Δευτέρα 27 Αυγούστου 2018

Η σκόνη της ιστορίας

Ο χρήστης Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

iansta.blogspot.co.uk
Πολύ καιρό τώρα γράφω σε διάφορα φόρουμ και έχω μαζέψει ένα σωρό πόστς . Κάποια είναι ασήμαντα αλλά μερικά τα βρίσκω ιδιαίτερα και…
http://iansta.blogspot.com/2006/04/1922_27.html?m=1

Απριλίου 27, 2006

Μικρασία 1922 ("Η Σμύρνη μάνα καίγεται" )



«Η πυρκαιά τέθηκε σκόπιμα. Πολλοί Αμερικανοί πολίτες είδαν με τα ίδια τους τα μάτια τους Τούρκους τακτικούς στρατιώτες να βάζουν φωτιά σε σπίτια, κρατώντας κουρέλια βουτηγμένα σε βενζίνη. Η εξόντωση των χριστιανών που ακολούθησε, υπήρξε συστηματική... Πολλοί κατέφυγαν στις εκκλησίες όπου κάηκαν ζωντανοί, όταν οι Τούρκοι τις πυρπόλησαν.» (The London Times, 05/09/1922)

«Οι κεμαλικοί αποφάσισαν ότι η Σμύρνη θα γινόταν στο εξής πόλη καθαρά τουρκική. Οι γνώμες όλων συμπίπτουν: την πυρκαιά την άναψαν οι Τούρκοι, με την σύμπραξη του τακτικού τους στρατού...Οι Τούρκοι, μετά την λεηλασία της αρμενικής συνοικίας και τη σφαγή πολλών κατοίκων της, κατέφυγαν στην φωτιά, για να εξαλείψουν τα ίχνη των εγκλημάτων τους» (Ρενέ Πουώ, Γάλλος συγγραφέας)

«Πυρκαιά ξέσπασε σε πολλά σημεία, άρα επρόκειτο για συστηματική πυρπόληση, που μπορούσε να γίνει μόνο βάσει συντονισμένου σχεδίου. Οι Τούρκοι πυρπόλησαν την Σμύρνη, αποσκοπώντας στην έξωση όλων όσων δεν ήταν μουσουλμάνοι ή Εβραίοι. Η φωτιά που κατέστρεψε την Σμύρνη, ήταν η φυσική αποκορύφωση των ενεργειών του φανατισμένου Τουρκικού Στρατού» (Ενορκη μαρτυρία του καθολικού ιερέα της Σμύρνης, αιδεσιμώτατου Τσαρλς Ντόμπτσον)

Τί ήταν η Σμυρνη


"Κανείς δεν μπορούσε να φθάσει στη Σμύρνη και να μη επισκεφθεί το περίφημο παζάρι της. Ήταν μεγαλύτερο από της Κωνσταντινούπολης, αλλά και πιο δυτικότροπο. Κυριαρχούν τα προϊόντα της αγγλικής βιομηχανίας, γυαλικά, ελβετικά ρολόγια, χαλιά της Περσίας και γλυκά ταψιού." Όπως αναφέρει με έκπληξη ο Γάλλος περιηγητής Paul Eudel, to 1870, από το παζάρι δεν λείπουν τα αρχαία κομμάτια από τα ερείπια της Εφέσου.

Στα χρόνια του 1912 ο πληθυσμός της πόλης υπολογιζόταν σε 240.000 κατοίκους. Οι Έλληνες ήταν 100.000, οι Τούρκοι 60.000, Εβραίοι 20.000, Αρμένιοι 15.000 και 15-20.000 διαφόρων εθνοτήτων.

Οι Ελληνες κατοικούν κοντά στο λιμάνι και στο εμπορικό κέντρο, τον Φραγκομαχαλά, εδώ που από τον 16ο αιώνα διαμένουν οι Ευρωπαίοι, κυρίως Άγγλοι, Γάλλοι, Ολλανδοί, Βενετοί, Γενουάτες.

Από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια η Σμύρνη αναγράφεται ως αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο Γάλλος περιηγητής Vital Cuinet ανέφερε ότι υπήρχαν 13 ορθόδοξες εκκλησίες, 10 καθολικές, 3 αρμενικές, 3 εκκλησίες διαμαρτυρομένων και 15 συναγωγές.

Ο ναός της Αγίας Φωτεινής, άγνωστο πότε θεμελιώθηκε, υπήρξε από τους παλαιότερους της Σμύρνης. Στα 1892 τοποθετήθηκε στο κωδωνοστάσιο μεγάλο ρολόι βαυαρικού εργοστασίου. Ήταν το πλέον υψηλό και επιβλητικό μνημείο της εποχής. (Ναός  και κωδωνοστάσιο ανατινάχθηκαν με δυναμίτιδα από τους Τούρκους μετά την καταστροφή.)










Η φωτιά

Η καταστροφή της άρχισε 7 ημέρες μετά την αποχώρηση και του τελευταίου ελληνικού στρατιωτικού τμήματος από τη Μικρασία και μετά την είσοδο του τουρκικού στρατού, του ιδίου του Κεμάλ και των ατάκτων του στην πόλη.


Η μεγάλη πυρκαιά που κατέκαψε την πόλη, αποτέλεσε την «χαριστική βολή» για την ιωνική πρωτεύουσα που, επί 30 αιώνες, βρισκόταν σε ακμή. Το όνειρο του κεμαλισμού έλαβε σάρκα και οστά επάνω στις στάχτες και το αίμα: η ελληνική Σμύρνη ανήκε πλέον στο παρελθόν και στην ιστορική μνήμη.

Οι πρώτες φλόγες που κατέφαγαν τη Σμύρνη κι έσβησαν την ελληνοκότητά της άρχισαν να ξεπηδούν τη νύχτα της 30ής Αυγούστου κυρίως από την Αρμένικη συνοικία πού συνόρευε με το Παζάρι της Σμύρνης, τις Μεγάλες Ταβέρνες  τη συνοικία του Αγίου Γεωργίου και  με την Μητρόπολη της "Αγ. Φωτεινής. Φωτιά απο ότι φάνηκε αργότερα εκδηλώθηκε αρχικά στην αρμενική συνοικία και συγκεκριμένα από την ανατίναξη της Αρμενικής Εκκλησίας του Αγίου Νκολάου, όπου είχαν καταφύγει τα γυναικόπαιδα και πολιορκούντο από τους Τούρκους. Την πολιορκία την έσπασε με το ασκέρι του ο Έλληνας καπετάνιος Σιδερής (Ισίδωρος) Πανταζόπουλος, που επί πολλά έτη πολεμούσε τους άτακτους Τσέτες ληστές στα γύρω βουνά. Οι Έλληνες μπήκαν μέσα στην εκκλησία και έδωσαν νερό και τρόφιμα στους πολιορκημένους, όμως, οι πολυπληθέστεροι Τούρκοι γρήγορα ανασυντάχθηκαν και παίρνοντας πυρίτιδα από γειτονική πυριταδαποθήκη, περικύκλωσαν και πάλι την εκκλησία και την ανατίναξαν. Με τη βοήθεια του ευνοϊκού για τους Τούρκους ανέμου (που έπνεε αντίθετα από την τουρκική συνοικία) και της βενζίνης με την οποία οι Τούρκοι ράντιζαν τα σπίτια, η φωτιά φούντωσε . Όσο οι ώρες περνούσαν τόσο οι φλόγες υψώνονταν  Πυροβολισμοί κι εκρήξεις συνόδευαν τον εμπρησμό της άλλοτε χαρούμενης πολιτείας της πανάρχαιας πρωτεύουσας της πιο ελληνικής κι από την Ελλάδα Ιωνίας. Στο μεταξύ με την βοήθεια  της νύχτας  τούρκοι  εμπρηστές περιέτρεχαν τις σκοτεινές συνοικίες αδειάζοντας κουβάδες τη βενζίνη και το πετρέλαιο. Προπαντός όμως το πρωί της 31ης Αυγούστου είχε τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το σχέδιο του Νουρεντίν Πασά . Οι φλόγες η μία μετά την άλλη αναπηδούσαν από τις δύο χριστιανικές συνοικίες. Τα κτίρια πού ήθελε ο τουρκικός στρατός και η διοίκηση να διασώσουν τα προστάτευαν κατεδαφίζοντας τα πλαϊνά κτίρια και δημιουργώντας κενό για να μη μεταδοθεί η πυρκαγιά. "Δηλαδή οικοπεδοποιούσαν τον πλαϊνό χώρο. Έτσι διασώθηκε η ιταλική Σχολή, το Κεντρικό Παρθεναγωγείο και τα νεόδμητα (κτίρια της Ευαγγελικής Σχολής και του Ιωνικού πού δεν πρόλαβαν να το λειτουργήσουν οι Έλληνες.
Αναρίθμητοι ήταν εκείνοι πού κάηκαν ζωντανοί μέσα στα σπίτια τους και τα μαγαζιά τους. Ακόμη και οι ανήμποροι να μετακινηθούν άρρωστοι των νοσοκομείων έγιναν κι αυτοί στάχτη. Ανάμεσα τους και ο διάσημος Ιατρός Ιπποκράτης Αργυρόπουλος πού αρκετό καιρό βρισκόταν κλινήρης στο νοσοκομείο της Σμύρνης. Ένα μεγάλο πλήθος καιγόμενων Σμυρναίων μετακινήθηκε στον «Πανιώνιο» και κατέκλυσε τις κερκίδες του για να σωθεί. Άλλοι πάλι με τα βρέφη τους στις αγκαλιές έτρεχαν στο νεκροταφείο της πόλης τους

