Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2016

Άγιος Ανδρέας ο "Τρυποτηγανάς"

Άγιος Ανδρέας ο "Τρυποτηγανάς", οι τηγανίτες κι οι απαρχές του λαδιού!

5 Σχόλια

Τελευταία μέρα του Νοεμβρίου, ή "Αγ'Αντριά" όπως τον λεν, είναι του Αγίου Αντρέα, του επονομαζομένου "Τρυποτηγανά", καθώς τη μέρα της γιορτής του συνηθίζανε να τηγανίζουν λαλαγγίτες ή λουκουμάδες και λέγαν πως όποια νοικοκυρά το αμελήσει τούτο το έθιμο θα της τρυπούσε ο άγιος το τηγάνι! Δεν είναι και παράξενο που η μέρα τούτη συνδυάστηκε με τηγανιτές λιχουδιές, καθώς είναι μέρα γιορτινή που πέφτει σε περίοδο νηστείας (βλ. Σφουγγάτε τα χειλούδια σας του Άη Φιλίππου διάβη..) και μάλιστα σε μια εποχή που βγαίνει το πρώτο λάδι της χρονιάς. Έτσι κι αλλιώς στα μέρη μας, με το πρώτο λάδι -όπως και με το τελευταίο- συνηθίζαν να φτιάχνουν λουκουμάδες και λαλαγγίτες για να γλυκαθούν και να το εγκαινιάσουν!

