Τα Χρυσάνθεμα ή Αγιοδημητριάτικα στη Λογοτεχνία, Τέχνη , Μυθολογία

Maria Dimitriou

3 ώρες ·

 

homouniversalisgr.blogspot.com

Τα Χρυσάνθεμα ή Αγιοδημητριάτικα στη Λογοτεχνία, Τέχνη , Μυθολογία

 

 

 

 

Harold Harvey - Μαζεύοντας χρυσάνθεμα. 1915.

Χρυσάνθεμα ή Αγιοδημητριάτικα: Σύμβολο της αισιοδοξίας και της χαράς.

Ονομάστηκαν έτσι από το ελληνικό πρόθεμα «Chrys-« που σημαίνει χρυσό, το αρχικό χρώμα και «-ανθέμιο,» που σημαίνει λουλούδι.

Ονομάζεται και Οκτωβρίνι μιας και βρίσκεται σε πλήρη άνθηση τις ημέρες της γιορτής του Αγίου Δημητρίου τον μήνα Οκτώβριο. Είναι γνωστό και ως Παρθενούλι ή Παρθένιο, ονομασία την οποία συναντάμε σε αναφορές του Διοσκουρίδη.

Είναι το σύμβολο του ήλιου, οι Ιάπωνες θεωρούν ότι η ομαλή εξέλιξη των πετάλων του χρυσάνθεμου εκπροσωπεί την τελειότητα, και ο Κομφούκιος υποστήριζε ότι πρέπει να χρησιμοποιείται ως αντικείμενο διαλογισμού.

Λέγεται ότι όταν ένα πέταλο από αυτό το λουλούδι τοποθετείται στο κάτω μέρος του ποτηριού με κρασί τότε υπόσχεται μια μακρά και υγιή ζωή .

Κινέζικη κουλτούρα: Το αρχαίο κινεζικό όνομα του είναι «Chu.» Η κινεζική πόλη chu-Hsien, που σημαίνει «πόλη χρυσάνθεμων» ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του. Επιπλέον, υπάρχει μια θεωρία η οποία υποστηρίζει πως αν θέλει κάποιος να είναι ευτυχής στην διάρκεια της ζωής του τότε αρκεί να φυτέψει πολλά χρυσάνθεμα στον κήπο του. Τέλος, στην επαρχία της Κίνας χρησιμοποιούν το φυτό ως καθαριστή της ατμόσφαιρας, ενώ του προσδίδουν τον συμβολισμό του φθινοπώρου και της ανάπαυσης.

Οι Βουδιστές είναι λάτρεις του χρησιμοποιώντας αυτό το λουλούδι σε προσφορές. Διαθέτει την συμβολική των ισχυρών γιανγκ της ενέργειας και είναι το λουλούδι της καλής τύχης του σπιτιού.

Στη βικτοριανή γλώσσα των λουλουδιών, όπου η ομιλία και τα συναισθήματα εκφράζονταν με τον κώδικα των λουλουδιών, τα κίτρινα χρυσάνθεμα σήμαιναν ερωτικές εξελίξεις. Τα κόκκινα χρυσάνθεμα σήμαιναν: μια πρόταση, πρόσκληση για να ξεκινήσει μια νέα σχέση.

Τα λευκά χρυσάνθεμα σήμαιναν: «Να είμαστε ειλικρινείς», ένα αίτημα για απόλυτη ειλικρίνεια. Τα βιολετί χρυσάνθεμα σήμαιναν, μια χαρούμενη επιθυμία για ευεξία, για παιχνίδι.

Τα χρυσάνθεμα έχουν ιδιαίτερη σημασία και στα όνειρά μας. Δείχνουν μια εξέλιξη του εσωτερικού εαυτού, κατά τη διάρκεια μιας ταραχώδους χρονικής περιόδου της ζωής. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να αντιπροσωπεύουν μια περίοδο βαθιάς προσωπικής ανάπτυξης που σφυρηλατήθηκε από κακουχίες ή συγκρούσεις, το αποτέλεσμα της οποίας οδηγεί σε μια πιο ισχυρή, πιο συνειδητοποιημένη στάση ζωής.

Claude Monet 

Το Χρυσάνθεμο στη μυθολογία:

♦ Ένας Γιαπωνέζικος Μύθος λέει πως μια φορά κι έναν καιρό ζούσε στην Ιαπωνία μια όμορφη κοπέλα που ήταν αρραβωνιασμένη μ’ ένα αρχοντόπουλο. Κοντά στη πόλη τους, στα γειτονικά βουνά, έμενε σε μια μεγάλη σπηλιά ένας δράκος. Ένας πελώριος δράκος που είχε ανθρώπινη λαλιά κι έλεγαν γι’ αυτόν πως δεν ενοχλούσε αυτούς που δεν τον ενοχλούσαν. Μια μέρα η όμορφη Γιαπωνεζούλα έχασε τον αρραβωνιαστικό της. Έψαξε παντού, ρώτησε όλο τον κόσμο, αλλά κανείς δεν μπόρεσε να της δώσει καμία πληροφορία. Μετά από δέκα μέρες κάποιος της είπε πως το παλικάρι μάλλον είχε πέσει στα χέρια του μεγάλου δράκου. Τη συμβούλεψε να μην πάει να τον αναζητήσει γιατί θα έβαζε τη ζωή της σε κίνδυνο. Μα η κόρη αγαπούσε τόσο τον αρραβωνιαστικό της που δε δίστασε ούτε στιγμή και έφυγε αποφασισμένη για τη σπηλιά του δράκου. Ύστερα από μισή μέρα δρόμο έφτασε στα βουνά και μόλις πλησίασε τους μεγάλους βράχους, είδε το φοβερό δράκο να βγαίνει από τη σπηλιά του.

-Τι ζητάς εσύ εδώ; τη ρώτησε ο δράκος. Δε με φοβάσαι;

-Δε σε φοβάμαι γιατί μου έχουν πει πως είσαι καλός και δίκαιος, του απάντησε με θάρρος η κοπέλα. Γιατί όμως αιχμαλώτισες τον αρραβωνιαστικό μου χωρίς να φταίξει σε τίποτε;

-Είμαι καλός με τους καλούς και κακός με τους κακούς, της απάντησε ο δράκος. Ο αρραβωνιαστικός σου μίλησε άσχημα για μένα, το έμαθα και έτσι τον αιχμαλώτισα. Θα τον κρατήσω για να με υπηρετεί σαν σκλάβος όλη την υπόλοιπη ζωή του.

Η κοπέλα έπεσε τότε με κλάματα μπροστά στα πόδια του και τον παρακάλεσε να τους λυπηθεί και ν’ αφήσει το παλικάρι ελεύθερο.

-Άκουσε, της είπε ο δράκος, ύστερα από λίγο. Θα σου κάνω τη χάρη και θα τον αφήσω ελεύθερο, αρκεί να μου φέρεις ένα χρυσάνθεμο που να έχει εκατό πέταλα.

Η κοπέλα χωρίς να το πολυσκεφτεί δέχτηκε. Ως την εποχή εκείνη τα χρυσάνθεμα είχαν μόνο τριάντα πέταλα, μα εκείνη δεν το ήξερε. Γύρισε λοιπόν στην πόλη κι άρχισε να ψάχνει.

– Μην ψάχνεις άδικα, τη συμβούλεψαν όλοι. Δεν υπάρχει πουθενά χρυσάνθεμο με εκατό πέταλα.

Πάνω στην απελπισία της η κοπέλα σκέφτηκε κάτι. Έκοψε από τον κήπο της ένα χρυσάνθεμο και με μεγάλη υπομονή άρχισε να χαράζει τα πλατιά του πέταλα, με μια καρφίτσα των μαλλιών της. Σιγά-σιγά, με άπειρη υπομονή κατάφερε να χαράξει τα πέταλα σε εκατό λεπτά κομμάτια. Έτσι, επέστρεψε στη σπηλιά του δράκου με το λουλούδι.