Μαρτυρίες από τους Ρενέ Πυώ στο βιβλίο του «ο θάνατος της Σμύρνης», τον αυτόπτη και αύτήκοο Πάλμερ Κίμπερλεγκ στο βιβλίο του «Το κορυφαίο έγκλημα του πολιτισμού», και  από τον «Καλό Σαμαρείτη» του  Τζωρτζ Χόρτον, γενικού  Πρόξενου των Η.Π.Α. στη Σμύρνη του 1922  γράφουν : «Ισχυρά απόβασης υπό την προστασίαν των πυροβόλων του στόλου, θα ήταν πολύ αποτελεσματική. Υπάρχουν δύο ιστορικά προηγούμενα, του Ναυαρίνου στα 1827, καί της Κρήτης στα 1897. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, οι ναύαρχοι χωρίς να περιμένουν οδηγίες των κυβερνήσεων τους, ενήργησαν με δική τους πρωτοβουλία και οι ενέργειες τους με τα γνωστά αποτελέσματα. Οι σύμμαχοι όμως δεν θέλησαν να σώσουν την Σμύρνη» (Ρενέ Πυώ, Ό θάνατος της Σμύρνης)Και όχι μόνο δεν θέλησαν να σώσουν την Σμύρνη και τους χριστιανικούς πληθυσμούς αλλά με εξαίρεση τους αμερικανούς ναύτες κτυπούσαν με κοντάρια τους έλληνες και τους αρμένιους πού κατόρθωσαν να φθάσουν κολυμπώντας στα πλοία τα υποτιθέμενα χριστιανικά αυτά πλοία σωτηρίας αλλά ξύλο αντί σωτηρία βρήκαν .. «Στις (2 π.μ.) 15 Σεπτεμβρίου 1922 οι επιβαίνοντες στα πολεμικά των λεγομένων χριστιανικών δυνάμεων, των ναυλοχούντων εις τον γραφικό λιμένα της Σμύρνης, εθεώντο εκ μακράς αποστάσεως την πυρπόλησιν της πόλεως και την σφαγήν των κατοίκων της. Οι ναύαρχοι αυτών των στόλων, άκουγαν απαθείς τάς φωνάς των γυναικών, τούς θρήνους των παιδιών, τάς οιμωγάς των σφαζομένων λαών».


Ξένες εφημερίδες μεταδίδουν μέσω των ανταποκριτών τους:«Με κάρα, γαϊδούρια, άλογα, αραμπάδες, με κάθε είδους τροχοφόρο, άλλοι στους ώμους, μικροί και μεγάλοι, οικογένειες ολόκληρες τούρκων κουβαλούσαν ανενόχλητοι τα κλοπιμαία, παράνομο καρπό της λεηλασίας τους». Το τρίπτυχο δράμα βιασμών, σφαγών, λεηλασιών, κορυφώθηκε τη νύκτα της 31ης Αυγούστου ξημερώνοντας η αποφράδα της 1ης Σεπτεμβρίου. Στη λαϊκή συνοικία τη λεγόμενη Τεπετζίκι σφάχτηκαν 300 γυναίκες, 80 νήπια, 550 άνδρες  από τσέτες και ζεμπέκηδες δηλ. τους άτακτους του τουρκικού στρατού πού αποτελούν την εγκληματική πρωτοπορία .
 «Στη συνοικίαν του Αγίου Κωνσταντίνου διεπράχθησαν φρικαλέα εγκλήματα από τους τσέτες. Στην εκκλησία μέσα της Μυρτιδιώτισσας στο Μερσινλή στραγγαλίσθηκαν δεκάδες κορίτσια ενώ στρατιώτες αποπατούσαν πάνω στην Αγία Τράπεζα. Πτώματα επί πτωμάτων στοιβάχθηκαν και σχημάτισαν σορούς το Οινοπνευματοποιείο του Πανάρετου και συγκεκριμένα στη συνοικία του αγίου Βουκόλου  είχαν καταφύγει εκατοντάδες γυναικόπαιδα και κτυπήθηκαν εκεί μέσα με όλμους και χειροβομβίδες.»

«Σε όλη την ευρύτερη παραλιακή ζώνη της Σμύρνης από το Κοκάργιαλι έως το Κορδελιό και σε μήκος 30 χιλιομέτρων οι Τούρκοι επιδόθηκαν σε γενική σφαγή των Ελλήνων κατοίκων και προσφύγων. Ολόκληρες οικογένειες εκτελούντο εν ψυχρώ».

«Στα προάστια Αγία Τριάδα και Πετρωτά, οι κάτοικοι βρήκαν τραγικό θάνατο εντός των εκκλησιών, στις οποίες είχαν καταφύγει. Στη συνοικία Τεπετζίκι οι Τούρκοι εκτέλεσαν περισσότερες από 300 γυναίκες και 66 βρέφη.»

Ο Γάλλος συγγραφέας Ρενέ Πουώ κατέγραψε μαρτυρίες συμπατριωτών του, οι οποίοι έκαναν λόγο για αποκεφαλισμένα σώματα μικρών παιδιών γύρω από την αρμενική μητρόπολη του Αγίου Στεφάνου.

Ο Αγγλος Ρόυ Τρέλοαρ, αντιπρόσωπος μεγάλης βρετανικής εταιρίας στην Σμύρνη κατέθεσε ενδεικτικά ότι από τα πεταμένα στους δρόμους πτώματα, η νοσογόνος δυσοσμία ήταν τόσο ανυπόφορη, ώστε ήταν αδύνατο να πλησιάσει κανείς στις Αρμενικές γειτονιές.

Αλλά, και στην προκυμαία η κατάσταση που επικρατούσε ήταν φρικώδης. Ιδιαίτερα ατιμωτική υπήρξε η μεταχείριση από τους Τούρκους των Ελλήνων αιχμαλώτων αξιωματικών και οπλιτών, οι οποίοι τους υποχρέωναν να καθαρίζουν γυμνοί την προκυμαία. Οι ταλαιπωρίες τους διήρκεσαν πολλές ημέρες, ενώ αρκετοί από αυτούς θανατώθηκαν με απαγχονισμό.

Στο Μερσινλί, στην εκκλησία της Παναγιάς της Μυρτιδιώτισσας, οι Τούρκοι, αφού ασέλγησαν σε δεκάδες κοπέλες [...] τις στραγγάλισαν. Στο προάστιο αυτό κατεσφάγησαν όλοι οι εκεί παραμένοντες.

Στο προάστιο Μπαιρακλί, προκειμένου, προκειμένου να αποφύγουν την ατίμωση και το βασανιστικό τέλος, εκατοντάδες νέες προτίμησαν να πέσουν στην θάλασσα, βρίσκοντας έτσι θάνατο από πνιγμό

Ο μαρτυρικός θάνατος  του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου

Το απόγευμα της 27ης Αυγούστου του 1922, ενώ ο Τουρκικός Στρατός ήλεγχει πλέον πλήρως την Σμύρνη, ένας Ιταλός καθολικός ιερέας ενημέρωσε τους Γάλλους σχετικά με τον θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεχε ο Χρυσόστομος. Πολύ σύντομα μια γαλλική περίπολος, αποτελούμενη από 20 ναύτες, κατέφθασε στην Μητρόπολη, την Αγία Φωτεινή, με σκοπό να φυγαδεύσει τον Χρυσόστομο. Οι Γάλλοι ζήτησαν από τον Μητροπολίτη να τους ακολουθήσει είτε στο προξενίο τους είτε στην καθολική εκκλησία της Sacre Coeur (Καρδιά του Ιησού). Εκείνος όμως αρνήθηκε τονίζοντάς τους ότι το καθήκον του υπαγόρευε να παραμείνει με το ποίμνιό του, «ως καλός ποιμένας», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε.

