Ένα εφηβικό μυθιστόρημα για το Ολοκαύτωμα
Πολλές φορές, ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσεις σε έναν έφηβο για
ένα σημαντικό ιστορικό θέμα, είναι μέσα από ένα λογοτεχνικό βιβλίο.
Αυτόν τον ρόλο μπορεί να παίξει και η «Κόκκινη Μεταξωτή Κορδέλα», ένα
συγκλονιστικό μυθιστόρημα που μπορεί να διαβαστεί από παιδιά και εφήβους
από 12 ετών και άνω.
Το καλοκαίρι του 1944, ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων μεταφέρθηκε με
τρένα από τις γερμανοκρατούμενες περιοχές και από τους συμμάχους της
Γερμανίας απ’ όλη την Ευρώπη στο Μπέρτσγουντ. Ήταν το τεράστιο σύμπλεγμα
στρατοπέδων εργασίας και μαζικής εξόντωσης γνωστό ως
Άουσβιτς-Μπίρκεναου, στην Πολωνία.
Το πρώτο πράγμα που έκαναν Αυτοί όταν φτάσαμε ήταν να μας
ξεγυμνώσουν. Λίγα μόλις λεπτά αφότου κατεβήκαμε από το τρένο, μας
ταξινόμησαν σε αρσενικά και θηλυκά. Μας έχωσαν σε ένα δωμάτιο και μας
είπαν να γδυθούμε μπροστά σε όλους· ούτε τα εσώρουχα δεν επιτρέπονταν.
Μετά μας έκοψαν τα μαλλιά και μας έδωσαν κάτι ριγέ φόρμες από τσουβάλι.
Όπως ήμασταν ντυμένοι στα ριγέ, τρέχαμε τριγύρω σαν αγέλη από
αφηνιασμένες ζέβρες. Δεν ήμασταν άνθρωποι πια, ήμασταν νούμερα.
Μπορούσαν να μας κάνουν ό,τι ήθελαν.
Η σύζυγος του διοικητή Ρούντολφ Ες, Χέντβιχ Ες, είχε επιστρατεύσει
είκοσι τρεις κρατούμενες, οι οποίες έτυχε να γνωρίζουν ραπτική, για να
σχεδιάζουν τη νέα γκαρνταρόμπα της. Έστησε ένα εργαστήριο μέσα στο
στρατόπεδο, ώστε να μπορούν όλες οι σύζυγοι των αξιωματικών αλλά και οι
γυναίκες φρουροί να φοράνε τα ομορφότερα μοντέρνα ρούχα. Στο εφηβικό
μυθιστόρημα
«Κόκκινη Μεταξωτή Κορδέλα»
η συγγραφέας Lucy Adlington συγκεράζει αριστοτεχνικά τη νεανική
αθωότητα με το αίσθημα επιβίωσης. Κάθε κορίτσι της ιστορίας φωτίζει
πιθανές ηθικές επιλογές για την καθημερινότητα που βίωναν. Κάποιες φορές
το καλύτερο που μπορούσαν να κάνουν ήταν αξιοθαύμαστο… Κάποιες φορές
ήταν φρικτό…
Ο τρόπος με τον οποίο η Έλλα, η κεντρική ηρωίδα, αντιμετωπίζει τον
φόβο για τον θάνατο, χρησιμοποιώντας τα υφάσματα, τα ρούχα κρύβει τόλμη
και γενναιοδωρία. Οι σκέψεις της ‒άλλωστε δεν επιτρεπόταν να μιλούν και
πολύ‒ καταγγέλλουν, σκιαγραφούν τα όνειρα μιας νέας κοπέλας και
ταυτόχρονα περιγράφουν δραματικά γεγονότα. Μια μικρή κόκκινη κορδέλα,
κρυμμένη πάνω της, γίνεται σύμβολο ελπίδας.
Τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης σχεδιάστηκαν για να τιμωρήσουν
και να αφανίσουν συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων. Αυτές οι ομάδες
περιλάμβαναν τους εχθρούς της ναζιστικής ιδεολογίας, όλους τους
Εβραίους, τους ομοφυλόφιλους, την κοινότητα των Ρομά, άτομα με ειδικές
ανάγκες, αλλά και άλλους. Ωστόσο, η πλειονότητα των ανθρώπων που
δολοφονήθηκαν στο Άουσβιτς ήταν Εβραίοι. Αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει
ποτέ να λησμονήσουμε. Παίρνοντας θέση ενάντια σε κάθε άρνηση όσον αφορά
την ιστορική αλήθεια για το Ολοκαύτωμα, η Lucy Adlington μελέτησε
ιστορικές πηγές εκείνης της περιόδου, καθώς και μαρτυρίες επιζώντων.
Συνομίλησε με την Εύα Σλος, την ετεροθαλή αδελφή της Άννας Φρανκ, που
είχε δουλέψει στους χώρους διαλογής ρούχων, και αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Είχα την τιμητική και συνταρακτική εμπειρία να κοιτάξω μέσα στα μάτια
της Εύας και να καταλάβω ότι είχα μπροστά μου έναν άνθρωπο που έζησε μια
ζωή που εμείς οι υπόλοιποι αποκαλούμε ιστορία».
Τα
SS συνέχισαν τις δολοφονίες στους θαλάμους αερίων και τελικά όσοι
κρατούμενοι είχαν απομείνει, απελευθερώθηκαν από τον σοβιετικό στρατό
στις 27 Ιανουαρίου του 1945 ‒ ημέρα παγκόσμια μνήμης για το Ολοκαύτωμα.
Τα εγκλήματα μίσους, δυστυχώς, δεν είναι κάτι που ανήκουν στο
παρελθόν και χρησιμοποιούνται ακόμα ως πολιτική θέση και για καθοδήγηση.
Οι κύριοι παράγοντες της παγκόσμιας νεοναζιστικής ανόδου στην εποχή μας
περιλαμβάνουν ασταθείς οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες.
Oι διαταραχές της παγκοσμιοποίησης, η πτώση του τείχους του Βερολίνου,
τα μεγάλα κύματα μετανάστευσης στην Ευρώπη, τα φυλετικά ζητήματα στις
ΗΠΑ, η διαρκής απειλή πολέμου στη Μέση Ανατολή, είναι οι πιο σημαντικοί
παράγοντες για την επανεμφάνιση του φασισμού στον Δυτικό Κόσμο. Οι
ηγέτες των νεοναζιστικών ομάδων εκμεταλλεύονται με ακρίβεια τις
ανησυχίες που προκαλούν αυτοί οι παράγοντες. Η κοσμοθεωρία των νεοναζί
διαμορφώνεται από τον τρόπο που οι ηγέτες επιλύουν αυτά τα ζητήματα,
εξωραϊζοντας τα ψευδή αφηγήματά τους, κυρίως μέσω του διαδικτύου, όπου
τους δίνεται η δυνατότητα για μαζική διανομή υλικού μίσους.
Εσύ, εγώ, όλοι μας –όταν χωρίζουμε τον κόσμο στο «εμείς» και οι
«άλλοι»‒ σπέρνουμε τους σπόρους του μίσους. Η βία, όμως, με τον έναν ή
τον άλλον τρόπο, μας σκοτώνει όλους.
📖
Αν θέλετε τα παιδιά σας να μάθουν την ιστορική αλήθεια, μέσα από ένα
εξαιρετικό μυθιστόρημα, αναζητήστε την Κόκκινη Μεταξωτή Κορδέλα σε όλα
τα βιβλιοπωλεία. 
Αν σας άρεσε το άρθρο μας, μοιραστείτε το!
