(1η Φεβρουαρίου 1897)

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

Τα ναυτικά γεγονότα και η απόβαση του εκστρατευτικού Ελληνικού Σώματος υπό τον Τιμολέοντα Βάσο στην Κρήτη (1η Φεβρουαρίου 1897)

1 Ιωάννης Φιλίστωρ 17 Απριλίου 2012

Κ. ΒΑΡΦΗ Αρχιπλοιάρχου Π.Ν.
Απόσπασμα από: «Τα Γεγονότα του Ελληνικού Ναυτικού το 1897» ανάτυπο του Περιοδικού

«Ναυτική Επιθεώρηση», Ιούλιος 1985, έκδοση ΥΙΝ/ΓΕΝ. Αναδημοσίευση στο Περί Αλός με την έγκριση της ΝΕ.

 

Ο Αντιπλοίαρχος Κοσμάς Ζώτος,

Κυβερνήτης του «Ν. Μιαούλης».

ΦΩΤΟ: Αρχείο Ναυτικής Επιθεώρησης

Τον Ιανουάριο του  ̉̉97 πρόσφυγες από την Κρήτη, γυναικόπαιδα κυρίως, φθάνουν στη Μήλο, Σύρο ή Πειραιά, όπου διηγούνται τους φόνους, τις θηριωδίες, τις πυρκαϊές και τις συμπλοκές που συμβαίνουν στον τόπο τους. Στον οργισμένο λαό αλλά και στη βίαιη αντίδραση της Αντιπολίτευσης ο Πρωθυπουργός Δεληγιάννης δηλώνει στη Βουλή στις 23 Ιανουαρίου:

«…Εν Κρήτη εκτελείται εργασία σκοπούσα να παρασκευάση την εφαρμογήν των νέων θεσμών οίτινες εδόθησαν εις αυτήν. Την εργασίαν ταύτην ανέλαβον να διεξαγάγωσιν αι Μ. Δυνάμεις (Αγγλία, Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ρωσία), επομένως ημείς νομίζομεν ότι δεν έχομεν καθήκον να αναμιχθώμεν ουδέ να μεταβώμεν εις Κρήτην ίνα ανατρέψωμεν εκείνο το οποίον αι δυνάμεις είχον αποφασίσει…»

Στις 24 Ιανουαρίου γίνεται η Επανάσταση των Χανίων. Ομάδες Χριστιανών πολιορκούνται στην περιοχή Χαλέπα, άλλες καταδιώκονται, κακοποιούνται, εξοντώνονται και άλλες τέλος καταφεύγουν στα πολεμικά πλοία των Μεγάλων Δυνάμεων (εκτός Γερμανίας) που βρίσκονται ήδη στο λιμάνι των Χανίων. Η αντιπολίτευση απειλεί: «θα τεθεί επικεφαλής όποιος εγείρει επανάστασιν εν η περιπτώση ήθελον ταφή δια της πολιτείας της Κυβερνήσεως αι ελπίδες και οι πόθοι του Ελληνικού λαού».

Και η κυβέρνηση κάτω από αυτές τις συνθήκες, 24 ώρες μετά την άρνησή της για οποιαδήποτε ελληνική συμμετοχή στο Κρητικό ζήτημα, ανακοινώνει τον απόπλου δύο πολεμικών πλοίων ( «ΥΔΡΑ» Κυβ. Ι. Βώκος, «ΜΥΚΑΛΗ» Κυβ. Γ. Κουντουριώτης) για την Κρήτη, για να ακολουθήσουν άλλα δύο («ΜΙΑΟΥΛΗΣ» Κυβ. Ζώτος και «ΑΛΦΕΙΟΣ» κυβ. Π. Κουντουριώτης), το επόμενο διήμερο. Επικεφαλής της μοίρας αυτής τοποθετείται ο Μοίραρχος Ράϊνεκ Υπασπιστής του Βασιλιά.

Τα πλοία πήγαν στην Κρήτη χωρίς η πολιτική ή η στρατιωτική ηγεσία να τους έχει καθορίσει την πολιτικοστρατιωτική τους αποστολή. Γεγονός είναι ότι ο Υπουργός των Ναυτικών Λεβίδης, παρέδωσε στον Μοίραρχο Ράϊνεκ πριν από τον απόπλου δύο διαταγές, από τις οποίες η μία που ανοίχτηκε «εν πλω» καθόριζε στα πλοία να μην χαιρετίσουν την Τουρκική Σημαία.

Αντίθετα, ο Πρωθυπουργός Δεληγιάννης, σύμφωνα με μεταγενέστερη αναφορά του Ράϊνεκ, του καθόρισε προφορικά να χαιρετίσει την Τουρκική σημαία και ακόμα να συνεννοηθεί με τον Τούρκο Αρχηγό. Τέλος, ο Δεληγιάννης διαβεβαιώνει τον Τούρκο πρέσβυ Ασημ Βέη, ότι η αποστολή ήταν ειρηνική. Ακόμα διευκρινίζει στον Άγγλο πρέσβυ Έγερτον ότι «μη φοβίσθε σύγκρουσιν (Ελληνοτουρκικήν) από τον Ελληνικόν στόλον διότι ο κύριος Ράϊνεκ έχει διαταγάς να μην προβεί εις ουδεμίαν σύγκρουσιν, ήτις αυστηρώς του έχει απαγορευθεί».

 

Εύδρομον «Ν.ΜΙΑΟΥΛΗΣ». ΦΩΤΟ: ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ

Πράγματι τα πλοία «ΥΔΡΑ», «ΜΥΚΑΛΗ», χαιρέτισαν την Τουρκική Σημαία μετά από τον πειθαναγκασμό του Ράϊνεκ από τους ξένους Ναυάρχους και από τον Έλληνα Γενικό Πρόξενο Γεννάδη.

Το «ΜΙΑΟΥΛΗΣ» με Κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Ζώτο δεν απέδωσε αυτή την τιμή.

Αυτό έγινε αιτία, ώστε σε ιδιωτικές συζητήσεις μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου να ζητήσουν διευκρινήσεις από τον Λεβίδη.

Στις 29 Ιανουαρίου, ο Πρίγκηπας Γεώργιος καταχειροκροτούμενος από το πλήθος επιβαίνει στη θαλαμηγό «ΣΦΑΚΤΗΡΙΑ» (Κυβερνήτης πλοίαρχος Δ. Βουδούρης, Υπασπιστής του Βασιλιά) επικεφαλής των 6 τορπιλλοβόλων γερμανικού τύπου (ήταν οι καλύτερες που διέθετε το ναυτικό) και αποπλέει για την Κρητική θάλασσα με αποστολή που του δόθηκε από το Υπουργείο Ναυτικών: «Να παρεμποδίση δια της βίας κάθε αποβίβασιν τουρκικού στρατού στην Κρήτη και να προστατεύση τα μεταφερόμενα από Κρήτη σε λοιπή Ελλάδα γυναικόπαιδα» (Η αποστολή του Ράϊνεκ θα πρέπει να ήταν η ίδια). Ο Πρίγκηπας Γεώργιος καταφθάνει στη Μήλο απ’ όπου αποπλέει για την Κρητική Θάλασσα στις 31 Ιανουαρίου. Το σήμα του απόπλου του από εκεί δεν απευθύνεται στο Υ.Ν. αλλά στο βασιλικό οίκο. Το Υπουργείο μαθαίνει τον απόπλου από τον Υπασπιστή Παπαδιαμαντόπουλο.

Είναι φανερό ότι λειτουργούν τρία κέντρα αποφάσεων: ο Βασιλικός Οίκος, η λεγομένη από τον λαό καμαρίλα, ο Πρωθυπουργός και το Υπουργείο Ναυτικών. Πρέπει να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Ναυτικών δεν έχει γραφείο Επιχειρήσεων (σημερινό Α’ κλάδο) αν και υπάρχουν μελέτες γι αυτό από το 1890. Η έλλειψη αυτή οφείλεται σύμφωνα με καταγγελίες σε βασιλικές παρεμβάσεις, μετά από ενέργειες των υπασπιστών που φοβόντουσαν εξασθένηση της επιρροής τους.

Μετά την άφιξη  των πλοίων στην Κρήτη, η Κυβέρνηση ανακοινώνει τον αποκλεισμό της Κρήτης από ενισχύσεις Τουρκικών Στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, είτε αυτές προέρχονται από τουρκικά πλοία, είτε από ξένα τα οποία έχουν διατεθεί στην υπηρεσία της Τουρκίας.

