Σάβ, 2013-10-19 19:45
Χαμομήλι -Ματρικαρία το χαμαίμηλον -Matricaria chamomilla L
Περιγραφή: Είναι
φυτό μονοετές, ύψους μέχρι 35 εκατοστά. Έχει βλαστό λείο, πολύκλαδο,
όρθιο. Τα φύλλα δις ή τρις φτεροσχιδή. Τα άνθη είναι σε ακραία κεφάλια,
ασπροκίτρινα. Αυτοφύεται σε χέρσα και καλλιεργημένα μέρη σε όλη σχεδόν
την Ελλάδα. Η άνθηση αρχίζει τον Απρίλιο και διαρκεί μέχρι και τον
Ιούνιο.
Οι
θεραπευτικές του ιδιότητες είναι γνωστές από την αρχαιότητα και βέβαια ο
Ιπποκράτης το θεωρούσε θαυματουργό για πολλές περιπτώσεις. Από το φυτό
συλλέγονται τα άνθη, όταν ανοίξουν καλά.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική:
εξαιρετικό καταπραϋντικό για το στομάχι και θαυμάσιο μαλακτικό, βοηθά
στην αϋπνία, στον παροξυσμό άσθματος, στις νευραλγίες και στις
ημικρανίες.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος:
τα άνθη του γίνονται έγχυμα. Βάζουμε μία κουταλιά της σούπας χαμομήλι
σε 150γρ. βραστό νερό και το αφήνουμε 15 λεπτά. Το σουρώνουμε και το
πίνουμε με μέλι.
Εξωτερική: το έγχυμα (χωρίς μέλι) χρησιμοποιείται στο καθάρισμα μολυσμένων ματιών και πληγών του δέρματος.
Στο μπάνιο: βάζουμε
300γρ. χαμομήλι, ή διάφορα αρωματικά βότανα (δυόσμο, δενδρολίβανο,
φασκόμηλο κ.λπ.), σε μία κατσαρόλα με καυτό νερό και το αφήνουμε για 15
λεπτά. Σουρώνουμε και ρίχνουμε το έγχυμα στο νερό του μπάνιου.
Ξεκουράζει και ηρεμεί από το στρες.
Προσοχή: η
κατάχρηση της εσωτερικής χρήσης μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες
καταστάσεις, όπως ζαλάδες, αύξηση των καρδιακών παλμών, κεφαλαλγίες,
αϋπνίες κ.λπ.
Ρίγανη - Ορίγανον το κοινόν - Origanum Vulgare
Περιγραφή: Θάμνος
κοντός και φρυγανώδης με κορμό ξυλώδη χωρίς ελαστικότητα. Τα κλαδιά του
είναι λεπτά και σχηματίζουν ανθοφόρα κεφάλια στις άκρες. Τα φύλλα
έχουν σχήμα αυγοειδές, είναι χνουδωτά και σταχτόχρωμα. Αν τα τρίψουμε
αναδύουν ευχάριστη αρωματική οσμή. Τα άνθη έχουν χρώμα ρόδινο προς
μενεξεδί και έχουν επίσης ευχάριστο άρωμα. Η ρίγανη συναντιέται εύκολα
σε όλη την Ελλάδα σαν αυτοφυές άγριο φυτό. Είναι πολύ δημοφιλές φυτό για
τις μαγειρικές του ιδιότητες. Το μυρωδικό της σαλάτας και του φαγητού,
τόσο γνωστό σε όλους, είναι ωστόσο και φαρμακευτικό και
αρωματοπαραγωγικό.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική:
οι εισπνοές με ρίγανη βοηθούν σε στηθικά νοσήματα, το ρόφημα
καταπραΰνει το βήχα και τον πόνο των δοντιών, βοηθά σε πόνους
ρευματισμών, σε εντερικές διαταραχές και πόνους της κοιλιάς.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος:
για αφέψημα βράζουμε λίγα λεπτά ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα
μπρίκι νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Για
έγχυμα: ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι με καυτό νερό. Το
αφήνουμε 10 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Εξωτερική:
βοηθά στην αντισηψία των τραυμάτων. Αφέψημα ρίγανης στο νερό του
μπάνιου καταπραΰνει και τονώνει (βράζουμε 100γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο
νερό).
