Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.
Διονυσιακά
Τα «Διονυσιακά» ή «Διονυσιακών βιβλία με΄» (με΄= 45) είναι ελληνικό
επικό ποίημα του Νόννου του Πανοπολίτη. Αποτελείται από 21.419 στίχους
σε 48 βιβλία. Περιγράφει την ζωή και τον θρίαμβο του θεού Διονύσου, και
κυρίως την εκστρατεία του στην Εγγύς Ανατολή και στις Ινδίες. Οι σκηνές
που…
maiandros-lykaon.gr
http://maiandros-lykaon.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CF%8C%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CF%82/
Διονυσιακά(Νόννος)
Διονυσιακά
Τα «Διονυσιακά» ή «Διονυσιακών βιβλία με΄» (με΄= 45) είναι ελληνικό επικό ποίημα του Νόννου του Πανοπολίτη. Αποτελείται από 21.419 στίχους σε 48 βιβλία. Περιγράφει την ζωή και τον θρίαμβο του θεού Διονύσου, και κυρίως την εκστρατεία του στην Εγγύς Ανατολή και στις Ινδίες. Οι σκηνές που περιγράφονται εκτυλίσσονται σε όλα τα τότε γνωστά μέρη της Γης.
Ιστορική αναδρομή
Το κείμενο έχει σωθεί ολόκληρο σε ένα μόνο αντίγραφο, το Codex Laurentianus 32.16 που κατασκευάστηκε το 1280 περίπου και αγοράστηκε το 1423 από τον Ιταλό λόγιο και βιβλιοσυλλέκτη Φραγκίσκο Φίλελφο. Η πατρότητα του αρχικού κειμένου ήταν άγνωστη μέχρι τον 15ο και 16ο αιώνα, όταν ο Άντζελο Πολιτζιάνο το 1489 και ο Γκέρχαρντ Φάλκενμπουργκ το 1569 ταξινόμησαν το έπος στα έργα του Νόννου, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έδινε ο Αγαθίας στις Ιστορίες, 4.23. Η πατρότητα διαβεβαιώθηκε τελικά το 1907, όταν διασταυρώθηκε και με τον Πάπυρο του Βερολίνου 10567. Το 1569 τυπώθηκε για πρώτη φορά στην Αμβέρσα με εκδότη τον Γκέρχαρντ Φάλκενμπουργκ, σε κείμενο ενός αντίγραφου που είχε χαρίσει ο Ιωάννης Σαμπόκι (János Zsámboky) στον Μητροπολίτη Μονεμβασίας Αρσένιο. Ένα άλλο χειρόγραφο καταγράφτηκε το 1444 από τον Κυριακό Αγκωνίτη στη βιβλιοθήκη του Αγίου Όρους, και το οποίο σήμερα έχει χαθεί.
Ο Φθόνος σπέρνει ζιζάνια στην Ήρα και Αθηνά, που ορκίζονται εκδίκηση για την μοιχεία του Δία. Η Αθηνά μεταμορφώνεται στην γριά μαμή του Κάδμου και εμφυτεύει στην Σεμέλη τον πόθο να δει τον Δία με όλη του την μεγαλοπρέπεια. Ο Δίας εκπληρώνοντας την επιθυμία της Σεμέλης εμφανίζεται με τους κεραυνούς του, με αποτέλεσμα η Σεμέλη να καεί ζωντανή. Το αγέννητο έμβρυο όμως θα σωθεί από τον θάνατο.
Ραψωδία Θ΄ Ο Δίας κρύβει το έμβρυο του Διονύσου στις σάρκες του για να τον επωάσει. Ο Διόνυσος μετά την γέννησή του θα οδηγηθεί από τον Ερμή στην Ιώ, αδελφή της Σεμέλης, και θα εκπαιδευτεί εκεί μαζί με την Μύστη. Από εκεί θα σταλεί στην Λυδία για να μεγαλώσει κοντά στην Ρέα, που θα γίνει μαμή του. Η Ήρα θα τιμωρήσει την Ιώ με παραφροσύνη, η οποία έκτοτε θα περιπλανάται στα δάση του Παρνασσού μέχρι να γιατρευτεί από τον Απόλλωνα.
Ραψωδία Ι΄ Η φοβερή εκδίκηση της Ήρας συνεχίζεται. Η Ινώ και τα παιδιά της, Λέαρχος και Μελικέρτης θα πέσουν θύμα του πατέρα τους, Αθάμα, ο οποίος μέσα στην παραφροσύνη τους θα τους σκοτώσει όλους. Στο μεταξύ ο Διόνυσος μεγαλώνει σε ειδυλλιακό βουκολικό περιβάλλον. Θα ερωτευθεί τον συνομήλικο σύντροφό του, τον Άμπελο.