τηγανίτες copy.jpg

Πολύ σωστά σημειώνει ο Νίκος Ψιλάκης ("Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη", εκδόσεις Καρμανωρ) πως "Όποιος αρκείται στην ανάγνωση των συναξαρικών πηγών ίσως να μην κατανοήσει ποτέ γιατί συνδέθηκε με τα τηγάνια και τις τηγανίτες ο πρωτόκλητος μαθητής του Χριστού, ο ψαράς από τη Βησθαϊδά, που "όργωσε" τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διδάσκοντας το λόγο του Διδασκάλου του. Θα το κατανοήσει μόνον αν θυμηθεί τους ειδικούς διαιτολογικούς κανόνες που ισχύουν κατά τις περιόδους των τεσσαρακοστών (η εορτή του Αγίου Ανδρέα πέφτει μέσα στη σαρακοστή των Χριστουγέννων) και αν παράλληλα παρακολουθήσει τη ζωή των αγροτικών κοινωνιών του ελληνικού χώρου, που αυτήν την περίοδο καταπιάνονται με την (κοπιώδη) συλλογή του ελαιοκάρπου."
Και συνεχίζει: "....Στα τέλη του μήνα, όμως, έπρεπε να έχουν αλεστεί οι πρώτες ελιές και να έχει φτάσει στο κάθε σπιτικό το καινούριο λάδι. Το τηγάνισμα κατά την ημέρα της γιορτής του Αγίου Ανδρέα (ή την παραμονή) έπρεπε να γίνει με λάδι από την καινούρια σοδειά. Η χρησιμοποίηση του καινούριου ελαιολάδου ενσωμάτωνε μια ιδιαίτερη τελετουργία. Συχνά έχυναν το λάδι στο τηγάνι σταυρωτά λέγοντας μιαν ευχή, όπως "καλοκατάλυτο" ή "και του χρόνου". Πιθανότατα πρόκειται για απήχηση των απαρχών, της συνήθειας να μοιράζονται οι πρώτοι καρποί της σοδειάς ή να προσφέρονται στους θεούς.
Οι απαρχές του ελαίου είναι ένα από τα πιο συγκινητικά έθιμα των ελαιοπαραγωγγικών περιοχών. Στη Μεσαρά "το πρώτο λάδι της χρονιάς δεν πήγαινε στο σπίτι, αν δεν σταματούσε εκείνος που το μετέφερε στην εκκλησία και να ανάψει με αυτό καντήλια...". Στο Λάστρο Σητείας "από το πρώτο λάδι πήγαιναν οπωσδήποτε ένα μπουκάλι ή ένα μίστατο, ανάλογα με το τί μπορούσε ο καθένας, στην εκκλησία. Το μίστατο ήταν σταμνί με πλατύ στόμιο και έβαζε εφτά οκάδες λάδι. .....Με το πρώτο λάδι έπρεπε να ανάψουν και το καντήλι του κάθε σπιτικού στο εικονοστάσι."
Εκτός από τις προσφορές στη θεότητα, το έθιμο απαιτούσε "μοίρασμα" των αγαθών που είχε στείλει η θεία ευλογία. Και ως καταλληλότερη μέρα γι'αυτό θεωρήθηκε η 30η Νοεμβρίου:
"πάσαι αι οικοδέσποιναι αφ' εσπέρας της εορτής ταύτης, ή και την πρωϊαν κατασκευάζουν τηγανίτας ή μελομακαρόνες κτλ. Όστις δε δεν κάνει τοιούτους, τρυπά το τηγάνιόν του ο άγιος, όθεν και τρυποτηγανάς επικαλείται..."
"Του Άι Αντρέα όποια γυναίκα δεν ψήσει τηγανίτους θα τρυπήσει το τηγάνι..."
Στις περιοχές όπου παρασκεύαζαν τηγανίτες φρόντιζαν να προσφέρουν από ένα πιάτο σε φιλικά ή συγγενικά σπίτια και, κυρίως, σε σπίτια που είχαν ανάγκη ή που δεν είχαν ελαιώνες. Η συνήθεια αυτή αποτελεί μία από τις πιο χαρακτηριστικές απηχήσεις των εθιμικών απαρχών. Το ίδιο ακριβώς γίνεται σε πολλές περιοχές του ελληνικού χώρου με το πρώτο ψωμί της χρονιάς....."
Αντίστοιχα καταγράφει κι ο Βασίλης Λαμνάτος ("Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας"): "Στις καλομέρες του Νοέμβρη γίνεται και το μάζεμα των ελιών, που θα δώσουν το πρωτολάδι κι απ'αυτό θα στείλουν οι νυκοκυραίοι ένα μπουκάλι στην εκκλησιά για το άναμμα των καντηλιών και για την ευλογία του παπά. Με το πρωτολάδι οι νοικοκυρές θα φτιάξουν πάλι και τηγανίτες και γλυκά., συνήθως χαλβά, για να τα μοιράσουν στη γειτονιά και σ'αυτούς που δεν έχουν λάδι. Θα τους δώσουν κιόλας και λίγο σ'ένα μπουκάλι, για να φτιάξουν καμιά λαχανόπιτα, να φάνε και να ευχηθούν και "του χρόνου πιότερο" ή "και του χρόνου να μην το χαρούν τα κιούπια"."
Ο λαογράφος μας Δημήτρης Λουκάτος ("Φθινοπωρινά"), μάλλον παραβλέπει το ρόλο της αγροτικής/ελαιοπαραγωγικής ζωής καθώς και της θρησκευτικής (σαρακοστή, νηστεία) σε τούτο το έθιμο και κάπως αόριστα αναφέρει πως "ίσως και στις δικές μας λουκουμάδες να κρύβεται κάποια μαγικοθρησκευτική (και εξευμενιστική) προφύλαξη για τη σπορά, με εκπρόσωπο τον άγιο Ανδρέα, που έλαχε να "κλείνει" την όλη φθινοπωρινή περίοδο." Και συνεχίζει γράφοντας πως "παραδίδεται, για τα παλαιότερα χρόνια των Πατρών, ότι συνήθιζαν να φτιάχνουν την παραμονή της γιορτής του αγίου Ανδρέα και "λαχανόπιτες", από τις οποίες έστελναν και στην εκκλησιά, για να μοιραστούν στους φτωχούς (Εξευμενιστικό κι αυτό και ίσως νεκρολατρευτικό έθιμο των "πλακούντων".)"  Προσωπικά πιστεύω πως κι αυτό το έθιμο στην Πάτρα έχει να κάνει και με την προσφορά των απαρχών του ελαίου, με το "μοίρασμα των αγαθών", κι ίσως κι ένα είδος "κοινής τράπεζας" (κάτι ανάλογο γίνεται ακόμη και στα "κουρμπάνια") που αφορά τον πρώτο καρπό σε μία περίοδο νηστείας που θα ήταν απαγορευτικό να μοιραστεί κάτι αρτύσιμο, οπότε η λαχανόπιτα (η οποία, παρεμπιπτόντως, φτιάχνεται από χόρτα τα οποία τέτοια εποχή ξεμυτίζουν στους αγρούς) ήταν το καταλληλότερο έδεσμα για την περίπτωση αυτή.
Ο Λουκάτος καταγράφει, επίσης, πως τη μέρα αυτή "Κάτι που θυμίζει τα πολυσπόρια της γιορτής των Εισοδίων (δηλ.της ίδιας αγροτικής περιόδου) είναι αυτό που γίνεται στην Ήπειρο, να βράζουν καλαμπόκι ("Αντριλούσια" ή "μπόλια") και να τα πηγαίνουν στην εκκλησιά να ευλογηθούν, ώστε ύστερα να τα μοιράσουν, για το καλό της χρονιάς, στον κόσμο. Στη Θράκη, έβραζαν επίσης, την ημέρα του αγ.Αντρέα, σιτάρι με ζάχαρη, σταφίδες κλπ.(δηλ.πανηγυρικά κόλλυβα) και τα μοίραζαν στον κόσμο. Στην Ακαρνανία έβραζαν (και βράζουν ακόμα) πραγματικά "πολυσπόρια", όπως της Παναγιάς, το ίδιο δε και στη Θεσσαλία, όπου τώρα τα λένε "Αντραλούσια". Όλα αυτά δείχνουν μαγικο-παραγωγικές ενέργειες της εποχής (τέλος σποράς, αναμονή της βλαστικής γονιμοποίησης)...."  Ίσως τούτα τα πολυσπόρια να τα συνήθιζαν κυρίως σε μη ιδιαιτέρως ελαιοπαραγωγικές κοινωνίες, σε κοινωνίες που παρήγαγαν όσπρια και σιτηρά, καθώς ο Νοέμβριος είναι μήνας σποράς τούτων και ο Άγιος Αντρέας είχε τη φήμη, λόγω παρετυμολογίας του ονόματός του (Ανδρέας, ανδρείος, αντρειεύω) πως "αντρειεύει" το κρύο, την νύχτα (τη μεγαλώνει) και τα σπαρτά (τα μεγαλώνει, τ'αυξάνει). Αναφέρει ο Γεώργιος Μέγας ("Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας") πως "Για να ενισχύσουν την αύξηση των σπαρτών και την καρποφορία, οι γεωργοί βράζουν, όπως και κατά τα Εισόδια της Θεοτόκου, πολυσπόρια (καλαμπόκι και στάρι μαζί) και "τα πάνε στην εκκλησία και τα διαβάζει ο παπάς' τό'χουν σε καλό, όπως λέγουν, να τα βλογήσει ο Θεός, να γίνουν περισσότερα παρέκεια. Τα μοιράζουν στα σπίτια, για ν'αντρειωθούν τα σπαρτά." (Ήπειρος)."
"Σ'τσι τριάντα, τ'αγι'Αντριός
αντρειεύεται το κρύο."
"-Βλάχε μου, πότ' εκρύωσες;
-Αυτού κοντά τ'αγι'Αντριός, του γέρο Νικολάου!"