Αιθέριο έλαιο:
3-4 σταγόνες σε μία κουταλιά μέλι, 2-3 φορές την ημέρα. Το έλαιο
χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας.
Μαντζουράνα-Ορίγανον το μάρον-Origanum Majorana
Περιγραφή: Φυτό
ποώδες με πολλές παραφυάδες, με φύλλα μικρά και μυρωδάτα, συγγενικό της
ρίγανης. Τα άνθη της είναι φαιά με λέπια. Ανθίζει από Ιούλιο μέχρι
Σεπτέμβριο. Στην Ελλάδα υπάρχει σαν αυτοφυές ωστόσο συνηθίζεται να
καλλιεργείται από την αρχαιότητα. Οι αρχαίοι Έλληνες το εκτιμούσαν πολύ
και γνώριζαν τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Ο Ιπποκράτης το
χρησιμοποιούσε σαν αντισηπτικό. Η μαντζουράνα χρησιμοποιείται στην
αρωματοποιία, την μαγειρική, την ζαχαροπλαστική και σαν θεραπευτικό
υλικό.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική:
το ρόφημα καταπραΰνει τους πονοκεφάλους, ιλίγγους, βοηθά στις νευρικές
παθήσεις, καταπραΰνει το βήχα και τον πόνο των δοντιών, βοηθά σε πόνους
ρευματισμών, σε εντερικές διαταραχές και πόνους της κοιλιάς.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος
Αφέψημα:
βράζουμε λίγα λεπτά ένα κουταλάκι του γλυκού μαντζουράνα σε ένα μπρίκι
νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Εγχυμα:
ένα κουταλάκι του γλυκού μαντζουράνα σε ένα μπρίκι με καυτό νερό. Το
αφήνουμε 10 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Εξωτερική:
βοηθά στην αντισηψία των τραυμάτων. Αφέψημα μαντζουράνας στο νερό του
μπάνιου καταπραΰνει και τονώνει (βράζουμε 100γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο
νερό).
Αιθέριο έλαιο:
3-4 σταγόνες σε μία κουταλιά μέλι, 2-3 φορές την ημέρα. Το έλαιο
χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας.
Θυμάρι - Θύμος ο κοινός - Thymus Vulgaris
Περιγραφή: Θάμνος
ποώδης πολυετής με φύλλα σχεδόν άμισχα, πράσινα, λογχοειδή με τα άκρα
κουλουριασμένα προς τα κάτω. Άνθη ακραία σε χρώμα μπλε ανοικτό με
ραβδωτό κάλυκα. Φυτρώνει σε άγονους τόπου σε όλη την Ελλάδα και ανθίζει
Ιούνιο με Ιούλιο. Είναι το φυτό από το οποίο οι μέλισσες κάνουν το πιο
ονομαστό μέλι. Η χρήση του είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Οι αρχαίοι
Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν σαν βαλσαμωτικό και αρωματικό. Οι αρχαίοι
Έλληνες σαν απολυμαντικό για διάφορες ασθένειες. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες
συνήθιζαν να κάνουν μπάνιο σε νερό αρωματισμένο με θυμάρι, για να
αποκτήσουν σφρίγος και ενεργητικότητα. Στη φαρμακευτική είναι γνωστό ως
το φυτό με τις περισσότερες θεραπευτικές ιδιότητες.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική:
συνιστάται σε προβλήματα στομάχου και εντέρων, στην ανακούφιση από το
βήχα, από το συνάχι και τη γρίπη, στην τόνωση του νευρικού συστήματος
και ως καταπραϋντικό. Επίσης, στις περιπτώσεις πνευματικής κατάπτωσης
και στο άγχος. Χαρίζει πνευματική διαύγεια και τονώνει τα νεύρα.
