Ρήγας Βελεστινλής ή Ρήγας Φεραίος ( 1757 - 24 Ιουνίου 1798 )

Maria Dimitriou

24 Ιουνίου ·

homouniversalisgr.blogspot.com

Ρήγας Βελεστινλής ή Ρήγας Φεραίος ( 1757 - 24 Ιουνίου 1798 )

Ο Ρήγας Βελεστινλής ή Ρήγας Φεραίος (Βελεστίνο, 1757 - Βελιγράδι, 24…

Ο Ρήγας Βελεστινλής ή Ρήγας Φεραίος (Βελεστίνο, 1757 - Βελιγράδι, 24 Ιουνίου 1798) (πραγματικό όνομα: Αντώνιος Κυριαζής), ήταν Έλληνας συγγραφέας, πολιτικός, στοχαστής και επαναστάτης. Θεωρείται εθνομάρτυρας και πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ο ίδιος υπέγραφε ως «Ρήγας Βελεστινλής» ή «Ρήγας ο Θεσσαλός» και ουδέποτε «Φεραίος», κάτι που είναι δημιούργημα μεταγενέστερων λογίων.

Γεννήθηκε στο Βελεστίνο, τις αρχαίες Φερές, το 1757, από εύπορη οικογένεια. Από τη νεανική του ζωή τα μόνα γνωστά είναι αυτά που ίδιος αναγράφει στην Επιπεδογραφία της Φεράς νυν λεγομένης Βελεστίνος, που είναι στο 4ο φύλλο της δωδεκάφυλλης «Χάρτας της Ελλάδος», που είναι και ένας ύμνος στη γενέτειρά του. Το όνομα του πατέρα του ήταν «Κυρίτζης», όπως φαίνεται στο αυτόγραφο του Ρήγα σε βιβλίο αρχαίοι γεωγράφοι του 1571, που είναι στην Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος, συνηθισμένο όνομα στην περιοχή του Βελεστίνου, που διατηρείται μέχρι σήμερα. O πατέρας του ονομαζόταν Γεώργιος Κυρατζής ή Κυριαζής. Σύμφωνα με τη συστηματική μελέτη «Όνομα και καταγωγή του Ρήγα Βελεστινλή» θεωρήθηκε ότι είναι ντόπιος, γηγενής και δεν είχε βλάχικη καταγωγή.Η μητέρα του ονομαζόταν Μαρία και είχε ένα αδελφό με το όνομα Κώστας. Η ύπαρξη αδελφής του αμφισβητείται διότι δεν υπάρχουν σχετικά έγγραφα. Η ύπαρξη του αδελφού του επιβεβαιώνεται και από τον Φραγκίσκο Πουκεβίλ που αναφέρει πως είχε και ένα αδελφό, τον Κωστή, ο οποίος μάλιστα συμμετείχε στην επανάσταση του 1821. Η οικογένεια του υπήρξε από τα θύματα της τουρκικής μανίας. Από αυτούς διασώθηκαν μόνο η μητέρα του με τον αδερφό του και μεταφέρθηκαν στη Βλαχία, όπου συντηρούνταν από τον Ρήγα.

Νεανικά χρόνια

Τα νεανικά χρόνια του Ρήγα Βελεστινλή είναι βυθισμένα στην αχλύ του θρύλου και είναι δύσκολο να ανιχνευθούν τα πραγματικά γεγονότα, όπως και ένα μεγάλο μέρος από τις δραστηριότητές του αργότερα. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα άτομα με τα οποία συνεργαζόταν συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν, αλλά και οι περισσότερες από τις προκηρύξεις του καταστράφηκαν. Αργότερα η ανάγκη δημιουργίας εθνικών ηρώων του υπόδουλου έθνους, σε συνδυασμό με την έλλειψη σχετικής ιστοριογραφίας γέννησε πολλούς θρύλους περί του προσώπου του. Τις βασικότερες πληροφορίες για τον ίδιο και την οικογένειά του παρέχει ο Χριστόφορος Περραιβός, που υπήρξε συνεργάτης και συναγωνιστής του.

