κείμενο
και για παιδιά-για να μαθαίνουν για την Ιστορία και την πολιτιστική
κληρονομιά του τόπου μας και να υπερασπίζονται την ελληνικότητά του…
Έχουν περάσει 150 χρόνια από τον Απρίλιο του 1863, όταν ένας
Σαμοθρακίτης εργάτης φώναξε στον Γάλλο υποπρόξενο Charles Champoiseau
(Κάρολο Σαμπουαζό), που διενεργούσε ανασκαφή στην Παλαιάπολη της
Σαμοθράκης:
«Κύριε, εύραμεν μιά γυναίκα!».
«Ήταν η μισή Νίκη της Σαμοθράκης». Ο Έλληνας εργάτης δεν γνώριζε εκείνη τη στιγμή ότι είχε φέρει στο φως «ένα από τα σημαντικότερα αγάλματα στον κόσμο!».
Η μεταφορά της από τους εργάτες της ανασκαφής
Ο Σαμπουαζό επικοινώνησε αμέσως με τον Γάλλο πρέσβη στην
Κωνσταντινούπολη και εκείνος ζήτησε την έγκριση της Υψηλής Πύλης να
αποπλεύσει γαλλικό πολεμικό πλοίο και να φορτώσει τη Νίκη της Σαμοθράκης
για τη Γαλλία. Λίγο αργότερα και μέχρι σήμερα η Νίκη της Σαμοθράκης
αναδείχθηκε «το πιο αναγνωρίσιμο και ίσως το πιο επιβλητικό έκθεμα του Μουσείου του Λούβρου».
Το περίφημο άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης είναι πιθανότατα έργο του
Ρόδιου καλλιτέχνη Πυθόκριτου και χρονολογείται γύρω στο 190 π.Χ. Το
άγαλμα έχει ύψος 3,28μ. (με τα φτερά) και 5,58μ. με τη μαρμάρινη πλώρη
πλοίου, πάνω στην οποία είναι τοποθετημένο σήμερα. Φιλοτεχνήθηκε για να
τιμήσει τη θεά Νίκη και ίσως το αφιέρωσαν οι Ρόδιοι, όταν το 191 πΧ.
συμμαχώντας με την Πέργαμο νίκησαν τον Αντίοχο Γ’ της Συρίας σε
ναυμαχία.
Το άγαλμα στο ελληνιστικό σύμπλεγμα, όπως συμπεραίνουν οι ειδικοί,
ήταν στερεωμένο στη μαρμάρινη πλώρη ενός πλοίου και έδινε την αίσθηση
ότι μόλις ακουμπούσε σ’ αυτό. «Το όλο σύμπλεγμα θεωρείται όχι μόνον αριστουργηματικό από καλλιτεχνική άποψη, αλλά και ιδιοφυές».
Απεικόνιση του έργου στην αρχική του μορφή
Το 1875 Αυστριακοί αρχαιολόγοι είδαν στον τόπο της ανασκαφής τα
μάρμαρα πού ο Σαμπουαζό νόμισε ότι ανήκαν σε τύμβο. Τα συνέκριναν με
ελληνικά νομίσματα πού απεικόνιζαν τη Νίκη σε πλώρες πλοίων και
κατάλαβαν ότι τα μάρμαρα ήταν τμήματα της μαρμάρινης πλώρης. Ο Σαμπουαζό
έμαθε για τα μάρμαρα της πλώρης το 1879 και κατάφερε να τα πάρει κι
αυτά στο Λούβρο. Η Νίκη της Σαμοθράκης είναι μία από τις τρεις φτερωτές
Νίκες πού βρέθηκαν στο ναό της Σαμοθράκης, οι άλλες δύο αντίγραφα.
Η Ελλάδα έκανε πολλές αλλά τελικά μάταιες προσπάθειες για την επιστροφή της.
Στα τέλη του περασμένου Ιουλίου με τη συνεργασία πολλών φορέων, την
υποστήριξη του Δήμου Σαμοθράκης, υπό την αιγίδα του Υπουργείου
Πολιτισμού και Αθλητισμού και της ΙΘ’ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών
Αρχαιοτήτων έγιναν στην περιοχή πλούσιες, πολυποίκιλες Εκδηλώσεις για τα
150 χρόνια από την ανεύρεση του αγάλματος, με έντονη συμμετοχή και
πολλών μαθητών Σχολείων της Σαμοθράκης και άλλων Θρακικών περιοχών, πού
δημιούργησαν πολλές ελπίδες και χαρά για τη δημιουργικότητα, την
έμπνευση αλλά και τη βαθιά συνείδηση της ανεκτίμητης εθνικής κληρονομιάς
μας.
Έγινε ακόμη παρουσίαση της τρίγλωσσης έκδοσης με τίτλο «Η Νίκη της
Σαμοθράκης», στην οποία περιλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με το
χρονικό της ανακάλυψης του αγάλματος, το ιστορικό και καλλιτεχνικό
πλαίσιο δημιουργίας του.
Από τον Δήμο βραβεύτηκαν οι ξένοι και Έλληνες αρχαιολόγοι, οι όποιοι
για πολλές δεκαετίες προωθούν τις ανασκαφικές έρευνες στη Σαμοθράκη,
αλλά και προστατεύουν σήμερα τα ευρήματα και τον αρχαιολογικό χώρο.
Μερική αναπαράσταση των χρωμάτων του έργου
“Κύριε, εύραμεν μιά γυναίκα!”
150 χρόνια αργότερα «εύραμεν» μέ
τήν εύκαιρία του εορτασμού κι έμεΐς οί σημερινοί Έλληνες τό καλλιτεχνικό
αρι-στούργημα των προγόνων μας, στό χώρο πού λειτουργούσε ώς ίερός από
τούς παλαιότατους χρόνους κατοίκησης τού νησιού καί αργότερα ώς
«διεθνές» ίερό, όπως τά άλλα φημισμένα ελληνικά ίερά τής Όλυμπίας καί
των Δελφών.
Ή έπέτειος τής άνακάλυψης όμως είναι πιό
πολύ ένα ακόμη έναυσμα θαυμασμού, αγάπης καί απόφασης ύπεράσπισης μέ
κάθε θυσία τών περιοχών τής Θράκης μας. Κάπου στή γή της βρίσκεται θαμμένη ή περήφανη κεφαλή τού πιό διάσημου αγάλματος στόν κόσμο, τής Νίκης τής Σαμοθράκης.
Γ.
Πηγές:
1.το κείμενο από το περιοδικό Προς τη Νίκη, τεύχος 765, Νοέμβριος 2013.
(αντιγραφή κειμένου- επιμέλεια ανάρτησης: Αντέχουμε…)