Χρησιμοποιείται στη μαγειρική και ως αρωματικό στις ελιές.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος:
βάζουμε ένα κουταλάκι του γλυκού θυμάρι σε ένα μπρίκι νερό και, μόλις
αρχίσει να βράζει, το κατεβάζουμε και το αφήνουμε δέκα λεπτά επιπλέον.
Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Εξωτερική:
χρησιμοποιείται στο λουτρό για ρευματικές παθήσεις και για ξεκούραση.
Βράζουμε 100γρ. θυμάρι σε ένα λίτρο νερό, το σουρώνουμε και το ρίχνουμε
στο νερό της μπανιέρας.
Βοηθά
στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης, εξαιρετικό για τον καθαρισμό των
δοντιών (οι Κρητικοί τρίβουν τα ούλα τους με θυμάρι για την αντιμετώπιση
της ουλίτιδας). Στοματίτιδες και ερεθισμένες αμυγδαλές αντιμετωπίζονται
με γαργάρες με αφέψημα (χωρίς μέλι).
Αιθέριο έλαιο: λίγες σταγόνες σε λίγο ελαιόλαδο βοηθά στα τσιμπήματα από έντομα.
Κτηνιατρική: για το πλύσιμο πληγών του δέρματος και του στόματος, για την καταπολέμηση των εντερικών σκουληκιών.
Συνταγή για κολώνια:
10γρ. λουλούδια θυμαριού σε 250γρ. λευκό οινόπνευμα, κλείνουμε το
μπουκάλι με φελλό και το αφήνουμε 2-3 εβδομάδες στον καλοκαιρινό ήλιο.
Στη συνέχεια σουρώνουμε.
Συνταγή για μαρινάτα φαγητά:
μουσκεύουμε σε μισό λίτρο άσπρο κρασί 1 ματσάκι θυμάρι, 1 ματσάκι
θρούμπη, 3-4 σκελίδες σκόρδο, 2 φύλλα δάφνης και μερικά μοσχοκάρφια.
Προσοχή:
όσο εντυπωσιακές είναι οι θεραπευτικές ιδιότητες του θυμαριού, άλλο
τόσο προσεκτικός πρέπει να είναι κανείς με τη συχνότητα της χρήσης του. Η
συνεχής εσωτερική χρήση μπορεί να προκαλέσει υπερλειτουργία του
θυροειδούς, καθώς και δηλητηρίαση, τα συμπτώματα της οποίας είναι
έμετος, ζαλάδες, διάρροια και καρδιακή κατάπτωση.
Δυόσμος - Ηδύοσμος ο πιπερώδης - Menta Viridis
Περιγραφή: Φυτό
με βλαστούς και φύλλα πράσινα. Τα φύλλα είναι ωοειδή. Τα άνθη του είναι
μικρά ρόδινα ή μωβ ανοιχτό. Βγαίνουν πολλά μαζί σε στάχεις στις κορυφές
των βλαστών. Είδος πασίγνωστο στην Ελλάδα όπου καλλιεργείται στις αυλές
και στους κήπους και χρησιμοποιείται στο φαγητό. Όταν το πιάσουμε
βγάζει ωραίο ευχάριστο άρωμα. Υπάρχει παντού σαν καλλιεργούμενο και
μαζεύεται όλο το χρόνο. Μπορούμε να τον έχουμε πάντα φρέσκο σε μια
γλάστρα ή να τον ξεράνουμε και να τον φυλάξουμε σε ένα βάζο.
Στην
αρχαιότητα τον χρησιμοποιούσαν στην κατασκευή μύρου αλλά και για
φαρμακευτικούς σκοπούς. Ο Διοσκουρίδης, ο Ιπποκράτης και ο Πλίνιος το
ανέφεραν συχνά ως φυτό με μεγάλη φαρμακευτική αξία και ωραιότατο άρωμα.