Άλλη ενέργεια είναι η ανάκληση στην Ελλάδα των θωρηκτών «ΨΑΡΑ» και «ΣΠΕΤΣΑΙ», που ήταν στην Γαλλία για επισκευή και συντήρηση οπλισμού.

Πρώτο ναυτικό επεισόδιο θεωρείται η παρεμπόδιση της απομάκρυνσης του τουρκικού πολεμικού τροχοφόρου «ΦΟΥΑΤ» από το Ρέθυμνο που επρόκειτο να ενισχύσει τους Τούρκους στο Ηράκλειο. Το «Ν. ΜΙΑΟΥΛΗΣ», πρώτα με άσφαιρες και μετά με ένσφαιρες βολές, το ανάγκασε να παραμείνει στο Ρέθυμνο. Το «ΜΙΑΟΥΛΗΣ» πρέπει να είναι το πλοίο που αποβίβασε άγημα στο Ηράκλειο, αναλαμβάνοντας την προστασία των απειλούμενων Χριστιανών και την επιβίβαση γυναικόπαιδων σε πλοία. Ο Κυβερνήτης του Αντ/ρχος Ζώτος, απαντά αγέρωχα και περιφρονητικά στις συστάσεις των… ξένων ναυάρχων. Δεν αποκλείεται αυτή η διαγωγή του να ήταν, στη συνέχεια, η αιτία για τις συχνές αποστολές του πλοίου του μακριά από την Κρήτη, ώστε να αποφεύγονται τα επεισόδια.

Τρία εμπορικά μεταγωγικά πλοία μεταφέρουν 2.000 στρατιώτες την 1^η Φεβρουαρίου, με Γενικό Αρχηγό τον Συνταγματάρχη Βάσο, υπασπιστή του Βασιλιά, με σκοπό να «…καταλάβει την νήσον, αποκαταστήσει την τάξιν και την ειρήνην εν αυτή και  …. πάσα ενέργεια υμών θέλετε στηρίξει εις του κειμένους ελληνικούς νόμους…. Άμα τη αποβιβάσει θέλετε εκδώσει προκήρυξιν περί της κατοχής». (Εφημερίς Κυβερνήσεως 6, 671).

Ο Τιμολέων Βάσσος ΦΩΤΟ: Wikipedia

Η επιχείρηση είναι μυστική, ή πρέπει να είναι, από τον Πειραιά πάντως αναχώρησε μαζί  τους το ταχύπλοο Αγγλικό τορπιλοβόλο, για να ειδοποιήσει τις Μ. Δυνάμεις στην Κρήτη. Τα μεταγωγικά παραμένουν λίγο στη Μήλο, πιο πολύ για καθυστέρηση παρά για να παραπλανήσουν. Κατά τον απόπλου τους συναντούν τα αντιτορπιλλικό στόλο του Γεωργίου ο οποίος μετά από μια ιδιαίτερη συζήτηση με τον Βάσσο, ανακοινώνει ότι η θάλασσα είναι ελεύθερη. Είναι περίεργο που δεν συνοδεύει τα εμπορικά αυτά πλοία, αφού η αποστολή του δείχνει να το προβλέπει. Γεγονός πάντως είναι ότι τα πλοία, ασυνόδευτα φθάνουν στο Κολυμπάρι, 30 χιλιόμετρα ανατολικά από τα Χανιά όπου είναι αγκυροβολημένα μαζί τα πλοία των Μ. Δυνάμεων και η Ελληνική μοίρα. Παρά την πανηγυρική υποδοχή με πιστολιές και φωτιές από τους Κρητικούς Επαναστάτες η απόφαση γίνεται χωρίς επεισόδια. Μόνο, προς το τέλος της, γίνεται κάποια αναταραχή όταν εμφανίζεται το πολεμικό πλοίο «ΠΗΝΕΙΟΣ», το οποίο προς στιγμή λαμβάνεται για εχθρικό.

Ο «ΠΗΝΕΙΟΣ» φέρνει κυβερνητική εντολή για την αλλαγή της ακτής της απόβασης. Είναι όμως αργά, γιατί η απόβαση είχε περατωθεί.

Η καθυστέρηση στη Μήλο, η έλλειψη συνοδείας και την τελευταία στιγμή η αλλαγή τόπου αποβίβασης, δείχνουν την επιθυμία της Κυβέρνησης για την παρεμπόδιση της απόβασης.

 

Ο Τιμολέων Βάσσος με το γιο του στο ελληνικό στρατηγείο στην

Κρήτη κατά τον πόλεμο του 1897

ΦΩΤΟ: Library of Congress www.loc.gov

Αντίθετα, οι Μ. Δυνάμεις που έχουν κάθε μέσο να την ματαιώσουν, φαίνεται να την διευκολύνουν. Είναι τελείως υποκειμενική η κρίση ότι η Κυβέρνηση έπεσε θύμα στις μηχανορραφίες των Μ. Δυνάμεων. Δηλαδή, ήταν συμφωνημένη η ενίσχυση της Κρήτης από μέρους της Κυβέρνησης και από τις Μ. Δυνάμεις η παρεμπόδιση. Η κρίση αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι ο Γεώργιος είχε πει στον Βάσσο ότι είναι αντίθετος με αυτή τη στρατιωτική κίνηση.

Το πρωί της επομένης (3 Φεβρουαρίου) στις 4 το απόγευμα, αποβιβάζουν 100 ναύτες από κάθε κράτος (εκτός από τη Γερμανία που δεν έχει στείλει ακόμα πλοίο στην Κρήτη) και κάνουν μικτή κατοχή στα Χανιά.

Η στάση των ξένων Ναυάρχων συνεχώς σκληραίνει. Με τον Μοίραρχο Ράϊνεκ, στέλνουν μήνυμα στον Βάσσο ότι θα προσβάλλουν τα Ελληνικά πλοία, εάν πλησιάσει τα Χανιά κοντύτερα από 6 χιλ. και ακόμα ότι δεν θα επιτρέψουν άλλη ενίσχυση στους επαναστατημένους Κρητικούς. Η σύλληψη του πλοίου «ΛΑΥΡΙΟ» και η απομάκρυνση πλοίων όπως «ΘΕΣΣΑΛΙΑ», «ΗΡΑ», κ.α. δείχνουν την αποφασιστικότητά τους. Η διεθνής κατοχή επεκτείνεται στη Σητεία αφήνοντας ελεύθερα το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο. Οι Μ. Δυνάμεις απαγορεύουν την επικοινωνία των Ελληνικών Πολεμικών πλοίων με τον στρατό του Βάσσου και αναγκάζουν τις βάρκες των πολεμικών πλοίων νάχουν λευκές σημαίες  όταν πλησιάζουν τις ακτές.

Το Πολεμικό Ναυτικό, σε όλα αυτά, έχει να παρουσιάσει μια αψιμαχία του «ΠΗΝΕΙΟΥ» όπου με άσφαιρες βολές παρεμποδίζει τον απόπλου Τουρκικού εμπορικού πλοίου από τη Σούδα. Στις 9 Φεβρ., μετά από τον κατάπλου Γερμανικού πλοίου, τις απογευματινές ώρες, τα πλοία των Μ. Δυνάμεων βομβαρδίζουν επί 20 λεπτά στρατόπεδο ανταρτών στα Χανιά. Η Ελληνική μοίρα παρακολουθεί τον βομβαρδισμό. Μοναδική αντίδραση είναι κάποιο σήμα, συμπαράστασης προς τους επαναστάτες ή ειρωνίας προς τις Μ. Δυνάμεις, του «ΑΛΦΕΙΟΣ» (Π. Κουντουριώτης). Μια τυπική διαμαρτυρία του Ράϊνεκ και μία πιο τυπική απάντηση των Ναυάρχων ανταλλάχτηκαν μετά το τέλος του βομβαρδισμού. Ο Μοίραρχος δεν είχε καμία οδηγία αντίδρασης από την Κυβέρνηση για ένα τόσο σοβαρό επεισόδιο, το οποίο εκτιμάται ότι έπρεπε να αναμένεται. Διάφορα τυχαία γεγονότα καθώς και η ολιγόωρη εμφάνιση στο λιμάνι της Σούδας του «ΥΔΡΑ», είναι η αιτία να διαδίδεται η φήμη στους επαναστάτες της Κρήτης, ότι το Π. Ναυτικό θα γίνει ολοκαύτωμα μαζί με τα ξένα πολεμικά.

