Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2017

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα φάρμακα

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα φάρμακα


Αποτέλεσμα εικόνας για ΕΙΚΟΝΕΣ; ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΑ
«Είναι αυτό το κατάλληλο φάρμακο; Κι αν ξέχασα μια δόση;» Για να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο και το παιδί σας καλά θωρακισμένο απέναντι στις αρρώστιες, σας ετοιμάσαμε έναν πλήρη οδηγό για τα φάρμακα.


Της Ελένης Καραγιάννη
Με τη συνεργασία της Λωρέττας Θωμαΐδου, καθηγήτρια Αναπτυξιακής Παιδιατρικής



Σύμφωνα με τις έρευνες, κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών κάθε παιδί αναμένεται να αρρωστήσει από ιώσεις, κρυολογήματα και άλλες απλές ασθένειες κατά μέσο όρο οχτώ φορές. Τις εβδομάδες που ακολουθούν, λοιπόν, θα χρειαστεί να τους δώσετε δεκάδες δόσεις αντιπυρετικών, βρογχοδιασταλτικών, αντιδιαρροϊκών και άλλων φαρμάκων, αντιμετωπίζοντας όπως όλες οι μαμάδες πολλά ερωτηματικά. Μάθετε τα πάντα για τα φάρμακα και χρησιμοποιήστε τα κατάλληλα.


Το κατάλληλο φάρμακο

Ο πρώτος κανόνας είναι ότι δεν πρέπει ποτέ να δώσετε οποιοδήποτε φάρμακο στο παιδί χωρίς να έχετε πάρει πρώτα τη γνώμη του παιδιάτρου –ακόμα κι αν πρόκειται για κάποιο που έχει ξαναπάρει στο παρελθόν. Κάθε φορά που ο γιατρός συνταγογραφεί ένα καινούργιο σκεύασμα, μην παραλείπετε να τον ρωτάτε για ποιες ασθένειες ενδείκνυται, ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες, πότε θα αρχίσει να ενεργεί και για πόσο θα πρέπει το παιδί να το παίρνει. Υπάρχει περίπτωση να αλληλεπιδράσει με κάποιο άλλο φάρμακο και τι να κάνετε στην περίπτωση που ξεχάσετε μια δόση; Διατηρείται στο ψυγείο; Μήπως δεν πρέπει να το πάρει μαζί με κάποια συγκεκριμένη τροφή; Αυτές είναι μερικές από τις ερωτήσεις που θα πρέπει να θέσετε στο γιατρό, αφού πρώτα τον ενημερώσετε με λεπτομέρειες για τυχόν αλλεργίες που έχει το παιδί.


Η σωστή δόση

Για να είστε σίγουροι ότι η δόση του φαρμάκου είναι η ενδεδειγμένη, διαβάστε προσεκτικά το χαρτί με τις οδηγίες και ακολουθήστε τις κατά γράμμα –εκτός εάν ο παιδίατρος σας έχει συμβουλέψει διαφορετικά. Αν υπάρχει κάτι που δεν καταλαβαίνετε, μη διστάσετε να τηλεφωνήσετε στο φαρμακοποιό ή στο γιατρό σας. Σε κάθε περίπτωση, πριν δώσετε το φάρμακο στο παιδί, βεβαιωθείτε ότι:

-Έχετε διαβάσει με πολύ μεγάλη προσοχή τους αριθμούς στις οδηγίες. Εάν βιάζεστε ή έχετε άγχος, είναι πολύ εύκολο να διαβάσετε «2» εκεί που γράφει «1/2» και να δώσετε τετραπλάσια δόση από τη συνιστώμενη. Πάντα να διαβάζετε τις οδηγίες σε μέρος με καλό φωτισμό.

- Γνωρίζετε πόσα ακριβώς κιλά είναι το παιδί. Πολλές φορές η δοσολογία είναι ανάλογη του βάρους, γι’ αυτό είναι χρήσιμο να ζυγίζετε το παιδί σε τακτά διαστήματα και να σημειώνετε το βάρος του σε ένα χαρτί που θα φυλάτε μέσα στο ντουλάπι με τα φάρμακα.

-Έχετε κουνήσει καλά το μπουκάλι -εάν πρόκειται για σιρόπι ή άλλο φάρμακο σε υγρή μορφή–, εφόσον βέβαια αναγράφεται στις οδηγίες ότι πρέπει το περιεχόμενο να ανακινείται καλά για να κατανέμονται με σωστό τρόπο τα συστατικά του.

-Δεν έχετε μπερδέψει τις κουταλιές του γλυκού με της σούπας. Πάντως, καλό είναι να γνωρίζετε ότι οι δόσεις σε όλα σχεδόν τα παιδικά φάρμακα μετριούνται με κουταλάκια του γλυκού.

-Δεν έχετε κάνει καμιά αυθαιρεσία στους υπολογισμούς. Εάν, για παράδειγμα, πρέπει να δώσετε δύο κουταλιές του γλυκού αλλά βρήκατε μπροστά σας μόνο ένα κουτάλι της σούπας, μην υπολογίσετε με το μάτι πόσο θα δώσετε. Ιδανικά, μετρήστε την ποσότητα με σύριγγα για να είστε απολύτως ακριβείς. Έχετε υπόψη ότι 1ml (milliliter) αντιστοιχεί σε 1cc και το 1 κουταλάκι του γλυκού σε 5cc.