Λίγο αργότερα, κατά τις 19.30, κατέφθασε ένας Τούρκος αξιωματικός, ο οποίος συνοδευόταν από δύο στρατιώτες. Οδήγησαν τον Χρυσόστομο στην πλατεία Διοικητηρίου, μαζί με δύο από τα πλέον εξέχοντα πρόσωπα της Σμύρνης: τον δημογέροντα Γεώργιο Κλιμάνογλου και τον νομικό Νικόλαο Τσουρουκτσόγλου, εκδότης της γαλλόφωνης εφημερίδας «La Reforme». Η γαλλική περίπολος ακολούθησε τον μητροπολίτη, ο οποίος βρισκόταν ήδη ενώπιον του Νουρεντίν πασά. Ο τελευταίος έδωσε εντολή να εκτελεστούν οι δύο δημογέροντες. Ακολούθως απευθύνθηκε στον Χρυσόστομο λέγοντάς του: «Εμείς, θα τα βρούμε μαζί». Και συνέχισε, εξυβρίζοντάς τον χυδαία και κατηγορώντας τον για την φιλελληνική του στάση και τις ενέργειές του εναντίον του Τουρκικού έθνους. Κατόπιν του ανακοίνωσε ότι το «επαναστατικό δικαστήριο της ανεξαρτησίας», στην Αγκυρα, είχε ήδη αποφασίσει την καταδίκη του σε θάνατο.

Επειτα, ο Τούρκος αξιωματούχος κατευθύνθηκε προς το μπαλκόνι του κτηρίου, απ' όπου αντίκρισε, στην πλατεία Διοικητηρίου, τη θέα μαινόμενου πλήθους, 1.500 περίπου Τούρκων, στους οποίους απηύθυνε τα παρακάτω λόγια, δείχνοντας συγχρόνως τον Χρυσόστομο: «Αν καλό σας έκανε τούτος να του το ανταποδώσετε. Αν κακό σας έκανε, κάντε του και εσείς κακό! Εγώ σας παραδίδω τον χιρσίζ ντομούζ (κλεφτογούρουνο). Το μαρτύριο του  είχε μόλις αρχίσει.

Ο Τουρκικός όχλος, τελώντας σε έξαλλη κατάσταση, παρέλαβε τον Χρυσόστομο. Επιτέθηκε εναντίον του κτυπώντας τον με γροθιές, λοστούς και ξύλα και τον οδήγησαν σε ένα κουρείο, όπου τον ανάγκασαν να φορέσει μια λευκή μπλούζα. Στην συνέχεια, του ξερίζωσαν τη γενειάδα και τον έσυραν στην τουρκική συνοικία, προπηλακίζοντας και πτύνοντάς τον. Εκεί του επεφύλαξαν έναν αργό και βασανιστικό θάνατο: τον μαχαίρωσαν σε πολλά σημεία του σώματος του, εξόρυξαν τους οφθαλμούς του και του έκοψαν τα αυτιά και την μύτη.

Στο μαρτύριο του μητροπολίτη παρευρέθηκαν και οι 20 Γάλλοι ναύτες, την αντίδραση των οποίων περιέγραψε ο Γάλλος συγγραφέας Ρενέ Πουώ: «Η γαλλική περίπολος παρακολουθούσε... Οι Γάλλοι ναύτες «είχαν βγει από τα ρούχα τους». Χωρίς υπερβολή, έτρεμαν από αγανάκτηση και αποφάσισαν να επέμβουν. Ο επικεφαλής αξιωματικός τους, όμως, ακολουθώντας τις διαταγές που είχε, με το περίστροφο στο χέρι, τους εμπόδισε να κάνουν οποιαδήποτε κίνηση.... Δεν ξαναείδαμε τον Χρυσόστομο, που τον αποτελείωσαν σε μικρή απόσταση». Σύμφωνα με μια εκδοχή, ένας Τούρκος πυροβόλησε τον μητροπολίτη δύο φορές στο κεφάλι, δίνοντας τέλος στο μαρτύριό του. Κανείς δεν κατόρθωσε να πληροφορηθεί τι απέγινε - ότι απέμεινε από το κατακρεουργημένο σώμα του Χρυσοστόμου. Φημολογείται, ωστόσο ότι κατέστη δυνατό να ενταφιαστεί στο γήπεδο του Απόλλωνα.

Τραγικό υπήρξε και το τέλος των δυο δημογερόντων που τον συνόδευαν. Ο Γεώργιος Κλιμάνογλου απαγχονίσθηκε. Τον Νικόλαο Τσουρούκτσογλου, αφού τον έδεσαν από τα πόδια σε ένα αυτοκίνητο, τον περιέφεραν στο κέντρο της Σμύρνης, ενώ το κεφάλι του συρόταν στα λιθόστρωτα καλντερίμια.


 Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αρμένιος επίσκοπος, Γεβόντ Τουριάν, ζήτησε αρχικά άσυλο σε ένα καθολικό εκκλησιαστικό ίδρυμα. Τελικά κατόρθωσε να μεταβεί στις Η.Π.Α. Εκεί όμως εκτελέστηκε από Αρμένιους αγωνιστές, ακριβώς γιατί εγκατέλειψε το ποίμνιό του, αποφεύγοντας να θυσιαστεί μαζί του όπως έπραξε ο Χρυσόστομος.

Η τελευταία υποστολή σημαίας από τον Κ. Στούρνα

Σε μένα λαχαίνει ο θλιβερός ρόλος να κατεβάσω τη σημαία την Ελληνική από το ψηλό κοντάρι της για τελευταία φορά. Η σημαία αυτή κυματίζει τρία χρόνια τώρα, αφ' ότου έγινε η κατάληψη της Σμύρνης. Προκλητική στο ψηλό κοντάρι της αντίκρυ στον Τουρκομαχαλά, που υψώνεται πάνω ως τον Πάγο και τους Μπες Τεπέδες με το χανουμολόι και τις δεκοχτούρες. Πόσες αυγές μουεζίνηδες, χανούμισσες, μπέηδες, αγάδες, δεν αντίκρυσαν με βλέμμα μίσους τις πτυχές της. Πόσες φορές δεν αναπόλησαν στη θέση της τη σημαία του Ισλάμ με το μισοφέγγαρο και δεν ήλπιζαν να την ξαναϊδούν πάλι. Και να τώρα, που η στιγμή έφτασε. Η στιγμή που δεν την περίμεναν αληθινά. Να, που εγώ αυτή την ώρα θα κατεβάσω σιγά σιγά απ' το κοντάρι τη γαλάζια σημαία. Βγαίνω έξω τάχα αδιάφορος και κοιτάζω έναν όμιλο Τούρκων που παρακολουθεί απ' τη γωνιά του δρόμου με περιέργεια και χαρά κάθε κίνησή μας. Δεν έχω καμμιά αιτία να οχτρεύομαι αυτούς τους... ραγιάδες Τούρκους. Μα πρέπει εγώ να παίξω το ρόλο μου, ρόλο αδιάφορου, για να μην πάρουν είδηση πως έχουμε αποφασίσει να φύγουμε και μας χτυπήσουν. Η καρδιά μου είναι βαρειά. Κατεβάζω τη γαλανόλευκη σημαία σιγά-σιγά, όπως γινόταν τακτικά κάθε δειλινό τρία χρόνια τώρα, κι αφήνω απάνω στο ψηλό κοντάρι το σημαιόσκοινο, για να νομίσουν ότι και αύριο πρωί θα ξανασηκωθή στη θέση της.
Υ.Γ. Τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα προσωπικών σημειώσεων κυρίως όμως προέρχονται απο δημοσιεύσεις του Κέντρου Μικρασιατικών σπουδών και απο διάφορα site γύρω απο το θέμα.

Τιτσιάνο


Τιτσιάνο( 1485/90 - 27 Αυγούστου 1576)-"Οι τρεις ηλικίες του ανθρώπου"


Αρχείο:Vecellio di Gregorio Tiziano - autoritratto.jpgO Τιτσιάνο Βετσέλιο (Tiziano Vecellio ή Vecelli, π. 1485/90 - 27 Αυγούστου 1576), ευρύτερα γνωστός και ως Τισιανός ή Τιτσιάνο, ήταν Ιταλός ζωγράφος της Αναγέννησης. Ανήκει στη σχολή της Βενετίας και θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους της, του οποίου το έργο αντιπροσωπεύει τη μετάβαση από την παράδοση του 15ου αιώνα στην τεχνοτροπία που υϊοθετήθηκε κατά τον 16ο. Επηρέασε σημαντικούς ζωγράφους του επόμενου αιώνα, όπως τον Ρούμπενς και τον Βελάσκεθ. Διακρίθηκε εξίσου σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, φιλοτεχνώντας προσωπογραφίες, αλληγορίες, θρησκευτικά έργα, ιστορικές και μυθολογικές σκηνές.
Καταγόταν από ευυπόληπτη οικογένεια, αρκετά μέλη της οποίας ασχολήθηκαν επίσης με τη ζωγραφική. Ο ίδιος εκπαιδεύτηκε στο εργαστήριο του Τζιοβάνι Μπελίνι και τα πρώιμα έργα του εμφανίζουν έντονες επιδράσεις από το ύφος του Τζορτζόνε. Έζησε και εργάστηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Βενετία, ωστόσο η πληθώρα παραγγελιών που ανέλαβε για βασιλείς και άλλους ευγενείς της ιταλικής επικράτειας, ευνόησε τη διάδοση της φήμης του πέρα από τα σύνορα της γενέτειράς του. Υπήρξε ένας από τους πλέον διακεκριμένους ζωγράφους της εποχής του, που έχαιρε μεγάλης αναγνώρισης. Στο εργαστήριο του μαθήτευσε πιθανότατα ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος και ο Τζιάκοπο Τιντορέτο, αν και είναι εν γένει δύσκολο να αναγνωριστούν συνεχιστές του έργου του.ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B9%CF%84%CF%83%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BF



Σήμερα...


ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ 
στον ΦΑΝΟΥΡΗ και
στην ΦΑΝΟΥΡΙΑ !!!
    

Άγιος Φανούριος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Ο Άγιος Φανούριος είναι άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η ιστορική ύπαρξή του αγνοήθηκε μέχρι και τον 14ο αιώνα, οπότε και ενευρέθη εικόνα του, στο νησί της Ρόδου[1]. Σύμφωνα με την εικόνα του, ο άγιος ήταν νεαρός στρατιώτης ο οποίος υπέστη 12 μαρτύρια[2]. Υπάρχει επίσης η υπόθεση από ερευνητές ότι ο άγιος συγχέεται με τον Άγιο Γεώργιο, καθώς η εικόνα φαίνεται να έχει αρκετές ομοιότητες με αυτή του Αγίου Γεωργίου.
Από την εύρεση της εικόνας θεωρείται προστάτης του νησιού της Ρόδου. Γρήγορα μάλιστα η φήμη τους ως αγίου του απλώθηκε στα Δωδεκάνησα, την Κύπρο, την Κρήτη, τη Χίο, τη Λέσβο και τον υπόλοιπο ελληνικό χώρο. Σημερα υπάρχουν πολλές εκκλησίες κτισμένες στο όνομά του. Γιορτάζεται στις 27 Αυγούστου.

Πίνακας περιεχομένων

Λαογραφία

Η παρετυμολογική παρήχηση[3] του ονόματός του με το φαίνω: φανερώνω τον έκανε δημοφιλή στη λαϊκή παράδοση για την φανέρωση χαμένων ανθρώπων, ζώων ή πραγμάτων. Οι χριστιανοί φτιάχνουν μια νηστίσιμη πίτα, την φανουρόπιτα, για να τους φανερώσει ο άγιος απολεσθέντα αντικείμενα ή και την τύχη των ανύπανδρων κοριτσιών. Η πίτα γίνεται με εννέα υλικά, νηστίσιμα και αφού διαβαστεί και κοπεί σε σαράντα κομμάτια μοιράζεται στους πιστούς.

Η πίτα του Αγίου Φανουρίου


πηγή : http://www.madata.gr/cooking/41493.html

  Σήμερα του Αγίου Φανουρίου

Σήμερα 27 Αυγούστου, του Αγίου Φανουρίου και πρέπει να φτιάξουμε μία φανουρόπιτα. Πώς έγινε όμως αυτή η σύνδεση του Αγίου με τα χαμένα αντικείμενα;
Η πίτα του Αγίου Φανουρίου είναι μια νηστίσιμη πίτα που φτιάχνεται στην μνήμη του Αγίου (27/08) και προσφέρεται στους πιστούς ως ευλογία.
Σίγουρα είναι ένα έθιμο που ξεκίνησε από μια ευλαβική χειρονομία των πιστών (κυρίως από το γυναικείο φύλλο και το όνομα του έχει συνδεθεί με την εύρεση απολεσθέντων αντικειμένων αλλά και προσώπων) και δεν νομίζουμε ότι υποκρύπτει κάτι το αντικανονικό ή το άσχημο. Άλλωστε αν επρόκειτο για κάτι το οποίο αλλοίωνε την λατρευτική τάξη και ήταν αντίθετο με την εκκλησιαστική μας παράδοση, η εκκλησία είχε τον χρόνο και τον τρόπο να το διορθώσει και να το αποτρέψει.

"Ο νεοφανής Άγιος Φανούριος είναι, στη λαϊκή μας παράδοση, μέγας ευρετής απωλεσθέντων αντικειμένων. Αυτή ακριβώς η ιδιότητα δημιoύργησε το ιδιότυπο λατρευτικό υπόβαθρο της προσφοράς κατά την ημέρα της εορτής του (27 Αυγούστου) εθιμικών άρτων και γλυκισμάτων, τα οποία, αφού ευλογηθούν από τον ιερέα, μοιράζονται στους παρευρισκομένους.

Η σύνδεση του Αγίου με τα χαμένα αντικείμενα είναι παρετυμολογική: Ο Φανούριος φανερώνει! Η λατρεία του Αγίου Φανουρίου φαίνεται ότι ξεκινά από τη Ρόδο, όπου κατά την παράδοση βρέθηκε η εικόνα του, όταν έσκαβαν σε ερείπια παλαιού ναού έξω από τα τείχη της πόλης. Η αμφίεσή του παρέπεμπε σε στρατιωτικό Άγιο. Σε ειδικά εικονίδια πάνω στην ίδια εικόνα υπήρχαν σκηνές από το μαρτύριο του Αγίου. Ο Μητροπολίτης Ρόδου Νείλος (1355-1369) διάβασε την επιγραφή "Άγιος Φανούριος". Από τη Ρόδο η λατρεία του εξαπλώθηκε στα κοντινά νησιά και κυρίως στην Κρήτη, όπου υπάρχουν σήμερα τρία σπουδαία μοναστήρια στα οποία τιμάται και δεκάδες ναοί.

Στην προσφορά άρτων και γλυκισμάτων προς τον Άγιο Φανούριο ανιχνεύονται απηχήσεις των νεοελληνικών νεκρικών εθίμων, αφού το τάμα προς τον Άγιο σχετίζεται με τη μεταθανάτια τύχη των συγγενικών του προσώπων! Πιο συγκεκριμένα, η πίτα παρασκευάζεται "για να συγχωρέσει ο Θεός τση μάνας του Αγίου" ή "για συγχώριο της μάνας και της αδελφής του", ενώ συχνά προστίθεται στην ομάδα των γυναικών και η αρραβωνιαστικιά του! Ο μελετητής της ελληνικής λαογραφίας Γιώργος Αικατερινίδης κατέγραψε μια ενδιαφέρουσα παράδοση για τη μητέρα του Αγίου στις βρύσες Μεραμπέλλου:
"Η μάνα του Αγίου δεν ηκαμε καλό ποτέ τζη. Μόνο ένα κρομμυδύφυλλο ήδωσε μια βολά σ'ένα διακονιάρη. Σαν απόθανε ήβραζε σ'ένα καζάνι με πίσσα και ο Άγιος αρώτησε: α-Γιάντα η μάνα μου είναι εκειά μέσα;
Ο Μιχαήλ Αρχάγγελος τ'απηλοήθηκε: -Γιατί δεν ήκαμε ποτέ καλό. Να ρίξομε το κρομμυδόφυλλο που ήδωσε κι ανέ τηνέ σηκώσει να βγει επάνω, να σωθεί...
Ερίξανε το κρομμυδόφυλλο και η μάνα ντου βγήκε στα χείλια του καζανιού μαζί με τρεις άλλες γυναίκες που πιαστήκανε κι αυτές από το κρομμύδι. Μα η μάνα ντου τώσε δίνει μια σπρωξιά και πέφτουνε πάλι μέσα. Τοτεσάς λέει ο Αρχάγγελος: Θωρείς πως κι επαέ είναι ακόμη κακή.
Τοτεσάς ο Άγιος Φανούριος ζήτησε μια χάρη: Να μην πηγαίνουνε πράμα γι'αυτόν, μόνο για τη μάνα ντου για να λένε να τση συγχωρέσει ο Θεός..."