Σύμφωνα με τον Χριστόφορο Περραιβό, ο Ρήγας Βελεστινλής λέγεται ότι διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα από ιερέα στο Βελεστίνο και κατόπιν στη Ζαγορά. Καθώς διψούσε για μάθηση, ο πατέρας του τον έστειλε στα Αμπελάκια για περαιτέρω μόρφωση. Όταν επέστρεψε, έγινε δάσκαλος στην κοινότητα Κισσού Πηλίου. Στην ηλικία των είκοσι ετών σκότωσε στο Βελεστίνο έναν Τούρκο πρόκριτο, επειδή του είχε συμπεριφερθεί δεσποτικά, και κατέφυγε στο Λιτόχωρο του Ολύμπου, όπου κατατάχθηκε στο σώμα των αρματολών του θείου του, Σπύρου Ζήρα. Αργότερα βρίσκεται στο Άγιο Όρος, φιλοξενούμενος του ηγουμένου της μονής Βατοπεδίου, Κοσμά με τον οποίο και ανέπτυξε στενή φιλία. Στην ίδια μονή συνδέθηκε φιλικά με τον συμπατριώτη του μοναχό Νικόδημο (Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη), ο οποίος του είχε παραχωρήσει τα κλειδιά της βιβλιοθήκης της φημισμένης Αθωνιάδας Σχολής για να εμπλουτίσει τις γνώσεις του.

Επαναστατική δράση 

Στο Άγιο Όρος έμεινε πολύ λίγο. Ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, μετά από πρόσκληση του Πρέσβη της Ρωσίας για σπουδές, στην οικία του οποίου γνώρισε τον Πρίγκιπα Αλέξανδρο Υψηλάντη (1726-1806), μέγα διερμηνέα του Σουλτάνου και παππού του μετέπειτα αρχηγού της Φιλικής Εταιρίας, Αλέξανδρου Υψηλάντη(1792-1828). Στην Πόλη διεύρυνε τις σπουδές του στη Γαλλική, στην Ιταλική και τη Γερμανική γλώσσα. Όταν ο Υψηλάντης έφυγε για το Ιάσιο, προκειμένου να γίνει ηγεμόνας της Μολδαβίας, ο Ρήγας τον ακολούθησε. Διαφωνώντας με τον Υψηλάντη έγινε γραμματέας του ηγεμόνα της Βλαχίας Νικόλαου Μαυρογένη, αδερφό του παππού της Μαντώς Μαυρογένους και ταξίδεψε για το Βουκουρέστι έδρα της ηγεμονίας, όντας πλέον στην ηλικία των 30 χρόνων. Μετά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο και την ήττα της Τουρκίας (1790) ο Μαυρογένης αποκεφαλίστηκε ως υπαίτιος της ήττας και ο Ρήγας κατέφυγε στη Βιέννη, την οποία έκανε έδρα της επαναστατικής δράσης του. Στη Βιέννη ταξίδεψε μαζί με τον Αυστριακό βαρώνο Ελληνικής καταγωγής Χριστόδουλο Λάνγκενφελτ-Κιρλιανό, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με άλλους ομογενείς.

