Η φιλοσοφία σαν μελέτη θανάτου

Αναδημοσίευση άρθρου από Νέα Ακρόπολη

πηγή http://www.nea-acropoli-ioannina.gr/filosofias/h-filosofia-san-meleth-thanatou.html

Η φιλοσοφία σαν μελέτη θανάτου

Η Πολιτεία του Πλάτωνα τελειώνει με την περιγραφή ενός τοπίου του Κάτω Κόσμου : «στο τέλος του ταξιδιού στον άλλο κόσμο -όπως αναφέρεται στον μύθο του Ηρός του Αρμενίου- υπάρχει μία πεδιάδα , όπου μέσα σε φοβερή και αποπνικτική ζέστη, σταματούν οι ψυχές για τελευταία φορά πριν ξανασταλθούν πάνω στην γη για νέα ενσάρκωση. 

Όταν βραδιάζει κατασκηνώνουν στις όχθες του ποταμού Αμέλητα, που το νερό του κανένα δοχείο δεν μπορεί να το κρατήσει. Κάθε ψυχή είναι υποχρεωμένη να πιει ορισμένη ποσότητα από αυτό το νερό, μερικοί όμως δεν έχουν αρκετή φρόνηση, δεν συγκρατιούνται και πίνουν περισσότερο, και τότε χάνουν κάθε ανάμνηση των προηγούμενων.»

Η εικόνα αυτή συμφωνεί με μια μακριά παράδοση από όπου εμπνέεται ο Πλάτωνας. Το όνομα Αμέλης που έδωσε ο φιλόσοφος στον υπόγειο ποταμό, δεν το ξαναβρίσκουμε πριν από την Πολιτεία σε καμιά περιγραφή του κόσμου των νεκρών. Έτσι ας αναζητήσουμε την σημασία αυτής της λέξης, τον λόγο που υπάρχει μέσα στην Πλατωνική διήγηση και τι σχέση έχει με την πηγή της Λήθης που συναντάμε στην μυστική λογοτεχνία και που η ψυχή πρέπει να ξέρει να την αποφύγει για να αντλήσει από την λίμνη της Μνημοσύνης το νερό που λευτερώνοντάς την από τον τροχό των γεννήσεων, της χαρίζει την αθανασία, συντροφιά με τους ήρωες και τους θεούς.
Ο Leon Robin, μεταφράζοντας το όνομα Αμέλης = ξέγνοιαστος, δέχεται μία σχέση ανάμεσα στην αμέλεια και στην λήθη. Η λήθη πλημμυρίζει τις ψυχές που ήπιαν χωρίς μέτρο από τον ποταμό Αμέλητα, γιατί κάθε «ανησυχία» έχει χαθεί πια από μέσα τους. Οι ψυχές ευχαριστημένες από την επίγεια ζωή τους, βολεμένες στην φυλακή του σώματος, δεν επιθυμούν παρά να ικανοποιούνται με μια άγνοια που ούτε καν συνειδητοποιούν.
Μπορούμε να πούμε ότι η αμέλεια είναι το αντίθετο της πνευματικής ανησυχίας, αυτής της ψυχικής ταραχής, αυτής της εντύπωσης ανεπάρκειας που ο φιλόσοφος έχει σαν αποστολή του να προκαλέσει.

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΑΝ ΜΕΛΕΤΗ

Ο Παυσανίας μας λέει ότι κατά την αρχαιότερη παράδοση οι Ελικωνίδες Μούσες ήταν μόνο τρεις : Η Μελέτη (Άσκηση), η Μνήμη και η Αοιδή (Τραγούδι). Η Μνημοσύνη η μητέρα των Μουσών προστάτευε την ποίηση και ξέρουμε επίσης ότι οι μνημονικές ασκήσεις έχουν και είχαν μεγάλη σημασία στις συντεχνίες των αοιδών, επειδή προετοίμαζαν την έμπνευση και βοηθούσαν στο να γεννηθούν οι ιδέες με την μορφή των ποιημάτων. Βλέπουμε λοιπόν ότι η ποιητική τέχνη χρειάζεται και τις τρεις αυτές Μούσες , χρειάζεται τον συνδυασμό του τραγουδιού, της μνήμης και της μελέτης, μιας ειδικής δηλ. αγωγής. Με το τραγούδι διασώζεται η γνώση μέσα στις γενεές. Αλλά για να τραγουδήσεις χρειάζεται μνήμη, που μέσα από την μελέτη (άσκηση) την ενισχύεις.

Ετυμολογικά ΜΟΥΣΑ : Αιολικά Μοίσα, Δωρικά Μώσα. Συγγενικό με το παλαιογερμανικό Mendi= χαρά, προερχόμενο από την Ιαπετική ρίζα Monthi, εξ ου και Μανθάνω, Ιαπετική ρίζα Men= σκέπτομαι, σανσκριτικά Manas=νους, αρβανίτικα Mend=νούς

Η Μελέτη σαν δρόμος προς την Αρετή

Την μελέτη αυτή την συναντάμε πάντοτε δεμένη με την λατρεία των Μουσών και έχει μία πλατιά αξία επειδή δεν περιορίζεται απλώς στην κατάκτηση μιας ιδιαίτερης γνώσης, αλλά και στην διαμόρφωση του χαρακτήρα στην μετάλλαξη του ανθρώπου και στην καλλιέργεια της Αρετής.

Η μελέτη έχει έναν διπλό χαρακτήρα: στο ατομικό επίπεδο είναι μία άσκηση , που φέρνει σωτηρία και κάθαρση της ψυχής, ενώ στο επίπεδο της πόλης είναι μία παιδεία που διαπαιδαγωγεί τους νέους στην αρετή και προετοιμάζει τους πιο άξιους για την άσκηση της εξουσίας σύμφωνη με την δικαιοσύνη. Έτσι βλέπουμε ότι η εξάσκηση της μελέτης έχει ένα διπλό προσανατολισμό προς τα μέσα και προς τα έξω, στον άνθρωπο και στην πόλη. Ένα πλήρες μοντέλο εφαρμογής της μελέτης με το διπλό της αυτό προσανατολισμό είναι η Πολιτεία του Πλάτωνα.

Η φιλοσοφική μελέτη μπορεί να συνδυάζει και τον θρησκευτικό τρόπο ζωής, που συναντάμε στις μυστικές εταιρείες όπου κυρίως διδασκόταν η ατομική σωτηρία και αγνοούσαν τον πολιτικό χώρο, αλλά και την ρύθμιση της τάξης μέσα στην πόλη, την εκπαίδευση των πολεμιστών και των αρχόντων για την σωστή διοίκηση της πόλης. Για να εναρμονίσει τους δύο αυτούς δρόμους χρειάζεται μία διανοητική εκγύμναση που πρωταρχικό βάρος δίνει σε μία μνημονική αγωγή. Η φιλοσοφική μελέτη όπως και η πολεμική μελέτη απαιτεί έντονη ενεργητικότητα, σταθερή προσοχή (επιμέλεια) και σκληρή προσπάθεια (πόνος).

Στον Μύθο του Ηρακλή στο σταυροδρόμι της Αρετής και της Κακίας, η αρετή αντιτάσσεται στο χαλάρωμα, στην έλλειψη εκγύμνασης (αμέλεια και αμελετησία), στην τεμπελιά (αργία), στην μαλθακότητα (μαλακία) και στην ηδονή.

Ο Εμπεδοκλής στο έργο του «Περί Φύσεως» βάζει τον μαθητή του Παυσανία στο σταυροδρόμι δύο δρόμων και του λέει να διαλέξει. Αν αναζητήσει τα μύρια τόσα τιποτένια πράγματα, που εμπιστεύονται συνήθως οι άνθρωποι, τότε πολύ γρήγορα με το πέρασμα του χρόνου αυτά τα πράγματα θα τον εγκαταλείψουν, γιατί επιθυμούν (ποθέοντα) να ξανανταμώσουν το είδος τους. Αντίθετα αν με καλοσφιγμένες τις πραπίδες συγκρατήσει σταθερά τα διδάγματα που πήρε με αγνές ασκήσεις (καθαρήσι μελέτησιν), τότε αυτά τα αγαθά δεν θα τον αφήσουν ποτέ και μάλιστα ξεκινώντας από αυτά θα μπορέσει ν' αποκτήσει και πολλά άλλα.

Ο Πλούταρχος στο Περί παίδων αγωγής αναφέρει ότι έχει μεγάλη σπουδαιότητα στα πλαίσια της παιδείας, η μελέτη συνδυασμένη με τον πόνο. Το χωρίο αυτό έχει χαρακτήρα πολεμικής. Ο Πλούταρχος χτυπά εκείνους που στον τομέα της αρετής θεωρούν πιο σημαντική την φύση από την μάθηση και την άσκηση και που φαντάζονται ότι ένας κακός χαρακτήρας δεν μπορεί να διορθωθεί με μια μελέτη ορθή προς την αρετή, κάνουν όμως λάθος . «Η αμέλεια καταστρέφει και την καλύτερη γη και το πιο ρωμαλέο σώμα, αλλά η επιμέλεια και ο πόνος είναι πράγματα γόνιμα και παραγωγικά. Χάρη σε αυτά αυτό που είναι αντίθετο στη φύση, καταλήγει να νικήσει αυτό που ήταν σύμφωνο με την φύση. Επίσης ακόμα και τα εύκολα πράγματα εγκαταλείπουν αυτούς που δεν ασκούνται και τα δύσκολα κατακτούνται με επιμελείς φροντίδες.»

Ο Ιεροκλής στα Χρυσά Έπη αναφέρει ότι η άσκηση της αρετής των Πυθαγορείων βασίζεται σε τρεις δυνάμεις της ψυχής : στον πόνο, στην μελέτη και στον έρωτα, και η μελέτη ορίζεται σαν μία αγωγή που επιβάλλεται στο λογικό μέρος της ψυχής που έχει σαν λειτουργία το νοείν.

Ο Ιεροκλής μας προτρέπει να εξετάζουμε όλες τις πράξεις της ημέρας και τις πιο ασήμαντες προχωρώντας με τάξη από τις πρώτες ως τις τελευταίες, χωρίς να παραλείπουμε καμιά ενδιάμεση. Αυτή η ανάμνηση των γεγονότων της καθημερινής ζωής, αποτελεί μία άσκηση που μπορεί να ξαναφέρει στην μνήμη τις προηγούμενες ζωές μας (μελέτη των προβεβιωμένων αναπολήσεως). Και αναφέρει : (Πρέπει να την αγαπάς, αυτή θα σε οδηγήσει στα ίχνη της θεϊκής αρετής...μην ελπίζεις το ανέλπιστο και τίποτα δεν θα σου ξεφύγει «μήτε τι λήθειν») Και αναφέρει ότι το έκαναν οι Πυθαγόρειοι πράγμα που το ξέρουμε και από τον Ιάμβλιχο που λέει ότι είχαν την υποχρέωση να θυμούνται τα πάντα και να μην ξεχνούν τίποτε από όσα είχαν μάθει, δει ή ακούσει.

