10 Οκτωβρίου – Μάχη του Σαρανταπόρου
Στα
πλαίσια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, εντάσσεται η γνωστή μάχη του
Σαρανταπόρου, η οποία ξεκίνησε στις 9 Οκτωβρίου 1912 και ολοκληρώθηκε
δύο ημέρες αργότερα. Η μάχη αποτέλεσε μία σπουδαία πολεμική αναμέτρηση
των Ελλήνων με τους Τούρκους και επιστέφθηκε με την κατάληψη της
γέφυρας, κατά την 10η Οκτωβρίου.
Τα
στενά του Σαρανταπόρου, που ονομάζονται και Γλίκοβο, αποτελούν τα
φυσικά σύνορα της Θεσσαλίας προς την Δυτική Μακεδονία. Έλαβαν την
ονομασία τους από τον χείμαρρο Σαραντάπορο, που διέρχεται της περιοχής. Η
αμυντική γραμμή των στενών είναι φυσικώς οχυρή με εξαίρετα πεδία
βολής. Οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις, υπό την ηγεσία του διαδόχου
Κωνσταντίνου, προήλασαν στην περιοχή, εξαναγκάζοντας τους Τούρκους να
οπισθοχωρήσουν στην θέση Σέρβια. Οι Τούρκοι εγκατέλειψαν, στο πεδίο της
μάχης, ολόκληρο το πυροβολικό τους που έπεσε στα χέρια των Ελλήνων. Το
πρωινό της 11ης Οκτωβρίου, οι Τούρκοι εγκατέλειψαν τα Σέρβια, αφού εκτέλεσαν 75 προκρίτους.
Τα
στενά του Σαρανταπόρου ήταν η μοναδική θέση όπου η κατώτερη αριθμητικά
τουρκική δύναμη μπορούσε να ανακόψει την ελληνική προέλαση. Η νίκη των
Ελλήνων στον Σαραντάπορο αποτέλεσε την αφετηρία για την απελευθέρωση της
Δυτικής Μακεδονίας. Για την διατήρηση της αναμνήσεως του γεγονότος,
ιδρύθηκε το Μουσείο Μάχης Σαρανταπόρου.