Στη Βιέννη συνεργάτες του ήταν κυρίως Έλληνες έμποροι ή σπουδαστές, αλλά οι σημαντικότεροι από αυτούς ήταν οι αδελφοί Πούλιου, από τη Σιάτιστα της Μακεδονίας, τυπογράφοι. Στο τυπογραφείο τους τύπωσε τον Θούριο και την Χάρτα που φιλοτεχνήθηκε από τον Αυστριακό λιθογράφο Φρανσουά Μίλλερ, την επαναστατική του προκήρυξη σε χιλιάδες αντίτυπα, προκειμένου να μοιραστούν στους Έλληνες των υπόλοιπων φιλελεύθερων περιοχών των Βαλκανίων, το Σχολείον των ντελικάτων Εραστών, το Φυσικής απάνθισμα, το Ηθικός Τρίπους, Το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας, Τα Δίκαια του ανθρώπου, καθώς και τον 1ο τόμο του Νέου Αναχάρσιδος. Ο Ρήγας απέβλεπε στην απελευθέρωση και ενοποίηση όλων των Βαλκανικών λαών και φυσικά όλου του ελληνικού στοιχείου που ήταν διασκορπισμένο στην Ανατολή και τα ευρωπαϊκά κέντρα.

Παράλληλα με τις εκδοτικές του δραστηριότητες, ο Ρήγας προετοίμαζε και την αναχώρησή του από την Αυστρία, κυρίως εξαιτίας του επαναστατικού κλίματος που είχε καλλιεργήσει η Γαλλική Επανάσταση και της διάθεσής του να ενισχύσει τις προσπάθειες τού Ναπολέοντα Α΄. Το 1792 η υπογραφή της Ρωσοτουρκικής συνθήκης ειρήνης στο Ιάσιο οδήγησε τις ελπίδες του Ρήγα για απελευθέρωση των Ελλήνων στην Γαλλία και στον Βοναπάρτη. Οι πληροφορίες για τη μυστική επαναστατική δράση του Ρήγα είναι ασαφείς και προέρχονται κυρίως από μαρτυρίες βιογράφων και πληροφορίες τις οποίες απέσπασε η ανάκριση των Αυστριακών αρχών μετά τη σύλληψη του Ρήγα και των συντρόφων του. Το συμπέρασμα ούτως ή άλλως είναι ότι δεν υπήρχε οργανωμένος επαναστατικός συνωμοτικός πυρήνας αλλά διάσπαρτες επαφές με ομοεθνείς, τους οποίους διέγειρε ο επαναστατικός ενθουσιασμός του Ρήγα.

Το πιθανότερο και επικρατέστερο σενάριο που επικρατεί μέχρι σήμερα για τη σύλληψη του Ρήγα έχει σχέση με τη τελευταία φάση προετοιμασίας του που συνδέεται με δύο επαναστατικές προκηρύξεις, το Επαναστατικό Μανιφέστο και την Προκήρυξη, που τυπώθηκαν σε μεγάλο αριθμό αντιτύπων. Οι δύο προκηρύξεις στάλθηκαν στον Αντώνη Νιώτη στην Τεργέστη, για να τις παραλάβει ο Ρήγας μαζί με τον αφοσιωμένο του φίλο Χριστόφορο Περραιβό και να τις προωθήσει στην Ελλάδα. Η επιστολή όμως, με την οποία ενημέρωνε ο Ρήγας για την αποστολή των εντύπων του, έπεσε στα χέρια του Δημητρίου Οικονόμου, εμπορικού συνεργάτη ή προϊστάμενου του Αντωνίου Κορωνιού (λόγω απουσίας του τελευταίου), προς τον οποίο απευθυνόταν η επιστολή. Ο Οικονόμου, παρότι και αυτός ήταν μέλος της οργάνωσης (ο Κορδάτος έχει την άποψη ότι είχε παρεισφρύσει σε αυτήν ως πράκτορας του Πατριαρχείου) πρόδωσε από δολιότητα ή φόβο το επαναστατικό σχέδιο του Ρήγα, καταδίδοντας τα πάντα στην αυστριακή αστυνομία και συγκεκριμένα στον νομάρχη, βαρόνο Πιττόνι, διοικητή της αστυνομίας στη Τεργέστη, ζητώντας επιπλέον, προστασία από αυτόν. Ο Πιττόνι με τη σειρά του ενημέρωσε το κυβερνήτη της πόλης Κόντε Πομπήιο Μπριγκίντο κι αυτός τον διέταξε να συλλάβει τους συνωμότες.