- Δεν έχετε βάλει περισσότερη ποσότητα από τη συνιστώμενη. Ακόμα κι αν το παιδί έχει πολύ βήχα, υψηλό πυρετό ή βαρύ κρυολόγημα, δεν θα έχετε καλύτερα αποτελέσματα χορηγώντας περισσότερο φάρμακο. Οι δοσολογίες υπολογίζονται με βάση την ποσότητα της ουσίας που είναι ασφαλής για το παιδί και όχι με βάση τη σοβαρότητα της ασθένειας.

- Έχετε πρόχειρο το τηλέφωνο του γιατρού ώστε να τον καλέσετε άμεσα εάν διαπιστώσετε κάποια αναπάντεχη παρενέργεια.

Αν κατά λάθος μια-δυο φορές δώσετε στο παιδί λίγο περισσότερο φάρμακο, το πιθανότερο είναι να μην πάθει κάτι σοβαρό. Ωστόσο, ενημερώστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας για να βεβαιωθείτε. Κάντε το ίδιο και στην αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή το παιδί δεν παίρνει ολόκληρη τη δόση επειδή, για παράδειγμα, κάνει εμετό. Ίσως χρειάζεται να πάρει τη φαρμακευτική ουσία με διαφορετικό τρόπο, όπως με ένεση, υπόθετο ή ορό. Τέλος, σε καμιά περίπτωση μη δώσετε σε παιδί προσχολικής ηλικίας κάποιο φάρμακο που σας συνέστησε η μαμά ενός συμμαθητή του στον παιδικό σταθμό ή που του είχε χορηγήσει ο γιατρός του πριν από δεκαοχτώ μήνες. Αποφύγετε να χορηγήσετε ασπιρίνη σε μικρής ηλικίας παιδιά με λοιμώξεις άγνωστης αιτιολογίας χωρίς να έχετε ενημερώσει νωρίτερα τον παιδίατρό σας.



Πώς να του το δώσετε


Ο καλύτερος τρόπος για να βεβαιωθείτε ότι το παιδί λαμβάνει τη σωστή ποσότητα φαρμάκου είναι να του το δώσετε χρησιμοποιώντας το κατάλληλο εργαλείο. Γι’ αυτό, βάλτε το κουτάλι του τσαγιού πίσω στο συρτάρι και πάρτε το κατάλληλο δοσομετρικό κουτάλι (συνήθως περιλαμβάνεται στη συσκευασία). Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σύριγγα, δοσομετρικό καπάκι ή σταγονόμετρο. Η σύριγγα είναι ιδανική για τα μικρότερα παιδιά, γιατί με τη βοήθειά της είναι πιο εύκολο να ρίξετε όλη την ποσότητα του φαρμάκου στο στόμα τους. Εάν το παιδί προσπαθεί να το φτύσει, κρατήστε με το χέρι σας τα χείλη του ενωμένα ενώ βάζετε την άκρη της σύριγγας στο στόμα του μέχρι να το καταπιεί. Μπορείτε να δοκιμάσετε να του το δώσετε με το δοσομετρικό κουτάλι, αλλά είναι μάλλον απίθανο να το κάνετε να πιει όλη την ποσότητα, ιδιαίτερα εάν εκείνο αρνείται να συνεργαστεί.


Ο κατάλληλος χρόνος

Ο γιατρός σας είναι ο μόνος αρμόδιος για να υποδείξει κάθε πότε πρέπει να δίνετε το φάρμακο στο παιδί. Εάν σας πει «τέσσερις φορές την ημέρα», αυτό σημαίνει τέσσερις φορές κατανεμημένες στο χρόνο που το παιδί είναι ξύπνιο –δεν χρειάζεται να το ξυπνήσετε στις 3 τα ξημερώματα για να πάρει μια δόση (π.χ. στις 8 το πρωί, στις 2 το μεσημέρι, στις 6 το απόγευμα και στις 10 το βράδυ). Αν όμως πει «κάθε έξι ώρες», θα πρέπει να κρατήσετε με ακρίβεια το ωράριο ακόμα κι αν χρειαστεί να το ξυπνήσετε για τη νυχτερινή δόση. Εάν πρόκειται για αντιβίωση, βεβαιωθείτε ότι συνεχίζετε να του δίνετε το φάρμακο μέχρι να τελειώσει (ή για όσο χρόνο σας υπέδειξε ο γιατρός), ακόμα κι αν το παιδί δείχνει να έχει γίνει εντελώς καλά έχοντας πιει μόνο το μισό μπουκάλι. Εάν δείτε ότι τα συμπτώματα επιμένουν, παρόλο που δίνετε τη σωστή δόση για αρκετό χρόνο, επικοινωνήστε άμεσα με τον παιδίατρο.


Η σωστή φύλαξη

Φυλάτε πάντα τα φάρμακα μέσα στα κουτιά τους μαζί με το χαρτάκι των οδηγιών. Εάν για κάποιο λόγο χάσετε το χαρτί, είναι καλύτερα να το πετάξετε. Έτσι, δεν θα μπείτε στον πειρασμό να αυτοσχεδιάσετε. Τα εμβόλια, πολλά αντιβιοτικά αλλά και άλλα φάρμακα πρέπει να φυλάσσονται στο ψυγείο –ρωτήστε εάν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να πάτε… τρέχοντας από το φαρμακείο στο σπίτι ή δεν πειράζει εάν μείνουν για λίγη ώρα στην τσάντα σας. Όσα δεν χρειάζονται ψυγείο βάλτε τα σε δροσερό, σκοτεινό μέρος και όχι στο ντουλάπι του μπάνιου, όπου συνήθως υπάρχει υγρασία. Τέλος, φροντίστε να είναι κάπου όπου δεν μπορεί να φτάσει το παιδί και ελέγχετε τακτικά την ημερομηνία λήξης.



