανάληπτο ντουέτο που κυριάρχησε στο ελληνικό τραγούδι μέχρι το '66, οπότε και χώρισαν (είχαν παντρευτεί το 1959). Ανεπανάληπτες επιτυχίες, κλασικές φιγούρες στον κινηματογράφο και λάτιν ρυθμοί, που κορυφώνονταν σε οργιαστικά σόλα. Παράλληλα, δίνει και εκπληκτικά, κλασικού ύφους, σουξέ στον Στέλιο Καζαντζίδη, κυρίως σε στίχους του Χρήστου Κολοκοτρώνη.
Το 1959 ενορχηστρώνει τον «Επιτάφιο» του Μίκη Θεοδωράκη, που έχει κάνει ήδη μια αποτυχημένη έκδοση, και τον απογειώνει. Ακολουθούν οι «Λιποτάκτες», η «Πολιτεία» και το «Αρχιπέλαγος». Με τις ενορχηστρώσεις του Χιώτη και τις φωνές της Μαίρης Λίντα, του Γρηγόρη Μπιθικώτση, του Στέλιου Καζαντζίδη και της Μαρινέλλας, τα έργα του Θεοδωράκη, αλλά και του Χατζιδάκι -του οποίου υπήρξε για καιρό σολίστας- αποκτούν λαϊκή απήχηση. Είναι ουσιαστικά αυτός που ανοίγει το δρόμο και στους άλλους λαϊκούς μουσικούς να συνεργαστούν με τους λόγιους συνθέτες, με αποτέλεσμα την έκρηξη του λεγόμενου «Έντεχνου».
Τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του ήταν και τα πιο δραματικά. Χωρίζει με τη Λίντα (πράγμα που του στοίχισε πολύ), κάνει αποτυχημένες συνεργασίες και ο καρκίνος αρχίζει να τον κατατρώγει. Στις 21 Μαρτίου του 1970, ανήμερα των 50ων γενεθλίων του, ο Μανώλης Χιώτης αφήνει την τελευταία του πνοή. Στην κηδεία του, στο Α' νεκροταφείο Αθηνών, ο Γιάννης Καραμπεσίνης παίζει με το μπουζούκι του Χιώτη τα «Ηλιοβασιλέματα» και το δακρυσμένο πλήθος τραγουδά. Μαζί και οι τρεις συντρόφισσες της ζωής του: Ζωή Νάχη, Μαίρη Λίντα και Μπέμπα Κυριακίδου.
Ο Μανώλης Χιώτης υπήρξε μία προσωπικότητα που άλλαξε την ιστορία και την εξέλιξη της μουσικής στην Ελλάδα. Η καινοτομία των τεσσάρων χορδών στο μπουζούκι, που είτε αυτός εφάρμοσε πρώτος είτε την επέβαλλε, μπορεί μεν να προκάλεσε το μένος των παραδοσιακών τριχορδάδων, αλλά έκανε αποδεκτό το μπουζούκι σε όλη την Ελλάδα, μιας και μέχρι τότε ήτανε απαγορευμένο και χαρακτηρισμένο ως «υπερβολικά λαϊκό», αλλά και γνωστό στον υπόλοιπο κόσμο.

Δισκογραφία

• Ναι μάτια μου (1955)
• Θέλω να πω τον πόνο μου (1955)
• Έφυγες και που μ' αφήνεις (1956)
• Ώρα καλή καράβι μου (1957)
• Συγχώρα με μητέρα (1957)
• Εσύ δεν είσαι άνθρωπος (1957)
• Διάβασα πως παντρεύεσαι (1957)
• Σκότωσέ με (1957)
• Απότομα (1959)
• Απόψε φίλα με (1959)
• Πάρε το δάκρυ μου (1959)
• Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω (1959)
• Τα πεταλάκια (η σούστα) (1961)
• Οριεντάλ σόλο (1962)
• Συλβάνα (1962)
• Hiotis Sorrow (1962)
• Θεσσαλονίκη μου (1962)
• Μελαχροινή τσιγγάνα μου (1963)
• Σήκω κοπέλα μου (1964)
• Σου γράφω μάνα από την Αμερική (1965)
• Σαν πρώτα δεν μ' αγαπάς (1965)
• Honeymoon (1965)
• Ανοίχτε απόψε ουράνια (1965)
• Η μεγάλη μου αγάπη (1965) 

 

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

Maria Dimitriou από Σαν Σήμερα .gr

21 Μαρτίου · 

 

 

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

Η Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Η αρχική έμπνευσή της ανήκει στον έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα, ο οποίος το φθινόπωρο του 1997 πρότεινε στην Εταιρε...