Εδώ, πάντως, στο βουνό των Κενταύρων, άρχισε να αντρειεύει το κρύο και καθώς από αύριο επισήμως θα υποδεχτούμε το χειμώνα... "Καλό χειμώνα" εύχομαι νά'χουμε, και φτιάξτε και καμιά τηγανίτα να γλυκαθείτε λίγο... κι η μέρα το ζητά κι οι πίκρες που μας ποτίζουν! 

http://firiki.pblogs.gr

Η γιορτή του Αγίου Ανδρέα (Λαογραφικά και άλλα)

Η γιορτή του Αγίου Ανδρέα (Λαογραφικά και άλλα)

Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα:  Andreas1.jpg Εμφανίσεις:  1874 Μέγεθος:  75,3 KB

Ο τιμώμενος Άγιος ονομάζεται και Αντριάς, αφού αυτές τις μέρες το κρύο αρχίζει ν’ αντρειεύει. Επίσης αντρειεύουν και όλα όσα έχουν ζωή. Οι νοικοκυρές αυτή τη μέρα φτιάχνουν ειδικά φαγητά, τα λεγόμενα “πολυσπόρια” από σιτάρι και καλαμπόκι, τα οποία πηγαίνουν στην εκκλησία για να τα ευλογήσει ο ιερέας και μετά τα μοιράζουν στα σπίτια.


Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα:  Andreas1.jpg Εμφανίσεις:  1874 Μέγεθος:  75,3 KB 

Όταν λοιπόν όλα αυτά ίσχυαν, γιατί σήμερα έχουν ατονήσει, όπως και τόσα άλλα ήθη, έθιμα και παραδόσεις. Αυτός που έτρωγε τα πολυσπόρια έπρεπε να πει: Τρώγω για να παχαίνω (το φαγητό το έλεγαν και παχίδα), να παχαίνουν τα χωράφια, τα ζωντανά και η γκαστρωμένη για να κάνει αρσενικό. Και οι άλλοι τον παρακινούσαν: Φάε ν’ αντρειώσουν τα χωράφια, τα πρόβατα, τα γίδια, τα φοράδια και οι γκαστρωμένες να κάνουν παιδιά, αγόρια δηλαδή.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας και στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, στα χωριά του Πηλίου λέγεται πολύ συχνά: Αυτός έχει δυο παιδιά και ένα κορίτσι. Λες και οι κόρες δεν είναι παιδιά. Τότε, τα πιο παλιά χρόνια, η γέννηση αγοριού σήμαινε και προσφορά για ένα σπίτι. Το αγόρι όταν μεγάλωνε θα δούλευε και θα ελάφρυνε οικονομικά την οικογένεια, αντίθετα με την κόρη που θα ήθελε προίκα και πολλά έξοδα για να την παντρέψουν.

Δικαιολογημένα θυμάμαι τη γιαγιά μου τη Θεσσαλία, να μ’ έχει στα γόνατά της να με χορεύει και να μου λέει: “Έχω γιό κι έχω χαρά, το παιδί μου νάναι καλά κι ας ψοφήσουν χίλια αρνιά". Μεγάλη υπόθεση λοιπόν το αρσενικό παιδί για ένα σπίτι παλιότερα. Σήμερα αυτή η νοοτροπία δεν υπάρχει, έχει ανατραπεί, κάτι που ο σοφός λαός μας το έχει προβλέψει με τη λαϊκή του ρήση: “της καλομοίρας το παιδί το πρώτο είναι κορίτσι". Ζωή και τύχη να έχουν όλα τα παιδιά του κόσμου, το κάθε ένα έχει τις δικές του χάρες!

Στη γιορτή του Αγίου Ανδρέα ακούγονται στην εκκλησία τα λόγια: “Προς πρόκλησιν ευφορίας”. Γιατί άραγε;

Μα γιατί, παρετυμολογικά, “ο Αντριάς αντριεύει όλα τα πόχουν ζωή: πρόβατα, γίδια και τα χωράφια". Αντριεύει επίσης και το κρύο. Υπάρχει μήπως καμιά σχέση ανάμεσα στο χειμώνα και το χιόνι, από τη μια μεριά, και την ευφορεία της γης, από την άλλη; Φαίνεται πως υπάρχει. Λένε: “Σαν έμπει ο Αντριάς, να καρτεράνε να τ’ ασπρίσει, για να πάει καλά η χρονιά, με πλούσια μπερεκέτια”. Το χιόνι αυτή την εποχή είναι ευλογία Θεού.
Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα:  ricotta_hotcakes_honeycomb.jpg Εμφανίσεις:  229 Μέγεθος:  32,6 KB 

Οι χαρακτηρισμοί βέβαια για τον Άγιο Ανδρέα δεν σταματούν εδώ, αφού αυτή τη μέρα ιδιαίτερα γνωστή είναι η συνήθεια να κάνουν τηγανίτες “για να μην τρυπήσει το τηγάνι”. Στη συνήθεια αυτή οφείλει ο Άγιος τις προσωνυμίες “τρυποτηγανάς” και “τρυποτηγανίτης”. Κι εδώ σ’ αυτή τη συνήθεια υπήρχαν ταξικές διαφορές όπως θα λέγαμε σήμερα. Οι πλούσιοι έτρωγαν τις τηγανίτες με μέλι και οι οικονομικά ασθενέστεροι με πετιμέζι. Οι πιο παρακατιανοί έλιωναν ζάχαρη και μέσα σ’ αυτή τις βουτούσαν.

