Η Αστυνομική Λογοτεχνία

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ Λιάκας Παντελής: Θέμα Ορισμού: Η Αστυνομική Λογοτεχνία

filologika-mathimata-online.blogspot.com|Από Filologika_Mathimata

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι ένα ξεχωριστό είδος λογοτεχνικής αφήγησης με κάποιους σταθερούς κανόνες γραφής που το διακρίνουν από τα άλλα λογοτεχνικά είδη. Πάνταασχολείται με κάποιο μυστήριο ή γρίφο σχετικό με την παραβίαση και την εφαρμογή των νομών και την ανάλογη έρευνα για τη λύση του.

[1]

Η εμφάνισή του ως ένα ιδιαίτερο αφηγηματικό είδος είναι ιστορικά καθορισμένη και έχει ως αφετηρία τις αρχές του 19ου αιώνα (στη Μ. Βρετανία και τη Γαλλία), οπότε και θεσμοθετείται κρατικά η αστυνομία ως μηχανισμός ελέγχου του εγκλήματος.

Η εμφάνισή του είναι επίσης καθορισμένη από τα κυρίαρχα λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής και ειδικά από τον ρομαντισμό, όπου το αφηγηματικό παιχνίδι γύρω από μια μορφή ανώτερης ευφυΐας, θα αποτελέσει και την κινητήρια δύναμη της πλοκής του.

Το πρώτο γενικά παραδεκτό αστυνομικό αφήγημα θεωρείται το διήγημα του Ε.Α.Πόε Οι φόνοι της Οδού Μοργκ (1841) με ήρωα τον ερασιτέχνη ντετέκτιβ Ωγκύστ Ντυπέν. Όμως θα χρειαστούν εξήντα σχεδόν χρόνια μέχρι να αρχίσει το κοινό και οι κριτικοί να διακρίνουν την ύπαρξη ενός ξεχωριστού αφηγηματικού είδους που θα ονομαστεί στα αγγλικά detective story και στα ελληνικά συχνά αποδίδεται ως ιστορία μυστηρίου ή αστυνομική ιστορία. Εξήντα χρόνια για να απομακρυνθεί από την παραφιλολογία των φτηνών αναγνωσμάτων «αστυνομικής» υφής που προηγήθηκαν του Πόε.

Ένα από τα χαρακτηριστικά των αστυνομικών ιστοριών είναι πως σε κάθε φάση τους, ξεκινάνε συνήθως ως ένα παραλογοτεχνικό ρεύμα μέσα από ευτελή περιοδικά και έντυπα μέχρι να αποκρυσταλλωθούν σε μια διακριτή αφηγηματική φόρμα

Το είδος της αστυνομικής ιστορίας περιπέτειας και μυστηρίου θα καθιερωθεί στη Γαλλία με τον Εμιλ Γκαμποριώ και τον Μωρίς Λεμπλάν και κυρίως στην Αγγλία, όταν ο Άρθουρ Κόναν Ντόυλ δημιούργησε τον Σέρλοκ Χολμς (1886), συνεχιστή του ήρωα του Πόε, τον δημοφιλέστερο χαρακτήρα της αστυνομική λογοτεχνίας.

  Ο μεσοπόλεμος του 20ου αιώνα στην Ευρώπη θα ονομαστεί η Χρυσή Εποχή του αστυνομικού αφηγήματος, διότι στην Αγγλία η αστυνομική ιστορία υπερβαίνει το χώρο του διηγήματος ή της νουβέλας, όπως συνέβαινε έως τότε, και ανοίγεται στο μυθιστόρημα με διάσημη εκπρόσωπό της την Αγκάθα Κρίστυ.

Το κλειδί στην αφήγηση της Κρίστi βρισκόταν στην περιγραφή μιας κλειστής ομάδας -μια οικογένεια με κληρονομικά και νομικά προβλήματα, ένα χωριό, ένα ξενοδοχείο, μια παρέα σε ποταμόπλοιο, όπου όλοι έχουν ενοχική συμπεριφορά ύστερα από ένα έγκλημα και ο κύκλος των υπόπτων μεγαλώνει συναρπαστικά: υπάρχει πλέον θέση για μια εκτενή εξιστόρηση.

Στον Μεσοπόλεμο και λίγο μετά, ο Ζωρζ Σιμενόν με τον επιθεωρητή Μαιγκρέ, παρουσιάζει μια πλοκή ανάλογη με της Αγκάθα Κρίστι, αλλά με δυο σημαντικές καινοτομίες . Ο ντετέκτιβ για πρώτη φορά είναι ένας επαγγελματίας της ίδιας της επίσημης αστυνομίας και δεύτερον αναγνωρίζεται έντεχνα στην πλοκή η ύπαρξη των ανεξιχνίαστων εγκλημάτων ή του τυχαίου παράγοντα στη λύση των υποθέσεων, ένα καθοριστικό σημείο ρεαλισμού στη σχέση αστυνομικού μυθιστορήματος και πραγματικότητας.

Το αστυνομικό αφήγημα θα περάσει οριστικά με τον Ντάσσιελ Χάμμετ στη σφαίρα του ρεαλισμού. Ήρωάς του ο επαγγελματίας ιδιωτικός ντετέκτιβ. Η οπτική γωνία που επέλεξε ο Χάμμετ να διηγηθεί τις ιστορίες του (τις δεκαετίες του 20 και του 30) τον οδήγησε αμέσως να αφήσει στην άκρη τη βικτωριανή σκηνογραφία και την εκλογίκευση του μυστηρίου τύπου Σέρλοκ Χολμς, δίνοντας στο αστυνομικό μυθιστόρημα τη σύγχρονη μορφή του. Οι ήρωές του κινούνται στους σκοτεινούς δρόμους των μεγαλουπόλεων και επιβιώνουν τραυματικά ύστερα από την αμφίβολης σημασίας εξιχνίαση κάποιου εγκλήματος.