Όταν το παιδί αντιδρά

Τα περισσότερα φάρμακα, ακόμα και τα παιδικά, έχουν μάλλον δυσάρεστη γεύση, γι’ αυτό και είναι απόλυτα λογικό τα παιδιά να μην τρελαίνονται ακριβώς από τη χαρά τους όταν έρχεται η ώρα να τα πάρουν. Για να κάνετε τη διαδικασία πιο εύκολη —και το αποτέλεσμα πιο σίγουρο—, ρωτήστε το γιατρό εάν μπορείτε να δώσετε το φάρμακο αναμεμειγμένο με τον αγαπημένο του χυμό ή με ένα αφέψημα. Ωστόσο, αποφύγετε να ρίξετε το φάρμακο σε ποτήρι γεμάτο πορτοκαλάδα -εάν δεν το πιει όλο, δεν θα έχει πάρει τη σωστή δόση. Μια άλλη λύση είναι να ζητήσετε από το γιατρό να σας χορηγήσει την ίδια φαρμακευτική ουσία σε μορφή χαπιού, το οποίο μπορείτε να λιώσετε και να το δώσετε στο παιδί ανακατεμένο με λίγο γιαούρτι ή πουρέ φρούτου. Σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να δείξετε λίγο ενθουσιασμό για το σιροπάκι, αλλά σε καμιά περίπτωση μην πείτε στο παιδί «ήρθε η ώρα για το γλυκάκι» ή κάτι παρεμφερές. Είναι σημαντικό να ξέρει ότι πρόκειται για φάρμακο και όχι για λιχουδιά, ώστε να μην επιχειρήσει να αδειάσει το μπουκάλι εάν πέσει κατά λάθος στα χέρια του.

Τα Χριστούγεννα των αγγέλων


Τα Χριστούγεννα των αγγέλων

Νεκροταφείο, Ειρήνη, Μάρμαρο, Άγγελος 
Και να, πλησιάζουν χαρούμενες μέρες. Γιορτές και τα αγγελάκια εκεί στον ουρανό είναι χαρούμενα. Τρέχουν από δω κι εκεί για να κάνουν τις προετοιμασίες τους για τη βραδιά των Χριστουγέννων.

Φτιάχνουν γλυκά και λίστες φαγητών, άλλα ετοιμάζουν τα πιο λαμπερά τους φορέματα, άλλα έχουν αναλάβει το στολισμό τις μεγάλης αίθουσας στο μεγαλύτερο σύννεφο επάνω, για να γιορτ
άσουν και να ψάλουν το ¨ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία¨. Η χορωδία δοκιμάζει κι αυτή τις τραγουδιστικές της δυνάμεις ώστε το βράδυ των Χριστουγέννων οι ύμνοι από τα Θεία στόματα των αγγέλων που την αποτελούν να φτάνει τέλεια ως κάτω στο βασίλειο των ανθρώπων.

Φέτος έχουν νέα μέλη στη συντροφιά τους. Κάθε χρόνο η παρέα των αγγέλων μεγαλώνει και τα παλιότερα αγγελουδάκια αναλαμβάνουν να μάθουν στα νέα, τις υποχρεώσεις τους αλλά και να τα κάνουν να αισθανθούν την αγάπη της νέας οικογένειας.

Πριν λίγες μέρες μάλιστα υποδέχτηκαν ένα καινούριο μέλος. Ο μικρός σαστισμένος αλλά και χαρούμενος αγγελάκος προσπαθεί να μπει στην παρέα, είναι χαρούμενος που βλέπει να τον περιβάλουν τα υπόλοιπα αγγελάκια με τόση αγάπη σαν να τον περίμεναν από χρόνια, σαν εκεί να άνηκε από όταν γεννήθηκε. Αλλά ανησυχεί λίγο για τη μαμά που άφησε πίσω, ώσπου εκείνη να συνηθίσει στην απουσία του.

Ο καινούριος άγγελος δεν έχει πολλά να διηγηθεί στην νέα του οικογένεια αλλά τα αδερφάκια του άγγελοι πια, έχουν να του μάθουν πολλά. Θα τον ξεναγήσουν στα ονειρεμένα δικά τους μέρη, θα του μάθουν πώς να περπατά πάνω στα σύννεφα, θα παίξουν τα δικά τους παιχνίδια μαζί του. Αλλά και θα τον διδάξουν οι μεγαλύτεροι άγγελοι και θα τον προετοιμάσουν να παρουσιαστεί μπροστά στον παππούλη τους αγαπημένο Θεούλη.

Τότε εκείνος θα γελάσει μαζί του και θα απλώσει το χέρι του πάνω στο κεφαλάκι του και ίσως να του μαρτυρήσει γιατί τον διάλεξε να τον κάνει άγγελο και να τον έχει κοντά του. Ένα μυστικό που κανείς στον κόσμο των ανθρώπων δεν μπόρεσε να μάθει όσο κι αν αυτοί αναρωτιούνται κάθε φορά που ένα παιδί επιλέγεται να γίνει ένα αγγελάκι.

Και τώρα ο μικρός κάνει τις πρώτες του γνωριμίες περισσότερο με αυτούς που έκαναν το ίδιο ταξίδι με κείνον τον ίδιο καιρό, τους νέους σαν κι αυτόν σαν όταν τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο πρώτη φορά και με φόβο αλλά και χαρά κοιτούν και διερευνούν τα πάντα. Και αφηγούνται ο καθένας την δική του ιστορία αλλά ...