Τα γεγονότα της Κρήτης από γαλλική εικονογραφημένη εφημερίδα. ΦΩΤΟ: Αρχείο Ναυτικής Επιθεώρησης

Στην πραγματικότητα, μετά από τη ρητή διαβεβαίωση του Ράϊνεκ προς τις Μ. Δυνάμεις, ότι δεν θα ενισχύσει τον Βάσσο, επιτρέπεται η μοίρα του να βρίσκεται αγκυροβολημένη έξω από τα Χανιά. Το «ΜΙΑΟΥΛΗΣ» εκτελεί διάφορες αποστολές ενώ ο τορπιλλικός Στόλος βρίσκεται πάντοτε μεταξύ Κυθήρων και Μήλου αγλυροβολώντας συχνά στους κόλπους των νησιών αυτών.

Υπάρχει μια μοναδική εμφάνιση του Γεωργίου, ο οποίος προσκάλεσε τους Ναυάρχους στη θαλαμηγό του. Οι συνέπειες του βομβαρδισμού για την κυρίως Ελλάδα είναι μεγάλες. Η κυβέρνηση στέλνει μια μοίρα να περιπολεί στο Θερμαϊκό (Ανατολική), ενώ μια άλλη ετοιμάζεται για τον Αμβρακικό. Οι Φιλέλληνες συμπαραστέκονται στην Ελλάδα και στην Κρήτη, αλλά οι Κυβερνήσεις τους μελετούν αποκλεισμούς στα Ελληνικά παράλια, στην Κρήτη, στο Στρατόπεδο του Βάσσου, κ.α.

Δύο ακόμα βομβαρδισμούς εκτελούν οι Μ. Δυνάμεις, στις 22 Φεβρ. στην Ιεράπετρα, και στις 15 Μαρτίου στη Μαλάξα. Ο Ράϊνεκ, στις 18 Φεβρ., εξαιτίας του ξεσηκωμού της βουλής και του Ελληνικού λαού εντικαθίσταται. Ο βασιλιάς προτείνει τον Σαχτούρη, που είναι αποδεκτός και από τον υπουργό Λεβίδη. Η μοίρα εγκαταλείπει την Κρήτη αφήνοντας τον «ΠΗΝΕΙΟ» και τον «ΑΛΦΕΙΟ», στα Κρητικά λιμάνια με εντολή του Υπουργού. «Δύνασθε καταλιπείν τον όρμον Χανίων αλλ’ επ’ ουδενί λόγω τα ύδατα της Κρήτης… οριστικώς παραμένοντας αντιτάξατε δικαίαν βίαν κατ’ αδίκου δια τηλεβόλων μέχρις εσχάτων…»

Η διαταγή αυτή τροποποιήθηκε από τον Σαχτούρη «εκτός αν οι καιρικές συνθήκες δεν σας το επιτρέπουν οπότε δύνασθε να αγκυροβολήσητε εις ελληνικούς λιμένας».

Ένας από τους Κυβερνήτες συνεννοήθηκε με τον Υπουργό και ακύρωσε την  αυθαίρετη επέμβαση του Σαχτούρη. 

http://perialos.blogspot.com/2012/04/1897.html

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1. Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
2. Υπόμνημα του Πλοιάρχου Κ. Γ. Σαχτούρη (1898). Περί της ενεργείας της ανατολικής μοίρας κατά το υπό της Αρχηγίαν του εξαήμερον διάστημα του πολέμου.
3. Πως ενήργησε ο Ελληνικός Στόλος του Νικολάου Λεβίδη (1898)
4. Πως ενήργησε ο Εμπορικό Στόλος του Νικολάου Λεβίδη (1889)
5. Η Δίκη του Ναυτικού εν τη δίκη Κοκόρη –Σαχτούρη (1898)
6. Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του Δ. Οικονομόπουλου (1898)
7. Εφημερίδες της εποχής: «ΕΦΗΜΕΡΙΣ», «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ», «ΕΜΠΡΟΣ», «ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ».
8. PUNCE (1896 – 1897)
9. «L’ ILLUSTRATION»

του Αγίου Αναστασίου του Νεομάρτυρα

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε τη φωτογραφία του χρήστη Ἑλληνοϊστορεῖν.

Ἑλληνοϊστορεῖν

1 Φεβρουαρίου 2015 ·

Σαν σήμερα, το 1655, η ημέρα μαρτυρίου του Αγίου Αναστασίου του Νεομάρτυρα εκ Ναυπλίου, πολιούχου της πόλεως.
Ἦταν γέννημα καὶ θρέμμα τῆς πόλης τοῦ Ναυπλίου καὶ ἔκανε τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ζωγράφου. Ἀῤῥαβωνιάστηκε τὴν κόρη ἑνὸς χριστιανοῦ, ἀλλὰ ἐπειδὴ αὐτὴ δὲν εἶχε καλὴ ζωή, ὁ Ἀναστάσιος διέλυσε τὸν ἀῤῥαβῶνα. Οἱ συγγενεῖς ὅμως τῆς κοπέλας ἔκαναν διάφορα σατανικὰ μάγια στὸν Ἀναστάσιο, γιὰ νὰ τὸν ἐκδικηθοῦν, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ Ἀναστάσιος νὰ χάσει τὰ λογικά του. Ἐκμεταλλευόμενοι αὐτήν του τὴν κατάσταση, οἱ Τοῦρκοι τὸν ἐξισλάμισαν. Ἀλλ᾿ ὅταν ὁ Θεὸς εὐλόγησε καὶ ἦλθε στὰ λογικά του, μὲ θάῤῥος ἀποκήρυξε τὸν Ἰσλαμισμὸ καὶ μὲ γενναιότητα ὁμολόγησε τὴν χριστιανική του πίστη.
Οἱ Τοῦρκοι, μὲ διάφορες κολακεῖες καὶ ὑποσχέσεις προσπάθησαν νὰ τὸν μεταπείσουν, ἀλλὰ ὁ Ἀναστάσιος παρέμεινε ἀκλόνητος στὴ χριστιανικὴ ὁμολογία του. Τότε, στὶς 1 Φεβρουαρίου 1655, ὑπέμεινε μαρτυρικὸ θάνατο ἀπὸ τοὺς Τούρκους, μὲ διαμελισμό. Δηλαδὴ τὸν κατέσφαξαν μὲ μαχαίρια. Τὸ Ναύπλιο τὸν ἔκανε πολιοῦχο του καὶ ὡραῖος ναὸς στολίζει τὴν πόλη αὐτὴ πρὸς τιμὴν τοῦ νεομάρτυρα αὐτοῦ.
(ἀπὸ τὸ βιβλίον «Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδοξίας», ποὺ συνέγραψε ὁ Χρῆστος Τσολακίδης)
(Τοιχογραφία: Ο Άγιος Αναστάσιος ο Ναυπλιεύς. Έργο Δημήτρη Σκουρτέλη)
[Ἑλληνικό Ἡμερολόγιο - http://ellinoistorin.gr/]

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

Ζαχαρίας Παπαντωνίου | Ιστορικοί Περίπατοι

Ζαχαρίας Παπαντωνίου 01/02/2015Το πρόσωπο της ημέραςistorikos Την 1η Φεβρουαρίου 1940, φεύγει απο την ζωή ένας σπουδαίος λογοτέχνης, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου. Ο Παπαντωνίου χαρακτηρίστηκε “πρίγκιπας του νεοελληνικού λόγου”. Γεννήθηκε στη Γρανίτσα Ευρυτανίας τον Φεβρουάριο του 1877. ο 1890, μ…

istorikoiperipatoi.gr

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

01/02/2015Το πρόσωπο της ημέραςΜορφές της Νεώτερης Ελληνικής Λογοτεχνίας (11ος αι. έως σήμερα)

 

    

 Την 1η Φεβρουαρίου 1940, φεύγει απο την ζωή ένας σπουδαίος λογοτέχνης, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου. Ο Παπαντωνίου χαρακτηρίστηκε “πρίγκιπας του νεοελληνικού λόγου”.

     Γεννήθηκε στη Γρανίτσα Ευρυτανίας τον Φεβρουάριο του 1877. ο 1890, μετακινειται με την οικογένεια του στην Αθήνα. Τελείωσε το γυμνάσιο και γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, την οποία δεν τελείωσε ποτέ. Παράλληλα ασχολήθηκε με την ζωγραφική. Ασχολήθηκε νωρίς με την δημοσιογραφία. Το 1912 έως το 1917 γίνεται Νομάρχης στη Ζάκυνθο, στην Καλαμάτα και άλλες πόλεις από την κυβέρνηση Βενιζέλου και το 1919 διορίζεται διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης, όπου παρέμεινε 20 χρόνια. Το 1923 έλαβε το Αριστείον των Γραμμάτων και Τεχνών και το 1938 έγινε ακαδημαϊκός στην έδρα της Λογοτεχνίας.

