Πολλοί
είναι οι άνθρωποι που εμφανίζουν στα κάτω άκρα τους, είτε στην κνήμη
είτε στον άκρο πόδα, πληγές που είτε αργούν να κλείσουν είτε
χειροτερεύουν παρά τον επιμελή τους καθαρισμό. Αυτές οι πληγές
ονομάζονται «έλκη» και ανάλογα με την αιτιολογία τους διακρίνονται σε φλεβικά, αρτηριακά και νευροπαθητικά.
Τα φλεβικά έλκη εμφανίζονται σε περιπτώσεις φλεβικής ανεπάρκειας,
σε ασθενείς με κιρσούς σε τελικό στάδιο ή σε ανθρώπους που έχουν πάθει
στο παρελθόν φλεβική θρόμβωση ή είχαν ατυχήματα και χειρουργεία στο
πόδι. Το δέρμα έχει μια χαρακτηριστική καφέ χροιά και εμφανίζονται
συνήθως στα σφυρά (αστράγαλο), ουσιαστικά σε περιοχές με φλεβική
υπέρταση. Δεν πονούν ιδιαίτερα, μπορεί όμως να μολυνθούν ή να
αιμορραγήσουν.
Τα αρτηριακά έλκη είναι και αυτά πληγές που εμφανίζονται κυρίως στον
άκρο πόδα ή στα δάκτυλα, σε ανθρώπους με σοβαρά προβλήματα αρτηριακής
κυκλοφορίας. Συνήθως ο ασθενής έχει πρόβλημα στη βάδιση, δηλαδή
περπατάει και αναγκάζεται να σταματήσει μετά από κάποια μέτρα. Το πόδι
είναι ωχρό, άσπρο, χωρίς τριχοφυΐα, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι
συνυπάρχει έντονος πόνος στην περιοχή της πληγής.
Τέλος τα νευροπαθητικά έλκη ή έλκη διαβητικών προκαλούνται σε θέσεις
πίεσης κάτω από την πατούσα και πολύ συχνά μολύνονται αφού λόγω της
νευροπάθειας του διαβήτη μπορεί να μην πονούν και να μην γίνουν άμεσα
αντιληπτά.
Η αντιμετώπισή τους πρέπει να είναι σε κάθε περίπτωση άμεση. Για
παράδειγμα για τα φλεβικά έλκη είναι απαραίτητη πέρα από τον καθαρισμό, η
χρήση ειδικής κάλτσας συμπίεσης ώστε
να ενισχυθεί η φλεβική επαναφορά, επιτρέποντας στην πληγή να κλείσει. Αν
υπάρχουν φλέβες που τροφοδοτούν το έλκος πρέπει είτε να αφαιρεθούν χειρουργικά είτε να κλείσουν με σκληροθεραπεία με αφρό. Για τα αρτηριακά έλκη, είναι απαραίτητη η σκιαγράφηση του αρτηριακού συστήματος με αγγειογραφία, όπου μπορούμε με μπαλονάκι, όπου είναι εφικτό, να διανοίξουμε στενωμένες αρτηρίες και να αυξήσουμε την παροχή οξυγόνου στο πόδι.
Για τα διαβητικά έλκη τέλος, πρέπει αφού γίνει έλεγχος του αρτηριακού και φλεβικού συστήματος, να γίνει ένας σωστός καθαρισμός
(υπάρχουν ειδικά επιθέματα που μπορεί να βοηθήσουν) αλλά κυρίως να
τηρηθούν όλες οι πρακτικές που έχουμε συστήσει σε προηγούμενο άρθρο.
Δηλαδή άνετα παπούτσια, πελματογράφημα και κατάλληλο ορθοπεδικό πάτο,
καθημερινά ποδόλουτρα, έλεγχος πέλματος για πληγές σε αρχικό στάδιο.
Τα φλεβικά έλκη θα εμφανιστούν σε ανθρώπους με χρόνια φλεβικά
προβλήματα όχι απαραίτητα μεγάλης ηλικίας, που δεν αναζήτησαν ποτέ
ιατρική γνώμη ή ακολούθησαν πλημμελώς τις ιατρικές οδηγίες (π.χ.
χειρουργική εξαίρεση, χρήση ελαστικής κάλτσας, σύσταση απώλειας κιλών ή
αποφυγή ορθοστασίας).
Τα αρτηριακά έλκη είναι δείγμα γενικευμένης αθηρωματικής νόσου και συνήθως εμφανίζονται σε άνδρες άνω των 60 ετών που καπνίζουν και έχουν καρδιακά προβλήματα υγείας. Πλέον όμως και γυναίκες μετά την κλιμακτήριο εμφανίζονται με αρτηριακά έλκη, ιδίως όταν είναι καπνίστριες, έχουν σακχαρώδη διαβήτη και δεν ακολουθούν ιατρική αγωγή.
Η ρύθμιση του σακχάρου, της αρτηριακής πίεσης και η διακοπή του καπνίσματος πρέπει να γίνονται όσο το δυνατόν νωρίτερα. Η σωστή διατροφή και η ήπια καθημερινή άσκηση
έχουν μακροπρόθεσμα τα καλύτερα αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, οι
θεραπευτικές επιλογές σε περιπτώσεις προχωρημένης φλεβικής ή αρτηριακής
νόσου είναι σήμερα πάρα πολλές, αρκεί να γίνεται έγκαιρα η διάγνωση.
Ειδικά στους διαβητικούς ένα ασήμαντο έλκος σε έκταση και συμπτώματα
μπορεί αποτελώντας πηγή εισόδου μικροβίων να οδηγήσει σε βαριά λοίμωξη
του οργανισμού επικίνδυνη ακόμα και για την ίδια τη ζωή.
Αυτό που πρέπει να μας μείνει είναι ότι οι πληγές στα πόδια δεν είναι
πάντα αθώες και πρέπει να απευθυνόμαστε σε ειδικό αν βλέπουμε ότι αργούν
να επουλωθούν ή ανήκουμε σε κατηγορία ασθενών με αυξημένο κίνδυνο
καρδιαγγειακών παθήσεων.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να απαντήσετε online στο ερωτηματολόγιο
των ελκών και να γίνει μία πρώτη εκτίμηση της επικινδυνότητας και
αιτιολογίας τους.
Πατήστε εδώ για να συνδεθείτε.
«Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με τον
αγγειοχειρουργό κ. Τζορμπατζόγλου. Για περισσότερες πληροφορίες
επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.aggeia.eu»