 

συνέχεια

 

https://homouniversalisgr.blogspot.com/2019/06/1757-24-1798.html?fbclid=IwAR1KeUsZTLmwg

Πότε και γιατί ξεκινά η νηστεία των Αγίων Αποστόλων;

Maria Dimitriou

24 Ιουνίου ·

orthodoxianewsagency.gr

Πότε και γιατί ξεκινά η νηστεία των Αγίων Αποστόλων; - Ορθοδοξία News Agency

Την Δευτέρα 24 Ιουνίου, αμέσως μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων, αρχίζει η νηστεία των Αγίων Αποστόλων. Η νηστεία αυτή είναι από τις παλαιότερες που έχει καθιερώσει η Εκκλησία μας.
Πρώτος ο Μέγας Αθανάσιος γύρω στο 357 αναφέρει νηστεία μιάς εβδομάδος μετά την Πεντηκοστή. «Τη γαρ εβδομάδι μετά την αγίαν πεντηκοστήν ο λαός νηστεύσας εξήλθε περί το κοιμητήριον εύξασθαι». Οι Αποστολικές Διαταγές, που περιλαμβάνουν πανάρχαιες εντολές και παραδόσεις της Εκκλησίας μας, αναφέρουν την νηστεία των Αποστόλων μία εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή μετά την εορτή των Αγίων Πάντων, αναφέροντας ταυτόχρονα ότι την εβδομάδα της Πεντηκοστής καταλύουμε όλα: «Μετά ουν το εορτάσαι υμάς την πεντηκοστήν εορτάσατε μίαν εβδομάδα και μετ’ εκείνην νηστεύσατε μίαν, δίκαιον γαρ και ευφρανθήναι επί τη εκ Θεού δωρεά και νηστεύσαι μετά την άνεσιν».
Επειδή οι απόστολοι είχαν αρχίσει το κήρυγμα μετά την Πεντηκοστή, οι ημέρες που την ακολουθούσαν αφιερώθηκαν σε αυτούς.
Η χρονική διάρκεια αυτής της νηστείας είναι μεταβλητή, επειδή η αρχή της εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα, όμως το τέλος της είναι πάντοτε σταθερό. Αρχίζει την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει σταθερά την 29η Ιουνίου. Κατά το νέο ημερολόγιο η νηστεία των Αγίων Αποστόλων δεν υπερβαίνει ποτέ τις 30 ημέρες. Υπάρχει ακόμη και περίπτωση, όταν το Πάσχα πέφτει μεταξύ 5 και 8 Μαΐου, να μην έχουμε καθόλου νηστεία.
Κατά την περίοδο της νηστείας των Αγίων Αποστόλων δεν καταλύουμε κρέας, γαλακτοκομικά είδη και αυγά, ενώ επιτρέπεται η κατάλυση ψαριού, εκτός από την Τετάρτη και την Παρασκευή.
Αν όμως η εορτή των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή, καταλύουμε μόνο ψάρι, αλλά όχι κρέας, γάλα και αυγά.
Ψάρι καταλύεται επίσης και κατά την εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου, στις 24 Ιουνίου, οποιαδήποτε ημέρα και αν πέσει.
Σε αντίθεση με την νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και του Δεκαπενταύγουστου, η νηστεία των Αγίων Αποστόλων είναι σχετικά άγνωστη στον πολύ κόσμο.
Όμως η νηστεία αυτή θεσπίσθηκε για να προετοι­μάζει τους χριστιανούς για την μεγάλη εορτή των Αποστόλων και αποτελεί μία έκφραση ευγνωμοσύνης προς αυτούς, καθώς τους Αποστόλους χρησιμοποίησε το Άγιον Πνεύμα ως όργανά του για να διαδώσει την διδασκαλία του Χριστού σε όλο τον κόσμο και να συστήσει την Εκκλησία Του.
Τί πρέπει λοιπόν να κάνουμε; Να νηστέψουμε αυτές τις λίγες ημέρες. Να προετοι­μαστούμε, να ἐξομολογηθούμε και να κοινωνήσουμε τουλάχιστον στην ημέρα της εορτής τους στις 29 Ιουνίου.
Νηστεύοντας και συμμετέχοντας στα εκκλησιαστικά μυστήρια, θα τιμήσουμε τους θεμελιωτές της Εκκλησίας μας και θα φέρουμε την ευλογία και τις ευχές τους στο σπίτι μας, στην οικογένειά μας, στην εργασία μας.