– Σου έφερα το χρυσάνθεμο με τα εκατό πέταλα, του αποκρίθηκε το κορίτσι.

Ο δράκος πήρε περίεργος το χρυσάνθεμο, μέτρησε τα πέταλα και τα βρήκε εκατό. Άφησε τότε ελεύθερο το παλικάρι, όπως είχε υποσχεθεί. Το αγαπημένο ζευγάρι γύρισε ευτυχισμένο στην πόλη κι από τότε λένε πως τα χρυσάνθεμα δεν ξαναβγήκαν με τριάντα πέταλα.

Claude Monet 

♦ Ένας άλλος Γιαπωνέζικος Μύθος λέει ότι στην αρχή υπήρχαν τόσοι πολλοί θεοί στον ουρανό, ώστε κάποιοι, συμπεριλαμβανομένων του θεού Izanagi και της θεάς Izanami, εστάλησαν στη γη. Εκεί η θεά δημιούργησε τους θεούς των ανέμων, των βουνών, της θάλασσας και άλλους. Μόλις έφτιαξε το θεό της φωτιάς, κάηκε. Ο Izanagi δεν πρόλαβε την Izanami κι έτσι μετά την ακολούθησε στη χώρα της Μαύρης Νύχτας, όπου εκείνη είχε πάει. Μόλις κατάφερε να την αντικρίσει τον κυνήγησε μια γριά μάγισσα. Ο Izanagi μόλις που κατάφερε να γλιτώσει κι έτσι γύρισε στη γη για να εξαγνιστεί στο ποτάμι. Όπως έριξε τα ρούχα του στο χώμα, δημιουργήθηκαν δώδεκα θεοί. Τα κοσμήματά του έγιναν λουλούδια. Το ένα του βραχιόλι έγινε αγριόκρινο, το άλλο λωτός και το περιλαίμιό του έγινε ένα κίτρινο χρυσάνθεμο.

♦ Σύμφωνα με ένα κινέζικο μύθο, περίπου 3000 χρόνια πριν, ένας αυτοκράτορας πληροφορήθηκε ότι το νησί Dragonfly είχε ένα μαγικό βότανο που μπορούσε να τον κάνει και πάλι νέο. Αλλά επειδή μόνο νέοι μπορούσαν να το μαζέψουν, έστειλε δώδεκα νέους και δώδεκα νέες να βρουν και να το συλλέξουν. Έφτασαν στο νησί μετά από πολλές καταιγίδες και επιθέσεις από θαλάσσια τέρατα, αλλά το νησί ήταν έρημο. Αποφάσισαν παρόλα αυτά να μείνουν εκεί. Το μόνο που βρήκαν ήταν ένα λουλούδι, το Χρυσάνθεμο, το οποίο ακόμα και σήμερα συμβολίζει το δεσμό των Κινέζων με τη χώρα τους.

Daniel Ridgway Knight - Xρυσάνθεμα. 

♦ Υπάρχει και ένας Ρώσικος μύθος σχετικά με το Χρυσάνθεμο: Ζούσε κάποτε σ’ ένα χωριό ένα ηλικιωμένο και πολύ φτωχό ανδρόγυνο. Η μόνη τους περιουσία ήταν ένα μικρό καλυβάκι και μια αγελάδα, που με το γάλα της ίσα-ίσα κατάφερναν να ζουν. Μια παραμονή Χριστουγέννων που είχε χιονίσει κι έκανε πολύ κρύο, ο γερο χωρικός αποφάσισε να πάει ως το κοντινό δάσος να μαζέψει λίγα ξύλα. Αύριο που θα ξημέρωνε η μεγάλη γιορτή δε θα έστρωναν ένα πλούσιο τραπέζι, όπως όλοι οι Χριστιανοί, αλλά ας είχαν τουλάχιστον αναμμένο το τζάκι τους για να ζεσταθούν. Μάζεψε μια αγκαλιά ξύλα κι ήταν έτοιμος να γυρίσει στο χωριό, όταν ξαφνικά άκουσε το κλάμα ενός μωρού πολύ κοντά του. Στην αρχή νόμισε πως έκανε λάθος, αλλά δεν άργησε να το ακούσει ξανά. Προχώρησε τότε προς το μέρος που ακούστηκε το κλάμα και βρέθηκε μπροστά σ’ ένα μισόγυμνο μωρό που ήταν ξαπλωμένο στο χιόνι.

-Καημενούλι μου, πώς βρέθηκες εδώ; είπε ο χωρικός και σήκωσε αμέσως το παγωμένο μωράκι στην αγκαλιά του. Ποιος άσπλαχνος σε παράτησε πάνω στο χιόνι;

Κρατώντας το μωρό με το ένα του χέρι και το δεμάτι με τα ξύλα με το άλλο, ξεκίνησε για την καλύβα του.

– Τίνος είναι αυτό το μωρό; τον ρώτησε παραξενεμένη η γυναίκα του μόλις τον είδε να μπαίνει. Ποιος σου το έδωσε;

Ο γέρος της εξήγησε ότι το βρήκε εγκαταλελειμμένο πάνω στο χιόνι.

-Ω, το καημενούλι! έκανε τότε η γριούλα και βούρκωσαν τα μάτια της από συγκίνηση. Θα το κρατήσουμε απόψε μαζί μας κι αύριο θα ρωτήσουμε να μάθουμε σε ποιον ανήκει.

Περιποιήθηκαν το μωρό, όπως μπορούσαν. Το έντυσαν, το τάισαν και άφησαν το τζάκι αναμμένο όλη νύχτα για να έχει αρκετή ζέστη.

Το επόμενο πρωί που ξύπνησε ο γέρος, πλησίασε το τζάκι, μα το μωρό είχε εξαφανιστεί. Κοίταξε παντού τριγύρω, μα τίποτα. Ξύπνησε και τη γυναίκα του. Έψαξαν κάθε γωνιά του σπιτιού, μα δεν το βρήκαν πουθενά. Ανησύχησαν πολύ. Φοβήθηκαν μήπως κάποιος είχε μπει και το πήρε. Ο γέρος αποφάσισε να πάει και να ρίξει μια ματιά στο μέρος που το βρήκε.

Βγήκε από την καλύβα και σε λίγη ώρα βρισκόταν εκεί. Έκπληκτος είδε σε εκείνο το σημείο, που βρισκόταν το προηγούμενο απόγευμα το μωρό, να έχει φυτρώσει ένα υπέροχο λουλούδι με πυκνά κίτρινα πέταλα.

Ένα λουλούδι να φυτρώσει μέσα στα χιόνια! Ήταν ένα θαύμα!

– Ναι, ήταν ο Χριστούλης! ψιθύρισε συγκινημένος ο γέρος, σταυροκοπήθηκε και έφυγε τρέχοντας για το σπίτι του.

Μα και στην καλύβα είχε γίνει ένα άλλο θαύμα. Η γριούλα είδε ξαφνικά το τραπέζι τους στρωμένο και φορτωμένο με πλούσια φαγητά. Τότε βεβαιώθηκαν και οι δύο αγαθοί γέροι ότι ο Χριστός είχε επιλέξει να περάσει μαζί τους τη νύχτα της γέννησής του.

Το λουλούδι που βρήκε ο χωρικός στα χιόνια ονομάστηκε Χριστάνθεμο, άνθος του Χριστού. Μα με τα χρόνια κι επειδή τα πέταλά του ήταν κίτρινα, ο κόσμος το ονόμασε Χρυσάνθεμο.