Το είδος αυτό θα ονομαστεί hard-boiled και thriller και στα ελληνικά θα αποδοθεί ως «σκληρό» αστυνομικό μυθιστόρημα ή θρίλερ. Η αφηγηματική δομή διαφέρει από τις ιστορίες μυστηρίου (detective stοries) στο γεγονός πως το ενδιαφέρον της αφήγησης μοιράζεται εξίσου μεταξύ της απάντησης στο ρώτημα ποιος το έκανε (των κλασικών αστυνομικών ιστοριών που στα αγγλικά αναφέρονται ως αφηγήματα τύπου Whodunit) και του ενεστώτα χρόνου της έρευνας. Ο Ρέημοντ Τσάντλερ και ο Ρος Μακντόναλντ είναι οι δύο από τους επιφανέστερους εκπροσώπους του είδους και θα συνεχίσουν να γράφουν σε αυτό το στυλ μέχρι τις αρχές του 1960.

Μια ιδιαίτερα επιτυχής εξέλιξη του αστυνομικού μυθιστορήματος ήρθε με τον συνδυασμό υποθέσεων οργανωμένου εγκλήματος, κρατικής κατασκοπίας και πολιτικής σκοπιμότητας με κλασικό έργο την Μάσκα του Δημήτριου, του Έρικ Άμπλερ, (1939) και σκηνικό τα Βαλκάνια παραμονές του πολέμου.

Μετά τον πόλεμο πήρε πιο καθαρά τη μορφή του κατασκοπευτικού μυθιστορήματος με αντιπροσωπευτικό έργο τον Κατάσκοπου που γύρισε από το κρύο του Τζων Λε Καρέ, (1961).

Σπουδαία έργα σε αυτό τον τομέα έδωσαν ο Γκράχαμ Γκρην και ο Φρίντριχ Ντύρενματ που μαζί με τον παιγνιώδη Χόρχε Λουίς Μπόρχες αποτελούν τους τρεις μεγάλους λογοτέχνες του 20 αιώνα, οι οποίοι ασχολήθηκαν με την αφήγηση αστυνομικών ιστοριών.

Μετά τον πόλεμο στην Αμερική εμφανίζεται ένα τρίτο είδος αστυνομικού μυθιστορήματος, που συνδυάζει την στραμμένη στο παρελθόν αφήγηση με την έρευνα σε ενεστώτα χρόνο. Το ψυχολογικό αστυνομικό μυθιστόρημα ή suspense novel, που έγινε γνωστό στην Γαλλία (με την ομώνυμη εκδοτική σειρά) και μετά στην Ευρώπη ως μαύρο μυθιστόρημα από έξι μυθιστορήματα του Κόρνελ Γούλριτζ που είχαν τη λέξη μαύρο στον τίτλο τους. – Η νύφη φορούσε μαύρα (1941), Η μαύρη κουρτίνα (1941), Το μαύρο άλλοθι (1942), Ο μαύρος άγγελος (1943), Το μαύρο μονοπάτι του φόβου (1944), Συνάντηση στα μαύρα (1948). Σε αυτά ο ήρωας έχει να λύσει μαζί με το «αστυνομικό» μυστήριο ένα προσωπικό του τραύμα, που εκδηλώνεται με τη μορφή αμνησίας, ψυχώσεων ή παραισθήσεων. Σήμερα με μαύρο μυθιστόρημα τείνουμε να εννοούμε όλη την αμερικανική παραγωγή μετά τον Χάμμετ, όπου ως ατμόσφαιρα το όνειρο της ευημερούσας κοινωνίας καταρρίπτεται.

Στη δεκαετία του ’50 έκανε αισθητή την παρουσία της η Πατρίτσια Χάισμιθ κυρίως με τα μυθιστορήματά της με ήρωα τον Τομ Ρίπλευ, έναν εγκληματία που κινείται στις παρυφές της σχιζοφρένειας. Με την Χάισμιθ έχουμε μια πλήρη αντιστροφή από τα καθιερωμένα του αισθήματος της ενοχής. Ο αναγνώστης ζει την εφιαλτική περιπέτεια του γοητευτικού εγκληματία να ξεφύγει από το νόμο και ανακουφίζεται όχι από τη σύλληψή του, αλλά από την ατιμωρησία του. «Έχουν πιο ενδιαφέρον αυτοί που παραβιάζουν τον νόμο από αυτούς που τον τηρούν και φυλάσσουν», έλεγε η Χάισμιθ.Έκτοτε η μεγάλη στροφή στο αστυνομικό μυθιστόρημα είναι η ύπαρξη και η γενεαλογία των «αρνητικών» ηρώων.

Στα σημαντικότερα έργα αστυνομικής λογοτεχνίας από το 1960 έως σήμερα, δεν πρωταγωνιστεί ο ευφυής ερασιτέχνης ή επαγγελματίας ντετέκτιβ, αλλά ένας δολοφόνος, ένας γκάνγκστερ , ένας διεφθαρμένος αστυνομικός (όπως για παράδειγμα στην Πρηνή θέση του σκοπευτή του Ζαν Πατρίκ Μανσέτ, 1981 ή στο Μεγάλο Πουθενά του Τζέημς Ελλρόυ, 1988).