Κλήδονας ή Ριγανάς ή Ριζικάρης...

Maria Dimitriou

24 Ιουνίου ·

homouniversalisgr.blogspot.com

Αγιάννης ο Ριγανάς ή Κλήδονας - ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ " Κλήδονας ή Ριγανάς ή Ριζικάρης ή Λαμπαδιάρης ή…

ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ 

" Κλήδονας ή Ριγανάς ή Ριζικάρης ή Λαμπαδιάρης ή Λαμπαδάρης ή Φουγγαρίτης ή Φανιστής "

Ποιος ήταν ο Αγιάννης ο Ριγανάς ή Κλήδονας; Ήταν ένας ασκητής που διαβιούσε στις όχθες του Ιορδάνη ποταμού και εδίδασκε, προϊδέαζε, προετοίμαζε, τον ερχομό του Μεσσία και όσοι πίστευαν σε αυτά που εδίδασκε τους εβάπτιζε στα νερά του Ιορδάνη στο όνομα του Μεσσία....γι' αυτό τον ονόμαζαν και βαπτιστή.

Στη διδασκαλία του δεν προϊδέαζε μόνο τον κόσμο που τον πλησίαζε για τον ερχομό του Μεσσία ενός ανθρώπου που θα εστέλετο εξ ουρανού για την σωτηρία των ανθρώπων αλλά εκαυτηρίαζε κάθε κακή πράξη που έκαναν οι άνθρωποι, και ιδιαίτερα εκαυτηρίαζε τη ζωή και τον ασεβή και έκλυτον βίον του βασιλιά Ηρώδη.

Αυτόν τον Ιωάννη, που ασκήτευε στις όχθες του Ιορδάνη και προετοίμαζε τον ερχομό του Μεσσία Χριστού η εκκλησία μας τον κατέταξε στις πρώτες τάξεις των Αγίων και ο λαός του έδωσε πολλά προσωνύμια τον εορτάζει δε πολλές φορές το χρόνο.

Στις 23 Σεπτεμβρίου γιορτάζει τη σύλληψη του.

Στις 24 Ιουνίου γιορτάζει τη γέννηση του.

Στις 7 Ιανουαρίου γιορτάζει τη σύναξη του Ιωάννη.

Στις 29 Αυγούστου γιορτάζει το θάνατο του διά αποκεφαλισμού.

Στις 24 Φεβρουαρίου την Α' και Β' εύρεση της τιμίας κάρας του.

Στις 25 Μαΐου γιορτάζει την Γ' εύρεση της τιμίας κάρας του.

Οι κυριότερες από αυτές τις εορτές, για τους χριστιανούς είναι η Γιορτή της Σύναξης του Ιωάννη του Προδρόμου η οποία γιορτάζεται στις 7 Ιανουαρίου και την ημέρα αυτή γιορτάζουν όλοι οι Γιάννηδες χριστιανοί - την ονομαστική τους εορτή τους.

Δεύτερη κυριότερη γιορτή του Αγιάννη είναι στις 29 Αυγούστου. Είναι η γιορτή του αποκεφαλισμού, του θανάτου του Ιωάννη. Η εκκλησία την έχει καθιερώσει και ημέρα νηστείας.

