Η καθηγήτρια Angie Hobbs πιστεύει πως μόνο ένα μάθημα φιλοσοφίας τη βδομάδα θα μπορούσε να ωφελήσει την πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
«Αν αφήσουμε τα παιδιά να αμφισβητήσουν
τα μοντέλα τα οποία τους διδάσκουμε αργότερα στη ζωή τους, ίσως να είναι
πολύ αργά» προειδοποιεί η Angie Hobbs. «Για αυτό το λόγο χρειάζεται να
ξεκινήσουμε να διδάσκουμε φιλοσοφία στο δημοτικό σχολείο.»
Με αυτή τη δήλωση της η Καθηγήτρια
μας εξηγεί ότι τα παιδιά θα έπρεπε να διδάσκοντα από νεαρή ηλικία πως
υπάρχουν και άλλοι τρόποι να δει κανείς τον
κόσμο, πέρα από εκείνους
τους τρόπους στους οποίους εκτίθενται από την οικογένεια τους και τον
στενό κοινωνικό τους κύκλο.
Πρόκειται για ένα εύστοχο και
επίκαιρο ζήτημα, ειδικά λαμβάνοντας υπ’ όψη τον σύγχρονο προβληματισμό
γύρω από τη ριζοσπαστικοποίηση που αντιμετωπίζουν οι νέοι.
Η Hobbs είναι η μόνη Καθηγήτρια σήμερα που ασχολείται με τη δημόσια κατανόηση της Φιλοσοφίας στον κόσμο.
Το τμήμα της στο Πανεπιστήμιο του
Sheffield- μαζί με οργανώσεις, όπως το Ίδρυμα Φιλοσοφίας- τελευταία
προωθούν την διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας στα Δημοτικά
Σχολεία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Hobbs έχει διδάξει Πλάτωνα και
Ηράκλειτο σε τάξεις εφτάχρονων παιδιών και διαπιστώνει πως τα παιδιά
αποκρίνονται πολύ καλά σε θεμελιώδη ερωτήματα, όπως:
«Τι είναι αυτό που κάνει εμένα;»,
«Τι είναι ο Χρόνος;», «Υπάρχει το τίποτα;». Μας λέει ότι τα παιδιά
αγαπούν το παρόδοξο του Ζήνωνα: «Το κινούμενο βέλος, είναι ακίνητο» ή το
παράδοξο του Ψεύτη Κρητικού: «Εγώ λέω πάντα ψέματα -τους λέω-, τώρα
ψεύδομαι;».
Μαθαίνοντας την αρχαία ελληνική
φιλοσοφία στα μικρά παιδιά διεισδύει μέσα στη «φυσική τους περιέργεια,
τη φαντασία και την πνευματική ουσία τους».
Η Hobbs λέει ότι τα παιδιά έχουν τη
φυσική ικανότητα να φαντάζονται άλλους κόσμους και να κάνουν άλματα μέσα
στο χρόνο – ο λόγος που αγαπούν βιβλία, όπως ο Χάρι Πότερ και ο
Άρχοντας των Δαχτυλιδιών - είναι η ίδια ικανότητα που απαιτείται για να
συλλάβουν και να αγαπήσουν τον Πλάτωνα.
Η Hobbs πιστεύει ότι η φιλοσοφία
είναι «μία πηγή που έχει αξιοποιηθεί ελάχιστα στο Ηνωμένο Βασίλειο»
ασκώντας κριτική στην πολιτική της κυβέρνησης για την εκπαίδευση.
«Κάποιοι από αυτούς της κυβέρνησης -
και όχι μόνο ο Michael Gove στον πρώτο ρόλο του - έχουν πει ότι η
πρωτοβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να φορά κατά κύριο λόγο την κατάκτηση
γεγονότων και γνώσεων, καθώς και ότι τα παιδιά μπορούν να κάνουν
ερωτήσεις αργότερα. Νομίζω ότι αυτό είναι λάθος.»
Το ενδιαφέρον για τη φιλοσοφία
αυξάνεται, ωστόσο και σε μια χώρα με τάξεις ολοένα και πιο διαφορετικές,
η Hobbs πιστεύει πως κάνοντας συζητήσεις γύρω από την ελληνική
φιλοσοφία στα δημοτικά σχολεία, αυτό θα βοηθήσει στην οικοδόμηση σχέσεων
κατανόησης μεταξύ παιδιών που προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά
υπόβαθρα:
«Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία είναι
μια κοινή πολιτιστική πηγή και ανήκει σε όλους μας. Είναι υπέροχο να τη
χρησιμοποιείς με παιδιά δημοτικού σχολείου, διότι, αν και μερικοί
Έλληνες φιλόσοφοι ήταν θρησκευόμενοι, δεν ενστερνίζονταν σύγχρονες
θρησκευτικές ιδεολογίες, με αποτέλεσμα να μπορούμε να πάρουμε μία ομάδα
παιδιών διαφορετικής θρησκείας και να αντιμετωπίσουμε αυτές τις
σημαντικές ερωτήσεις με έναν περιεκτικό τρόπο.
Η μελέτη της ελληνικής φιλοσοφίας θα
τους δείξει από πολύ μικρή ηλικία ότι είναι καλό να κάνουν ερωτήσεις.
Αυτό βοηθά στην προστασία τους από κάθε είδους κατήχηση - από
θρησκευτικούς και πολιτικούς εξτρεμιστές, από τις συμμορίες, ακόμα και
από τους ίδιους τους δασκάλους τους», εξηγεί.
Μελετώντας αυτές τις φιλοσοφικές
έννοιες μπορεί επίσης τα παιδιά να βοηθηθούν στην αντιμετώπιση των
επιλογών και των προκλήσεων που θα τους εμφανίσει η ζωή, υποστηρίζει η
Hobbs.
«Μελετώντας τη φιλοσοφία μπορεί τα
παιδιά να καταλάβουν ότι υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι σκέψης,
ύπαρξης, ζωής και προσέγγισης του κόσμου», λέει.
Για την Hobbs είναι βέβαιο πως μπορεί να υπάρχουν ακόμη και διακριτά θεραπευτικά οφέλη στη μελέτη της φιλοσοφίας.
Για παράδειγμα, εξετάζοντας τις
θεωρίες των αρχαίων Ελλήνων Στωικών, σχετικά με την αποδοχή της απώλειας
του ελέγχου και της αλλαγής μπορεί τα μικρά παιδιά να αποκτήσουν «μία
ανθεκτικότητα» και μια αίσθηση ότι είναι φυσιολογικό να μην είναι
ευτυχισμένά όλη την ώρα.
της Naomi Ackerman
Μετάφραση: Mary Poppins
ramnousia.com