Οι παραλλαγές της παράδοσης για την αμαρτωλή μητέρα του Αγίου Φανουρίου που ακούγονται σ'όλη την Ελλάδα είναι δεκάδες. Ακόμη και ως ειδωλολάτρης που δεν ασπάστηκε το Χριστιανισμό αναφέρεται. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης σημειώνει στο διήγημά του "Γουτού Γουπατού" - χωρίς να αναφέρει τίποτα περισσότερο : "Όσοι επικαλούνται τον Άγιο Φανούριον οφείλουν να λέγουν: Θεός σχωρέσ' τη μητέρα του Αγίου Φανουρίου. Θεός σχωρέσ' την." (Νίκος & Μαρία Ψιλάκη, "Το ψωμί των Ελλήνων και τα γλυκίσματα της λαϊκής μας παράδοσης")

"Τον Άγιο Φανούριο έκανε αρκετά δημοφιλή η παρήχηση του ονόματός του προς το φαίνω, φανερώνω. Είναι ο Άγιος που φανερώνει τα χαμένα ζώα ή πράγματα και την τύχη. Γι'αυτό στις εικόνες παριστάνεται να κρατά στο χέρι αναμμένο κερί και στην πίστη του λαού έχει θέση μάντη. Εννοείται ότι το αίτημα συνοδεύεται και με ορισμένα τάματα. Π.χ. οι γυναίκες της Παρνασσίδας, όταν έχουν πράγμα χαμένο τάζουν:

Άγιε μου Φανούριε, φανέρωσέ μου το... και θα σου κάνω μια κουλούρα για την ψυχή της μάνα σου! (Η μάνα του Αγίου έχει πολλές αμαρτίες). Ύστερα νειρεύονται αυτό που έχασαν και το βρίσκουν. Τότε κάνουν μια κουλούρα και τη μοιράζουν στα μικρά παιδιά λέγοντας: "Πάρτε να σ'χωρέστε" (δηλαδή τη μάνα του Αγίου). (Αράχωβα).

Πίτα κάνουν και οι ανύπαντρες για να τους βρει γαμπρό. (Κρήτη)" (Γ.Α.Μέγας, "Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας")
"Για τον Άγιο Φανούριο ο λαός μας λέει πολλά. "Είναι ο Άγιος", λένε οι ξώμαχοί μας, "που φανερώνει τα κλεμμένα ζα και τα χαμένα πράγματα". Καμιά φορά πιστεύουν πως φέρνει και την καλή τύχη στον άνθρωπο. Του φανερώνει το δρόμο τον καλό. "Του φέγγει", λέει ο λαός για κάποιον που τον πάει καλά η τύχη του. "Του φέγγει ο Άγιος Φανούριος". Γι'αυτό στις εικόνες παριστάνεται να κρατάει στο χέρι κερί αναμμένο και να φωτίζει. " (Βασίλη Λαμνάτου, "Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας")

"Στην Κύπρο, στην Κρήτη και σε άλλες περιοχές, ο Άγιος μπορεί να φανερώσει στην κάθε ανύπαντρη κοπέλα το μέλλοντα σύζυγό της! "Οι ανύπαντρες κοπέλες που θέλουν να παντρευτούν ετοιμάζουν φανουρόπιτα για να φανερωθεί ο υποψήφιος γαμπρός". Στη Σκιάθο "πίτα στον Άγιο τάζουν και οι γυναίκες που τον παρακάλεσαν να τους φανερώσει το γαμπρό που θα κάμουν στην κόρη τους". Στη Φλώρινα, η φανουρόπιτα (που την πάνε οι ελεύθερες κοπέλες στην εκκλησιά) χρησιμοποιείται ως ονειρομαντικό μέσον με ένα κομμάτι που βάζουν κάτω απ'το προσκέφαλο (ο Άγιος θα φανερώσει το μέλλοντα σύζυγο).  [...]

Συνήθως η Φανουρόπιτα παρασκευάζεται με επτά ή εννιά υλικά! Η επιλογή των αριθμών αυτών δεν είναι καθόλου τυχαία, μια και είναι γνωστός ο ρόλος των αριθμών στις μαντικές και μαγικές πρακτικές. Τα επτά ή εννιά υλικά φαίνεται να ενισχύουν ακόμα περισσότερο τη δύναμη της πίτας! [...]


                                                                                                                        
Ντίνα Κ


Στη μνήμη του Αγίου Φανουρίου

Στη μνήμη του Αγίου Φανουρίου

Ο Άγιος Φανούριος είναι πολύ αγαπητός στους Έλληνες.  Οι άνθρωποι τον νιώθουν κοντά τους όταν μετά την επίκλησή του  βρίσκουν τα χαμένα αντικείμενα. Επίσης έχω διαβάσει ότι, όταν κατά την διάρκεια της γέννας δεν βγαίνει το παιδί,  να πείτε με πίστη "Άγιε Φανούριε φανέρωσέ το"
Πανελλαδικά  πολλές  είναι οι εκκλησίες στο όνομά του . 
Σας παραθέτω ένα μικρό δείγμα.
 
 Μεγάλη πανήγυρη έχουμε στο Βέλο στις 27 Αυγούστου με τον εορτασμό του Αγίου Φανουρίου στην ομώνυμη ενορία. Εκκλησία μικρή, κτίσθηκε με την συνδρομή του Στέφανου Ανδρέου την δεκαετία του 1920. Επειδή όμως λόγω μικρής χωρητικότητας δεν μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες της ενορίας, παρά τις πρόσθετες κατασκευές, οι κάτοικοι προχώρησαν σε ίδρυση νέου ναού, μεγαλύτερου, του Αγίου Γεωργίου. Σήμερα ο ναός αποτελεί κυρίως χώρο προσευχής.
 (Κάντε click στην εικόνα για μεγέθυνση)

Μονή Βαρσαμόνερου στα Βορίζια

DJI_0087
Η ερειπωμένη Μονή Βαρσαμόνερου βρίσκεται περίπου 53km νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, στις νότιες υπερώιες του Ψηλορείτη. Ήταν κτισμένη σε μια πανοραμική περιοχή κοντά στα Βορίζια, με απεριόριστη θέα στην πεδιάδα της Μεσαράς.
Η μονή Βαρσαμόνερου, από τις παλαιότερες στην Κρήτη, δεν λειτουργεί από τον 18ο αιώνα και αποτελεί μετόχι της Μονής Βροντησίου. Στην ακμή της ήταν σπουδαίο κέντρο μελέτης συγγραμμάτων και είχε διάφορα μετόχια, ανάμεσα τους και η μονή Βροντησίου. Ο πλούτος της αντανακλάται στις τοιχογραφίες της, από τα σπουδαιότερα δείγματα της Ενετοκρατίας στην Κρήτη.
Σήμερα διασώζεται μόνον ο κατάγραφος ενετικός ναός του Αγίου Φανουρίου. Ο ναός είναι ένα πολύ σπάνιο παράδειγμα εκκλησίας με δύο νάρθηκες στην είσοδο και οι δύο στις δεξιές γωνιές των δύο κλιτών. Περιέχει ενδιαφέρουσες διακοσμήσεις με τούβλα και οι πόρτες και τα γύρω παράθυρα είναι ανάγλυφα με γοτθικές επιρροές.
Αρχικά ο ναός αποτελούνταν από το βόρειο κλίτος (πριν το 1332) που ήταν αφιερωμένο στην Παναγία Οδηγήτρια, τοιχογραφημένος με τις παραστάσεις των 24 Οίκων του Ακαθίστου Ύμνου. Λόγου του αρχικού αυτού ναού, η μονή κατά την Ενετοκρατία ήταν γνωστή με το όνομα Chiesa della Madonna di Varsamonero, δηλαδή ναός Παναγίας Βαρσαμόνενου. Το νότιο κλίτος κτίστηκε αργότερα, αφιερώθηκε στον Άγιο Ιωάννη και διακοσμήθηκε με εντυπωσιακές παραστάσεις της Σταύρωσης και του Επιτάφιου Θρήνου. Δίπλα υπάρχει και το μικρότερο κλίτος του Αγίου Φανουρίου (εορτ. 27 Αυγούστου), που έγινε κι ο προστάτης της μονής.
Ο ναός είναι πολύ σημαντικός για τις παμπάλαιες τοιχογραφίες του, που χρονολογούνται στον 14ο και 15ο αιώνα. Είναι αντιπροσωπευτικά δείγματα μιας σπουδαίας τέχνης που ήκμασε την εποχή της Ενετοκρατίας σε ολόκληρη την Κρήτη και που αργότερα έφτασε στο απόγειο της με τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο (El Greco).
Κοντά στη μονή Βαρσαμόνερου υπάρχει η βυζαντινή Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, με τις παλιές τοιχογραφίες και το ανάγλυφο παράθυρο. Στο ιστορικό μουσείο Κρήτης στο Ηράκλειο βρίσκεται σήμερα το εξαιρετικής εκκλησιαστικής και ξυλογλυπτικής τέχνης τέμπλο της μονής.
               -----------------------------------------------------

Εκκλησία του Αγίου Φανουρίου στην Κιθαρίδα

Η Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Φανουρίου στην Κιθαρίδα
Η Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Φανουρίου στην Κιθαρίδα
Η Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Φανουρίου βρίσκεται μέσα στο χωριό. Η εκκλησία ανήκε στο μοναστήρι της Παναγίας της Ελεούσας που κι αυτό ανήκε στο μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης. Η εκκλησία που είναι τοποθετημένη σε μια εύφορη κοιλάδα κάτω από τους λόφους του Κρουσώνα, φαίνεται στα δεξιά καθώς μπαίνετε στο χωριό. Σταθμεύστε μέσα στο χωριό και ακολουθήστε τον πεζόδρομο προς τη γραφική εκκλησία του νεκροταφείου. Ο Άγιος Φανούριος είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες από αρχιτεκτονικής άποψης εκκλησίες της Κρήτης. Aποτελείται από τρία κλίτη κι ένα νάρθηκα που είναι τοποθετημένος μπροστά από το ιερό. Πάνω από αυτό το κομμάτι της εκκλησίας βρίσκονται τρεις τρούλοι, ένας για κάθε κλίτος. Είναι πολύ σπάνιο να συναντήσετε τρούλους πάνω από το ιερό της εκκλησίας κι αυτή είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Το εξωτερικό της είναι διακοσμημένο με κυκλικά σχήματα σε ασυνήθιστο μέγεθος (συχνά είναι τόσο μεγάλα όσο ένα πιάτο), καθώς και με επίσης σπάνιες ζωγραφιές, συμπεριλαμβανόμενων και πουλιών.




