Αναδημοσίευση άρθρου από Νέα Ακρόπολη
Οι
αστρονόμοι και οι φυσικοί βρίσκονται συνεχώς μπροστά στο φαινόμενο να
επιχειρείται η αντιπεπιστημονική και επιπόλαια αμφισβήτηση των σύγχρονων
επιστημονικών θεωριών, από απλούς ανθρώπους ή και ματαιόδοξους άσχετους
συγγραφείς.
Συνήθως η αντίκρουση αυτών αφελών επιθέσεων ενάντια στην επιστήμη είναι πολύ εύκολη για τους ειδικούς.
Για
αυτό και η περίπτωση του James Gardner είναι τόσο εκπληκτική. Αν και
δεν είναι φυσικός ή αστρονόμος αλλά δικηγόρος, το βιβλίο του
"Biocosmcame", στο οποίο υποστηρίζει, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι το σύμπαν
κατασκευάστηκε από μια φυλή εξωγήινων όντων, κέρδισε την εκτίμηση και
υποστήριξη αρκετών διακεκριμένων επιστομόνων."Μια μυθιστορηματική
προοπτική για το ρόλο της ανθρωπότητας στο σύμπαν" έγραψε για το βιβλίο,
ο Martin Rees, ο αστρονόμος του Cambridge, συνάδελφος του Stephen
Hawking, "Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτές οι ιδέες θα αλλάξουν τις δικές
σας", έγραψε, επίσης, ο Seth Shostak, αστρονόμος στο SETI.Έχοντας ήδη
κάποιους επιστήμονες που ενθάρρυναν την προσπάθειά του, ο Gardner,
άρχισε να δίνει δημόσιες διαλέξεις όπου εξηγεί σε μεγάλα ακροατήρια την
ιδέα που προτείνει στο βιβλίο του σχετικά με το μυστήριο του γιατί το
σύμπαν, παρόλες τις αντίθετες πιθανότητες, είναι τόσο αξιοθαύμαστα
φιλόξενο προς το φαινόμενο της ζωής.Πολλά από τα θεμελιώδη
χαρακτηριστικά του κόσμου μας, όπως οι σχετικιστικές δυνάμεις της
βαρύτητας, ο ηλεκτρομαγνητισμός και οι δυνάμεις που υπάρχουν μέσα στους
ατομικούς πυρήνες όσο και στις μάζες των πολυπληθών διαφορετικών
σωματιδίων της ύλης - είναι τόσο τέλεια συντονισμένα που, έστω κι ένα να
αλλάξει αυτό θα έκανε την ζωή αδύνατη.
Ήδη από το 1999, ο Martin Rees,
υποστήριξε ότι υπάρχουν μόνο "έξι αριθμοί" που κάνουν την ζωή δυνατή και
αφού δεν υπάρχει κάποιος γνωστός νόμος που να προσδιορίζει την ακριβή
τιμή αυτών των αριθμών, οι επιστήμονες θα πρέπει να αναζητήσουν μιαν
άλλη εξήγηση γιατί είμαστε τόσο τυχεροί που... υπάρχουμε.
Η
θέση ότι ο κόσμος, είναι σχεδιασμένος για να αναπτύξει την ζωή είναι
γνωστό ως "ανθρωπική αρχή". Αρκετοί επιστήμονες είναι πεπεισμένοι ότι
υπάρχει κάποιος νόμος που δίνει αυτές τις τιμές στις κοσμικές σταθερές
και όταν τον βρούμε, η "ανθρωπική αρχή" θα "πάει περίπατο".Άλλοι θεωρούν
ότι η απάντηση είναι πιο εύκολη διότι εάν οι κοσμικές τιμές, αυτές,
ήταν διαφορετικές, δεν θα καθόμασταν εδώ τώρα να τα συζητάμε.Οι διάφορες
θρησκευτικές κοινότητες έχουν βρει στην "ανθρωπική αρχή" το βήμα
στήριξης για την υποστήριξη ενός Θεού, κοσμικού σχεδιαστή που θέλησε να
δημιουργήσει την ζωή. Οι επιστήμονες όμως, γνωρίζουν ότι όσες φορές στο
παρελθόν αναζητήσαμε τον Θεό πίσω από τα φαινόμενα της φύσης, τελικά
βρήκαμε νόμους κοσμικούς που εξηγούν και προσδιορίζουν όλα αυτά τα
φαινόμενα, χωρίς να χρειαστούμε ένα Θεό για να μας τα
δικαιολογήσει.Είναι άραγε η "ανθρωπική αρχή", ένα πρόβλημα για την
επιστήμη;
Αντίθετα, πολλοί αστροφυσικοί,
θεωρούν ότι δεν είναι πρόβλημα για την επιστήμη αλλά αντίθετα μια
ευκαιρία για την βαθύτερη κατανόηση του σύμπαντος. Ο Rees, προτιμά να
χρησιμοποιεί το ηλιακό μας σύστημα ως μια αναλογία. Λέει : "Εάν η Γη,
ήταν ο μόνος πλανήτης στο σύμπαν, θα νιώθατε έκπληξη ότι συνέβη να
βρίσκεται στην ακριβή απόσταση από τον ήλιο, για να γίνει κατοικήσιμη".
