Ο Μεταξάς μέσα από τα μάτια της εγγονής του

Η εγγονή του Ιωάννη Μεταξά θεωρεί άκομψη, κακόβουλη και μικρόψυχη την ονομασία "ο Δικτάτορας" και υπερασπίζεται με σθένος το έργο του

Ιωάννα Μπρατσιάκου

Οκτώβριος 25 2014 08:45

H Ιωάννα Φωκά Μεταξά είναι εγγονή του Ιωάννη Μεταξά, γεννημένη το 1939 από τη μικρότερη κόρη του Νανά.
Ιστορικός, αρχαιολόγος, συγγραφέας με πλούσιο έργο αλλά και κοινωνική δράση. Έχει λάβει μέρος σε ανασκαφές, έχει εργαστεί -μεταξύ άλλων- στη σύνταξη της εγκυκλοπαίδειας "Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάννικα" κι έχει τιμηθεί στα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία.

ADVERTISEMENT

Ήταν μόλις ενάμιση έτους όταν ο παππούς της έφυγε από τη ζωή το 1941, όμως έχει αφιερώσει πολύ ενέργεια και χρόνο υπερασπιζόμενη τη μνήμη και το έργο του.
Πριν από 5 χρόνια δημιούργησε μία πλούσια ηλεκτρονική συλλογή ιστορικών ντοκουμέντων για τα έργα και τις ημέρες του.
Η κ. Φωκά ζει στην Κηφισιά, στο "σπίτι του ΟΧΙ", εκεί που ο Ιωάννης Μεταξάς αρνήθηκε πριν από 74 χρόνια την υποταγή της Ελλάδας στους Ιταλούς.

  Ήταν Δευτέρα 28 Οκτωβρίου του 1940. Στις 3 τα ξημερώματα, ο Ιταλός Πρέσβης Εμμανουέλε Γκράτσι κατέφθασε στο σπίτι του Μεταξά και παρέδωσε τελεσίγραφο με το οποίο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο. Οι Ιταλοί ζητούσαν την κατάληψη στρατηγικών σημείων του Ελληνικού Βασιλείου προκειμένου να διευκολυνθεί ο Ιταλικός Στρατός για την μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.
Η "τελεσιγραφική διακοίνωσις" ήταν ιδιοχείρως γραμμένη στη γαλλική γλώσσα.
"Alors c' est la guerre" (επομένως έχουμε πόλεμο) ήταν η απάντηση του Ιωάννη Μεταξά, που σήμανε την εισβολή των ιταλικών στρατευμάτων στην Ήπειρο και την εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο.

  "Νύκτα στις τρείς με ξυπνούν, ο Τραυλός. Έρχεται ο Grazzi. -Πόλεμος! -Ζητώ αμέσως Νικολούδη, Μαυρουδή. -Αναφέρω Bασιλέα. -Καλώ Πάλαιρετ και ζητώ βοήθειαν Αγγλίας. -Κατεβαίνω 5 Υπουργικόν Συμβούλιον. Όλοι πιστοί και Μαυρουδής. -Όλοι πλην Κύρου. -Βασιλεύς. Περιφορά μαζί του. Φανατισμός του λαού αφάνταστος. -Μάχαι εις σύνορα Ηπείρου. -Βομβαρδισμοί. Σειρήνες. - Αρχίζουμε να τακτοποιούμεθα. Ο Θεός βοηθός!!" γράφει ο ίδιος ο Μεταξάς στο ημερολόγιό του την 28η Οκτωβρίου 1940.
Ο υπουργός Τύπου Θεολόγος Νικολούδης ήταν ο πρώτος που έφθασε στο σπίτι στην Κηφισιά λίγο μετά την αναχώρηση του Γκράτσι. Εκεί έλαβε και τις εντολές για την σχετική δημοσίευση στον ημερήσιο Τύπο της Δευτέρας 28 Οκτωβρίου.

  Η άρνηση του Μεταξά έμεινε στην ιστορία ως το "ΟΧΙ" των Ελλήνων. Ένα "ΟΧΙ" που εκφράστηκε από μία αμφιλεγόμενη ιστορική προσωπικότητα.
"Το παν είναι να είναι κανείς προσωπικότης. Όλα τα άλλα, εξουσία, πλούτη, ισχύς, επιρροή, τιμές και δόξα, δεν είναι τίποτα απέναντι αυτού" έγραφε ο Ιωάννης Μεταξάς το 1934.
Προσωπικότης. Στρατιωτικός. Πολιτικός. Πρωθυπουργός της Ελλάδος. Το 1936 διέλυσε τη Βουλή κι επέβαλε το Καθεστώς της 4ης Αυγούστου.
Δικτάτορας.
Ένας όρος μη αποδεκτός από την εγγονή του.
Το WE του News 247 επικοινώνησε με την Ιωάννα Φωκά Μεταξά με αφορμή την 74η επέτειο του "ΟΧΙ". Μοιράστηκε μαζί μας κάποιες γραπτές σκέψεις και θέσεις, δεν θέλησε ωστόσο να απαντήσει στις ερωτήσεις μας. Η κ. Φωκά θεωρεί ότι όλες οι απαντήσεις βρίσκονται στην ιστοσελίδα που δημιούργησε για τη ζωή και το έργο του παππού της, γι' αυτό και δεν δίνει πλέον συνεντέυξεις.

  "Eδώ και 5 χρόνια, έχω δημιουργήσει τον ιστότοπο www.ioannismetaxas.gr, για τον Ιωάννη Μεταξά, τον Πρωθυπουργό της Ελλάδος 1936 -1941 και Εθνικό Κυβερνήτη, όπως είχε επικρατήσει να αποκαλείται τότε.
Έχω την τιμή να είμαι εγγονή του, δηλαδή κόρη της μικρότερης κόρης του Νανάς.
Σε εγκυκλοπαίδειες του εξωτερικού ο Ιωάννης Μεταξάς αποκαλείται  General Ioannis Metaxas, ή  Statesman Ioannis Metaxas, ή Prime Minister Ioannis Metaxas.
Στην Ελλάδα τα τελευταία 35 χρόνια αποκαλείται από πολιτικούς και ιστορικούς, ο Δικτάτορας. 
Θεωρώ αυτή την ονομασία άκομψη, μικρόψυχη και κακόβουλη.
Θέλω να υπενθυμίσω στους αναγνώστες σας, ότι ο Ιωάννης Μεταξάς υπήρξε στρατιωτικός και πολιτικός με 51 χρόνια προσφοράς στην Ελλάδα πριν καταλήξει στην αναγκαία λύση της Δικτατορικής διακυβέρνησης τα 4 τελευταία χρόνια της ζωής του.
Την στιγμή που αποφάσισε την Δικτατορία, και ζήτησε από τον Βασιλέα Γεώργιο Β' την υπογραφή του στο διάταγμα,  της άρσης άρθρων του Συντάγματος, ως ύστατη λύση, είχε ήδη λάβει 3 μήνες νωρίτερα, 240 ψήφους από την Βουλή ως Πρωθυπουργός, προκειμένου να προετοιμάσει τη χώρα το ταχύτερο, ως ο καταλληλότερος στρατηγός, για το ενδεχόμενο εμπλοκής της Ελλάδας στο πόλεμο.
Έχω την εντύπωση ότι περισσότερο από άλλες ιστορικές προσωπικότητες ο Ιωάννης Μεταξάς έχει παρερμηνευθεί.
Μία δικτατορία και μάλιστα με σημαντικό έργο σε όλους τους τομείς, θέτει σε αμφιβολία τους θεσμούς και το έργο της Δημοκρατίας και θέλω να πιστεύω ότι αυτό αποτελεί επίσης ένα λόγο της αρνητικής στάσης της πολιτείας.
Με τα κείμενά μου προσπαθώ να ενημερώσω τους ενδιαφερόμενους για την εξαιρετική προσωπικότητα και το έργο του".