♦ Σύμφωνα με ένα Γερμανικό Μύθο, μια παγωμένη παραμονή Χριστουγέννων, στο Μαύρο δάσος της Γερμανίας, μια οικογένεια χωρικών έτρωγε το πολύ φτωχό δείπνο της, όταν ξαφνικά άκουσαν έναν δυνατό ήχο. Στην αρχή νόμισαν ότι ήταν ο άνεμος, όμως ο ήχος συνεχίστηκε κι έτσι άνοιξαν την πόρτα να δουν τι είναι. Στο κατώφλι αντίκρισαν ένα ζητιάνο. Τον έβαλαν γρήγορα μέσα, τον τύλιξαν με κουβέρτες γιατί ήταν παγωμένος και μοιράστηκαν μαζί του το φαγητό τους. Ξαφνικά οι κουβέρτες έπεσαν αποκαλύπτοντας έναν άντρα με φωτεινά λευκά ρούχα και φωτοστέφανο στο κεφάλι. Τους αποκάλυψε ότι ήταν ο Χριστός και έφυγε. Το επόμενο πρωί έξω από την πόρτα βρίσκοντας δύο λευκά χρυσάνθεμα.

Stanhope Alexander Forbes - Μαζεύοντας χρυσάνθεμα. 1903

Ιστορία:

Τα χρυσάνθεμα καλλιεργούνται στην Κίνα από τον 15ο αιώνα π.Χ. ως βότανα με τα βλαστάρια τους να χρησιμοποιούνται στις σαλάτες ενώ τα φύλλα και τα άνθη στο τσάι. Μέχρι το 1630 είχαν καταγραφεί περίπου 500 ποικιλίες. Η καλλιέργεια του στην Ιαπωνία άρχισε τον 8ο αιώνα μ.Χ.. Τα χρυσάνθεμα άρεσαν τόσο πολύ στους Ιάπωνες ώστε μια ποικιλία με 16 πέταλα που ονόμαζεται «ιτσιμοντζιγκίνου» αποτελεί το έμβλημα της αυτοκρατορικής οικογένειας της Ιαπωνίας. Το 1910 το χρυσάνθεμο ανακηρύχθηκε το εθνικό άνθος της Ιαπωνίας και υπάρχει ακόμη και μια «Γιορτή της Ευτυχίας» για να γιορτάσουν αυτό το λουλούδι κάθε χρόνο. Επίσης είναι το επίσημο λουλούδι της πόλης του Σικάγο.

Στην Ευρώπη τα χρυσάνθεμα έφτασαν στα μέσα του 17ου αιώνα. Η πρώτη επιτυχημένη καλλιέργεια χρυσανθέμων έλαβε χώρα το 1789 όταν ένας έμπορος από τηΜασσαλία έφερε από τη Κίνα τρεις ποικιλίες από τις οποίες μόνο μία επέζησε και ονομάστηκε «Παλιά Μοβ». Καλλιεργείται μια πλήρης γκάμα από χρώματα: λευκό, κίτρινο, πορφυρό έως κόκκινο.

http://ingolden.gr/
συνέχεια 

https://homouniversalisgr.blogspot.com/2018/10/blog-post_59.html?fbclid=IwAR250aEh2ZjqreXlX-VHrsCOWKUiqFkm2dwoOu2BJR0eseiYTkoq9s-yXKw

Ὕψωμα 731: Οἱ Θερμοπύλες ποὺ δὲν ἔπεσαν …Ποτέ !

Maria Dimitriou

3 ώρες ·

 

Πληροφορίες για αυτόν τον ιστότοπο

olympospress.blogspot.com

Ὕψωμα 731: Οἱ Θερμοπύλες ποὺ δὲν ἔπεσαν …Ποτέ ! (αφιέρωμα )

 

Ὕψωμα 731: Οἱ Θερμοπύλες ποὺ δὲν ἔπεσαν …Ποτέ ! (αφιέρωμα )

Στις αρχές Μαρτίου 1941, ο ίδιος ο Μπενίτο Μουσολίνι έφτασε στην Αλβανία για να παρακολουθήσει από κοντά τις επιχειρήσεις.

Κύριος στόχος, η διάσπαση του μετώπου σε μια γραμμή έξι χιλιομέτρων, από την Γκλάβα στο Μπούμπεσι.

Την επιχείρηση είχε αναλάβει το όγδοο ιταλικό σώμα στρατού, που έριξε στη μάχη τέσσερις μεραρχίες και δυο τάγματα μελανοχιτώνων, κρατώντας άλλες δύο σε εφεδρεία.

 Απέναντι τους, η πρώτη ελληνική μεραρχία που πολεμούσε συνεχώς από την αρχή της εκστρατείας.

Η πολυδιαφημισμένη «Εαρινή Επίθεση» των Ιταλών ξέσπασε στις 9 του Μάρτη του 1941 σε όλη τη γραμμή του μετώπου. Στις 26 του Μάρτη ο απολογισμός ήταν τραγικό.

 Δώδεκα ιταλικές μεραρχίες με άφθονα εφόδια είχαν ριχτεί σε έξι καταπονημένες ελληνικές και δεν πήραν ούτε σπιθαμή εδάφους.

Μεγάλη συμβολή στον Β’ ΠΠ είχε η χώρα μας. Πιο γνωστή στο ευρύ κοινό η Ελληνο-ιταλική σύγκρουση στην Πίνδο, η Μάχη των Οχυρών της Γραμμής Μεταξά και η Μάχη της Κρήτης.

Ένα περιστατικό ηρωικό από το ελληνο-αλβανικό μέτωπο που δεν είναι τόσο πολύ γνωστό, διαδραματίστηκε κατά την διάρκεια της «Εαρινής Επίθεσης» των Ιταλών στο Ύψωμα 731.

Το εν λόγω ύψωμα (υψόμετρο 731 μ.) βρίσκεται περί τα 20 χλμ. βόρεια της Κλεισούρας. Ήταν ένα από τα ισχυρότερα ερείσματα που κατέλαβε ο Ελληνικός Στρατός κατά τους χειμερινούς αγώνες, που προηγήθηκαν, κλειδί της όλης τοποθεσίας, στον κεντρικό τομέα της Αλβανίας.

Η παραμονή σε ελληνικά χέρια του υψώματος αυτού καταδίκαζε κάθε προσπάθεια των Ιταλών. Η αρχή της ιταλικής επίθεσης έγινε νωρίς το πρωί της 9ης Μαρτίου, με σφοδρή δράση του πυροβολικού με όλμους και αεροπορικό βομβαρδισμό των ελληνικών θέσεων.

Ένας τιτάνιος αγώνας διεξήχθη. Στο ύψωμα 731, καθώς και στα γειτονικά υψώματα, πολέμησαν οι άνδρες του 5ου Συντάγματος της I Μεραρχίας πού κατάγονταν κυρίως από την Καρδίτσα και τα Τρίκαλα. Στο διάστημα από 9 έως 11 Μαρτίου 1941, πενήντα Τρικαλινοί θυσιάστηκαν ηρωικά, υπερασπιζόμενοι το ύψωμα.

Η τρίτη μέρα βρίσκει το 5° σύνταγμα Τρικάλων να έχει 586 άνδρες νεκρούς και τραυματίες, περίπου την μισή του δύναμη. (Απολογισμός της μάχης για τους Ιταλούς 1.000 νεκροί και 3.000 τραυματίες και για τους Έλληνες 145 νεκροί και 400 τραυματίες.)

Η τιτανομαχία του Υψώματος 731

Γράφει ο Δημήτρης Κωνσταντάρας- Σταθαράς: «Ελέγαμε: ένα Μαραθώνα ακόμα! Ελέγαμε: μια Σαλαμίνα ακόμα! Ελέγαμε: ακόμα ένα Εικοσιένα! Και ήρτες τέλος Συ Μητέρα-Μέρα…» Το ηρωικό έπος του 1940-41 τα έχει όλα, όσα διασαλπίζει με τη στεντόρεια φωνή του ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός.

Από τα βαθιά χαράματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 μέχρι τον Απρίλιο του 1941 διαδραματίστηκαν επικά γεγονότα, που προκαλούν τη συγκίνηση και το θαυμασμό μας. Εμείς οι νεότεροι τα διαβάζουμε στην Ιστορία.

 Η προηγούμενη όμως γενιά τα έζησε ενεργά και τα έγραψε με ιδρώτα και αίμα πάνω στα βουνά της Βορείου Ηπείρου και της Αλβανίας.