το μαθηματικό πνεύμα για τα μαθηματικά σύμβολα

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε τη φωτογραφία του χρήστη Ελλας Ελληνων Εθνικων.

Θαύματα του Αρχαίου κόσμου

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

 

Θαύματα του Αρχαίου κόσμου, Ναός Αρτέμιδος στην Έφεσο | Perasma

Αποτυπώνοντας τη Ζωντάνια της Σκέψης, μια περιπέτεια που δεν κρατάει...

scholeio.blogspot.com

 

Θαύματα του Αρχαίου κόσμου, Ναός Αρτέμιδος στην Έφεσο

Ένα από τα επτά θαύματα της αρχαιότητος

Μόνο Μάρμαρο

για την Πόλη των Αμαζόνων

Ένα ιερό και υπέροχο οικοδόμημα για την ανέγερση του οποίου

«συνωμότησαν  οι τέχνες της Ελλάδας και ο πλούτος της Ασίας», 

γράφει το 1780 ο Άγγλος ιστορικός Edward Gibbon. 

   Εάν κάποιος μας ζητούσε σήμερα να μνημονεύσουμε έναν αρχαίο ελληνικό ναό, οι περισσότεροι από εμάς σίγουρα θα σκεφτόμασταν τον Παρθενώνα της χρυσής εποχής του Περικλέους.

   Φανταστείτε όμως έναν άλλο, μεγαλύτερο ναό στην παραλιακή πόλη της Εφέσου στη Μικρά Ασία, με πλούσια εξωτερική διακόσμηση και αγάλματα φιλοτεχνημένα από τους μεγαλύτερους γλύπτες της εποχής.   

   Αυτός ήταν ο ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο, ένα από τα εφτά θαύματα της αρχαιότητας, αλλά και το μόνο που υπέστη τόσες καταστροφές, μετατροπές και ανακατασκευές μέχρι την ολοκληρωτική του καταστροφή το 401 μ.Χ..

   Πρόκειται για ένα μεγαλόπρεπο και επιβλητικό ναό, αφιερωμένο όμως σε μια θεά που σε τίποτα δεν έμοιαζε με τη λυγερόκορμη παρθένα-κυνηγό θεά της καθαρά ελληνικής μυθολογίας. 

   Πραγματικά, η Άρτεμις των Εφεσίων έλκει την καταγωγή της περισσότερο από την ανατολή και όχι τόσο από την αρχαία Ελλάδα, αφού, όπως αποδεικνύεται και από τα σωζόμενα λατρευτικά ξόανα της θεάς με το χαρακτηριστικό πολύμαστο στήθος, θα πρέπει να σχετίζεται με τις ασιατικές θεότητες της γονιμότητας. 

   Η κατασκευή του πρώτου μνημειώδους ναού της Αρτέμιδος στην Έφεσο, του τέταρτου κατά σειρά ναού που υπήρξε στην ίδια τοποθεσία, θα πρέπει να ξεκίνησε περί το 560 π.Χ. επί βασιλείας του Κροίσου της Λυδίας, ο οποίος ανέλαβε και τη χρηματοδότηση για την κατασκευή των κιόνων.
   Επρόκειτο για έναν από τους πρώτους αρχαίους ναούς που κατασκευάστηκαν εξ ολοκλήρου από μάρμαρο και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Χερσίφρονα από την Κρήτη με τη βοήθεια του γιου του Μεταγένη και του Θεόδωρου από τη Σάμο. 
   Λέγεται πως την ελληνική αυτή πόλη την έχτισαν οι Αμαζόνες.
Ο Κροίσος αποφάσισε να χτίσει το ναό προς τιμήν της Θεάς Άρτεμης, που ήταν η Θεά της Σελήνης και προστάτιδα των άγριων ζώων και των κοριτσιών.

   Ο ναός εκείνος ήταν δίπτερος, είχε δηλαδή δύο σειρές κιόνων ύψους 12 m περίπου, 20 κατά μήκος και 8 κατά πλάτος, ενώ εσωτερικά, δύο ακόμα κιονοστοιχίες σχημάτιζαν έναν διάδρομο, που οδηγούσε στο σηκό με το ξόανο της θεάς. 

   Το αέτωμα διακοσμούσαν 4 χάλκινα αγάλματα αμαζόνων που, όπως περιγράφει ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, φιλοτεχνήθηκαν σε έναν καλλιτεχνικό διαγωνισμό στη γλυπτική τέχνη, ο οποίος θα πρέπει να πραγματοποιήθηκε γύρω στο 450 π.Χ., προκειμένου να εορταστεί η οριστική περάτωση του ναού που θεμελιώθηκε επί Κροίσου. 

   Στο διαγωνισμό αυτό συμμετείχαν ορισμένοι από τους μεγαλύτερους γλύπτες της εποχής: ο Φειδίας, ο Πολύκλειτος, ο Κρησίλας, ο Φράδμωνας και ο Κίδωνας με νικητή τον Πολύκλειτο. Αργότερα, ο Πραξιτέλης πρέπει να φιλοτέχνησε άλλα αγάλματα για το βωμό του ναού.

   Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο αποτέλεσε σημαντικό πόλο έλξης για επισκέπτες και περιηγητές, φιλοσόφους και ποιητές, μέχρι που στις 21 Ιουλίου 356 π.Χ. καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από τον Ηρόστρατο, ο οποίος τον πυρπόλησε με μοναδικό στόχο να μείνει το όνομά του αθάνατο στην Ιστορία, πράγμα που κατά μια έννοια εξασφάλισε. 

   Όταν ο Ηρόστρατος έβαλε φωτιά στο μεγάλο ναό της Αρτέμιδος μια καλοκαιρινή βραδιά οι κάτοικοι της Εφέσου πρέπει να σκέφτηκαν πως n θεά τους, τους εγκατέλειψε.  

   Η ιστορία δεν μας λέει τι τίμημα χρειάστηκε να πληρώσει για την αθανα­σία του ονόματος του και αν τελικά, άξιζε τον κόπο του. Το επόμενο πρωινό, ένας λαός κοίταζε γεμάτος οργή και θλίψη τα καπνίζοντα ερείπια του υπέροχου ναού, ο οποίος είχε χτιστεί πριν από 200 χρόνια, με χρήματα του βασιλιά Κροίσου της Λυδίας. Ήταν και μια υλική απώλεια, εκτός από πνευματική, γιατί ο ναός προσέλκυε πολλούς προσκυνητές στην πόλη.

   Λέγεται μάλιστα από τον Πλούταρχο ότι τη νύχτα της καταστροφής του ναού η θεά Άρτεμις δεν μπόρεσε να τον προστατέψει γιατί ήταν απασχολημένη με τη γέννηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η οποία συνέπεσε με τη νύχτα της πυρκαγιάς. 

   Η πυρπόληση του ναού προκάλεσε τόσο εκτεταμένες καταστροφές, που οι Εφέσιοι αποφάσισαν να τον χτίσουν εξ ολοκλήρου από την αρχή, χρησιμοποιώντας, όπως και οι πρόγονοί τους εξάλλου, τα ερείπια του προγενέστερου ναού ως θεμέλια για το νέο, τον πέμπτο κατά σειρά ναό που χτίστηκε στην ίδια τοποθεσία και που, λίγους αιώνες αργότερα, θα συγκαταλεγόταν ανάμεσα στα 7 θαύματα της αρχαιότητας. 

   Αρχιτέκτονες αυτού του ύστερου κλασικού ναού ήταν ο Παιόνιος και ο Δημήτριος, στους οποίους ο Στράβωνας προσθέτει και τον Χειροκράτη, ενώ ο Βιτρούβιος τον Δεινοκράτη. 

   Ο νέος ναός, ανακατασκευασμένος στα πρότυπα του προγενέστερου, είχε διαστάσεις 65x125 m και συνολικό ύψος που υπερέβαινε τα 32 m, ενώ ήταν χτισμένος σε ένα βάθρο ύψους 5 m περίπου, ζωσμένο με μια πλατιά κλίμακα με 10 μαρμάρινα σκαλοπάτια, που οδηγούσε στον πρόδομο. 

Ο ναός:  Μήκος Ναού: 126 μέτρα,  Πλάτος: 72 μέτρα,  Ύψος Κιόνων: 19 μέτρα,  

Αριθμός Κιόνων: 127  Κίονες με διακοσμημένες βάσεις: 36

   Ο νέος ναός, ένα θεαματικό κτίριο από απαστράπτον μάρμαρο, υψωνόταν σαν δάσος από 127 στήλες πάνω σε ένα υπερυψωμένο βάθρο πλάτους 72 μέτρων και μήκους 126. Δεν φημιζόταν μόνο ως ο ωραιότερος ναός του ελληνικού κόσμου, αλλά ήταν επίσης ένας από τους μεγα­λύτερους, σχεδόν διπλάσιος σε μέγεθος από τον Παρθε­νώνα των Αθηνών.

