Γιατί τρώμε λαγάνα (άζυμο ψωμί) την Καθαρά Δευτέρα;

 

Γιατί τρώμε λαγάνα (άζυμο ψωμί) την Καθαρά Δευτέρα;

Η λαγάνα πρωταγωνιστεί στο νηστίμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Ποιά, όμως, είναι η ιστορία της; Τί συμβολίζει; Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώγεται λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα),ταραμάς και άλλα…

iscreta.gr

Η λαγάνα πρωταγωνιστεί στο νηστίμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Ποιά, όμως, είναι η ιστορία της; Τί συμβολίζει;

Η λαγάνα, παρασκευάζεται χωρίς προζύμι, και έναν τέτοιο πρόχειρο άρτο χρησιμοποίησαν και οι Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή.

Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.

Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει «Λαγάνα πέττεται» δηλ .»Λαγάνες γίνονται». Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών».
Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής.
Η ονομασία της «Καθαρά» προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης». Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.
Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχή­μα της«κυρα-Σαρακοστής»,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία.
Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.
Κατά τον Νικόλαο Πολίτη, πατέρα της ελληνικής λαογραφίας, η λέξη προέρχεται από το λατινικό Cumulus (κόλουμους) που σημαίνει σωρός, αφθονία αλλά και το τέλος. Εκφράζει δηλαδή το τέλος, τον επίλογο της Απόκριας. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή προέρχεται από μια άλλη λατινική λέξη, την λέξη «κόλουμνα» δηλαδή «κολώνα». Κι αυτό επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας στην Αθήνα, έγινε στις Στήλες του Ολυμπίου Διός. Όποια όμως κι αν είναι η ρίζα της λέξης, απ’ όπου κι αν προέρχεται, τα κούλουμα είναι μια καλή ευκαιρία για όλους μας, να διασκεδάσουμε κοντά στην φύση.

Εικονοθεραπεία 58

Για μεγέθυνση πατάτε ροδάκι 

και ανοίγει νέα καρτέλα με φακό +-

  

----------------------------------------------------------------------------------------------

ακολουθεί διαφήμιση

Μπάρες με μαρμελάδα από εσπεριδοειδή

 
Μπάρες με μαρμελάδα από εσπεριδοειδή
 
Δοκιμάστε να φτιάξετε ένα σπιτικό σνακ που θα σας γεμίσει ενέργεια.

1/2 κούπα φυτικό βούτυρο

1/2 κούπα ζάχαρη
1/2 κουταλάκι του γλυκού απόσταγμα βανίλιας
1 αβγό
1 και 1/2 κούπα αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
1/2 κουταλάκι του γλυκού κανέλα
1/4 κουταλάκι του γλυκού τριμμένο γαρύφαλλο
1/2 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
1 κούπα μαρμελάδα από εσπεριδοειδή (μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μαρμελάδα πορτοκάλι ή μανταρίνι)


1. Προθερμάνετε τον φούρνο στους 200 βαθμούς.

2. Βουτυρώστε ένα βαθύ μικρό ταψάκι.

3. Σε ένα μεγάλο μπολ χτυπήστε αρχικά με το μίξερ το βούτυρο και τη ζάχαρη μέχρι να γίνουν μια ομοιόμορφη μους. Στη συνέχεια προσθέστε τη βανίλια και το αβγό και χτυπήστε καλά.

4.Προσθέστε το αλεύρι, την κανέλα, το αλάτι και το γαρύφαλλο και συνεχίστε το χτύπημα.

5. Βάλτε το μισό από το μείγμα στο βαθύ ταψάκι και καλύψτε το με μία στρώση μαρμελάδας. Βάλτε την ζύμη με το αλεύρι που σας έχει μείνει πάνω από την μαρμελάδα.

6.Ψήστε στο φούρνο για 25 λεπτά. Αφήστε το να κρυώσει, κόψτε σε μπάρες και σερβίρετε.

queen.gr 

 ---------------------------------------------------

ακολουθεί διαφήμιση

 

Μετά τα Περσικά

Για μεγέθυνση πατάτε ροδάκι  

και ανοίγει νέα καρτέλα με φακό +-

Από εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ  14/4/2004 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ακολουθεί διαφήμιση

Σήμερα...18/2

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

ΛΕΩΝ  ΑΓΑΠΗΤΟΣ

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

ακολουθεί διαφήμιση

Γλυκιά κολοκυθόπιτα 2

Γλυκιά κολοκυθόπιτα 2

Bαθμολογία:

17 ψήφοι

Προστέθηκε από annouk, 27.08.08

Περιγραφή

 

Κολοκυθοπιτα γλυκια η οποια κανει τη διαφορα στη γευση!