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΑΝ ΜΕΛΕΤΗ ΘΑΝΑΤΟΥ

Ο Πλούταρχος επίσης παρουσιάζει την Μνήμη σαν το ταμείο της παιδείας, λέγοντας πως η Μνημοσύνη θεωρείται μητέρα των Μουσών γιατί δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο που να μπορεί σαν και αυτήν «γεννάν και τρέφειν». Είναι λοιπόν η Μνήμη η αποθήκη της σοφίας όπου η ψυχή αντλεί την τροφή της αθανασίας της και νικά τον χρόνο. Η παιδεία για αυτόν αποτελεί ένα οριστικό απόχτημα που παραμένει μέσα μας αθάνατο και θεϊκό, γιατί μονάχα το πνεύμα δυναμώνει γερνώντας, ενώ πολλά άλλα αγαθά είναι αβέβαια και ευμετάβλητα. Το ίδιο υποστηρίζει ο Πυθαγόρας όπως βλέπουμε στον Ιάμβλιχο ότι οι καρποί της παιδείας διαρκούν ως τον θάνατο και σε μερικούς φέρνουν επίσης αιώνια δόξα πέρα από τον θάνατο.

Η φιλοσοφία είναι μια πνευματική εκγύμναση . Αυτή την εκγύμναση επικαλείται και ο Πλάτωνας στον Φαίδωνα όταν ορίζει την φιλοσοφία -σύμφωνα με μία πολύ παλιά παράδοση σαν μια Μελέτη Θανάτου. Μια μελέτη που ενώνει την αναμνηστική προσπάθεια (σπρωγμένη όσο γίνεται πιο βαθιά σε προηγούμενες ζωές),όπως γινόταν στους Πυθαγόρειους, με την κάθαρση της ψυχής και τον χωρισμό της από το σώμα, το ξεπέρασμα του χρόνου και το πλησίασμα στην απόλυτη αλήθεια. Ο Σωκράτης μας λέει στον Φαίδωνα : «για μένα είναι φυσικό ένας άνθρωπος που αφιέρωσε τη ζωή του στην φιλοσοφία να μη λιποψυχεί την ώρα που πρόκειται να πεθάνει και να ευελπιστεί πως όταν πεθάνει, θα έχει εκεί μεγαλύτερα αγαθά.

Όσοι καταπιάνονται σωστά με την φιλοσοφία υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην πάρουν είδηση οι άλλοι ότι το μόνο πράγμα στο οποίο επιδίδονται είναι το να πεθάνουν και ο θάνατος. Αν αυτό είναι αλήθεια τότε θα ήταν παράδοξο σε όλη τους τη ζωή να μην ποθούν τίποτε άλλο. Οι ασχολούμενοι με την φιλοσοφία επιζητούν μετά μανίας τον θάνατο. (τω όντι οι φιλοσοφούντες θανατώσι) δηλ. την απαλλαγή της ψυχής από το σώμα.

Ο πραγματικός φιλόσοφος δεν έχει σε υπόληψη ηδονές όπως το φαγητό και το πιοτό, τις φροντίδες του σώματος, την απόκτηση εκλεκτών φορεμάτων και υποδημάτων τους καλλωπισμούς σχετικά με το σώμα, καθώς και τις ηδονές του έρωτα, παρά μόνο στο μέτρο που πραγματικά είναι αναγκασμένος να συμμετέχει σε αυτά. Γιατί κάθε ηδονή και θλίψη, σαν να κρατάει ένα καρφί, καρφώνει την ψυχή στο σώμα, την στερεώνει, την κάνει σωματική και την κάνει να θεωρεί ότι αληθινά είναι ότι το σώμα λέει ότι είναι. Ο σωστός φιλόσοφος δεν φοβάται την απώλεια της περιουσίας και την φτώχεια, ούτε φοβάται να χάσει αξιώματα και δόξες. Δεν ασχολείται με το σώμα και στον βαθμό που μπορεί έχει απομακρυνθεί από αυτό και έχει στραφεί προς την ψυχή, προσπαθώντας να αποδεσμεύσει όσο γίνεται περισσότερο την ψυχή από την επικοινωνία με το σώμα.

Στο μυαλό των γνήσιων φιλοσόφων γεννιέται η σκέψη ότι όσο έχουμε το σώμα και η ψυχή μας είναι ζυμωμένη με ένα τέτοιο κακό ποτέ δεν θα μπορέσουμε να οικειοποιηθούμε σε ικανοποιητικό βαθμό αυτό που επιθυμούμε, αυτό που ονομάζουμε αληθινό, επειδή χιλιάδες ενοχλητικές ασχολίες μας δημιουργεί το σώμα με τις ανάγκες του.

‘Έτσι Κάθαρση είναι αυτό που λέει η αρχαία παράδοση , το να αποχωρίζει κανείς την ψυχή όσο γίνεται από το σώμα και να την συνηθίζει στο να ξεσηκώνεται από όλα τα μέρη του σώματος, να συγκεντρώνεται και να ζει όσο μπορεί, και στις παρούσες συνθήκες και στις μέλλουσες, μόνη με τον εαυτό της, αφού λυθεί από τα δεσμά του σώματος. Αυτό ονομάζεται κυρίως θάνατος, το λύσιμο ή ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα. Και στην Πολιτεία οι Φύλακες προετοιμάζονται για το υψηλό τους αξίωμα με ένα ειδικό τρόπο πειθαρχίας, έτσι σχεδιασμένης που να επιφέρει αλλαγές σε όλη την ψυχική δομή τους. Και για να την λύσουν προθυμοποιούνται πάντοτε και αποκλειστικά όσοι φιλοσοφούν με τον σωστό τρόπο, και το αντικείμενο της μελέτης των φιλοσόφων είναι ακριβώς αυτό, το λύσιμο και ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα.

Έτσι όσοι φιλοσοφούν σωστά ασκούνται πράγματι στο να πεθάνουν και αυτοί απ' όλους τους ανθρώπους φοβούνται λιγότερο τον θάνατο.
Και η ψυχή κατά τον θάνατο αν φεύγει καθαρή, χωρίς να σέρνει μαζί της το παραμικρό από το σώμα, επειδή δεν διατηρούσε με την θέληση της καθόλου σχέσεις με αυτό καθ' όλη την διάρκεια της ζωής, αλλά αντίθετα το απέφευγε και ήταν συγκεντρωμένη στον εαυτό της, επειδή αυτό μελετούσε και σε αυτό ασκούνταν πάντα, που σημαίνει ότι πάντα φιλοσοφούσε με τον σωστό τρόπο και ότι ασκούνταν για να πεθάνει αδιαμαρτύρητα τότε κάνοντας αυτή την μελέτη και άσκηση θανάτου φεύγει αμιγής και καθεαυτή πηγαίνοντας στο κόσμο των θεών.

Έτσι αν δούμε άνθρωπο που δυσανασχετεί επειδή πρόκειται να πεθάνει, ξέρουμε ότι δεν υπήρξε φιλόσοφος, αλλά φίλος του σώματος, φίλος των χρημάτων και φίλος των τιμών. Αυτό που ονομάζουμε ανδρεία είναι χαρακτηριστικό των φιλοσόφων, καθώς και η σωφροσύνη, το να μην παρασύρεται κάποιος από τις επιθυμίες, αλλά να τις περιφρονεί και να είναι απέναντι τους συγκρατημένος ταιριάζει μόνο στους αληθινούς φιλόσοφους. «Πολλοί οι ναρθηκοφόροι και σπάνιοι οι Βάκχοι» αναφέρει ο Σωκράτης, και οι τελευταίοι είναι όσοι φιλοσοφούν με σωστό τρόπο.

Είναι δηλ. η φιλοσοφία μία αγωγή, μία άσκηση θανάτου, που έχει σαν σκοπό την κάθαρση της ψυχής, συγκεντρώνοντάς την και εστιάζοντάς την στον εαυτό της από όλα τα σημεία του σώματος, έτσι ώστε να μπορεί συγκεντρωμένη πλέον να αποδεσμευτεί από το σώμα και να ξεφύγει από αυτό.
Την ίδια αυτή άσκηση συγκέντρωσης, με την κύρια σημασία της λέξης την ξαναβρίσκουμε στον Πορφύριο : «...αν ασκείσαι στο να ξαναμπείς στον εαυτό σου, μαζεύοντας μακριά από το σώμα σου όλα τα σκορπισμένα πνευματικά σου μέλη, τα κατακερματισμένα σε πλήθος κομμάτια, ξεκομμένα από την ενότητα που ίσαμε τότε χαιρόταν όλο το μέγεθος της δύναμής της....» (Προς Μάρκελλαν, 10).

Για τον Πλάτωνα όλοι αυτοί οι όροι : κάθαρση συγκέντρωση, χωρισμός της ψυχής σημαίνουν ανάμνηση. Η Μελέτη θανάτου είναι μια μελέτη μνήμης. Ο Πλάτωνας τεκμηριώνει αυτό με το παράδειγμα της γραφής η οποία αντικαθιστώντας την προσπάθεια ανάμνησης με σημάδια, θα επιτρέψει στην λήθη να μπει μέσα στην ψυχή από έλλειψη άσκησης της μνήμης. Ο Σωκράτης στον Φαίδωνα λέει ότι η μάθηση είναι παρά μια ανάμνηση, που επαναφέρουμε στην μνήμη μας, αφού νικήσουμε την λήθη την γνώση ξανά. Μια ανάμνηση ενός κόσμου, του κόσμου των Ιδεών που κάποτε είδε η ψυχή και τώρα πρέπει να ξαναθυμηθεί.

Ο Πρόκλος αναφέρει ότι : η ψυχή ήπιε χωρίς μέτρο από τον Αμέλη ποταμό και ξεχνά όλες τις προηγούμενες ζωές της επειδή ερωτευμένη όπως είναι με το γίγνεσθαι, παύει να ανακαλεί τις αναλλοίωτες αρχές και τις ξεχνά «δι αμελετησίαν και αργίαν» και λέει ότι έχουμε ανάγκη από μία άσκηση που να μας ανανεώνει συνεχώς την μνήμη όσων έχουμε γνωρίσει «δει γαρ της μελέτης ανανεούσης ημίν αεί την μνήμην ων έγνωμεν». «Είναι φανερό πως η πεδιάδα της Λήθης σημαίνει την γέννησιν, και ο ποταμός της Λήθης όλη την ροή των υλικών και το γεμάτο ρόχθο σώμα μας, που κάνουν ασταμάτητα τις ψυχές μας να ξεχειλίζουν από λήθη, σ' ότι αφορά τις πάντοτε αμετάβλητες πραγματικότητες» (Πρόκλος, Εις Πλάτωνα Πολιτεία).
Στην προοπτική του Πλάτωνα η φιλοσοφία, αυτή η άσκηση θανάτου είναι μια αγωγή αθανασίας. Η ψυχή αφού ελευθερωθεί από το σώμα αναδύεται από τον ποταμό του χρόνου για να κατακτήσει την αθανασία. Ο ποταμός Αμέλητας βρίσκεται στην πεδιάδα της Λήθης και συμβολίζει το χαλάρωμα της ψυχής που αφήνεται στην ηδονή, αντί να υποβάλλει το εαυτό της σε μία σκληρή μνημονική αγωγή ώστε να κατακτήσει την Α-λήθεια. Συμβολίζει επίσης την παλίρροια του γίγνεσθαι, που κανένα δοχείο και κανένα όν δεν μπορεί να συγκρατήσει την τρομερή ροή του. Επίσης αυτό το νερό που κανένα δοχείο δεν μπορεί να συγκρατήσει θυμίζει τους αμύητους στον Γοργία, όπου τα τρύπια δοχεία τους δεν μπορούν να συγκρατήσουν το νερό που χύνεται καθώς προσπαθούν να το αντλήσουν Αυτά τα τρύπια δοχεία είναι οι ανθρώπινες ψυχές που εξαιτίας της λήθης και επειδή τους λείπει η πίστη δεν μπορούν τίποτε να συγκρατήσουν. Θα μπορούσαμε να ταυτίσουμε τον Αμέλη ποταμό με τα νερά της Στύγας, επειδή οι ψυχές μόλις πιουν από τα νερά του αποκοιμιούνται πέφτοντας σε κώμα, ανάλογο με το κώμα που τυλίγει τους θεούς που επιόρκησαν όταν πιουν από το νερό της Στύγας.