Η τρίτη από τις κυριότερες γιορτές του είναι στις 24 Φεβρουαρίου Α' και Β' εύρεσις της τίμιας κάρας του Αγίου Ιωάννη. Η γιορτή αυτή γιορταζόταν με διάφορες εκδηλώσεις, έθιμα και πανηγύρια στα χωριά και μικροπολιτείες και τούτο γιατί δεν υπήρχαν άλλου είδους διασκεδάσεις.

Η σκλαβιά επλάκωνε τους λαούς 400 περίπου χρόνια και δεν τους έδινε περιθώρια για ελεύθερους πανηγυρισμούς και χαρμόσυνες εκδηλώσεις. Περιορίζονταν στα έθιμα που οι γιαγιές -βάβες- είχαν επινοήσει και μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά.

Για τη γιορτή του Αγιάννη, που γιορτάζει στις 24 Ιουνίου είχαν καθιερώσει και την γιόρταζαν «παραδοσιακά» κατά τόπους, χωριά και πολιτείες, με τοπικές εκδηλώσεις, ανάλογες με τα έθιμα κάθε περιοχής. Δηλαδή είχαν δώσει διάφορα προσωνύμια στη γιορτή σε κάθε χωριό ή σύνολο οικισμών.

Σε άλλη περιοχή (χωριό ή σύνολο χωριών) την γιορτή αυτή την ονόμαζαν ημέρα του Αγιαννιού του «Ριγανά». Σε άλλη περιοχή την ονόμαζαν του Αγιαννιού του «Κλήδονα», σε άλλη περιοχή την ονόμαζαν γιορτή του Αγιαννιού του «Ριζικάρη» και σε άλλη περιοχή την ονόμαζαν γιορτή του Αγιαννιού του «Λαμπαδιάρη» ή «Λαμπαδάρη» ή «Φουγγαρίτη» ή «Φανιστή» - άναβαν φωτιές κλπ.

Είχε πολλές ονομασίες, «προσωνύμια». Ο Άγιος Ιωάννης θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε τι γινόταν σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις και γιατί του έδωσαν όλα αυτά τα προσωνύμια.

Οι γιορτές άρχιζαν το απόγευμα στις 23 Ιουνίου με πρώτη εκδήλωση τον «Κλήδονα» ή Ριζικάρι. Όλες οι νέες και οι νέοι, κάθε χωριού, μαζεύονταν αργά το απόγευμα σε ένα γειτονικό μεγάλο σπίτι ή έξω σε μια μεγάλη αυλή, συνήθως κάτω από μια κληματαριά, και διάλεγαν μεταξύ τους και από την παρέα τους ένα παλικάρι που ήταν πιο άξιο, από μεγάλη οικογένεια και να το έλεγαν οπωσδήποτε Γιάννη.

Τον Γιάννη, λοιπόν, αυτόν τον έστελναν με μια μικρή βαρέλα ή ένα χαρανί (μεταλλικός κουβάς) ή ένα κανάτι στη βρύση, ή στο πηγάδι να φέρει «αμίλητο νερό».

Θα έπαιρνε το νερό από τη βρύση χωρίς να μιλήσει σε κανένα στο δρόμο που θα συναντούσε όταν πήγαινε στη βρύση, ούτε όταν έπαιρνε το νερό ούτε στο δρόμο όταν θα γύριζε. Γι' αυτό διάλεγαν να είναι σοβαρός, ολιγομίλητος «Γιάννης ο αμίλητος», έτσι το ονόμαζαν... Συνήθως κατά την διαδρομή, από το σπίτι στη βρύση και από τη βρύση στο σπίτι, ακόμη και στη βρύση, ήταν πάρα πολλοί που του έκαναν πειράγματα πολλά, αστεία διάφορα, για να τον κάνουν να μιλήσει. Γι' αυτό διάλεγαν, τον πιο άξιο Γιάννη να είναι πολύ ψύχραιμος και να έχει μεγάλη υπομονή.

