Ο θάνατος του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Θρύλοι τυλίγουν και το θάνατο του Αλέξανδρου. Έτσι, σύμφωνα με τον
βυζαντινό μύθο που αναπαράγεται από ισπανικούς, σερβικούς και αγγλικούς
μύθους του Μεσαίωνα, την ώρα που ο Αλέξανδρος επέστρεφε στη Βαβυλώνα,
γεννήθηκε ένα βρέφος μισό ζωντανό, μισό νεκρό: το ανθρώπινο κομμάτι ήταν
νεκρό, ενώ το ζωντανό κομμάτι είχε τη μορφή τέρατος. Οι μάντεις του
Αλέξανδρου το ερμήνευουν ότι ο Αλέξανδρος θα πεθάνει και οι επίγονοί του
θα κυριαρχήσουν.
Ο Αλέξανδρος διατάζει να αποτεφρώσουν το
τέρας. Στο μεταξύ στη Μακεδονία, ο Αντίπατρος επαναστατεί και η
Ολυμπιάδα ειδοποιεί τον Αλέξανδρο. Ο Αντίπατρος φοβούμενος την αντίδραση
του Αλέξανδρου στέλνει στη Βαβυλώνα ένα δηλητήριο τόσο ισχυρό, που, για
να μεταφερθεί έπρεπε να τοποθετηθεί σε δερμάτινο κουτί και αυτό σε
σιδερένιο. Ο Αλέξανδρος δηλητηριάζεται από τον οινοχόο Ιόλα και την ώρα
που ψυχομαχεί, ομίχλη καλύπτει τον ουρανό και ένα αστέρι πέφτει στη
θάλασσα, ακολουθούμενο από έναν αετό. Το άγαλμα του Δία στη Βαβυλώνα
κομματιάζεται ως το χώμα. Τότε το αστέρι που είχε βουλιάξει στη θάλασσα
αναδύεται μαζί με τον αετό. Ο Αλέξανδρος πεθαίνει.
Οι υπόλοιποι
μεσαιωνικοί θρύλοι ακολουθούν το πρότυπο της βυζαντινής εκδοχής για το
θάνατο του Αλέξανδρου, ποικίλλοντας στα πρόσωπα που βρίσκονται γύρω από
την κλίνη του θανάτου (περιλαμβάνοντας την Ολυμπιάδα, τον Αριστοτέλη,
ακόμη και τον Βουκεφάλα(!) που λιώνει με τις οπλές του το δολοφόνο του
αφέντη του) και στα φυσικά φαινόμενα που συνοδεύουν το χαροπάλεμα του
μακεδόνα βασιλιά: μια βίαιη θύελλα χτυπά τη Βαβυλώνα, συνοδευμένη από
σεισμό και μια ολική έκλειψη ηλίου! Αλλά ο πιο τραβηγμένος θρύλος για το
θάνατο του Αλέξανδρου γράφτηκε από ένα δανό καλόγερο τον Jacob van
Maerlant το 1260 μ.Χ.
Σύμφωνα με αυτόν, ο Αλέξανδρος ανακοινώνει
ότι αυτός ο κόσμος δεν είναι αρκετός για τις κατακτήσεις του και θέλει
να κατακτήσει άλλους κόσμους. Έτσι οργανώνεται ένα σχέδιο δολοφονίας του
όχι στη γη, αλλά στην Κόλαση(!!). Τα πλάσματα της Κόλασης ετοιμάζουν
ένα δηλητήριο ικανό να φέρει το τέλος της ζωής του Αλέξανδρου και το
παραδίδουν στον Αντίπατρο.
Στο μεταξύ, ο Αλέξανδρος, μαζί με το
νέο σύμμαχό του, το βασιλιά Πώρο, εκστρατεύουν στην Ινδία σε μέρη που
δεν επισκέφτηκε ούτε άνθρωπος ούτε Θεός. Εκεί βρίσκουν δυο δέντρα: το
δέντρο του ήλιου και το δέντρο της σελήνης, τα οποία ψιθυρίζουν το
μήνυμα του επερχόμενου θανάτου του. Μετά από αυτό, επιστρέφει στη
Βαβυλώνα, όπου δέχεται τις πρεσβείες από τη Γαλατία, την Ισπανία, τα
Βρετανικά νησιά, την Ιταλία, την Νορβηγία και τη Δανία.
Το επόμενο πρωί , η μέρα διστάζει να ξεκινήσει. Ο Αλέξανδρος πίνει δηλητηριασμένο κρασί. Στο
νεκροκρέβατό του λέει στους στρατιώτες του ότι τώρα έχει μια πιο
σημαντική αποστολή: τέσσερις γίγαντες σκοπεύουν να κατακτήσουν τον
ουρανό και να εκθρονίσουν τον πατέρα του το Δία. Γι’ αυτό οι θεοί τον
κάλεσαν να έρθει προς βοήθεια του πατέρα του. Δίνει το δαχτυλίδι του
στον Περδίκκα και πεθαίνει.
Βλέπουμε, λοιπόν, πως η
προσωπικότητα του Αλέξανδρου υπήρξε τόσο καταλυτική, ώστε να κυριαρχήσει
στη λαϊκή παράδοση όχι μόνο των λαών που γνώρισαν το πέρασμά του, αλλά
και όσων έμαθαν αργότερα για τον μεγάλο έλληνα. Μάλιστα, αν κρίνουμε απ’
τον αριθμό των βιβλίων, επιστημονικών και μυθιστορημάτων, που
εξακολουθούν να γράφονται ακόμη και στις μέρες μας για τον Αλέξανδρο, η
μορφή του νεαρού βασιλιά θα συνεχίσει να εξιτάρει και να μαγεύει τη
φαντασία των ανθρώπων και στο μέλλον. Ίσως, τελικά, αυτό να είναι που
έκανε τον Αλέξανδρο Μέγα.