Μια άλλη συνήθεια θέλει τον σημερινό Άγιο που γιορτάζει, να είναι “τρυποτηγανάς” επειδή τηγάνιζαν στα σπίτια μπακαλιάρο. Σε περίοδο σαρακοστής βρισκόμαστε και αυτή την σαρακοστή, την σαρανταρά όπως τη λέει ο λαός μας, επιτρέπεται η κατάλυση ιχθύος. Έτσαι ο μπακαλιάρος είχε και έχει, την τιμητική του αυτές τις ημέρες. Παλιότερα ήταν αρκετά προσιτός στην αγορά του και τον προτιμούσαν αρκετοί.

Ήταν ο λεγόμενος φτωχογιάννης, έτσι τον έλεγαν οι παλιότεροι και με μια οκά ή ένα κιλό λάδι, αγόραζαν δυο, ίσως και περισσότερα κιλά μπακαλιάρο. Σήμερα οι όροι αντιστράφηκαν και για ένα κιλό μπακαλιάρο χρειάζεται να πουλήσεις τρία κιλά λάδι, περίπου. Ας με συγχωρέσει ο υπουργός Οικονομικών, δεν έχω τίποτα με τον άνθρωπο, αλλά έτσι είναι τα πράγματα. Όσο για την τιμή του λαδιού, θέλω να πιστέψω ότι η κ. Μπατζελή κάτι θα προσπαθήει να διεκδικήσει, για τους παραγωγούς ελαιολάδου, μήπως δικαιωθούν οι κόποι τους.
Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα:  mpakaliaros.jpg Εμφανίσεις:  163 Μέγεθος:  12,6 KB 

Τούτος ο μήνας συμπίπτει με την συκομιδή της ελιάς και την παραγωγή του λαδιού. Ο δάσκαλος Μηνάς Παπαδάκης στο βιβλίο του με τίτλο: “Ο παππούς μου ο Γιωργάκης” μας περιγράφει την διαδικασία της παραγωγής του λαδιού στη φάμπρικα του παππού του:

“Οι φαμπρικάρηδες έπαιρναν τη ζύμη από τις αλεσμένες ελιές και την έβαζαν μέσα στους τρίχινους μποξάδες. Μετά τους τοποθετούσαν στο πιεστήριο, τον ένα πάνω στον άλλο μέχρι που το ύψος τους να φτάσει περίπου στο ύψος ενός ανθρώπου. Στη συνέχεια με τη βοήθεια του μαγκανιού, το λεγόμενο “βίντσι”, πίεζαν τους μποξάδες και άρχιζε να βγαίνει το λάδι.

Το σφίξιμο των μποξάδων ήταν δύσκολη δουλειά για τους εργάτες, στην αρχή εύκολα γύριζαν το μαγκάνι, όσο όμως κατέβαιναν οι μποξάδες απαιτούνταν τεράστια μυική δύναμη για να πιεστούν ακόμα πιο πολύ, ώστε να βγει και το τελευταίο λάδι που περιείχαν. Στην αρχή, δυο από τους εργάτες ήταν αρκετοί για να το γυρίζουν, αργότερα όμως ερχόταν άλλοι δυο για βοήθεια. Οι φωνές και τα πειράγματά τους ακούγονταν από μακριά, μ’ αυτό τον τρόπο, έδιναν κουράγιο ο ένας στον άλλο, για να αντλήσουν τη δύναμη που απαιτούνταν, για να ολοκληρώσουν το σφίξιμο των μποξάδων.
Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα:  pirinaki.jpg Εμφανίσεις:  199 Μέγεθος:  39,6 KB 