   Η κεντρική αίθουσα του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε δεν μπορούσε να στεγαστεί και έτσι παρέμεινε χωρίς οροφή, ανοικτή κάτω από τον ουρανό. Γύρω από το ναό υπήρχε μια διπλή σειρά από λιτούς, ιωνικούς κίονες, 19 μέτρα ύψους με τεράστια λαξευμένα κιονόκρανα. ‘Οπως και στον προηγούμενο ναό, η βάση μερικών κιόνων ήταν στολισμένη με μεγάλες χρωματιστές ζωφόρους που έδιναν μια εντύπωση μεγαλοπρέπειας.

   Ψηλά, στο κέντρο των αετωμάτων  εκεί οπού συνήθως υπάρχουν γλυπτές φιγούρες, βρίσκονταν τρεις μεγάλες πόρτες. Αυτό το ασυνήθιστο χαρακτηριστικό χρησίμευε ίσως για να εκτίθεται κάποιο άγαλμα σε περιόδους εορτών ή για να βγαίνει n ιέρεια και να ευλογεί τα πλήθη.

   Ο ναός βρισκόταν μέσα σ’ έναν ιερό περίβολο στην ελώδη πεδιάδα έξω από την πόλη της Εφέσου, πρωτεύουσας κατά τη ρωμαϊκή εποχή, της επαρχίας της Ασίας.
   Κάθε χρόνο, στο γενέθλια της Αρτέμιδος, μια πομπή ξεκινούσε από την πόλη για να καταλήξει στο ναό. Προορισμός της ήταν να τιμηθεί το μεγάλο λατρευτικό άγαλμα που δέσποζε στο άδυτο. Ξέρουμε πως έμοιαζε αυτό το άγαλμα από τα αρχαία αντίγραφα που βρέθηκαν στα ερείπια της Εφέσου.

   Εμφανίζουν μια θεότητα πολύ διαφορετική από την Αρτέμιδα της Ελληνικής μυθολογίας – την παρθένο κυνηγό με το τόξο και τα κυνηγετικά σκυλιά της.  Η θεά αυτή ήταν ένα ξενοπρεπές είδωλο, με το κάτω μέρος του σταθερό σαν κίονα και τυλιγμένο από τα ποδιά μέχρι τη μέση με ρούχα στολισμένα με μέλισσες (η μέλισσα ήταν το σύμβολο της Εφέσου).
   Πάνω από τη μέση της κρέμονταν σε σειρές στρογγυλεμένα εξογκώματα – 20 ή και 30 συνολικά – τα οποία κάνεις δεν έχει μπορέσει να εξηγήσει. Μπορεί να είναι μαστοί, μπορεί να είναι αυγά η χουρμάδες ή ακόμα, όρχεις ταύρου.
   Όλοι συμφωνούν πάντως, πως πρόκειται για μια πολύ αρχαία και άγνωστης καταγωγής ανατολική θεά της γονιμότητας. Ελληνικοί θρύλοι για την ίδρυση της πόλης αφηγούνται πως οι πρώτοι έποικοι ταύτισαν τη δική τους παρθένο θεά με την Κυβέλη, την ανατολική θεά – μητέρα, αφομοιώνοντας τα χαρακτηριστικά της. Ένας κοινός παρανομαστής  ήταν ίσως, ότι η Ελληνίδα Άρτεμις ήταν θεά του τοκετού.

   Σύμφωνα με τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, ο οποίος σημειωτέον δεν διευκρινίζει εάν αναφέρεται στον αρχαϊκό ή στον ύστερο κλασικό ναό, το Αρτεμίσιο αποτελούταν από 127 ραβδωτούς κίονες ύψους 18 m περίπου, οι 36 από τους οποίους στολίζονταν με περίτεχνες ανάγλυφες διακοσμήσεις, μία από τις οποίες ήταν φιλοτεχνημένη από τον περίφημο γλύπτη Σκόπα. 

   Οι σύγχρονοι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι ο Πλίνιος θα πρέπει να αναφερόταν στον ύστερο κλασικό ναό και ότι ο σωστός αριθμός των κιόνων θα πρέπει να ήταν 117 και όχι 127. 

   Σύμφωνα μ’ αυτήν την προσέγγιση, ο ναός ήταν και πάλι δίπτερος, με δύο σειρές από 21 κίονες στις μακριές πλευρές του ναού, 3 σειρές από 8 κίονες στην είσοδο του ναού και δύο σειρές από 9 κίονες στο πίσω μέρος του. 

   Λέγεται μάλιστα ότι το 334 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος, ο οποίος είχε μόλις αρχίσει την εκστρατεία του κατά της Περσικής αυτοκρατορίας, προσφέρθηκε να αναλάβει τα έξοδα της ανοικοδόμησης του νέου Αρτεμισίου, υπό τον όρο να αναγραφεί το όνομά του στο κτήριο.
   Οι Εφέσιοι όμως αρνήθηκαν ευγενικά την προσφορά του νεαρού βασιλιά, λέγοντας διπλωματικά ότι ως ου πρέπει θεώ θεοίς αναθήματα κατασκευάζειν, ότι δηλαδή δεν αρμόζει σε ένα θεό να κάνει δώρα σ’ άλλο. Τόσο ο αρχαϊκός, όσο και ο ύστερος κλασικός ναός θα πρέπει να καλυπτόταν εν μέρει από μία ελαφρά αμφικλινή στέγη, η οποία κάλυπτε μόνο την περιβάλλουσα κιονοστοιχία και κατέληγε σε γείσο ή αέτωμα, αφήνοντας έτσι ένα μεγάλο κεντρικό τμήμα ανοιχτό στον ουρανό που σχημάτιζε ένα είδος εσωτερικής αυλής.
   Το 262/263 μ.Χ. το νέο Αρτεμίσιο καταστράφηκε εκ νέου, αυτήν τη φορά από Γότθους εισβολείς.
   Οι ακαταπόνητοι Εφέσιοι όμως, τον αναστήλωσαν εν μέρει ξανά, καθώς εκτός από την τεράστια σημασία που προσέδιδαν στη λατρεία της θεάς τους, αναγνώριζαν και τη ζωτική σημασία που είχε ο ίδιος ο ναός για την ευημερία τους. Μετά όμως από τις νέες ζημιές που προξένησε ένας σεισμός, ο ναός καταστράφηκε πλέον ολοκληρωτικά από τους ζηλωτές της νέας θρησκείας του Χριστιανισμού, που είχε εμφανιστεί τέσσερεις αιώνες νωρίτερα. 

   

Το 401 μ.Χ. ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος εξαπέλυσε επίθεση κατά της αρχαίας θρησκείας η οποία οδήγησε στο γκρέμισμα του ναού, στη λεηλασία των έργων τέχνης, που είχαν επιβιώσει από τις προηγούμενες καταστροφές, και στη χρησιμοποίηση των αρχιτεκτονικών του μελών ως οικοδομικό υλικό σε εκκλησίες, δρόμους και οχυρωματικά έργα. 

   Σήμερα μόνο ένας, μερικά αναστηλωμένος κίονας, ορθώνεται στην περιοχή, για να θυμίζει τα λόγια του Αντίπατρου από τη Σιδώνα: «…αλλά όταν είδα τον ιερό οίκο της Αρτέμιδος να υψώνεται στα σύννεφα, τα άλλα επισκιάστηκαν, γιατί ούτε ο ήλιος δεν είχε δει όμοιό του έξω από τον Όλυμπο».

   Ιέρειες και θυσίες

   Η γονιμότητα στη γεωργία και την κτηνοτροφία αποτελούσε την κυρία έγνοια του αρχαίου κόσμου και να πλούτιζαν από τις προσφορές αυτών που ήθελαν να εξασφαλίσουν καλές σοδειές και μεγάλα κοπάδια. Η ισχυρή λατρεία της Εφέσιου Αρτέμιδος οδήγησε στην εμφάνιση μιας ολόκληρης σειράς εργαστηρίων, στα οποία τεχνίτες έφτιαχναν και πωλούσαν μινιατούρες του παράξενου λατρευτικού αγάλματος ως αναθήματα ή αναμνηστικό. Ο Στράβων, ο Έλληνας συγγραφέας, μας αφηγείται πολλά σχετικά με τις τελετουργίες που συνδέονταν με το ναό.

