Τον 19ο αιώνα, υπήρξε ένα εκπληκτικό βιβλίο, που ήρθε δεύτερο σε πωλήσεις μετά τη Βίβλο. Αυτό ήταν « Η Καλύβα του μπάρμπα-Θωμά» της αμερικανίδας συγγραφέα, Χάριετ Μπίτσερ Στόου.
Εκδόθηκε το 1852 και θεωρείται ότι συνδαύλισε το αποσχιστικό κίνημα της
εποχής. Πέτυχε κάτι μοναδικό και πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλον
τον κόσμο. Τον πρώτο χρόνο που κυκλοφόρησε, πουλήθηκαν 300.000 αντίτυπα
μόνο στις ΗΠΑ. Η απήχηση του βιβλίου ήταν πραγματικά τεράστια. ΄Οταν
μάλιστα ο Αβραάμ Λίνκνολν συνάντησε τη συγγραφέα του μόλις είχε
ξεκινήσει ο Αμερικάνικός Εμφύλιος, λέγεται ότι της είπε:«Ώστε αυτή είναι η μικρή κυρία που έκανε αυτόν τον μεγάλο πόλεμο».
Η συγγραφέας Χάριετ Στόου
Ο πατέρας της ήταν ευαγγελιστής ιερέας, ο οποίος την
ανάθρεψε μέσα σε μιαν ατμόσφαιρα θρησκευτικής αυστηρότητας. Επηρεασμένη
από το κίνημα κατά του θεσμού της δουλείας, εμπνεύστηκε την “Καλύβα του
Μπάρμπα-Θωμά”. Εκείνη υποστήριζε ότι το έγραψε “καθ`υπαγόρευση του Θεού.
Βασικοί χαρακτήρες του βιβλίου ήταν η Ελίζα και ο
μπάρμπα- Θωμάς. Ήταν δύο σκλάβοι που ζούσαν σε μια φάρμα στο Κεντάκι το
οποίο ήταν στην ιδιοκτησία ενός καλού ιδιοκτήτη, τον Σέλμπυ, ο οποίος
σεβόταν και αγαπούσε ιδιαίτερα τους σκλάβους του…
O Σέλμπυ κάποια στιγμή αποφασίζει να πουλήσει τον
μεσήλικο μπάρμπα-Θωμά και τον πεντάχρονο γιο της Ελίζας σε έναν
δουλέμπορο για να ξεπληρώσει τα χρέη του. Η Ελίζα, μαθαίνει τα σχέδια
του αφεντικού της και δραπετεύει μαζί με τον μονάκριβο γιό της. Ο
μπάρμπα-Θωμάς, όμως, δεν την ακολουθεί γιατί δεν θέλει να προδώσει το
αφεντικό του. Ο δουλέμπορος αναζητά την Ελίζα, χωρίς όμως να καταφέρει
τελικά να την εντοπίσει. Παίρνει μαζί του τον μπάρμπα-Θωμά και
ταξιδεύουν γιατην Ορλεάνη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, μια καλή
κυρία τον αγοράζει από τον δουλέμπορο, επειδή εκείνος κάνει κάτι
σπουδαίο για εκείνη: σώζει την κόρη της.
Το βιβλίο ολοκληρώνεται με την Ελίζα να ξανακερδίζει
την ελευθερία της. Δυστυχώς, ο μπάρμπα- Θωμάς πεθαίνει από την
κακοποίηση ενός σκληρού αφέντη. Μόλις ο Σέλμπυ μαθαίνει για το θάνατό
του, σπάει από λύπη… Έχει τόσο έντονες τύψεις που αποφασίζει να
ελευθερώσει όλους τους δούλους, δίνοντάς τους ευχή και κατάρα να μην
ξεχάσουν ποτέ τη θυσία του μπάρμπα-Θωμά.
Η συγγραφέας για να γράψει το βιβλίο βασίστηκε σε
πραγματικά γεγονότα από τη ζωή των σκλάβων που ζούσαν στην
Αμερική. Εμπνέυστηκε την ιστορία του μπάρμπα-Θωμά από τη ζωή του Τζόσια Χάνσον. Ήταν ένας μαύρος που είχε ζήσει ως σκλάβος για 40 χρόνια στο Μέριλαντ.
Γεννήθηκε το 1789 σε μια φάρμα όπου ήταν σκλάβος μαζί και πατέρας του.
Ο Τσόσια Χάνσον
Σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του, το μόνο που θυμόταν από τον πατέρα του
ήταν κάτι πραγματικά θλιβερό: ότι τον είχαν μαστιγώσει 100 φορές στην
πλάτη και του είχαν κόψει το αυτί. O λόγος; Eπείδή τόλμησε να σηκώσει
κεφάλι στον αφέντη. Ο ιδιοκτήτης πούλησε τον πατέρα του στην Αλαμπάμα
όταν ο Χάνσον ήταν ακόμα πολύ μικρός, και από τότε δεν τον είδε ποτέ
ξανά. παιδί. Εκείνος μεγάλωσε με τη μητέρα του ενώ τα αδέρφια του
ανήκαν σε άλλα αφεντικά πια. Ο έντιμος και εργατικός Χάνσον βρίσκει το
δρόμο προς την ελευθερία, το 1825. Τότε, το αφεντικό του του ζήτησε να
οδηγήσει 18 σκλάβους στο Κεντάκι. Ο Χάνσον καταφέρνει να συγκεντρώσει τα
απαραίτητα χρήματα για να αγοράσει την ελευθερία του. Επιστρέφει,
λοιπόν, στο αφεντικό του, δίνοντάς του 350 δολάρια για να του υπογράψει
το χαρτί της ελευθερίας του.Εκείνος παίρνει τα χρήματα, λέγοντάς
του πως για να ζήσει ελεύθερος θα έπρεπε του πληρώσει φόρο 1.000
δολάρια. Τότε ο Χάνσον αποφασίζει να δραπετεύσει μαζί με την οικογένειά
του. Φτάνουν στο Οντάριο και ζουν εκεί ελεύθεροι!«Όταν τα πόδια μου
ακούμπησαν για πρώτη φορά την ακτή του Οντάριο, έπεσα κάτω, πήρα την
άμμο στις χούφτες μου, τη φίλησα και άρχισα να χορεύω. Όσοι με έβλεπαν
με περνούσαν σίγουρα για τρελό». είναι τα λόγια τουτην πρώτη ημέρα της
ελευθερίας του.
Η Στόου πετυχαίνει κάτι μοναδικό με τον τρόπο που γράφει το βιβλίο της: Ευαισθητοποιεί το κοινό σε μεγάλο βαθμό.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι από τους χιλιάδες Αμερικανούς
που πολέμησαν στον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο κατά της δουλείας, οι
οποίοι επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από την “Καλύβα του Μπάρμπα-Θωμά”. Οι
Νότιοι, στην προσπάθειά τους να υπερασπιστούν τη δουλεία, κυκλοφόρησαν
μια σειρά από βιβλία τις «Αντι-Τομ νουβέλες».
Όσα χρόνια και να περάσουν, το αριστούργημα της
Στόου, θα παραμένει ένα από τα καλύτερα κλασικά βιβλία που αξίζει να
γνωρίσουν τα παιδιά μας…