Το 731 αναδείχθηκε και Μαραθώνας και Σαλαμίνα και Εικοσιένα!» (ΑΡΧΕΙΟ Δ.Γ. ΚΑΣΛΑΣ, «ΣΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940-41 – Ο τιτάνιος αγώνας στο ύψωμα 731 μέσα από το ημερολόγιο του Ταξίαρχου Δημήτρη Κασλά», 15-2-2008.)

Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους της Εκδοτικής Αθηνών γράφει: «Επί 7 ημέρες, ως τις 15 Μαρτίου η μεραρχία δοκιμάστηκε σκληρά, αλλά απέκρουσε τα κύματα των επιτιθέμενων αντιπάλων. Οι επιθέσεις και αντεπιθέσεις άρχιζαν με πυκνό κανονιοβολισμό που κατέσκαβε τα υψώματα, για να καταλήξουν σε συμπλοκές, όπου το λόγο είχαν η χειροβομβίδα και η λόγχη.

Το ύψωμα 731, μεταξύ Αώου και Άψου, έμεινε θρυλικό.

Ως τις 19 Μαρτίου, μετά από σχετική τριήμερη ανάπαυλα, οι Ιταλοί εξαπέλυσαν κατά του υψώματος 731 όχι λιγότερες από 18 επιθέσεις.

Το «731», όπως έμεινε γνωστό στην πολεμική ιστορία και των δύο αντιπάλων, υπήρξε ίσως ένα από τα πιο αιματοβαμμένα υψώματα ολόκληρου του παγκοσμίου πολέμου». (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε. 1978, τόμος ΙΕ, σελ.441-442).

Ο λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Άγγελος Τερζάκης, πολεμιστής του 1940, γράφει: «Ξημερώνει η 10 Μαρτίου 1941 ,ημέρα Δευτέρα, και το πυροβολικό του Καβαλλέρο ξαναρχίζει. Ξαναρχίζει από την Τρεμπεσίνα, με πείσμα διπλό, γιατί η πρώτη μέρα χάθηκε κι αυτό είναι άσχημο για μιαν επίθεση, που πρέπει να το πετύχει στις πρώτες ώρες της.

Το κανονίδι τώρα απλώνεται ανατολικά, στο 731. Είναι τέτοιο που μόνο με τους θρυλικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί να παραβληθεί.

Τ’ ακούει και ζαρώνει περίτρομη η ψυχή του ανθρώπου.

Τα ελληνικά πυρά της έκοψαν την ορμή, ως που το μεσημέρι οι Ιταλοί ενισχυμένοι με νέες δυνάμεις, ξανάρχισαν, όμως, το πεζικό κατόρθωσε με μόνα τα δικά του να σπάσει το πρώτο κύμα του εχθρού.

 Στις 6 τ’ απόγεμα οι Ιταλοί άνοιγαν μεγάλη φωτιά κατά του 731. Χύμηξαν ύστερα με ταυτόχρονη προσπάθεια να το υπερκεράσουν από τη δημοσιά, ενώ έπιαναν και να βομβαρδίζουν την Τρεμπεσίνα. Είταν η έβδομη επίθεσή τους για το 731. Το ύψωμα έμπαινε πια, ζωσμένο με φλόγες στο θρύλο» (Άγγελος Τερζάκης, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΪΑ 1940-1941, Αθήναι 1964, σελ.177-178).

Τχης (ΠΖ) Δημήτριος Κασλᾶς, διοικητὴς τοῦ II/5 Τάγματος κατὰ τὴν μάχη τοῦ Ὑψώματος 731 (9-10 Μαρτίου 1941)

Ο τιτάνιος αγώνας στο ύψωμα 731 μέσα από το ημερολόγιο του Ταξίαρχου Δημήτρη Κασλά

Στο προσωπικό χειρόγραφο ημερολόγιο του Ταγματάρχη (τότε) Δημητρίου Κασλά, από το Πουρί Ζαγοράς, Διοικητή του ΙΙ (2ου) Τάγματος του 5ου Συντάγματος Τρικάλων, που με τους στρατιώτες του υπερασπίστηκε το ύψωμα 731, αναφέρει:

«(Ημέρα πρώτη: Κυριακή 9η Μαρτίου 1941, «έναρξις της επιθέσεως»)

(Πρωινές ώρες): Την 06:30 ώραν ήρξατο τρομακτικόν και καταιγιστικόν πυρ του εχθρικού Πυροβολικού και όλμων. Η πρώτη ομοβροντία μιας βαρέως Πυροβολαρχίας ερρίφθη ακριβώς την 06:30 ώραν επί του υψώματος 731, όπου ο Σταθμός Διοικήσεώς μου ήτο το σύνθημα της ενάρξεως της βολής.

Ο βομβαρδισμός συνεχίζεται με αυξάνουσαν έντασιν. Σμήνη αεροπλάνων ρίπτουν συνεχώς τα φορτία των επί των υψωμάτων 731 και 717. Το ύψωμα 731, όπου το Τάγμα μου, σείεται συνεχώς, σκόνη, φωτιά και καπνός, η ατμόσφαιρα είναι βαρειά, δύσκολα αναπνέει κανείς από τα αέρια των εκρήξεων, κόλασις πυρός, μας περιβάλλαν καπνοί και αι φλόγες, δεν ημπορούμε να διακρίνουμε τι γίνεται εις απόστασιν 10 μέτρων.

Το ύψωμα 731 ήτο δασωμένον με δέντρα ύψους 4-5 μέτρων, εντός διώρου έμεινε γυμνόν. Τα συρματοπλέγματά μας κατεστράφησαν, τα χαρακώματα ισοπεδώθηκαν, οι στρατιώται καλύπτονται εις τας οπάς των οβίδων και αγωνίζονται απεγνωσμένα να επανορθώσουν τας ζημίας, ιδίως να προστατεύσουν τα πολυβόλα και οπλοπολυβόλα από την καταστροφήν, από τις πέτρες και χώματα που εγείροντο από τας εκρήξεις.

Τα υπάρχοντα επί του υψώματος 731 δύο πυροβόλα των 6,5 και αντιαρματικός ουλαμός των 37 κατεστράφησαν ολοτελώς.

Περί την 07:30 ώραν κατόρθωσα να επικοινωνήσω τηλεγραφικώς δια λίγα λεπτά με τον Συνταγματάρχην Κετσέαν, επίσης μετά του Διοικητού του Συγκροτήματος Συνταγματάρχου Γεωργούλα Ν., οι οποίοι αγωνιούσαν να πληροφορηθούν την κατάστασίν μας. Με ερώτησαν εάν οι άνδρες του Τάγματος κρατούν τας θέσεις των, τους απάντησα ότι οι Λόχοι ευρίσκονται εις τας θέσεις των.

Μου διεβίβασεν την εξής Διαταγήν γραπτήν: «Επί των θέσεών σας θ’ αμυνθήτε μέχρις εσχάτων, Η Πατρίς, η Ανωτάτη Διοίκησις απαιτεί να κρατήσητε ψηλά την τιμήν των όπλων.».

…Του απήντησα: οτιδήποτε και αν συμβή δεν θα εγκαταλείψωμεν το 731 και έχω πεποίθησιν ότι δεν θα περάσουν οι Ιταλοί.

Περί την 8ην ώραν το Πυροβολικόν του εχθρού ήρχισε να επιμηκύνη την βολήν του εις τα μετόπισθεν του Τάγματος και την 08:30 έπαυσεν την βολήν του επί των υψωμάτων 731 και 717. ΄Ητο φανερόν πλέον ότι θα ήρχιζεν η επίθεσις των Ιταλών. Διέταξα τους Λόχους να ετοιμάσουν τα αυτόματα και να μη βάλουν από μεγάλας αποστάσεις, παρά μόνον όταν οι Ιταλοί θα έφθαναν εις ωρισμένα σημεία του εδάφους που υπεδείχθησαν επί τόπου εις απόστασιν περίπου 200 μέτρων.

