Σαν σήμερα στις 27 Σεπτεμβρίου του 1831 ο πρώτος κυβερνήτης
της Ελλάδος πέφτει νεκρός από τα βόλια των Μαυρομιχαλαίων ,έξω από τον
Ιερό ναό του Αγίου Σπυρίδωνα Ναυπλίου , την ώρα που πήγαινε να
εκκλησιαστεί. 188 χρόνια μετά στον Ιερό ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο
Ναύπλιο, τελέσθηκε το μνημόσυνο για τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδος
Ιωάννη Καποδίστρια.
Παρουσία του αντιδημάρχου Ναυπλιέων Κωνσταντίνου Ρούτουλα τελέσθηκε
θεία λειτουργία και μνημόσυνο για τον Ιωάννη Καποδίστρια. Την θεία
λειτουργία και το μνημόσυνο τέλεσε ο εφημέριος του Μητροπολιτικού Ι.Ν
Αγίου Γεωργίου πρωτοπρεσβύτερος π. Παναγιώτης Κιντής. Ο Ιωάννης
Καποδίστριας ήταν Έλληνας πολιτικός και διπλωμάτης. Διετέλεσε Υπουργός
Εξωτερικών της Ρωσίας και πρώτος Κυβερνήτης του ανεξάρτητου Ελληνικού
Κράτους, το οποίο ίδρυσε εκ θεμελίων και με την προσωπική του περιουσία.
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 11 Φεβρουαρίου 1776 την περίοδο της
Ενετοκρατίας. Ο πατέρας του Αντώνιος – Μαρία καταγόταν από οικογένεια
ευγενών, καθώς ένας από τους πρόγονούς του είχε λάβει τον τίτλο του Κόμη
από τον Δούκα της Σαβοΐας Κάρολο Εμμανουήλ τον Β’. Ο τίτλος εισήχθη στη
«Χρυσή Βίβλο» (Libro d’ Oro) των ευγενών της Κέρκυρας το 1679 και έλκει
την καταγωγή του από το ακρωτήριο Ίστρια της Αδριατικής, το σημερινό
Κόπερ της Σλοβενίας. Η οικογένεια της μητέρας του Διαμαντίνας
(Αδαμαντίας) Γονέμη, ήταν επίσης εγγεγραμμένη στη «Χρυσή Βίβλο» από το
1606.
Ο νεαρός Ιωάννης σπούδασε ιατρική, φιλοσοφία και νομικά στο
Πανεπιστήμιο της Παταβίας (Πάντοβα) της Ιταλίας. Το 1797 εγκαταστάθηκε
στη γενέτειρά του Κέρκυρα και άσκησε το επάγγελμα του ιατρού –
χειρούργου. Δύο χρόνια αργότερα, όταν η Ρωσία και η Τουρκία κατέλαβαν
για λίγο τα Επτάνησα, του ανατέθηκε η διοίκηση του στρατιωτικού
νοσοκομείου.
Το 1801 τα Επτάνησα αυτονομούνται και ο Ιωάννης Καποδίστριας γίνεται
ένας από τους δύο διοικητές της Ιονίου Πολιτείας, σε ηλικία 25 ετών.
Χάρη στην πολιτική του οξυδέρκεια και πειθώ απέτρεψε την εξέγερση της
Κεφαλλονιάς, που θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες στη συνοχή του νεότευκτης
πολιτείας. Έδειξε ευαισθησία και προσοχή στις ανησυχίες των Επτανησίων
και πήρε πρωτοβουλίες για τη αναθεώρηση επί το δημοκρατικότερο του
επτανησιακού συντάγματος, που είχαν επιβάλει Ρώσοι και Τούρκοι υπό τον
τίτλο «Βυζαντινό Σύνταγμα».
Τον Ιανουάριο 1809 ο Καποδίστριας εισήλθε στη διπλωματική υπηρεσία
της Ρωσίας, κατόπιν προσκλήσεως του Τσάρου Αλέξανδρου Α’. Το 1813,
διορίστηκε εκπρόσωπος της Ρωσίας στην Ελβετία, στην πρώτη του μεγάλη
αποστολή, με σκοπό να συνεισφέρει στην απαλλαγή της από την επιρροή του
Ναπολέοντα. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ενότητα, ανεξαρτησία και την
ουδετερότητα της Ελβετίας και συνεισέφερε τα μέγιστα στο ελβετικό
σύνταγμα, που προέβλεπε 19 αυτόνομα κρατίδια (καντόνια) ως συστατικά
μέλη της ελβετικής ομοσπονδίας.