Αφού όμως ο Γαλαξίας περιέχει εκατομμύρια πλανήτες, δεν ήταν τελικά τόσο
απίθανο, να υπάρχει έστω ένας πλανήτης που θα είχε την κατάλληλη
απόσταση από τον ήλιο του για να φιλοξενήσει την ζωή. Και η ίδια σκέψη
θα μπορούσε να προεκταθεί και για το σύμπαν. Ίσως υπήρξαν πολλαπλά
σύμπαντα στα οποία οι κοσμικοί αριθμοί δεν είχαν τις κατάλληλες τιμές
για να αναπτυχθεί ζωή και μέσα σε αυτές τις πιθανότητες, κάποιο σύμπαν,
το δικό μας, επιτέλους είχε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να αναπτύξει
την ζωή.Όταν στα τέλη του 1980, ο φυσικός Steven Weinberg του
πανεπιστημίου του Texas, έλπιζε ότι η "ανθρωπική αρχή" θα εξαφανιζόταν,
σύντομα, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι τόσες δεκαετίες μετά συμβαίνει το
αντίθετο. Λέει: "Δεν είναι κάτι για το οποίο είμαστε χαρούμενοι.
Κάθε Φυσικός ονειρεύεται να είναι ικανός
να υπολογίζει κάθε τι μέσω μιας ομάδας φυσικών νόμων. (...) Είναι όμως
σημαντικό να είμαστε ρεαλιστές. Θα πρέπει να αποδεχτούμε το γεγονός ότι
κάποια πράγματα που αποκαλούμε θεμελιώδεις σταθερές μπορεί να είναι
ιστορικές συμπτώσεις"Η ανθρωπική αρχή βγάζει από την άνεσή τους, τους
επιστήμονες - και όχι γιατί απλά, βολεύει τους θεολόγους. Αυτό το
"ξεβόλεμα" λέει ο Leonard Susskind, είναι καλό τελικά. Στο τέλος δεν θα
έχει σημασία εάν η "ανθρωπική αρχή" μας κάνει ευτυχισμένους. Αυτό που
έχει σημασία είναι εάν είναι αληθινή. Εάν δεν είναι, θα πρέπει οι
επιστήμονες να καταφέρουν να εξηγήσουν πολλά χαρακτηριστικά στο κόσμο
μας που παραμένουν ανεξήγητα.Εάν η "ανθρωπική αρχή" αποδειχτεί αληθινή
τότε το σύμπαν θα μοιάζει περισσότερο παράλογο "μπαρόκ" από ότι πριν.
Λέει ο Π. Κόελο στον "Αλχημιστή" ότι
εάν θέλουμε κάτι πάρα πολύ, το σύμπαν θα συνωμοτήσει για να μας το
προσφέρει. Μήπως η φυσική μας παρουσία είναι ένα τέτοιο δώρο του
σύμπαντος που ονομάζεται "ανθρωπική αρχή";Κι εάν ναι, ποιοι ήμαστε και
που, πριν αναγκάσουμε το σύμπαν να γίνει συνωμότης; Κάπου εκεί στη "Ζώνη
του Λυκόφωτος" όπου συνορεύει η Φυσική και η Μεταφυσική μας περιμένει
ίσως κάποια απάντηση.