   Ο αρχιερέας ήταν ένας ευνούχος ονόματι Μεγάβυζος (μια περσική λέξη που σημαίνει αυτός που απελευθέρωσε ο θεός). Στα καθήκοντα του τον βοηθούσε μια ομάδα από παρθένες, η οποία χωριζόταν σε δοκιμές, ιέρειες και τέως ιέρειες. Με το ναό σχετίζονταν και άλλα μυστηριώδη σώματα ιερέων, όπως οι 20 ακροβάτες, οι οποίοι εκτελούσαν τις θυσίες.
Ο ναός ανακαλύφθηκε πριν από έναν αιώνα περίπου, αλλά η τοποθεσία του περίφημου βωμού διακοσμημένου με αγάλματα του μεγάλου Ελληνα γλυ­πτή Πραξιτέλη, δεν εντοπίστηκε μέχρι το 1965.

   Μάθαμε περισσότερα για τις τελετουργικές θυσίες που γίνονταν στο ναό από τις πρόσφατες ανασκαφές Αυστριακών αρχαιολόγων. Ο ναός ανακαλύφθηκε πριν από έναν αιώνα περίπου, αλλά η τοποθεσία του περίφημου βωμού διακοσμημένου με αγάλματα του μεγάλου Έλληνα γλύπτη Πραξιτέλη, δεν εντοπίστηκε μέχρι το 1965. 

   Όπως οι περισσότεροι ελληνικοί βωμοί, βρισκόταν σε μια ανοικτή αυλή, μπροστά από το ναό και όχι μέσα σ’ αυτόν. Τα ζώα θυσιάζονταν σε έναν ογκώδη βράχο μπροστά από ένα μεγάλο λατρευτικό άγαλμα της θεάς. Η σάρκα των ζώων ψηνόταν και μοιραζόταν στην κοινότητα των ιερέων.

   Οι Αυστριακοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μεγάλες αποθέσεις οστών ζώων που θυσιάστηκαν σε βωμό γύρω στο 650 π.Χ. Τα οστά από κατσίκες και πρόβατα, προσφοράς των φτωχών. Ήταν τα περισσότερα και ακολουθούσαν τα οστά αγελάδων και βοδιών, ζώα που είχαν τη δυνατότητα να θυσιάζουν μόνον οι πλούσιοι. Υπήρχαν επίσης κόκαλα από αλόγα, σκύλους και έναν όνο.

   Ενδείξεις ανθρωποθυσιών είχαμε με την ανακάλυψη ανθρώπινων οστών ανακατεμένων στα κοκάλα των ζώων. Ο ποιητής Ιππώναξ  ο οποίος έζησε στην Έφεσο τον 5ο αιώνα π Χ., έγραψε για ένα αρχαίο τελετουργικό της γονιμότητας, κατά το οποίο ένας εγκληματίας ή αιχμάλωτος μεταφερόταν από την πόλη και ελιθοβολείτο μέχρι θανάτου, θα μπορούσαν άραγε αυτά τα ανθρώπινα κόκαλα να αποτελούν ένδειξη μιας τέτοιας τελετουργίας;

Οι θυσίες αυτές γίνονταν στα παλιότερα χρονιά.


    Μια σειρά από μικρούς ναούς, που χρονολογούνται απο το 700 η.Χ. εντοπίσθηκαν στα θεμέλια του νεότερου κτι­ρίου. 

   Ο πρώτος ναός της Αρτέμιδος, που συγκαταλεγόταν στα μεγαλύτερα ιερά του ελληνικού κόσμου, ήταν αυτός που χτίστηκε στα μέσα του 6ου αιώνα π Χ, από τον Χερσίφωνα και τον Μεταγένη, Κρήτες αρχιτέκτονες, με τη βοήθεια του Κροίσου, του Λυδού βασιλιά, περίφημου για τα πλούτη του. Η ίδια η Αρτέμιδα βοήθησε τον Χερσίφωνα να υψώσει τη μεγάλη μαρμάρινη υπέρθυρο δοκό. Αλλά δυο αιώνες αργότερα το κτίσμα είχε τραγικό τέλος, καμένο από την τρέλα του Ηρόστρατου.

Ο Μέγας Αλέξανδρος προσκύνησε στο νέο ναό, που ίσως ήταν ακόμα μισοτελειωμένος, το 334 π.Χ.,μετά την πρώτη νίκη του επί των Περσών.  Αμιλλώμενος τον Κροί­σο, προσφέρθηκε να χρηματοδοτήσει ολόκληρο το κόστος της ανοικοδόμησης. Επέμεινε όμως να γράψει το όνομα του στην αφιέρωση. Η πόλη απάντησε πως ένας θεός δεν μπορεί να λατρεύσει έναν άλλο θεό. Ο Αλέξαν­δρος δέχθηκε την κολακεία και κράτησε τα χρήματα του.
   Ο Παύλος στην Έφεσο

   Η φήμη του ναού ήταν στο ζενίθ της όταν ο Απόστολος Παύλος έφθασε στην Έφεσο  πιθανώς το 53 μ.Χ. και προκάλεσε αναταραχή. Σύμφωνα με το βιβλίο των Πρά­ξεων των Αποστόλων, ο Παύλος έμεινε στην πόλη και κήρυττε επί δύο χρόνια, αλλά ο Δημήτριος, ένας αργυροχόος, «αργυρόκοπος» κατά τις Πράξεις, συνειδητοποίη­σε ότι τα κηρύγματα για τον Χριστιανισμό απειλούν αυτούς, των οποίων τα προς το ζην εξαρτώνται από την παλιά λατρεία.
   
   Προειδοποίησε τους συναδέλφους του ότι η διδασκαλία του Παύλου που κήρυττε ότι θεοί που φτιάχνονται με τα χέρια δεν είναι θεοί, μπορεί να  κατα­στρέψει το εμπόριο τους και την Αρτέμιδα.

   Αναταραχή ξέσπασε στην πόλη και πλήθη κατέκλυσαν το θέατρο, φωνάζοντας: 

-Μεγάλη η Άρτεμις των Εφε­σίων- μέχρις ότου οι αρχές της πόλης τους έπεισαν να διαλυθούν.

Ο Παύλος καίει ελληνικά  βιβλία στην Έφεσο

«Πολλοί δε και εξ εκείνων, οίτινες  έκαμνον τας μαγείας, (!;) φέροντες τα βιβλία αυτών κατέκαιον ενώπιον πάντων,  και αριθμήσαντες τας τιμάς αυτών, εύρον πεντήκοντα χιλιάδας αργυρίου». 
Πράξ. Αποστόλων 19.18.

Ο Παύλος αναχώρησε λίγο αργότερα από την Έφεσο  αλλά η τελική νίκη ήταν της Χριστιανοσύνης.
   Ο Θεοδόσιος (380 μ.Χ.) υπαγορεύει τον περίφημο Codex Theodosianus, ix, 16.8:
«Παύεται η πραγματεία των μαθηματικών.
    Διότι αν κάποιος δημόσια ή κατ´ ιδίαν, κατά την διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας , συλληφθεί ασχολούμενος ή συναναστρεφόμενος με αυτή την απαγορευμένη πλάνη, τιμωρείται με αποκεφαλισμό. Διότι δεν διαφέρει το αμάρτημα του να διδάσκεις από του να διδάσκεσαι».

    «Όσο πιο βάρβαρο ένα έθνος φαίνεται και της ελληνικής απέχει παιδείας, τόσο λαμπρότερα φαίνονται τα ημέτερα... Ούτος ο (πιστός) βάρβαρος, την οικουμένη ολάκερη κατέλαβε... και ενώ πάντα τα των Ελλήνων σβήνουν και αφανίζονται, τούτου  (του πιστού βαρβάρου) καθ’ έκαστη λαμπρότερα γίνονται» Ι. Χρυσόστομος ΕΙΣ ΙΩΑΝΝΗΝ 59.31.33

   Το 401 μ.Χ.. ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Πατριάρχης της Κωνσταντι­νουπόλεως ανακοίνωσε πως δεν θα ανεχόταν πλέον αυτό το σύμβολο των παλιών θεών και ο μεγάλος ναός της Εφέσιου Αρτέμιδος τελικά καταστράφηκε.