Τι χρειαζόμαστε:

• 1 πακετο φυλλο κρουστας
• 1200 γρ. ψαχνα κιτρινης κολοκυθας
• 1 κουτ.γλυκου κοπανισμενα γαρυφαλλα
• 2 κουτ. γλυκου κανελλα
• 3/4 φλυτζανιου καρυδοψιχα ψιλοκομμενη
• 1 φλυτζανι σιμιγδαλι χοντρο
• 1 φλυτζανι ζαχαρη
• 1/2 φλυτζανι σταφιδα
• λαδι για αλειμμα των φυλλων
• αχνη ζαχαρη για σερβιρισμα

Στα γρήγορα

Κατηγορία

Διάφορες πίτες και τάρτες

Μέθοδος

Φούρνου

Διατροφή

Vegan

Χορτοφαγική

Νηστίσιμα

Νηστίσιμα με λάδι/αλκοόλ

 

 

 

 

 

Πως το κάνουμε:

Διαβάστε περισότερο: Γλυκιά κολοκυθόπιτα 2 http://www.sintagespareas.gr/sintages/glikia-kolokithopita-2.html#ixzz24qnjfKKf 

Γλυκιά κολοκυθόπιτα

Γλυκιά κολοκυθόπιτα

Bαθμολογία:

12 ψήφοι

Προστέθηκε από Sitronella, 01.01.05

Περιγραφή

Πολύ νόστιμη και εύκολη πιτούλα που η γεύση της θυμίζει μπουγάτσα.

 

Τι χρειαζόμαστε:

• 1 κιλό ξυσμένη πορτοκαλί κολοκύθα
• 1 φλ. ζάχαρη
• 1/2-1 φλ. γαλέτα
• 1-2 κ.γ. κανέλα
• 2 αβγά
• 2 φύλλα σφολιάτας
• λίγο λάδι
• άχνη ζάχαρη και κανέλα για το πασπάλισμα

Στα γρήγορα

Κατηγορία

Διάφορες πίτες και τάρτες

Εποχιακά

Φθινοπωρινή

Διατροφή

Με χαμηλά λιπαρά

Πλούσια σε φυτικές ίνες

Χορτοφαγική

Περιέχει

Αβγά

Κολοκύθα

 

 

 

 

 

Πως το κάνουμε:

Διαβάστε περισότερο: Γλυκιά κολοκυθόπιτα http://www.sintagespareas.gr/sintages/glikia-kolokithopita.html#ixzz24qpGM7aO 


--------------------------------------------------------

ακολουθεί διαφήμιση 

Μολιέρος

Μολιέρος Παρίσι 15 Ιανουαρίου 1622 - Παρίσι 17 Φεβρουαρίου 1673. Γάλλος ποιητής, ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας. Τη θεατρική του σταδιοδρομία ξεκίνησε από το Παρίσι, όπου επί δύο χρόνια έδινε παραστάσεις, με αποτέλεσμα να χρεοκοπήσει και να φυλακιστεί. Όταν αποφυλακίστηκε πήγε στην Λιόν, την οποία χρησιμοποίησε ως έδρα για τις θεατρικές του εξορμήσεις στην επαρχία, όπου έπαιζε κυρίως φαρσοκωμωδίες. Στη Λιόν ανέβασε την πρώτη του άρτια κωμωδία, τον "Απερίσκεπτο" (1655), που γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Μετά από αυτό γεμάτος αισιοδοξία ξαναγύρισε στο Παρίσι. Μέσα σε 15 χρόνια (1658-1673) έγραψε 20 κωμωδίες, τις οποίες σκηνοθέτησε ο ίδιος, παίζοντας συγχρόνως και τους κυριότερους ρόλους. Η δόξα του είχε φτάσει στο αποκορύφωμά της και τα πλούτη του προκαλούσαν το φθόνο των συναδέλφων του. Όσο όμως αγαπήθηκε από το λαό, τόσο μισήθηκε από τους ισχυρούς της εποχής του, τα ελαττώματα των οποίων δεν δίσταζε να καυτηριάζει στις κωμωδίες του. Η υπερκόπωση τελικά τον οδήγησε στο θάνατο στις 17 Φεβρουαρίου 1673. αφού πρώτα είχε καταρρεύσει πάνω στην σκηνή. Η κηδεία του έγινε μυστικά, γιατί ως ηθοποιός ήταν αφορισμένος από τον Πάπα. Και μόνο με τη μεσολάβηση του βασιλιά δέχτηκε ο αρχιεπίσκοπος να στείλει ιερέα για την κηδεία.

