Η «χαμένη Ατλαντίδα» του Μ. Καραγάτση

Η «χαμένη Ατλαντίδα» του Μ. Καραγάτση

Μια περιπετειώδης ιστορία φαντασίας γραμμένη στη διάρκεια της Κατοχής

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  15/08/2012 09:03 Μπέκος Γρηγόρης  

πηγή : http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=470874
 

Ο Μ. Καραγάτσης

Το 1940, ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο, η Ελλάδα συγκλονίζεται από τον απρόκλητο τορπιλισμό του καταδρομικού «Έλλη» στο λιμάνι της Τήνου από την Ιταλία του Μουσολίνι. «Το καλοκαίρι του 1942, το ελληνικό υποβρύχιο "Νηρηΐς" βρισκόταν σε αποστολή περιπολίας στον Ατλαντικό Ωκεανό, όχι μακριά από το Γιβραλτάρ» και την «ημέρα περιπολούσε εν καταδύσει». Μια νύχτα όμως «ακούστηκε μακριά ο βόμβος ενός αεροπλάνου»…

Οι γερμανικές βόμβες είχαν βρει το στόχο τους. Οι ναύτες τότε παίρνουν διαταγή από τον κυβερνήτη, τον υποπλοίαρχο Γιάννη Ρεΐζη, να κλείσουν τις υδατοστεγείς πόρτες που χωρίζουν το κεντρικό διαμέρισμα του υποβρυχίου από την πλώρη και την πρύμνη. «Κλείσατε φράκτας και πώματα ασφαλείας!» τους φωνάζει.

Όσοι ξεμένουν στα μέρη του υποβρυχίου που προοδευτικά πλημμυρίζουν «καταλαβαίνουν πως ήρθε η ώρα να πεθάνουν». Αλλά «θα πεθάνουν σαν Έλληνες! Στέκονται όρθιοι σε στάση προσοχής. Και με φωνή σταθερή τραγουδούν τον εθνικό μας ύμνο. Κι όταν πια το νερό έφτασε κοντά στο στόμα τους, όταν δηλαδή ήρθε η στιγμή του θανάτου, φώναξαν όλοι μαζί "Ζήτω η Ελλάδα!" και πνίγηκαν»…

«Πέθαναν σαν πραγματικά Ελληνόπουλα για το μεγαλείο της γλυκιάς πατρίδας» γράφει ο Μ. Καραγάτσης στο διήγημά του «Ένας χαμένος κόσμος», το οποίο έγραψε στη διάρκεια της Κατοχής - γι' αυτό άλλωστε τούτος ο παθιασμένος, εμψυχωτικός τόνος. Πρόκειται για μια περιπετειώδη ιστορία φαντασίας για νεότερους κυρίως αναγνώστες, στα πρότυπα του Ιουλίου Βερν.

Το επταμελές πλήρωμα που παραμένει ζωντανό στο κεντρικό μέρος της «Νηρηΐδας» βυθίζεται ενενήντα ένα μέτρα (όπως λέει το μανόμετρο) κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και φτάνει στον πάτο. Δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. «Κι αυτούς τους περίμενε ο φοβερότερος θάνατος που υπάρχει: η ασφυξία».

Ξαφνικά το σιδερένιο κήτος αναταράσσεται και αρχίζει σιγά σιγά να ανεβαίνει προς την επιφάνεια. Ο μοναδικός Άγγλος της παρέας, ο ανθυποπλοίαρχος Ρέτζιναλντ Ντένις, που συμβούλεψε τους υπόλοιπους να χαλαρώσουν και να πιουν λίγο ουίσκι πριν εγκαταλείψουν για πάντα τον μάταιο τούτο κόσμο, λέει «παράξενος χταπόδος, σηκώνουν ολόκληρος υποβρύκιος!». Κατά τα λοιπά, ενσαρκώνει τον ορθολογισμό απέναντι στον αυθόρμητο συναισθηματισμό των Ελλήνων.

Ο ναύτης Ανδρέας Καρράς αναλαμβάνει - με μια μάσκα οξυγόνου - να διαλευκάνει το ευχάριστο μυστήριο ώσπου αντικρίζει έκπληκτος δυο «παράξενα όντα», που όπως γράφει ο Καραγάτσης ήταν «δυο άνδρες μέτριοι στο ανάστημα, μελαχρινοί, ντυμένοι με ωραιότατες χλαμύδες», δυο Άτλαντες αίφνης.

Η επιχείρηση διάσωσης του πληρώματος ολοκληρώνεται επιτυχώς. Τώρα «βρίσκονταν στη μυθική Ατλαντίδα, που βυθίστηκε στη θάλασσα το 2136 π.χ., από ένα λάθος του σοφού Καλλιστίνου, που είχε ανακαλύψει τη διάσπαση του ατόμου. Αν όμως η Ατλαντίδα βυθίστηκε, οι κάτοικοί της - οι Άτλαντες - δεν πνίγηκαν. Και τούτο επειδή από τότε γνώριζαν επιστημονικά μέσα για να ζει ο άνθρωπος στο νερό».

Η ξεχωριστή, υποθαλάσσια και πρωτοποριακή αυτή πολιτεία τους καταπλήσσει με τα θαυμαστά επιτεύγματά της. Εκείνοι όμως θέλουν να φύγουν, να επιστρέψουν στους αγαπημένους τους, εν ολίγοις στο παρόν τους -όσο σκληρό κι αν είναι. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν ο γέρος «Άρχων της Σοφίας» δεν τους επιτρέπει να φύγουν επειδή υποτίθεται ότι θα μαρτυρήσουν στον έξω κόσμο την ύπαρξη της Ατλαντίδας και θα την θέσουν σε κίνδυνο. Αρχίζουν έτσι να καταστρώνουν σχέδια διαφυγής. Ένας μόνο θα καταφέρει να δραπετεύσει - ένας ερωτευμένος.

Το διήγημα αυτό του Μ. Καραγάτση πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες, με εικονογράφηση του Θ. Ανδρεόπουλου στο εβδομαδιαίο περιοδικό «Ελληνόπουλο» (7 Σεπτεμβρίου 1946 έως 21 Δεκεμβρίου 1946, τχ. 71-86). Το «Ελληνόπουλο», ήταν ένα «εβδομαδιαίο περιοδικό για αγόρια και κορίτσια» και κυκλοφορούσε από τον εκδοτικό οίκο Δημητρίου Δημητράκου.

Την επανέκδοση αυτή της «Εστίας» (με εικονογράφηση του Νίκου Καμπασελέ) συνοδεύει ένα κατατοπιστικό επίμετρο του Παναγιώτη Σφαλαγκάκου (υποψήφιος διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ που εκπονεί διατριβή πάνω στη θεματική των μυθιστορημάτων του Καραγάτση) το οποίο βοηθά τον αναγνώστη να εντάξει το διήγημα στο λογοτεχνικό σύμπαν αυτού του «γεννημένου παραμυθά».

«Η σχέση του Καραγάτση με την ιστορία και τη μυθολογία ήταν βαθιά και στενή» γράφει ο ίδιος υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι ο συγγραφέας «επιχειρεί να χτίσει μια γέφυρα που θα ενώνει τη σύγχρονη Ελλάδα με την αρχαία». Το ενδιαφέρον ωστόσο είναι ότι οι Έλληνες της ιστορίας «μπορεί να είναι απόγονοί τους, ωστόσο δεν παύουν να τους βλέπουν ως εχθρούς ή ως εμπόδιο» τους Άτλαντες οι οποίοι συμβολίζουν μια πολύ βαριά κληρονομιά.

«Μήπως τελικά το παραμύθι εξιστορεί την περιπέτεια του ελληνισμού, ο οποίος έχει καταφέρει να επιβιώσει - έστω και «πάρα τρίχα» - τόσες φορές; Αν είναι έτσι, αυτή η πτυχή καθιστά το διήγημα ακόμα πιο επίκαιρο στις μέρες μας» καταλήγει.

