Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο. Συμβαίνει κατά την ετήσια τροχιά της Γης γύρω από αυτόν.
Αυτό
ισοδυναμεί με τον Ήλιο να βρίσκεται στο ψηλότερο ή στο χαμηλότερο
σημείο (ετήσιο ) του ουρανού που βρίσκεται ποτέ το μεσημέρι, όπως
εμφανίζεται σε εμάς πάνω στην επιφάνεια της Γης.
Η
ημέρα του ηλιοστασίου είναι είτε η μεγαλύτερη (το Καλοκαίρι-Θερινό
ηλιοστάσιο) είτε η μικρότερη (το Χειμώνα-Xειμερινό ηλιοστάσιο) μέρα του
έτους για όλες τις περιοχές της γης εκτός από τους Τροπικούς.
Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση»
επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται
να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια
(κίνηση στηναπόκλιση),
μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και
αντιστρέφεται. Εξίσου ορθό ετυμολογικώς είναι και το συνώνυμο«ηλιοτρόπιο».
Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος «ηλιοστάσιο» σημαίνει και την ημέρα που
παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον
Δεκέμβριο. Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους. Σε κάποιες χώρες ή γλώσσες θεωρείται ότι αρχίζουν ή διαχωρίζουν τις εποχές, ενώ σε άλλες θεωρούνται τα κέντρα τους.
Τα ηλιοστάσια συμβαίνουν και για τους άλλους πλανήτες. Ορίζονται αντίστοιχα ως οι χρονικές στιγμές κατά τις οποίες ο
άξονας περιστροφής του πλανήτη εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον
Ήλιο συμβαίνει κατά την ετήσια τροχιά του πλανήτη γύρω από αυτόν.
http://el.wikipedia.org/
Μετά τις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά και η ημέρα να μεγαλώνει.
Οι
ημέρες γύρω από το Χειμερινό Ηλιοστάσιο έχουν μια σπουδαία αστρονομική
σημασία. Στις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο του,
και φαίνεται να στέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να
σταματήσει. Μένει σταθερός από τις 21 έως τις 24 Δεκεμβρίου, όπου είναι
και οι μικρότερες μέρες του χρόνου. Αυτές τις τρεις ημέρες φαίνεται σαν
να πεθαίνει.
Τα
Ηλιοστάσια και οι Ισημερίες σημειοδοτούν την αρχή κάθε εποχής. Το
Χειμερινό Ηλιοστάσιο είναι η αρχή του χειμώνα, μιας σκληρής εποχής για
τα άτομα που ζουν στο Βόρειο ημισφαίριο της Γης. Οι ιερείς διαφόρων
θρησκειών έκαναν δεήσεις προς τον Ήλιο για να μην χαθεί οριστικά κάτω
από τον ορίζοντα στην προαιώνια πορεία του προς το Νότιο ημισφαίριο.
Μετά
τις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο
ψηλά και η ημέρα να μεγαλώνει. Σταματάει τη κίνηση του προς το νότο και
στρέφεται προς βορρά. Οι άνθρωποι σε διάφορα σημεία του πλανήτη
πανηγύριζαν που ο ήλιος για μια ακόμα φορά πέρασε από το Χειμερινό
Ηλιοστάσιο και ξαναγεννήθηκε.
Στην αρχαία Ελλάδα στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο γιόρταζαν
τη γέννηση του Διονύσου, γιου του Δία και της παρθένου Σεμέλης. Τον
αποκαλούσαν «σωτήρα» και «θείο βρέφος». Ήταν ο «καλός ποιμένας», οι
ιερείς του οποίου κρατούσαν την ποιμενική ράβδο, όπως συνέβαινε και με
τον Όσιρη. Τον χειμώνα θρηνούσαν το σκοτωμό του από τους Τιτάνες, αλλά στις 30 Δεκεμβρίου γιόρταζαν την αναγέννηση του.Οι ιέρειες τότε ανέβαιναν στην κορυφή του ιερού βουνού και κρατώντας ένα βρέφος φώναζαν «ο Διόνυσος ξαναγεννήθηκε».Ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους Έλληνες σαν θεός, μιας που γι αυτούς
ο
Ήλιος, ήταν ο δημιουργός των εποχών του έτους, και του κύκλου των
φαινομένων και των εναλλαγών που σχετίζονται με αυτές , από τη σπορά έως
τη βλάστηση και από την ανθοφορία έως τη συγκομιδή.Τον
απεικόνιζαν πάνω σε ένα πύρινο άρμα να ξεκινά κάθε πρωί, να διατρέχει
τον ουρανό και να σκορπίζει το φως στη Γη. Τον ταύτιζαν επίσης με το
Φοίβο Απόλλωνα, το θεό του Φωτός.
Αναπαριστούσαν
την κίνηση του ηλίου με τη ζωή ενός ανθρώπου που γεννιόταν κατά το
Χειμερινό Ηλιοστάσιο, και μεγάλωνε βαθμιαία όπως αυξανόταν το φως του
ηλίου μέχρι την Εαρινή Ισημερία όπου ή ημέρα εξισώνεται με τη νύχτα.
Τότε η Ήλιος νικά το σκοτάδι, συμβολίζοντας με αυτό τον τρόπο την
αναγέννηση της φύσης μέσα από τη μήτρα της Γης.
Η
γιορτή αυτή πέρασε και στην αρχαία Ρώμη όπου γιόρταζαν τα Σατουρνάλια,
προς τιμή του θεού Κρόνου, αλλά και της θεάς Δήμητρας, όπου θυσίαζαν
χοίρους για την ευφορία της Γης. Ήταν μια από τις σημαντικότερες γιορτές
και ονομαζόταν «η ημέρα του αήττητου ήλιου».
Οι Αιγύπτιοι στις 25 Δεκεμβρίου γιόρταζαν τη γέννηση του θεού- Ήλιου Ρα , Ατόν ή Όσιρη.
Οι Βαβυλώνιοι αποκαλούσαν το θεό Ήλιο, Σαμάχ, Βάαλ, Μαρδουνάκ, ή Νεργκάλ.
Οι Πέρσες λάτρευαν τη γέννηση του Αήττητου ήλιου θεού Μίθρα.
Οι Βραχμάνοι γιόρταζαν τη γέννηση του Βράχμα, και έψαλλαν, «εγέρσου ω βασιλιά του κόσμου, έλα σε μας από τις σκηνές σου»
Σταδιακά
τα γενέθλια του θεού Ήλιου μετατράπηκαν σε γενέθλια του Υιού του Θεού,
ορολογία που αργότερα χρησιμοποίησαν και οι εκκλησιαστικοί πατέρες
Τα
Χριστούγεννα ως ημέρα γέννησης του Ιησού Χριστού καθιερώθηκαν στη Ρώμη
από τον Πάπα Ιούλιο τον Α κατά τον 4ο μ.χ αιώνα, μετά από έρευνα που
έγινε στα αρχεία της Ρώμης για τη χρονιά της απογραφής του Αυγούστου,
και κατόπιν υπολογισμών που έγιναν με βάση τα Ευαγγέλια.
Τα
Χριστούγεννα σήμερα εορτάζονται σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο και
συμβολίζουν τη νίκη των ζωοποιών δυνάμεων του φωτός πάνω στο φοβερό
σκοτάδι.
Ας
ευχηθούμε ότι το σκοτάδι της μεγαλύτερης νύχτας του χρόνου να φωτιστεί
από το φως του θεού Ήλιου και να βοηθήσει στην αναγέννηση τη δική μας,
της Ελλάδας και όλης της οικουμένης.
συνεχεια