Στρατιωτικός
"Η στρατιωτική του σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1885, όταν εισήλθε στη Σχολή Ευελπίδων. Το 1888 απεφοίτησε πρώτος στην τάξη ως Ανθυπολοχαγός του Μηχανικού. Έλαβε μέρος στον πόλεμο του 1897 και εν συνεχεία μετεκπαιδεύτηκε στη σχολή Πολέμου του Βερολίνου.
Ως λοχαγός, το διάστημα 1910-1915, επελέγη από τον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο να γίνει  ο προσωπικός του Σύμβουλος επί των στρατιωτικών θεμάτων. Έλαβε μέρος ως Επιτελής στους Βαλκανικούς Πολέμους και διετέλεσε Αρχηγός Στρατιάς στο Β' Βαλκανικό Πόλεμο το 1913. Δύο χρόνια αργότερα, ως Συνταγματάρχης έγινε Αρχηγός του Επιτελείου για σύντομο διάστημα και ζήτησε να αποστρατευθεί όταν διαφώνησε με τον Βενιζέλο. Εξορίστηκε με εντολή των Γάλλων Στρατιωτικών, που στήριζαν την Κυβέρνηση του Βενιζέλου και έμεινε 3 χρόνια με επιτήρηση, στην Κορσική - Σαρδηνία- Ιταλία, από το 1917 έως το1920. Αποστρατεύτηκε το 1921 με τον βαθμό του Αντιστράτηγου".

  Πολιτικός
"Ο Ιωάννης Μεταξάς πολιτεύτηκε ως δημιουργός και Αρχηγός  του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων. Συμμετείχε στην Οικουμενική Κυβέρνηση Ζαΐμη (1918 – 26) ως Υπουργός Συγκοινωνιών. Είναι αυτός που εισηγείται και αρχίζει τα εκτεταμένα έργα οδοποιίας σε όλη την επικράτεια , ύδρευσης και αποχέτευσης των Αθηνών. Το 1936 εξελέγη με 7 βουλευτές, ανέλαβε το Υπουργείο Στρατιωτικών και έγινε Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Δεμερτζή. Διετέλεσε Πρωθυπουργός της Ελλάδος από το 1936 έως το 1941 στην Κυβέρνηση της 4ης Αυγούστου διατηρώντας συγχρόνως τα Υπουργεία Εξωτερικών , Στρατιωτικών ( και τα τρία όπλα ) και Παιδείας".

  "Στον ιστότοπο που δημιούργησα προσπάθησα τα κείμενα να μην ξεπερνούν τις δύο σελίδες ώστε να είναι εύκολα αναγνώσιμα. Τα συμπλήρωσα με ανάρτηση κειμένων, που πολύ δύσκολα μπορεί να βρει κανείς ακόμα και σε μεγάλες βιβλιοθήκες.
Υπάρχουν ντοκουμέντα από το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ, οι ΛΟΓΟΙ του της τετραετίας 1936-1941, που φανερώνουν σκέψεις και τα έργα του, Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ, δηλαδή η Αρθρογραφία, ΒΕΝΙΖΈΛΟΥ - ΜΕΤΑΞΆ 1934-1935, στις εφημερίδες Βήμα και Καθημερινή, τα οποία είναι διαθέσιμα και σε έντυπες εκδόσεις.
Επίσης σε pdf, μεταξύ άλλων, πάρα πολλά έντυπα με το έργο της Κυβέρνησης 1936 -1941.
Μεγάλη έκταση έχω αφιερώσει και στην Ε.Ο.Ν, την οργάνωση των νέων που η ίδρυσή της στόχο είχε  την πρακτική και ηθική προετοιμασία και στήριξη του άμαχου πληθυσμού και των παιδιών. Το περιοδικό τους Η ΝΕΟΛΑΙΑ έχει και αυτό αναρτηθεί σε pdf, και τα 133 τεύχη του είναι αναγνώσιμα".

Στις 28 Οκτωβρίου 2014 το "σπίτι του ΟΧΙ" στην Κηφισιά θα αναβιώσει μία από τις πλέον σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, που καθορίστηκε από τον Ιωάννη Μεταξά.
Πολιτικός; Στρατιωτικός; Πρωθυπουργός; Εθνικός Κυβερνήτης; Δικτάτορας;
Προσωπικότης, δίχως αμφιβολία, που αξίζει κανείς να μελετήσει ιστορικά.

 

(πηγή φωτογραφιών: ioannismetaxas.gr, facebook.com/pages/Ιωάννα-Φωκά-Μεταξά)

http://news247.gr/eidiseis/weekend-edition/o-metaksas-mesa-apo-ta-matia-ths-eggonhs-toy.3102423.html?utm_source=Contra&utm_medium=epiloges_home&utm_campaign=24MediaWidget

«Παιδιά της Ελλάδος Παιδιά»

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

Το τραγούδι «Παιδιά της Ελλάδος Παιδιά» δεν εμψύχωσε μόνο τους φαντάρους στο μέτωπο, αλλά ήταν...

mixanitouxronou.gr

Δημήτρης Ίτσιος

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

Δημήτρης Ίτσιος. Ο λοχίας που εξολόθρευσε από το πολυβολείο 230 άνδρες της Βέρμαχτ. Ο Γερμανός...

Ο Λοχίας που σταμάτησε την γερμανική επέλαση με πέντε άντρες.

mixanitouxronou.gr

Δημήτρης Ίτσιος. Ο λοχίας που σταμάτησε την γερμανική επέλαση με πέντε άντρες. Εξολόθρευσε από το πολυβολείο πάνω από 250 στρατιώτες της Βέρμαχτ...

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/dimitris-itsios-o-lochias-pou-stamatise-tin-germaniki-epelasi-me-pente-antres-exolothrefse-apo-to-polivolio-pano-apo-250-stratiotes-tis-vermacht/

Ὅταν οἱ Ἕλληνες ἔλεγαν "ΟΧΙ". Ἡ Ἐποποιία τοῦ '40!

Ὅταν οἱ Ἕλληνες ἔλεγαν "ΟΧΙ". Ἡ Ἐποποιία τοῦ '40!

Πρωτοσέλιδα ἐφημερίδων

   Ὁ Ἐμμανουέλε Γκράτσι, πρέσβυς τῆς Ἰταλίας στὴν χώρα μας τὸ 1940, περιγράφει τὰ γεγονότα στὸ βιβλίο του, ποὺ τὸ ὀνομάζει μὲ μία πρωτοφανή ὀξυδέρκεια γιὰ τὸ μέλλον τοῦ καθεστῶτος Μουσολίνι: «Ἡ αρχὴ τοῦ τέλους - ἡ ἐπιχείρησις κατὰ τῆς Ἑλλάδος»:

«Ἡ ὥρα εἶχε ἤδη φθάσει τρεῖς (3). Ἐπιτέλους τὸ κουδούνισμα ξύπνησε τὸν ἴδιο τὸν Μεταξᾶ, ποὺ ἔκαμε τὴν ἐμφάνισὴ του σὲ μιὰ μικρὴ πλαϊνὴ πόρτα καὶ ἀναγνωρίζοντάς με, μὲ ἄφησε νὰ περάσω. … Μοῦ ἔσφιξε τὸ χέρι καὶ μὲ ἒβαλε νὰ καθίσῳ σὲ ἕνα μικρὸ φτωχικὸ σαλόνι τοῦ σπιτιοῦ. Μόλις καθίσαμε, καὶ ἐπειδὴ ἡ ὥρα ἦταν λίγα λεπτὰ μετὰ τὶς 3, τοῦ εἶπα ἀμέσως ὅτι ἡ Κυβέρνησὴ μου, μοῦ εἶχε ἀναθέσει νὰ τοῦ ἐγχειρίσω προσωπικὰ ἕνα κείμενο, ποὺ δὲν ἦτο τίποτε ἄλλο, παρὰ τὸ τελεσίγραφον τῆς Ἰταλίας πρὸς τὴν Ἑλλάδα, μὲ τὸ ὁποῖον ἡ Ἰταλικὴ Κυβέρνηση ἀπαιτοῦσε τὴν ἐλεύθερη διέλευση τῶν στρατευμάτων της στὸν Ἑλληνικὸ χῶρο, ἀπὸ τὶς 6 πρωϊνῆς....... 