Ένας χαμένος κόσμος

Μ. Καραγάτσης

Εικονογράφηση Νίκος Καμπασελέ

Επίμετρο Παναγιώτης Σφαλαγκάκος

Εκδόσεις της Εστίας, 2012, σελ. 87, τιμή 11 ευρώ

Γ. ΧΑΛΕΠΑΣ ( 14 Αυγούστου 1851 – Αθήνα, 15 Σεπτεμβρίου 1938)

Γ. ΧΑΛΕΠΑΣ ( 14 Αυγούστου 1851 – Αθήνα, 15 Σεπτεμβρίου 1938)                                          

Η ΚΟΙΜΩΜΕΝΗ

Μορφή γοητευτική και καταραμένη, αγιοποιημένη και μυθοποιημένη, με μια πορεία ζωής οδυνηρή σκληρή και μυθιστορηματική, ο Χαλεπάς είναι από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς της νεοελληνικής τέχνης.

Γεννημένος στον Πύργο της Τήνου από οικογένεια μαρμαράδων, θα ξεκινήσει την πορεία του στις αρχές τις δεκαετίας του 1870 με σπουδές στο Πολυτεχνείο της Αθήνας και έπειτα στην περίφημη Βασιλική Ακαδημία των Ωραίων Τεχνών του Μονάχου. Στην συνέχεια η εξέλιξη της ζωής και του έργου του είναι τα στοιχεία εκείνα που θα εδραιώσουν την φήμη και τον μύθο του, καταξιώνοντας τον όσο κανέναν άλλο καλλιτέχνη στη συλλογική συνείδηση.
Θα περιπλανηθεί στους δρόμους της τρέλας, θα γνωρίσει τα σκοτάδια του εγκλεισμού και της απομόνωσης, θα βιώσει την απαγόρευση και την καταπίεση, θα βυθιστεί στη σιωπή, τη μοναξιά και την «ανυπαρξία».
Το έργο του «Η Κοιμωμένη» αποτελεί το πιο αναγνωρίσιμο έργο της νεοελληνικής τέχνης.  Ξαπλωμένη σε αρχαιοπρεπές ανάκλιντρο, με το επάνω μέρος του σώματος ανασηκωμένο να ακουμπά σε μαξιλάρι, η νεαρή γυναίκα βυθίζεται σε γαλήνιο ύπνο - για τους αρχαίους ο Ύπνος είναι ο δίδυμος αδελφός του Θανάτου, για τους κλασικιστές ο θάνατος θεωρείται ο δίχως όνειρα ύπνος. Ο Χαλεπάς αξιοποιεί καθιερωμένους τύπους, προσφιλείς και διαδεδομένους στην επιτύμβια ευρωπαϊκή γλυπτική των αρχών του 19ου αιώνα (ξαπλωμένη γυναίκα που κοιμάται πάνω σε σαρκοφάγο, παρθενική μορφή που κρατά σταυρό ως σύμβολο θανάτου και λύτρωσης).
Αν και ξεκινάει με βάση τα αρχαία πρότυπα που είχαν περάσει στη γλυπτική του μπαρόκ και του κλασικισμού, σχεδιάζει και πλάθει ένα έργο πνοής, ξεχωριστό για την οικονομία των εκφραστικών του μέσων, στο οποίο η κλασικιστική χάρη υποχωρεί στη φυσιοκρατική απόδοση της νεαρής γυναίκας, στο όμορφο πρόσωπο με τα μισάνοιχτα χείλη, στην ελεγειακή αποτύπωση της θλίψης.
Η επεξεργασία του υλικού ενεργοποιεί την στιλπνότητα των γυμνών μερών, τις καλοσχηματισμένες καμπύλες του σώματος που διαγράφονται κάτω από το ρούχο και το σεντόνι, τη ρυθμική οργάνωση και τις διακοσμητικές λεπτομέρειες, τον συνδυασμό σχεδιαστικών και πλαστικών αξιών, την αμεσότητα της στιγμιαίας σύλληψης, την αίσθηση ηρεμίας και απόκοσμης σιωπής. «Καθαρά μπορεί να λεχθεί - σημειώνει το 1934 ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου - ότι το έργο αυτό είναι από τα πιο σπάνια που έδωσε η εποχή Χαλεπά σ' όλον τον κόσμο».
Η τεράστια φήμη της Κοιμωμένης δεν θα πρέπει να αναζητηθεί μόνο στην πρωτότυπη σύλληψη και απόδοση του θέματος αλλά, κατά κύριο λόγο, στο προσωπικό του δράμα. Η λαϊκή φαντασία θα συνδέσει αναπόσπαστα με τα δεσμά του έρωτα τον θάνατο της νεαρής Σοφίας με την «τρέλα» του, σε μια αναπάντεχη γοητευτική μυθοπλασία : ο νεαρός καλλιτέχνης που βάζει όλη την φλόγα της ψυχής του, την ένταση της δημιουργίας για να αποδώσει την νεκρή αγαπημένη του και στη συνέχεια χάνει τα λογικά του.
Από τον ιστορικό τέχνης Δημήτρη Παυλόπουλο έχει υποστηριχθεί ότι την Κοιμωμένη δεν τη δούλεψε σε μάρμαρο ο Χαλεπάς, αλλά ο Αλεξάκης Λάβδας, ένας ικανότατος μαρμαρογλύπτης, στενός φίλος και παλιός συμμαθητής του στο Σχολείο των Τεχνών, βοηθός του πατέρα του και για ένα διάστημα αρραβωνιασμένος με την αδελφή του Αικατερίνη. Την ίδια άποψη είχε διατυπώσει και ο Μιχάλης Τόμπρος σε άρθρο του στο περιοδικό Νέα Εστία (1954) και σε ομιλία του στην Ακαδημία Αθηνών (1971). Πάντως σε συνάντηση των δύο γλυπτών στην Αθήνα το 1930, ο Χαλεπάς απευθύνεται στον Λάβδα λέγοντας του : « Α!, ναι, εσύ μου την ξεχόντρισες», αναγνωρίζοντας δηλαδή τη συμβολή του στο πρώτο στάδιο της κατεργασίας του μαρμάρου.
Το μνημείο (Μάρμαρο, 77x178x76 εκ.) εκτίθεται στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, ενώ στην Εθνική Πινακοθήκη Αλέξανδρου Σούτσου υπάρχει το γύψινο εκμαγείο του μνημείου.
ΑΠΟ http://boulaki.pblogs.gr/

ΕΛΛΗ

ΕΛΛΗ 

Έλλη Ι (καταδρομικό)

Το ΒΠ Κ/Δ ΕΛΛΗ στη διάρκεια του μεσοπολέμου
Πληροφορίες
Έναρξη ναυπήγησης	1912
Καθέλκυση	1913
Ένταξη σε υπηρεσία	1914
Παροπλισμός	15 Αυγούστου 1940
Χρήση	Καταδρομικό
Κατάληξη	Βυθίστηκε στο λιμάνι της Τήνου από το ιταλικό υποβρύχιο Delfino
Γενικά χαρακτηριστικά
Εκτόπισμα	2.115 τόνοι
Μήκος	98
Πλάτος	12
Βύθισμα	4,3
Πρόωση	Τριπλέλικο
Ταχύτητα	26 kts μέγιστη, 18 το 1940
Πλήρωμα	238
Οπλισμός	3 πυροβόλα 152χιλ., 2 πυρ/λα των 66χιλ., 2 πυρ/λα 40χιλ. και 2 τορπιλλοσωλήνες (Τ/Σ) των 18΄΄, με μεταφορική ικανότητα 100 ναρκών