Όταν ύστερα από όλους τους βασάνους, κατόρθωνε και έφτανε το αμίλητο νερό στο σπίτι που τον περίμεναν οι κοπελιές με τους νέους της παρέας τους. Έπαιρναν το νερό και το έριχναν σ' ένα μεγάλο καζάνι, ή σε μια βαθιά πήλινη γαβάθα (λεκάνη) που την είχαν ονομάσει «κλήδονα».

Μέσα στον κλήδονα, δηλαδή στο καζάνι ή την γαβάθα με το αμίλητο νερό, έριχναν όλες και όλοι, οι νέες και οι νέοι, από ένα μικρό αντικείμενο που είχα επάνω τους, δαχτυλίδια, σκουλαρίκια, κουμπιά, καρφίτσες διακοσμητικές, νομίσματα, καρύδια, αμύγδαλα κλπ. ρίχνοντας τα μέσα παρακαλούσαν να βγει το ριζικό τους και να παρουσιαστεί στον ύπνο τους. Αφού έριχναν όλα αυτά τα αντικείμενα, τα «ριζικάρια» μέσα στον κλήδονα, σκέπαζαν τη λεκάνη ή το καζάνι, με ένα κόκκινο πανί, μαντήλι ή σεντόνι, και το έβαζαν στη μέση της αυλής ή στο χαγιάτι. Το άφηναν εκεί όλη τη νύχτα για να το βλέπουν τα άστρα και νά αποκτήσουν μαγική δύναμη.

Τα ριζικάρια θα επισκέπτονταν κατά τη νύχτα, λέγανε, η μοίρα του καθενός και θα έγραφε επάνω στο κάθε ριζικάρι το μέλλον και το τυχερό τους. Γύρω από τον κλήδονα, οι νέες και οι νέοι άρχιζαν το χορό και τα τραγούδια, οι γερόντισσες τα πειράγματα και καμιά φορά χόρευαν και αυτές με τους νέους μέχρι που άρχιζε να μπαίνει η νύχτα, να «σουρουπώνει».

Τότε άφηναν τον κλήδονα και πήγαιναν στην άκρη της αυλής και συνήθως σε σταυροδρόμι, κοντά στη γειτονιά και άναβαν φωτιές, τις «φουγγαρίες» για να κάψουν την παλαιά - περσινή - ρίγανη και τα στεφάνια με τα λουλούδια της πρωτομαγιάς. Όλοι οι παρευρισκόμενοι νέες και νέοι ακόμη και μεσήλικες πηδούσαν πάνω από τη φωτιά, τρεις φορές για να αφήσουν πίσω τις αρρώστιες και ότι άλλο κακό τους βασάνιζε.

Πηδούσαν πάνω από τη φωτιά και φώναζαν δυνατά «πηδάω τη φωτιά τ' Αγιάννη, αρρώστια να μην με πιάνει». Τα τραγούδια και οι χοροί κρατούσαν μέχρι αργά τη νύχτα κι' αν τέλειωναν η ρίγανη και τα φρύγανα έριχναν στη φωτιά ξύλα που είχαν στις αυλές για να κρατάει η φωτιά αναμμένη.

Από τις φωτιές που άναβαν και γινόταν όλη αυτή η γιορτή έδωσαν και το προσωνύμιο στη γιορτή «Αγιάννης ο Λαμπαδιάρης ή Φουγγαρίτης». Το πρωί ανήμερα του Αγιάννη, πριν ακόμη «έβγει» ανατείλει ο ήλιος, όλες οι νοικοκυρές έτρεχαν στα χωράφια να μαζέψουν ρίγανη, ένα ή δύο μάτσα.

Την ρίγανη αυτή την έπλεναν στο ποτάμι ή στη βρύση και την πήγαιναν στο σπίτι και την κρεμούσαν σ' ένα σημείο που να φαίνεται επάνω από την πόρτα ή το χαγιάτι για να το βλέπει όποιος πήγαινε στο σπίτι, για να μην το βασκάνει, δηλαδή έδιωχνε την βασκανία.