Περί την 09:30 ώραν οι Ιταλοί χρησιμοποιούντες τας δεξιά του 5ου Λόχου βαθείας γραμμάς πλησιάζουν επικινδύνως και προσεγγίζουν τα κατεστραμμένα συρματοπλέγματα. Αρχίζει πλέον ο αγών διά της χειροβομβίδος. Οι Ιταλοί δοκιμάζουν με τρόμον και φωνάς τα καταστρεπτικά αποτελέσματα των αμυντικών μας χειροβομβίδων.

(Μεσημέρι): Την μεσημβρίαν προσπαθούν οι Ιταλοί να επαναλάβουν την επίθεσίν των, αλλά ευθύς ως αναπτύσσονται καθηλούνται και διασκορπίζονται από το Πυροβολικό και τα Πολυβόλα μας.

(Απόγευμα): Το απόγευμα και ενώ μέχρι της στιγμής εκείνης τα εχθρικά πυρά είχον αραιωθή, εκσπά και νέα επίθεσις μετά σφοδρού βομβαρδισμού, εφ’ ολοκλήρου του τομέως της Ι Μεραρχίας και ανασκάπτεται πάλιν το έδαφος από το πυροβολικόν και τας βόμβας αεροπλάνων.

Οι στρατιώται περιμένουν να πλησιάσουν τα εχθρικά τμήματα πεζικού, τα παραλαμβάνουν με τα αυτόματα και τα αποδεκατίζουν με επιτυχείς ριπές και όταν ο εχθρός χρησιμοποιή τας βαθείας γραμμάς και προσεγγίζει τα χαρακώματα, επιτίθενται διά της χειροβομβίδος και της λόγχης.

Οι Ιταλοί όμως δεν παραιτούνται. Δοκιμάζουν διά μία ακόμα φοράν, προτού νυκτώση, να διασπάσουν τας γραμμάς μας επί του υψώματος 731.Και η προσπάθεια αυτή αποκρούεται σε σοβαροτάτας απωλείας.

(Βράδυ): Η νύκτα μας βρίσκει όλους εξηντλημένους σωματικώς. Είμεθα όλη την ημέραν νηστικοί. Εν τούτοις κανείς δεν θέλει να φάγη. Έχουμε άφθονο κονιάκ.

 Οι Λόχοι δεν ζητούν ψωμί αλλά χειροβομβίδας αμυντικάς και σκαπανικά εργαλεία.

 Καθ’ όλην την νύκτα οι ημιονηγοί του Τάγματος, οι αφανείς αυτοί ήρωες επηγαινοερχόνταν εις τον σταθμόν εφοδιασμού διά να μας φέρουν εκατοντάδας φορτίων χειροβομβίδων, πυρομαχικών και λοιπών εφοδίων.

(Ημέρα δεύτερη: Δευτέρα 10 Μαρτίου 1941).

(Πρωινές ώρες): «Την 7ην πρωινήν ήρχισε πάλιν το ιταλικόν πυροβολικόν. Εις τας 9 ώρα αρχίζει η Ιταλική επίθεσις. Αυτήν την ημέραν κατευθύνεται προς το αριστερόν μας διά να υπερφαλαγγίσουν το 731 εκ του αριστερού.

Οι Ιταλοί κινούνται με μυρίας προφυλάξεις, τους καταλαμβάνει πρώτον το Πυροβολικόν μας και τους αποδεκατίζει. Το Πυροβολικόν των Ιταλών προσπαθεί να υποστηρίζει την κινουμένην φάλαγγα. Οι Ιταλοί προχωρούν κατά διαδοχικά κύματα με προφανή σκοπόν να καταλάβουν οπωσδήποτε το 731, χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν τας απωλείας των. Οι Ιταλοί φθάνουν εις απόστασιν από 50-100 μ. από την γραμμήν αντιστάσεως.

Διά να εξαπατήσουν τους στρατιώτας μας υψώνουν λευκά μανδίλια, προς στιγμήν υπέθεσαν ότι επρόκειτο να παραδοθούν. Αντελήφθην εκ πρώτης στιγμής ότι επρόκειτο περί απάτης. Επενέβην αμέσως, διέταξα έντασιν των πυρών διά χεροβομβίδων και τοπικήν αντεπίθεσιν.

 Οι Στρατιώται κραυγάζοντες την περίφημον πολεμικήν ιαχήν «αέρα» διά της λόγχης και των χειροβομβίδων αιφνιδιάζουν τους Ιταλούς, οι οποίοι αρχίζουν να τρέχουν προς τα οπίσω, μεταβαλόντες την υποχώρησίν των εις πανικόβλητον φυγήν. Η επίθεσις των συνετρίβη.

(Μεσημέρι): Ολίγον προ της μεσημβρίας διεξάγεται νέα προσπάθεια εις το ίδιο σημείον παρά Ιταλών κατόπιν πάλιν προπαρασκευής διά σφοδρού βομβαρδισμού και η επίθεσις αύτη συνετρίβη προ του ακαμάτου ηρωισμού των Λόχων, διά της λόγχης, μέχρι την 12:30 ώραν τρέπομεν εις νέαν άτακτον φυγήν τους Ιταλούς.

(Απόγευμα): … Εις τας 06:30 αρχίζει βομβαρδισμός επί των υψωμάτων 731 και 717 και μετ’ ολίγον νέα επίθεσις των Ιταλών και κατά των δύο πλευρών του υψώματος 731, δηλαδή εναντίον και των δύο Λόχων μου. Και η επίθεσις αυτή απεκρούσθη με βαρυτάτας απωλείας διά τον εχθρόν.

(Βράδυ): Προς το εσπέρας νομίζουν ότι θα κλονίσουν το ηθικόν των στρατιωτών μας, ρίπτουν δι’ αεροπλάνων χιλιάδας προκηρύξεις, καλούν τους στρατιώτας μας να ρίψουν τα όπλα και να σπεύσουν να παραδοθούν. Αι προκηρύξεις αυταί μόνον γέλωτας προσέφερον εις τους ηρωικούς οπλίτας.

Και η δευτέρα ημέρα της επιθέσεως έκλεισε με την απόλυτον διατήρησιν των θέσεών μας επί του υψώματος 731, καθώς επίσης και το δεξιά μου ΙΙΙ Τάγμα επί του υψώματος 717.»

Η «Εαρινή Επίθεση» των Ιταλών απέτυχε. Ο Μουσολίνι έφυγε ταπεινωμένος. Το ύψωμα 731 έγινε δόξα και το όνομά του γράφτηκε στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη: «731».

Πηγές:
+ ΑΡΧΕΙΟ Δ.Γ. ΚΑΣΛΑΣ, «ΣΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940-41 – Ο τιτάνιος αγώνας στο ύψωμα 731 μέσα από το ημερολόγιο του Ταξίαρχου Δημήτρη Κασλά», 15-2-2008.
+ Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Τρικάλων, Οδοιπορικό στο Ύψωμα 731, 17-3-2008.
+ asxetos.gr, «Το Ύψωμα 731 (Οι άγνωστες Θερμοπύλες του 1940)», 28-10-2008.

---

Τὸ 5ο Σύνταγμα Πεζικοῦ Τρικάλων ποὺ ντρόπιασε τὸν Μουσολίνι

(ΑΡΧΕΙΟ Δ.Γ. ΚΑΣΛΑΣ, «ΕΡΕΥΝΑ: Το 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων που ντρόπιασε τον Μουσολίνι!», 15-2-2008)

Στοιχεία που παρουσίασε σε διάλεξη του Φ.Ι.Λ.Ο.Σ. ο Ιωάννης Μυτιληναίος για την τιτανομαχία στο Ύψωμα 731.