Το λάδι, μαζί με τον κατσίγαρο, έπεφταν σε μια μεγάλη γούρνα όταν γέμιζε από ένα άνοιγμα που είχε στο πάνω μέρος, το λάδι ως αλαφρότερο από τον κατσίγαρο, χύνονταν σε μια δεύτερη γούρνα και από εκεί το μάζευαν με το κάρτο και τον αέρα και το έβαζαν σε μεγάλες ντενέκες ή σε βαρέλια και το μετέφεραν στην αποθήκη. Για να ξεχωρίσει εύκολα το λάδι από τη ζύμη, έριχναν ζεστό νερό στους μποξάδες, που το έπαιρναν από ένα μεγάλο καζάνι που έβραζε λίγο πιο πέρα. Τα παιδιά του χωριού μαζεύονταν κάθε μέρα για να παρακολουθήσουν την όλη διαδικασία της εξαγωγής του λαδιού, αλλά και για να ζεσταθούν στη μεγάλη φωτιά που άναβαν, για να ζεστάνουν το νερό.

Δεν θα ξεχάσω τη γεύση και τη νοστιμιά που είχε το παξιμάδι που κρατούσαμε, το βουτούσαμε μέσα στη γούρνα με το φρέσκο λάδι και αφού το αφήναμε για λίγη ώρα να μουσκέψει, του ρίχναμε από πάνω αλάτι και το τρώγαμε”.

Στην Κρήτη διασώθηκαν μέχρι τον 20ο αιώνα τα “πομαζωχτίκια”, μια ειδική γιορτή που γινόταν μόλις τέλειωνε η συγκομιδή. Ο νοικοκύρης ετοίμαζε γλέντι στο σπίτι του. Συμμετείχαν οι συγγενείς, οι φίλοι και απαραιτήτως οι μαζωχτάδες, δηλαδή οι εργάτες που δούλεψαν για να μαζευτεί η σοδειά. Το φαγητό μαγειρευόταν με το καινούργιο λάδι, ακόμη κι αν υπήρχε παλιό στο λαδοπίθαρο.

Εικόνες του χτες, ξεχασμένες αλλά γεμάτες ομορφιά και νοσταλγία. Τότε που η λαδωτή πίτα και το λαδόψωμο είχαν τη δική τους μοναδική νοστιμιά, έτσι όπως θέλει να μας τις θυμίζει ο αείμνηστος Κωστής Φραγκούλης:


“..Κι όντε δα πιουν στη βίβα μου,

για τ’ απομοζωχτίκια,

τάβλες θα στρώσω φτάζυμο,

πετσάρη τωσε σφάζω

σα να ’ναι γάμος και χαρά,

γη συντεκνιά σα να ’χω,

να με καλοχρονίσουνε,

σπολλάτη να μου πούνε.

Καλοκατάλυτη η σοδειά,

του δέκαλου το λάδι,

του διακονιάρη για μιστό

και ψυχικό για τσ’ άγιους...”.


Με όλα τούτα αποχαιρετούμε το μήνα Νοέμβρη και ετοιμαζόμαστε να υποδεχθούμε τον τελευταίο μήνα του χρόνου, το Δεκέμβρη με τα Χριστούγεννα και τις άλλες γιορτές του.

Πηγή:Πατρίς-Του Δημήτρη Χ. Σάββα

Ο Άγιος Ανδρέας, ο Ανδρείος

Οι τηγανίτες του Αγίου Ανδρέα - «Όποια δε ψήσει τηγανίτους τ΄ Αγιού Αντρέα θα τση τρυπήσει το τηγάνι»


Ο Άγιος Ανδρέας, ο Ανδρείος
Ο Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος και ο Πρωτόκλητος

Στα τέλη του Νοέμβρη, στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές, ήδη είχαν μαζευτεί κάποιες ελιές και το πρώτο λάδι ήταν στα βαρέλια των σπιτιών.
Απ΄ αυτό το πρώτο λάδι, πήγαιναν λίγο στην εκκλησία και άναβαν τα καντήλια. Με το πρώτο λάδι άναβαν και το καντήλι στο σπίτι, λέγοντας, «Και του χρόνου και καλοκατάλυτο».

