Η αξία της Ζέας δεν είναι μόνο διατροφική
Η τέλεια προσαρμογή του δίκοκκου σιταριού (Ζέα) στο ελληνικό κλίμα, το καθιστά ιδανική επιλογή όχι μόνο για τον καταναλωτή, αφού δεν περιέχει γλουτένη, αλλά και για τον αγρότη, αφού είναι ανθεκτικό στις κοινές ασθένειες των σιτηρών και δεν χρειάζεται ούτε ιδιαίτερη κατεργασία του εδάφους.
Δυσκολεύτηκε να βρει σπόρο Ζέας, αλλά ανταμείφθηκε από την απόλυτη προσαρμογή της ποικιλίας και την ανθεκτικότητά τηςΔυσκολεύτηκε να βρει σπόρο Ζέας, αλλά ανταμείφθηκε από την απόλυτη προσαρμογή της ποικιλίας και την ανθεκτικότητά της
Ταυτόχρονα, στη σπορά και τη συγκομιδή του μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ίδια μηχανήματα με το σκληρό σιτάρι, αρκεί να γίνουν πολύ μικρές προσαρμογές, λόγω του χοντρόφλουδου σπόρου. Εκεί ακριβώς βρίσκεται και το «μειονέκτημά» του, καθώς χρειάζεται άλεσμα σε πετρόμυλο για να παραχθεί αλεύρι. Στα μυστικά της Ζέας μας μυεί μία από τις πρώτες παραγωγούς που πίστεψαν σε αυτή την ποικιλία, η Δήμητρα Τριανταφύλλου, και καταθέτει τη μέχρι τώρα εμπειρία της, ενώ έχει ξεκινήσει να πειραματίζεται και με το Μαυραγάνι Λήμνου, μία ακόμα σπάνια ποικιλία, μοναδικής διατροφικής αξίας.
Πώς πήρατε την απόφαση να καλλιεργήσετε δίκοκκο σιτάρι;
Όταν, τυχαία, πληροφορήθηκα ότι το Ζέα είναι αρχαιοελληνικό φυτό και ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος το απαγόρευσε, έψαξα να το βρω. Έβλεπα στην αγορά μόνο αλεύρι από Ζέα. Έτσι, αποφάσισα να φέρω πιστοποιημένους σπόρους από το εξωτερικό. Πριν από δύο χρόνια, ξεκίνησα με ένα χωράφι τεσσάρων στρεμμάτων, το οποίο βρισκόταν σε αγρανάπαυση για τέσσερα χρόνια. Κράτησα τον πρώτο σπόρο και φέτος έφτασα να σπείρω 20 στρέμματα Ζέα και άλλα τόσα Μαυραγάνι Λήμνου.
Θεωρείτε ότι η αναπαραγωγή σπόρου είναι εύκολη υπόθεση;
Είναι εύκολη. Το σιτάρι αυτό είναι χοντρόφλουδο και σκληρό, ανθεκτικό στις ασθένειες και τις αντίξοες συνθήκες. Μπορείς να το σπείρεις σε ένα χωράφι χωρίς ιδιαίτερη προεργασία, ούτε χρειάζεται φυτοπροστατευτικά σκευάσματα. Εμένα, προσωπικά, δεν μου δημιούργησε το παραμικρό πρόβλημα.
Αν και φέτος είχαμε αρκετούς αέρηδες και πολλές βροχές, η παραγωγή ήταν πολύ ικανοποιητική. Βέβαια, ο γεωργός δεν μπορεί ποτέ να είναι σίγουρος για τη σοδειά. Εξαρτάται από τον Θεό και τα καιρικά φαινόμενα.
Θα χαρακτηρίζατε αποδοτικές αυτές τις τρεις χρονιές που ασχολείστε με την καλλιέργεια;
Σίγουρα, αποδοτικές και χωρίς πολλές διακυμάνσεις. Εμείς σπέρνουμε ανά στρέμμα 25-30 κιλά και παίρνουμε μια απόδοση, ανάλογα τη χρονιά, της τάξης των 150-180 κιλών. Το κοινό σκληρό σιτάρι έπιανε γύρω στα 200 κιλά το στρέμμα. Βέβαια, επειδή τα χωράφια μου διαθέτουν γεωτρήσεις, πότισα 2-3 φορές.
Η μεταποίησή του είναι εξίσου εύκολη υπόθεση;
Το σημαντικότερο είναι ότι ο σπόρος αλέθεται αποκλειστικά σε πετρόμυλο λόγω της χοντρής του φλούδας. Όταν θα πάρεις το αλεύρι, πρέπει να το κοσκινίσεις, για να φύγει η φλούδα. Αν και κάποιοι την κρατάνε, λόγω των φυτικών ινών που περιέχει. Σαν «ολικής άλεσης», δηλαδή.