Στον Πλάτωνα αυτή η πεδιάδα της Λήθης αντιτάσσεται με την πεδιάδα της Αλήθειας. Η Λήθη μαζί με την Αττη ήταν θυγατέρες της νύχτας έχουν συγγένεια με το σκοτάδι αφού εκφράζουν εκείνο το σκοτεινό σύννεφο που πέφτει πάνω στον ανθρώπινο νου, τον τυλίγει στα σκοτάδια, του κρύβει τον σωστό δρόμο της Αλήθειας και της Δικαιοσύνης και τον παρασέρνει στον χαμό του. Λήθη σημαίνει επιστροφή στην γέννηση, η μιαρή ζωή είναι η ζωή του «γίγνεσθαι». Η φιλοσοφία είναι μία μελέτη μνήμης, είναι η μνημονική άσκηση, που νικά τον χρόνο.

Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν ότι η φιλοσοφία είναι δρόμος αποκόλλησης της ψυχής από το σώμα και δεν χρειάζεται να φοβόμαστε τον θάνατο. Να διδαχθούμε , όπως μας λέει ο Σωκράτης, από τους Κύκνους, που είναι τα πουλιά του Απόλλωνα και έχουν το χάρισμα της Μαντικής, όπου την μέρα που θα πεθάνουν τραγουδούν και χαίρονται ξεχωριστά όσο καμία άλλη στην προηγούμενη ζωή τους, επειδή είναι χαρούμενοι που θα φύγουν κοντά στον Απόλλωνα.
Και όπως ο Πλούταρχος μας λέει «Απόλλωνας ονομάζεται η αναλλοίωτη ύπαρξη και η ροή του γίγνεσθαι, Πλούτωνας. Τον Απόλλωνα τον συνοδεύουν οι Μούσες και η Μνημοσύνη και τον Πλούτωνα, η Λήθη και η Σιωπή. (Πλούταρχος, Περί του Εί του εν Δελφοίς)».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
-Φαίδωνας, Πλάτωνας εκδ. Κάκτος
- Μύθος και σκέψη στην Αρχαία Ελλάδα
-Οι Ελληνες και το παράλογο. E. Dodds, εκδ. Καρδαμίτσα
-Πλούταρχος, Περί παίδων αγωγής, εκδ. Ζαχαρόπουλος
-Ιάμβλιχος, Πυθαγορικός Βίος, εκδ. Πύρινος κόσμος
-Η γλώσσα των Θεών, Αρ. Κόλλια.
-Ελληνική Μυθολογία , P. Decharme, εκδ. Μέρμυγκας.

Joomla SEF URLs by Artio

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω

Άρθρα ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ ΣΕ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΧΡΟΝΟ

 Άρθρα ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ ΣΕ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΧΡΟΝΟ 23.03.2011 Όνειρα μεγάλα ή αγοραία; Ο Χρήστος Ν. Θεοφίλης συζητά με τη ζωγράφο Εύα Μελά, πρόεδρο του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ: Θεσμός εν αταξία και απαξία η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών; Έχουν οσμιστεί οι καθηγητές της την ανάγκη του νέου και όχι του εφήμερου;
Τίποτα δεν άλλαξε, με πικρία αυτό σας το γράφω. Εποχή κενόδοξων τακτικών για την ΑΣΚΤ. Εκεί η «τέχνη» από την ίδρυση της σχολής, τον Γενάρη του 1837, να ενσωματώνεται στο «γιες μεν», με αποτέλεσμα να σύρεται σήμερα στην πολιτική της πλήρους υποταγής, σε μηχανισμούς κερδοφορίας και σε διαφημιστικά «προτσές» της καταναλωτικής ισοπέδωσης του σύγχρονου ανθρώπου.

Η Α.Σ.Κ.Τ., δεν ‘‘μπορεί’’ μέσα από τις παθογένειές της και καταρρέει από τις εισαγωγικές εξετάσεις σε προτομές, γύψινα εκμαγεία, κουτάκια ,πανάκια... • ας βάλουν χορηγό και εκεί• ‘‘υφάσματα τάδε’’, και στα αντικείμενα των νεκρών φύσεων και σε κάθε ένα από τα τζάντζαλα μάντζαλα που καταδυναστεύουν την τέχνη, οδηγώντας τους υποψήφιους στην παραπαιδεία των προπαρασκευαστικών φροντιστηρίων. Καταρρέει και τώρα η Α.Σ.Κ.Τ. στις τακτικές πρακτικές που υποδεικνύει στους αποφοίτους της…

Εύα Μελά: Χρόνια τώρα η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών κάνει συνεργασίες με τον κόσμο των επιχειρήσεων στα πλαίσια της «αυτοχρηματοδότησης» και της «αυτοτέλειας». Βραβεία, εκθέσεις διαφημιστικού περιεχομένου, συνθέτουν μια πολύχρονη σχέση, που γίνεται πιο στενή, καθώς μειώνεται η χρηματοδότηση της Παιδείας από το Κράτος, στην κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, που μαζί με τα άλλα κοινωνικά αγαθά η Παιδεία έχει μπει στη διαδικασία εμπορευματοποίησης (οι κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ομονοούν σε αυτά τα σημαντικά ζητήματα)...

Δεν μένει αμέτοχο και ένα μέρος του εκπαιδευτικού προσωπικού της ΑΣΚΤ, που από δυσκολία στην διαχείριση των αναγκών της Σχολής ή από χαλαρή («δεν τρέχει και τίποτε») ιδεολογία, όχι μόνο ενδίδει αναζητώντας χορηγίες, αλλά γίνεται και «μάνατζερ», διαμεσολαβητής ή και συντονιστής αυτής της σχέσης.

Οι ΑΣΚΤ έχουν διοικητική αυτοτέλεια. Αυτό δεν εμποδίζει κανένα να σκέφτεται την πορεία της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, να απαιτεί μια παιδεία που να εξοπλίζει τους νέους καλλιτέχνες για τον κοινωνικό τους ρόλο. Γιατί είναι το φυτώριο –οι ΑΣΚΤ- της τέχνης του αύριο. Και αυτό μας αφορά όλους.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ: Είναι ανήμποροι να παρακολουθήσουν τα αιτήματα και τους προβληματισμούς του σήμερα; Είναι ανήμποροι να βάλουν στόχους;
Στόχος τους, λένε, η ενίσχυση των αριστούχων αποφοίτων της σχολής, μα τρομάζω στο «έως πού» μπορεί να φθάσουν οι επιθυμίες τους• τρομάζω μπροστά σε αυτό το ‘‘θολό’’ που καταθέτουν ως καινοτόμο ιδέα. Μιλούν για έμπνευση - αναζήτηση – όραμα, αλλά κατευθύνουν τους σπουδαστές σε άλλου είδους θεάματα....
Η Α.Σ.Κ.Τ. αγνοεί «τα όρια της ευπρεπούς χορηγίας» και πως οι πολυεθνικές δεν πρέπει να παρεμβαίνουν στον «χαρακτήρα» των πολιτιστικών γεγονότων που υποστηρίζουν.
Αυτά είναι τα αυτονόητα του sponsoring και τα απευθύνω στις ΠΡΥΤΑΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ και στα ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ.

Εύα Μελά: Πολλοί συγχέουν τη «χορηγία» με την ευεργεσία ή με τη χορηγία στην αρχαιότητα. Η χορηγία δεν είναι απλή πράξη ενίσχυσης των οικονομικών ενός ΑΕΙ, χωρίς επεμβάσεις στο πρόγραμμά του. Κανείς δε «χορηγεί» χωρίς ανταλλάγματα. Αυτά τουλάχιστον που του δίνει ο νόμος. Και τα ανταλλάγματα δεν είναι μόνον η διαφήμιση και η φορολογική έκπτωση (έως και το «ξέπλυμα χρήματος»).. Μάλιστα απαιτείται να «αποδοθεί» καλλιτεχνικά η φιλοσοφία των «χορηγών»… Καλλιεργούνται πρότυπα ζωής. Άλλο όμως η «χορηγία» και άλλο η υποχρεωτική χορηγία για την ενίσχυση της τέχνης στην αρχαιότητα. Ο «χορηγός» σήμερα δίνει κάποια χρήματα για να πάρει πίσω πολλαπλάσια.
Μερικοί μιλάνε θετικά για «σχέση της τέχνης με την οικονομία» -σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς. Όμως αυτή η σχέση είναι και βαθιά ιδεολογική. Προσδιορίζει έστω και μερικά- το χαρακτήρα της γνώσης και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Παρεμβαίνει δηλαδή στο κέντρο της σκέψης του δημιουργού, αλλοιώνοντάς του την ίδια του τη συνείδηση. Βάζει τον καλλιτέχνη στη διαδικασία της ιδεολογίας του «προϊόντος», όχι προβολής του με καθαρά χαρτιά και καθαρή συνείδηση όπως συμβαίνει όταν κάποιος ασχολείται με τις γραφικές τέχνες ή την διαφήμιση: τον βάζει στην διαδικασία προβολής του προϊόντος ως περιεχομένου στην τέχνη.


Η Εύα Μελά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1956. Πρώην βουλευτής του Κ.Κ.Ε. Ζωγράφος Χαράκτρια Πρόεδρος του Ε.Ε.Τ.Ε (Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος)
Αυτή πρέπει να είναι η σχέση της εικαστικής παιδείας με τις ανάγκες της κοινωνίας; ΄Η ακόμα και με της οικονομίας;

Είναι ζητούμενο μια τέχνη που θα ακουμπάει τις ανάγκες της κοινωνίας, που θα απαντάει δημιουργικά στις καθημερινές ανάγκες των ανθρώπων για ομορφιά, για επικοινωνία μέσω της τέχνης. Είναι ζητούμενο μια τέχνη που ξεφεύγοντας από τον τοίχο της γκαλερί, να διαμορφώνει αντικείμενα χρήσης, να συμβάλλει στην διαμόρφωση του περιβάλλοντος, στην αρχιτεκτονική, στα έπιπλα, στη μόδα κλπ. Που θα εκφράζει την καρδιά των εργαζομένων, των καθημερινών ανθρώπων, που θα αντλεί από τη ζωή περιεχόμενο και ουσία.
Όμως ζούμε στην καπιταλιστική αγορά. Και σε αυτή την αγορά το ζητούμενο είναι οικονομικό (φοροδιαφυγή, ξέπλυμα χρήματος, διαφήμιση) αλλά και ιδεολογικό. Στόχος η καλλιέργεια καταναλωτικών προτύπων, η καλλιέργεια καταναλωτικών αναγκών που δεν είναι οι πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων.

Σε αυτούς τους στόχους υποτάσσεται, συνειδητά ή όχι, ο νέος καλλιτέχνης, ο δάσκαλός του που του πλασσάρει τη χορηγία και οι εκπαιδευτικοί θεσμοί.