Στις 15 Αυγούστου του 1940, και περί ώρα 08:30' λίγο πριν τη λιτάνευση της ιερής εικόνας, και ενώ στη προκυμαία υπήρχε ήδη πολύς   κόσμος ,  υποβρύχιο " εν καταδύσει "    πλησίασε  τον θαλάσσιο χώρο εξαπολύοντας τρεις τορπίλες κατά του ευδρόμου ΕΛΛΗ, εκ των οποίων μόνο μία έπληξε αυτό, προκαλώντας έκρηξη στο μηχανοστάσιο και πυρπόληση των δεξαμενών πετρελαίου, με 9 νεκρούς και 24 τραυματίες. Οι δε άλλες δύο τορπίλες αστόχησαν και εξερράγησαν στη προκυμαία χωρίς ευτυχώς να προκαλέσουν θύματα. Παρά τις προσπάθειες όμως που κατέβαλε το πλήρωμα τελικά το ΕΛΛΗ βυθίστηκε περίπου μία ώρα μετά στις 09:45΄ και το πλήρωμα αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει πηδώντας στη θάλασσα.
Για καλή τύχη των τραυματισμένων ναυαγών, στην περιοχή βρίσκονταν τα αλιευτικά σκάφη ΠΡΟΠΟΝΤΙΣ και ΕΛΕΝΗ, ιδιοκτησίας Μιχάλη Σπυρ. Πετυχάκη. Αψηφώντας τον κίνδυνο της αναμενόμενης εκρήξεως της Έλλης, ο Καπετάν Μιχάλης Πετυχάκης έδωσε σήμα στα σκάφη του να προσεγγίσουν και να περισυλλέξουν 24 τραυματίες ναυαγούς προτού υπάρξουν περισσότερα θύματα. Για την ηρωική του πράξη τιμήθηκε μαζί με το πλήρωμα του από τον Βασιλιά Γεώργιο και την Ελληνική κυβέρνηση με Τιμητική Ευαρέσκεια.
Στη συνέχεια το υποβρύχιο απομακρύνθηκε χωρίς να καταστεί γνωστή η ταυτότητά του. Από την έρευνα που διενεργήθηκε στη συνέχεια από πραγματογνώμονες αξιωματικούς του ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού, επί των θραυσμάτων των τορπιλών που είχαν εκραγεί στη προκυμαία, διεπιστώθη αμέσως ότι επρόκειτο για ιταλικές τορπίλες.
Η τότε ελληνική κυβέρνηση (του Ι. Μεταξά) τήρησε απόλυτα μυστική την πραγματογνωμοσύνη εκείνη, (η οποία τελικά δημοσιεύτηκε με φωτογραφίες δύο ημέρες μετά την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, δηλαδή στις 30 Οκτωβρίου του 1940), αλλά και με ταυτόχρονη απαγόρευση στον τύπο για οποιοδήποτε υπαινιγμό εθνικότητας του υποβρυχίου. Παρά ταύτα όμως από την πρώτη στιγμή η ελληνική κοινή γνώμη ουδεμία αμφιβολία έτρεφε περί της εθνικότητας των υπευθύνων.
Ο τότε πρέσβης της Ιταλίας στην Αθήνα κόμης Εμμανουέλε Γκράτσι στα απομνημονεύματά του αλλά και σε ενυπόγραφο άρθρο του που δημοσίευσε η ιταλική εφημερίδα "Τζιορνάλε ντελ Ματτίνο" (φ. 19-8-1945) αποκαλύπτει ότι αν και η Ιταλία ουδέποτε ομολόγησε επίσημα την άνανδρη και "πειρατική" εκείνη πράξη υποβρυχίου της, εν τούτοις το υποβρύχιο ήταν ιταλικό που διατάχθηκε να κινηθεί επί τούτου από την ιταλική βάση υποβρυχίων Λέρου κατά διαταγή του Γενικού Διοικητή Δωδεκανήσου Ντε Βέκι, που ήταν μέλος της φασιστικής τριανδρίας, που γνώριζε ότι εθιμικά στην Τήνο την ημέρα αυτή θα υφίστατο ελληνικό πολεμικό πλοίο. Έτσι απέπλευσε το υποβρύχιο στο οποίο μετά και από μια αεροπορική αναγνώριση δόθηκε η εντολή του τορπιλισμού. Βέβαια ο Ντε Βέκι ενήργησε κατ' εντολή του ίδιου του Μπενίτο Μουσολίνι.
Στο σημείο αυτό ο κόμης Γκράτσι δίνει ακόμη μια εξήγηση της αψυχολόγητης εκείνης ενέργειας του Μουσολίνι που πολύ πιθανόν να οφειλόταν σε δική του τηλεγραφική του αναφορά που είχε υποβάλει από την Αθήνα, στο ιταλικό υπουργείο εξωτερικών, δύο ημέρες πριν, στις 13 Αυγούστου, κατά την οποία ο Γκράτσι βεβαίωνε ότι η ελληνική κυβέρνηση (σύμφωνα με άποψη του Ι. Μεταξά) δεν μπορεί να λάβει θέση ενάντια της Αγγλίας που ήδη κυριαρχεί στην Ανατολική Μεσόγειο. Το τηλεγράφημα αυτό, πάντα κατά τον Γκράτσι, πιθανόν να το διάβασε ο Μουσολίνι στο Παλάτσο Βενέτσια την ίδια ημέρα το βράδυ ή το πολύ την επομένη το πρωί και του προκάλεσε έκρηξη παραφοράς δίνοντας αμέσως εντολή στον Ντε Βέκι να αποδείξει αμέσως στον Μεταξά "ποιος είχε πράγματι την κυριαρχία της Ανατολικής Μεσογείου" .

Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας ...

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας είχε ύψος 150 μέτρα και ήταν ορατός στα 54 χλμ!!! | Όλυμπος Εφημερίδα

olympospress.blogspot.gr

https://olympospress.blogspot.com/2014/12/150-54.html

Ο φάρος της Αλεξάνδρειας ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Χτίστηκε γύρω στα τέλη της βασιλείας του Πτολεμαίου του Α΄ και στις αρχές της βασιλείας του Πτολεμαίου του Β´.

Υπήρξε ο πιο γνωστός φάρος της αρχαιότητας και το αρχέτυπο πάνω στο οποίο βασίστηκαν οι φάροι έκτοτε.

Βρισκόταν στο ανατολικό μέρος του νησιού Φάρος στην είσοδο του λιμανιού της Αλεξάνδρειας και ήταν το δεύτερο σε ύψος οικοδόμημα της αρχαιότητας, μετά τη Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας.

Ο Ποσείδιππος ήταν επιγραμματοποιός και ζούσε στην Αλεξάνδρεια επί βασιλείας του Πτολεμαίου του Β.

Από ένα ολιγόστιχο έμμετρο ποίημα του  Ποσείδιππου που βρέθηκε  σε πάπυρο (λέγεται δε ότι τα λόγια αυτά ήταν χαραγμένα και στον ίδιο τον φάρο) μαθαίνουμε ότι αρχιτέκτων και μηχανικός του Φάρου  ήταν ο περίφημος Σώστρατος ο Κνίδιος.  Η καταγωγή του ήταν από την  Κνίδο, ελληνική πόλη απέναντι από τη Ρόδο και ήταν γιος του Δεξιφάνους. Ο Σώστρατος έκανε και άλλα σπουδαία έργα στην Αίγυπτο, αξιοθαύμαστα ακόμα και σήμερα.
Έσκαψε  διώρυγες στον ποταμό Νείλο κοντά στην πόλη Μέμφιδα, αποξήρανε την κοίτη του Νείλου σε κάποιο σημείο, αλλά και εκτός Αιγύπτου έφτιαξε στην πατρίδα του την Κνίδο τον κρεμαστό περίπατο, που ήταν κάτι σαν τους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας.