Μετά τη δεκαετία του ’60 σημαντική ανάπτυξη γνωρίζει το αστυνομικό μυθιστόρημα στις Σκανδιναβικές χώρες και από τη δεκαετία του ’80 στις Μεσογειακές, για να το εμπλουτίσει ως προς τα θέματα και την σκηνογραφίας του, ακολουθώντας όμως λίγο ως πολύ τις πεπατημένες φόρμες αφήγησης με ήρωα έναν ευφυή μικροαστό κατά βάση ντετέκτιβ.

Επίσης, το αστυνομικό μυθιστόρημα στρέφεται πλέον συχνά προς το παρελθόν και το σχολιάζει με κριτική ματιά φωτίζοντας αθέατες πλευρές του. Όπως η Τριλογία του Βερολίνου του Φίλιπ Κερ (1991) , με σκηνικό τη ναζιστική Γερμανία ή η Τετραλογία του Λος Άντζελες του Τζέημς Ελλρόυ (1990), όπου παρουσιάζεται η Πόλη των Αγγέλων της δεκαετίας του ’50 πνιγμένη στη διαστροφή. Στρέφεται, όμως, ακόμα πιο πίσω όπως με τον σινολόγο Βαν Γκούλικ που δημιούργησε (τη δεκαετία του ’60) αστυνομικές ιστορίες στην Κίνα του 7ου αιώνα με πρωταγωνιστή τον δικαστή Τι.

Στη Σοβιετική Ένωση του προηγούμενου αιώνα και μέχρι το 1960 το αστυνομικό μυθιστόρημα θεωρείτο «αντιδραστικό» είδος αφήγησης και η παραγωγή του ήταν ελάχιστη. Για την ευρωπαϊκή αριστερά ο πάγος με το αστυνομικό μυθιστόρημα άρχισε να σπάει μετά το Μάιο του ’68 στη Γαλλία με τον Ζαν Πατρίκ Μανσέτ και λίγο αργότερα στην Ισπανία με το Φόνο στην Κεντρική Επιτροπή του Μανουέλ Β.Μονταλμπάν (1984), όπου έβαλε ένας μέρος της αριστεράς στο παιχνίδι της αστυνομικής αφήγησης.

Γενικά, πάντως, ενώ το αστυνομικό μυθιστόρημα αναπτύχθηκε κυρίως στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες δυτικού τύπου, από εθνολογική άποψη δεν φαίνεται να υπάρχουν όρια, τοίχοι και περιορισμοί. Με την τάση, μάλιστα, της παγκοσμιοποίησης του διεθνούς εμπορίου είναι βέβαιο ότι θα πέσουν και τα τελευταία. Εκτός από σημαντικά έργα στο Μεξικό και την Ιαπωνία, ήδη έχουμε ήρωες από την φυλή των Νάβαχο, ντετέκτιβ στην Τανζανία και τη Νότια Αφρική, την Ισλανδία και την Ινδία, ακόμα και στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, από συγγραφέα όμως που για την ώρα ζει στην αλλοδαπή.

[2]

Το αστυνομικό αφήγημα στην Ελλάδα γνώρισε τη χρυσή εποχή του στα χρόνια μεταξύ 1950 –1967 και ήρθε μέσα από τα περιοδικά Μάσκα και Μυστήριο που ξεπέρασαν μαζί τα 700 τεύχη, μέσα από τα διηγήματα και τις νουβέλες που δημοσιεύονταν σε γυναικεία περιοδικά μεγάλης κυκλοφορίας, όπως το Ρομάντζο, ο Θησαυρός, το Πάνθεον, η Γυναίκα κ.α., μέσα από τις νουβέλες ή τα μυθιστορήματα που δημοσιεύονταν σε συνέχειες από τις εφημερίδες και τέλος μέσα από τα βιβλία τσέπης που έβγαζαν κυρίως οι εκδόσεις Πεχλιβανίδη.

Ένα μέρος του αποτελεί συνέχεια των λαϊκών αναγνωσμάτων του 19ου και των πρώτων δεκαετιών του 20ου και μια μεταφορά της αμερικανικής κυρίως μαζικής κουλτούρας και παραφιλολογίας που δημιούργησε το «σκληρό» αστυνομικό μυθιστόρημα τη δεκαετία του 20 και έκτοτε συνέχισε να το συνοδεύει. Η ελληνική εκδοχή περιείχε επίσης και όλη την γκάμα των ηρώων της αγγλικής και γαλλικής παραφιλογίας.

Από τις σελίδες της Μάσκας (έτος ίδρυσης 1935) παρελαύνουν Χολμς, Αρσέν Λουπέν, Πίνκερτον, Ντετέκτιβ Φάντασμα, Ντετέκτιβ «Χ», Γκόρντον Ρεξ (Αράχνη), Ηρακλής Πουαρώ, Νυχτερίδα, Λέμμυ Κώσιον, Λωποδύτης-Φάντασμα, Πράκτορας 5, Ίσκιος, Νήρο Γουλφ, ο Άγιος (Σάιμον Τέμπλαρ) αλλά και εγχώριες δημιουργίες, όπως ο «αθέατος» ντετέκτιβ Μάρτιν Μπεγκ και ο επιθεωρητής Ντέηβις, του Φέλιξ Καρ (ψευδώνυμο του Ορφέα Καραβία, 1899-1975), όπως η Φρόυλάιν Γκοστ του Νίκου Μαράκη (1904-1973) ή ο ελληνοαμερικανός Νικ Λέρτας που εμφανίζεται σε ανυπόγραφα διηγήματα.