Συμμετείχε στο Συνέδριο της Βιέννης, που έθεσε τις βάσεις της «Ιεράς
Συμμαχίας», ως μέλος της ρωσικής αντιπροσωπίας, αποτελώντας το
φιλελεύθερο αντίβαρο στην αντιδραστική πολιτική του αυστριακού πρίγκιπα
Μέτερνιχ. Πέτυχε την εξουδετέρωση της αυστριακής επιρροής, την
ακεραιότητα της Γαλλίας υπό Βουρβόνο μονάρχη, μετά την πτώση του
Ναπολέοντα, καθώς και τη διεθνή ουδετερότητα της Ελβετίας, υπό την
εγγύηση των Μεγάλων Δυνάμεων.
Μετά τις μεγάλες του διπλωματικές επιτυχίες, ο Τσάρος τον έχρισε
Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας από το 1816 έως το 1822. Ο
Καποδίστριας, όμως, δεν ξέχασε τη γενέτειρά του και τα Επτάνησα, που
είχαν περάσει κάτω από τον ασφυκτικό έλεγχο της Μεγάλης Βρετανίας. Το
1819 μετέβη στο Λονδίνο και προσπάθησε ματαίως να πείσει τη βρετανική
κυβέρνηση να μετριάσει το αυταρχικό καθεστώς που είχε επιβάλει στα Ιόνια
Νησιά.
Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει
το αξίωμά του, καθώς είχε διαφωνήσει ανοιχτά με τον τσάρο Αλέξανδρο, που
καταδίκαζε κάθε επαναστατική κίνηση στην Ευρώπη, πιστός στις αποφάσεις
της Ιεράς Συμμαχίας. Το 1822 εγκαταστάθηκε στη Γενεύη της Ελβετίας, όπου
έχαιρε υπόληψης για την προσφορά του στη δημιουργία της Ελβετικής
Ομοσπονδίας, λαμβάνοντας τον τίτλο του επίτιμου πολίτη. Παρέμεινε εκεί
έως το 1827, βοηθώντας ποικιλοτρόπως το επαναστατημένο έθνος.
Στις 30 Μαρτίου 1827 η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον εξέλεξε
Κυβερνήτη του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους, σε μία περίοδο που η
Επανάσταση καρκινοβατούσε. Έπειτα από επίπονες διαβουλεύσεις στις
ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την εξασφάλιση της απαραίτητης υποστήριξης
για το ελληνικό κράτος, έφτασε στο Ναύπλιο στις 7 Ιανουαρίου 1828,
γενόμενος δεκτός με ζητωκραυγές και ενθουσιώδεις εκδηλώσεις από τον λαό.
Δύο ημέρες αργότερα μετέβη στην Αίγινα, η οποία είχε κριθεί
καταλληλοτέρα από το Ναύπλιο ως προσωρινή έδρα της Κυβέρνησης.
Η πρώτη επαφή του με την ηπειρωτική Ελλάδα υπήρξε αποκαρδιωτική, λόγω
της κατάστασης που επικρατούσε στο πολιτικό σκηνικό. Οι αντιπαλότητες
που είχαν προκύψει μεταξύ των φατριών κατά τη διάρκεια της επανάστασης
δεν είχαν κοπάσει, ενώ η χώρα είχε καταστραφεί και η οικονομία της
τελούσε υπό πτώχευση.
Ερχόμενος στο Ναύπλιο, ο Καποδίστριας βρήκε την Ελλάδα χωρίς
δικαστική οργάνωση. Γνωρίζοντας ότι η απονομή της δικαιοσύνης αποτελεί
θεμέλιο για τη δημιουργία μιας ευνομούμενης πολιτείας, ενδιαφέρθηκε
προσωπικά για τη δημιουργία δικαστηρίων και τη στελέχωσή τους με το
κατάλληλο προσωπικό. Οργάνωσε, ακόμη, τη διοίκηση του κράτους και ίδρυσε
Στατιστική Υπηρεσία, η οποία διενήργησε την πρώτη απογραφή.
Αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις υπό ενιαία διοίκηση, πετυχαίνοντας
αφενός να καταπολεμήσει το κατεστημένο των οπλαρχηγών και αφετέρου να
παρεμποδίσει την Οθωμανική προέλαση, όπως έδειξε η Μάχη της Πέτρας, όπου
ο ελληνικός στρατός εμφανίσθηκε πειθαρχημένος και συγκροτημένος στην
τελευταία μάχη του Αγώνα. Ο Καποδίστριας αντιμετώπισε επιτυχώς την
πειρατεία, αναθέτοντας στον ναύαρχο Μιαούλη την καταστολή της. Εφάρμοσε
την πρακτική της απομόνωσης (καραντίνας) των κοινοτήτων που πλήττονταν
από τις επιδημίες του τύφου, της ελονοσίας και άλλων μολυσματικών
ασθενειών. Προσπάθησε να ανοικοδομήσει το κατεστραμμένο εκπαιδευτικό
σύστημα της Ελλάδας, ιδρύοντας πολλά αλληλοδιδακτικά σχολεία, καθώς και
το Ορφανοτροφείο της Αίγινας.