Η ασυνήθης διακόσμηση της εκκλησίας του Αγίου Φανουρίου στην Κιθαρίδα



Όμως ποιος είναι ο βίος του Αγίου Φανουρίου, ενός από τους πιο αγαπητούς άγιους σε όλο τον ελληνικό λαό, που κάθε χρόνο τιμά και πανηγυρίζει την μνήμη του στις 27 Αυγούστου;

Αυτός ο τόσο αγαπητός άγιος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χωρίς αμφιβολία ως δώρο Θεού, διότι ήταν και παράμενε άγνωστος για πολλούς αιώνες και μόνο το 1500 μ.Χ. βρέθηκε η Ιερή εικόνα του, που μας αποκάλυψε την ύπαρξή του την παρρησία του ενώπιον του Θεού, ο οποίος τον έχει χαριτώσει με τόσο μεγάλη θαυματουργική δύναμη. Δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα για τον Άγιο Φανούριο, μόνο το όνομά του που ήταν γραμμένο πάνω στην εικόνα που βρέθηκε και ήταν στρατιωτικός, όπως φανερώνει η στολή που φορά και μάλιστα κατά τους πρώτους αιώνες των μεγάλων διωγμών της Χριστιανοσύνης.

Επίσης πάνω στην εικόνα του, εικονίζονται και τα μεγάλα μαρτύρια που υπέστη ο Άγιος. Αυτά βέβαια είναι αρκετά, διότι μία εικόνα μας εξιστορεί όσα πράγματα θα μα εξιστορούσε και ένα βιβλίο.

Πριν από 500 περίπου χρόνια, όταν οι Τούρκοι είχαν κυριεύσει την Βυζαντινή Αυτοκρατορία, από ένα εντελώς τυχαίο γεγονός, βρέθηκε η ιερά και σεβάσμια εικόνα του Αγίου.

Τον καιρό που οι Αγαρηνοί, περίπου δηλαδή το 1500, κατέλαβαν το νησί της Ρόδου, θέλησαν να το οχυρώσουν και να ξαναφτιάξουν τα τείχη της πόλης, που είχαν σε πολλά σημεία καταστραφεί. Πήραν λοιπόν σαν εργάτες πολλούς χριστιανούς, κι εκείνοι, καθώς έσκαβαν στα χαλάσματα

Κάποιων σπιτιών και παλαιών γκρεμισμένων ναών, βρήκαν μία θαυμάσια εικόνα, ολοκάθαρη και άφθαρτη που φαινόταν σαν να είχε αγιογραφηθεί την ίδια μέρα, πράγμα αξιοπερίεργο και που αποδεικνύει ότι η ανεύρεση της εικόνας δεν είναι τυχαία, αλλά δωρεά του Θεού.

Η εικόνα έδειχνε τον Άγιο Φανούριο νέο στην ηλικία, ντυμένο στρατιωτικά, να κρατάει ένα σταυρό και μαζί μια λαμπάδα αναμμένη. Ολόγυρα από την εικόνα, κατά την συνήθεια των αγιογράφων τότε, υπήρχαν 12 παραστάσεις από τα μαρτύρια του Αγίου.

Τα μαρτύρια που απεικονίζονται είναι μεγάλα και σκληρά και αποκαλύπτουν ότι πρόκειται για μεγάλο και γενναίο αθλητή της πίστεως.

Στη πρώτη παράσταση:
Εμφανίζεται ο Άγιος να απολογείται με παρρησία μπροστά στο Ρωμαίο άρχοντα.
Στη δεύτερη :
Ο Άγιος εικονίζεται ανάμεσα σε στρατιώτες που τον χτυπούν με πέτρες στο κεφάλι και στο στόμα.
Στη τρίτη :
Δείχνει τη συνέχεια αυτών των βασανιστηρίων, όπου έχουν ρίξει τον Άγιο πλέον στο χώμα και τον χτυπούν μανιασμένα με ρόπαλα και ξύλα, ενώ προσεύχεται.
Στη τέταρτη:
Είναι γυμνός και ματωμένος μέσα στη φυλακή, όπου οι δήμιοί του του καταξεσκίζουν τις σάρκες με σιδερένια εργαλεία. Εκείνος υπομένει ατάραχος με το βλέμμα στραμμένο στον ουρανό.
Στη πέμπτη:
Ο Άγιος βρίσκεται μπροστά στο σκληρό τύραννο με μία έκφραση που δείχνει τον πόνο και το μαρτύριο.
Στη έκτη:
Προσεύχεται μόνος του μέσα στη φυλακή έχοντας υψώσει τα χέρια ικετευτικά προς τον Ουρανό.
Στη έβδομη :
Εικονίζεται ένα ακόμη μαρτύριο, όπου είναι γυμνός και καταματωμένος, ενώ γύρω του καίνε το σώμα του με αναμμένες λαμπάδες.
Στην όγδοη :
Εμφανίζεται καταπλακωμένος κάτω από μια μεγάλη πέτρα και ολόγυρά του βρίσκονται άγρια θηρία, έτοιμα να τον κατασπαράξουν, ωστόσο μοιάζουν να είναι καθηλωμένα από την αγιότητά του.
Στην ένατη:
Βρίσκεται μπροστά σε ένα ακόμα μαρτύριο, αφού τον έχουν στήσει μπροστά στα είδωλα με αναμμένα κάρβουνα στα χέρια, αλλά εκείνος προτιμά να κρατά τα κάρβουνα στα χέρια και να καίγεται, παρά να τα πετάξει στα είδωλα και να λυτρωθεί.
Στη δέκατη:
Δέεται με τα χέρια υψωμένα στον ουρανό, ενώ γαλήνη και το θείο φως είναι ζωγραφισμένα στο πρόσωπό του.
Στη ενδέκατη:
Η κορύφωση του μαρτυρίου του!

O Άγιος στέκεται στη μέση και οι βασανιστές του τον έχουν τοποθετήσει σ’ ένα μεγάλο μάγκανο και του τσακίζουν τα κόκαλα. Το πρόσωπο του παραμένει ήρεμο και υπομένει και υπομένει με καρτερία το φρικτό μαρτύριο. Στη τελευταία παράσταση εικονίζεται το φοβερό τέλος του μαρτυρίου του. Οι δήμιοί του τον έκαψαν ζωντανό, αφού μέχρι τέλους, στο Κύριό μας.

Εικονίζεται λοιπόν μέσα σ’ ένα λάκκο με αναμμένα ξύλα, περιτριγυρισμένος από αναμμένες φλόγες και καπνούς.
Πάλι όμως το πρόσωπό του εξακολουθεί να είναι ήρεμο και ατάραχο, εστραμμένο με πίστη και αγαλλίαση προς τον αγαπημένο του Χριστό.

Και μόνο τα μαρτύρια που εικονίζονται στην εικόνα του Αγίου, τον καθιστούν μεγαλομάρτυρα.
Παράλληλα όμως και τα αναρίθμητα θαύματα που Χάριτι Θεού επιτελεί, επιβεβαιώνουν ότι ο Άγιος έχει μεγάλη παρρησία προς τον Θεό.

Στα ερείπια λοιπόν εκείνα, ο επίσκοπος της Ρόδου, αναστήλωσε το ναό του Αγίου Φανουρίου, ο οποίος σώζεται μέχρι σήμερα, όπως και η εικόνα που βρέθηκε 500 χρόνια πριν. Τα θαύματα που από τότε άρχισε να τελεί ο Άγιος έγιναν αφορμή να συντρέχουν στη Ρόδο πολλού χριστιανοί για να ζητούν τις μεσιτείες του.