Το 1938 η Ελένη Βλάχου αρχίζει να δημοσιεύει στην Καθημερινή ένα αστυνομικό μυθιστόρημα σε συνέχειες Το μυστήριο της ζωής του Πέτρου Βερίνη, ενώ ο Παύλος Νιρβάνας είχε δημοσιεύσει το 1928 Το έγκλημα στο Ψυχικό, που αποτελεί μια παρωδία του είδους.

Η διάδοση του αστυνομικού αφηγήματος είχε αρχίσει από το Μεσοπόλεμο, αλλά την ανέστειλε η γερμανική Κατοχή και τα Δεκεμβριανά. Από το 1946 όμως και μετά, καθώς οι εμφύλιες συγκρούσεις περιορίστηκαν στον ορεινό όγκο της Μακεδονίας, η ζωή στις πόλεις τράβηξε το δρόμο της. Η Μάσκα επανεκδόθηκε το 1946.

Το αστυνομικό αφήγημα ήταν από τα ελάχιστα είδη που σημάδεψαν τον πεζό λόγο της εποχής ως προς την θεματολογία και τη γραφή του έστω και με παράδοξο ή ανορθόδοξο τρόπο.

Ταυτόχρονα ήταν ένα είδος υπό διωγμό: η χωροφυλακή εξέδιδε εγκυκλίους που έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου στους νέους για τη βλαβερή επιρροή των αστυνομικών αναγνωσμάτων, διότι τους έθιζαν στο έγκλημα, η κομμουνιστική αριστερά, διότι αποτελούσε αντανάκλαση της αστικής ιδεολογικής παρακμής και εργαλείο αποπροσανατολισμού από την ταξική πάλη, ενώ και οι δύο συμφωνούσαν πως λογοτεχνικά δεν ήταν παρά ένα θλιβερό παραφιλολογικό φαινόμενο.

Όμως στον κυκεώνα εκείνων των χρόνων, η ανάγνωση της Μάσκας και του Μυστήριου (έτος ίδρυσης 1952) αποτελούσε και μια πράξη απόδρασης από τα ψυχροπολεμικά διλήμματα της μετεμφυλιακής περιόδου κι επανόδου σε πιο πεζά, καθημερινά θέματα που παρουσιάζονταν και με μια δόση ειρωνείας ή και χιούμορ.

Τα διηγήματα με εγχώρια πλοκή στη Μάσκα και το Μυστήριο είχαν μια μυρουδιά από «σκληρό» αμερικανικό αφήγημα όταν περιέγραφαν ουδέτερες πολιτικά ζώνες και περιοχές –μπαρ, πουτάνες, ιππόδρομο, κλοπές κοσμημάτων, μοιραίες γυναίκες, πλούσιους καψούρηδες.

Στην μεταπολεμική Ελλάδα ευδοκίμησε εντυπωσιακά ένα πολύ χαρακτηριστικό είδος ελαφρού θεάματος και αναγνώσματος. Η τυπολογία του αναγνωρίζεται εύκολα στον εμπορικό κινηματογράφο. Πρόκειται για μια επιτυχημένη ελληνική συνταγή ενός κινηματογραφικού είδους που γνώρισε δόξες στο Μεσοπόλεμο στην Ευρώπη και την Αμερική – έχει γερμανικές ρίζες και καλλιτεχνική του εκδοχή μεταξύ άλλων το σκηνοθέτη Ερνστ Λιούμπιτς.

Το ελαφρύ θέαμα, ένα μίγμα μελοδράματος, ανέμελης πλοκής, πλούσιας και καλής ηθοποιίας χαρακτήρων, κατέκτησε τον κινηματογράφο με αφετηρία το προσφιλές αθηναϊκό θέατρο και το ραδιόφωνο. Η αξιοποίηση του δυναμικού των ανθρώπων του ελαφρού θεάματος ή ακροάματος στο σινεμά δημιούργησε συλλογικούς κανόνες ονειροπόλησης τόσο αποδεκτούς από το κοινό, ώστε το καθήλωσε επί δεκαετίες στα προϊόντα εκείνης της εποχής, μια που από το 1970 και μετά το είδος ουσιαστικά έπαψε να παράγεται.

Στην ίδια γενική τυπολογία ανήκουν και τα αστυνομικά μυθιστορήματα της εποχής. Το Έγκλημα στο Κολωνάκι του Γιάννη Μαρή (1953) έπαιξε το ρόλο του μοντέλου προς μίμηση και πολλοί άρχισαν να το αντιγράφουν ως προς το κλίμα, το είδος του μυστηρίου, τους χαρακτήρες και τις κοινωνικές αναφορές του. Ο Χρήστος Χαιρόπουλος γράφει τα Καλλιστεία θανάτου, ο Τάκης Παπαγεωργίου το Τέλειο άλλοθι, και ο Ανδρόνικος Μαρκάκης (1924-2007) -η πιο τυπική περίπτωση όλων καθώς είναι ο δημιουργός των ραδιοφωνικών σειρών Τζων Γκρηκ, Μισέλ Μαρσέφ, το Σπίτι των ανέμων με τον δικηγόρο Λαμπίρη και σωρείας αστυνομικών γρίφων στα γυναικεία περιοδικά- γράφει το Ο σκοτωμένος γυρεύει άλλοθι και το Ένα πτώμα στο Ψυχικό. Η Αθηνά Κακούρη τέλος θα ακολουθήσει με διηγήματα στο ίδιος ύφος.