 Ο Φάρος ήταν ορατός σε απόσταση 54 χιλιομέτρων

Ο Πτολεμαίος μετά τον απρόοπτο θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ανακήρυξε τον εαυτό του βασιλιά της τεράστιας αυτοκρατορίας και ανέθεσε στον Σώστρατο το χτίσιμο ενός Φάρου αντάξιο μιας πόλης, όπως η Αλεξάνδρεια. Πήγε στο λιμάνι για να δει που θα ήταν η καταλληλότερη θέση για να το χτίσει. Τότε πρόσεξε το μικρό νησάκι Φάρος στην είσοδο του λιμανιού που όπως έλεγαν οι ντόπιοι, από εκεί είχαν περάσει ο Μενέλαος και η Ελένη μετά την άλωση της Τροίας και ονομάστηκε έτσι από τον Φάρο, τον κυβερνήτη του πλοίου.
 Ο Σώστρατος έκανε τα σχέδια και παρήγγειλε τα υλικά. Η βάση θα ήταν 340 επί 340 μέτρα και ο Φάρος θα υψώνονταν σε τρία επίπεδα. Θα χρησιμοποιούσε λευκό μάρμαρο για να αντανακλά τις ακτίνες του ήλιου και να φαίνεται από μακριά. Στη βάση του υπήρχαν από τις  τρεις πλευρές που έβλεπαν στο πέλαγος ισχυροί κυματοθραύστες. Χτίστηκε σε τρία διαζώματα.
Το πρώτο διάζωμα ήταν η  βάση του και είχε τετράγωνο σχήμα. Μέσα ήταν η κατοικία των μηχανικών και των φυλάκων. Το δεύτερο είχε οκταγωνικό σχήμα και το τελευταίο ήταν κυκλικό.
Στο τελευταίο διάζωμα, δηλαδή το κυκλικό, υπήρχε ο περίφημος μηχανισμός που έλαμπε σαν μικρός ήλιος ακόμα και την ημέρα.

Ο μηχανισμός αυτός αποτελούνταν από ορειχάλκινα γυαλισμένα κάτοπτρα και καθρέφτες.
Υπήρχε μάλιστα και η φήμη ότι μέσα υπήρχε και ένα είδος τηλεσκοπίου που μπορούσε να εντοπίσει εχθρικά πλοία από μεγάλη απόσταση. Από κάποιες περιγραφές μαθαίνουμε ότι στην κορυφή του Φάρου βρισκόταν ένα τεράστιο άγαλμα που ίσως συμβόλιζε τον Μέγα Αλέξανδρο ή τον Πτολεμαίο τον Α΄,  με τη μορφή του Απόλλωνα, του θεού του φωτός, ή του Ποσειδώνα με την τρίαινα. Το συνολικό ύψος του Φάρου ήταν 140-150 μέτρα. Ο φάρος κόστισε 800 αργυρά τάλαντα , δηλαδή πολλά δισεκατομμύρια της εποχής. Τη νύχτα άναβε φωτιά στο εσωτερικό του τρίτου διαζώματος που φαινόταν ακόμα και 54 χιλιόμετρα από την ακτή για να μην εξοκοίλουν τα πλοία.
Τέλος, ο φάρος ενώθηκε με την ξηρά με έναν δρόμο που είχε 7 στάδια μήκος, δηλαδή περίπου 1.400 μέτρα και ονομάστηκε επταστάδιο.
Όταν ολοκλήρωσε το έργο του, ο Σώστρατος  έβαλε μια επιγραφή στην πρόσοψη του πρώτου διαζώματος. «Σώστρατος Δεξιφάνους Κνίδιος θεοίς σωτήρσιν υπέρ των πλωιζωμένων», δηλαδή τον φάρο έχτισε ο Σώστρατος, ο γιος του Δεξιφάνους από την Κνίδο, προς τιμήν των θεών Σωτήρων , υπέρ των ναυτιλωμένων.
Χρειάστηκαν 12 χρόνια από τη θεμελίωσή του μέχρι να μπει το άγαλμα στην κορυφή. Ο Πτολεμαίος ο Α΄ δεν πρόλαβε να το δει ολοκληρωμένο. Τελείωσε επί βασιλείας του Πτολεμαίου του Β΄. Ο Φάρος πήρε το όνομα του νησιού και στο τέλος όλη η Αλεξάνδρεια ονομαζόταν, Φάρος.
Προφανώς το άγαλμα ήταν σύμβολο της κυριαρχίας των Πτολεμαίων και λειτουργούσε ως μήνυμα σε όλους όσοι έρχονταν ακτοπλοϊκώς στην Αλεξάνδρεια ότι η πόλη ήταν υπό την κατοχή τους. Ήταν επίσης ένδειξη ευεργεσίας προς την πόλη εκ μέρους της δυναστείας των Πτολεμαίων, η πολιτική των οποίων ευνοούσε την  άνθηση των γραμμάτων και των τεχνών, μέσα στο πλαίσιο της οποίας ήταν και το χτίσιμο της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.
 

Η ασφάλεια των ναυτικών

Ο Φάρος πέρα από την προπαγάνδα των Πτολεμαίων, ως σύμβολο της κυριαρχίας τους, είχε και πρακτική λειτουργία. Όπως όλοι οι φάροι ήταν οδηγός για τους ναύτες. Ο Στράβων, αρχαίος Έλληνας ιστορικός και φιλόσοφος,  αναφέρει ότι ο φάρος υπήρξε προσφορά του αρχιτέκτονα Σώστρατου, φίλου των βασιλέων,  με σκοπό την ασφάλεια των ναυτικών. Προσθέτει επίσης ότι επειδή η θάλασσα είχε υφάλους και σε άλλα σημεία τα ύδατα ήταν αβαθή, όσοι έρχονταν από την ανοιχτή θάλασσα  χρειάζονταν ένα φανερό σημάδι για να διορθώσουν την πορεία τους προς την είσοδο του λιμανιού. Αλλά και η δυτική είσοδος κατά τον Έλληνα ιστορικό είναι δύσκολη αν και δεν χρειάζεται τόση προσοχή όσο η ανατολική. Από αυτή την περιγραφή του Στράβωνα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η Αλεξάνδρεια ήταν μια πολύ σημαντική πόλη στην Αίγυπτο την εποχή των Πτολεμαίων, αφού δεν ήταν μόνο η πρωτεύουσα, αλλά και η πύλη εισόδου στη Μεσόγειο.
Γι'  αυτό η κατασκευή του Φάρου ήταν εξαιρετικής σημασίας για την ασφαλή είσοδο των εμπορικών πλοίων, που σήμαινε έσοδα για την δυναστεία των Πτολεμαίων.
Πολλοί Άραβες συγγραφείς περιέγραψαν τον φάρο και μάλιστα δίνουν την ίδια περιγραφή, παρά το γεγονός ότι ο φάρος ανακατασκευάστηκε αρκετές  φορές. Τα τρία διαφορετικά σχήματα των διαζωμάτων τα βλέπουμε σε αρχαίες απεικονίσεις από τον 1ο αιώνα μ.Χ αν και δεν φαίνονται πολύ ξεκάθαρα και βασιζόμαστε στις περιγραφές περισσότερο.
 

Τι απέγινε ο Φάρος

Ο φάρος έμεινε στη θέση του και μετά το τέλος της δυναστείας των Πτολεμαίων που είχαν δώσει την εντολή κατασκευής τους. Στο πέρασμα των χρόνων σεισμοί καταπόνησαν τον φάρο ως την οριστική του κατάρρευση κάποια στιγμή τη δεκαετία του 1300. Από Αραβικές πηγές μαθαίνουμε ότι πάνω στα θεμέλιά του χτίστηκε ένα οχυρό, το Qait Bey από τον σουλτάνο Μαμουλέκ το 1477.
Το 1994 εκατοντάδες κομμάτια τοιχοποιίας βρέθηκαν στη θάλασσα εκεί κοντά. Κάποια από αυτά τα κομμάτια ίσως ήταν από τον φάρο και έπεσαν στη θάλασσα όταν ο φάρος καταστράφηκε τον 14ο αιώνα.  Πρόσφατες έρευνες στη θάλασσα κατέγραψαν 2.655 κομμάτια, μέσα στα οποία υπήρχαν 5 οβελίσκοι (μνημεία με πυραμοειδή μορφή) , 32 σφίγγες  (αναπαραστάσεις του μυθικού τέρατος με κεφάλι γυναίκας και σώμα λιονταριού) και 6 τεράστια αγάλματα  των Πτολεμαίων ως Αιγύπτιοι Φαραώ με τις βασίλισσες. Σήμερα γίνονται προσπάθειες να προστεθεί ο κόλπος της Αλεξάνδρειας  και τα απομεινάρια του Φάρου σε έναν κατάλογο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς των βυθισμένων πολιτιστικών χώρων.