Ποια είναι η τιμή του προϊόντος για τον παραγωγό και εσείς πόσο το πουλάτε για σπόρο;
Λόγω του ότι χρειάζομαι ακόμα τους σπόρους για την αύξηση της παραγωγής της επόμενης χρονιάς, δεν έχω πουλήσει ακόμη κάποια ποσότητα στην αγορά. Οι παραγγελίες, εξάλλου, μόνο για σπόρο από άλλους καλλιεργητές ήταν υπεραρκετές. Η μέση τιμή για τον σπόρο είναι τα 5 ευρώ το κιλό. Συνολικά, υπάρχει μία πρόθεση για του χρόνου να σπαρθούν μέχρι και 1.000 στρέμματα σε όλη την Ελλάδα. Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.
Πού μπορεί ο κόσμος να βρει ψωμί από σιτάρι Ζέα;
Εγώ το φτιάχνω μόνη μου. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι φούρνοι που έχουν, αλλά είναι κυρίως αυτοί που διαθέτουν πετρόμυλο, χωρίς και πάλι να είναι ξεκάθαρο από τι σπόρο είναι το ψωμί. Ενδιαφέρεται και η Ομοσπονδία των Αρτοποιών Ελλάδας, αλλά η υπάρχουσα ποσότητα δεν επαρκεί για τις ανάγκες της ζήτησης. Ο καθένας μπορεί να παρουσιάσει ότι θέλει και να το βαφτίσει Ζέα!
Γιατί το μαυραγάνι δεν έχει προχωρήσει εκτός Λήμνου;
Τα σπόρια είναι δυσεύρετα, εκλείπουν οι μεγάλες ποσότητες. Αυτό είναι το πρόβλημα με τις σπάνιες ποικιλίες σιταριών. Ακόμα και όταν οι παραγωγοί τα βρουν, οι τιμές είναι τσιμπημένες οπότε δύσκολα ένας αγρότης ρισκάρει! Εξάλλου, μια χαμένη χρονιά για έναν αγρότη ισοδυναμεί με πολλά δεινά. Η πρώτη δοκιμή εδώ στους πρόποδες του Παρνασσού, πάντως, πήγε πολύ καλά.
Θα ανησυχούσατε αν έσπερναν πολλοί παραγωγοί Ζέα;
Όλη η Ελλάδα ας γέμιζε με δίκοκκο σιτάρι! Είναι πολύ μεγάλη η ζήτηση και από το εξωτερικό! Όλοι ενδιαφέρονται για την υγεία τους, για ένα τρόφιμο που είναι ευεργετικό, είτε αλεύρι, είτε ψωμί.
Οι περισσότεροι αγρότες ζούνε από τις επιδοτήσεις. Δεν πρέπει να απαγκιστρωθούμε κάποτε από αυτό;
Τη μοναδική επιδότηση που πήρα από το ΟΣΔΕ ήταν 100 ευρώ πέρυσι για 7 στρέμματα ελιές. Ούτε για τα ποτίσματα δεν φτάνουν. Ακούω που λένε στον κόσμο να γίνουν αγρότες και σκέφτομαι ότι ναι μεν ασχολήθηκα με το χωράφι, αλλά κάνω κι άλλη δουλειά. Έσπειρα σιτάρι, αλλά όχι αυτό που η τιμή του βγαίνει στο εμπόριο χαμηλότερη κι από το κόστος παραγωγής. Το έψαξα και διάλεξα το Ζέα. Τα χωράφια, οι γεωτρήσεις και τα μηχανήματα υπήρχαν, δεν ξεκίνησα από το μηδέν. Πώς θα ξεκινήσει μόνος του ένας νέος τώρα να εγκατασταθεί στην επαρχία και να δουλέψει στη γεωργία χωρίς εφόδια και γνώσεις; Ούτε οι παλιοί αγρότες λογαριάζουν το κόστος παραγωγής. Δεν βγάζουν χαρτί και μολύβι πριν σπείρουν, για να δουν αν τους συμφέρει.
Who is who
Η Δήμητρα Τριανταφύλλου προέρχεται από οικογένεια αγροτών της Κάτω Τιθορέας. Μετοίκησε στην Αθήνα, όπου ασχολήθηκε με τον διαφημιστικό κλάδο, αλλά λόγω της οικονομικής κρίσης αποφάσισε πριν από δύο χρόνια να αξιοποιήσει μόνη τα οικογενειακά σιταροχώραφα. Στόχος της είναι να πουλά σπόρο Ζέας σε άλλους καλλιεργητές και το υπόλοιπο να το διαθέτει σε πετρόμυλο για αλεύρι.