Οφείλει κανείς να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με την αλήθεια:
Είναι αυτός ο ρόλος ενός ΑΕΙ; (Αφήνω συνειδητά απέξω από το ερώτημα τον νέο σπουδαστή, γιατί είναι δοσμένο ότι σε αυτή τη φάση της ζωής του κατά κανόνα θαυμάζει τους δασκάλους του ως πρότυπο. Χωρίς να απαλλάσσεται της ευθύνης, είναι ο αδύναμος κρίκος λόγω θέσης, μέσα σε μια στεγνή και άνυδρη κρατική πολιτιστική πολιτική που δε δίνει δυνατότητες ανάπτυξης της καλλιτεχνικής δημιουργίας, που στηρίζει τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα στο χώρο, με ενδιάμεσους κομισάριους, διοργανωτές και δημοσιογράφους – μάνατζερ, όπου για ένα νέο δημιουργό που πνίγεται στα προβλήματα και τις οικονομικές δυσκολίες, τα 30 αργύρια της χορηγίας φαντάζουν σημαντικά).

Η τέχνη περιέχει δίπλα στην τεχνική και αισθητική, φιλοσοφία, ιδεολογία. Περιέχει το υποκείμενο. Ζωή. Στάση ζωής. Τι διδάσκει απ’ αυτά ο κάθε δάσκαλος στις ΑΣΚΤ και τι, όταν γίνεται μεσολαβητής, διοργανωτής, επιτροπή επιλογής ή βαθμολογητής εξ ονόματος μιας εταιρείας; ΄Η μήπως διδασκαλία τέχνης είναι μόνο το χρώμα το σχήμα και το υλικό; Ας απαντήσει ο καθένας μόνος του. Πως στέκεται ο δάσκαλος απέναντι στα μεγάλα ζητήματα των καιρών; απέναντι όχι μόνο στο πρόβλημα της ύπαρξης αλλά και της θέσης των εργαζομένων στην κοινωνία, στις μεγάλες αναμετρήσεις: στη σύγκρουση της εργασίας με το κεφάλαιο, στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, στην ανεργία, στη μετανάστευση, τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις… Πώς διδάσκεται ο νέος καλλιτέχνης να βλέπει τον κόσμο και τον εαυτό του μέσα σε αυτόν; Στην εμπορευματοποίηση της τέχνης. Στο φορμαλισμό. Πώς διδάσκεται τη διαδικασία της γνώσης… Σε τι όνειρα κατευθύνεται. Σε όνειρα με μεγαλείο ή σε αγοραία όνειρα;

Και βέβαια αυτό που συζητάμε είναι μια μικρογραφία αυτού που γενικεύεται στην εκπαίδευση: «Αυτοτελή» οικονομικά ιδρύματα που πρέπει να πουλάνε αυτό που παράγουν: τη γνώση Και που οι σπόνσορες –όπως άλλωστε χρόνια τώρα το ΝΑΤΟ στο ΕΜΠ- θα καθορίζουν την κατεύθυνση της έρευνας και της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εκπαίδευση (κατευθύνσεις Μπολόνια, Μπέργκεν κλπ) με τους νόμους που ψηφίσθηκαν (περί αξιολόγησης, επαγγελματικών δικαιωμάτων, έρευνας, αναγνώρισης κολλεγίων, κλπ), απομακρύνοντας μέρα με τη μέρα τα ΑΕΙ από το ρόλο που θα έπρεπε να ασκούν και μετατρέποντας τους εκπαιδευτικούς σε «υπομάνατζερ». ΄Ετσι κάποιοι (όχι όλοι) γίνονται εργαλεία του συστήματος. Συνέπεια: η αλλοίωση της γνώσης ως περιεχόμενο.

Όσο για τις ΑΣΚΤ, έχουμε συνηθίσει να παράγουν «αστέρες» κατά καιρούς παιδιά με ταλέντο που μετά την πρόσκαιρη λάμψη πέφτουν στην αδυσώπητη καθημερινότητα, ανασφάλιστοι, χωρίς πολύ χρόνο για δημιουργία, χωρίς ελπίδες να δουν το έργο τους στο δημόσιο χώρο, χωρίς ευκαιρίες άμιλλας, με προβλήματα επιβίωσης, ανεργίας, μαύρη εργασία. Δηλαδή, αστέρες διάττοντες.

ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ: Τελειώνοντας θέλω να υπενθυμίσω ότι το 1998, κατά τις κινητοποιήσεις της Ένωσης Γερμανών Ανέργων, οι διαδηλωτές στο Ντόρτμουντ ‘‘ντύθηκαν’’ με σκουπιδοσακούλες, παραπέμποντας στη ρήση μεγαλοστελέχους (τώρα η εταιρεία του είναι χορηγός της Α.Σ.Κ.Τ.) που χαρακτήρισε τους άνεργους «σκουπίδια της ευημερίας»... παραπέμπω και εγώ με τη σειρά μου την Α.Σ.Κ.Τ. εκεί.. κάποτε θα ακούσουν από τα αφεντικά την ίδια ρήση.......

Εύα Μελά: Στον καθένα πέφτει η ευθύνη για το πώς παλεύει και ο ίδιος. Για ποια κοινωνία. Ποια προοπτική. Αν διεκδικεί αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Ανώτατη Παιδεία, που θα αντιμετωπίζει την επιστήμη και την τέχνη ως «όλον» και όχι με καταρτίσεις και αποσπασματικές γνώσεις. Αν μάχεται ή αποδέχεται την κατάσταση. Αν παλεύει για την ανάπτυξη της τέχνης απρόσκοπτα ως κοινωνικό αγαθό και όχι ως εμπόρευμα. Παρακολουθεί την ιστορία ή θα είναι σε εκείνους που δημιουργούν την ιστορία; Με τη δική του στάση και δράση, μιας και «σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς των αποφάσεων και η τέχνη πρέπει να αποφασίζει» (Μπ. Μπρεχτ).

Ψυχοθεραπευτική Τέχνη

πηγή :  http://gerasimos-politis.blogspot.com/2011/11/blog-post_14.html#.UArmQpE7c7o

Η Άγνωστη Ψυχοθεραπευτική Τέχνη του Ηράκλειτου

Γεράσιμος Πολίτης 2011-11-14T23:41:00+02:00

Η Άγνωστη Ψυχοθεραπευτική Τέχνη του Ηράκλειτου.

Ο Νόμος της Εναντιοδρομίας, η Άγνωστη Ψυχοθεραπευτική Τέχνη του Ηράκλειτου που μπορεί να θεραπεύσει τη Δυσαρμονία που βασιλευει στον Ψυχικό μας Κόσμο αλλά και στην Κοινωνία. 

«Τα σύνορα της ψυχής δε θα τα βρείς, όποιον δρόμο κι αν ακολουθήσεις, τόσο βάθος έχει η ουσία της.»

Ηράκλειτος , απόσπ. 45

Σε μια τόσο σύντομη φράση, όπως η παραπάνω, ο μεγάλος Εφέσιος φιλόσοφος Ηράκλειτος – ο αποκαλούμενος σκοτεινός φιλόσοφος του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος – μπόρεσε να συλλάβει την αλήθεια για την ανθρώπινη ψυχή, διατυπώνοντάς την με μια απέριττη  αλλά και συγκλονιστική σαφήνεια.

Ο Ηράκλειτος κατέχει μια ξεχωριστή θέση όχι μόνο στην αρχαία Ελληνική φιλοσοφία, αλλά και στο χώρο της -γιουνγκιανής κυρίως– ψυχοθεραπείας , αφού η ηρακλειτική φιλοσοφία επηρέασε φανερά τον Ελβετό ψυχίατρο και μύστη της ψυχολογίας , Carl G.Jung. Ο Jung ενσωμάτωσε στο φιλοσοφικό του σύστημα αλλά και στις μεθόδους ψυχοθεραπείας που εφάρμοσε, τον περίφημο Νόμο της Εναντιοδρομίας ο οποίος βασίζεται στη φιλοσοφία του Ηράκλειτου περί αρμονίας των αντιθέτων.

Ο Jung απέδωσε την έμπνευση και τη φιλοσοφική σύλληψη αυτού του Νόμου στον ίδιο τον Ηράκλειτο, ο οποίος πρώτος μίλησε για την επιτακτική ανάγκη της συνένωσης των αντιθέτων,τόσο μέσα στη Φύση όσο και μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο. Πάνω σε αυτή την ηρακλειτική αρχή, ο Jung προσπαθούσε πάντα –στη διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής του πορείας-να απλώσει μια γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα σε δύο φαινομενικά αντίθετα στοιχεία στην προσωπικότητα των εκάστοτε ασθενών του: στο συνειδητό από τη μία (με την ορθολογική σκέψη και τον κριτικό νου)και το ασυνείδητο από την άλλη (με όλες τις αρχέγονες και ατιθάσευτες  ενέργειες του.)
                                                                                          

Aυτή η συνύπαρξη συνειδητού και ασυνείδητου, με τις εκ διαμέτρου αντίθετες δυνάμεις τους, ήταν για τον Jung  το κλειδί της ψυχικής ισορροπίας κάθε ανθρώπου, όπως ακριβώς για τον Ηράκλειτο η θαυμαστή τάξη και λειτουργίας του Σύμπαντος βασιζόταν στην αρμονία των αντίθετων στοιχείων μέσα στη Φύση: μέρα και νύχτα, φως και σκοτάδι, ζέστη και κρύο, χειμώνας και καλοκαίρι. 

Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ

Για τον Jung, ο Νόμος της Εναντιοδρομίας είναι ο πιο σοφός ψυχολογικός νόμος, αφού εξυπηρετεί την πορεία του ανθρώπου προς την αυτοπραγμάτωσή του, μέσα από τον επαναπροσδιορισμό και την εκ νέου νοηματοδότηση της ζωής του. 

Σύμφωνα με το Νόμο της Εναντιοδρομίας, όταν μία ενεργειακή ροή, ένα ψυχικό δυναμικό αναπτυχθεί μονομερώς και παγιωθεί ως τρόπος ή στάση ζωής – χωρίς τη συμπλήρωση του αντιθέτου του- θα φτάσει στο ανώτατο σημείο ανάπτυξης και εκδήλωσης και μετά θα ακολουθήσει μία διαμετρικά αντίθετη πορεία από την αρχική, για να μπορέσει η εκδηλωθείσα ψυχική ενέργεια να συμπεριλάβει και να αφομοιώσει το αντίθετό της, που μέχρι τότε είχε παραμεληθεί. Ο Jung είχε πεί πως κάθε ενέργεια έχει πάντα δύο πόλους.  Σκοπός λοιπόν της Εναντιοδρομίας είναι η ισορροπία των δύο αυτών αντίθετων πόλων. Για παράδειγμα, όταν κάποιος έχει εκφράσει μια μονοδιάστατη σεξουαλική ζωή, βασισμένη στο έντονο ερωτικό πάθος, την ηδονή, τη συναισθηματική έξαψη και την ενστικτώδη διέγερση , σε βάρος όμως της πνευματικότητας του και της συλλογικής διάστασης της ψυχής του (που περιλαμβάνει τις ανάγκες και των άλλων ανθρώπων, συντρόφων – ερωτικών και μη), με άξονα ικανοποίησης  μόνο τη δική του ατομική ψυχή και τις εγωκεντρικές, ναρκισσιστικές της ανάγκες, τότε θα έρθει κάποια στιγμή στη ζωή αυτού του ατόμου, είτε ένα «απροσδόκητο», συνταρακτικό γεγονός (με τη μορφή ενός σοβαρού ατυχήματος ή μιας καταλυτικής «ατυχίας»), είτε ένα «ανεξήγητο», αλλά επίμονο σύμπτωμα (ψυχοσωματικό ή οργανικό), είτε μία παρατεταμένη, βαθιά  μελαγχολία, ή ακόμα μια τυραννική ιδεοληψία (φοβίες που πρίν δεν υπήρχαν και μοιαζουν ακατανόητες, έντονες υποχονδριακές τάσεις καί ιδεοψυχαναγκαστικές-καταναγκαστικές συμπεριφορές), που θα εκδηλωθούν ως μία κρίσιμη και αποφασιστική καμπή, μια σχεδόν οριακή κατάσταση-ανάμεσα στην κατάρρευση και την ανύψωση-, μια ισορροπία σε τεντωμένο σχοινί, ώστε να μπορέσει η μέχρι τότε μονομερής και εγωκεντρική έκφραση της σεξουαλικότητας να μεταστοιχειωθεί στο συναισθηματικό μοίρασμα με τον άλλον και στην αναγνώριση μιας πνευματικής,ανώτερης διάστασης στη ψυχή του ίδιου του ατόμου, που μέχρι τότε παρέμενε ανεκδίπλωτη.  

Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗ

Η πορεία της ανθρώπινης σεξουαλικότητας για τον Jung, είναι μία τέλεια εφαρμογή του Νόμου της Εναντιοδρομίας: Ξεκινάει δυναμικά και ορμητικά μέσα στα ένστικτα και τα πάθη, φτάνει σε ανώτατα επίπεδα κορύφωσης, διέγερσης και πλήρωσης για να ακολουθήσει στη μέση περίπου ηλικία (το χρονικό σημείο όπου εμφανίζεται η Εναντιοδρομία) μια σταδιακά, καθοδική πορεία. Τα ένστικτα και οι ορμές υποχωρούν για να εισέλθουν πιο πνευματικά και ψυχικά στοιχεία. 

Κάποιος που δε θα λάβει υπ’όψιν του την εκδήλωση του Νόμου της Εναντιοδρομίας, θα οδηγηθεί σύμφωνα με τον Jung, σε σεξουαλικές νευρώσεις και συναισθηματικές διαταραχές, η σοβαρότητα των οποίων θα εξαρτηθεί από την μέχρι τότε ζωή του ατόμου. Ο Νόμος της Εναντιοδρομίας, έχει τις δικές του συνέπειες. Μια ζωή στραμμένη αποκλειστικά στη σεξουαλικότητα και τον αισθησιασμό, θα φέρει αρχικά ίσως ηδονή και ικανοποίηση, αργότερα όμως σεξουαλικές δυσλειτουργίες και κατάθλιψη. 

Βέβαια, η Εναντιοδρομία, μπορεί να ισχύσει και στην αντίθετη περίπτωση:

Κάποιος που ζει μια αποστειρωμένη – συναισθηματικά, ερωτικά και σεξουαλικά – πνευματική ζωή, προς χάριν της διανόησης και σε βάρος της σεξουαλικής και της υλιστικής του πλευράς, να νιώσει- σε κάποια αναπάντεχη φάση της ζωής του- ένα πρωτόγνωρο, ερωτικό πάθος, τόσο έντονο και παράφορο, που να τον εκτρέψει τελείως από την μέχρι τότε πνευματική και ήρεμη πορεία της ζωής του. Ή πάλι μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα ανίας, κατάθλιψης, συναισθηματικού κενού, που θα του υπενθυμίζουν πάντα ότι ένα κομμάτι του εαυτού του – λιγότερο πνευματικό αλλά εξίσου σημαντικό έχει μείνει ανέκφραστο και ανολοκλήρωτο.

Ο ΑΝΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ

Ο ίδιος Jung ανέφερε ως «τυπικό παράδειγμα Εναντιοδρομίας» την περίπτωση ενός ασθενή του, ο οποίος κατάφερε να γίνει ένας αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας με πάρα πολλά λεφτά. Ζούσε μόνο για τη δουλειά του. Όλο του το είναι είχε αναπτυχθεί προς την κατεύθυνση της υλικής μόνο δημιουργίας με τα πολλά χρήματα, τα πολλά ταξίδια, τα πολυτελή σπίτια και τις επιχειρηματικές δραστηριότητες. Όταν αυτός ο άνθρωπος αποφάσισε κάποια στιγμή να ξεκουραστεί από αυτόν τον τρόπο ζωής, και να ζήσει πιο ήρεμα, έπεσε σε μια κατάσταση παρατεταμένου άγχους, με επίμονες σωματικές ενοχλήσεις. Αποφάσισε να ξαναγυρίσει στον γνώριμο τρόπο ζωής, με τις συνεχείς ασχολίες, αλλά τα πράγματα χειροτέρεψαν καθώς ο επιχειρηματίας δεν είχε πλέον την παραμικρή διάθεση να εργαστεί, να βγάζει λεφτά ή να ταξιδεύει. Άρχισε να εμφανίζει έντονες υποχονδριακές κρίσεις και καταθλιπτικά συμπτώματα. Κατά τον Jung, όλα αυτά ήταν εκδηλώσεις του Νόμου της Εναντιοδρομίας, αφού ο άνθρωπος αυτός είχε παραμελήσει βαθύτερες ανάγκες του ευατού του και του σώματός του, για να πετύχει μόνο σε ένα καθαρά εξωτερικό, υλικό επίπεδο. Η υποχονδρία και η κατάθλιψη ήταν το μήνυμα να αρχίσει να στρέφει το ενδιαφέρον του από την εξωτερική εικόνα του εαυτού του προς τις πιο εσωτερικές πτυχές της προσωπικότητάς του. Η Εναντιοδρομία ζητάει αυτό ακριβώς : ίση μεταχείριση και της πνευματικής και της υλικής μας πλευράς. Να μη ζούμε μόνο ούτε μέσα στο σώμα, αλλά ούτε και έξω από αυτό. 

Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ

Πέρα όμως από τις ατομικές περιπτώσεις του καθενός από εμάς, η Εναντιοδρομία μπορεί να εκδηλωθεί και σε κοινωνικό επίπεδο, ως το ψυχικό αντιστάθμισμα απέναντι στην κυρίαρχη τάση που επικρατεί σε έναν πολιτισμό.

Αν για παράδειγμα, η κυρίαρχη τάση σε μια κοινωνία είναι μια ψευδεπίγραφη κατάκτηση λογικής καί συνείδησης, και υλικής μονάχα δημιουργίας,  με τη μορφή του πλουτισμού και μιας στείρας-απονεκρωμένης συναισθηματικά- τεχνολογικής εξέλιξης, τότε η Εναντιοδρομία θα εκδηλωθεί ως μια παράλογη, ασυνείδητη, μαζική καταστροφή, ως μοναξιά, απομόνωση και απειλή για την ασφάλεια του πολιτισμού και  τη λειτουργία της κοινωνίας. Ο Jung είχε πεί πως σε κοινωνικό επίπεδο η Εναντιοδρομία μπορεί να προσλάβει μια τόσο βίαιη και απειλητική μορφή έκφρασης, ώστε να μπορέσει να  αφυπνίσει όσο το δυνατό περισσότερες συνειδήσεις. Μπορεί να πάρει ακόμα και την μορφή ενός πολέμου-«ο πόλεμος είναι ο πατέρας των πάντων» είχε πεί ο Ηράκλειτος. Από τον πόλεμο ξεκινούν όλα. Τίποτα δεν κερδίζεται χωρίς μάχη.

Τα πρόσφατα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 στην Ελλάδα, με τις λεηλασίες και τις καταστροφές σε μαγαζιά και αυτοκίνητα, είναι σαφείς εκδηλώσεις του Νόμου της Εναντιοδρομίας σε κοινωνικό πλέον επίπεδο. Όσοι  χαρακτήρισαν αυτές τις πραγματικά βίαιες συμπεριφορές ως «βανδαλισμούς των οργισμένων νέων απέναντι στην οικονομική κρίση και την διάβρωση των θεσμών», απλώς αναπαρήγαγαν μια ερμηνεία ευρείας κατανάλωσης. Η οργή δεν είναι τόσο απέναντι στην οικονομική κρίση (στην ψυχανάλυση άλλωστε όπως και στην γιουνγκιανή ψυχολογία τα χρήματα και κάθε τι που σχετίζεται με αυτά είναι συμβολισμοί των βαθύτερων, συναισθηματικών αναγκών μας) όσο απέναντι στην κρίση των σχέσεων μας με την Φύση,  με τους άλλους και κυρίως με τις ανώτερες πνευματικές μας ανάγκες- η εκπλήρωση των οποίων θα μπορέσει να δώσει το πολυπόθητο νόημα στη ζωή μας. Η διαρκής αύξηση των ψυχικών διαταραχών δεν είναι τυχαία. Ο σημερινός άνθρωπος έχει περιέλθει σε τέτοια κατάσταση μονοδιάστατης ανάπτυξης καί επιβίωσης που μοιάζει πραγματικά να «προκαλεί την τύχη του» (Jung). Η μοναξιά, το άγχος, η απομόνωση των ανθρώπων, η αύξηση της κατάθλιψης και των ψυχοσωματικών παθήσεων παγκοσμίως, είναι επίσης εκδηλώσεις του Νόμου της Εναντιοδρομίας απέναντι σε μια εποχή πλούσιας τεχνολογικά και υλικά αλλά πολύ φτωχής σε συναισθηματικές αποχρώσεις που χαρακτηρίζονται από μια λεπτοφυή πνευματικότητα. Ειδικά στην σύγχρονη εποχή που ζούμε και στο επίπεδο που βρίσκεται ο σημερινός πολιτισμός, ο άνθρωπος μοιάζει πιο διχασμένος, πιο διασπασμένος από ποτέ. «Η Ηρακλειτική αρμονία των αντιθέτων δείχνει να έχει διαταραχθεί σοβαρά» όπως σημειώνει εύστοχα ο Γιάννης Γεωργακόπουλος. Και όταν η αρμονία των αντιθέτων διαταράσσεται, η εύθραυστη ψυχική ισορροπία κλονίζεται και καταρρέει. Κανένας πολιτισμός δεν μπορεί να είναι βιώσιμος όταν ανπτύσσεται προς μία μόνο κατεύθυνση. 

ΑΠΟΔΙΚΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

Η Αναλυτική Ψυχολογία του Jung είχε ενσωματώσει στις ψυχοθεραπευτικές μεθόδους της την τεράστια θεραπευτική αξία του Ηρακλειτικού Νόμου της Εναντιοδρομίας: ότι είναι χρήσιμο για τον άνθρωπο και τον εξυπηρετεί στην αυγή της ζωής του, θα πάψει να τον εξυπηρετεί το απομεσήμερο και πολύ περισσότερο στο σούρουπο του γήϊνου ταξιδιού του.  Αναλύοντας κατ’αυτόν τον τρόπο την Εναντιοδρομία, ο Jung μπόρεσε να επινοήσει διαφορετικές θεραπευτικές τεχνικές και να τις προσαρμόσει ανάλογα με το ηλικιακό στάδιο των ασθενών του, ώστε να καλύπτει τις ασυνείδητες κάθε φορά ανάγκες τους και επιθυμίες τους. Με την Εναντιοδρομία, η χρησιμότητα των εμπειριών του παρελθόντος μεταστοιχειώνεται σε σοφία των αναγκών του παρόντος. Ο άνθρωπος τότε δεν έχει ανάγκη να ξαναζήσει ότι έζησε, εμμένοντας πεισματικά σε έναν ξεπερασμένο και άκαμπτο τρόπο ζωής, αλλά αποφασίζει να προχωρήσει συνειδητά μπροστά, συνθέτοντας ξανά τη ζωή του. Με όσα ειπώθηκαν παραπάνω, γίνεται πλέον πιο σαφής η ανεκτίμητη αξία που έχει η κατανόηση και η αποκρυπτογράφηση του Νόμου της Εναντιοδρομίας στην ψυχοθεραπεία. Η αποκωδικοποίηση των απρόσμενων γεγονότων της ζωής και των ψυχοσωματικών διαταραχών, αλλά και των ακραίων ακόμα κοινωνικών φαινομένων, βοηθούν τον άνθρωπο να αποκτήσει μια άλλη οπτική απέναντι σε ότι του συμβαίνει και σε ότι παρατηρεί, ώστε να μπορέσει τελικά να συνενώσει όλα τα διασπασμένα στοιχεία μέσα του και να κατανοήσει πως η ψυχική του υγεία βρίσκεται στην ένωση των αντιθέτων και όχι στο βίαιο διαχωρισμό τους. 

Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Ο Νόμος της Εναντιοδρομίας βρίσκεται πολύ κοντά στον άλλο κορυφαίο Νόμο, το Νόμο της Ενότητας : όλα ξεκινούν από την ίδια Ανώτερη Πηγή, επομένως και τα «αντίθετα» συνδέονται, ενώνονται μεταξύ τους και δεν διαχωρίζονται: «από όλα το ένα κι από το ένα τα πάντα» (Ηράκλειτος, απ.10). Ακόμα και οι δυσάρεστες, οι επώδυνες εμπειρίες που βιώνουμε, μας συμβαίνουν πάντα για έναν ανώτερο σκοπό. Το κακό δε βρίσκεται απέναντι από το καλό, αλλά ακριβώς δίπλα. Τα δυσάρεστα γεγονότα της ζωής δεν είναι οι αντίθετοι πόλοι των ευχάριστων καταστάσεων, αλλά το απαραίτητο συμπλήρωμά τους, ώστε να κατανοήσουμε τον ανώτερο προορισμό του γήϊνου ταξιδιού μας (Εναντιοδρομία) και να ενωθούμε με τον διχασμένο εαυτό μας, με τους συναθρώπους μας, και τελικά με την ίδια τη Ζωή (Νόμος της Ενότητας). Ο Νόμος της Εναντιοδρομίας όπως και ο Νόμος της Ενότητας δεν είναι μια ακόμα μεταφυσική προσέγγιση.Είναι ένας πραγματικός, ψυχολογικός Νόμος, που προάγει την αυτογνωσία και κατ’επέκταση τη ψυχική υγεία του ανθρώπου και αποτελεί αληθινό κλειδί γνώσης που ανοίγει τις πόρτες στην ιδιαίτερη και λεπτή τέχνη της ψυχοθεραπείας. 

Αναφορές: 

Carl G. Jung, Δυο Δοκίμια στην Αναλυτική Ψυχολογία, Ιάμβλιχος

Carl G. Jung, Βασικές Αρχές Ψυχοθεραπείας, Επίκουρος

Γιάννης Φ. Γεωργακόπουλος, Ηράκλειτος ο Εφέσιος, ΔΙΟΝ


Πηγή: του Ευάγγελου Κουσιάδη, kousiadis.gr

Συμβούλου Ψυχικής Υγείας

(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΑΒΑΤΟΝ- Ιούνιος 2009)

Αναρτήθηκε από:

Τρέλα είναι απλά μια άλλη μορφή της συνείδησης 

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω

ΤΟ ΚΥΜΒΑΛΕΙΟΝ

Οι Επτά Ερμητικές Αρχές - ΤΟ ΚΥΜΒΑΛΕΙΟΝ

Οι Αρχές της Αλήθειας είναι Επτά, όποιος τις γνωρίζει, κατανοητώς, κατέχει το Μαγικό Κλειδί με το άγγιγμα του οποίου όλες οι Θύρες του Ναού ανοίγουν πετώντας- -ΤΟ ΚΥΜΒΑΛΙΟΝ.

Οι Επτά Ερμητικές Αρχές, πάνω στις οποίες ολόκληρη η Ερμητική Φιλοσοφία βασίζεται, είναι οι ακόλουθες

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΟΝΗΣΗΣ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑΣ και του ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΓΕΝΟΥΣ

Αυτές οι Επτά Αρχές θα συζητηθούν και εξηγηθούν καθώς προχωρούμε με αυτά τα μαθήματα. Μια μικρή εξήγηση για το καθένα, ωστόσο, μπορεί επίσης να δοθεί σε αυτό το σημείο.

Α. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΤΟ ΟΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΝΟΥΣ, Το Σύμπαν είναι Νοητικό. - Το Κυμβάλιον.

Αυτή η Αρχή εμπεριέχει την αλήθεια ότι ‘’Όλα είναι Νους’’ Εξηγεί ότι ΤΟ ΟΛΟΝ (το οποίον είναι η Ουσιαστική Αλήθεια) συνεπάγεται όλων των εξωτερικών εκδηλώσεων και φαινομένων τα οποία είναι γνωστά με όρους όπως ‘’Το Υλικό Σύμπαν’’, τα ‘’Φαινόμενα της Ζωής’’ ‘’Υλη’’ ‘’Ενέργεια’’ και, κοντολογίς, όλα όσα είναι φαινόμενα των φυσικών μας αισθήσεων} είναι ΠΝΕΥΜΑ το οποίο καθαυτό είναι ΑΚΑΤΑΛΗΠΤΟ και ΑΜΟΛΥΝΤΟ, αλλά το οποίο μπορεί να θεωρείται και να εκφράζεται σαν ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ, ΑΠΕΙΡΟ, ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΝΟΥΣ. Επίσης εξηγεί ότι όλος ο φαινόμενος κόσμος ή σύμπαν είναι απλά μια Νοητική Δημιουργία του ΤΟ ΟΛΟΝ, η οποία υπόκειται στους Νόμους των Δημιουργημένων Πραγμάτων, και ότι το σύμπαν, σαν ολότητα, και στα μέρη του ή στις μονάδες, έχει τη δική του ύπαρξη στο Νου του. ΤΟ ΟΛΟΝ, στον οποίο Νου εμείς ‘’ζούμε και κινούμαστε και έχουμε την ύπαρξή μας.’’ Αυτή η Αρχή, εγκαθιστώντας τη Νοητική Φύση του Κόσμου, εύκολα εξηγεί όλη την ποικιλία των νοητικών και ψυχικών φαινομένων τα οποία απασχολούν τόσο μεγάλο τμήμα της προσοχής του κοινού, και τα οποία, χωρίς αυτή την εξήγηση, είναι ακατανόητα και χρήζουν επιστημονικής θεραπείας. Η κατανόηση αυτής της μεγάλης Ερμητικής Αρχής της Πνευματικότητας ενθαρρύνει κάποιον πρόθυμα να αδράξει τους νόμους του Πνευματικού Κόσμου, και να εφαρμόσει τους ίδιους στην ευημερία του και την πρόοδό του. Ο Ερμητιστής Μαθητής καθίσταται ικανός να εφαρμόσει ευφυώς τους μεγάλους Πνευματικούς Νόμους, αντί να τους χρησιμοποιήσει με ευκαιριακό τρόπο.

Με το Κλειδί όλων των κλειδαριών στην κατοχή του, ο μαθητής μπορεί να ξεκλειδώσει τις πολλές πόρτες του νοητικού και ψυχικού ναού της γνώσης, και να εισέλθει το ίδιο ελεύθερα και έξυπνα. Αυτή η Αρχή εξηγεί την αληθινή φύση της Ενέργειας, Δύναμης, και Ύλης, και γιατί και πώς όλες αυτές είναι υποδεέστερες από την Κυριαρχία του Νου. Ένας από τους παλαιούς Ερμητιστές Διδασκάλους έγραψε, πολλούς αιώνες πριν ‘’Αυτός που αρπάζει την αλήθεια της Πνευματικής Φύσης του Κόσμου είναι καλά προοδευμένος Στο Μονοπάτι για την Κυριαρχία.’’ Και αυτά τα λόγια είναι τόσο αληθινά σήμερα όσο και τον καιρό που είχαν πρωτογραφεί. Χωρίς αυτό το Κλειδί για όλες τις κλειδαριές, η Κυριαρχία είναι αδύνατη, και οι μαθητές χτυπούνε μάταια τις πολλές πόρτες Του Ναού.

Β. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ

‘’Ως άνω, ούτως κάτω, ως κάτω, ούτως άνω.’’- - Το Κυμβάλιον.

Αυτή η Αρχή εμπεριέχει την αλήθεια ότι υπάρχει πάντα Ανταπόκριση ανάμεσα στους νόμους και τα φαινόμενα των διαφόρων επιπέδων της ύπαρξης και της ζωής. Το αρχαίο Ερμητικό αξίωμα αναπτύσσεται μ’ αυτά τα λόγια ‘’Ως άνω, ούτως κάτω, ως κάτω, ούτως άνω.’’ και το άρπαγμα αυτής της Αρχής δίνει σε κάποιον τα μέσα για τη λύση πολλών σκοτεινών παράδοξων, και απόκρυφων μυστικών της Φύσης. Υπάρχουν πεδία από τη γνώση μας, αλλά όταν εφαρμόζουμε την Αρχή της Ανταπόκρισης σ’ αυτά είμαστε ικανοί να κατανοήσουμε κατά πολύ ότι διαφορετικά θα ήταν άγνωστο σε μας. Αυτή η Αρχή έχει συμπαντική εφαρμογή και εκδηλώνεται, στα διαφορετικά πεδία του υλικού , νοητικού, και πνευματικού σύμπαντος - - είναι ένας Οικουμενικός Νόμος. Οι αρχαίοι Ερμητιστές θεωρούσαν αυτή την Αρχή σαν ένα από τα περισσότερο σημαντικά νοητικά εργαλεία το οποίο ο άνθρωπος ήταν ικανός να χρησιμοποιήσει για να θέσει κατά μέρος τα εμπόδια που κρύβουν τη θέα του Αγνώστου. Στη χρήση του ακόμη και η απόσπαση του Βέλου της Ίσιδας σε σημείο μια βιαστική ματιά του προσώπου της θεάς να μπορεί να ιδωθεί. Ακριβώς όπως η γνώση των Αρχών της Γεωμετρίας καθιστούν ικανό τον άνθρωπο να μετρήσει μακρινούς ήλιους και τις κινήσεις τους, ενώ είναι καθισμένος στο παρατηρητήριό του, τοιουτοτρόπως η γνώση της Αρχής της Ανταπόκρισης ενδυναμώνει τον άνθρωπο να αιτιάται ευφυώς από το Γνωστό στο Άγνωστο. Μελετώντας τη μονάδα, αντιλαμβάνεται τον αρχάγγελο.

Γ. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΟΝΗΣΗΣ

‘’Τίποτα δεν μένει ακίνητο, όλα κινούνται, όλα δονούνται.’’-Το Κυμβάλιον.

Αυτή η Αρχή εμπεριέχει την αλήθεια ότι όλα είναι σε κίνηση, όλα δονούνται, τίποτα δε μένει ακίνητο, γεγονότα τα οποία η Σύγχρονη Επιστήμη επικυρώνει, και τα οποία κάθε νέα επιστημονική ανακάλυψη αναμένεται να επαληθεύσει. Και ακόμη αυτή η Ερμητική Αρχή είχε δηλωθεί ξεκάθαρα χιλιάδες χρόνια πριν, από τους Διδασκάλους της Αρχαίας Αιγύπτου. Αυτή η Αρχή εξηγεί ότι η διαφορά ανάμεσα στις διαφορετικές εκδηλώσεις της Ύλης, Ενέργειας, Νου, και ακόμα Πνεύματος, απορρέει σε μεγάλο βαθμό ποικίλες αξίες Δόνησης. Από ΤΟ ΌΛΟΝ, που είναι Αγνό Πνεύμα, μέχρι κάτω στην πιο πυκνή μορφή Ύλης, όλα είναι σε δόνηση- -όσο υψηλότερη η δόνηση, τόσο υψηλότερη η θέση στην κλίμακα.