Από τα έργα της πρώτης περιόδου του Μολιέρου δε σώθηκαν παρά μόνο δύο φαρσοκωμωδίες. Σώθηκαν όμως αρκετές από τις κωμωδίες, που τον δόξασαν κατά τη δεύτερη συγγραφική του περίοδο στο Παρίσι. Τα σπουδαιότερα από τα έργα αυτά είναι: "Ο Ταρτούφος", "Ο Φιλάργυρος", "Ο Σγαναρέλος", "Ο Αρχοντοχωριάτης", "Ο κατα φαντασίαν ασθενής", "Σχολείο Γυναικών", κ.ά.

---------------------------------------------------------------------------

ακολουθεί διαφήμιση 

Το " Θηρίο"

Στις 17 Φεβρουαρίου του 1869.......

Η Ιστορία του σιδηρόδρομου Πειραιάς - Κηφισιά ...
(Φωτο : Το " Θηρίο" στην Γ' Σεπτεμβρίου 1920 )

 

Ο Αστικός Σιδηρόδρομος Πειραιά - Κηφισιάς, γνωστός ως «Ηλεκτρικός», μετράει σχεδόν ενάμισι αιώνα ζωής. Ατμοκίνητος αρχικά και ηλεκτροκίνητος αργότερα, ο σιδηρόδρομος συνέδεσε το 1869 την Αθήνα με τον Πειραιά, που μέχρι τότε οι άμαξες και τα παμφορεία ήταν το μόνο μέσο συγκοινωνίας μεταξύ τους.

Η πρώτη ιδέα για τη δημιουργία του τέθηκε από τον Φρειδερίκο Φεράλδη το 1835, ένα χρόνο αφότου η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, αλλά απορρίφθηκε από την τότε κυβέρνηση. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1843, ο Αλέξανδρος Ραγκαβής επαναλαμβάνει δημόσια την πρόταση, αλλά και πάλι δεν υπήρξε ανταπόκριση.

Το 1855 ο πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών, Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, καταθέτει το πρώτο νομοσχέδιο για την ίδρυση σιδηροδρόμου Αθήνας - Πειραιά. Είναι ο Νόμος ΤΖ «περί συστάσεως σιδηροδρόμου Απ' Αθηνών εις Πειραιά», ο οποίος δίνει το δικαίωμα εκμετάλλευσης στην εταιρία που θ' αναλάμβανε το έργο για 55 χρόνια. Το 1857 το δικαίωμα αυτό αυξάνεται σε 75 χρόνια.

Έπειτα από ανεπιτυχείς προσπάθειες ανάθεσης του έργου, το 1867 κατακυρώνεται στον άγγλο επιχειρηματία Εδουάρδο Πίκερινγκ, ο οποίος το Νοέμβριο του ίδιου έτους αρχίζει να κατασκευάζει το έργο. Ένα χρόνο μετά, το 1868, ο Πίκερινγκ μεταβιβάζει τις υποχρεώσεις του στην ιδρυθείσα από όμιλο Ανώνυμη Εταιρία του «Απ' Αθηνών εις Πειραιά Σιδηροδρόμου» - Σ.Α.Π. Α.Ε.