-Ε εσείς οι καινούριοι για ελάτε εδώ. Φωνάζει ένας άγγελος ο οποίος έχει ανέβει σε μια συννεφένια σκάλα και προσπαθεί να πιάσει ένα κουτί από ένα ράφι από τι άλλο; Σύννεφα!

Για προσέξτε τη σκάλα μην πέσει γιατί τα σύννεφα που είναι φτιαγμένη σαν να διαλύονται ...κι εσύ νεαρέ ...

-Εγώ; Λέει ο καινούριος.

-Για πιάσε εδώ το κουτί με τα χριστουγεννιάτικα στολίδια και θα με βοηθήσεις να στολίσουμε;

-Ναι αλλά εγώ δεν ξέρω, λέει ο μικρός

-Τι δεν ξέρεις; Δεν έχεις στολίσει εσύ εκεί κάτω στους ανθρώπους που ήσουν;

-Εγώ ...όχι ...είπε ο μικρός στενοχωρημένα.

-Κατάλαβα, του απάντησε ο μεγάλος. Μην στενοχωριέσαι μικρέ, θα μάθεις και θα δεις και θα χαρείς εδώ με μας όλα όσα δεν μπόρεσες εκεί κάτω.

Μετά τα δυο αγγελούδια άρχισαν να στολίζουν τα σύννεφα με κάθε είδους και χρώμα φως αστεράκια και γιρλάντες σε χρυσό και ασημί και ο μικρός που δεν είχε νοιώσει ως τότε αυτή τη χαρά είχε ένα πλατύ χαμόγελο στο ωραίο στοματάκι του.

Την άλλη μέρα τον φώναξαν να γίνει μέλος στη χορωδία.

-Μα εγώ δεν ξέρω ...δεν έχω μιλήσει ...

-Μη στενοχωριέσαι μικρέ, τώρα έχεις όλα όσα δεν μπόρεσες να έχεις ως τώρα.

Κι εκείνος δειλά στην αρχή, άρχισε να τραγουδά ύμνους που δεν είχε μάθει ποτέ ως τότε αλλά τους γνώριζε τόσο καλά ...

Εσύ έχεις Θεία φωνή του είπε ο άγγελος που διηύθυνε τη χορωδία. Θα σε κάνουμε πρώτο τραγουδιστή. Ξέρεις πόση δουλειά θα έχεις όλο το χρόνο;

Ο μικρός χαμογέλασε. Ήταν ευχαριστημένος.

Αργότερα και όταν οι ετοιμασίες ήταν στο τέλος τους και τις λεπτομέρειες ανέλαβαν οι μεγαλύτεροι των αγγέλων, ένας από αυτούς τράβηξε το νεαρό άγγελο κοντά του και του είπε:

Ξέρεις μικρέ ότι εκτός από όλα τα ωραία που συμβαίνουν εδώ ανάμεσά μας, γιατί έχουμε αγάπη για τον καθένα μας, για το Θεό μας και για τους ...; να εκεί για τους ανθρώπους που ότι κι αν κάνουν εμείς δεν τους κρατάμε κακία και είμαστε κοντά τους στο προσκεφάλι τους να τους προστατεύουμε. Έτσι κι εσύ θα αναλάβεις έναν άνθρωπο ας είναι δικό σου για να τον έχεις υπό την σκέπη σου να τον προστατεύεις και καμιά φορά μπορεί να τον συναντάς όταν εκείνος θα ονειρεύεται.

Του μικρού αγγέλου αυτό του άρεσε πολύ, χαμογέλασε πλατιά και η αγγελική του ψυχή γέμισε χαρά, ευφροσύνη, αγαλλίαση, γαλήνη, ευχαρίστηση και ευτυχία που τόσο πολύ τη δικαιούταν όταν ζούσε στους ανθρώπους αλλά ήταν να τη βρει κοντά στους αγγέλους ...

-Ε εσείς που αναλάβατε το στολισμό, κάτι ξεχάσατε, φώναξε ένας όμορφος ξανθός μικρός άγγελος. Αυτός είχε κάμποσο διάστημα εκεί και καθώς σκάλιζε την κούτα των στολιδιών βρήκε ένα τεράστιο αστέρι.

Το σήκωσε στα χεράκια του ήταν πανέμορφο!

Ωωωωω είπαν οι άλλοι το πιο ανεκτίμητο απ' τα στολίδια. Πρόσεξε μικρέ μην σου πέσει. Έχει μεγάλη συναισθηματική αξία. Αυτό είναι το ίδιο που στόλισε φέγγοντας τον ουρανό όταν ο υιός του Θεού κατέβηκε στη γη ως ένα μικρό μωράκι.

Ας το τοποθετήσουμε στο πιο ψηλό σημείο, κι όταν το βράδυ της Θείας γέννησης φτάσει, το φωτεινότερο άστρο του κόσμου θα λάμψει μέχρι τις καρδιές των ανθρώπων.

Εκεί, στο ίδιο σημείο όπου πριν λίγες μέρες ένα άλλο αστεράκι έπεφτε για να οδηγήσει μια ψυχούλα άνωθεν ...!

Καλά Χριστούγεννα απ' τη χώρα των αγγέλων

cathrinblogger.pblogs.gr

Το αγγελάκι της φουντωτής γιρλάντας

Αποτέλεσμα εικόνας για εικονες με αγγελούδια



Το αγγελάκι της φουντωτής γιρλάντας

- Έρχονται τα Χριστούγεννα! φώναξε χαρούμενα ένα χειμωνιάτικο πρωινό ο μικρός άγγελος. Η Χριστουγεννιάτικη φουντωτή γιρλάντα με τους εφτά αγγέλους που κρέμονταν από πάνω της, τινάχτηκε ολόκληρη.