Η δόνηση του Πνεύματος είναι σε τόσο άπειρο βαθμό έντασης και ταχύτητας ώστε είναι πρακτικά ακίνητο-όπως ένας γρήγορα περιστρεφόμενος τροχός φαίνεται να είναι ακίνητος. Και στο άλλο άκρο της κλίμακας, υπάρχουν σκοτεινές μορφές ύλης οι δονήσεις των οποίων είναι τόσο χαμηλές ώστε να μοιάζουν ακίνητες. Ανάμεσα σ’ αυτούς τους πόλους, υπάρχουν εκατομμύρια εκατομμυρίων διαφορετικών βαθμών δόνησης. Από τα ζωντανά κύτταρα και το ηλεκτρόνιο, το άτομο και το μόριο, τους κόσμους και τα σύμπαντα, όλα είναι σε δονούμενη δράση. Αυτό είναι επίσης αληθινό στα επίπεδα της ενέργειας και της δύναμης (αλλά οι οποίες είναι διαφορετικών βαθμών δόνησης), και επίσης στο νοητικό επίπεδο (του οποίου οι θέσεις εξαρτώνται από τις δονήσεις), και ακόμη περισσότερο στα πνευματικά επίπεδα. Η κατανόηση αυτής της Αρχής, με τις κατάλληλες διατυπώσεις, ενδυναμώνει τον Ερμητικό μαθητή να ελέγξει τις δικές του νοητικές δονήσεις όπως επίσης και αυτές των άλλων. Οι Διδάσκαλοι επίσης εφαρμόζουν αυτή την Αρχή στην κατάκτηση των Φυσικών φαινόμενων, με ποικίλους τρόπους. ‘’Αυτός που κατανοεί την Αρχή της Δόνησης, έχει αρπάξει το σκήπτρο της δύναμης,’’ λέει ένας απ’ τους παλαιούς συγγραφείς.

Δ. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΟΛΩΣΗΣ

‘’Όλα είναι Διπλά, όλα έχουν πόλους, όλα έχουν το ζεύγος τους των αντιθέτων, ίδια και ανόμοια είναι το ίδιο, αντίθετα και ολόιδια είναι φυσικό, αλλά διαφορετικά σε βαθμό, τα ακραία απαντώνται, όλες οι αλήθειες είναι αλλά μισές αλήθειες, όλα τα παράδοξα μπορούν να εναρμονισθούν.’’ - Το Κυμβάλιον.

Αυτή η Αρχή εμπεριέχει την αλήθεια ότι ‘’όλα είναι διπλά’’, ‘’όλα έχουν δύο πόλους’’, ‘’όλα έχουν το ζεύγος των αντιθέτων τους,’’ όλα των οποίων ήταν παλαιά Ερμητικά αξιώματα. Εξηγεί τα αρχαία παράδοξα, που έχουν μπερδευτεί τόσο πολύ, τα οποία έχουν δηλωθεί ξεκάθαρα ως ακολούθως: ‘’Θέσις και αντίθεσις είναι όροι ταυτόσημοι στη φύση, αλλά διαφορετικοί σε βαθμό’’, ‘’ τα αντίθετα είναι τα ίδια, διαφέροντας μόνο σε βαθμό’’, ‘’τα ζεύγη των αντιθέτων μπορούν να εξισορροπηθούν’’, τα ακραία συναντώνται’’, όλα είναι και δεν είναι, την ίδια στιγμή’’, ‘’όλες οι αλήθειες είναι αλλά μισές αλήθειες’’, ‘’κάθε αλήθεια είναι μισό-ψέμα’’, ‘’υπάρχουν δύο πλευρές σε όλα,’’ κλπ., κλπ., κλπ. Εξηγεί ότι σε όλα υπάρχουν δύο πόλοι, ή δύο αντίθετες απόψεις, και ότι ‘’τα αντίθετα’’ είναι στην πραγματικότητα μόνο τα δύο άκρα του ίδιου πράγματος, με πολλούς διαφορετικούς βαθμούς ανάμεσά τους. Για να διευκρινίσουμε: Το Θερμό και το Ψυχρό, αν και ‘’αντίθετα,’’ είναι στην πραγματικότητα το ίδιο πράγμα, η διαφορά συνίσταται μερικά σε βαθμούς του ίδιου πράγματος. Κοιτάξτε το θερμόμετρό σας και διαπιστώστε αν μπορείτε να ανακαλύψετε που τελειώνει το ‘’θερμό’’ και αρχίζει το ‘’ψυχρό’’. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως ‘’απόλυτη θερμότητα’’ ή ‘’απόλυτο ψυχρό’’- -οι δύο όροι ‘’θερμότητα’’ και ‘’ψύχος’’ απλά υποδηλώνουν διαφορετικές διαβαθμίσεις του ίδιου πράγματος, και αυτό το ‘’ίδιο πράγμα’’ που εκδηλώνεται σαν ‘’θερμότητα’’ και ‘’ψύχος’’ είναι μερικώς μια μορφή, ποικιλία, και βαθμός της Δόνησης. Έτσι ‘’θερμότητα’’ και ‘’ψύχος’’ είναι απλά οι ‘’δύο πόλοι’’ αυτού που ονομάζουμε ‘’Θερμοκρασία’’- -και τα φαινόμενα που ακολουθούν αμέσως μετά είναι εκδηλώσεις της Αρχής της Πόλωσης. Η ίδια Αρχή εκδηλώνεται στην περίπτωση του ‘’Φωτός και του Σκότους,’’ στα οποία ισχύει το ίδιο πράγμα, η διαφορά συνίσταται στους ποικίλους βαθμούς ανάμεσα στους δύο πόλους των φαινόμενων. Που το ‘’σκοτάδι’’ σταματά, και το ‘’φώς’’ ξεκινά;

Ποιά είναι η διαφορά ανάμεσα στο ‘’Μεγάλο και το Μικρό’’; Ανάμεσα στο ‘’Σκληρό και το Μαλακό’’; Ανάμεσα στο ‘’Μαύρο και το Άσπρο’’; Ανάμεσα στον ‘’Δραστήριο και στον Αδρανή’’; Ανάμεσα στον ‘’Θόρυβο και την Ησυχία’’; Ανάμεσα στο ‘’Υψηλό και το Χαμηλό’’; Ανάμεσα στο ‘’Θετικό και το Αρνητικό’’; H Αρχή της Πόλωσης εξηγεί αυτά τα παράδοξα, και καμιά άλλη Αρχή μπορεί να την αντικαταστήσει. Η ίδια Αρχή λειτουργεί στο Νοητικό Πεδίο. Ας πάρουμε ένα θεμελιώδες και ακραίο παράδειγμα-αυτό της ‘’Αγάπης και του Μίσους,’’ δύο διανοητικές καταστάσεις προφανώς συνολικά διαφορετικές. Και όμως υπάρχουν βαθμοί Μίσους και βαθμοί Αγάπης, και ένα μέσο σημείο στο οποίο χρησιμοποιούμε τους όρους ‘’Επιθυμώ ή Αντιπαθώ,’’ οι οποίοι επισκιάζονται ο ένας με τον άλλον ώστε σταδιακά μερικές φορές είμαστε σε άγνοια εάν ‘’επιθυμούμε’’ ή ‘’αντιπαθούμε’’ ή ‘’κανένα από τα δύο.’’ Και όλα είναι απλές διαβαθμίσεις του ίδιου πράγματος, όπως θα αναγνωρίσεις αλλά εάν εξετάσεις για μια στιγμή. Και, ακόμη περισσότερο από αυτό (και θεωρείται μεγάλης σημασίας από τους Ερμητιστές), είναι δυνατόν να αλλάξει τις δονήσεις του Μίσους σε δονήσεις της Αγάπης, κάποιος στο νου του, και στους νόες των άλλων. Πολλοί από σας, που διαβάζουν αυτές τις γραμμές, είχαν προσωπικές εμπειρίες ακούσιας ταχείας μεταβολής από την Αγάπη στο Μίσος, και το αντίστροφο, στη δική σας περίπτωση και αυτή των άλλων. Και θα αντιληφθείτε επομένως την δυνατότητα αυτού να ολοκληρώνεται από τη χρήση της Θέλησης, μέσω των Ερμητικών διατυπώσεων. ‘’Το Καλό και το Κακό’’ δεν είναι παρά οι πόλοι του ίδιου πράγματος, και ο Ερμητιστής αντιλαμβάνεται την τέχνη της μετάλλαξης του Κακού σε Καλό, μέσω της εφαρμογής της Αρχής της Πόλωσης.

Εν τάχει, η ‘’Τέχνη της Πόλωσης’’ καθίσταται μια φάση της ‘’Νοητικής Αλχημείας’’ γνωστή και εφαρμοσμένη από τους αρχαίους και σύγχρονους Ερμητικούς Διδασκάλους. Η κατανόηση των Αρχών θα καταστήσει ικανό κάποιον να αλλάξει την Πόλωσή του, όπως επίσης και αυτή των άλλων, εάν θα αφιερώσει το χρόνο και τη μελέτη αναγκαία για την κυριαρχία της τέχνης.

Ε. Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ

‘’Όλα ρέουν, έξω και μέσα, όλα έχουν τις περιόδους των,όλα τα πράγματα έχουν άνοδο και πτώση, η αμφιταλάντευση του εκκρεμούς εκδηλώνεται σε όλα, το μέτρο της ταλάντευσης προς τα δεξιά είναι το μέτρο της ταλάντευσης προς τα αριστερά, ο ρυθμός εξισορροπεί.’’ -Το Κυμβάλιον.

Αυτή η Αρχή εμπεριέχει την αλήθεια ότι σε όλα εκδηλώνεται ένα μερίδιο κίνησης, πρός και από, μια εισροή και εκροή, μια ταλάντευση πίσω και εμπρός, μια κίνηση-σαν το εκκρεμές, μια άμπωτης και παλίρροια, μια μεγάλη παλίρροια και μια μικρή παλίρροια, ανάμεσα στους δύο πόλους οι οποίοι υπάρχουν σε συμφωνία με την Αρχή της Πόλωσης που περιγράφηκαν πριν μια στιγμή. Υπάρχει πάντα μια δράση και μια αντίδραση, μια πρόοδος και μια υποχώρηση, μια ανατολή και μια δύση. Αυτό είναι στις υποθέσεις του Σύμπαντος, ήλιοι, κόσμοι, άνθρωποι, ζώα, νους, ενέργεια, και ύλη. Αυτός ο νόμος εκδηλώνεται στην δημιουργία και την καταστροφή των κόσμων, στην άνοδο και την πτώση εθνών, στη ζωή όλων των πραγμάτων, και τελικά στις διανοητικές καταστάσεις του ανθρώπου (και είναι με αυτόν ότι αργότερα οι Ερμητιστές βρίσκουν την κατανόηση της Αρχής περισσότερο σημαντική).