Στις 17 Φεβρουαρίου του 1869 η εταιρία έχει τελειώσει το έργο και γίνεται η πρώτη δοκιμή της διαδρομής. Τα επίσημα εγκαίνια γίνονται μέσα σε ατμόσφαιρα γενικής χαράς, στις 27 Φεβρουαρίου 1869, με επιβάτες στο πρώτο δρομολόγιο τη Βασίλισσα Όλγα, τον Πρωθυπουργό Ζαΐμη, υπουργούς, στρατιωτικούς, διπλωμάτες και άλλους επισήμους. Επιτέλους, το όνειρο γίνεται πραγματικότητα. Η ατμομηχανή με 6 βαγόνια καλύπτει τη διαδρομή των 8 χιλιομέτρων από το Θησείο στον Πειραιά περίπου σε 19 λεπτά. Οι δύο πόλεις, Αθήνα και Πειραιάς, έχουν πλέον συνδεθεί με σιδερένιες γραμμές.

Τα σχόλια του τύπου της εποχής πολλά και καλά. Στις 3 Μαρτίου του 1869 ο «Αιών» γράφει: «Ο σιδηρόδρομος ήρξατο τακτικώς εργαζόμενος από της τελευταίας Παρασκευής. Η συρροή των επιβατών είναι μεγίστη. Οι πάντες δ' ομολογούσι τας μεγίστας ωφελείας, ας η κάταρξις του έργου τούτου υπισχνείται. Ευχόμεθα και αύθις, ίνα η μικρά αύτη γραμμή υπάρξει η αρχή του καθ' όλην την επικράτειαν συμπλέγματος σιδηροδρόμων».

Από το πρώτο επίσημο δρομολόγιο, το 1869, έως τις 16 Σεπτεμβρίου του 1904 οπότε πραγματοποιήθηκε η ηλεκτροδότηση του σιδηροδρόμου, μεσολάβησαν η στρώση διπλής γραμμής και η έναρξη κατασκευής σήραγγας το 1889 από το Θησείο μέχρι την Ομόνοια (Λυκούργου και Αθηνάς), όπου δημιουργήθηκε και ο παλιός σταθμός της Ομόνοιας, ο οποίος εγκαινιάστηκε στις 17 Μαΐου του 1895.

Η υπόγεια σήραγγα και η ηλεκτροδότηση προκάλεσε πάλι πολλά και ποικίλα σχόλια του Τύπου της εποχής. Αξίζει να αναφερθούν μερικά που καταδεικνύουν την αντίδραση του κόσμου της εποχής εκείνης σε κάθε καινοτομία. «Τι να σου πω, αδελφέ, λέγει κάποιος εκ των προσκεκλημένων. Νομίζω ότι πρόκειται να μας κλείσουν «κατά βαρβάρων» με τον Υπόγειον. Και κύψας εις το αυτί του πλησίον του ισταμένου ηρώτησε σοβαρώς:
- Έκαμες την διαθήκην σου;
- Όχι.
- Εξωμολογήθης τουλάχιστον;
- Ούτε.
- Εγώ δεν είχα το θάρρος να έλθω απροετοίμαστος. Αυτή η σήραγξ μου φαίνεται σαν καρμανιόλα.»

Σε άλλο δημοσίευμα, στις 18 Σεπτεμβρίου του 1904, ο χρονογράφος των «Καιρών» με το ψευδώνυμο «Φαληριώτης», γράφει για τον ηλεκτρικό, πλέον, σιδηρόδρομο:

- Ένα δια το Φάληρον πρώτης.
- Μετ' επιστροφής;
- Απλούν, απλούν. Δεν μπορώ να είμαι βέβαιος αν θα φθάσω ζωντανός...

Το 1926 οι ΣΑΠ (Σιδηρόδρομοι Αττικής) που εκμεταλλεύονται το «Θηρίο» της Κηφισιάς, δηλαδή τη Γραμμή από Πλατεία Αττικής μέχρι Κηφισιά, με διακλάδωση από Ν. Ηράκλειο μέχρι Λαύριο, και οι «Τροχιόδρομοι Αθηνών - Πειραιώς» που εκμεταλλεύονται τα Τραμ, συνεργάζονται με τον αγγλικό όμιλο «Πάουερ». Από τη συνεργασία αυτή προκύπτουν δύο Εταιρίες: Η «Ηλεκτρική Εταιρία Μεταφορών» (ΗΕΜ) που αναλαμβάνει την εκμετάλλευση των Τραμ και της Γραμμής της Κηφισιάς και οι «Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι» (ΕΗΣ).