Ραψωδία ΙΑ΄ Ο Άμπελος θα στολίσει έναν ταύρο και στην προσπάθειά του να τον ιππεύσει θα πέσει και θα τραυματιστεί θανάσιμα. Ο Διόνυσος θρηνεί τον χαμό του αγαπημένου του φίλου. Ο Έρωτας μεταμορφώνεται σε Σάτυρο και για να διασκεδάσει τον Διόνυσο του διηγείται την ιστορία του Κάλαμου και του Κάρπου. Οι Ώρες και οι τέσσερις Εποχές κάνουν επίσκεψη στον Ήλιο.
Ραψωδία ΙΒ΄
Ο θεός Ήλιος. Αργυρό νόμισμα της Ρόδου Στο παλάτι του Ήλιου οι Ώρες μελετάν τα άστρα για να εξακριβώσουν το πεπρωμένο του σταφυλιού, και αποφασίζουν ότι θα είναι αφιερωμένο στον Διόνυσο. Μεταμορφώνουν τον νεκρό Άμπελο σε σταφύλι και επινοούν την παραγωγή του οίνου. Ο χορός των Σατύρων πίνει και μεθάει.
Ραψωδία ΙΓ΄ Ο Δίας διατάζει τον Διόνυσο να κάνει εκστρατεία κατά των Ινδών για να συμπεριληφθεί στον Όλυμπο. Η Ρέα στέλνει τον Κορύβαντα Πυρρίχιο να επιστρατεύσει πολεμιστές. Ακολουθεί αναλυτική αναφορά των λαών, με την πατρίδα τους και τον αρχηγό τους.
Ραψωδία ΙΕ΄ Οι μεθυσμένοι εχθροί κάνουν ένα σωρό παράλογα καμώματα και τελικά πέφτουν εξουθενωμένοι για ύπνο. Ο Διόνυσος διατάζει τότε να τους δέσουν όλους χειροπόδαρα. Στα άγρια δάση κοντά εκεί στον ποταμό Αστακό διαδραματίζεται και ένας άλλος αξιοπερίεργος μύθος. Είναι αυτός που μας μιλάει για τον Ύμνο που ερωτεύτηκε μια σκληρόκαρδη κόρη παρθένα κυνηγό, την Νίκαια. Η Νίκαια δεν ανταπέδιδε τον έρωτα του Ύμνου, και γιαυτό εκείνος της ζήτησε να τον σκοτώσει για να τον λυτρώσει από τον καημό που έκαιγε στην καρδιά του. Η Νίκαια τον σκότωσε με ένα βέλος. Ο Έρωτας για να την τιμωρήσει βάζει τον Διόνυσο να την υποτάξει.
Ραψωδία ΙΣΤ΄ Ο Διόνυσος δέχεται το βέλος του Έρωτα όταν παρακολουθεί την Νίκαια που κολυμπάει. Την ακολουθεί ερωτευμένος, και πάλι με την βοήθεια της επιρροής του κρασιού την κάνει δική του. Η Νίκαια όταν αντιλήφθηκε ότι έγινε πάει να αυτοκτονήσει.
Ο Διόνυσος δείχνει στον Βρόνγο την καλλιέργεια του σταφυλιού. Ο Ορόντης θα κάνει εκστρατεία εναντίον του Διονύσου, αλλά ο θεός θα νικήσει με την βοήθεια του θυρσού του.
Ραψωδία ΙΗ΄ Ο βασιλιάς των Ασσυρίων Στάφυλος φιλοξενεί στο παλάτι του τον Διόνυσο. Σύζυγος του Στάφυλου είναι η Μέθη, γιός του ο Βότρυς. Ο θεός θα τους κεράσει όλους κρασί και θα τους μεθύσει. Ο Στάφυλος διηγείται την μονομαχία του Δία κατά της Κάμπης.
Ραψωδία ΙΘ΄ Μετά τον αιφνίδιο θάνατο του Στάφυλου, η Μέθη και ο Βότρυς ασπάζονται την θρησκεία του Διονύσου. Διοργανώνουν επίσημη νεκρώσιμη γιορτή με διαγωνισμό τραγουδιού, μουσικής, χορού και θεάτρου. Νικητής αναδείχνεται ο Οίαγρος, πατέρας του Ορφέα, ενώ δεύτερος έρχεται ο Αθηναίος Ερεχθέας. Ο Σιληνός χάνει τα βήματα στον χορό και μεταμορφώνεται σε ποταμό.