Πηγές:
Encyclopaedia Britannica 2014 , The History Channel , UNESCO, 2000 . Environment and Development in Coastal Regions and in Small Islands: Underwater Archaeology and Coastal Management: Focus on Alexandria

mixanitouxronou.gr

 

Tμήμα ειδήσεων defencenet.gr 

ο ΣΕΙΡΙΟΣ και οι Μακεδόνες

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

Η επιστροφή του Σείριου...ΣΕΙΡΙΟΣ.. ΤΟ ΥΠΕΡΛΑΜΠΡΟ ΑΣΤΡΟ!!! | Όλυμπος Εφημερίδα

olympospress.blogspot.gr

https://olympospress.blogspot.com/2014/12/blog-post_143.html

Το μυστηριώδες άστρο ο ΣΕΙΡΙΟΣ και οι Μακεδόνες : επιστρέφει να φωτίσει ξανά την Ελλάδα ;

Ο Σείριος. το μυστηριώδες άστρο που κυβέρνησε το πνεύμα των αρχαίων Μακεδόνων, ξαναστρέφει το πρόσωπο του στην Ελλάδα. Αιγύπτιοι, Βαβυλώνιοι, Ασσυριοι, Σουμέριοι, Ετρούσκοι και Ρωμαίοι έχουν στο πάνθεον τους μία θέση για το αστέρι εκείνο που, περισσότερο από τ’ άλλα, λάμπει στο βράδυνα ουρανό. Μυστηριακές λατρείες και συμβολισμοί που κρύβουν χαμένα μυστικά μέσα στη νύχτα του χρόνου. Μπορούμε άραγε να ανασυνθέσουμε τις ψηφίδες μιας μεγάλης γνώσης που χάθηκε ή που ίσως παραμένει ακόμη ανάμεσα μας σε μέρη που δεν φανταζόμαστε; Ένας κώδικας περιμένει να αποκρυπτογραφηθεί…

Το Ουράνιο Σώμα του Σείριου

Αστρονομικά ορίζουμε το Σείριο ως το λαμπρότερο απλανή αστέρα του Μεγάλου Κυνός. Ανήκει στον τύπο των λευκών αστεριών και α­πέχει μόλις…8,4 έτη φωτός από τη Γη. Είναι διπλός αστέρας και μα­ζί με το συνοδό του, το Σείριο Β’, περιστρέφονται γύρω από ένα κοι­νό κέντρο βάρους. 

Η μέση αμοιβαία απόσταση τους είναι της τάξε­ως των 3 δισεκατομμυρίων χλμ. και η περίοδος της περιφοράς τους διαρκεί 50 χρόνια. 

Ο Σείριος έχει μάζα 2,3 φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο, αλλά μικρότερη πυκνότητα. 0α έλεγε κανείς πως μοιάζει με νεφέλωμα. Η περιοδική μεταβολή της φωτεινότητας του κάθε 25 χρόνια συνοδεύ­εται από ισχυρότατα παλιρροιακά κύματα, λόγω της γειτονίας του με το συνοδό του. Σύμφωνα με τη γνώμη πολλών αστρονόμων, ο Σείριος βρίσκεται στο «κέντρο» σχεδόν του γαλαξία μας. 

Ετυμολογικά, η λέξη «Σείριος, -α, -ον» σήμαινε ο καίων, ο κατά· καίων, ο καυστικός, ο θερμός και ήταν επίθετο των ουρανίων σωμάτων, τα οποία εκπέμπουν μεγάλη θερμότητα. 

«Σείριος» ο­νομαζόταν πολλές φορές και ο Ήλιος, γεγονός που δημιούρ­γησε στην πορεία μεγάλη σύγχυση γύρω από το διαχω­ρισμό των δύο άστρων. (Γι’ αυτό και μέχρι σήμερα άλλοι μιλούν για το «Μακεδονικό Άστρο» και άλλοι ·για το «Μακεδονικό Ήλιο», αναφερόμενοι στο γνω­στό μακεδονικό σύμβολο). 

Ομόρριζες λέξεις είναι ο «σειριόκαυτος», που σήμαινε ο καμένος από τον η­λιακό καύσωνα ή από το Σείριο και η «σειρήνα», μυθικό εκείνο πλάσμα που αναπαριστάνονταν άλλρτε ως γυναίκα-ψάρι και άλλοτε ως γυναίκα-πουλί και σήμαινε αρχικά «η φανερώνουσα τη δύναμίν της δια του καύσωνας του ηλίου κατά τη μεσημβρίαν».

Σύμφωνα με το μύθο, «Σειρήνα» ήταν και η αδερφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (σειρήνα και όπως την απεικονίζουν οι Ντόγκον γοργόνα είναι το ίδιο για τους μεταγενεστέρους). Τριγυρνούσε στις θάλασσες και κατέ­στρεφε τα πλοία όσων τολμούσαν να της πουν πως ο βασιλιάς πέ­θανε (Ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;) Μοιάζει πραγματικά αστείο, αλλά και άξιο απορίας το πως μπορεί ένας μύθος – είτε ως παραβολή εί­τε ως δημιούργημα του συλλογικού ασυνείδητου – να μεταμορφώσει έντεχνα και να προστατεύσει μία βαρυσήμαντη αλήθεια…

Στην Αιγυπτο και στην Ελλάδα 

Στην αρχαία Αίγυπτο, σύμφωνα με τις απόψεις των μελετητών, ο Σεί­ριος ταυτιζόταν με τη θεά Ίσιδα, που αναπαριστάνονταν ως αγελάδα ξαπλωμένη πάνω σ’ ένα πλοίο, και στ’ αγάλματα την απεικόνιζαν συχνά με κέρατα αγελάδας και με την κόμμωση της σαν ουρά ψαριού. Πολλές φορές έφερε ως στέμμα ένα οκτάκτινο αστέρι. Αδερφός και σύζυγος της Ίσιδος ήταν ο Όσιρις, που η λατρεία του έμοιαζε πολύ με εκείνη του Διονύσου. Με αυτόν η Ίσιδα γέννησε τον Ώρο. 

Σύμφωνα με άλλες πηγές όμως αυτός που γονιμοποίησε την Ίσιδα ήταν ο Άμμων-Μιν ή Αμμων-Ρα, ο ίδιος θεός που αργότερα ονομάστηκε Άμμων-Δίας και που, σύμφωνα με την Ολυμπιάδα, ήταν ο Πατέρας του Αλέξανδρου.

Canis στα λατινικά). Μορφή τσακαλιού ή λύκου είχε και ο σουμεριακός θεός Άνου, που φαίνεται πως ήταν επίσης σχετικός με το αστέρι αυτό.

Για την ελληνική μυθολογία, ο Σείριος είναι το άστρο εκείνο, στον Αστερισμό του Μεγάλου Κυνός, στο οποίο είχε μεταμορφωθεί το σκυλί του Ωρίωνα. Αυτό βέβαια δεν είναι τυχαίο, καθώς οι αστερισμοί του Κυνός, του Ωρίωνα και της Αργούς βρίσκονται ο ένας δί πλα στον άλλον.

Ο Ωρίων ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Ευρυάλης, κόρης του Μί­νωα και φημισμένος κυνηγός. Φορούσε συνήθως μία λεοντή και κρα­τούσε στα χέρια του ρόπαλο (σύμβολα αυτά και του Ηρακλή). Υπάρ­χουν πολλές ιστορίες γύρω από το πρόσωπο του και τον πιστό του σκύλο Σείριο.