Ὁ Μεταξᾶς ἄρχισε νὰ τὸ διαβάζῃ. Μέσα ἀπὸ τὰ γυαλιά του, ἔβλεπα τὰ μάτια του νὰ βουρκώνουν. Ὅταν τελείωσε τὴν ἀνάγνωση μὲ κοίταξε κατὰ πρόσωπο, καὶ μὲ φωνὴ λυπημένη ἀλλὰ σταθερὴ μοῦ εἶπε: 

-Μεταξᾶς: Λοιπὸν ἔχουμε πόλεμο.
-Γκράτσι: Ὄχι ἀπαραίτητα Ἐξοχώτατε. Ἡ ἰταλικὴ κυβέρνηση ἐλπίζει ὅτι θὰ δεχθεῖτε τὴν ἀξιωσίν της καὶ θ'ἀφησετε τὰ ἰταλικὰ στρατεύματα νὰ διέλθουν διὰ νὰ καταλάβουν τὰ στρατηγικὰ σημεῖα τῆς χώρας.
-Μεταξᾶς: Καὶ ποιά εἶναι τὰ στρατηγικὰ αὐτὰ σημεῖα, περὶ τῶν ὀποίων ὁμιλεῖ ἡ διακοίνωσις;
-Γκράτσι: Δὲν εἶμαι εἰς θέσιν νὰ σᾶς εἰπῶ, Ἐξοχώτατε. Ἡ Κυβέρνησίς μου δὲν μὲ ἐνημέρωσε... Γνωρίζω μόνον ὃτι τὸ τελεσίγραφο ἐκπνέει εἰς τὰς 6 τὸ πρωί.
-Μεταξᾶς: Ἐν τοιαύτη περιπτώσει ἡ διακοίνωσις αὐτὴ ἀποτελεῖ κήρυξιν πολὲμου τῆς Ἰταλίας ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος.
-Γκράτσι: Ὄχι, Ἐξοχώτατε. Εἶναι τελεσίγραφον.
-Μεταξᾶς: Ἰσοδύναμον πρὸς κήρυξιν πολέμου.
-Γκράτσι: Ἀσφαλῶς ὄχι, διότι πιστεύω ὄτι θὰ παράσχετε τὰς διευκολύνσεις, τὰς ὀποίας ζητεῖ ἡ κυβέρνησίς μου.

-Μεταξᾶς: ΟΧΙ!  Οὕτε λόγος δύναται νὰ γίνῃ περὶ ἐλευθέρας διελεύσεως. Ἀκόμη ὅμως καὶ ἄν ὑπετίθετο ὅτι θὰ ἔδιδα μία τοιαύτην διαταγὴν (τὴν ὀποίαν δὲν εἶμαι διατεθειμένος νὰ δώσω), εἶναι τώρα τρεῖς τὸ πρωί. Πρέπει νὰ ἐτοιμασθῶ, νὰ κατεβῶ εἰς τάς Ἀθήνας, νὰ ξυπνήσω τὸν Βασιλέα, νὰ καλὲσω τὸν Ὑπουργὸν τῶν Στρατιωτικῶν καὶ τὸν ἀρχηγὸν τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου, νὰ θὲσω εἰς κίνησιν ὅλες τὶς στρατιωτικὲς τηλεγραφικὲς ὑπηρεσίες, ἔτσι ποὺ μία τέτοια ἀπόφασις νὰ γίνῃ γνωστὴ στὰ πλέον προκεχωρημένα τμήματα τῶν συνόρων. Ὅλα αὐτὰ εἶναι πρακτικῶς ἀδύνατα. Ἡ Ἰταλία, ἡ ὁποία δὲ μᾶς παρέχει κὰν τὴ δυνατότητα νὰ ἐκλέξωμε μεταξὺ πολέμου καὶ εἰρήνης, κηρύσσει οὐσιαστικῶς τὸν πόλεμον ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος…
(μετὰ ἀπὸ μία σύντομη παύση).
-Μεταξᾶς: Πολὺ καλὰ λοιπόν, ἔχομεν πόλεμον.

Καὶ συνεχίζει ὁ Γκράτσι στὸ βιβλίο του:

«Μὲ συνόδευσε στὴν ἔξοδο ὑπηρεσίας ἀπὸ τὴν ὀποία εἶχα μπεῖ καὶ ὅταν ἤμασταν στὸ κατώφλι μοῦ εἶπε: "Vous etes le plus forts" (εἶσθε οἱ πιὸ ἰσχυροί).
Μὲ τὴν σειρά μου δὲν ἤξερα τὶ νὰ ἀπαντήσῳ στὰ λόγια αὐτὰ καὶ στὴν βαθιὰ λύπη ποὺ τὰ δονοῦσε. Νομίζω δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος στὸν κόσμο, ὁ ὁποῖος μία τουλάχιστο φορὰ στὴν ζωή του, νὰ μὴν αἰσθάνθηκε ἀπέχθεια γιὰ τὸ ἐπάγγελμά του. Ἄν στὴ μακρὰ σταδιοδρομία μου στὴν ὑπηρεσία τοῦ κράτους ὑπῆρξε ποτὲ μία στιγμὴ κατὰ τὴν ὀὁποία ἐμίσησα τὸ δικό μου, μιὰ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποίαν τὸ καθῆκον τοῦ ἀξιώματός μου μοῦ φάνηκε σταυρὸς καὶ ὄχι μόνο θλιβερός, ἀλλὰ καὶ ταπεινωτικός, ἡ στιγμὴ αὐτή ἦταν ὅταν ἄκουσα ἐκεῖνα τὰ ἀποκαρδιωμένα λόγια ποὺ πρόφερε ὁ πρεσβευτὴς ἐκεῖνος, ποὺ εἶχε καταναλώσει ὁλόκληρη τὴ ζωή του ἀγωνιζόμενος καὶ ὑποφέροντας γιὰ τὴν χώρα του καὶ πού, καὶ κατὰ τὴν ὑπέρτατη ἐκείνη στιγμή, προτιμοῦσε νὰ διαλέξῃ γιὰ τὴν πατρίδα του τὸ δρόμο τῆς θυσίας καὶ ὄχι τὸ δρόμο τῆς ἀτιμώσεως. Ὑποκλίθηκα μπροστά του μὲ τὸν βαθύτερο σεβασμὸ καὶ βγῆκα ἀπὸ τὸ σπίτι του».

  Ὁ Μεταξᾶς στὸ προσωπικό του ἡμερολόγιο μὲ μεγάλην συντομίαν, περιγράφει ὡς ἐξής τὴν συνάντησίν του αὐτήν μὲ τὸν πρέσβυ τῆς Ἰταλίας Ἐμμανουέλε Γκράτσι τὴν νύχτα τῆς 28/10/1940.

Ἡμερήσια Διαταγὴ 8ης μεραρχίας στὶς 28-10-1940

28 Ὀκτωβρίου, Δευτέρα 

«Νύχτα στὶς 3 μὲ ξυπνοῦν. Ἔρχεται ὁ Γκράτσι - Πόλεμος – Ζητῶ Νικολούδη Μαυρουδῆ - Ἀναφέρω Βασιλέα – Καλῶ Πάλαιρετ καὶ ζητῶ βοήθειαν Ἀγγλίας - Κατεβαίνω στὶς 5 - Ὑπουργικόν Συμβούλιον - Ὅλοι πιστοὶ καὶ Μαυρουδῆς - Ὅλοι πλήν Κύρου – Βασιλεῦς περιφορὰ μαζί του – Φανατισμὸς τοῦ λαοῦ ἀφάνταστος - Μάχαι στὰ σύνορα Ἠπείρου - Βομβαρδισμοί – Σειρῆνες - Ἀρχίζουμε καὶ τακτοποιούμεθα - Ὁ Θεὸς βοηθός !!!»