- Μας ξύπνησες! διαμαρτυρήθηκαν οι άγγελοι με μια φωνή. Τι σε έπιασε και φωνάζεις ξαφνικά;

- Έρχονται! Έρχονται τα Χριστούγεννα! φώναξε και πάλι ο μικρός άγγελος. Οι άλλοι άγγελοι χασμουρήθηκαν. Ίσιωσαν τα χάρτινα φτερά τους που ήταν σκεπασμένα με λείο και μαλακό ύφασμα και ρώτησαν το μικρό τους αδερφό.


- Και εσύ που το ξέρεις; Μέσα σε αυτό το κουτί που είμαστε κλεισμένοι, δεν έχουμε ούτε ημερολόγια, ούτε ρολόγια. Πως μπορούμε να ξέρουμε τι εποχή είναι, αν πλησιάζουν τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα; Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιμένουμε τη στιγμή που κάποιος θα ανοίξει το καπάκι από το κουτί και θα μας τοποθετήσει με τα άλλα στολίδια πάνω στο δέντρο.

- Κι όμως εγώ ξέρω πως έρχονται τα Χριστούγεννα! Τα μυρίζω! Οι άγγελοι της φουντωτής γιρλάντας έξυσαν συγχρονισμένοι σαν χορευτές μπαλέτου, το φτιαγμένο από γουνίτσα φωτοστέφανο στο κεφάλι τους.

- Τα μυρίζεις; απόρησαν! Α, εσύ είσαι τελείως χαζούλης!

- Μα ναι! επέμενε ο μικρός άγγελος. Τα μυρίζω στον αέρα που έχει γίνει υγρός και βαρύς. Στη μυρωδιά από τα ξύλα που καίγονται στο τζάκι. Στα γλυκά με κανέλα και μέλι που φτιάχνουν στην κουζίνα του σπιτιού. Έρχονται Χριστούγεννα σας λέω!

- Εμείς το μόνο που μυρίζουμε εδώ μέσα είναι κλεισούρα και σκόνη. Κοιμήσου μικρέ. Έχουμε καιρό ακόμα μέχρι τα Χριστούγεννα του είπαν οι άγγελοι και ξάπλωσαν πάνω στο βαμβάκι που είχαν για στρώμα για να μη τσαλακωθούν και σκιστούν.
Όμως ο μικρός άγγελος, ο τελευταίος στη φουντωτή γιρλάντα με τους αγγέλους, δεν μπορούσε να κοιμηθεί από την χαρά και την προσμονή. Έφταναν τα Χριστούγεννα και επιτέλους θα βρισκότανε και πάλι πάνω στο στολισμένο δέντρο. Εκεί μπορούσε να βλέπει όλο το σπίτι, στολισμένο με γκι και κορδέλες. Να λιγουρεύεται το γιορτινό τραπέζι με τα γλυκά και τα φαγητά που μοσχοβολούσαν. Να λικνίζεται στο ρυθμό των όμορφων τραγουδιών που ηχούσαν παντού και να χαίρεται με τα γέλια, τα παιχνίδια και τις κλεφτές ανυπόμονες ματιές των παιδιών στα κουτιά με τα δώρα κάτω από τα κλαδιά του έλατου. Και να που πραγματικά είχε δίκιο.
Τα Χριστούγεννα πλησίαζαν με γοργούς ρυθμούς και κάποια μαγική στιγμή, το καπάκι του κουτιού που κρατούσε κλειστή την φουντωτή χριστουγεννιάτικη γιρλάντα με τους εφτά αγγέλους άνοιξε. Το φως ξεχύθηκε λαμπρό και ζεστό μέσα στο κουτί και ξύπνησε τα αγγελάκια που χαρούμενα φώναξαν όλα μαζί πια:

- Ήρθαν τα Χριστούγεννα! Ήρθαν τα Χριστούγεννα!

Μαζί με αυτό, άνοιξαν και άλλα κουτιά. Το μεγάλο κουτί με τις γυάλινες μπάλες που τσούλησαν γρήγορα στο χαλί. Το κουτί με τους βελούδινους φιόγκους που τεντώθηκαν νυσταγμένοι. Το κουτί με τις καμπάνες που με μιας άρχισαν να χτυπάνε. Τον ξύλινο καρυοθραύστη που ακόνισε την μασέλα του. Τα Άγιο-βασιλάκια που κρατούσαν κιθάρες και βιολιά στα χέρια τους. Και στη γλώσσα των παιχνιδιών που κανείς δεν γνωρίζει και δεν ακούει, άρχισαν όλα τα στολίδια να πανηγυρίζουν, να γελάνε και να τραγουδάνε χαρούμενα που μετά από μεγάλη αναμονή οι γιορτές έφτασαν και το φως της μέρας ανέδειξε τα όμορφα χρώματα τους.
Μα πιο πολύ χαρούμενος ήταν ο μικρός άγγελος της φουντωτής γιρλάντας. Γιατί αυτός ήξερε πιο μπροστά από τα άλλα στολίδια πως τα Χριστούγεννα είχαν φτάσει. Το μύριζε και το ένιωθε μέσα στην καρδιά του και δεν έβλεπε την ώρα να σταθεί πάνω στο δέντρο και πάλι. Και η στιγμή αυτή είχε φτάσει.

Τα λεπτά χέρια μιας όμορφης γυναίκας με μακριά μπουκλωτά μαλλιά μπήκαν μέσα στο κουτί και έπιασαν την γιρλάντα με τους αγγέλους. Η καρδιά του μικρού αγγέλου πήγε να σπάσει.

