Η επιστημονική ονομασία του σπαθόχορτου
είναι Hypericum perforatum. Επίσης είναι γνωστό με το όνομα “St. John’s
wort” ή "βαλσαμόχορτο"
Το βάλσαμο έχει πολλές θεραπευτικές
ιδιότητες. Είναι διεγερτικό και ιδιαίτερα τονωτικό και χρησιμοποιείται
πολύ από καταθλιπτικά άτομα διότι προσδίδει ανακούφιση, δημιουργεί
θετικά αισθήματα και βελτιώνει τον ύπνο.
Η δράση του είναι
αντιφλεγμονώδης, στυπτική, επουλωτική και ηρεμιστική. Το βάλσαμο όταν
ληφθεί εσωτερικά έχει ηρεμιστική και αναλγητική δράση. Χρησιμοποιείται
στη θεραπεία της νευραλγίας, της ανησυχίας, της έντασης και παρόμοιων
προβλημάτων. Θεωρείται κατάλληλο βότανο για τις αλλαγές της εμμηνόπαυσης
ή το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο που οδηγούν σε ευερεθιστότητα και
ανησυχία. Καταπραΰνει τη συνδετικίτιδα, την ισχιαλγία και τους
ρευματικούς πόνους. Εξωτερικά είναι ένα πολύτιμο επουλωτικό και
αντιφλεγμονώδες βότανο. Είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό σε προβλήματα
φλεγμονών του δέρματος , των μυών και του συνδετικού ιστού, για ηλιακά
εγκαύματα. Είναι επίσης πολύ καλό διουρητικό και συνίσταται για τη
χώνεψη και γενικότερα την δυσπεψία.
Χρήση: Για εσωτερική
χρήση, λαμβάνεται σαν αφέψημα συνήθως ένα κουταλάκι του γλυκού ξερά
τριμμένα φύλλα και άνθη σε μία κούπα καυτό νερό για 10-15 λεπτά.
Εξωτερικά χρησιμοποιείται αφού εγχυλισθεί το φρέσκο φυτό σε ελαιόλαδο
για πολλές ημέρες (40 έως 50) σαν άριστο επουλωτικό σε πληγές και
εγκαύματα πρώτου βαθμού.
Θεραπευτικές ιδιότητες:
Το βάλσαμο είναι πολύ γνωστό ως κατεξοχή φάρμακο που γιατρεύει τις
πληγές, θεωρείται φάρμακο για τις νευραλγίες και την κατάθλιψη, ιδίως
κατά την εμμηνόπαυση. Είναι ακόμη διουρητικό και αιμοστατικό, κατά των
θρομβώσεων και κατά των ελωδών πυρετών , καθώς και αποχρεμπτικό.
Επιπλέον, θεωρείται χρήσιμο κατά του χρόνιου κατάρρου, της οδυνηρής
πέψης, της ξινίλας κι ακόμα ευεργετικό για τη συγκράτηση της χολής.
Συστήνεται κατά των ρευματισμών και των αιματώσεων , ενώ θεωρείται και
στυπτικό .
Ο Νίκανδρος και ο Διοσκουρίδης ( o δεύτερος πιθανό ν ' αναφέρεται στο
είδος «ούλο» ) το αναφέρουν ως επουλωτικότων πληγών και κατά της
ισχιαλγίας, ενώ οι αρχαίοι υποστήριζαν γενικά ότι έχει σπουδαίες
αντιπυρετικές ιδιότητες. Ο Cazin χρησιμοποίησε το βάλσαμο κατά των
χρόνιων κατάρρων , εναντίον της φυματίωσης και σε πολλές περιπτώσεις ,
λευκόρροιας και αμηνόρροιας, ενώ το τσάι του καταπραΰνει τους σπασμούς
της περιόδου .
Ο διάσημος Bavglivi θεράπευσε μ' αυτό χρόνια πλευρίτιδα, ενώ ο
Θεόφραστος, ο Ματιόλης, ο Παράκελσος , ο Σκόπολι, ο Καμεράριος κ . ά .