Ο Ωρίωνας συνδέεται με το βασιλιά Οινοπίων (ή Οινέα στη Βοιωτία), που είχε σύζυγο του (ή κόρη του) τη Μερόπη, την οποία βίασε ο Ο­ρίων υπό την επήρεια της μέθης. Ο Ωινοπίων, εξοργισμένος, τον τύ­φλωσε, με τη σύμπραξη του πατέρα του Διονύσου. Όμως ο Ωρίωνας, με τη βοήθεια ενός χρησμού κατάφε­ρε να ξαναβρεί το φως του. Συγκεκριμένα, ο χρησμός έλεγε ότι θα για­τρευτεί, αν βαδίσει προς την Ανατολή και εκθέσει τις άδειες κοιλότητες των ματιών του στις πρωινές ηλιαχτίδες. Έτσι βοηθούμενος από τους θορύβους που έκαναν οι σιδηρουργοί του Ηφαί­στου, έφτασε στη Λήμνο, όπου ο Κηδαλίων (ο δάσκαλος του Ηφαίστου), τον κουβάλησε στους ώμους του και τον έφερε μπροστά στον Ήλιο.

-Ορισμένοι πιστεύουν ότι αυτός ο μύθος έχει κάποια σχέση με τη σύ­νοδο Ήλιου-Σείριου, που γίνεται μια φορά το χρόνο, αλλά και με τα μυστήρια των Καβείρων. Γνωρίζουμε πως ο γάμος του Φιλίππου και της Ολυμπιάδας ήταν αποτέλεσμα της συνάντησης τους στη Σαμοθράκη, όπου εκτελούνταν τα «Καβείρια μυστήρια» ή, αλλιώς, τα «μυ­στήρια των μεγάλων θεών». Ο Φίλιππος είχε μυηθεί από νωρίς στα μυστήρια αυτά (μάλλον στη Θήβα), ενώ η μητέρα του Αλέξανδρου ή­ταν ιέρεια.

Οι Κάβειροι άλλωστε θεωρούνται θεότητες του πυρός – η λέ­ξη «Κάβειρος» έχει ετυμολογική σχέση με το ρήμα «καίω; – όμως τα σύμβολα τους, όπως π.χ. το αγκίστρι, έ­χουν να κάνουν με το νερό και τα συναντούμε αρ­γότερα σε όλες σχεδόν τις θρησκείες. Κατά μία άποψη (Ηρόδοτος, Στράβων, Πίνδαρος) είναι α­πόγονοι του Ηφαίστου από το γάμο του με την Καβειρώ, γι’ αυτό και τους βρίσκουμε πάντοτε κοντά σε ηφαιστειογενείς περιοχές, ενώ συχνά αντιπροσωπεύουν χθόνιες ή υποχθόνιες θεότητες. Η καρδιά της καβειρικής λατρείας βρισκόταν στην αρ­χαία Μακεδονία, στο βουνό Άθως. 

Όπως κι αν ονομάζονται οι Κάβειροι στις διάφορες περιοχές, θεωρούνταν πρόγονοι του αν­θρώπινου γένους. Μάλιστα, αναφέρεται ότι ένα από τα πρόσωπα των μυστηρίων της Σαμοθράκης λεγόταν «Αδάμας» και θεωρείται ο άνθρωπος-αρχέτυπο, ο πρώτος αρσενικός στην τάξη της γέννεσης. Σύμφωνα με την παράδοση, τον Ωρίωνα σκότωσε η Άρτε­μη από ζήλεια για την κυνηγετική του τέχνη και ο Δίας τον έκανε αστερισμό δίπλα στις Πλειάδες, ενώ κα­τά μια άλλη εκδοχή πέθανε από το θανατηφόρο τσίμπημα ενός σκορπιού, άποψη στηριγμένη προ­φανώς στ’ αστρολογικά δεδομένα, καθώς είχε παρατηρηθεί πως ο αστερισμός του Ωρίωνα και του Μεγάλου Κυνός εξαφανίζονται από τον ορί­ζοντα όταν ανατέλλει ο Σκορπιός. Ο Ώριων όμως και ο Σείριος κυνηγούσαν άγρια ζώα και στο βασίλειο του Άδη (όπως περιγράφεται και στην Οδύσσεια), αν και αυτή πρέπει να είναι μία παράδοση ξενόφερτη, ίσως αιγυπτιακής επιρροή που σχετιζόταν με τα μυστήρια και τη λατρεία των νεκρών.

Οι Ντογκον, η Κιβωτός και οι Πενήντα «Νομμός»»

Στην Αφρική και συγκεκριμένα στο Μαλί, υπάρχει ένας λαός, που εχει κυριολεκτικά καταπλήξει τους σύγχρονους αστρονόμους με τη γνώση του πάνω στο θέμα του Σείριου. Μοιάζουν να ξέρουν τα πάντα γύρω από τη φύση και τις ιδιότητες του άστρου, ο και των συνοδών του, που πιστεύουν ότι είναι δύο και όχι μόνο ένας, κάτι που η αστρονομία μόλις τώρα ερευνά και ανακαλύπτει. Πρόκειται για τους Ντόγκον, οί οποίοι ισχυρίζονται ότι σχετίζονται με το άστρο αυτό που κυριολεκτικά λατρεύουν. Ο μεγαλύτερος Θεός τους είναι ο Άμμα, ένα είδος κατάλοιπου του Άμμωνος- Δία που πέρασε σε αυτούς από το μαντείο της Σίβας και, σύμφωνα με την παράδοση τους, δημιούργησε το Σύμπαν και τους ζώντες οργανισμούς, αλλά και τους ίδιους τους ανθρώπους, που τους έφτιάξε αρχικά ως αμφίβια όντα, με το όνομα «Νόμμος».(Η πίστη αυτή μοιάζει με την αντί­στοιχη των Σουμερίων και των Βαβυλωνίων).

ater KUBILE», δηλαδή την Κυβέλη των Κρητών. Η Ίσιδα φαίνεται πως έχει άμεση σχέση με την Κρητική θεά με τα φίδια, αλλά ταυτίζεται κατά καιρούς και με πολλές άλλες ελληνικές θεότητες όπως η Άρτεμις, η Δήμητρα, η Αφροδίτη, η Εκάτη κ.λπ. Στη Σαμοθράκη θεωρείται πως οι Κάβειροι ήταν οι μόνοι που σώθηκαν από τον τρομερό κατακλυσμό αού έπληξε το νησί όταν, σύμ­φωνα με την παράδοση, ο Εύξεινος Πόντος ξεχείλισε και έσπασε το φράγμα που σχημάτιζαν οι Συμπληγάδες Πέτρες και οι βράχοι του Ελ­λησπόντου.

Οι πιο γνωστές και οικείες παραδόσεις που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας γύρω από το θέμα της κιβωτού είναι αυτές του Νώε, αλλά και της Πυρράς και του Δευκαλίωνα. Η τελευταία μάλιστα σταμάτησε στη Δωδώνη, όπου υπήρχε και το περιώνυμο μαντείο, που συμβουλευό­ταν πολύ συχνά η Ολυμπιάδα και το οποίο μάλιστα της προφήτεψε τον ερχομό του Αλεξάνδρου. Ο Ιάσωνας πήρε ξύλο από εκεί και έφτιαξε το πηδάλιο της Αργούς για να ξεκινήσει α­πό τη Βοιωτία την Αργοναυτική Εκστρατεία μαζί με τους 50 συγγενείς του (όσοι και οι πρώτοι «Νόμμος» των Ντόγκον) με κατεύθυνση την Αία της Κολχίδος.

Στο πιο αρχαίο έπος της ανατολής, στην ασσυριακή μυθολογία, συναντούμε τον ή­ρωα Γιλγαμές, ο οποίος ξεκινά ένα ενα­έριο ταξίδι με μία βάρκα παίρνοντας μα­ζί του 50 συντρόφους. Υπάρχουν όμως κι άλλες ομοιότητες ανάμεσα στον Ιάσωνα και το Γιλγαμές. Μία από αυτές είναι το φύτεμα από τον Ιάσωνα των δοντιών του δράκοντα στο χώμα, απ’ όπου και βγήκαν 50 πολεμιστές. Κάτι αντίστοιχο κάνει και ο Γιλγαμες για να κερδίσει τη δύναμη.