Επιμέλεια αφιερώματος: Αποστόλης Ζώης

Μοναδικό φαινόμενο ηρωϊσμού και αυταπάρνησης αποτελεί η απόκρουση της εαρινής ιταλικής επίθεσης από 9 έως 25 Μαρτίου 1941, από το 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων στην τιτανομαχία του Υψώματος 731, σύμφωνα με όσα επεσήμανε σε διάλεξη η οποία πραγματοποιήθηκε στα Τρίκαλα στις 4 Μαρτίου 2000 με οργανωτή τον Φ.Ι.Λ.Ο.Σ. ο Ιωάννης Μυτιληναίος, προσθέτοντας ο ίδιος πως ο αγώνας αυτός μόνο με τη μάχη του Μαραθώνα θα μπορούσε να συγκριθεί….

Ο Ιωάννης Μυτιληναίος αναφέρεται αναλυτικά στη διεξαγωγή της Ιταλικής επίθεσης, μέρα με τη μέρα, παρουσιάζοντας τα εξής στοιχεία:

Πρώτη Ημέρα (9-3-1941)

“Την 04:00 ώρα της 9ης Μαρτίου 1941 ο Μουσολίνι εγκαθίσταται στο προκεχωρημένο παρατηρητήριο “ΚΟΜΑΡΙΤ”, απέναντι περίπου από το ύψ. 731, σε απόσταση βολής από το ελληνικό ΠΒ. Είναι γεγονός ότι κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κανένας άλλος αρχηγός κράτους ή κυβερνήσεως δεν πήγε ποτέ τόσο κοντά στην πρώτη γραμμή, όσο ο Μουσολίνι σ’ αυτή την επίθεση. Ήθελε να δει πως οι λογχοφόροι του θα διασπάσουν το Ελληνικό Μέτωπο.

Στις 06:00 αρχίζει η Ιταλική Εαρινή Επίθεση. Ξαφνικά όλος ο τομέας της Ι ΜΠ συγκλονίζεται από ορυμαγδό εκρήξεων βλημάτων ΠΒ παντός διαμετρήματος και βαρέων όλμων. Η διάταξη της Μεραρχίας βάλλεται σε όλο το πλάτος και βάθος. Υπολογίζεται ότι βάλλει ένα πυροβόλο ανά μέτρο μετώπου. Tα πάντα ανασκάπτονται.

Δυόμισι ώρες κράτησε η προπαρασκευή του ιταλικού ΠΒ και στις δυόμισι αυτές ώρες έπεσαν πάνω στις ελληνικές θέσεις κάπου 100.000 βλήματα. Η Μεραρχία έχασε την επικοινωνία της με τα εμπρός τμήματα, είχε όμως καταλάβει τώρα ότι ο κλήρος είναι δικός της. Μπορεί ο βομβαρδισμός να γινόταν σ’ όλο το Κεντρικό Μέτωπο, η επιμονή όμως του εχθρού, το μανιακό σφυροκόπημα συγκεντρωνόταν στα υψώματα 731 και Μπρέγκου-Ράπιτ, καθώς και στο Κιάφε-Λούζιτ του Υποσυγκροτήματος Μπαλντούμη.

Με το ξημέρωμα στα 400 ΠΒ και τους 300 περίπου βαρείς όλμους προστίθενται και τα πυρά της Ιταλικής Αεροπορίας (περίπου 190 Α/Φ στον Κεντρικό Τομέα). Κάποιο σμήνος διοικεί ο ίδιος ο Τσιάνο.

Στις 08:00 αρχίζει η κίνηση του Πεζικού με παραπλανητική ενέργεια εναντίον του δεξιού του Υποσυγκροτήματος ΚΕΤΣΕΑ (υψώματα χ. Μπούμπεσι) και του αριστερού του, δηλαδή εναντίον του Υποσ. ΜΠΑΛΝΤΟΥΜΗ και του Συγκροτήματος ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Τα ιταλικά τμήματα καθηλώνονται χωρίς να παραπλανήσουν τη Διοίκηση του Β’ Σ.Σ”.

Η κανονική επίθεση… Όσον αφορά την κανονική επίθεση ο ίδιος σημειώνει:

“Στις 09:00 αρχίζει η κανονική επίθεση κατά του υψ. 731 και του Μπρέγκου-Ράπιτ. Το ιταλικό ΠΖ προχωρεί με την ΑΥ του ΠΒ του, βέβαιο ότι, στα υψώματα αυτά, που τ’ ανασκάλεψε με νύχια πυρωμένα το πνεύμα της οργής, δεν θ’ ανάσαινε πια ψυχή ζωντανή.

Με την άρση των ιταλικών πυρών ΠΒ της ΑΥ, τους παραλαμβάνουν τα πυρά ανασχέσεως του ελληνικού ΠΒ και τους αποδεκατίζουν. Όμως παρά τις μεγάλες απώλειες διέρχονται τον φραγμό και προχωρούν. Και τότε έγινε το θαύμα. Μέσα απ’ τα χώματα, τις πέτρες, τα κομματιασμένα συρματοπλέγματα, τους ξεκοιλιασμένους γαιόσακους, αναδεύτηκαν ανθρώπινα όντα, σαν να βρικολάκιαζαν, ανασηκώθηκαν, έσφιξαν στο μάγουλο το όπλο, σημάδεψαν, έριξαν στο ψαχνό. Τα ελληνικά πολυβόλα με το βαρύ τους κροτάλισμα γάζωναν τον αέρα. Οι Ιταλοί αιφνιδιάζονται, καθηλώνονται. Οι ελάχιστοι επιζώντες Έλληνες, την κατάλληλη στιγμή εξέρχονται των κατεστραμμένων χαρακωμάτων τους και με εφ’ όπλου λόγχη και την κραυγή “ΑΕΡΑ” αντεπιτίθενται. Οι Ιταλοί ανατρέπονται και υποχωρούν προς την αρχική γραμμή εξορμήσεώς τους, καταδιωκόμενοι, αρχικά από τους μαχητές και στη συνέχεια από τα πυρά του ελληνικού ΠΒ.

Οι Ιταλοί επιτίθενται εκ νέου με νέα τμήματα. Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται. Οι Ιταλοί καταφέρνουν να διατηρήσουν ένα μικρό ύψωμα με υψοδείκτη 717, μαστό του 731, 500 περίπου μέτρα μπροστά του, όπου ήταν εγκατεστημένες οι Προφυλακές Μάχης. Ανακαταλαμβάνεται με αντεπίθεση από το εφεδρικό τμήμα του Τάγματος του Κασλά.

Στις 12:00 εξαπολύουν τρίτη επίθεση στο 731 και στο Μπρέγκου-Ράπιτ. Αποκρούονται και πάλι αλλά καταλαμβάνουν εκ νέου το ύψ. 717 προ του 731. Δεν επιχειρείται ανακατάληψή του, διότι το ύψωμα δεν θεωρείται σημαντικό και οι υπολογιζόμενες απώλειες υπερβολικές.

Στις 14:00 εξαπολύουν τέταρτη επίθεση και στις 16:50 πέμπτη και στα δύο υψώματα, οι οποίες επίσης αποκρούονται.Έτσι η πρώτη ημέρα της επιθέσεως στον τομέα της Ι Μεραρχίας τερματίστηκε με πενιχρά, για τον εχθρό, αποτελέσματα, αφού το μόνο ύψωμα που κατέλαβε ήταν το ύψ. 717 των Προφυλακών Μάχης. Αυτό ήταν και το μόνο ύψωμα που κατέλαβαν οι Ιταλοί κατά την Εαρινή Επίθεση”.