- Τώρα θα πετάξω ψηλά στο έλατο, σκέφτηκε. Θα δω το στολισμένο σπίτι, τα παιδάκια που τρέχουν γύρω από τα σκορπισμένα στο σαλόνι στολίδια και δώρα, τα χαμόγελα στα πρόσωπα όλων να ζεσταίνουν το κρύο που ένιωθα τόσο καιρό μέσα στο κουτί.
Μα καθώς σκεφτόταν όλα αυτά χρατς! Το χάρτινο φτερό του πιάστηκε στο καπάκι από το κουτί που δεν είχε καλά ανοίξει και κόπηκε στη μέση.

- Αχ τι κρίμα! Έσκισα το φτερό του τελευταίου στη σειρά αγγέλου. Δεν πειράζει.
Τώρα η γιρλάντα θα έχει μόνο έξι αγγέλους, είπε η γυναίκα με τα μπουκλωτά μαλλιά και παίρνοντας στα χέρια της ένα ψαλίδι έκοψε το σκοινί που συγκρατούσε τον άγγελο στην φουντωτή γιρλάντα και τον έβαλε και πάλι μέσα στο κουτί. Όλα τότε ησύχασαν.
Τα στολίδια έπαψαν να γελάνε και να φωνάζουνε στη γλώσσα των παιχνιδιών. Το φως που έλουζε τα κουτιά χλόμιασε και το κρύο σκέπασε τον μικρό άγγελο με το σκισμένο φτερό, που έμεινε ξαπλωμένος στον πάτο του κουτιού.

- Δεν θα γνωρίσω τα φετινά Χριστούγεννα. Δεν θα μυρίσω τα φρεσκοψημένα γλυκά στο φούρνο. Δε θα τραγουδήσω μαζί με τα παιδιά, που θα στέκονται στην πόρτα χτυπώντας τριγωνάκια τα κάλαντα για τον Χριστούλη, είπε πολύ λυπημένος ο μικρός άγγελος και χάρτινα δάκρυα άρχισαν να πέφτουν από τα ζωγραφισμένα μάτια του.

Μα πριν προλάβει να κρυώσει η καρδούλα του, άλλο ένα χέρι μπήκε μέσα στο κουτί. Ήταν μικρό και στρουμπουλό και άρχισε να ψαχουλεύει το κουτί ανακατεύοντας το μπαμπάκι του πάτου τόσο, που ο άγγελος έκανε τούμπες. Ύστερα, έπιασε τον μικρό άγγελο που έστεκε, χωρίς την γιρλάντα, μόνος με το σκισμένο φτερό του. Κι όταν το χέρι τον σήκωσε, ο άγγελος, έστω και με ένα φτερό, πέταξε ψηλά κι αντίκρισε ένα μικρό παιδάκι, που ίσα ίσα στεκόταν στα ποδαράκια του και περπατούσε άτσαλα. Το μικρό παιδάκι με τον άγγελο στο τεντωμένο του χέρι έφτασε στραβοπατώντας τη γυναίκα με τα μπουκλωτά μαλλιά και της έδωσε τον άγγελο.

- Θέλεις να τον βάλουμε κι αυτόν στο δέντρο; ρώτησε η γυναίκα.

Το παιδάκι γέλασε τότε τόσο τρανταχτά και γλυκά, που ο μικρός άγγελος έπαψε πια να κρυώνει και μια μαγική θαλπωρή τον τύλιξε.

Η γυναίκα πήρε τον μικρό άγγελο από το χεράκι του παιδιού, του τίναξε από πάνω του τα ανακατεμένα μπαμπάκια και με προσοχή κόλλησε το μισό φτερό που του έλειπε. Ύστερα, ανεβαίνοντας σε μια μεγάλη σκάλα τον έβαλε πιο ψηλά από τα άλλα στολίδια, πιο ψηλά ακόμα και από την γιρλάντα των έξι αγγέλων. Στην κορυφή του δέντρου! Και καθώς το μικρό παιδάκι είδε τον άγγελο τόσο λαμπερό και όμορφο άρχισε να χτυπάει παλαμάκια και για μια στιγμή φάνηκε σε όλους πως ο μικρός άγγελος ζωντάνεψε κι έγινε ένας αληθινός άγγελος που είχε κατέβει από τον ουρανό για να αναγγείλει τη γέννηση του Χριστού.

Κι εκεί απάνω ο μικρός άγγελος έζησε τα πιο όμορφα Χριστούγεννα που είχε ζήσει ποτέ του. Με μυρωδιές, με τραγούδια, με γέλια και παιχνίδια, μα και με κάτι ακόμα που έκανε τις γιορτινές μέρες πιο πλούσιες και πιο ζεστές. Με αγάπη!

christmasinathens.gr

Ο Ναός της Αγ. Άννας


Ο Ναός της Αγ. Άννας

Η Αγία Άννα είναι η πρωιμότερη από τις εκκλησίες που σώζονται σήμερα στην Τραπεζούντα. Αποτελεί ένα μνημείο άμεσα συνδεδεμένο με τη δράση αξιωματούχων, οι οποίοι σε διάφορες περιόδους συνεισέφεραν στην ανακαίνισή του ή έκαναν απλές δωρεές. Τη σημασία του ναού υπογραμμίζει και η διαχρονικότητά του: για περίπου 700 χρόνια, από τον 9ο ως το 15ο αιώνα, γίνονταν σ' αυτόν επεμβάσεις και δωρεές, όπως μαρτυρούν οι επιγραφές.
Ο κοιμητηριακός χαρακτήρας -τάφοι και επιγραφές που μνημονεύουν τη χρονολογία θανάτου συγκεκριμένων προσώπων- κυριαρχεί στην Αγία Άννα. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει και σε άλλους, πολύ σημαντικούς ναούς της Τραπεζούντας: στην Αγία Σοφία, στη Θεοσκέπαστο, στη Χρυσοκέφαλο. Αν όμως τα τρία τελευταία μνημεία είναι συνυφασμένα με την τοπική αυτοκρατορική δυναστεία των Μεγάλων Κομνηνών, η Αγία Άννα φαίνεται να συνιστά το ταφικό καθίδρυμα των τοπικών αξιωματούχων.