Ο Γιάννης Μαρής (1916-1979) αποτελεί εκπρόσωπο μιας ολόκληρης σχολής εγχώριου «ελαφρού» αστυνομικού μυθιστορήματος, σε αντιδιαστολή με το «σκληρό» αφήγημα της Μάσκας και του Μυστήριου. Ο Μαρής με τα πενήντα σχεδόν μυθιστορήματα που έγραψε ήταν ο πιο δημοφιλής συγγραφέας της εποχής του. Χωρίζονται στα αθηναϊκά, σε αυτά που διαδραματίζονται στο Θεσσαλικό κάμπο και σε αυτά της Μυκόνου, της Ύδρας και του Αγίου Όρους, ενώ ένα αναφέρεται στη Δικτατορία της 4ης Αυγούστου και τρία κάνουν αναδρομή στην Κατοχή. 

Στην πλοκή χρησιμοποιεί συχνά το τέχνασμα της πλαστοπροσωπίας, κάποιος που παίρνει τα χαρακτηριστικά και την ταυτότητα άλλου ή έρχεται από το σκοτεινό παρελθόν. Μερικές φορές ο φονιάς είναι γυναίκα Επίσης έχει χρησιμοποιήσει κι αυτός το μυστήριο του κλειστού δωματίου.

Το «ελαφρύ» ελληνικό αστυνομικό μυθιστόρημα της δεκαετίας του ’50 και του ’60 έχει σχεδόν πάντα στο επίκεντρό του την έρευνα σε έναν κλειστό κύκλο ανθρώπων.

Στον Γιάννη Μαρή, η μεταφορά της ενοχικής συμπεριφοράς του Σιμενόν και της Κρίστυ στους μικροαστούς ή μεσοαστούς ήρωές του και ορισμένων πτυχών της αθηναϊκής ζωής, συνάρπαζαν τους αναγνώστες του που έβλεπαν ότι και σε αυτά τα αφηγήματα κάτι άλλο κρυβόταν πίσω από την καθημερινότητα, όπως και στη ζωή, καθώς μια ωραία μέρα η Αθήνα γέμισε τανκς, επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος και αυστηρότατη λογοκρισία.

Όταν πέρασε η λογοκρισία, υπήρχε πλέον απέχθεια για ό,τι το αστυνομικό και η εγχώρια παραγωγή σταμάτησε. Επιπλέον εμφανίζεται η τηλεόραση που αρπάζει τους κώδικες επικοινωνίας του «ελαφρού» θεάματος και αναγνώσματος και αλλάζει τα δεδομένα. Ο Γιάννης Μαρής εκδίδει το 1976 την Εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη (ενός από τα καλύτερα έργα του), αλλά η εποχή έχει αλλάξει οριστικά.

Το αστυνομικό μυθιστόρημα στην Ελλάδα περνάει κρίση συγγραφική αλλά ακόμα μεγαλύτερη εκδοτική, όπου αντιμετωπίζεται ως είδος ταυτισμένο με την κακογραφία, τον φτηνό εντυπωσιασμό ή την πορνογραφία.

Άρχισε να εμφανίζεται ξανά από τα μέσα της δεκαετίας του 80. Ορόσημο υπήρξε η αστυνομική σειρά των εκδόσεων Άγρα που μετέφρασε και επιμελήθηκε ξανά κλασικούς της αστυνομικής φιλολογίας αντιμετωπίζοντας το αστυνομικό μυθιστόρημα ως λογοτεχνικό είδος. Η επανα-εισαγωγή του είδους άλλαξε και το κοινό του, που αυτή τη φορά αποτελείτο από ένα πιστό, αλλά σχετικά περιορισμένο πυρήνα βιβλιόφιλων, καλλιτεχνών ή διανοουμένων.

Παράλληλα είχαν ξεκινήσει και κάποιες πρώτες προσπάθειες παραγωγής εγχώριου συγγραφικού έργου. Τη δεκαετία του ’90 η συγγραφική παραγωγή στην Ελλάδα αστυνομικών μυθιστορημάτων και διηγημάτων γίνεται ορατή για να αποκτήσει μια σταθερή παρουσία την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα με 120 έργα αστυνομικής υφής, δεκαοκτώ συγγραφείς που να εκδίδουν από δύο και πλέον αστυνομικά αφηγήματα, δέκα συγγραφείς με ένα έργο αστυνομικής πλοκής , με πέντε συλλογικούς τόμους διηγημάτων και ορισμένες επανεκδόσεις της προδικτατορικής περιόδου. (βλ. σχετική βιβλιογραφία για τις δεκαετίες του ’80, του ’90 και την πρώτη δεκαετία του 2000).

ΠΗΓΗ

Ανδρέας Αποστολίδης

Μόνο οι τελειομανείς

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

 τρώνε τα νύχια τους

Το φάγωμα των νυχιών, το τράβηγμα των μαλλιών και το τσίμπημα του δέρματος, αποτελούν σημάδια τελειομανίας και όχι ένδειξη άγχους, σύμφωνα με νέα έρευνα. Σε τεστ που έγιναν, οι συμμετέχοντες ήταν π…

destora.com

Το φάγωμα των νυχιών, το τράβηγμα των μαλλιών και το τσίμπημα του δέρματος, αποτελούν σημάδια τελειομανίας και όχι ένδειξη άγχους, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Σε τεστ που έγιναν, οι συμμετέχοντες ήταν πιο πιθανό να αρχίσουν να δαγκώνουν τα νύχια τους, όταν απογοητεύονταν με κάτι ή αν είχαν βαρεθεί συναισθήματα, τα οποία έχουν συνδεθεί με την τελειομανία.
«Πιστεύουμε ότι όσοι εμφανίζουν αυτές τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές μπορεί να είναι τελειομανείς, κάτι που σημαίνει ότι δε μπορούν να χαλαρώσουν και να φέρουν εις πέρας διάφορα καθήκοντα σε ‘φυσιολογικούς ρυθμούς’» ανέφερε ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Μόντρεαλ Kieron O’Connor....