Η πιο χαρακτηριστική παράδοση στο λαό μας είναι βέβαια το εορταστικό Έθιμο της φανουρόπιτας που γίνεται συνήθως τη παραμονή της εορτής του. Η πίτα αυτή είναι συνήθως μικρή και στρογγυλή σαν μικρός άρτος, μοιράζεται στους πιστούς και γίνεται άλλοτε για να φανερώσει κάποιο χαμένο αντικείμενο ή κάποια χαμένη υπόθεση ή ακόμα να φανερώσει την υγεία σε κάποιον ασθενή.

Υπάρχει επίσης και παράδοση ότι με τη πίτα αυτή γίνεται μνεία της μητέρας του, αλλά άγνωστο για ποιο λόγο.
Ο Άγιος αποτελεί έναν από τους πιο αγαπητούς και προσφιλείς αγίους, στον οποίο, ακόμη και σήμερα, προστρέχουν πλήθος πιστών και εκείνος σπεύδει γρήγορα να εκπληρώσει ότι του ζητήσουμε.

Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Φανούριος ο Νεοφανής
Ο ένδοξος του Χριστού μεγαλομάρτυς Φανούριος ιστορικά δεν είναι γνωστός. Τον γνωρίσαμε μετά από τυχαία εύρεση της εικόνας του το δέκατο τέταρτο αιώνα στη Ρόδο. Τότε την ανασκαφή παλαιών οίκων στο νότιο μέρος του παλαιού τείχους βρέθηκε αρχαίος ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες. Μεταξύ αυτών βρέθηκε και αυτή του αγίου Φανουρίου, στην οποία ο άγιος εικονίζεται νεαρός στρατιώτης που κρατεί στο δεξί χέρι σταυρό με αναμμένη λαμπάδα. Η εικόνα περιβάλλεται από δώδεκα μαρτύρια.
Πολλοί έχουν συνδυάσει τη μνήμη του με φανερώματα και τον θεωρούν ως τον άγιο που φανερώνει χαμένα αντικείμενα ή κρυμμένα μυστικά. Και τούτο γιατί ο άγιος έγινε γνωστός από την φανέρωση της εικόνας του. Ας ευχηθούμε να φανερώσει ο μεγαλομάρτυς Φανούριος σε όλους μας την αγάπη του Θεού, το λόγο του Ευαγγελίου Του, το δρόμο της μετανοίας και της σωτηρίας μας.


Προστάτης της Νήσου Ρόδου
O Άγιος Φανούριος είναι ο πολιούχος και προστάτης Άγιος ολοκλήρου του νησιού τής Ρόδου. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας σκάβο¬ντας οι Αγαρηνοί για να ανακαινίσουν το κάστρο τής Ρόδου βρήκαν θεμέλια παλαιάς Εκκλησίας με πολλές εικόνες κατεστραμμένες ανάμεσα στις οποίες ξεχώριζε και μία παλαιά εικόνα πού έμοιαζε καινούργια και φρεσκοβαμμένη και τριγύρω στο πλαίσιο της, ήσαν ζωγραφισμένα όλα τα μαρτύρια του εικονιζόμενου Αγίου, ο οποίος φαινόταν πολύ νέος στην ηλικία, ντυμένος στρατιωτικά και κρατώντας στο δεξί του χέρι Σταυρό πάνω στον οποίο στηριζόταν αναμμένη λαμπάδα. Στον Άγιο Φανούριο καταφεύγουν οι πιστοί, για να επικαλεστούν την βοήθεια του στις διάφορες ανάγκες της ζωής τους και μάλιστα όταν χάσουν ο,τιδήποτε ζητούν την παρέμβαση του και αμέσως το βρίσκουν. Ανάμεσα στα άλλα δώρα πού προσφέρουν στον Άγιο οι πιστοί είναι και ή φανουρόπιτα, την οποίαν τάζουν στον Άγιο, για να τους φανερώσει το αντικείμενο πού έχασαν ή κάποια λύση σε οποιοδήποτε πρόβλημα τους.
Στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας τον Ναό του Αγίου τον εξουσίαζε ένας Τούρκος ο όποιος τον είχε κάμει στάβλο και έβαζε μέσα τα χόρτα και τα άχυρα για τα ζώα του. Μία μικρή χριστιανή γειτόνισσα είχε φτιάξει από ντενεκίδι ένα μικρό ακίνδυνο κανδήλι και το άναβε κάθε μέρα από ένα παράθυρο του τρούλου μη δίνοντας σημασία στις απειλές του Τούρκου.
Στον Συναξαριστή της Εκκλησίας αναφέρονται ορισμένα από τα θαύματα του Αγίου πού έκανε σε παλαιότερες εποχές. Είναι αδύνατο όμως να περιγράψει κάποιος τα θαύματα που κάνει καθημερινά ο Άγιος αυτός Μεγαλομάρτυρας του Χριστού σε όσους με πίστη επικαλούνται την μεσιτεία του στις ανάγκες και τις δυσκολίες της ζωής τους.
Γνωρίζουμε βέβαια ότι ή πηγή του κάθε καλού και της κάθε δωρεάς είναι ο Χριστός. Από τον Χριστό παίρνουν οι Άγιοι και δίνουν σε μας. Δεν είναι ανεξάρτητες μονάδες πού ενεργούν αυτόβουλα και αυτοδύναμα. Είναι μεσίτες ανάμεσα στον Χριστό και τους ανθρώπους, όπως και ο Χριστός είναι Μεσίτης ανάμεσα στον Θεό Πατέρα Του και σε μας.

Η μνήμη του Αγίου Φανουρίου γιορτάζεται στις 27 Αυγούστου στον Ιερό Ναό του στην Ρόδο, με λαμπρότητα και προσέλευση πλήθους λαού.

Κυριακή 26 Αυγούστου 2018

Φανουρόπιτα



Αποτέλεσμα εικόνας για Φανουρόπιτα
Η Φανουρόπιτα, είναι μια νηστίσιμη πίτα που φτιάχνεται στην μνήμη του Αγίου Φανουρίου και προσφέρεται στους πιστούς ως ευλογία.

Είναι ένα έθιμο που ξεκίνησε από μια ευλαβική χειρονομία των πιστών, κυρίως από το γυναικείο φύλλο, και το όνομα του έχει συνδεθεί με την εύρεση απολεσθέντων αντικειμένων αλλά και προσώπων.

Η παράδοση λέει ότι η Μητέρα του Αγίου Φανουρίου ήταν αμαρτωλή. Ήταν σκληρή, άπονη και αυστηρή με τους φτωχούς και τους συμπεριφερόταν πολύ σκληρά και απάνθρωπα. Μάλιστα για τον αμετανόητο χαρακτήρα της πήγε στην κόλαση. Προσπάθησε να τη σώσει ο γιος της, αλλά η κακία της δεν τον άφησε.

Αυτός λοιπόν είναι ο λόγος που οι νοικοκυρές φτιάχνουν την ημέρα αυτή γλυκές πίτες (Φανουρόπιτες) και αφού τις πάνε στην εκκλησία και ευλογηθούν τις μοιράζουν στη γειτονιά, με τη σύσταση να κάνουμε το Σταυρό μας και να ευχηθούμε να συγχωρεθεί η μάνα του Αγίου «Θεός σχωρεσ’ τη μάνα του Αγίου Φανουρίου». Την Φανουρόπιτα δεν την χαράσσουμε. Το πρώτο χάραγμα το κάνει ο Ιερέας στην εκκλησία, σχηματίζοντας ένα Σταυρό, όταν διαβάζει τις πίτες.