Πίστευαν επίσης πως η ρίγανη αυτή είχε και θεραπευτικές ιδιότητες σε διάφορα νοσήματα όπως πόνους στην κοιλιά, κρύωμα, πόνους στο αναπνευστικό κλπ. Η ρίγανη αυτή έμενε εκεί κρεμασμένη μέχρι τον επόμενο χρόνο του Αγίου Ιωάννη. Δεν την χρησιμοποιούσαν στα φαγητά, γιατί ήταν άψητη, δηλαδή δεν είχε βγάλει λουλούδι ούτε είχε καρπίσει, δεν είχε ωριμάσει. Τον Αλωνάρη, δηλαδή τον Ιούλιο μάζευαν τη ρίγανη που χρησιμοποιούσαν σαν μυρωδικό στα φαγητά. Το πρωί, επίσης πήγαιναν όλοι στην εκκλησία εάν βέβαια είχε παπά το χωριό γιατί οι παπάδες ήταν λίγοι.

Μετά την εκκλησία όλες οι νέες και οι νέοι που είχαν από το βράδυ ρίξει τα ριζικάρια στο δοχείο του κλήδονα με το αμίλητο νερό μαζεύονταν γύρω από τον κλήδονα και πρόσεχαν να μη λείπει κανένας, έβγαζαν το κόκκινο πανί που είχαν σκεπάσει το δοχείο, έδεναν τα μάτια του νέου, που είχε φέρει το αμίλητο νερό με μια «μεσήνα» (μαντήλι μεταξωτό) για να μην βλέπει. Ο Γιάννης έτσι τυφλοδεμένος, έβαζε το χέρι του μέσα στο δοχείο και έβγαζε ένα - ένα τα ριζικάρια που οι κοπέλες είχαν ρίξει στον κλήδονα.

Βγάζοντας ένα - ένα από μέσα τα ριζικάρια τα γνώριζαν οι άλλοι και το έδιναν σε αυτόν που ανήκε αφιερώνοντας ένα δίστιχο και στο τέλος του έλεγαν «Να ζήσεις πολλά χρόνια».

Στις κοπέλες έλεγαν «Να είσαι και του χρόνου καλά και να είσαι όμορφη και χαρούμενη, να σε πάρει ένας πλούσιος και όμορφος νέος». Τα ίδια περίπου έλεγαν και στο αγόρι, να πάρει μια όμορφη κοπέλα.

Όταν έβγαινε και το τελευταίο ριζικάρι όλες οι κοπέλες μπούκωναν το στόμα τους με νερό από τον κλήδονα και έβγαιναν στους δρόμους της γειτονιάς ή κρυφάκουγαν μέσα από το παράθυρο τους ή έβγαιναν στον κήπο του σπιτιού τους για να ακούσουν ανδρικό όνομα.

Το πρώτο όνομα που θα άκουγαν, πίστευαν ότι έτσι θα έλεγαν τον άνδρα που θα παντρεύονταν. Το ίδιο έκαναν και τα αγόρια της παρέας τους. Δεν έλειπαν όμως και τα πονηρά. Ορισμένοι πονηροί εκρύβονταν κοντά στο δρόμο που θα περνούσε η κοπελιά ή ο νέος με το μπουκωμένο στόμα με αμίλητο νερό και όταν την έβλεπαν να περνά φώναζαν ένα παράξενο όνομα ....

................................................

Σουλιμιώτης Αλέκος, συγγραφέας.

http://users.sch.gr/

συνέχεια 

 https://homouniversalisgr.blogspot.com/2018/06/blog-post_24.html?fbclid=IwAR1-67ovbMvzxn-kCswBrKPEpTYYGIAEafOgvVo2CBxEgDNC5Ps_PFbv8fs