Γαύδος

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

Γαύδος

Η Γαύδος είναι ένα από τα δέκα ομορφότερα - κρυμμένα νησιά στον κόσμο και αποτελεί το νοτιότερο ελληνικό και ταυτόχρονα ευρωπαϊκό άκρο με πληθυσμό 152 κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 2011, αν και επί της ουσίας λιγότερο…

checkincreta.com

καληνύχτα...

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε το βίντεο του χρήστη Cão tudo no focinho.

 

1:00/1:00

6.014.438 προβολές

Cão tudo no focinho

18 Οκτωβρίου ·

Boa noite meus amores!

Πώς είναι τα μωρά...?

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

Πώς είναι τα μωρά που γεννήθηκαν από τίγρη και λιοντάρι;

Η Ivory και Saraswati, είναι υπερήφανοι γονείς της πρώτης γενιάς από λευκά Ligers. Τον Δεκέμβριο του 2013 είδαμε την γέννηση των πρώτων λευκών Ligers του κόσμου.

enallaxnews.gr

20 απλά μυστικά

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

20 απλά μυστικά για μια πιο χαρούμενη και υγιή ζωή.

Σήμερα, όλα σχετίζονται με την επιτυχία και την καριέρα. Άσχετα από το πόσα πράγματα επιτυγχάνουμε, ποτέ δεν είναι αρκετά και πάντα προσπαθούμε να επιτύχουμε κάτι παραπάνω. Όλο αυτό είναι καλό αρκε…

destora.com

"ΤΟ ΨΩΜΙ"

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε το άλμπουμ του χρήστη Φωτογραφιες Μνημες Παραδοση.

 

+25

 Ο χρήστης Φωτογραφιες Μνημες Παραδοση πρόσθεσε 28 νέες φωτογραφίες στο άλμπουμ "ΤΟ ΨΩΜΙ" —