Ενώ οι γιορτές συνεχίζουν, ο Διόνυσος βλέπει στον ύπνο του ότι πρέπει να συνεχίσει την εκστρατεία του. Ο Βάκχος συνοδευόμενος από την Μέθη και τον Βότρυ φτάνει στην Αραβία, όπου βασιλεύει ο Λυκούργος, γιος του Άρη. Η Ήρα, από την αιώνια ζήλια της εναντίον του Διονύσου θα δωρίσει στον Λυκούργο ένα μαζικό τσεκούρι που θα τον κάνει ανίκητο στη μάχη, ενώ η Ίριδα μεταμορφωμένη σε Ερμή θα συμβουλέψει τον Διόνυσο να μην εμφανιστεί με την πολεμική του στολή, αλλά βάζοντας τα γιορτινά του και με την βακχική του συνοδεία να πάει στον Λυκούργο και να τον δωρίσει κρασί. Στην μάχη που θα ακολουθήσει, οι Βάκχοι θα καταφύγουν στα γύρω βουνά, ενώ ο Διόνυσος θα ζητήσει καταφύγιο στον Νηρέα και την Τηθύα στην θάλασσα.
Ραψωδία ΚΑ΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα] Ο Λυκούργος κυνηγάει την βακχική συνοδεία του Διονύσου. Η Αμβροσία μεταμορφώνεται σε τσαμπί σταφυλιού που συσπειρώνει το κοτσάνι της γύρω από τον Λυκούργο ακινητοποιώντας τον. Ο κακόμοιρος Λυκούργος παρόλο που γίνεται έρμαιο των Βάκχων, οι οποίοι τον μαστιγώνουν, αρνείται να παραδοθεί. Για καλή του τύχη έρχεται η Ήρα και τον ελευθερώνει, επεμβαίνει όμως ο Δίας και τον τιμωρεί με την απώλεια της όρασης.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Nina Aringer: Nonnos von Panopolis. Quellen und Vorbilder der Pentheusgesänge der Dionysiaka. (Diss.) Wien 2002.
- Wolfgang Fauth: Eidos poikilon: zur Thematik der Metamorphose und zum Prinzip der Wandlung aus dem Gegensatz in der Dionysiaka des Nonnos von Panopolis. Hypomnemata Bd. 66. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1981. ISBN 3-525-25162-9
- Barbara Abel-Wilmanns: Der Erzählaufbau der Dionysiaka des Nonnos von Panopolis. Dissertation Univ. Bochum, Abt. f. Philologie. Europäische Hochschulschriften Reihe 15: Klassische Sprachen und Literatur Bd. 11. Lang, Frankfurt + Bern 1977. ISBN 3-261-02395-3
- Maria Blumentritt / Walter Peek (Hrsg.): Lexikon zu den Dionysiaka des Nonnos. Herausgegeben von den Mitarbeitern der Abteilung Klassische Philogie der Sektion Orient- und Altertumswissenschaften an der Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg. Olms, Hildesheim 1975.
- Joachim-Friedrich Schulze: Untersuchungen zu den erotischen Erzählungen in den Dionysiaka des Nonnos von Panopolis. Habilitationsschrift 28. Jan. 1970. Philosophische Fakultät der Universität Halle.
- Werner Peek: Kritische und erklärende Beiträge zu den Dionysiaka des Nonnos. Abhandlungen der Deutschen Akademie der Wissenschaften, Klasse für Sprachen, Literatur und Kunst 1969,1. Akademie-Verlag, Berlin 1969.
- Martin String: Untersuchungen zum Stil der Dionysiaka des Nonnos von Panopolis. Phil. Fakultät der Universität Hamburg vom 4. Feb. 1966.
- Joachim-Friedrich Schulze: Die Erzählung von Hymnos und Nikaia in Nonnos” Dionysiaka Buch 15, 169-422. Phil. Fakultät der Universität Halle vom 29. April 1961.
- Viktor Stegemann: Astrologie und Universalgeschichte. Studien und Interpretationen zu den Dionysiaka des Nonnos von Panopolis. Studien zur Geschichte des antiken Weltbildes und der griechischen Wissenschaft Bd. 9. Teubner, Leipzig 1930.
- Reinhold Köhler: Über die Dionysiaka des Nonnus von Panopolis. Pfeffer, Halle 1853
- Sergej Semenovič Uvarov: Nonnos von Panopolis der Dichter. Ein Beytrag zur Geschichte der griechischen Poesie. Pluchart, St. Petersburg 1842