Οἱ πρωταγωνιστές, ἐχθροὶ καὶ σύμμαχοι εὐθαρσῶς δήλωσαν:

• «Ἀδυνατῶ νὰ δώσῳ τὸ δέον εὒρος τῆς εὐγνωμοσύνης ποὺ αἰσθάνομαι γιὰ τὴν ἡρωικὴ ἀντίσταση τοῦ Λαοῦ καὶ τῶν ἠγετών τῆς Ἑλλάδος» Κάρολος ντὲ Γκῶλ

• «Λυποῦμαι διότι γηράσκω καὶ δὲν θὰ ζήσῳ ἐπὶ μακρὸν διὰ νὰ εὐγνωμονῶ τὸν Ἑλληνικὸν Λαὸν, τοῦ ὀποίου ἡ ἀντίστασις ἔκρινε τὸν 2ον Παγκόσμιον Πόλεμον». Στάλιν

• «Ὁ πόλεμος μὲ τὴν Ἑλλάδα ἀπέδειξε ὅτι τίποτε δὲν εἶναι ἀκλόνητο εἰς τὰ στρατιωτικὰ πράγματα καὶ ὅτι πάντοτε μᾶς περιμένουν ἐκπλήξεις» Μπενίτο Μουσολίνι

• «Χάριν τῆς ἱστορικής ἀληθείας ὀφείλω νὰ διαπιστώσῳ ὅτι μόνον οἱ Ἕλληνες, ἐξ' ὅλων τῶν ἀντιπάλων οἱ ὀποῖοι μὲ ἀντιμετώπισαν, πολέμησαν μὲ παράτολμο θάρρος καὶ ὕψιστη περιφρόνηση πρὸς τὸν θάνατον…» Αδόλφος Χίτλερ

• «Ἡ λέξη ἡρωισμὸς φοβᾶμαι ὅτι δὲν ἀποδίδει τὸ ἐλάχιστο ἐκείνων τῶν πράξεων αὐτοθυσίας τῶν Ἑλλήνων, ποὺ ἦταν καθοριστικὸς παράγων τῆς νικηφόρου ἐκβάσεως τοῦ κοινοῦ ἀγῶνα τῶν ἐθνῶν, κατὰ τὸν Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, διὰ τὴν ἀνθρώπινη ἐλευθερία καὶ ἀξιοπρέπεια….. Μέχρι τώρα λέγαμε ὅτι οἱ Ἕλληνες πολεμοῦν σὰν ἥρωες. Τώρα θὰ λέμε: Οἱ ἥρωες πολεμοῦν σὰν Ἕλληνες.» Τσόρτσιλ

• «Ὁ μεγαλοπρεπής άγῶν τῆς Ἑλλάδος, ὑπῆρξε ἡ πρώτη μεγάλη καμπὴ τοῦ Β' Παγκοσμίου Πολέμου.» Γεώργιος ΣΤ' Βασιλεῦς τῆς Μεγάλης Βρετανίας

• «Εἰς τὴν Ἑλλάδα παρασχέθηκε τὴν 28ην Ὀκτωβρίου 1940 χρόνος τριῶν ὡρῶν διὰ ν' ἀποφασίσῃ πόλεμο ἢ εἰρήνη, ἀλλὰ καὶ τριῶν ἡμερῶν ἢ τριῶν ἑβδομάδων ἢ καὶ τριῶν ἑτῶν προθεσμία νὰ παρείχετο, ἡ ἀπάντησις θὰ ἦταν ἡ ἴδια… Οἱ  Ἕλληνες δίδαξαν διὰ μέσου τῶν αἰώνων τὴν ἀξιοπρέπεια. Ὅταν ὅλος ὁ κόσμος εἶχε χάσει κάθε ἐλπίδα, ὁ Ἑλληνικὸς λαὸς τόλμησε νὰ ἀμφισβητήσῃ τὸ ἀήττητο τοῦ τέρατος ἀντιτάσσοντας τὸ ὑπερήφανο πνεῦμα τῆς ἐλευθερίας.» Φραγκλῖνος Ροῦσβελτ.

Ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς στὸ γραφεῖο του. Ἡ ἐπιτελική του ἰδιοφυΐα εἶχε συμβάλλει στὸ νὰ ὀργανωθῇ τέλεια τόσο ἡ ἑλληνικὴ ἄμυνα ὅσο καὶ ἡ ἐπιστράτευση. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ πρὶν περάσουν 15 ἡμέρες οἱ αἰφνιδιαστικὰ ἐπιτιθέντες Ἰταλοὶ ἀμυνόντουσαν ἀπελπισμένα ἐντὸς τοὺ ἀλβανικοῦ ἐδάφους!

Βιβλιογαφία - πηγές
-"Ο πολεμος της Ελλαδος 1940-41", Θ.Παπακωνσταντίνου
- http://www.zosimaia.gr  ἄρθρο τοῦ Σταύρου Δερματᾶ Ἀντιστράτηγου Ἀπόφοιτου Ζωσιμαῖας Σχολῆς Ἰωαννίνων
- http://eoniaellhnikhpisti.blogspot.com

-Φωτογραφίες pheidias.antibaro.gr/  ioannismetaxas.gr

 http://anihneftes.blogspot.gr/2011/10/40.html

«Θα σας δούμε πάλι μετά από 2 εβδομάδες»

Πως είδαν οι Ιταλοί τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο (20 Οκτωβρίου 1940 – 4 Δεκεμβρίου 1940)

Από Γιάννης Σιατούφης

17

Πως είδαν οι Ιταλοί τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο (20 Οκτωβρίου 1940  –  4 Δεκεμβρίου 1940)

Γράφει ο Γιάννης Σιατούφης

Έλληνες στρατιώτες στο Αλβανικό μέτωπο γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά του 1941

«Θα σας δούμε πάλι μετά από 2 εβδομάδες». Αυτή ήταν η φράση με την οποία οι Ιταλοί στρατιώτες αποχαιρετούσαν τους φίλους τους κατά την αναχώρηση των ιταλικών στρατευμάτων από την Αλβανία για τα ελληνικά σύνορα, μέσα σε συνθήκες αληθινής γιορτής. Η παραπάνω φράση δείχνει με τον ποιο καθαρό τρόπο τη σιγουριά, τη βεβαιότητα, την αλαζονία που κυριαρχούσε στο ιταλικό στρατόπεδο για την έκβαση του πολέμου. Ήταν αισιόδοξοι ότι θα πετύχουν μια κεραυνοβόλα επιτυχία ανάλογη με εκείνες που είχαν πετύχει μέχρι τότε οι σύμμαχοί τους, οι Γερμανοί, καθώς πίστευαν ότι οι Έλληνες δεν θα τους πρόβαλλαν αξιόλογη αντίσταση.

Πιο αισιόδοξοι από όλους ήταν οι στρατηγοί του ιταλικού Γ.Ε.Σ. Ο αρχηγός του, ο στρατηγός Γκρατσιάνι, δεν πίστευε στη μαχητικότητα του ελληνικού στρατεύματος και μάλιστα στην τελική διαταγή επιχειρήσεων στις 20 Οκτωβρίου 1940 μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «οι επιχειρήσεις θα αρχίσουν χωρίς την άφιξη των προβλεπόμενων ενισχύσεων». Τόσο σίγουροι ήταν για την τελική επικράτηση.

Τα ξημερώματα της 28^ης Οκτωβρίου 1940 οι Ιταλοί παραβιάζουν τα ελληνικά σύνορα. Οι πρώτες πληροφορίες από το μέτωπο μιλούν για ταχύτατη προέλαση των ιταλικών στρατευμάτων (χωρίς μάλιστα αεροπορική στήριξη) και προκαλούν μεγάλο ενθουσιασμό στην Ιταλία. Οι Ιταλοί επιτελάρχες ερμήνευσαν μάλλον λάθος την «βάση σχεδίου» σύμπτυξη των ελληνικών προκαλυπτικών τμημάτων την πρώτη μέρα. Νόμισαν ότι οι ελληνικές δυνάμεις υποχωρούν. Ο Υπουργός Εξωτερικών Τσιάνο γράφει στο ημερολόγιό του στις 28 Οκτωβρίου ότι «παρά την κακοκαιρία τα στρατεύματά μας προελαύνουν γρήγορα μολονότι δεν υποστηρίζονται από την αεροπορία… Ο Ντούτσε είναι ευδιάθετος», ενώ την επομένη γράφει ότι «ουδείς κινείται να βοηθήσει τους Έλληνες. Τώρα είναι απλώς θέμα ταχύτητας».

Το ίδιο αισιόδοξο πνεύμα μαρτυρούν και τα πολεμικά ανακοινωθέντα, π.χ. το υπ’ αριθμόν 147 της 1^ης Νοεμβρίου αναφέρει ότι «οι εις Ήπειρον επιχειρήσεις εξελίσσονται κανονικά. Τα στρατεύματά μας έφθασαν στον οδικό κόμβο Καλιμπάκι» (έτσι λανθασμένα αποκαλούσαν το Καλπάκι).

Το αλαζονικό πνεύμα φαίνεται ολοκάθαρα και στα λεγόμενα στο βιβλίο του αρχηγού Γ.Ε.Α. Φ. Πρίκολο («Αδράνεια κατά ηρωισμού», 1946). Αναφέρει ότι ο Μουσολίνι εμπιστευόταν τον αρχιστράτηγο των επιχειρήσεων Β. Πράσκα και ότι άκουσε τον στρατηγό Σοντού (υφυπουργό Στρατιωτικών) να διαβεβαιώνει ότι απαιτείται 1 εβδομάδα να καταλάβει ο ιταλικός στρατός τα Γιάννενα και 15-20 μέρες την Πρέβεζα. Μάλιστα ανέθεσε στον στρατηγό Πρίκολο να μεταβεί στο μέτωπο και να επιδώσει συγχαρητήρια επιστολή στον αρχιστράτηγο.

