Γαϊδουράγκαθο, ο άγγελος της υγείας σου
Γαϊδουράγκαθο (Silybum marianum και ηπατικές παθήσεις)
Το Silybum Marianum ανήκει στην οικογένεια Asteraceae (Compositae), ή
αλλιώς στα σύνθετα φυτά. Είναι μια πόα, γνωστή από την αρχαιότητα για τη
δράση της σε ηπατικές παθήσεις, παθήσεις στη χολή, καθώς και ως
ηπατοπροστατευτικό σε δηλητηριάσεις από χημικές και περιβαλλοντολογικές
τοξίνες, δαγκώματα φιδιών, τσιμπήματα εντόμων, δηλητηριώδη μανιτάρια και
λήψη υπερβολικής ποσότητας οινοπνεύματος. Σήμερα είναι το πιο
μελετημένο φυτό για τη θεραπεία ηπατοπαθειών με πάνω από 450
δημοσιεύσεις παγκοσμίως.
Το φυτό αναφέρεται και ως Carduus
marianus αλλά και ως Mariana lacteal. Κάποιες από τις πιό κοινές
ονομασίες του σε παγκόσμιο επίπεδο είναι, Milk Thistle, Mary's thistle,
blessed milk thistle, holy thistle, lady's thistle, Silybe de Marie, και
ChardonMarie. Στην Ελλάδα είναι γνωστό με το όνομα γαιδουράγκαθο αλλά
και ως κουφάγκαθο, αγκάθι και αγκάβατος. Επίσης από την αρχαιότητα ακόμα
έχει επικρατήσει η ονομασία "Σίλυβο". Μια από τις πιο γνωστές ονομασίες
του φυτού η ονομασία Milk Thistle οφείλεται στην ύπαρξη χαρακτηριστικών
άσπρων λωρίδων κατά μήκος των νευρών των φύλλων του φυτού, ενώ η
πλειοψηφία των υπολοίπων ονομασιών συσχετίζεται με το όνομα της
Παναγίας. Το φυτό είναι μονοετής ή διετής αγκαθωτή πόα, ύψους έως 1,5
μέτρα. Τα φύλλα είναι εναλλασσόμενα, με παρυφές οδοντωτές,
ανοιχτοπράσινα με άσπρα νεύρα, ενώ οι κεφαλές των ανθέων είναι μεγάλες
και περιβάλλονται από πολυάριθμα βράκτια, με αγκαθωτές παρυφές, που
καταλήγουν σε μακρύ, βελονοειδές εξάρτημα. Τα σωληνοειδή ανθίδια έχουν
χαρακτηριστικό κόκκινο-ιώδες χρώμα και οι καρποί οι οποίοι αποτελούν τη
δρόγη του φυτού, είναι μαύροι με σκληρό περίβλημα. Η συλλογή τους
γίνεται κατά το τέλος του καλοκαιριού μετά την ωρίμανσή τους. Το Silybum
Marianum είναι αυτοφυές κυρίως στη λεκάνη της Μεσογείου, ενώ
καλλιεργείται στην υπόλοιπη Ευρώπη και στη Νότια Αμερική. Γενικά
απαντάται συχνότερα στις άκρες των δρόμων σε μέρη ακαλλιέργητα, αλλά και
σε καλλιεργούμενο έδαφος.