   Έναν αιώνα αργότερα, τα ερείπια του χρησιμοποιήθη­καν για την κατασκευή μιας υπέροχης βυζαντινής βασιλικής στο νεανικό λόφο. Τελικά, η εκκλησία μετετράπει σε τζάμι, το οποίο, με τη σειρά του, καταστράφηκε μετα το χτίσιμο ενός νέου τζαμιού, τον 14ο αιώνα, το οποίο κλη­ρονόμησε μια παράδοση θρησκευτικής λατρείας 3.000 ετών στον ίδιο (ή περίπου στον ίδιο) τόπο.

   Κάτω στην πεδιάδα, η Έφεσος σταδιακά εγκαταλεί­φθηκε, καθώς το λιμάνι της γέμισε με λάσπες και δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Οι ίδιες λάσπες κατάπιαν και το Αρτεμίσιο. Σε όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα, το ερείπια έμειναν θαμμένα πέντε μέτρα κάτω από την επιφάνεια της ελώδους πεδιάδας, χωρίς ούτε ένας κίων να εξέχει και να φανερώνει την τοποθεσία αυτού του θαύματος του κόσμου.

    Η ωραία περιπέτεια της αρχαιολογίας

   Η ιστορία της ανακάλυψης του είναι μια από τις ωραιό­τερες περιπέτειες της αρχαιολογίας. Στα μέσα του 19ου αιώνα, ο Τζον Γουντ, ένας 42χρονος αρχιτέκτονας, συνέλαβε την ιδέα να εντοπίσει το ναό και να ανασκάψει τα ερείπια του. Αυτό έμελλε να γίνει το πάθος του για τα 11 επόμενα χρόνια. Η πρώτη του προσπάθεια απέτυχε όταν το Βρετανικό Μουσείο αρνήθηκε να του δώσει κεφάλαια. Ευτυχώς ο Γουντ είχε δικά του μέσα για τις ανασκαφές, οι οποίες άρχισαν τελικά τον Μάιο του 1863.

   Ο στόχος του ήταν εξαιρετικά δύσκολος.  Η λάσπη είχε καλύψει κάθε ίχνος του ναού. 

   Οι αναφορές των Ρωμαίων συγγραφέων περιείχαν μόνο πολύ αόριστες ενδείξεις για την τοποθεσία του, παρόλο που έχοντος διαβάσει τον Στράβωνα, ο Γουντ ήξερε πως ο ναός πρέπει να βρίσκεται έξω από τα ερείπια της Εφέσου.

   Τελικά, η καλή τύχη και η επιμονή οδήγησαν τον Γουντ στην επιτυχία.

   Τα πρώτα χρονιά ήταν δύσκολα.  Τα μικρά και άθλια τούρκικα χωριά, κοντά στο χώρο της αρχαίας πόλης, δεν παρείχε τις ευκολίες που ζητούσε ένας Ευρωπαίος και ο Γουντ αναγκάστηκε να μένει σε ένα ξενοδο­χείο που απείχε τέσσερις ώρες από εκεί.

   Η μέρα του άρχιζε στις 6 το πρωί και τελείωνε στις 8 το βράδυ, αλλά, από όλες αυτές τις ώρες, μόνο έξι περνούσε επιβλέπο­ντος επιτόπου τη δουλειά των Τούρκων εργατών.
   Το ζεστό καλοκαίρι του 1863, ο Γουντ έσκαψε 100 βαθιά χαντάκια κοντά στην Εφεσο χωρίς να έχει τίποτα ως σημείο αναφοράς. Ήταν σαν να ζητούσε βελόνα στα άχυρα. Όταν τα λεφτά του εξαντλήθηκαν στις αρχές του επομένου χρόνου, δεν είχε ακόμα πλησιάσει στον στόχο του. Τότε ακριβώς ήταν που το Βρετανικό Μουσείο άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να προσφέρει κεφαάλαια για την ανασκαφή.
   Και πάλι όμως, πέρασαν τέσσερα χρόνια πριν έλθει στο φως το -κλειδί- για την τοποθεσία του ναού. Επρόκειτο για μια επιγραφή που καθοδηγούσε τη μεγάλη πομπή προς μια μεγαλοπρεπή τελετή για τα γενέθλια της θεάς, υποδεικνύοντας της να φύγει  τον ναό ακολου­θώντας την ιερά οδό και περνώντας στο θέατρο, από τη Μαγνήσια Πύλη.
   Εφοδιασμένος με αυτή τη νέα πληροφο­ρία, ο Γουντ έπρεπε απλώς να εντοπίσει τη Μαγνήσια Πύλη και να ακολουθήσει την αρχαία οδό μέχρι το ναό. Ακόμα και τώρα η τύχη ήταν εναντίον του.
   Χρειάστηκε άλλος ένας χρόνος σκληρής δουλειάς πριν οι πρώτες πέτρες του ναού έρθουν στο φως, ενάμισι χιλιόμετρο από την πύλη της πόλης και πέντε μέτρα κάτω από την επιφάνεια της πεδιάδας.
   Ο Γουντ πέρασε άλλα τέσσερα χρόνια ανασκάπτοντας τα ερείπια του ναού και στέλνοντας  πολλά από τα γλυπτά που ανακάλυπτε στο Βρετανικό Μουσείο, όπου εκτίθενται μέχρι σήμερα.
   Οι κατοπινές ανασκαφές, οι τελευταίες των οποίων έγιναν από τους Αυστριακούς, πρόσθεσαν πολλές λεπτο­μέρειες σχετικά με την ιστορία της τοποθεσίας – αλλά δεν βελτίωσαν πολύ την εμφάνιση της. 
   Ο μεγάλος ναός της Αρτέμιδος εμφανίζει σήμερα το θλιβερό θέαμα ενός σωρού από πέτρες και σπονδύλους κιόνων που συχνά μετατρέπεται σε λίμνη, όταν ανεβαίνει η στάθμη των υδάτων.
   Το δάσος των κιόνων έδωσε τη θέση του σε καλαμώνες γεμάτους υδρόβια πουλιά και μόνο το μέγεθος των ερειπίων θυμίζει στον επισκέπτη, πως εδώ βρισκόταν κάποτε ο λαμπρότερος ναός του ελληνικού κόσμου.

    Πως είναι σήμερα 

   Η Έφεσος  είναι ένας από τους πιο εντυπωσιακούς και μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους της δυτικής Τουρκίας και πολλά από τα διακοσμημένα κτίρια της είναι αναγνωρίσιμα ακόμα και σήμερα, μετά από εκτεταμένες επιχειρήσεις αποκατάστασης. Στη διάρκεια του καλοκαιριού, πούλμαν από τα γύρω θέρετρα φέρνουν χιλιάδες επισκέπτες στο χώρο αυτό.

   Τα ερείπια του ναού βρίσκονται σε απόσταση περίπου ενάμισι χιλιομέτρου, κοντά στο χωριό Σελτσούκ. Δεν τα επισκέπτονται πολλοί και τούτο είναι μάλλον κατανοητό. Μόνο μία στήλη, που στην κορυφή της έχει κάνει τη φωλιά του ένας πελαργός, έχει αποκατασταθεί από το σωρό των σπονδύλων των κιόνων που βρίσκεται στο ελώδες έδαφος.

   Τα θεμέλια του άλλοτε υπέροχου βωμού βρίσκονται μέσα σε μια μικρή λίμνη, στη μια άκρη του αρχαιολογικού χώρου λίγο πιο πέρα από το ναό. Ο λόφος πανω από το βάλτο κοσμείται απο υστερότερα αλλά επίσης αρχαία κτίσματα, που για την οικοδόμηση τους χρησιμοποιηθηκαν υλικά του Ναού.

   Τα μόνα ερείπια που δίνουν μια ιδέα για τη λαμπρότητα του χαμένου ναού βρίσκονται σε μουσεία. Υπάρχει ένα θαυμάσιο μουσείο στο Σελτσούκ, όπου εκτίθενται πολλά αντικείμενα απ’ το ναό και την πόλη, περιλαμβανομένων δυο εντυπωσιακών αγαλμάτων της Αρτέμιδος με τους πολλούς μαστούς. Ερείπια από τις πρώτες ανασκαφές του ναού εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο.

   Περιλαμβάνουν έναν από τους περίφημους διακοσμημένους κίονες, στον οποίο αναπαρίσταται ο μύθος της Άλκηστης, της πιστής συζύγου που θέλησε να πεθάνει στη θέση του συζύγου της, ο οποίος προσέβαλε τους θεούς, παραλείποντας μια θυσία. Οι θεοί αντάμειψαν την πίστη της και επέτρεψαν στον Ηρακλή να την σώσει την από τον Άδη.