Οι αρχαίοι Έλληνες έτριβαν το τραπέζι τους με δυόσμο, πριν καθίσουν να
φάνε.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική:
είναι τονωτικό, χωνευτικό, καταπραϋντικό του στομάχου, αντισπασμωδικό,
εναντίον του λόξιγκα, βοηθά στις ημικρανίες και στον πονόδοντο, αν
μασήσουμε τα φύλλα. Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται επίσης στη μαγειρική
(κεφτέδες, σάλτσες, ξίδια κ.λπ.).
Τρόπος παρασκευής ροφήματος: για αφέψημα βράζουμε λίγα λεπτά μερικά φύλλα σε ένα μπρίκι νερό, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Για έγχυμα βάζουμε ένα κουταλάκι του γλυκού σε ένα μπρίκι καυτό νερό και το αφήνουμε μισή ώρα.
Εξωτερική:
ανακούφιση προσφέρουν τα φρέσκα φύλλα, αν τα τρίψουμε στις κλειδώσεις
που πονάνε, καθώς και στο μέτωπο σε περιπτώσεις πονοκεφάλου. Σε
αποστήματα βάζουμε σκόνη από τριμμένα φύλλα. Ο δυόσμος χρησιμοποιείται
επίσης στη σαπωνοποιία, τη μυροποιία, τη ζαχαροπλαστική κ.λπ.
Αιθέριο έλαιο:
δύο με τρεις σταγόνες ανακουφίζουν με εντριβή τους πόνους των
ρευματισμών. Μερικές σταγόνες επίσης σε χλιαρό νερό γίνονται γαργάρα σε
περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονών του ρινοφάρυγγα.
Δεντρολίβανο-Ροσμαρίνος ο φαρμακευτικός-Rosmarinus Officinalis
Περιγραφή: Φυτό
θαμνώδες πολυετές, φρυγανώδες και αειθαλές. Τα κλαδιά του είναι ξυλώδη
στη βάση και τρυφερά στις κορυφές. Τα φύλλα του είναι πυκνά, άμισχα,
γραμμωτά σαν βελόνες έλατου. Τα άνθη του βγαίνουν στις μασχάλες των
φύλλων και είναι σε ανοιχτό γαλάζιο χρώμα και σπάνια λευκό. Το φυτό το
βρίσκουμε σε όλη την Ελλάδα σαν καλλιεργούμενο στους κήπους και σε
πάρκα. Υπάρχει και αυτοφυές σε ορεινές περιοχές συνήθως στην
Πελοπόννησο, την Εύβοια και τα νησιά. Ανθίζει άνοιξη - καλοκαίρι. Οι
αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι είναι τονωτικό του εγκεφάλου. Οι νεαροί
σπουδαστές συνήθιζαν να φορούν γιρλάντες από δεντρολίβανο στον λαιμό ή
να πλέκουν κλαδιά στα μαλλιά τους όταν είχαν εξετάσεις για να διεγείρουν
τη μνήμη τους. Το δεντρολίβανο είναι ένα από τα φυτά που χρησιμοποιεί η
εκκλησία μας στους αγιασμούς. Είναι πολύ διαδεδομένο σαν συστατικό της
ελληνικής κουζίνας. Το δεντρολίβανο χρησιμοποιείται στην κηπουρική, την
αρωματοποιία, την μαγειρική, την ζαχαροπλαστική και σαν θεραπευτικό
υλικό.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική:
το ρόφημα καταπραΰνει τους σπασμούς της κοιλιάς, και είναι
αντιδιαβητικό και κατά του άσθματος. Το κρασί είναι τονωτικό για την
καρδιά και την όραση.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος
Αφέψημα: βράζουμε άνθη και φύλλα δεντρολίβανου μια κουταλιά του γλυκού σε ένα φλιτζάνι νερό και πίνουνε 2 φορές την ημέρα.
Τρόπος παρασκευής κρασιού
Βάζουμε
σε ένα μπουκάλι λευκό κρασί μερικά κλωνάρια δεντρολίβανου και τα
αφήνουμε για αρκετές μέρες. Πίνουμε 1 ποτήρι την ημέρα.