Πράγματι στις 2 Νοεμβρίου τον συνάντησε στο ηπειρωτικό μέτωπο (μεταξύ Δολιανών και Καλπακίου) και επέδωσε στον Πράσκα την επιστολή του Μουσολίνι, με την οποία τον συνέχαιρε για τη μέχρι τώρα εξέλιξη των επιχειρήσεων, του έκανε γνωστό ότι η αποβατική επιχείρηση εναντίον της Κέρκυρας αναβάλλεται και ότι θα στείλει ενισχύσεις (τη μεραρχία «Μπάρι», που προοριζόταν για την Κέρκυρα και 3 ακόμη από Ιταλία). Ο στρατηγός Πράσκα είπε: «μπορείτε να ανακοινώσετε στον Ντούτσε ότι πρέπει να είναι τελείως ήσυχος. Με τις 3 μεραρχίες ή και χωρίς αυτές υπολογίζω να είμαι σε 3 μέρες στα Ιωάννινα και σε 1 εβδομάδα στην Πρέβεζα. Οι Έλληνες αντιτάσσουν ψεύτικη αντίσταση και τράπηκαν σε φυγή. Αφού πέρασαν 6 μέρες από την έναρξη των επιχειρήσεων, δεν υφίσταται πλέον κίνδυνος και στο μέτωπο της Κορυτσάς. Οι Έλληνες δεν επιτέθηκαν μέχρι τώρα και δεν πρόκειται να επιτεθούν πλέον».

Η απόφαση του Μπενίτο Μουσολίνι να επιτεθεί στην Ελλάδα χωρίς τις απαραίτητες δυνάμεις είχε δύο αιτίες: την βαθιά περιφρόνηση για τους Έλληνες και την εμμονή του να αποδείξει στον Χίτλερ οτι και αυτός μπορούσε να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα

Επιπλέον ο Ιταλός πολιτικός διοικητής στην Αλβανία Τζακομόνι μετέδιδε στον Πράσκα στις 2 Νοεμβρίου: «όταν φτάσεις στην Πρέβεζα θα ονομασθείς στρατηγός στρατιάς και όταν φτάσεις στην Αθήνα στρατάρχης της Ιταλίας».

Όμως η αισιοδοξία των Ιταλών κράτησε μόνο 6 μέρες. Ο στρατηγός Αρμελλίνι του Γενικού Επιτελείου έγραφε στο ημερολόγιό του στις 3 Νοεμβρίου: «ο πόλεμος στην Ελλάδα προχωρεί αργά και με μεγάλες δυσχέρειες, αντίσταση κατά των στρατευμάτων μας … ενώ θα έπρεπε, κατά τις πληροφορίες που μας δίνονταν, να έχουν γίνει δεκτά με ανοιχτές αγκάλες. … Στην Ήπειρο η προέλαση εξελίσσεται αργά, στην Κορυτσά οι Έλληνες εξαπέλυσαν επίθεση με μικρές επιτυχίες. Οι επιχειρήσεις δεν είναι τόσο αναίμακτες, όπως οι Τζιακομόνι, Τσιάνο και η παρέα τους πίστευαν …».

Αντίθετα ο Τσιάνο από την Αλβανία στέλνει επιστολή στον Ντούτσε και τον ενημερώνει ότι: «οι επιχειρήσεις βαίνουν καλώς και η ελληνική αντίσταση παρουσιάζεται ασθενής, πλην όμως, για να επιτευχθεί η ενέργεια, …. θα ήταν απαραίτητη η άμεση αποστολή των τριών μεραρχιών». Όμως το πολεμικό ανακοινωθέν με αριθμό 149 της 3ης Νοεμβρίου επιβεβαιώνει ότι οι επιχειρήσεις εμφανίζουν στασιμότητα.

Αυτή η νέα κατάσταση στο μέτωπο δημιούργησε κλίμα ανησυχίας στην Ιταλία. Στις 4 Νοεμβρίου ο Μουσολίνι καλεί σε σύσκεψη τους αρχηγούς των επιτελείων και αποφασίστηκε η αποστολή 12 τουλάχιστον μεραρχιών στην Αλβανία και η αντικατάσταση του στρατηγού Πράσκα με τον στρατηγό Ουμπάλντο Σοντού, πρώην υφυπουργό Στρατιωτικών.

Ο Πράσκα όμως εξαπατήθηκε, γιατί του αναγγέλθηκε η αντικατάσταση όχι αμέσως, αλλά στις 9 Νοεμβρίου. Η πικρία που ένιωσε ο απερχόμενος στρατηγός φαίνεται στο βιβλίο, που έγραψε αργότερα: «… το απόγευμα της 5^ης Νοεμβρίου δέχθηκα απροσδόκητη επίσκεψη του στρατηγού Σοντού στο στρατηγείο στη Δερβιτσάνη. Είχα ακόμη εμπιστοσύνη σε αυτόν… Με αγκάλιασε … μου είπε ότι ήρθε να με βοηθήσει ιδίως στην επίσπευση της μεταφοράς ενισχύσεων. … Την επομένη επέστρεψε και μου διευκρίνισε ότι ήλθε στην Αλβανία όχι μόνο για να βελτιώσει τις μεταφορές, αλλά και ως εντεταλμένος του Μουσολίνι, να μελετήσει επί τόπου την κατάσταση. Οι δυνάμεις μας έπρεπε να αυξηθούν σημαντικά και να σχηματιστεί μια ομάδα με 2 στρατιές, μια στην Ήπειρο και άλλη στον τομέα της Κορυτσάς. Θα ανελάμβανε τη διοίκηση της Ομάδας Στρατιών και εγώ, αν δεχόμουν, θα γινόμουν διοικητής της Στρατιάς Ηπείρου. … Με παρακαλούσε θερμά να δεχθώ και εξ ονόματος του Μουσολίνι. Απάντησα ότι δέχομαι … με φίλησε … και μου είπε: θα δεις πόσο καλά θα συνεργαστούμε, θα γίνουμε και οι δύο στρατηγοί στρατιάς και κατόπιν στρατάρχες της Ιταλίας».

Αυτές οι ίντριγκες συνέβαιναν στο ιταλικό στρατόπεδο, ενώ ο Τσιάνο έγραφε στο ημερολόγιό του στις 6 Νοεμβρίου: «Ο Ντούτσε είναι δυσαρεστημένος από την εξέλιξη των πραγμάτων στην Ελλάδα. Ο εχθρός επιτέθηκε στην Κορυτσά, όπου σημείωσε μερικές προόδους. Πάντως είναι γεγονός ότι σήμερα, όγδοη ημέρα των επιχειρήσεων, η πρωτοβουλία περιήλθε στον εχθρό».

Οχυρωματικές εργασίες από τον Ελληνικό Στρατό στην γραμμή Ελαίας-Καλαμά, Μάρτιος 1939

Στις 7 Νοεμβρίου από το ημερολόγιο του Τσιάνο φαίνεται ότι η ανησυχία των Ιταλών εντάθηκε ακόμη περισσότερο: «στον τομέα της Κορυτσάς έχουμε ήδη αποσυρθεί στη γραμμή αντίστασης…». Την ίδια μέρα ο στρατηγός Αρμελλίνι, βοηθός του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Μπαντόλιο, γράφει: «η επίθεση στην Ήπειρο ατονεί λόγω εξάντλησης της επιθετικής δυνατότητας των μεραρχιών μας. … στον τομέα της Κορυτσάς οι Έλληνες επιμένουν στην επίθεση. … Συμπερασματικά, ακόμα κι αν επιτευχθεί να διορθωθεί η κατάσταση, πλήρης αποτυχία της επιχείρησής μας».

Τη δεινή θέση παρουσιάζει καθαρά ο πτέραρχος Πρίκολο: «κάθε άλλο παρά προέλαση προς Ιωάννινα και Πρέβεζα. Τα τμήματά μας έχουν αναχαιτισθεί στο Καλπάκι. … Ο Μουσολίνι, αφού εξέτασε τις αεροφωτογραφίες (τα υψώματα Γκραμπάλα, Ψηλορράχη και Ασόνισσα στο Καλπάκι), έμεινε επί αρκετά λεπτά στενοχωρημένος και σιωπηλός. … Οι Έλληνες δεν είχαν καμιά διάθεση να υποχωρήσουν».