   * Εμπνευστής του καταλόγου των επτά θαυμάτων της αρχαιότητος θεωρείται 
     ο Αντίπατρος ο Σιδώνιος (συγγραφέας και ποιητής πέθανε τον 2ο π.Χ.) 
     ο οποίος επισκέφτηκε όλα τα μνημεία και συνέταξε τον κατάλογο. 
     Ο κατάλογος αποτελείται από επτά οικοδομήματα που βρίσκονται γύρω 
     από το μεσογειακό πλαίσιο.    Πηγή: Tα Νέα

Read more http://history-of-macedonia.com/2010/09/15/naos-artemis-efesos/

* Για Ελληνικούς υπότιτλους επιλέγετε από τις ρυθμίσεις (κάτω δεξιά στο γρανάζι),  subtitles on -και tranlate Greek,

Όταν ένας άντρας...

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε τη δημοσίευση του χρήστη flowmagazine.gr.

flowmagazine.gr

18 Ιανουαρίου στις 11:20 μ.μ. ·

Σύμφωνα με έναν Γάλλο συγγραφέα υπάρχει ένα αδιάψευστο στοιχείο με το οποίο αναγνωρίζεις ότι αγαπάς κάποιον ερωτικά, κι αυτό είναι όταν το πρόσωπό του…

Flow Magazine - Όταν ένας άντρας είναι ερωτευμένος με μία γυναίκα

flowmagazine.gr

Όταν ένας άντρας είναι ερωτευμένος με μία γυναίκα

Συντάκτης: Σάννα Νάνου, 04/03/2014

Εκτύπωση σελίδας

«…Πάντα εσύ τ’ αστεράκι και πάντα εγώ το σκοτεινό πλεούμενο

Πάντα εσύ το λιμάνι κι εγώ το φανάρι το δεξιά

Το βρεμένο μουράγιο και η λάμψη επάνω στα κουπιά

Ψηλά στο σπίτι με τις κληματίδες

Τα δετά τριαντάφυλλα, το νερό που κρυώνει

Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά που μεγαλώνει

Το γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας που το ανοίγει εγώ

Επειδή σ’ αγαπώ και σ’ αγαπώ

Πάντα εσύ το νόμισμα κι εγώ η λατρεία που το εξαργυρώνει…»

Σύμφωνα με έναν Γάλλο συγγραφέα υπάρχει ένα αδιάψευστο στοιχείο με το οποίο αναγνωρίζεις ότι αγαπάς κάποιον ερωτικά, κι αυτό είναι όταν το πρόσωπό του σου προκαλεί μεγαλύτερη επιθυμία από οποιοδήποτε άλλο μέρος του σώματος. Και επειδή όμως εσύ βρίσκεσαι στην αρχή της σχέσης σου και έχεις τις αμφιβολίες σου για το τι νιώθει ο νέος σου σύντροφος, εμείς φωτίζουμε κάποιες πράξεις του που δηλώνουν ξεκάθαρα ότι είναι ερωτευμένος μαζί σου. Απλά να θυμάσαι ότι οι άντρες δύσκολα από τη φύση τους θα πούνε: «Είμαι ερωτευμένος μαζί σου».

Ένας ερωτευμένος άντρας κάνει υπομονή

Ένας ερωτευμένος άντρας κάνει υπομονή… σε όλα! Πάνω από όλα έχει την ικανότητα να σε φλερτάρει για πολύ πολύ καιρό. Ακόμη και αν ο ίδιος ακολουθήσει μία στρατηγική για να σε αποπλανήσει, ο ίδιος θα πέσει στη δική του παγίδα. Και πράγματι, θα σε ερωτευθεί.

Ένας ερωτευμένος άντρας γίνεται ιππότης

Ένας ερωτευμένος άντρας μοιάζει πραγματικά με ιππότη. Νιώθει την ανάγκη να σε βοηθήσει σε οτιδήποτε χρειαστείς. Πάντα θα βρίσκει τρόπους να κάνει τη ζωή σου πιο εύκολη όπως να έρθει να σε πάρει από την εργασία σου, να σου ετοιμάσει πρωινό, να σε περιποιηθεί και να σε σκεπάζει το βράδυ για να μην κρυώσεις. Με άλλα λόγια, θα κάνει τα πάντα για να σου αποδείξει ότι είναι αναντικατάστατος εκφράζοντας την τρυφερότητά του με κάθε δυνατό τρόπο. Ένας φύλακας άγγελος είναι στο πλευρό σου. Δεν νομίζω να τον διώξεις ποτέ…

Ένας ερωτευμένος άντρας νιώθει την ανάγκη να σε κάνει ευτυχισμένη

Ένας άντρας ερωτευμένος επιθυμεί να σε κάνει χαρούμενη. Θα σε συνοδεύσει στο θέατρο για να παρακολουθήσεις ένα έργο που έχεις επιλέξει, ενώ θα αφήσει το παιχνίδι ποδοσφαίρου ή κάποια συνάντηση με τους φίλους του προκειμένου να δει εσένα. Και όλα αυτά γιατί; Γιατί πολύ απλά είσαι η προτεραιότητα στη ζωή του. Επιπλέον, αυτός ο άντρας θα σε ενημερώνει για οτιδήποτε του συμβαίνει στη ζωή του χωρίς απαραίτητα να σε αφορούν όλες οι πληροφορίες άμεσα. Και αυτό γιατί θέλει να έχεις γνώση κάθε μικρής και μεγάλης λεπτομέρειας της ζωής του.

Ένας ερωτευμένος άντρας έχει μάτια μόνο για εσένα

Ο έρωτας είναι αλήθεια πως μας κάνει τυφλούς. Κατά τη διάρκεια της φάσης του έντονου πάθους, ένας ερωτευμένος άντρας κοιτάζει μόνο εσένα. Απόλαυσέ το, διότι δεν θα διαρκέσει πολύ. Παράλληλα, αυτός ο άντρας δεν είναι επικριτικός. Σε αγαπάει όπως είσαι και δεν είναι φειδωλός στα κομπλιμέντα του. Μάλιστα, είναι και λίγο ζηλιάρης, γιατί είσαι γι’ αυτόν η πιο όμορφη, η πιο ελκυστική και η πιο γοητευτική γυναίκα.

Ένας ερωτευμένος άντρας δεν θα σ’ αφήσει ποτέ

Λένε πως οι έρωτες έρχονται και παρέρχονται…και πως κάποια στιγμή όλα τελειώνουν. Αν όμως είσαι η μία και μοναδική αγάπη γι’ αυτόν θα κάνει τα πάντα για να σε κρατήσει στη ζωή του. Οποιοδήποτε εμπόδιο και αν ορθώνεται στη σχέση σας, θα έχει πάντοτε τη δύναμη να το αντιμετωπίζει για να είναι δίπλα σου. Πού ξέρεις; Μπορεί να ήρθε η στιγμή που θα ζήσεις τον έναν και μοναδικό έρωτα. Δεν έχεις παρά να το απολαύσεις, ενώ ο χρόνος πρόκειται να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις σου.

Όπως λένε μερικοί άντρες…

Ξέρεις ότι είσαι ερωτευμένος μαζί της όταν δεν είσαι μαζί της. Γιατί σου λείπει, δεν μπορείς να συγκεντρωθείς και το μόνο που κάνεις είναι να τη σκέφτεσαι.

…Πουθενά δεν πάω, μ' ακούς

Ή κανείς ή κι οι δύο μαζί, μ' ακούς

Το λουλούδι αυτό της καταιγίδας και, μ' ακούς

Της αγάπης

Μια για πάντα το κόψαμε

Και δε γίνεται ν' ανθίσει αλλιώς, μ' ακούς

Σ' άλλη γη, σ' άλλο αστέρι, μ' ακούς

Δεν υπάρχει το χώμα, δεν υπάρχει ο αέρας

Που αγγίξαμε, ο ίδιος, μ' ακούς

Και κανείς κηπουρός δεν ευτύχησε σ' άλλους καιρούς

Από τόσον χειμώνα κι από τόσους βοριάδες, μ' ακούς

Να τινάξει λουλούδι, μόνο εμείς, μ' ακούς

Μες στη μέση της θάλασσας

Από μόνο το θέλημα της αγάπης, μ' ακούς

Ανεβάσαμε ολόκληρο νησί, μ' ακούς

Με σπηλιές και με κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς

Άκου, άκου

Ποιος μιλεί στα νερά και ποιος κλαίει -ακούς;

Ποιος γυρεύει τον άλλο, ποιος φωνάζει -ακούς;

Είμ' εγώ που φωνάζω κι είμ' εγώ που κλαίω, μ' ακούς

Σ' αγαπώ, σ' αγαπώ, μ' ακούς…