Το έθιμο θέλει την παραμονή του Αγίου Αντρέα, η νοικοκυρά του σπιτιού, να καταναλώσει από το λάδι της νέας χρονιάς.
Συνηθίζουμε ακόμα και σήμερα, να φτιάχνουμε τηγανίτες, «να μην τρυπήσει το τηγάνι». Όταν η νοικοκυρά βάζει το λάδι στο τηγάνι, φροντίζει να το βάλει σχηματίζοντας το σχήμα του Σταυρού.
Απ΄ αυτούς λοιπόν τους τηγανίτους, που από πάνω βάζουνε μέλι ή πετιμέζι (σε κάποιες περιοχές μαγειρεύουν μαγκίρι) , έδιναν και σ΄αυτούς που δεν παρήγαγαν λάδι.
Χρόνια πολλά με όμορφα έθιμα του τόπου μας!

Βασιλική Παπουτσάκη

Λουκουμάδες


 Λουκουμάδες
 

loukoumades 












Υλικά
Για το μείγμα
1/2 κιλό αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
1/2 κιλό νερό
1 φακελάκι μαγιά
1 κουταλάκι αλάτι
1 κουταλάκι ζάχαρη
Λίγο λάδι για το τηγάνισμα

Για το σιρόπι
2 ποτήρια ζάχαρη
2 ποτήρια νερό
1 ποτήρι μέλι
2-3 λεμονόκουπες

Εκτέλεση
Αναμειγνύουμε όλα τα υλικά για το μείγμα μέχρι να γίνει ένας ομοιόμορφος χυλός. Σκεπάζουμε το χυλό με μία πετσέτα και το αφήνουμε εκτός ψυγείου για περίπου μισή ώρα για να φουσκώσει. Όταν έρθει η ώρα να ψήσουμε τους λουκουμάδες, ζεσταίνουμε το λάδι στο τηγάνι, παίρνουμε με ένα μεγάλο κουτάλι (το οποίο πρώτα βουτάμε σε νερό) μείγμα και ρίχνουμε μέσα στο τηγάνι μεγάλες κουταλιές από τον χυλό.
Μόλις οι λουκουμάδες πάρουν χρώμα τους βγάζουμε από το τηγάνι και τους αφήνουμε λίγο να στραγγίξουν πάνω σε χαρτί κουζίνας.
Σε μία μικρή κατσαρόλα, βάζουμε όλα τα υλικά για το σιρόπι και το ετοιμάζουμε. Μόλις το σιρόπι ‘δέσει’, περιχύνουμε με αυτό τους λουκουμάδες.
Εάν θέλουμε, αφού περιχύσουμε τους λουκουμάδες με το σιρόπι, ρίχνουμε από πάνω και λίγο τριμμένο καρύδι. Επίσης λίγο σουσάμι και γενικά ότι άλλο μας αρέσει. Σοκολάτα κλπ κλπ! Φαντασία να έχετε…

Καλή επιτυχία και χρόνια πολλά!!!

Λουκουμάδες - Του διατροφολόγου Μανώλη Μοράρη



Λουκουμάδες - Του διατροφολόγου Μανώλη Μοράρη



ΛΟΥΚΟΥΜΑΔΕΣ  (ΕΘΙΜΟ)

Είναι μερικά γλυκά “δεμένα” με διάφορες εποχές και γιορτές. Όχι πως δεν μπορούμε να τα φτιάξουμε όποτε θέλουμε, απλά στη Ρόδο το έθιμο λέει οι λουκουμάδες να φτιάχνονται στη γιορτή του Αγίου Ανδρέα 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΛΕΕΙ

Του Αγίου Αντρέα, του ‘Τρυποτηγανά’ ή ‘Τρυποτηγανίτη’, την παραμονή, οι νοικοκυρές έφτιαχναν λουκουμάδες ή τηγανίτες. Αλίμονο σε όποιαν αμελούσε να φτιάξει τέτοια μέρα. Ο Άγιος, για να την τιμωρήσει θα της τρυπούσε το τηγάνι. Κι από το ζυμάρι για τις τηγανίτες, έκαναν με το δάχτυλο σταυρό στο αμπάρι του σπιτιού, που αποθήκευαν το σιτάρι της χρονιάς, για να παραμένει τούτο πάντοτε γεμάτο. Εκτός από ‘Τρυποτηγανάς’, ο Άγιος Αντρέας είναι ο προάγγελος του χειμώνα που ακολουθεί, καθώς ‘αντρειεύει’, δυναμώνει δηλαδή, και το κρύο