10 Απριλίου ·

Η ιστορία του ψωμιού ξεκινάει πριν από 30.000 χρόνια στην Ευρώπη. Το πρώτο ψωμί που φτιάχτηκε πιθανόν να ήταν μια εκδοχή πάστας σιτηρών, φτιαγμένης από καβουρδισμένους και αλεσμένους κόκκους δημητριακών και νερό, και μπορεί να προέκυψε τυχαία κατά το μαγείρεμα ή και σκόπιμα μετά από πειραματισμό με αλεύρι ολικής αλέσεως και νερό. Το πιο πιθανό είναι να ήταν άζυμο.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου τα δημητριακά ήταν μια από τις πολλές πηγές τροφίμων, καθώς η δίαιτα των Ευρωπαίων βασιζόταν κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Τα δημητριακά και το ψωμί έγιναν βασική τροφή στη Νεολιθική εποχή, περίπου 10.000 χρόνια πριν, όταν το σιτάρι και το κριθάρι ήταν ανάμεσα στα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκαν. Η καλλιέργειά τους εξαπλώθηκε από τη Νοτιοδυτική Ασία στην Ευρώπη, τη Βόρειο Αφρική και την Ινδική χερσόνησο και έδωσε τη δυνατότητα στους ανθρώπους να γίνουν αγρότες και όχι κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες.
Η εμφάνιση του ψωμιού με προζύμι τοποθετείται κατά πάσα πιθανότητα πάλι σε προϊστορικούς χρόνους, όμως οι πρώτες μαρτυρίες εντοπίζονται στην αρχαία Αίγυπτο. Στην αρχαιότητα, η ιδέα ενός αυτοτελούς φούρνου που θα μπορούσε να προθερμανθεί, έχοντας μια πόρτα για πρόσβαση, φαίνεται να ήταν ελληνική. Στην αρχαία Ελλάδα το ψωμί ήταν κριθαρένιο. Ο Σόλων είχε δηλώσει πως το σταρένιο ψωμί θα μπορούσε να ψηθεί μόνο σε μέρες γιορτής. Τον 5ο αι. π.Χ. μπορούσε κανείς να αγοράσει ψωμί στην Αθήνα από αρτοποιείο, ενώ στη Ρώμη, οι Έλληνες αρτοποιοί έκαναν την εμφάνισή τους τον 2ο αι. π.Χ., όταν η Μικρά Ασία πέρασε στη Ρωμαϊκή κυριαρχία. Η σημασία του ψωμιού στη διατροφή αντανακλάται και από το όνομα του υπόλοιπου γεύματος: ὄψον , δηλαδή συνοδεία ψωμιού, όποια κι αν ήταν αυτή.
Στο Μεσαίωνα, στην Ευρώπη, το ψωμί αποτελούσε όχι μόνο βασική τροφή, αλλά και μέρους του σερβίτσιου. Πιο συγκεκριμένα, ένα κομάτι μπαγιάτικο ψωμί χρησιμοποιούταν σαν απορροφητικό πιάτο, που κατά την ολοκλήρωση του γεύματος μπορούσε να φαγωθεί, να δοθεί στους φτωχούς ή να ταϊστεί στα σκυλιά. Μόλις τον 15ο αι. άρχισε να αντικαθίσται από ξύλινες πιατέλες.
Για πολλές γενιές το άσπρο ψωμί προτιμούνταν από τους πλούσιους, ενώ οι φτωχοί έτρωγαν μαύρο (ολικής αλέσεως) ψωμί. Όμως, στις περισσότερες δυτικές κοινωνίες τα πράγματα αντιστράφηκαν στα τέλη του 20ου αι., με το ψωμί ολικής αλέσεως να προτιμάται, εξαιτίας της υψηλής διατροφικής του αξίας, σε αντίθεση με το άσπρο που συνδέθηκε με άγνοια για τη διατροφή.
Στη σύγχρονη εποχή, η βιομηχανοποίηση του ψησίματος του ψωμιού αποτέλεσε ένα καθοριστικό βήμα για τη δημιουργία του σύγχρονου κόσμου. Ο Otto Frederick Rohwedder θεωρείται ο πατέρας του ψωμιού σε φέτες (1912), ο οποίος κατάφερε το 1928 να εφεύρει μια μηχανή που τεμάχιζε και τύλιγε το ψωμί σε συσκευασία. Μια άλλη σημαντική αλλαγή συνέβη το 1961, με την ανάπτυξη της μεθόδου Chorleywood, που χρησιμοποιούσε την έντονη μηχανική επεξεργασία της ζύμης για να μειώσει δραματικά την περίοδο της ζύμωσης και τον χρόνο που απαιτείται για να παραχθεί μια φραντζόλα, σε βάρος όμως της γεύσης και της θρεπτικής αξίας. Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιείται πλέον ευρέως σε μεγάλα εργοστάσια παγκοσμίως. . .Στην Ελλάδα
Οι Έλληνες ναυτικοί και έμποροι έφεραν το αιγυπτιακό αλεύρι στην Ελλάδα, όπου άρχισε και το ψήσιμο του ψωμιού. Περισσότερο δημοφιλές ήταν το λευκό ψωμί και μεταξύ των πόλεων υπήρχε πολύ έντονος ανταγωνισμός για το καλύτερο ψωμί. Η Αθήνα «καμάρωνε» για τον Θεάριο, τον καλύτερο αρτοποιό της, το όνομα του οποίου βρισκόταν στα γραπτά πολλών συγγραφέων.
Αρτοποιεία εμφανίστηκαν κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Ανάμεσα στις πολλές ποιότητες ψωμιού που παρασκευάζονταν στην αρχαία Ελλάδα ήταν ο ζυμίτης, από αλεύρι, νερό και προζύμι, ο άζυμος, από αλεύρι και νερό, ο σιμιγδαλίτης, από λεπτότατο αλεύρι προερχόμενο από καλής ποιότητας σιτάρι κλπ.
Από αρχαία κείμενα προκύπτει ότι οι Έλληνες προσέφεραν άρτους στους θεούς, στους οποίους ονόμαζαν θειαγόνους άρτους. Στο ναό της Δήμητρας στην Ελευσίνα, κατά την εορτή των θεσμοφορίων, προσφερόταν στη θεά μεγάλος άρτος από τον οποίο η συγκεκριμένη γιορτή ονομαζόταν μεγαλάρτια.
Στο γερμανικό Μουσείο Ψωμιού που λειτουργεί στην πόλη Ουλμ, τα ωραιότερα εκθέματα είναι τέσσερα ελληνικά ειδώλια του 5ου αιώνα π.Χ., προερχόμενα από τη Βοιωτία, με γυναικείες μορφές. Στα ειδώλια εικονίζεται το άλεσμα του σταριού σε γουδί, το πλάσιμο της ζύμης, το ψήσιμο του ψωμιού και οι άρτοι έτοιμοι προς πώληση και βρώση.
Να σημειωθεί ότι οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να βάζουν θαλασσινό αλάτι στο ψωμί για νοστιμιά.
Στη θρησκεία
Στην Καινή Διαθήκη περιγράφεται το θαύμα που έκανε ο Ιησούς Χριστός, που με πέντε άρτους και δύο ψάρια χόρτασε πέντε χιλιάδες ανθρώπους. Επίσης ο Χριστός παρομοίαζε τον εαυτό του στους μαθητές του σαν άρτο τον οποίον όποιος τρώει θα έχει ζωή αιώνια. Στο Μυστικό δείπνο ο Ιησούς ευλόγησε ένα ψωμί, το έκοψε σε κομμάτια και είπε: «Λάβετε, φάγετε, αυτό είναι το σώμα μου». Μετά ευλόγησε το κρασί και έδωσε το ποτήρι του σε όλους και είπε: «Πιείτε από αυτό όλοι, αυτό είναι το αίμα μου». Στην προσευχή που έδωσε ο ίδιος ο Χριστός, υπάρχει αίτημα για τον άρτον τον επιούσιον.
Στην εκκλησία, χωρίς άρτο, δεν είναι δυνατόν να τελεσθεί θεία λειτουργία. Ο άρτος πρέπει να είναι καλά ζυμωμένος και να έχει την σφραγίδα του σταυρού και την επιγραφή ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΝΙΚΑ. Ένα μέρος του άρτου χρησιμοποιείται από τον ιερέα για την ετοιμασία της Θείας Κοινωνίας (σε ανάμνηση του Μυστικού Δείπνου), και το υπόλοιπο κόβεται σε μικρά κομμάτια, τα αντίδωρα και μοιράζεται στους πιστούς στο τέλος της Θείας Λειτουργίας.
Η ευλάβεια των ανθρώπων απέναντι στο ψωμί που ποτέ δεν πετούν, δείχνει τη σημασία του στη διαβίωση αλλά και στη θρησκευτική ζωή. --- Το Άλμπουμ αυτό δημιουργηθηκε για λόγους ενημέρωσης .Δεν μου ανήκουν οι φωτογραφίες ούτε και πνευματικά δικαιώματα. Όπου είναι δυνατόν αναφέρεται και η ΠΗΓΗ

χειμωνιάτικα στολίδια

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε το άλμπουμ του χρήστη ‎عالم الكروشية‎.