Στις 8 Νοεμβρίου υπό πίεση το Ιταλικό Επιτελείο Στρατού εξέδωσε διαταγή: «Κατόπιν ανώτατης διαταγής λαμβανομένης της παρούσης κατάστασης αναστείλατε την επιθετική ενέργεια στην Ήπειρο, ενόψει ανάληψης νέας δράσης μελλοντικά».

Στις 9 Νοεμβρίου αντικαθίσταται τελικά ο Πράσκα από τον Σοντού πράγμα που φανερώνει ανάγλυφα τη δύσκολη θέση που βρισκόταν το ιταλικό στρατόπεδο.

Για ένα μικρό χρονικό διάστημα (9 – 13 Νοεμβρίου) οι Ιταλοί αναθάρρησαν γιατί ο Ελληνικός Στρατός περιόρισε τις επιθετικές ενέργειες. Οι Ιταλοί νόμισαν ότι η ελληνική ορμή εξαντλήθηκε, αλλά στην πραγματικότητα οι Έλληνες ετοιμάζονταν για τη γενική αντεπίθεση.

Η διάταξη του Ιταλικού και του Ελληνικού στρατού τον Οκτώβριο του 1940

Στις 14 Νοεμβρίου ο ελληνικός στρατός εξαπολύει γενική αντεπίθεση σε όλο το μέτωπο που κατέληξε στην κατάληψη της Κορυτσάς και άλλων περιοχών της Αλβανίας. Ο Αρμελλίνι στις 19 Νοεμβρίου έγραφε: «Ο Ντούτσε είχε χείριστη διάθεση εξαιτίας της κατάληψης της Ερσέκας από τους Έλληνες. Η Ερσέκα είναι ιδιαίτερα αξιόλογη θέση καθόσον διακόπτει τις συγκοινωνίες και παρέχει ευκολία ανάπτυξης δράσης κατά της Κορυτσάς».

Το απόγευμα της 21^ης Νοεμβρίου ο Τσιάνο έγραφε: «ο Σοντού ανακοίνωσε ότι προτίθεται να εκκενώσει την Κορυτσά και να συμπτύξει ολόκληρο το μέτωπο. Ο Μουσολίνι του ζητά να το σκεφτεί καλύτερα, αλλά η υποχωρητική κίνηση είναι ήδη σε εξέλιξη και δεν μπορεί πλέον να ανακοπεί…».

28 Νοεμβρίου ο Τσιάνο αναφέρει: «άσχημα νέα από την Αλβανία. Η ελληνική πίεση συνεχίζεται, ενώ η δική μας αντίσταση εξασθενεί», ενώ ο Σταράτσε, αρχηγός της Μιλίτσια, επιστρέφοντας από το μέτωπο, ανέφερε, σύμφωνα πάντα με τα γραπτά του Τσιάνο ότι: «βλέπει την κατάσταση πολύ σκοτεινή…. Οι στρατιώτες μας πολέμησαν λίγο και άσχημα. Αυτή – ισχυρίζεται – είναι η βασική και αληθινή αιτία των εκεί συμβάντων».

Στα τέλη Νοεμβρίου ο πτέραρχος Πρίκολο γράφει στο βιβλίο του: «σε ό,τι αφορά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο δεν έχω παρά ελάχιστα πράγματα να προσθέσω… Η καταστροφή εκδηλώθηκε τόσο απροσδόκητα, τόσο παράλογα και ταυτόχρονα τόσο σοβαρά, ώστε όλοι μας είμαστε χαμένοι».

Στις 30 Νοεμβρίου ο Μουσολίνι συγκάλεσε Υπουργικό Συμβούλιο και εξήγησε στους απληροφόρητους, ακόμη και τότε υπουργούς του, την κατάσταση στο μέτωπο. Ανέλαβε την ευθύνη για την καταστροφή, αλλά άφησε μομφές κατά του στρατάρχη Μπαντόλιο, γιατί ήταν όχι μόνο σύμφωνος για την επίθεση κατά της Ελλάδας, αλλά παρουσιαζόταν ως ο πλέον αδιάλλακτος. Και ο Ντούτσε τελείωσε με τη φράση: «η κατάσταση είναι σοβαρή. Δεν αποκλείεται μάλιστα να αποβεί δραματική».

Σε 3 μέρες ο στρατηγός Σοντού εξέθεσε στον Ντούτσε τη σοβαρότατη στρατιωτική κατάσταση, διασαφήνιζε την αδυναμία αντίδρασης και παρακαλούσε για πολιτική λύση του ζητήματος!!! Ο Τσιάνο έγραψε: «ο Μουσολίνι με καλεί στο Παλάτσο Βενέτσια (το Υπουργείο Στρατιωτικών). Τον βρίσκω κουρασμένο όσο ποτέ άλλοτε. Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος, μου λέει. Πρέπει να ζητήσουμε μέσω Χίτλερ εκεχειρία!!! Αδύνατον, του απαντώ. Οι Έλληνες θα θέσουν ως πρώτο όρο την προσωπική εγγύηση του Φύρερ ότι δεν θα ενεργήσουμε ποτέ πλέον εναντίον τους. Προτιμώ να τινάξω τα μυαλά μου παρά να τηλεφωνήσω στον Ρίμπεντροπ (Υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας). … Εκείνο το οποίο έχει σήμερα σημασία είναι να αντέξουμε και να διατηρηθούμε στην Αλβανία. Ο χρόνος θα φέρει τη νίκη. Αν όμως ενδώσουμε, αυτό θα είναι το τέλος».

Πυροβολικό του Ελληνικού Στρατού βάλλει κατά του υψώματος Ιβάν, κοντά στην Κορυτσά.

Ο Μουσολίνι αποφάσισε να κάνει μια τελευταία προσπάθεια, αποστέλλοντας το νέο αρχηγό του Γενικού Επιτελείου, τον Καβαλλέρο, στο μέτωπο. Σε κάποια στιγμή εκνευρισμένος είπε: «Κάθε άνθρωπος διαπράττει ένα μοιραίο σφάλμα στη ζωή του. Εγώ το διέπραξα όταν πίστεψα σε όσα μου έλεγε ο στρατηγός Πράσκα. Πώς να το είχα αποφύγει όταν ο άνθρωπος αυτός φαινόταν τόσο βέβαιος για τον εαυτό του;».

Εντωμεταξύ στην επιστολή του Σοντού ο Πρίκολο αντιδρά και γράφει: «Επρόκειτο περί σαφέστατης πρόσκλησης για αίτηση ανακωχής. … Έπρεπε να αποτραπεί απολύτως μια τόσο ταπεινωτική λύση, η οποία θα κάλυπτε το ιταλικό έθνος με ντροπή για αιώνες ολόκληρους…. Εισήλθα μετά από λίγο στο γραφείο του Μουσολίνι. Ήταν εκνευρισμένος και ερεθισμένος όσο ποτέ άλλοτε. … Του είπα ότι αντί να ζητήσουμε ανακωχή από την Ελλάδα δεν είναι προτιμότερο να φύγουμε όλοι για την Αλβανία και να πέσουμε στη μάχη; Μου είπε ότι έχω δίκιο. Δεν θα ζητήσουμε ανακωχή. Τελικά ανακωχή δε ζήτησε. Αλλά η απεγνωσμένη έκκληση του Σοντού μας έριξε όλους στην πιο βαθιά κατάθλιψη. Ήταν η πρώτη σοβαρότατη επίσημη αναγνώριση της τρομερότερης στρατιωτικής κρίσης της ιστορίας μας και της ανικανότητάς μας να την αντιμετωπίσουμε».

Όλα τα παραπάνω δείχνουν ολοκάθαρα ότι η κατάσταση ήταν δραματική στο ιταλικό στρατόπεδο, αφού μάλιστα έφτασαν να σκέφτονται να ζητήσουν ανακωχή από την Ελλάδα. Ήταν το κλίμα χειρότερο και από αυτό που νόμιζε τότε ο ελληνικός λαός και η ηγεσία του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Στρατιωτική Ιστορία, τεύχος 74, Αθήνα Οκτώβριος 2002.