Οι ΕΗΣ αναλαμβάνουν τις υποχρεώσεις της πρώην ΣΑΠ και ταυτόχρονα τη δέσμευση να βελτιώσουν την υπάρχουσα γραμμή και να επεκτείνουν την υπόγεια σήραγγα ως το σταθμό «Αττική» με διπλή γραμμή για να ενωθεί ο Ηλεκτρικός με την Κηφισιά, με υπόγειο σταθμό κάτω από την «Ομόνοια». Τα έργα ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 1928 και στις 21 Ιουλίου του 1930 εγκαινιάζεται από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο υπόγειος σταθμός «Ομόνοια». Αργότερα, το 1948 και το 1949 εγκαινιάζονται αντίστοιχα οι σταθμοί «Βικτώρια» και «Αττική».

Το 1937 η ΗΕΜ αναλαμβάνει την Ηλεκτροκίνηση του σιδηροδρόμου Κηφισιάς και το 1938 καταργεί το Θηρίο για την πραγματοποίηση του έργου. Τα έργα, όμως, λόγω της κρίσιμης περιόδου, δεν ολοκληρώνονται και φτάνουμε έτσι στο 1950, οπότε παραχωρείται από την ΗΕΜ στην ΕΗΣ η ολοκλήρωση του έργου Ηλεκτροκίνησης και η εκμετάλλευση του σιδηροδρόμου Αθηνών - Κηφισιάς. Οι ΕΗΣ συνεχίζουν τα έργα που καταλήγουν σταδιακά το 1957 με τη λειτουργία του σταθμού της Κηφισιάς. Έτσι, η συγκοινωνία από Πειραιά μέχρι Κηφισιά με τον Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο είναι πλέον πραγματικότητα.

Την 1 Ιανουαρίου του 1976 οι ΕΗΣ περιέρχονται στο Ελληνικό Δημόσιο και μετονομάζονται σε ΗΣΑΠ. Α.Ε. (Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών - Πειραιώς).

Σε όλη αυτή τη διαδρομή του, από το 1869 έως σήμερα, ο σιδηρόδρομος έζησε στιγμές μεγαλείου και συμφορές. Μετέφερε βασιλείς, υψηλούς επισκέπτες, έδωσε το παρών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, μετέφερε στρατιώτες του πολέμου 1912 - 1913. Βομβαρδίστηκε και επέζησε, πραγματοποιώντας εκατομμύρια δρομολόγια, που εξυπηρέτησαν δισεκατομμύρια επιβάτες.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.sansimera.gr/articles/97#ixzz2L8dMgPDd


-------------------------------------------------------------------------------------------

ακολουθεί διαφήμιση 

 

Η ΚΥΡΑ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

ΔΕ ΜΙΛΑΕΙ ΑΦΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΤΟΜΑ ΓΙΑΤΙ ΝΗΣΤΕΥΕΙ. ΔΕΝ ΑΚΟΥΕΙ ΑΦΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΥΤΙΑ ΓΙΑΤΙ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΕΤΑΙ. ΤΑ ΕΠΤΑ ΤΗΣ ΠΟΔΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΠΤΑ ΒΔΟΜΑΔΕΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΑΣΧΑ. ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ ΛΑΓΑΝΑ, ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗ.

Η λαγάνα, το επίπεδο ψωμί με την ελάχιστη ψίχα, την τραγανή κόρα και το ξεχωριστό σουσαμένιο άρωμα, αποτελεί κλασική επιλογή ανάμεσα στα εδέσματα της Καθαράς Δευτέρας, με τη γεύση της να στιγματίζει τη μέρα, σηματοδοτώντας την έναρξη της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής. Πρόκειται για άζυμο άρτο ή αλλιώς για ψωμί που παρασκευάζεται παραδοσιακά χωρίς προζύμι, ενώ το όνομά της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό “λάγανον”, που ήταν μια πλακωτή ζύμη από αλεύρι και νερό.

Πίσω στο χρόνο
Τόσο η ιστορία της όσο και η παράδοση που επιβάλει την παρουσία της στο τραπέζι αυτής της μέρας είναι τόσο παλιές που χάνονται στους αιώνες. Η λαγάνα, λοιπόν, αναφέρεται ως έδεσμα σε πολλά κείμενα της αρχαιότητας, όπως τις Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη, όπου συναντάμε τη φράση “λαγάνα πέττετται” που σημαίνει “λαγάνες γίνονται”.