Εξωτερική:
Αντισηπτικό για πληγές. Ρίχνουμε επάνω στην πληγή σκόνη από τριμμένα
φύλλα δεντρολίβανου. Μπάνιο σε αφέψημα δεντρολίβανου καταπραΰνει τους
ρευματισμούς. Επίσης σε συνδυασμό με άλλα βότανα είναι αποτελεσματικό
κατά της τριχόπτωσης.
Βασιλικός-Ώκυμο το βασιλικό-Ocymum Basilicum
Περιγραφή: Φυτό
ποώδες μονοετές καλλωπιστικό, πολύ δημοφιλές στην Ελλάδα με φύλλα
ελλειπτικά και ωοειδή και άνθη άσπρα που σχηματίζουν στάχεις στις κορφές
των βλαστών. Υπάρχουν δεκάδες ποικιλίες με διαφορές στο μέγεθος και στο
χρώμα του φυλλώματος. Το φυτό το βρίσκουμε σε όλη την Ελλάδα σαν
καλλιεργούμενο στους κήπους και στις γλάστρες των σπιτιών για την
καλλωπιστική του αξία. Ανθίζει από την άνοιξη μέχρι το καλοκαίρι ανάλογα
με την εποχή σποράς. Ο βασιλικός κατάγεται από την Ινδία όπου ήταν ιερό
φυτό αφιερωμένο στον Κρίσνα και τον Βισνού. Ωστόσο από την αρχαιότητα
μεταφέρθηκε στην Ευρώπη όπου έγινε πολύ δημοφιλής στην λεκάνη της
Μεσογείου. Στην Ελλάδα το έφερε ο Μέγας Αλέξανδρος, όταν από την
εκστρατεία του στις Ινδίες μεταξύ των άλλων έφερε και το του βασιλέως
φυτό. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν εκτιμούσαν το φυτό καθώς πίστευαν ότι οι
σκορπιοί προτιμούσαν να φωλιάζουν κάτω από τις γλάστρες του και ότι η
έντονη μυρωδιά του ήταν είδος κατάρας. Τον θεωρούσαν λοιπόν σημάδι
θανάτου. Αντίθετα οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν ερωτικό φίλτρο, σημάδι αγάπης
και φυλακτό. Οι Αιγύπτιοι τον χρησιμοποιούσαν μαζί με άλλα φυτά στις
ταριχεύσεις και οι Γαλάτες το χρησιμοποιούσαν σε τελετές εξαγνισμού μαζί
με νερό πηγής. Πιθανόν από εκεί να κρατάει τις ρίζες του και το
χριστιανικό έθιμο του αγιασμού με τον βασιλικό. Οι νεοέλληνες αντίθετα
με τους προγόνους τους εκτιμούν το φυτό και πιστεύουν ότι απωθεί τα
κουνούπια. Το χρησιμοποιούν μάλιστα πολύ στην μαγειρική. Ο βασιλικός
χρησιμοποιείται στην κηπουρική, την αρωματοποιία, την μαγειρική, την
ζαχαροπλαστική και σαν θεραπευτικό υλικό.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική:
το ρόφημα καταπραΰνει τους σπασμούς της κοιλιάς, τη νεύρωση στομάχου,
τις ημικρανίες και βοηθά στη μνήμη. Τα φύλλα του φυτού βοηθούν στη
δυσκοιλιότητα όταν φαγωθούν τρυφερά.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος
αφέψημα: βράζουμε κλαδάκια και φύλλα βασιλικού και πίνουμε το αφέψημα χλιαρό.
Τρόπος παρασκευής σαλάτας
Παίρνουμε τρυφερά κλαδάκια φρέσκου βασιλικού τα κάνουμε σαλάτα με λάδι και τα τρώμε.
Εξωτερική:
Γνωστό αντισηπτικό. Το βάφτισμα των φύλλων μέσα στο νερό για αρκετή ώρα
έχει σαν αποτέλεσμα να μη μουχλιάζει το νερό αυτό. Γι' αυτό και ο
βασιλικός χρησιμοποιείται από την Εκκλησία για τον αγιασμό του νερού.
kyttaronewearth