Το σωζόμενο οικοδόμημα,  μια  τρίκλιτη  καμαροσκέπαστη  βασιλική  με  κρύπτη
για τάφους, οφείλεται στη χορηγία ενός τοπικού αξιωματούχου, του πρωτοσπαθαρίου Αλεξίου, για την ανακαίνιση του ναού το 884/5. Το περιεχόμενο της επιγραφής που τον μνημονεύει αποτελεί εντυπωσιακή και πολύτιμη ιστορική πληροφορία, καθώς σε αυτή συναναφέρονται οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες της μακεδονικής δυναστείας, Βασίλειος Α΄, Λέων ΣΤ΄ και Αλέξανδρος. Πρόκειται για μια μοναδική μαρτυρία για την επαφή αυτής της απομακρυσμένης επαρχίας με το βυζαντινό κέντρο.
Η ιστορία λοιπόν του μνημείου ξεκινάει πολύ πριν από την εγκαθίδρυση της αυτοκρατορίας των Μεγάλων Κομνηνών κατά το 13ο αιώνα. Ωστόσο, κατά το 14ο και 15ο αιώνα το καθίδρυμα συνδέθηκε με το θάνατο, και κατά πάσα πιθανότητα με την ταφή, εκκλησιαστικών κυρίως αξιωματούχων. Συνολικά επτά επιγραφές από το διάστημα αυτό, στην πλειοψηφία τους ταφικές και σε μερικές περιπτώσεις συνοδευόμενες από τις προσωπογραφίες των νεκρών προσώπων, είναι ενδεικτικές για την ατμόσφαιρα που θα κυριαρχούσε στο εσωτερικό του ναού. Δυστυχώς, το υλικό που συνθέτει την παραπάνω εικόνα σήμερα θεωρείται οριστικά χαμένο. Μια ιδέα ωστόσο μπορεί να μας δώσει μόνο το φωτογραφικό υλικό και τα σχέδια δημοσιεύσεων του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα.
Ακριβώς επειδή το μνημείο δέχτηκε πολλές επεμβάσεις και προσθήκες στο πέρασμα του χρόνου, η ζωγραφική διακόσμησή του ανάγεται σε διάφορες περιόδους. Έτσι, εκτός από την πρώτη φάση τοιχογράφησης, η οποία έχει χρονολογηθεί στο 12ο αιώνα, έχουν διαπιστωθεί ζωγραφικά στρώματα του 13ου, του 14ου αλλά και του 15ου αιώνα. Σήμερα δεν είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε αυτές τις τοιχογραφίες, αφού ήδη από τις αρχές του αιώνα σώζονταν σε κακή κατάσταση. Σίγουρα όμως η ύπαρξη και μόνο των νεκρικών προσωπογραφιών του 14ου και του 15ου αιώνα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Επίσης, σύμφωνα και με την αφιέρωση του ναού, στις τοιχογραφίες εντοπίζεται και ένας κύκλος σκηνών με πρωταγωνιστές τους γονείς της Παναγίας, τον Ιωακείμ και την Άννα. Η απεικόνιση του θανάτου τους μάλιστα αποτελεί μια σπάνια σύνθεση για τα δεδομένα της βυζαντινής τέχνης. Εκτός από αυτό, όμως, συνεισφέρει στην άποψη περί ταφικής χρήσης του μνημείου και συνδυάζεται αρμονικά με τα νεκρικά πορτρέτα.

Aγία Άννα Τραπεζούντας, ανατολική όψη. Ο ναός αυτός, ένας από τους παλαιότερους της πόλης, έχει ιδρυθεί τον 9ο αιώνα.
Η ανέγερση της Aγίας Άννας συνδέεται με τη χορηγία αξιωματούχων της Τραπεζούντας. Για τον κτήτορα αλλά και για τη χρονολόγηση του ναού μάς πληροφορεί αφιερωματική επιγραφή πάνω από τη νότια είσοδο του ναού.

κείμενο: M. Kορομηλά,

[201] Δύο μεσαιωνικές αναφορές για την Αγία Άννα και το ομώνυμο χωριό της Λάρνακας