Απέτυχαν παταγωδώς…

Ο Ιωάννης Μυτιληναίος περιγράφει αναλυτικά τις υπόλοιπες μέρες, από τη δεύτερη (10-3-1941) έως και την τελευταία, δέκατη έκτη ( 24-3-1941), όπου οι Ιταλοί παρά τις δύο τελευταίες σκληρές επιθέσεις δεν κατόρθωσαν τελικά, να καταλάβουν το ύψωμα , για να επισημάνει ο Ιωάννης Μυτιληναίος:

Τελικά οι Ιταλοί δεν πέρασαν από το ύψ. 731 και η επίθεσή τους εκφυλίστηκε. Ο αρχιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, αναγνωρίζοντας τον ρόλο της Διοικήσεως και των μαχητών του, σε ειδική για τους αγώνες στο ύψ. 731 διαταγή του, αναφέρει μεταξύ άλλων: “…

Η προσπάθεια, την οποίαν καταβάλλει εναντίον σας ο εχθρός, δεν σας εκλόνισε, σας έδωσε μία νέα αφορμή να αποδείξητε, δια πολλοστήν φοράν, τας λαμπράς αρετάς σας και προπαντός την πίστην σας επί το δίκαιον τον αγώνος σας…

Η μάχη αυτή, την οποίαν νικηφόρως διεξαγάγατε, σας εκάλυψε με δάφνας δόξης άφθαστου…

Ολόκληρος ο Στρατός μας, τον οποίον Σεις τόσο λαμπρά αντιπροσωπεύετε και εις την ιστορίαν του οποίου προσθέσατε νέας ένδοξους σελίδας, σας παρακολουθεί και σας θαυμάζει.

Σας απευθύνω τα πλέον θερμά συγχαρητήρια. Ζήτω ο Ελληνικός Στρατός”.

Πηγή: Το κείμενο της διάλεξης δημοσιεύεται στον τόμο 21ο των “Τρικαλινών”, σελίδες: 263-310. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΕΡΕΥΝΑ”

---

(ΓΕΣ/ΔΙΣ, «Ἑλληνοϊταλικὸς Πόλεμος 1940-41»)

… Εις τον ορισθέντα ως αντιπρόσωπον διὰ την υπογραφήν του πρωτοκόλλου εκεχειρίας Διοικητήν του Ι/67 Τάγματος, εδόθη η ευκαιρία να διατρέξη το προ του 731 έδαφος μέχρι του προς Δυσμάς υψ. 717, μήκους 500 περίπου μέτρων και να αντιληφθή ιδίοις όμμασι την τρομακτικήν φθοράν ην είχον υποστή οι Ιταλοί κατά τας εναντίον του 731 επιθέσεις των.

Ούτος, εις σχετικήν έκθεσίν του, αναφέρει ότι, καίτοι είχεν ήδη αντικρίσει εικόνας ανθρωποσφαγής εις τα πεδία μαχών εν Μακεδονία και Μικρά Ασία, εν τούτοις το μακάβριον και φρικιαστικόν θέαμα όπερ αντίκρυσεν εις τον μεταξύ του 731 και του 717 χώρον, υπερέβαινε τας δυνατότητας της φαντασίας του.

Όλη σχεδόν η ορατή κατά μήκος της μεταξύ των δύο υψωμάτων κορυφογραμμής ζώνη, πλάτους 150 περίπου μέτρων, ήτο κεκαλυμμένη διά πτωμάτων, εγκατεσπαρμένων κατά σωρούς, μεταξύ των οποίων, ως διακοσμητικόν συμπλήρωμα, προέβαλον αποκεκομμένα μέλη κατατεμαχισθέντων μαχητών. Η μακάβριος εντύπωσις εκορυφούτο διά της θέας θανασίμου εναγκαλισμού αντιπάλων, εξ ων ουκ ολίγοι από της Ελληνικής πλευράς.

Ανάλογον εικόνα θα παρουσίαζον ασφαλώς και αι εκατέρωθεν της κορυφογραμμής προς τας χαράδρας Προι Μαθ και Προι Βέλες κατερχόμεναι κλιτείς (2) (Αρχείον ΔΙΣ/Φ.682/Θ/1)

Σημειωτέον ότι, ως αναφέρεται εν τη εκθέσει του 19ου Συντάγματος, όπερ ημύνετο του υψ. 731, ο επί κεφαλής των αποσταλέντων υπό των Ιταλών εις τας Ελληνικάς γραμμάς την πρωίαν της 22ας Μαρτίου κηρύκων στρατιωτικός ιερεύς, υπέστη ισχυρόν ψυχικόν κλονισμόν επί τη θέα της τρομεράς ανθρωποσφαγής.

Ούτος, καίτοι είχε διαδράμει με δεδεμένους οφθαλμούς το εγγύτερον προς τας Ελληνικάς γραμμάς έδαφος, ένθα η πυκνότης των πτωμάτων ήτο μεγαλυτέρα, εν τούτοις ευθύς ως ωδηγήθη εις το Σ.Δ. του ΙΙΙ/19 Τάγματος και τω αφηρέθη ο επίδεσμος των οφθαλμών, εκάλυψε το πρόσωπόν του δι’ αμφοτέρων των χειρών, ψιθυρίζων “terribile” (τρομερόν), κατελήφθη υπό τρομώδους καταστάσεως και απητήθη αρκετή δόσις κονιάκ ίνα συνέλθη και ανακτήση την ηρεμίαν του.

Η εξαιρετική αυτή φθορά των ενεργησάντων τας εναντίον του υψ. 731 τμημάτων, δικαιολογεί την απόφασιν των Ιταλών όπως ανεγείρουν επί του υψώματος τούτου όπερ απεκάλεσαν «Ιεράν Ζώνην» (1) (Στρατάρχη Cavallero. «DIARIO» 14 Μαρτίου) το γενικόν μνημείον των πεσόντων εν Αλβανία μαχητών των …

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ
«ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1940-41»
σελ. 143-144.

(ΑΡΧΕΙΟ Δ.Γ. ΚΑΣΛΑΣ, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Τρικάλων)

---

Την Κυριακή 20 Οκτωβρίου του 2013 απόγονοι των μαχητών και όχι μόνο θα τελέσουν μνημόσυνο στο Ύψωμα …

Τὸ Ὕψωμα 731 σήμερα

Ὕψωμα 731.

Ὕψωμα 731.

Ὕψωμα 731. Ὄρυγμα.

Ὕψωμα 731. Ὀβίς.

www.veteranos.gr

 

Άγιος Δημήτριος Μυροβλύτης

Maria Dimitriou

3 ώρες ·

 

ekklisiaonline.gr

Άγιος Δημήτριος Μυροβλύτης : Ο Ναός, η Κρύπτη και Ιστορία για τη μεγάλη γιορτή - ΕΚΚΛΗΣΙΑ ONLINE

ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΥΡΟΒΛΗΤΗΣ : Ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο, τον πολιούχο της πόλης.

Βρίσκεται στην ομώνυμη οδό και είναι πεντάκλιτη βασιλική του «ελληνιστικού τύπου», αλλά με πολλά ιδιαίτερα και σπάνια χαρακτηριστικά σε σχέση με άλλους ναούς της ίδιας περιόδου στην Ελλάδα.

Η Κρύπτη του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου
Η είσοδος της κρύπτης βρίσκεται δίπλα από τον δεξιό πεσσό του ιερού βήματος και οδηγεί στο χώρο εκείνο που σύμφωνα με την παράδοση φυλακίσθηκε, μαρτύρησε και τάφηκε ο Άγιος Δημήτριος.
Πρόκειται για το ανατολικό τμήμα του μεγάλου ρωμαικού λουτρού που βρισκόταν κοντά στην αγορά και το στάδιο για την εξυπηρέτηση των αθλητών.
Η Κρύπτη του Ναού του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη αναφέρεται στο σύμπλεγμα στοών και διαδρόμων, οι οποίοι υποβαστάζονται από ισχυρούς στύλους κάτω από το Ιερό Βήμα και αποτελούσε το ανατολικό τμήμα του Ρωμαϊκού λουτρού.
Στη ρωμαϊκή περίοδο ο χώρος ήταν ισόγειο και το λουτρό στο σημείο αυτό διώροφο, λόγω της κλίσης του εδάφους. Στην τελευταία ρωμαϊκή φάση το κτίσμα είχε στο κέντρο κρήνη με πέντε κόγχες, που πλαισιώνονταν από στοές.
Η συνέχεια στο άρθρο Η Κρύπτη του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης
 

ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Maria Dimitriou

3 ώρες ·

 

ekklisiaonline.gr

Άγιος Δημήτριος: Ουρανοστεφής, αεικλεής, σω­σί­πατρις, φιλόπολις, μυροβλύτης και ιαματικός - ΕΚΚΛΗΣΙΑ ONLINE

 

ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ : Πολιούχος, κηδεμόνας της πόλης, ουρανοστεφής, αεικλεής, σω­σί­πατρις καί φιλόπολις, μυροβλύτης και ιαματικός ο Άγιος Δημήτριος λαμβάνει ανά τους αιώνες διαφορετικές μορφές και αγιογραφικούς τύπους καταδεικνύοντας τη συμβολική έκφραση του θριάμβου του μεγαλομάρτυρα εναντίον της φθοράς και του θανάτου, αλλά κυρίως τη μακροβιότητα μιας παράδοσης με βαθιές ρίζες που είχε αναπτυχθεί γύρω απο το μαρτυρικό θάνατο και τα θαύματά του.