 

ΓΛΑΥΚΟΣ Ο ΑΝΘΗΔΟΝΙΟΣ

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

ΓΛΑΥΚΟΣ Ο ΑΝΘΗΔΟΝΙΟΣ: Ο ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ

Ο Γλαύκος ο Ανθηδόνιος, είναι θεός της θάλασσας, η προσωποποίηση του γαλάζιου κύματος που αντανακλά το γλαυκό χρώμα του ουρανού, γνωστός…

maiandros-lykaon.gr

ΓΛΑΥΚΟΣ Ο ΑΝΘΗΔΟΝΙΟΣ: Ο ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ

lykaonapollonos1970 9 Δεκεμβρίου 2015

 

Ο Γλαύκος ο Ανθηδόνιος, είναι θεός της θάλασσας, η προσωποποίηση του γαλάζιου κύματος που αντανακλά το γλαυκό χρώμα του ουρανού, γνωστός και ως «Γλαύκος «ο Θαλάσσιος» και λατρευόταν σε πολλά νησιά και παραθαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας.
 O Eυάνθης τον αναφέρει σαν γιο του Ποσειδώνα και της νύμφης Nαΐδος. Μια φορά το χρόνο διέσχιζε τις θάλασσες και επισκεπτόταν όλα τα νησιά και τα λιμάνια, για να δείξει σ’ όλους την αγάπη του. Όπως και άλλοι θεοί της θάλασσας, είχε μαντικές ικανότητες και μάλιστα έλεγαν ότι ο ίδιος ο Απόλλωνας είχε μαθητεύσει κοντά του.

 O Oβίδιος αναφέρει ότι ο Ωκεανός και η Θέτιδα τον καθάρισαν από την ανθρώπινη σκουριά κι έτσι ο Γλαύκος εισήλθε στον κύκλο των θαλάσσιων θεοτήτων.
 Ως θαλασσινός δαίμονας ονομαζόταν έπειτα Παλαίμονας. Συχνά με τη μορφή θαλάσσιου δαίμονα ή θαλάσσιου γέροντα ήταν ακόλουθος της Aλκυόνης ή του Ποσειδώνα και της Aμφιτρίτης. Συνόδευε τον Νηρέα στις θαλάσσιες περιπλανήσεις του, μαζί με τις Αλκυόνες και τις Νηρηίδες, τον φίλο του Μελικέρτη και τα άλλα πνεύματα του νερού. Οι ναυτικοί απευθύνονταν σ’ αυτόν, για να τους προστατέψει από τους κινδύνους, τον αγαπούσαν και τον τιμούσαν· τον αποκαλούσαν από σεβασμό “Γέροντα” ή “Γέρο θαλασσινό“, όπως άλλωστε και τον Φόρκη, τον Τρίτωνα, τον Πρωτέα και τον Νηρέα. Το όνομα του Γλαύκου είχε απλωθεί σε όλες τις θάλασσες και στα νησιά. Εμφανίζεται σε όλες τις Κυκλάδες, στη Δήλο, στη Nάξο, στη Λήμνο, στο ακρωτήριο Mαλέα, στην Kόρινθο, στο Γύθειο, όπου λατρευόταν ως «Άλιος Γέρων», στην Aιτωλία, στην Iβηρία και γενικά στις ακτές. Yπηρετούσε τον Nηρέα λέγοντας τις προφητείες του, ενώ ο Aριστοτέλης ισχυριζόταν ότι εξασκούσε τις μαντικές του ικανότητες στη Δήλο μαζί με τις Nηρηίδες. Ο Βιργίλιος θεωρεί τον Γλαύκο πατέρα της Σίβυλλας Δηιφόβης. Κατά μία παράδοση, ο Γλαύκος παρουσιάσθηκε στον Μενέλαο όταν αυτός περνούσε το ακρωτήριο Μαλέας επιστρέφοντας από την Τροία. Λεγόταν επίσης ότι ο Γλαύκος βοήθησε τους Αργοναύτες στην εκστρατεία τους, και μάλιστα πολέμησε μαζί τους ενάντια στους Τυρρηνούς κυβερνώντας την «Αργώ» και ήταν ο μόνος που δεν τραυματίσθηκε σε εκείνη τη μάχη. Άλλωστε, είχε ήδη συμμετάσχει στη ναυπήγηση της Αργούς. Οι πολυάριθμοι μύθοι ενέπνευσαν ποιητές και καλλιτέχνες, όπως ήταν ο Πίνδαρος, ο Αισχύλος (που έγραψε και τον «Πόντιον» ή «Ποτνιέα Γλαύκον») και ιδίως ο Οβίδιος. Στα γλυπτά έργα, ο Γλαύκος παριστάνεται με το επάνω μισό σώμα του ανθρώπινο και με το υπόλοιπο σαν ψάρι, μαλλιά άφθονα ριγμένα στους ώμους, μεγάλο πηγούνι, πυκνά και μεγάλα φρύδια και κοιλιά σκεπασμένη με όστρακα και φύκια.
ΠΗΓΗ mythiki-anazitisi

Ο μπάρμπα Δήμος" τού Γ. Δροσίνη

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

ΑΙ ΠΑΡΑΜΟΝΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ (Απόσπασμα από το διήγημα "Ο μπάρμπα Δήμος" τού Γ. Δροσίνη)

ellinoistorin.gr