ΚΟΥΡΤ ΣΒΙΤΤΕΡΣ (20 Ιουνίου 1887 - 8 Ιανουαρίου 1948)
ΠΙΝΑΚΑΣ - Painting for Noble Ladies, painting and collage, 1919
Ο Κουρτ Σβίττερς (πραγματικό όνομα Herman Edward Karl Julius Switters,
20 Ιουνίου 1887 - 8 Ιανουαρίου 1948) ήταν Γερμανός καλλιτέχνης. Το έργο
του συνδέθηκε κυρίως με τα κινήματα του ντανταϊσμού και του
κονστρουκτιβισμού και εκδηλώθηκε σε διαφορετικά είδη τέχνης, στη
ζωγραφική, στη γλυπτική, στην ποίηση και κυρίως στην τεχνική του κολάζ.
Γεννήθηκε το 1887 στο Αννόβερο, όπου την περίοδο 1908-1909
παρακολούθησε μαθήματα στη σχολή τεχνών Kunstgewerbeschule. Στη
συνέχεια, συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Τεχνών της Δρέσδης,
μέχρι το 1914. Τα πρώτα του καλλιτεχνικά έργα ήταν εμπνευσμένα από τον
κυβισμό και τον εξπρεσιονισμό. Το 1918, πραγματοποίησε τα πρώτα έργα
κολάζ και την ίδια περίοδο ήρθε σε επαφή με το ντανταϊστικό κινημα. Η
γνωριμία του με το Ζαν Αρπ υπήρξε καθοριστική, καθώς υπό την επίδρασή
του εγκατέλειψε τα καθιερωμένα ακαδημαϊκά αισθητικά πρότυπα. Ο ίδιος
εισήγαγε τον όρο Merz, προκειμένου να περιγράψει το σύνολο του
καλλιτεχνικού του έργου, το οποίο αν και υπήρξε εν γένει συγγενικό με το
ντανταϊστικό κίνημα, διατήρησε παράλληλα κάποια απόσταση από αυτό.
Αποτέλεσε μέλος της ντανταϊστικής ομάδας του Βερολίνου, ωστόσο μετά από
διαφωνίες, εγκατέλειψε και εγκαταστάθηκε στο Αννόβερο. Ιδιαίτερη
συνεισφορά είχε στην αφηρημένη ηχητική ποίηση των ντανταϊστών και
ειδικότερα με το ποίημα Ursonate.
Από το 1923 και για συνολικά εννέα
χρόνια υπήρξε ο εκδότης του περιοδικού Merz. Τον ίδιο χρόνο, ξεκίνησε
την κατασκευή του έργου που αναφέρεται ως Merzbau, ένα κολάζ σε τρεις
διαστάσεις, με κάθε είδους αντικείμενα που συνέλεγε ο ίδιος - μεταξύ
αυτών και προσωπικά αντικείμενα συναισθηματικής αξίας - και τα οποία
σχημάτιζαν σταδιακά ένα είδος κτίσματος. Αυτό αποτέλεσε το έργο ζωής του
Σβίττερς, που βρισκόταν διαρκώς υπό εξέλιξη και το οποίο δημιούργησε
από την αρχή τρεις φορές, αρχικά στο Αννόβερο, όπου καταστράφηκε στο Β'
Παγκόσμιο πόλεμο κατά τη διάρκεια αεροπορικής επιδρομής, αργότερα στη
Νορβηγία όπου κάηκε το 1951 και τέλος στην Αγγλία, το μοναδικό Merzbau
(γνωστό και ως Merzbarn) που διασώθηκε.
Τον Ιανουάριο του 1937,
εγκατέλειψε τη Γερμανία και εγκαταστάθηκε στη Νορβηγία. Το καλοκαίρι του
ίδιου έτους, φιλοξενήθηκαν έργα του στην έκθεση Παρακμιακής Τέχνης
(Entartete Kunst) που διοργάνωσε το ναζιστικό καθεστώς της Γερμανίας στο
Μόναχο. Τρία χρόνια αργότερα, εξαιτίας της εισβολής των ναζιστικών
δυνάμεων στη Νορβηγία, αναγκάστηκε εκ νέου να μετεγκατασταθεί, αυτή τη
φορά με προορισμό την Αγγλία. Μέχρι το 1945, έζησε στο Λονδίνο και
αργότερα στο Άμπλσαϊντ, όπου με χρηματοδότηση από το Μουσείο Μοντέρνας
Τέχνης ξεκίνησε τη δημιουργία του Merzbarn. Πέθανε τον Ιανουάριο του
1948, αφήνοντας το έργο του ημιτελές.ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