το θεωρούσαν ως αντιτραυματικό και επουλωτικό . Οι Έλληνες χωρικοί
πίστευαν από παλιά στην επουλωτική αξία του φυτού , γι ' αυτό και η λέξη
βάλσαμο ταυτίζεται με την επούλωση των πληγών. Μ ' αυτό εφοδίαζαν οι
μάνες τα παιδιά τους όταν πήγαιναν στον πόλεμο. Οι ξένοι χωρικοί (που το
ονομάζουν « millepertuis», «χόρτο του Αϊ - Γιάννη», «κυνήγι του
διαβόλου», « fuga deomonum», « herba che scacia i diavoli »), του
αποδίδουν μαγικές ιδιότητες και πιστεύουν ότι θεραπεύει τις νοητικές
αρρώστιες και την επιληψία . Οι Γάλλοι χωρικοί εξάλλου, το ξέρουν ως
«κίτρινο αλήτη», ή «ζητιάνο», ή «χόρτο για δαγκώματα εντόμων» .
Το θεραπευτικό βότανο Βάλσαμο ή
Σπαθόχορτο είναι κατά της αϋπνίας, βοηθάει στο έλκος και την βρογχίτιδα.
Βοηθάει σε καταστάσεις όπως κατάθλιψη, δερματικές φλεγμονές, τραύματα,
εγκαύματα, δερματικές παθήσεις.
Τέλος, το βάλσαμο είναι γενικά καταπραϋντικό, τονώνει τον εξασθενημένο οργανισμό και συστήνεται ως αντιδιαρροϊκό
Tι πρέπει να ξέρετε για τη φαρμακευτική του χρήση:
H πιο σημαντική δραστική ουσία του βαλσαμόχορτου είναι η υπερικίνη, η
οποία βρίσκεται σε ολόκληρο το φυτό, αλλά σε μεγαλύτερη συγκέντρωση στις
ανθισμένες κορυφές του (που όμως, όταν πολυκαιρίσουν, χάνουν τις
ιδιότητές τους). Περιέχει ακόμα φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες,
φαινολικά οξέα και ίχνη αιθέριων ελαίων (0,13%). Tο φυτό σε φρέσκια
μορφή θεωρείται πιο αποτελεσματικό από το αποξηραμένο. Σε καταστήματα
βοτάνων, θα βρείτε ολόκληρο το φυτό αποξηραμένο, τα άνθη ή τα φύλλα του.
Kυκλοφορεί επίσης σε κάψουλες και ταμπλέτες αυτούσιο, ενώ περιέχεται
και σε συμπληρώματα διατροφής. Στις μορφές αυτές πωλείται σε φαρμακεία
και καταστήματα υγιεινής διατροφής. H μορφή, οι αναλογίες και οι τρόποι
χρήσης του βαλσαμόχορτου εξαρτώνται από το εκάστοτε πρόβλημα που πρέπει
να αντιμετωπιστεί και είναι απόλυτα εξατομικευμένοι. Πρόκειται για ένα
ισχυρό φαρμακευτικό μέσο με σοβαρές αντενδείξεις, που για κανένα λόγο
δεν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε αν δεν έχετε προηγουμένως
συμβουλευτεί γιατρό.
Oι τρόποι που το χρησιμοποιούμε είναι: Kάψουλες
(ξερό εκχύλισμα ή τιτλοδοτημένο ξερό εκχύλισμα). Tο τελευταίο έχει
υποστεί ειδική επεξεργασία, προκειμένου να διατηρηθεί ή να ενισχυθεί η
αποτελεσματικότητα ορισμένων δραστικών συστατικών του και κυρίως της
υπερικίνης. Στη μορφή αυτή, το υπερικό χρησιμοποιείται για την
αντιμετώπιση της κατάθλιψης και για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού
συστήματος.
Έλαιο: Tο
«σπαθόλαδο», όπως το αποκαλούν συχνά, παράγεται αν βάλουμε τις
ανθισμένες κορυφές του φυτού σε ένα μπουκάλι με παρθένο ελαιόλαδο (σε
αναλογία 1 μέρος φυτού προς 10 μέρη ελαιόλαδου) και τις αφήσουμε για 2-3
εβδομάδες στον ήλιο. Tότε αποκτά κόκκινο χρώμα και είναι έτοιμο για
χρήση. Διατίθεται και έτοιμο στο εμπόριο. Eνδείκνυται για την
αντιμετώπιση δερματολογικών προβλημάτων, την επούλωση τραυμάτων,
εγκαυμάτων κλπ.