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, εκδ. Αθηνών

https://el.wikipedia.org/

http://eranistis.net/wordpress/2013/04/20/%CF%80%CF%89%CF%82-%CE%B5%CE%AF%CE%B4%CE%B1%CE%BD-%CE%BF%CE%B9-%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%AF-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%8A%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C/

«Θα σας δούμε πάλι μετά από 2 εβδομάδες». Με αυτή τη φράση αποχαιρετούσαν οι Ιταλοί τις οικογένειες τους πριν τον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο. Γιατί οι Ιταλοί θεωρούσαν τους Έλληνες μη αξιόμαχους και εύκολη λεία 28/10/2015 Κατηγορίες: Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ Ετικέτες: Ελληνοϊταλικός πόλεμος, Ιταλοί, Μεταξάς, Μουσολίνι, Τσιάνο polemos40b Κείμενο του Γιάννη Σιατούφη. Δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα Ερανιστής «Θα σας δούμε πάλι μετά από 2 εβδομάδες». Αυτή ήταν η φράση με την οποία οι Ιταλοί στρατιώτες αποχαιρετούσαν τους φίλους τους κατά την αναχώρηση των ιταλικών στρατευμάτων από την Αλβανία για τα ελληνικά σύνορα, μέσα σε συνθήκες αληθινής γιορτής. Η παραπάνω φράση δείχνει με τον ποιο καθαρό τρόπο τη σιγουριά, τη βεβαιότητα, την αλαζονία που κυριαρχούσε στο ιταλικό στρατόπεδο για την έκβαση του πολέμου. Ήταν αισιόδοξοι ότι θα πετύχουν μια κεραυνοβόλα επιτυχία ανάλογη με εκείνες που είχαν πετύχει μέχρι τότε οι σύμμαχοί τους, οι Γερμανοί, καθώς πίστευαν ότι οι Έλληνες δεν θα τους πρόβαλλαν αξιόλογη αντίσταση. Πιο αισιόδοξοι από όλους ήταν οι στρατηγοί του ιταλικού Γ.Ε.Σ. Ο αρχηγός του, ο στρατηγός Γκρατσιάνι, δεν πίστευε στη μαχητικότητα του ελληνικού στρατεύματος και μάλιστα στην τελική διαταγή επιχειρήσεων στις 20 Οκτωβρίου 1940, μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι «οι επιχειρήσεις θα αρχίσουν χωρίς την άφιξη των προβλεπόμενων ενισχύσεων». Τόσο σίγουροι ήταν για την τελική επικράτηση. Έλληνες στρατιώτες στο Αλβανικό μέτωπο γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά του 1941 Έλληνες στρατιώτες στο αλβανικό μέτωπο γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά του 1941 Τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 οι Ιταλοί παραβιάζουν τα ελληνικά σύνορα. Οι πρώτες πληροφορίες από το μέτωπο μιλούν για ταχύτατη προέλαση των ιταλικών στρατευμάτων (χωρίς μάλιστα αεροπορική στήριξη) και προκαλούν μεγάλο ενθουσιασμό στην Ιταλία. Οι ιταλοί επιτελάρχες ερμήνευσαν μάλλον λάθος τη «βάση σχεδίου» σύμπτυξη των ελληνικών προκαλυπτικών τμημάτων την πρώτη μέρα. Νόμισαν ότι οι ελληνικές δυνάμεις υποχωρούν. Ο Υπουργός Εξωτερικών Τσιάνο γράφει στο ημερολόγιό του στις 28 Οκτωβρίου ότι «παρά την κακοκαιρία τα στρατεύματά μας προελαύνουν γρήγορα μολονότι δεν υποστηρίζονται από την αεροπορία… Ο Ντούτσε είναι ευδιάθετος», ενώ την επομένη γράφει ότι «ουδείς κινείται να βοηθήσει τους Έλληνες. Τώρα είναι απλώς θέμα ταχύτητας». Το ίδιο αισιόδοξο πνεύμα μαρτυρούν και τα πολεμικά ανακοινωθέντα, π.χ. το υπ’ αριθμόν 147 της 1ης Νοεμβρίου αναφέρει ότι «οι εις Ήπειρον επιχειρήσεις εξελίσσονται κανονικά. Τα στρατεύματά μας έφθασαν στον οδικό κόμβο Καλιμπάκι» (έτσι λανθασμένα αποκαλούσαν το Καλπάκι). Το αλαζονικό πνεύμα φαίνεται ολοκάθαρα και στα λεγόμενα στο βιβλίο του αρχηγού Γ.Ε.Α. Φ. Πρίκολο («Αδράνεια κατά ηρωισμού», 1946). Αναφέρει ότι ο Μουσολίνι εμπιστευόταν τον αρχιστράτηγο των επιχειρήσεων Β. Πράσκα και ότι άκουσε τον στρατηγό Σοντού (υφυπουργό Στρατιωτικών) να διαβεβαιώνει ότι απαιτείται 1 εβδομάδα να καταλάβει ο ιταλικός στρατός τα Γιάννενα και 15-20 μέρες την Πρέβεζα. Μάλιστα ανέθεσε στον στρατηγό Πρίκολο να μεταβεί στο μέτωπο και να επιδώσει συγχαρητήρια επιστολή στον αρχιστράτηγο. Πράγματι στις 2 Νοεμβρίου τον συνάντησε στο ηπειρωτικό μέτωπο (μεταξύ Δολιανών και Καλπακίου) και επέδωσε στον Πράσκα την επιστολή του Μουσολίνι, με την οποία τον συνέχαιρε για τη μέχρι τώρα εξέλιξη των επιχειρήσεων, του έκανε γνωστό ότι η αποβατική επιχείρηση εναντίον της Κέρκυρας αναβάλλεται και ότι θα στείλει ενισχύσεις (τη μεραρχία «Μπάρι», που προοριζόταν για την Κέρκυρα και 3 ακόμη από Ιταλία). Ο στρατηγός Πράσκα είπε: «μπορείτε να ανακοινώσετε στον Ντούτσε ότι πρέπει να είναι τελείως ήσυχος. Με τις 3 μεραρχίες ή και χωρίς αυτές υπολογίζω να είμαι σε 3 μέρες στα Ιωάννινα και σε 1 εβδομάδα στην Πρέβεζα. Οι Έλληνες αντιτάσσουν ψεύτικη αντίσταση και τράπηκαν σε φυγή. Αφού πέρασαν 6 μέρες από την έναρξη των επιχειρήσεων, δεν υφίσταται πλέον κίνδυνος και στο μέτωπο της Κορυτσάς. Οι Έλληνες δεν επιτέθηκαν μέχρι τώρα και δεν πρόκειται να επιτεθούν πλέον». Η απόφαση του Μπενίτο Μουσολίνι να επιτεθεί στην Ελλάδα χωρίς τις απαραίτητες δυνάμεις είχε δύο αιτίες: τη βαθιά Η απόφαση του Μπενίτο Μουσολίνι να επιτεθεί στην Ελλάδα χωρίς τις απαραίτητες δυνάμεις είχε δύο αιτίες: την βαθιά περιφρόνηση για τους Έλληνες και την εμμονή του να αποδείξει στον Χίτλερ οτι και αυτός μπορούσε να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα Η απόφαση του Μπενίτο Μουσολίνι να επιτεθεί στην Ελλάδα χωρίς τις απαραίτητες δυνάμεις είχε δύο αιτίες: την βαθιά περιφρόνηση για τους Έλληνες και την εμμονή του να αποδείξει στον Χίτλερ οτι και αυτός μπορούσε να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα περιφρόνηση για τους Έλληνες και την εμμονή του να αποδείξει στον Χίτλερ ότι και αυτός μπορούσε να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα. Επιπλέον, ο ιταλός πολιτικός διοικητής στην Αλβανία Τζακομόνι μετέδιδε στον Πράσκα στις 2 Νοεμβρίου: «όταν φτάσεις στην Πρέβεζα θα