sansimera.gr

Η Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Η αρχική έμπνευσή της ανήκει στον έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα, ο οποίος το φθινόπωρο του 1997 πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη μέρα γι' αυτό.
Η εισήγησή του έφτασε με επιστολή στα χέρια του ποιητή και μελετητή της ποίησης Κώστα Στεργιόπουλου, προέδρου τότε της Εταιρείας Συγγραφέων. Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό της πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους. Η πρώτη Ημέρα Ποίησης γιορτάστηκε το 1998 στο παλιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά. Ετοιμάστηκε με ελάχιστα έξοδα και πολλή εθελοντική δουλειά, και είχε μεγάλη επιτυχία.
Την επόμενη χρονιά ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού η 21η Μαρτίου να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, όπως η 21η Ιουνίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής. Οι Γάλλοι, οι Ιταλοί, οι Τυνήσιοι και άλλοι πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου υποστήριξαν την εισήγηση και η ελληνική πρόταση υπερψηφίστηκε.
Τον Οκτώβριο του 1999, στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO στο Παρίσι, η 21η Μαρτίου ανακηρύχθηκε Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Το σκεπτικό της απόφασης ανέφερε: «Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη, αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της. Οι πολύ δημοφιλείς ποιητικές αναγνώσεις μπορεί να συμβάλουν σε μια επιστροφή στην προφορικότητα και στην κοινωνικοποίηση του ζωντανού θεάματος και οι εορτασμοί μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για την ενίσχυση των δεσμών της ποίησης με τις άλλες τέχνες και τη φιλοσοφία, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η φράση του Ντελακρουά "Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση"».
 

Maria Dimitriou από Φρυκτωρίες

20 Μαρτίου · 

 

 

Έτος Αριστοτέλη το 2016

Το 2016 ανακηρύχθηκε Έτος Αριστοτέλη από την Unesco, με αφορμή τη συμπλήρωση 2.400 χρόνων από τη γέν...

itimes.gr

Έτος Αριστοτέλη το 2016

in ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 0

Το 2016 ανακηρύχθηκε Έτος Αριστοτέλη από την Unesco, με αφορμή τη συμπλήρωση 2.400 χρόνων από τη γέννηση του κορυφαίου Έλληνα φιλοσόφου κι έπειτα από σχετική πρόταση που υπέβαλε η Ελληνική Εθνική Επιτροπή. Η πρόταση εγκρίθηκε από την 38η Γενική Διάσκεψη του διεθνούς Οργανισμού, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στο Παρίσι.
Σειρά σημαντικών εκδηλώσεων, που θα πραγματοποιηθούν υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας για το Έτος Αριστοτέλη, παρουσίασαν ο υφυπουργός Παιδείας Θεοδόσης Πελεγρίνης και η πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την Unesco, Μαρία Αικατερίνη Παπαχριστοπούλου Τζιτζικώστα.
«Πάντοτε μιλάμε στον τόπο μας για την ανάγκη της εξωστρέφειας της παιδείας μας. Η απόφαση της Unesco είναι μια ευκαιρία για εμάς. Κι εδώ και στο εξωτερικό, όπως στη Χαϊδελβέργη και στο Παρίσι, οι εκδηλώσεις κινούνται σε αυτήν την κατεύθυνση. Η κορυφαία εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στη γαλλική πρωτεύουσα στις 18 Νοεμβρίου, που είναι και η παγκόσμια ημέρα φιλοσοφίας» τόνισε σε δηλώσεις του ο Κ. Πελεγρίνης.

Εκδηλώσεις

19 – 20 Μαρτίου: «Αριστοτέλης: Λόγος περί παθών – από την ρητορική του μίσους στην ρητορική της αποδοχής» (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Βρετανικό Συμβούλιο).
23 – 28 Μαΐου: Παγκόσμιο Συνέδριο «Αριστοτέλης, 2.400 χρόνια» (Θεσσαλονίκη – Κέντρο Αριστοτελικών σπουδών).
2 Ιουλίου: Έκθεση από τη Σχολή Καλών Τεχνών (Στάγειρα Χαλκιδικής).
9 Ιουλίου: «Αριστοτέλης, ο δημιουργός της Βιολογίας- μία άλλη πτυχή του έργου του» (Μυτιλήνη – Γραφείο Unesco, Πανεπιστήμιο Αιγαίου).
10 – 17 Ιουλίου: Παγκόσμιο συνέδριο «Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη» (Φιλοσοφική Σχολή Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών). Το συνέδριο οργανώνεται από τη Διεθνή Εταιρεία Ελληνικής Φιλοσοφίας, την Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία και τη Φιλοσοφική Εταιρεία της Κύπρου.
11 – 14 Ιουλίου: Η συμβολή του Αριστοτέλη στην ζωομουσικολογία (Αθήνα – Τμήμα Μουσικών σπουδών ΕΚΠΑ).
14 – 17 Σεπτεμβρίου: Αριστοτέλειος λόγος (Αθήνα, New York Times).
13 Οκτωβρίου: Ο Αριστοτέλης στα ελληνικά (ΙΕΠ – Αθήνα).
18 Νοεμβρίου: Ο Αριστοτέλης στα Ευρωπαϊκά Σχολεία: παρόν, μέλλον. Θεατρική παράσταση για τον Αριστοτέλη (Unesco, Παρίσι).
16 Δεκεμβρίου: Μαθητικό Φεστιβάλ για τον Αριστοτέλη (Αθήνα, Σχολεία Unesco).
14 – 17 Ιανουαρίου: Συνέδριο «Ο Αριστοτέλης σήμερα» (Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών και το Φινλανδικό Ινστιτούτο Αθήνας).