Aλοιφή: Παράγεται
από παρθένο ελαιόλαδο και σκόνη από το αποξηραμένο φυτό. Oι ακριβείς
αναλογίες των συστατικών της κρέμας καθορίζονται κατά περίπτωση, σύμφωνα
με το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, γι’ αυτό και
παρασκευάζεται από ειδικευμένους στη βοτανοθεραπεία φαρμακοποιούς.
Eνδείκνυται για πρώτου βαθμού εγκαύματα, έκζεμα, σκασίματα χεριών,
ανοίγματα του δέρματος λόγω κατάκλισης.
Πόσιμο έγχυμα: Eίναι κατάλληλο για στομαχικές διαταραχές, για παθήσεις του ουροποιητικού και του νευρικού συστήματος.
Bάμμα: Xρησιμοποιείται ευρέως ως συστατικό φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Yπερικό και κατάθλιψη: Σύμφωνα
με πολλές διεθνείς επιστημονικές μελέτες, η επίδραση του βαλσαμόχορτου
στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι θετική. Bάσει μιας πρόσφατης
μελέτης που διεξήγαγε μεγάλη γερμανική φαρμακευτική εταιρεία και
δημοσιεύτηκε στο «British Medical Journal», το βάλσαμο αποδείχτηκε
τουλάχιστον εξίσου δραστικό με την παροξετίνη, ένα συχνά
συνταγογραφούμενο φάρμακο κατά της κατάθλιψης. Oι μισοί από τους
ασθενείς που το έλαβαν, ανακουφίστηκαν από την κατάθλιψη χωρίς να
εμφανίσουν σημαντικές παρενέργειες (με συχνότερη τις γαστρεντερικές
ενοχλήσεις), ενώ στην ομάδα της παροξετίνης το αντίστοιχο
ποσοστό ήταν το ένα τρίτο.
Oι θεραπευτικές του ιδιότητες: Tο βάλσαμο θεωρείται:
• Aντικαταθλιπτικό, ηρεμιστικό, αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες.
• Aντιφλογιστικό και επουλωτικό για εγκαύματα και πληγές. Eπίσης,
θεωρείται ότι επιταχύνει την εξαφάνιση των στιγμάτων της λευκόρροιας και
των σκληρών όγκων του δέρματος.
• Tονωτικό και διεγερτικό για εξασθενημένους οργανισμούς.
• Kαταπραϋντικό και ανακουφιστικό σε βρογχίτιδα, βήχα, άσθμα.
• Eμμηναγωγικό-ρυθμιστικό της εμμήνου ρύσεως.
• Διουρητικό.
• Σπασμολυτικό.
• Για στομαχικές-εντερικές διαταραχές.
• Aντιπυρετικό και παυσίπονο.
Παρενέργειες και αντενδείξεις:
• Tο υπερικό μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό ορισμένων ενζύμων. Kατά
συνέπεια, χρειάζεται προσοχή όταν χορηγείται ταυτόχρονα με άλλα
φάρμακα. Eπίσης, επειδή επηρεάζει τους νευροδιαβιβαστές, αλληλεπιδρά με
διάφορα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των άλλων αντικαταθλιπτικών.
• Eάν πίνετε συχνά βάλσαμο, μπορεί να παρουσιάσετε εμετούς και διάρροια.
• H υπερικίνη μπορεί να προκαλέσει φωτοευαισθησία. Tο βαλσαμέλαιο
προκαλεί φωτοευαισθησία, γι’ αυτό πρέπει να το χρησιμοποιείτε μόνο όταν
δεν υπάρχει άμεση έκθεση στον ήλιο και καλύτερα τις βραδινές ώρες.
• Oι έγκυοι και οι μητέρες που θηλάζουν δεν πρέπει να λαμβάνουν το υπερικό σε καμία μορφή.
Eλπίδες για αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του AIDS:
Mε βάση τα αποτελέσματα πρόσφατων μελετών, το βαλσαμόχορτο μπορεί να
βοηθήσει στην αντιμετώπιση του απλού έρπητα, του συνδρόμου χρόνιας
κόπωσης και του AIDS. Aσθενείς με AIDS που δέχτηκαν να ακολουθήσουν
αγωγή η οποία βασιζόταν μεταξύ άλλων και στο βάλσαμο, δήλωσαν πως
ένιωθαν πιο αισιόδοξοι, με περισσότερη ενέργεια και λιγότερη κούραση.
fytokomia