Τιμώντας τον Πολιούχο της, ο Δήμος Θεσσαλονίκης, παρουσιάζει το σύνολο σχεδόν των μορφών που κατά καιρούς λαμβάνει ανά τους αιώνες στη μνημειακή ζωγραφική του Αγίου Όρους, ο Άγιος Δημήτριος, παρουσιάζοντας απεικονίσεις του σε τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, έργα μικροτεχνίας, χάρτινες εικόνες, χρυσοκεντήματα, μαρμαρογλυπτική, κ.λπ. .
Όλα τα έργα, προέρχονται αποκλειστικά από τα Ιερά Καθιδρύματα του Αγίου Όρους. Συνολικά, στο Φουαγιέ του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης θα παρουσιάζονται – από το ερχόμενο Σάββατο 26 Οκτωβρίου – ανήμερα της γιορτής του Αγίου Δημητρίου, 44 απεικονίσεις του Αγίου – αντιπροσωπευτικές της απόδοσης της μορφής του Πολιούχου της Θεσσαλονίκης και των καλλιτεχνικών “ οπτικών” και μεταλλάξεων που “ υπέστη” η μορφή του Αγίου στην Αθωνική πολιτεία, από τον 12ο έως τον 20ο αιώνα.
Πρόκειται για μέρος 150 συνολικά θεμάτων που καταγράφηκαν στη διάρκεια διετούς επιστημονικής έρευνας μελετητών της Αγιορειτικής εστίας (2003-2005) που αφορούσε στη σχέση του Αγίου Δημητρίου με την Αθωνική Πολιτεία.
“ Πρόθεση της Αγιορειτικής Εστίας και των συνεργατών της ήταν να συγκεντρωθούν όσο το δυνατό περισσότερες απεικονίσεις του αγίου, ανεξάρτητα από το είδος της τέχνης και την κατάσταση διατήρησής τους, προκειμένου να “ στοιχειοθετηθεί” η ήδη γνωστή σχέση της Θεσσαλονίκης με το Άγιον Όρος και την τέχνη που αναπτύχθηκε εκεί ανά τους αιώνες, οι μεταλλάξεις των καλλιτεχνικών οπτικών, αλλά και το μέγεθος της άρρηκτης σχέσης της πόλης με τη μορφή του Αγίου – πολιούχουςτης” λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επιμελητής της έκθεσης, κ. Αναστάσιος Ντούρος, Διευθυντής Αγιορειτικής Εστίας.
Την έκθεση θα εγκαινιάσει ανήμερα της γιορτής του πολιούχου αγίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, στις 12.30 το μεσημέρι, στο Φουαγιέ του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης.
Στον ίδιο χώρο οι 44 εικόνες και αγιογραφικά θέματα του Αγίου θα εκτίθενται έως τις 17 Νοεμβρίου 2019.
“ Mέγαν εὕρατο ἐν τοῖς κινδύνοις, Σέ ὑπέρμαχον Θεσσαλονίκη – η οικουμένη».
“ Ήδη από το πρώτο βιβλίο των θαυμάτων του, ο Άγιος Δημήτριος προβάλ­λεται ως ο σω­σί­πατρις καί φιλόπολις άγιος, πού προστατεύει την πόλη του και τους Θεσσαλο­νι­κείς από διαφόρους κινδύνους, είτε εσωτερικούς, όπως η διχόνοια πού ξεσπά στην πόλη και διασαλεύει την ευταξία της, είτε εξωτερικούς, όπως οι αλλεπάλληλες επιδρομές και πολιορ­κίες της από βαρβαρικά φύλα.
Μέσα από αυτά τα πολιουχικά θαύματα η Θεσσαλονίκη θα συνδεθεί άρ­ρη­κτα με τον άγιο Δημή­τριο, και θα αποκτήσει, όπως η Kωνσταντινούπολη ως υπέρ­μαχο στρατηγό της την Θεο­τόκο, τον δικό της υπέρμαχο, όπως αποτυ­πώ­νε ­ται και στον γνωστό­τερο τοπικό ύμνο της Εκκλησίας της, το εν χρήσει απο­λυ­τί­κιο «Mέγαν εὕρατο».
Είναι μάλιστα ιδιαίτερα χαρακτη­ρι­στικό στην περί­πτω­ση αυτού του πολύ σημαντικού ύμνου, ενός από τους αρχαιότερους για τον Άγιο Δημήτριο, ότι στην αρχική του μορφή διέσωζε ακριβώς αυτό το πνεύμα της πολιου­χικής σχέσης του αγίου με την πόλη του: «Mέγαν εὕρατο ἐν τοῖς κινδύνοις,
Σέ ὑπέρμαχον Θεσσαλονίκη». H αντικατάσταση, όμως, της λέξεως «Θεσσαλονίκη» με την λέξη «Oικου­μέ­νη» στο απολυτίκιο του αγίου Δημητρίου, από τον 11ο αιώνα και εντεύθεν, επιβεβαιώνει την εξάπλωση και διάδοση της τιμής του Αγίου Δημητρίου πέρα από τα τοπικά όρια της πόλεως, ως την Kων­σταν­τινούπολη, αλλά και άλλες περιοχές” σημειώνει σε κείμενο του που συνοδεύει την έκθεση (και συμπεριλαμβάνεται σε λεύκωμα 220 σελίδων με τίτλο “ ο Αγιος Δημήτριος στην Τέχνης του Αγίου Ορους), ο καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ.Συμεών Πασχαλίδης.

Στο ίδιο λεύκωμα αλλά και στους χώρους της έκθεσης, ο καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, Α.Π.Θ Aθανάσιος Σέμογλου, σημειώνει πως:
“ Πολεμιστής ή μάρτυρας, έφιππος ή πεζός, ο αριστοκρατικής καταγωγής άγιος Δημήτριος δεν απουσιάζει από κανένα σχεδόν καθολικό μονής, παρεκκλήσι ή τράπεζα συντροφεύοντας τον “ αληθή” μοναχό σε κάθε στιγμή της λειτουργικής του ζωής και υπενθυμίζοντάς του τον αδιάκοπο αγώνα για τον στέφανο της δικαιοσύνης με τον οποίο θα στεφθεί από τον Kύριο στο τέρμα του βίου του.
H παραδειγματική στέψη του αγίου με το «ουράνιο στέφος», όπως διευκρινίζει ο ζωγράφος Aντώνιος στο παλαιό καθολικό της μονής Ξενοφώντος (1544) με την επιγραφή στο ειλητάριο που ξεδιπλώνει ο Xριστός, καθώς και η πανηγυρική είσοδος του νέου σε ηλικία μάρτυρα στον ουράνιο παράδεισο μαζί με άλλους μάρτυρες κατά την Δευτέρα Παρουσία, στο νάρθηκα της μονής Δοχειαρίου (1567), δεν αποτελούν ιστορικές απεικονίσεις, όπως αυτές διαμορφώνονται με βάση το βίο και τα θαύματά του.
Eμπνευσμένες από την υμνολογία της εορτής του, οι παραστάσεις αυτές συνιστούν την κατ’εξοχήν συμβολική έκφραση του θριάμβου του αεικλεούς μεγαλομάρτυρα εναντίον της φθοράς και του θανάτου”.