 Συνταγή:
 Υλικά:

Αλεύρι σκληρό

Προζύμη

Χλιαρό νερό

Αλάτι

καννέλα, σουσάμι, μέλι


Εκτέλεση:

Διαλύουμε την προζύμη σε χλιαρό νερό, την ανακατεύουμε με το αλεύρι και στη συνέχεια ρίχνουμε όσο χλιαρό νερό χρειάζεται ακόμη για να γίνει ένας χυλός , ούτε πολύ πηχτός ούτε πολύ αραιός.
Σκεπάζουμε τη λεκάνη με μία πετσέτα και αφήνουμε να φουσκώσει η ζύμη σε ζεστό μέρος.
Το μείγμα είναι έτοιμο όταν δούμε φουσκάλες στην επιφάνεια.
Παίρνουμε στην παλάμη μας ζύμη, πατάμε κλείνοντας την χούφτα μας και με ένα κουταλάκι βρεγμένο παίρνουμε το μπαλάκι, που σχηματίστηκε ανάμεσα στον αντίχειρα και στον δείκτη μας και το ρίχνουμε σε καυτό λάδι.
Μ 'αυτόν τον τρόπο τους κάνουμε στρογγυλλούς. Στη συνέχεια τους γυρίζουμε να πάρουν χρώμα απ'όλες τις πλευρές αλλά όχι να ξεροψηθούν.
Τους σερβίρουμε ζεστούς με μέλι και καννέλα ή καλύτερα ακόμη, καβουρδίζουμε σουσάμι στο φούρνο στους 120, το αλέθουμε και τους πασπαλίζουμε.
Αν το μέλι μας είναι πολύ πυκνό, το αραιώνουμε με λίγο νερό. Το βράζουμε ελαφρά, αφαιρούμε τον αφρό και το χρησιμοποιούμε.
ΓΛΥΚΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ ΓΙ΄ΑΥΤΟ ΜΕ ΜΕΤΡΟ!!

Απολαύστε τους!!!

 http://www.verena.gr

πασουμάκια - τερλίκια με το βελονάκι


πασουμάκια - τερλίκια με το βελονάκι

Εύκολα και γρήγορα πλέκουμε τα πασουμάκια μας .... ξεκινάμε απο τα δάχτυλα πλέκουμε κυκλικά ανοίγοντας τον κύκλο ανάλογα ... 
στο κουτουπιέ κόβουμε και συνεχίζουμε με άνοιγμα απο πάνω έως τη φτέρνα όπου κλείνουμε το πασουμάκι ... τελειώνουμe με το βραχιόλι του ποδιού που το ανεβάζουμε κατά βούληση ... 
τελειώνουμε με χαριτωμένα μπιμπιλάκια ...
φτιάχνομε και το κορδονάκι με όποιο τρόπο  θέλουμε και το περνάμε γύρω - γύρω ...
όσο για τα νούμερα , φροντίζουμε ώστε το μήκος του πλεκτού να είναι 2 πόντους μικρότερο απο το μήκος του ποδιού ...
Καλή επιτυχία!!!

Τα Ελληνικά όσπρια είναι τα καλλίτερα - Φασολάδα Ελληνική!!!


 Φασολάδα Ελληνική!!!

-Φασόλια Ελληνικά 
- Κρεμμυδι 
- καρότο 
- ντομάτα 
- πελτέ 
- σέληνο  
- αλάτι

Τα Ελληνικά όσπρια είναι τα καλλίτερα 
γι αυτό η ΕΕ τα πολεμά και προωθεί τα ξένα σκουπίδια...
...καιρός να ξυπνήσουν οι Έλληνες τουλάχιστον σ αυτό...
 Να μειωθούν οι καρκίνοι και 
να στηριχθεί η Ελληνική αγροτιά...

Δημοφιλείς αναρτήσεις