Συνταγή Φανουρόπιτας:


6 φλυτζάνια αλεύρι

2 κουταλάκια μπέϊκιν πάουντερ
2 φλυτζάνια ζάχαρη
2 φλυτζάνια σταφίδες
1 φλυτζάνι λάδι
Χυμό από 5 πορτοκάλια
1 φλιτζάνι καρύδια χοντροκομμένα
Ξύσμα πορτοκαλιού
1 κουταλιά κανελλογαρύφαλλο


Ο Άγιος Φανούριος εισακούει πάντες


Βρήκα μια παλιά ανάρτηση σ' ένα Blog και μου άρεσε πολύ Σκέφτηκα να σας την παρουσιάσω κι ελπίζω να μην ενοχληθεί ο κάτοχός της
 Προσωπικά βρίσκω πολύ ενδιαφέρον το εν λόγω blog 
 και σας προτείνω να το εξερευνήσετε


Αποτέλεσμα εικόνας για το εκκλησακι του αγίου Φανουρίου στη λιμνη Δόξας Φενεού Κορινθίας
το εκκλησακι του αγίου Φανουρίου στη λιμνη Δόξας Φενεού Κορινθίας

Ο άγιος Φανούριος γιορτάζει αύριο.
Είναι ένας άγιος μάρτυρας που αποκαλύφθηκε τον 20ο αιώνα και είναι ταχύτατος εις αντίληψη.
Στην πατρική μου οικογένεια μάθαμε να τον ευλαβούμαστε από μικροί και τον είδαμε πολλές φορές βοηθός και συμπαραστάτη.
Ένα επιπλέον στοιχείο που κάνει αυτό τον άγιο πολύ αγαπητό, είναι η θρυλούμενη προτροπή του σε όσους τον ευλαβούνται να εύχονται για τη μάνα του, λέγοντας «Θεός σχωρές τη μάνα του αγίου Φανουρίου» κι εκείνος θα τους ανταποδίδει την ευλάβεια και τη προσευχή για την ανάπαυση της μητέρας του.
«Εις τους καθ' ημάς χρόνους, όσοι επικαλούνται τον Άγιον Φανούριον, οφείλουν να λέγουν: «Θεός σχωρέσ' την μητέρα του Αγίου Φανουρίου! Θεός σχωρέσ' την!» Η σύμπτωσις μαρτυρεί απλώς πόσον κοινή είναι η προς την μητέρα φιλοστοργία, και εις τους Αγίους και εις τα τέρατα.»  γράφεο ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.
.
Ένας άγιος μάρτυρας, με μεγάλη παρρησία στον Θεό,  ζητά από τους επί της γής χριστιανούς να εύχονται για την μητέρα του....Πόση στοργή και πόση ταπείνωση , αλλά και τι αίσθηση της ενότητας στρατευομένης και θριαμβεύουσας Εκκλησίας ! 
                               
Έβαλα και τη συνταγή για τη φανουρόπιττα,μαζί με την φωτογραφία τού παρεκκλησιού του στη λίμνη Φενεού και κάποια χαριτωμένα λαογραφικά παραλειπόμενα όπως τα αλίευσα στο διαδίκτυο.
Ας είναι βοήθεια σε όλους τους δυσκολεμένους ο καλός μας άγιος κι ας φανερώνει το θέλημα του Θεού στις ζωές μας.
Ε,κι ας πούμε ενα «Θεός σχωρές τη μανουλα του » καθώς θα γευόμαστε το γλυκό κομμάτι της φανουρόπιτας που θα μοιραστεί σήμερα κι αύριο στις εκκλησιές μας.

ΦΑΝΟΥΡΟΠΙΤΑ 

Το έθιμο που συνδέεται με τον Άγιο αυτό, η Φανουρόπιτα, ήταν για μένα η γέφυρα του πολιτισμού που μου επέτρεπε τα τρεχαλητά ανάμεσα στις γλώσσες, τις θρησκείες, τις παραδόσεις. Τρεχαλητά βέβαια γιατί η γιαγιά μου που είχε μάθει να φτιάχνει τη Φανουρόπιτα από την κυρία Κορνηλία στη Θεσσαλονίκη πριν από τον πόλεμο και που πίστευε στον 'Αγιο Φανούριο κι ας ήταν Εβραία, με έστελνε μικρό να μοιράσω την πίτα στις φίλες και τις γειτόνισσες τρέχοντας αφού έφτυνε πρώτα κάτω: " Πρόσεξε ξεμυαλισμένο, θα πας τη Φανουρόπιτα τρέχοντας και θα γυρίσεις πίσω πάλι τρέχοντας, πριν να στεγνώσει καν το σάλιο μου αλλιώς θα έχει τιμωρία!!". Έτσι λοιπόν, έπαιρνα και εγώ τη Φανουρόπιτα στα χέρια και έτρεχα στους δρόμους της Ιερουσαλήμ να τη μοιράσω στις multi-culti φίλες της γιαγιάς μου, εβραίες, μουσουλμάνες και κάτι τσιγγάνες αγνώστου για μένα θρησκεύματος. Φυσικά οι πίτες δεν ήταν διαβασμένες αλλά αυτά για τη γιαγιά μου ήταν λεπτομέρειες και δεν μου φαινόταν πως αυτό το υπολόγιζε κανείς. Ίσως φταίει που ήμουν μικρός κι αν υπήρχαν αντιρρήσεις δεν το θυμάμαι ή ο κόσμος δεν θα'χε τρελλαθεί τόσο πολύ όσο σήμερα ...; Βέβαια, η γιαγιά μου έλεγε πως "στις μεγάλες ανάγκες", οι μουσουλμάνες και οι εβραίες της γειτονιάς της Θεσσαλονίκης ζήταγαν από την κυρία Κορνηλία να ψησει μια φανουρόπιτα και να την πάει στην Εκκλησία να τη διαβάσει κιόλας γιατί όπως και να το κάνουμε, "ο επίσημος αντιπρόσωπος" είναι αλλιώς. Ο Άγιος Φανούριος δεν έβρισκε μόνο τα χαμένα, γινόταν μια γέφυρα που ένωνε τους ανθρώπους και άμβλυνε τις διαφορές. Πριν από κάποια χρόνια ταξίδευα πολύ και περνούσα μεγάλα χρονικά διαστηματα στο εξωτερικό. Τότε λοιπόν, δεν ξέρω πώς, μου είχε καρφωθεί η ιδέα ότι θα πάθαινα κάποιο ατύχημα που θα προκαλούσε απώλεια της μνήμης μου και θα ξεχνούσα ότι είχα γεννηθεί στη Μεσόγειο κι έτσι, δεν θα επέστρεφα ποτέ σε αυτή. Η σκέψη αυτή μου προξενούσε πανικό. Είχα βάλει λοιπον σ'ενα τσίγγινο κουτί, κάποια πράγματα που θα οδηγούσαν τα ίχνη μου πίσω. Ειλικρινά ντρέπομαι να απαριθμήσω "τα αντικείμενα της μνήμης", είναι πολύ μελό, όμως, είχα συμπεριλάβει σε αυτά τη συνταγή της Φανουρόπιτας γραμμένη στα εβραϊκά από το χέρι της γιαγιάς μου. Νομίζω πως αυτό τα λέει όλα. Τη συνταγή αυτή, όπως έκανε πριν από μένα και η μακαρίτισσα η Κορνηλία στην πολυπολιτισμική, πολύχρωμη και ανθρώπινη προ-πολεμική Θεσσαλονίκη, τη διέδωσα συνειδητά στα πέρατα της γης. Όπου και να πήγα, έφτιαχνα τη Φανουρόπιτα και έλεγα την ιστορία της. Θυμάμαι τη συγκίνηση που προκλήθηκε όταν την πόσταρα στο φόρουμ των Σκεπτικιστών πριν απο μερικά χρόνια μαζί με την ιστορία και τη συνταγή της βασιλόπιττας και ακόμη και σήμερα παίρνω ε-μέηλ από αγνώστους από την Αμερική και την Αυστραλία που μου λένε ότι την έχουν συμπεριλάβει στις οικογενειακές τους συνήθειες, τη φτιάχνουν στους φίλους τους λέγοντας την ιστορία που τους διήγηθηκε" ένας τύπος από τη Μεσόγειο". Το έχω σκεφτεί πολλές φορές και πλέον είμαι βέβαιος. " Σ'αυτή τη γη που την πατούμε κι όλοι μέσα της θα μπούμε", η μαγειρική και ο έρωτας παραμένουν οι πιο ανατρεπτικές, οι πιο επαναστατικές πράξεις.
 
*Φανουρόπιτα*
 
Συνταγή Κορνηλίας Πιτένη
 
Η παράδοση λέει ( δεν ξέρω ποια παράδοση, ό,τι μου είπαν λέω) ότι τα υλικά αυτά, μπαίνουν με τη συγκεκριμένη αυτή σειρά και ανακατεύονται σε μια λεκάνη και καθώς φτιάχνουμε την πίτα " μελετούμε" αυτό που θα ζητήσουμε από τον Άγιο Φανούριο.
1 1/2 φλυτζάνι καρύδια
3/4 φλυτζανιού σταφίδες
1/2φλυτζάνι ζάχαρη
2 κουταλιές κανέλλα
1/2 κουταλάκι γαρύφαλλο
4 κουταλιές ξύσμα πορτοκαλιού
1 κουταλάκι σόδα κοφτό
1 1/2 κουταλάκι Baking powder
1/2 φλυτζάνι πορτοκαλι
3/4 φλυτζανιού ηλιέλαιο
Αλεύρι όσο πάρει ( λίγο λιγότερο από 1 πακέτο farin up)
Ανακατεύουμε καλά όλα τα υλικά σε μια λεκάνη, μεταφέρουμε τη ζύμη σ'ενα μικρό ταψί, ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 180C για 45 τουλάχιστον λεπτά.
προσθήκη 25  Αυγούστου 2010: μπορείτε να δείτε  ΕΔΩ την ευχή για την φανουρόπιττα και μία ακόμα εύκολη  συνταγή 

Δημοφιλείς αναρτήσεις