"Ωστόσο, η σύνδεσή αυτού του ψωμιού με τη νηστεία συνδέεται κατά πάσα πιθανότητα με το γεγονός ότι τέτοιο άζυμο άρτο κατανάλωναν οι Ισραηλίτες κατά τη “έξοδό” τους από την Αίγυπτο. Από τότε και μέχρι τη στιγμή που ο Χριστός ευλόγησε τον ένζυμο άρτο, επιβαλλόταν η κατανάλωση του άζυμου άρτου κατά τη διάρκεια του Πάσχα.

Σήμερα βέβαια την καταναλώνουμε κυρίως κατά την πρώτη μέρα της νηστείας, γι’ αυτό και πολλές συνταγές για λαγάνα δεν περιλαμβάνουν ούτε λάδι. Την Καθαρά Δευτέρα, λοιπόν, οι αρτοποιοί δουλεύουν πυρετωδώς για να ετοιμάσουν το νόστιμο αυτό ψωμάκι, που ταιριάζει πολύ με τα υπόλοιπα νηστίσιμα εδέσματα και ειδικά με την ταραμοσαλάτα, το ταχίνι και τον χαλβά.

Η κυρά-Σαρακοστή
Με τη ζύμη της λαγάνας φτιάχνεται η φιγούρα της κυρά-Σαρακοστής ή αλλιώς η γυναικεία μορφή χωρίς αυτιά και στόμα (γιατί νηστεύει) με τα σταυρωμένα σε προσευχή χέρια (γιατί προσεύχεται) και τα 7 πόδια, όσα είναι και τα Σάββατα της Σαρακοστής. Παραδοσιακά φτιάχνεται στην αρχή της νηστείας και χρησιμοποιείται για να μετριέται ο χρόνος που απομένει μέχρι το Πάσχα, μιας και κάθε Σάββατο της κόβουμε και από ένα πόδι, με το τελευταίο να κόβεται το Μεγάλο Σάββατο.

"Την Κυρά Σαρακοστή που είναι έθιμο παλιό, οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν με αλεύρι και νερό!  

Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι της σταυρό και το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό! 

Και μετρούσαν τις ημέρες με τα πόδια της τα εφτά, κόβαν ένα τη βδομάδα, μέχρι να ρθει η Πασχαλιά!

Πώς φτιάχνεται
Η παραδοσιακή συνταγή “ζητά” μόνο αλεύρι, νερό, αλάτι, κάποια μυρωδικά, όπως γλυκάνισο για άρωμα και φυσικά, άφθονο σουσάμι (λευκό και μαύρο) στην επιφάνειά της. Ωστόσο υπάρχουν και οι νέες και πολύ δημιουργικές εκδοχές της, που δεν υστερούν καθόλου σε νοστιμιά, ενώ δίνουν και πιο ξεχωριστή γεύση στο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Δοκιμάζουμε λοιπόν πολύ νόστιμες λαγάνες με αλεύρι ολικής άλεσης, με πράσινη και μαύρη ελιά, με λιαστή ντομάτα, με πιπεριά, με κρεμμύδι και με πολλά ακόμη νόστιμα υλικά που προσθέτουν στη ζύμη οι αρτοποιοί.

Και με τη λαγάνα που περίσσεψε;
* Μπορείτε να φτιάξετε πολύ αρωματικά κρουτόν και παξιμαδάκια. Κόβετε τη λαγάνα σε κυβάκια ή λεπτές φέτες, αναλόγως τι θέλετε να φτιάξετε, τα απλώνετε σε ταψί στρωμένο με λαδόκολλα, τα περιχύνετε με ελάχιστο ελαιόλαδο και ψήνετε στους 200οC μέχρι να ροδοκοκκινίσουν.
* Εάν πάλι αφήσετε τη λαγάνα να ξεραθεί πολύ μπορείτε να την τρίψετε στο μπλέντερ, δημιουργώντας γαλέτα με ξεχωριστό άρωμα.
* Μπορείτε ακόμα να τη μουλιάσετε σε νερό, να τη στύψετε και να φτιάξετε μαζί της ταραμοκεφτέδες ή ωραίους ψωμοκεφτέδες.

Αγγελική Τριαρίδου