Ο Καποδίστριας ενδιαφέρθηκε αποφασιστικά για τη γεωργία, που
αποτελούσε τον ακρογωνιαίο λίθο της ελληνικής οικονομίας. Εισήγαγε
πρώτος την καλλιέργεια της πατάτας, με ένα τρόπο που έδειχνε τη βαθειά
του γνώση για τον ψυχισμό του Έλληνα εκείνης της εποχής. Διέταξε,
λοιπόν, να αποθέσουν ένα φορτίο με πατάτες στο λιμάνι του Ναυπλίου και
προέτρεψε τον καθένα να πάρει όσες θέλει. Συνάντησε, όμως, την παγερή
αδιαφορία των πρωτευουσιάνων. Στη συνέχεια τοποθέτησε φρουρούς στο
φορτίο και αμέσως σχεδόν στο Ναύπλιο κυκλοφόρησαν ψίθυροι ότι για να
φυλάσσεται το φορτίο κάτι το πολύτιμο θα περιέχει. Οι άνθρωποι
μαζεύτηκαν στο λιμάνι και λοξοκοίταζαν τις πατάτες. Άρχισαν σιγά-σιγά να
τις κλέβουν κάτω από τη μύτη των φρουρών και στο τέλος έκαναν όλες
φτερά. Δεν γνώριζαν, όμως, ότι ο Καποδίστριας είχε διατάξει τους
φρουρούς να κάνουν τα στραβά μάτια. Με αυτή την ευφυή κίνηση, η πατάτα
έγινε τότε μέρος της καθημερινής διατροφής του Έλληνα.
Οι πολιτικές κινήσεις του Καποδίστρια προκάλεσαν τη δυσαρέσκεια, τόσο
των οπαδών του συνταγματικού πολιτεύματος, όσο και των προκρίτων και
των ναυτικών. Η αίγλη που τον περιέβαλε άρχισε να διαλύεται. Η αδυναμία
ικανοποιήσεως όλων των αιτημάτων, σε συνδυασμό με την καθυστέρηση
διεξαγωγής των εκλογών, έδωσαν την αφορμή για το σχηματισμό ισχυρής
αντιπολίτευσης κατά του Κυβερνήτη. Ο Καποδίστριας κατηγορήθηκε ακόμη ότι
αγνόησε τη μακρά κοινοτική παράδοση της χώρας και θέλησε να
μεταφυτεύσει από την αλλοδαπή θεσμούς, μη προσιδιάζοντες στην τότε
πραγματικότητα.
Η πρώτη δυναμική αντιπολιτευτική ενέργεια ήλθε με τα στασιαστικά
κινήματα της Ύδρας το 1829, που επιδίωκαν την ανατροπή του Καποδίστρια.
Ζήτησαν από τον Μιαούλη να καταλάβει τον ναύσταθμο του Πόρου, πριν
προλάβει ο διοικητής του Κανάρης να έλθει εναντίον της Ύδρας. Ο
Καποδίστριας παρακάλεσε τον ναύαρχο Ρίκορντ να επιτεθεί κατά των
στασιαστών. Πράγματι, ο ρώσος ναύαρχος απέκλεισε το ναύσταθμο και προ
του κινδύνου να συλληφθεί ο Μιαούλης ανατίναξε τη φρεγάτα Ελλάς και την
κορβέτα Ύδρα (τα δύο πιο αξιόπλοα πλοία του ελληνικού στόλου) και
διέφυγε στην Ύδρα. Η αντίδραση κατά του Κυβερνήτη διογκωνόταν. Οι
Μανιάτες αρνούνταν να πληρώσουν τους φόρους προς την κεντρική εξουσία
και στασίασαν με τη σειρά τους.
Μοιραία στάθηκε η αντιπαλότητα του Καποδίστρια με τους
Μαυρομιχάληδες, την ισχυρότερη οικογένεια της Μάνης. Ο Καποδίστριας συν
το χρόνω γινόταν όλο και πιο ευερέθιστος και δύσπιστος έναντι όλων. Δεν
είχε την απαραίτητη αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία, με συνέπεια την
αδικαιολόγητη όξυνση των προσωπικών παθών. Σε αυτή την κατάσταση θα
πρέπει να αποδοθεί και ο σκληρός τρόπος συμπεριφοράς του κατά του
γηραιού Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Ο Καποδίστριας διέταξε τη σύλληψή του και
τον εγκλεισμό του στη φυλακή. Τον αδελφό του Κωνσταντίνο και τον υιό
του Γεώργιο τους κρατούσε στο Ναύπλιο, όπου είχε μεταφερθεί η πρωτεύουσα
του νεοελληνικού κράτους. Το γεγονός αυτό εξέθρεψε το μίσος και την
ανάγκη εκδίκηση από την πλευρά των Μαυρομιχαλαίων.
συνέχεια
https://orthodoxia.online/%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%ac%ce%b4%ce%b1/%cf%83%ce%b1