ονομασθείς στρατηγός στρατιάς και όταν φτάσεις στην Αθήνα στρατάρχης της Ιταλίας». Όμως, η αισιοδοξία των Ιταλών κράτησε μόνο 6 μέρες. Ο στρατηγός Αρμελλίνι του Γενικού Επιτελείου έγραφε στο ημερολόγιό του στις 3 Νοεμβρίου: «ο πόλεμος στην Ελλάδα προχωρεί αργά και με μεγάλες δυσχέρειες, αντίσταση κατά των στρατευμάτων μας … ενώ θα έπρεπε, κατά τις πληροφορίες που μας δίνονταν, να έχουν γίνει δεκτά με ανοιχτές αγκάλες. … Στην Ήπειρο η προέλαση εξελίσσεται αργά, στην Κορυτσά οι Έλληνες εξαπέλυσαν επίθεση με μικρές επιτυχίες. Οι επιχειρήσεις δεν είναι τόσο αναίμακτες, όπως οι Τζιακομόνι, Τσιάνο και η παρέα τους πίστευαν …». Αντίθετα, ο Τσιάνο από την Αλβανία στέλνει επιστολή στον Ντούτσε και τον ενημερώνει ότι: «οι επιχειρήσεις βαίνουν καλώς και η ελληνική αντίσταση παρουσιάζεται ασθενής, πλην όμως, για να επιτευχθεί η ενέργεια, …. θα ήταν απαραίτητη η άμεση αποστολή των τριών μεραρχιών». Όμως, το πολεμικό ανακοινωθέν με αριθμό 149 της 3ης Νοεμβρίου επιβεβαιώνει ότι οι επιχειρήσεις εμφανίζουν στασιμότητα. Αυτή η νέα κατάσταση στο μέτωπο δημιούργησε κλίμα ανησυχίας στην Ιταλία. Στις 4 Νοεμβρίου ο Μουσολίνι καλεί σε σύσκεψη τους αρχηγούς των επιτελείων και αποφασίστηκε η αποστολή 12 τουλάχιστον μεραρχιών στην Αλβανία και η αντικατάσταση του στρατηγού Πράσκα με τον στρατηγό Ουμπάλντο Σοντού, πρώην υφυπουργό Στρατιωτικών. Ο Πράσκα όμως εξαπατήθηκε, γιατί του αναγγέλθηκε η αντικατάσταση όχι αμέσως, αλλά στις 9 Νοεμβρίου. Η πικρία που ένιωσε ο απερχόμενος στρατηγός φαίνεται στο βιβλίο που έγραψε αργότερα: «… το απόγευμα της 5ης Νοεμβρίου δέχθηκα απροσδόκητη επίσκεψη του στρατηγού Σοντού στο στρατηγείο στη Δερβιτσάνη. Είχα ακόμη εμπιστοσύνη σε αυτόν… Με αγκάλιασε … μου είπε ότι ήρθε να με βοηθήσει ιδίως στην επίσπευση της μεταφοράς ενισχύσεων. … Την επομένη επέστρεψε και μου διευκρίνισε ότι ήλθε στην Αλβανία όχι μόνο για να βελτιώσει τις μεταφορές, αλλά και ως εντεταλμένος του Μουσολίνι, να μελετήσει επί τόπου την κατάσταση. Οι δυνάμεις μας έπρεπε να αυξηθούν σημαντικά και να σχηματιστεί μια ομάδα με 2 στρατιές, μια στην Ήπειρο και άλλη στον τομέα της Κορυτσάς. Θα ανελάμβανε τη διοίκηση της Ομάδας Στρατιών και εγώ, αν δεχόμουν, θα γινόμουν διοικητής της Στρατιάς Ηπείρου. … Με παρακαλούσε θερμά να δεχθώ και εξ ονόματος του Μουσολίνι. Απάντησα ότι δέχομαι … με φίλησε … και μου είπε: θα δεις πόσο καλά θα συνεργαστούμε, θα γίνουμε και οι δύο στρατηγοί στρατιάς και κατόπιν στρατάρχες της Ιταλίας». Οχυρωματικές εργασίες από τον Ελληνικό Στρατό στην γραμμή Ελαίας-Καλαμά, Μάρτιος 1939 Οχυρωματικές εργασίες από τον Ελληνικό Στρατό στην γραμμή Ελαίας-Καλαμά, Μάρτιος 1939 Αυτές οι ίντριγκες συνέβαιναν στο ιταλικό στρατόπεδο, ενώ ο Τσιάνο έγραφε στο ημερολόγιό του στις 6 Νοεμβρίου: «Ο Ντούτσε είναι δυσαρεστημένος από την εξέλιξη των πραγμάτων στην Ελλάδα. Ο εχθρός επιτέθηκε στην Κορυτσά, όπου σημείωσε μερικές προόδους. Πάντως είναι γεγονός ότι σήμερα, όγδοη ημέρα των επιχειρήσεων, η πρωτοβουλία περιήλθε στον εχθρό». Στις 7 Νοεμβρίου, από το ημερολόγιο του Τσιάνο, φαίνεται ότι η ανησυχία των Ιταλών εντάθηκε ακόμη περισσότερο: «στον τομέα της Κορυτσάς έχουμε ήδη αποσυρθεί στη γραμμή αντίστασης…». Την ίδια μέρα ο στρατηγός Αρμελλίνι, βοηθός του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Μπαντόλιο, γράφει: «η επίθεση στην Ήπειρο ατονεί λόγω εξάντλησης της επιθετικής δυνατότητας των μεραρχιών μας. … στον τομέα της Κορυτσάς οι Έλληνες επιμένουν στην επίθεση. … Συμπερασματικά, ακόμα κι αν επιτευχθεί να διορθωθεί η κατάσταση, πλήρης αποτυχία της επιχείρησής μας». Τη δεινή θέση παρουσιάζει καθαρά ο πτέραρχος Πρίκολο: «κάθε άλλο παρά προέλαση προς Ιωάννινα και Πρέβεζα. Τα τμήματά μας έχουν αναχαιτισθεί στο Καλπάκι… Ο Μουσολίνι, αφού εξέτασε τις αεροφωτογραφίες (τα υψώματα Γκραμπάλα, Ψηλορράχη και Ασόνισσα στο Καλπάκι), έμεινε επί αρκετά λεπτά στενοχωρημένος και σιωπηλός… Οι Έλληνες δεν είχαν καμιά διάθεση να υποχωρήσουν». Η διάταξη του Ιταλικού και του Ελληνικού στρατού τον Οκτώβριο του 1940 Η διάταξη του Ιταλικού και του Ελληνικού στρατού τον Οκτώβριο του 1940 Στις 8 Νοεμβρίου υπό πίεση το Ιταλικό Επιτελείο Στρατού εξέδωσε διαταγή: «Κατόπιν ανώτατης διαταγής λαμβανομένης της παρούσης κατάστασης αναστείλατε την επιθετική ενέργεια στην Ήπειρο, ενόψει ανάληψης νέας δράσης μελλοντικά». Στις 9 Νοεμβρίου αντικαθίσταται τελικά ο Πράσκα από τον Σοντού πράγμα που φανερώνει ανάγλυφα τη δύσκολη θέση που βρισκόταν το ιταλικό στρατόπεδο. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα (9 – 13 Νοεμβρίου) οι Ιταλοί αναθάρρησαν γιατί ο Ελληνικός Στρατός περιόρισε τις επιθετικές ενέργειες. Οι Ιταλοί νόμισαν ότι η ελληνική ορμή εξαντλήθηκε, αλλά στην πραγματικότητα οι Έλληνες ετοιμάζονταν για τη γενική αντεπίθεση. Στις 14 Νοεμβρίου ο ελληνικός στρατός εξαπολύει γενική αντεπίθεση σε όλο το μέτωπο που κατέληξε στην κατάληψη της Κορυτσάς και άλλων περιοχών της Αλβανίας. Ο Αρμελλίνι στις 19 Νοεμβρίου έγραφε: «Ο Ντούτσε είχε χείριστη διάθεση εξαιτίας της κατάληψης της Ερσέκας από τους Έλληνες. Η Ερσέκα είναι ιδιαίτερα αξιόλογη θέση καθόσον διακόπτει τις συγκοινωνίες και παρέχει ευκολία ανάπτυξης δράσης κατά της Κορυτσάς». Το απόγευμα της 21ης Νοεμβρίου ο Τσιάνο έγραφε: «ο Σοντού ανακοίνωσε ότι προτίθεται να εκκενώσει...

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/tha-sas-doume-pali-meta-apo-2-evdomades-me-afti-ti-frasi-apocheretousan-i-itali-tis-ikogenies-tous-prin-ton-ellino-italiko-polemo-giati-i-itali-theorousan-tous-ellines-mi-axiomachous-ke/