 Οι συμπτώσεις όμως δεν σταματούν εδώ. Ο Δαναός, ο βασιλιάς του Αργούς ο γενάρχης των Ελλήνων είχε 50 κόρες, που νυμφεύθηκαν τους 50 υιούς του αδερφού του πατέρα τους, Αιγύπτου. Με όλες τις Δαναίδες είχε ερωτοτροπήσει και ο Ηρακλής, ο μυθικός γενάρχης των Δωριέων και ιδρυτής, κατά το μύθο, της Μακεδόνικης δυναστείας. Πολλές παραδόσεις μάλιστα φέρουν τον Ηρακλή ως αρχηγό της αργοναυτικής εκστρατείας καν όχι τον Ιάσωνα… (Ο Ηρακλής, έτσι κι αλλιώς πέρασε από την Κρήτη στη Λιβύη).

Ο αστερισμός της Αργούς είναι δίπλα στον Ωρίωνα και το Μεγάλο Σκύλο. Αν ο Σείριος συμβολίζει τη Μεγάλη Μητέρα και τη μήτρα ή την Κιβωτό, όπου φυλάσσονται οι γόνοι, τότε σίγουρα ο Ωρίωνας είναι η στιγμή της ανάδειξης και του ανδρώματος του ήρωα και η Αργώ «το ταξίδι», δηλαδή η αποστολή, που ο ήρωας πρέπει να πραγματοποιή­σει για την εξάπλωση της φυλής του και των χαρακτηριστικών της. Αν κοιτάξουμε τον «ημίθεο» Αλέξανδρο κάτω από αυτό το πρίσμα, τότε θα καταλάβουμε ότι γνώριζε πολύ καλά το ρόλο που όφειλε να ενσαρκώσει, στο όνομα των αξιών εκείνων που ήταν ο μόνος φορέ­ας και εγγυητής, λόγω της άμεσης σύνδεσης του με το θείο. Σημειώστε ότι ο αστερισμός της Αργούς είναι δίπλα στον Ωρίωνα και το Μεγάλο Σκύλο. Η ιερή σημασία του αριθμού 50 έχει αποδοθεί α­πό πολλούς μελετητές στον αιγυπτιακό μυστικισμό και αν θυμηθεί κανείς πως η περίοδος της περιφοράς του Σείριου διαρκεί 50 έτη, τότε ίσως η έμφαση που δίνεται σε αυτόν τον αριθμό να μην είναι κα­θόλου τυχαία.

Οι Μακεδόνες, Γιοι Θεών

Ο Ηρόδοτος (Κλειώ, κεφ. 56) κάνει λόγο για το «έθνος Μακεδνόν», υποστηρίζοντας ότι είναι Δωριείς και ονομάστηκαν έτσι από τη στιγμή που κατοίκησαν στον ελληνικό χώρο, στην Πίνδο. Ως γνωστόν, οι Δωριείς θεωρούσαν γενάρχη τους τον Ηρακλή, κάτι που πίστευε και ο ίδιος ο Αλέξανδρος, ο οποίος συχνά απεικονίζεται ως ένας από τους Διόσκουρους μαζί με κά­ποιον άλλο ήρωα, που φέρει τα χαρακτη­ριστικά του Ηρακλή ή του Αχιλλέα (προ­γονό του από την πλευρά της μητέρας του). Σύμφωνα με το μύθο το όνομα «Μα­κεδονία» οφείλεται στο Μακεδόνα, νιο του Δία και της Θυίας, κόρης του Δευκα­λίωνα. Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, όμως, γράφει πως ο Μακεδόνας ήταν γιος του Όσιρι και αδερφός του ‘Αννουβι, αφήνοντας έτσι κάποιες υπόνοιες για τη θεϊκή καταγωγή του έθνους αυτού.

Στην περιοχή Ορεστίδα, κατά το 700 π.Χ. ξεκινά επίση­μα, η ιστορία των Μακεδόνων. Μάλιστα στην περιοχή αυτή λέγεται ότι ξεκίνησε και η ιστορία της μακεδόνικης δυναστείας, που ονομά­ζεται ως τότε «Αργαιάδες» ή «Τημενίδες». Το πρώτο όνομα μας φέρ­νει στο νου τον «Αργαίο τον Α’» (652 – 621 π.Χ.), το δεύτερο κατά σειρά βασιλιά της μακεδόνικης δυναστείας (πρώτος ήταν ο Περδίκκας, απόγονος και αυτός του Ηρακλή). Το δεύτερο ανήκει σε κάποι­ον Ηρακλείδη «Τήμενο», που κατέλαβε το Αργός. Αυτή η όχι και τό­σο τυχαία σύμπτωση των ονομάτων μαρτυρεί ίσως τη σχέση των Μα­κεδόνων με το πελοποννησιακό Αργός. Αν λοιπόν συσχετίσουμε τα παραπάνω με τους μύθους της Ιούς και του Δαναού και με την εκδοχή του Διόδωρου για το Μακεδόνα κι αν λάβουμε υπόψη μας την ιστορία του Αλεξάνδρου, μας είναι εύκολο να υποθέσουμε πως υπάρχει κάποια μυστηριώδης επαφή της Μα­κεδονίας με τα δρώμενα της Αιγύπτου. (Σημειώστε ότι στη Θεσσαλονίκη και αλλού έχουν βρεθεί πολλά στοιχεία Αιγυπτιακής λατρεί­ας, όπως Σεραπεία κ.ά. Διάφορες επιγραφές που βρέθηκαν στη Δή­λο μαρτυρούν πως η αιγυπτιακή θρησκεία επικράτησε κυρίως στη Βό­ρεια Ελλάδα. Κατά την ίδια εποχή υπάρχουν αιγυπτιακά ιερά στην Τιθορέα δίπλα στους Δελφούς. Στη Δήλο, σε ιερά της Ίσιδας, βρέθη­καν αφιερώματα προς τους αιγυπτίους θεούς, τα οποία είχαν προ­σφέρει Μακεδόνες. Στους Φιλίππους η θεά Ίσιδα είχε πρωταγωνι­στικό ρόλο. Μάλιστα έχουν βρεθεί καταγεγραμμένα και τα ονόματα των ιερέων της).

Σύμφωνα με κάποια άλλη εκδοχή όμως, οι Μακεδόνες δεν έχουν καμία σχέση με το Αργός της Πελοποννήσου, αλλά με το Αργός Ορεστικό της Δυτικής Μακεδονίας. Η παρουσία πρωτόγονων πληθυσμών στη Μακεδονία επιβεβαιώνεται και από τις τελευταίες ανασκαφές. Στην πραγματικότητα, η ιστορία των Μακεδόνων μας είναι άγνωστη. Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν πως είναι φύλα αυτόχθονα, ίσως και Πελασγικά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και η ιστορία της Θεσσαλονίκης. Μέχρι τον Κάσσανδρο (315 π.Χ.), ο χώρος όπου σή­μερα υπάρχει η πόλη αυτή ονομαζόταν «θέρμες», εξού και η ονομασία «Θερμαϊκός κόλπος». Στη Θεσσαλονίκη, λοιπόν, είχε γίνει δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό η λατρεία ενός δαίμονα με το όνομα «Θερμαίος». Το παράδοξο είναι πως στην περιοχή ουδέποτε υπήρξαν θερ­μές πηγές. Πάντως ο δαίμονας αυτός ταυτίστηκε αργότερα με το θρακικό Διόνυσο…

Η Μυστική Ιστορία της Γέννησης του Αλέξανδρου

Πολλές παραδόσεις, καθώς και μια σειρά χρησμών περιπλέκονται τόσο με τη γέννηση, όσο και τη ζωή του Αλέξανδρου. Η μητέρα του Ολυμπιάδα λέγεται ότι ήταν γόησσα φιδιών. Τη νύχτα πριν από το γά­μο της με το Φίλιππο, η Ολυμπιάδα ονειρεύτηκε ότι μπήκε στο σώμα της ένας κεραυνός που την γέμισε φωτιά. Ο Φίλιππος, από την άλλη, μετά το γάμο τους είδε κι αυτός σε όνειρο πως σφράγισε το σώμα της γυναίκας του με μια σφραγίδα που είχε την εικόνα ενός λιονταριού.

Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι η Ολυμπιάδα συνήθιζε να παίρνει στο κρεβάτι της φίδια και, μάλιστα, πως ο Φίλιππος την είχε δει ένα βρά­δυ να πλαγιάζει με ένα φίδι, που ίσως να ήταν κάποιος θεός μετα­μορφωμένος.

KaerstBerveHamiltonBelochHammond, κ.ά.) αναφέρει ως ημερομηνία γέννησης του Αλέξανδρου την 6η η­μέρα του μήνα Αώου, που αντιστοιχεί με τις αρχές του Ιουλίου, δη­λαδή την περίοδο εκείνη που άρχιζαν οι πλημμύρες του Νείλου και οι αρχαίοι ονόμαζαν «ημέρες του Σκύλου». Η σχέση του Αλέξανδρου με τον Άμμωνα-Δία επιβεβαιώθηκε και α­πό τους ιερείς του ομώνυμου μαντείου, όταν αυτός έφτασε στην ό­αση Σίβα. Εκεί τον ανακήρυξαν «παιδί του Δία» και άφησαν έμμεσα να εννοηθεί πως δεν είναι γιος του Φιλίππου. Το μαντείο αυτό είχε συμβουλευτεί και ο Ηρακλής, που θεωρείται πρόγονος των Μακεδόνων. Η Ολυμπιάδα άλλωστε πίστευε πως ο γιος της ήταν προορι­σμένος να σώσει την Αίγυπτο από το βάρβαρο Πέρση κατακτητή. Ο Αλέξανδρος υιοθέτησε ως βασικά σύμβολα του τα κέρατα και τον κεραυνό του Άμμωνα-Δία και το στέμμα της Ίσιδος με τα τρία οκτάκτινα αστέρια, και μάλιστα προς τιμή της έχτισε ναό στην Αλεξάνδρεια, στην πόλη που έφερε τ’ όνομα του.

Το Αστέρι της Βεργίνας

Το 1977 ο Μανόλης Ανδρόνικος έφερε στο φως τους βασιλικούς τάφους της Βεργί­νας. Ανάμεσα στους άλλους θησαυρούς βρέθηκε και μια χρυσή λάρνακα με τα οστά του Φιλίππου και η οποία έφερε ως διάκοσμο το 16κτινο αστέρι και τρία ελάσματα με 8κτινα αστέρια. Έγινε λοι­πόν φανερό, πως τα αστέρια αυτά απο­τελούσαν το έμβλημα της Μακεδόνικης δυναστείας. Έτσι άρχισε και η όλη φιλο­λογία γύρω από τη σημασία και το νόη­μα του συμβόλου.

Καταρχήν, πρέπει να πούμε πως υπάρχουν πολλά είδη αστεριών με διάφορους αριθμούς ακτινών, αλλά πιο συχνά συναντούμε αστέρια με 8,16 και 32 ακτίνες. Το έμβλημα αυτό πρω­τοεμφανίστηκε το 2500 π.Χ., στη Βαβυλωνία και λίγο αργότερα στη Χαλκηδώνα. Το 18″ αι. στην Ασσυρία και τη Συρία κατά το 1700 -1300 π.Χ. στο Φοι­νικικό, Χιττικό και Μινωικό πολιτισμό. Περί τα μέσα του 6ου π.Χ. αι. είναι πλέον γνωστό στον ελληνικό χώρο, ε­νώ λίγο πριν τον 5° αι. αρχίζει να κυκλοφορεί και σε νο­μίσματα. Έναν αιώνα μετά διαδίδεται στην Ιταλία, ο Μέγας Αλέξανδρος φτάνοντας αργότερα με τους Ρωμαίους στην Ιβηρική χερσόνησο.

Ανάλογα με τη σκοπιά του κάθε ερευνητή, το άστρο συμβόλιζε πότε τον Ήλιο και πότε το Σείριο. Γεγονός πάντως είναι ότι όλες οι μορ­φές που κατά καιρούς το συνόδευαν ήταν θεότητες άμεσα ή έμμε­σα συσχετισμένες με τη λατρεία του Σείριου, όπως: η Ίσις, η Ιστάρ, ο Διόνυσος, ο Πάνας, ο Ωκεανός, οι Κάβειροι, η Κυβέλη, οι Διόσκου­ροι (που για μερικούς ταυτίζονται με τους Κάβειρους), η Άρτεμις, η τριπλή Εκάτη, ο Ήφαιστος, η Ήρα, ο Ηρακλής και ο Σείριος, ο Εω­σφόρος και ο Έσπερος (θεότητες που σχετίζονται με τη λατρεία των Καβείρων, της Ίσιδας και του Μίθρα), ο Δίας με διπλή όψη (ουράνιος ή διονυσιακός), ο δικέφαλος Άμμων-Δίας, ο Μινώταυρος κ.λπ. 

Στο νομίσματα των νήσων του Αιγαίου συναντούμε το άστρο δίπλα στο Δία και σ’ έναν σκύλο που βγάζει ακτίνες. Στη Βαβυλωνία υπάρχουν πάρα πολλές σφραγίδες και πολύτιμοι λί­θοι που έχουν σκαλισμένο επάνω τους ένα 8ακτινο αστέρι. Στις απει­κονίσεις αυτές, το αστέρι βρίσκεται κοντά σ’ έναν άνθρωπο-ψάρι. Πρόκειται για τον αμφίβιο θεό Οάννες. Στην Αίγυπτο πάλι βλέπουμε συχνά τρία 8ακτινα αστέρια στα μαλλιά της Ίσιδας. Μάλιστα, το στέμμα έχει, στην κορυφή του , ένα μεγαλύτερο και στα πλάγια δύο μικρότερα αστέρια, τα οποία ίσως συμβολίζουν τους συνοδούς του Σείριου.

Aθηναίοι, Λάκωνες, Μακεδόνες) προσπαθούσε να εξαπλώσει την εξουσία του και ταυτόχρονα να ενώσει τους Έλληνες κά­τω από μία αρχή. Αυτή η ανάδυση και η ομογενοποίηση όλων των στοιχείων της κάθε πόλης-κράτους ξεχωριστά ήταν, κάτι που συνέβαινε μόνο στην Ελλάδα και δεν έγινε ποτέ στην Αίγυπτο, αλλά ούτε και στο λατινικό κόσμο. Ο Σείριος και η λατρεία της «Μεγάλης Μητέρας» στον ελληνικό χώρο εμπλουτίστηκαν, παραλλάχτηκαν και μορφοποιήθηκαν με βάση την ελληνική φιλοσοφία και πραγματικότητα. Ένας ολόκληρος πολύπλοκος μυστικισμός υπάρχει γύρω από το Μακεδόνικο Άστρο, που έχει πάρα πολλές προεκτάσεις, πάντα δορυφορικά γύρω από το Σείριο, τον αστερισμό που εξακολουθεί να κρατά φυλαγμένα τα μυστικά του στο νυχτερινό ουρανό…

 των

 ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΝΗ,

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΣΥΜΕΩΝΑΚΗ, 

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΥΜΠΟΥΝΗ

Η Γ. ΚΟΥΜΠΟΥΝΗ είναι συγγραφέας, πτυχιούχος του Τμήματος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιταλία.

 Ο Ε. ΣΥΜΕΟΝΑΚΗΣ είναι ερευνητής-μεταφραστής και η Χ. ΚΟΥΜΠΟΥΝΗ φιλόλογος.

erevna-enimerwsi