Η πρώτη αναφορά είναι του Δομινικανού μοναχού Φέλιξ Φάμπερ, που επισκέφθηκε το Σταυροβούνι στις 26 Ιουνίου 1483 και μας μιλά για την ύπαρξη μέρους από το ιερό λείψανο της Αγίας Άννας. Κατεβαίνοντας από το Σταυροβούνι, o Φάμπερ και η συντροφιά του, κατέλυσαν στο μετόχι της μονής, στο χωριό Santa Croce σε μια ελληνική εκκλησία, για να προσευχηθούν και να ξεκουραστούν. Ο Φέλιξ Φάμπερ είναι ο πρώτος που κάνει αναφορά στο χωριό Santa Croce. Σύμφωνα με τον Δομινικανό στο χωριό υπήρχε Ορθόδοξη και Λατινική εκκλησία, ανήκε δε στον εκάστοτε Λατίνο ηγούμενο της Mονής Σταυροβουνίου που είχε εδώ το κατάλυμά του. Από μια άλλη μαρτυρία [William Turner 1815], γνωρίζουμε ότι το χωριό Santa Croce βρισκόταν «στους πρόποδες του Σταυροβουνίου, κοντά στην Αγία Βαρβάρα».
Να πώς μας περιγράφει την εμπειρία του ο Δομινικανός μοναχός:… Eνώ καθόμασταν εκεί, ήρθε κάποιος κληρικός, ο οποίος μας είπε στα λατινικά. “τι κάνετε σε μια ελληνική εκκλησία; Πολύ κοντά βρίσκεται μια λατινική εκκλησία, στη οποία θα μπορείτε να προσευχηθείτε και να αναπαυθήτε”. Σηκωθήκαμε και πήγαμε μαζί του στη Λατινική εκκλησία. Παρουσίασε από το θησαυρό της εκκλησίας τον βραχίονα της Αγίας Άννας, μητέρας της ευλογημένης Παρθένου Μαρίας, που ήταν ευπρεπώς τοποθετημένος σε ασήμι…
Τη μαρτυρία αυτή την καταγράφουμε, επισημαίνοντας πως είναι η μοναδική σε όλο το διάστημα του μεσαίωνα στην Κύπρου που μιλά για την ύπαρξη μέρους από το ιερό λείψανο της Αγίας Άννας.


Η εκκλησία της Αγίας Άννας αναπαλαιώθηκε το 1878. Εδώ βρισκόταν το μοναστήρι που επισκέφθηκε ο Τσέχος προσκυνητής Πρέφατ το 1546
Μια δεύτερη αναφορά προέρχεται από τον Τσέχο περιηγητή Όλντριχ Πρέφατ. Είχε ξεκίνησε μαζί με άλλους το προσκυνηματικό του ταξίδι από τη Βενετία το 1546. Πέρασε από την Κύπρο πηγαίνοντας  στους Αγίους Τόπους και επιστρέφοντας, παρέμεινε στο νησί από τις 20 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 7 Νοεμβρίου. Στο διάστημα αυτό επισκέφθηκε το Σταυροβούνι. Επιστρέφοντας στη Λάρνακα από τη Μονή σημειώνει: «…Μετά το φαγητό ευχαριστήσαμε τον μοναχό και ξεκινήσαμε για την επιστροφή. Κατεβήκαμε σ’ ένα χωριό κάπου μισό μίλι τσέχικο από το Σταυροβούνι [ίσως στα Πυργά]. Εδώ φάγαμε κάτι και τραβήξαμε για την Λάρνακα. Όταν βρισκόμαστε κάπου μισό τσέχικο μίλι από την πόλη σε μια πεδιάδα φάνηκε ένα μοναστήρι με κήπο γεμάτο πορτοκαλιές. Η εκκλησία ήταν καινούργια και δεν ήταν πολύς καιρός που τέλειωσε το κτίσιμο της. Στο μοναστήρι θυμάμαι ότι ακόμη έκτιζαν όταν φθάσαμε εκεί. Ονομαζόταν μοναστήρι της Αγίας Άννας. Εδώ οι μοναχοί ήταν όλοι Έλληνες. Άνοιξαν το μοναστήρι και μας οδήγησαν στο εσωτερικό του. Πληροφορηθήκαμε ότι το κτίριο ήταν καινούργιο. Εδώ κάποιος φτωχός έσκαβε για να στήσει την καλύβα του και βρήκε μια μικρή ξύλινη εικόνα της Αγίας Άννας. Η εικόνα αυτή παρ’ όλο που βρισκόταν τόσο καιρό παραχωμένη διατηρούσε ακόμη τα χρώματα της. Αυτό οι κάτοικοι το εξήγησαν σαν θαύμα και αμέσως έκτισαν το μοναστήρι. Άπ’ εδώ τραβήξαμε για την Λάρνακα όπου δειπνήσαμε στον ξενώνα μας και περάσαμε την νύχτα».
Το μοναστήρι που αναφέρει Όλντριχ Πρέφατ πρέπει να ήταν κοντά στη εκκλησία της Αγίας Άννας στο ομώνυμο χωριό της Λάρνακας. Η ανεύρεση κατά την αναπαλαίωση της εκκλησίας από το Τμήμα Αρχαιοτήτων πριν από μερικά χρόνια, τριών διαφορετικών χρονολογικά δαπέδων και ταφικών στοιχείων εντός του ναού, αποτελούν ισχυρές ενδείξεις ότι η εκκλησία ανάγεται τουλάχιστον στο μεσαίωνα. Ίσως δε, να ήταν η παλιά εκκλησία του μοναστηριού που σύμφωνα με τον Πρέφατ που πέρασε απ’ εδώ το 1546, ήταν καινούργια και δεν ήταν πολύς καιρός που τέλειωσε το κτίσιμο της.
Έτσι, η γραπτή παράδοση των μεσαιωνικών κειμένων τεκμηριώνεται σε μεγάλο βαθμό από την αρχαιολογική σκαπάνη.

Πηγές; 1. Cobham C. D., Φέλιξ Φάμπερ, Excerpta Cypria, σ.40, Νicocia 1969. 2.Φλουρέντζου Παύλος, Τα Τσέχικα Οδοιπορικά της Αναγέννησης και η Κύπρος, σ.15, Λευκωσία 1977.

Δημοφιλείς αναρτήσεις