Οι Ερμητιστές έχουν αρπάξει αυτήν την Αρχή, βρίσκοντας τη συμπαντική εφαρμογή της, και έχουν επίσης ανακαλύψει κάποια μέσα για να ξεπεράσουν τα αποτελέσματά της στον εαυτό τους με τη χρήση των κατάλληλων εννοιών και μεθόδων. Εφαρμόζουν το Νοητικό Νόμο της Ουδετεροποίησης. Δεν μπορούν να ακυρώσουν την Αρχή, ή να την αναγκάσουν για να πάψει τη λειτουργία της, αλλά έχουν μάθει πώς να δραπετεύσουν τα αποτελέσματά της επάνω στον εαυτό τους ως ένα βαθμό ανάλογα με την Κυριαρχία στην Αρχή. Έχουν μάθει πώς ΝΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΝ, αντί να ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΑΠΟ αυτόν. Σε αυτή και σε παρόμοιες μεθόδους, συνίσταται η τέχνη των Ερμητιστών. Ο Κυρίαρχος των Ερμητικών πολώνεται στο σημείο στο οποίο επιθυμεί να στηριχτεί, και εξουδετερώνει έπειτα τη ρυθμική ταλάντευση του εκκρεμούς που θα έτεινε να τον φέρει στον άλλο πόλο. Όλα τα άτομα που έχουν επιτύχει οποιοδήποτε βαθμό Αυτοκυριαρχίας το κάνουν αυτό ως ένα βαθμό, λίγο πολύ ασυναίσθητα, αλλά ο Κυρίαρχος το κάνει αυτό συνειδητά, και με την χρήση της Θέλησής του, και επιτυγχάνει έναν βαθμό νηφαλιότητας-ισορροπίας και διανοητικής σταθερότητας σχεδόν αδύνατης στην πεποίθηση εκ μέρους των μαζών που ταλαντεύονται προς τα πίσω και προς τα εμπρός όπως ένα εκκρεμές. Αυτή η Αρχή και αυτή της Πολικότητας έχουν μελετηθεί προσεκτικά από τους Ερμητιστές, και οι μέθοδοι, αντίδρασης, εξουδετέρωσης, και ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ τες μορφοποίησαν ένα σημαντικό μέρος της Ερμητικής Διανοητικής Αλχημείας.

ΣΤ. Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΙΤΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΙΤΙΑΤΟΥ

"Κάθε Αιτία έχει την Επίδρασή της, κάθε Επίδραση έχει την Αιτία της, όλα συμβαίνουν σύμφωνα με το Νόμο η Πιθανότητα είναι μόνο ένα όνομα για το Νόμο που δεν αναγνωρίζεται, υπάρχουν πολλά επίπεδα αιτιότητας, αλλά τίποτα δεν δραπετεύει το Νόμο."- Το Κυμβάλιον.

Αυτή η αρχή εμπεριέχει το γεγονός ότι υπάρχει μια Αιτία για κάθε Επίδραση, μια Επίδραση από κάθε Αιτία. Εξηγεί ότι: "Όλα συμβαίνουν σύμφωνα με το Νόμο", ότι τίποτα πάντα "απλά συμβαίνει" ότι δεν υπάρχει κανένα τέτοιο πράγμα όπως την πιθανότητα, ότι ενώ υπάρχουν διάφορα επίπεδα του Αιτίου και του Αιτιατού, η ανώτερη εξουσιάζει - τα χαμηλότερα επίπεδα, ακόμα τίποτα ποτέ δεν δραπετεύει εντελώς από το νόμο. Οι Ερμητιστές αντιλαμβάνονται την τέχνη και τις μεθόδους της ανύψωσης πάνω από το συνηθισμένο επίπεδο του Αιτίου και του Αιτιατού, ως ένα βαθμό, και νοητικώς ανυψούμενοι σε ένα υψηλότερο επίπεδο γίνονται Αιτίες αντί αποτελέσματα. Οι μάζες των ανθρώπων φέρονται εμπρός, υπάκουες στο περιβάλλον, οι θελήσεις και οι επιθυμίες άλλων ισχυρότερων από τους ίδιους, η κληρονομικότητα, οι εισηγήσεις, και άλλες εξωτερικές αιτίες που τους κινούν περίπου όπως τα πιόνια στη σκακιέρα της ζωής. Αλλά οι Κυρίαρχοι, ανέρχονται στο ανώτερο επίπεδο, εξουσιάζοντας τις διαθέσεις τους, τους χαρακτήρες, τις ιδιότητες, και τις δυνάμεις, καθώς επίσης και το περιβάλλον που τους περιβάλλει, και γίνονται Εισηγητές αντί πιόνια. Βοηθούν ΝΑ ΠΑΙΧΤΕΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, αντί να παίζεται και να κινείται από θελήσεις άλλων και του περιβάλλοντος. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ την Αρχή αντί να είναι τα εργαλεία της. Οι Κυρίαρχοι υπακούουν την Αιτιολογία των ανώτερων επιπέδων, αλλά βοηθούν ΝΑ ΚΑΘΟΔΗΓΗΘΕΙ το επίπεδό τους. Όλες οι Ερμητικές Αρχές έχουν αλληλεπίδραση με σχέση Αιτίου-Αποτελέσματος. Η Αιτία "έρχεται εντός και εκτός των δεσμών", με το Αποτέλεσμα. Όλες τις εκδηλώσεις είναι μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος. Η Αιτία και το Αποτέλεσμα αντλεί τη φύση του από τη συνουσία της δημιουργίας.

Σε αυτήν την δήλωση υπάρχει συμπυκνωμένος έναν πλούτος Ερμητικής γνώσης-αφημένης να διαβαστεί από όποιον μπορεί.

Ζ. Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

"Το γένος είναι σε όλα, όλα έχουν τις Αρσενικές και τις Θηλυκές τους Αρχές, το Γένος εκδηλώνεται σε όλα τα Επίπεδα. "- Το Κυμβάλιον.

Αυτή η αρχή ενσωματώνει την αλήθεια ότι υπάρχει ΓΕΝΟΣ που φανερώνεται σε όλα - οι αρσενικές και θηλυκές αρχές πάντα σε έργο. Αυτό ισχύει όχι μόνο στο Φυσικό Επίπεδο, αλλά για το Διανοητικό και ακόμη και το Πνευματικό Επίπεδο. Στο Φυσικό Επίπεδο, η Αρχή εκδηλώνεται ως φύλο, στα υψηλότερα Επίπεδα λαμβάνουν υψηλότερες μορφές, αλλά η αρχή είναι πάντα η ίδια. Καμία δημιουργία, φυσική, διανοητική ή πνευματική, δεν είναι δυνατή χωρίς αυτήν την Αρχή. Μια κατανόηση των νόμων της θα ρίξει φως σε πολλές όψεις ενός θέματος που έχει περιπλέξει τα μυαλά των ανθρώπων. Η Αρχή του Γένους λειτουργεί πάντα στην κατεύθυνση της γέννησης, της αναγέννησης, και της δημιουργίας. Όλα, και κάθε πρόσωπο, περιλαμβάνουν τα δύο Στοιχεία ή τις Αρχές, ή αυτήν την μεγάλη Αρχή, μέσα σε αυτό, αυτόν ή αυτήν. Κάθε Αρσενικό περιέχει και το Θηλυκό Στοιχείο, όπως κάθε Θηλυκό περιέχει και την Αρσενική Αρχή. Εάν θα κατανοούσατε τη φιλοσοφία της Νοητικής και Πνευματικής Δημιουργίας, Γέννησης, και Αναγέννησης, θα πρέπει να κατανοήσετε και να μελετήσετε αυτή την Ερμητική Αρχή. Περιέχει τη λύση πολλών μυστηρίων της Ζωής. Σας προειδοποιούμε ότι αυτή η αρχή δεν έχει καμία αναφορά σε ευρεία βάση, ολέθριες και υποβαθμισμένες λάγνες θεωρίες, διδασκαλίες και πρακτικές, οι οποίες διδάσκονται υπό τους πομπώδεις τίτλους, και που είναι ευτελισμός της μεγάλης φυσικής αρχής του Γένους. Τέτοιες αναγεννήσεις βάσεων των αρχαίων κακόφημων μορφών φαλλισμού τείνουν να καταστρέψουν το μυαλό, το σώμα και την ψυχή, και η ερμητική φιλοσοφία έχει ηχήσει πάντα τη σημείωση προειδοποίησης ενάντια σε αυτές τις υποβιβασμένες διδασκαλίες που τείνουν προς τη σφοδρή επιθυμία, την ακολασία, και τη διαστροφή των αρχών της Φύσης. Εάν επιδιώκετε τέτοιες διδασκαλίες, πρέπει να πάτε αλλού για αυτές - Ο Ερμητισμός δεν περιέχει τίποτα για σας σύμφωνα με αυτές τις γραμμές. Στον καθαρό, όλα τα πράγματα είναι καθαρά στη βάση, όλα τα πράγματα είναι βάση.

— με Εκατη Εκατη

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω 

Σήμερα...

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΙΟΥΣΤΙΝΗ

πηγή http://www.agiosarsenios.org/?page_id=82

Ο Άγιος Κυπριανός και η Αγία Ιουστίνη

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ

1.Ο ΜΑΓΟΣ

Ο Άγιος Κυπριανός γεννήθηκε το 211μ.Χ. περίπου στην Καρχηδόνα. Η Καρχηδόνα ήτανε παράλια πόλη της Βόρειας Αφρικής.

Ο Κυπριανός κατάγετο από μεγάλη και πλούσιαν οικογένεια Συγκλητικών. Ήτανε και πολύ έξυπνος και επιμελής στα γράμματα. Πήρε γι’ αυτό το λόγο σπουδαίαν μόρφωση και είχε κάνει λαμπρές σπουδές. Διακρίθηκε στη φιλοσοφία και τη ρητορική. Εξάσκησε το επάγγελμα του δικανικού ρήτορα και απόκτησε μεγάλη φήμη και πολλά χρήματα.

Δυστυχώς όμως τα χρήματα τα πολλά τον έκαμαν να ζη ζωή άνετη, ελεύθερη, αχαλίνωτη, απολαυστική και ηθικώς επιλήψιμη. Ήτανε ειδωλολάτρης και μάλιστα πολύ αφοσιωμένος στη λατρεία των ειδώλων. Το ειδωλολατρικό περιβάλλον τον έσπροχνε στην άτακτη εκείνη ζωή.

Το χειρότερο όμως ήταν, οτι είχεν επιδοθή και στη μαγεία. Ασχολείτο πολύ με την μαγική τέχνη, η οποία είχε πέραση την εποχή εκείνη, λόγο της ειδωλολατρίας. Είχε καταστή διάσημος μάγος της εποχής του. Πήγε μάλιστα και στη Αντιόχεια, που άκμαζε τότε στα γράμματα και με την ονομασία ” Συριάδες Αθήναι”, έδειξε τις ικανότητες του.

Πως όμως από ειδωλολάτρης και μάγος, έφτασε να γίνη Χριστιανός και Άγιος; Σ’ αυτό συντέλεσε το παρακάτω γεγονός…

2.Η Παρθένος Ιουστίνα

Από την Αντιόχεια κατήγετο η Αγία Ιουστίνα. Αυτή ήτανε κόρη ενός ιερέα των ειδώλων που ονομαζότανε Αιδέσιος. Η Ιουστίνα είχε μεν καλή καρδιά και προαίρεση, αλλά σαν ειδωλολάτρισσα, που ήτανε κι εκείνη στην αρχή, είχε πολλά αγκάθια, διότι ακολουθούσε την ασέβεια των γονιών της. Όσο μεγάλωνε στην ηλικία, τόσο γινώτανε και πιό γνωστική. Επειδή δε ήτανε καλοπροαίρετη, ο Θεός τη φώτισε, ώστε να βρή την πραγματική θεογνωσία, να πιστέψη στον μόνο Αληθινό Θεό και να περιφρονή την ειδωλολατρική θρησκεία.

Την βοήθησε σ’ αυτό πολύ κι ένας διάκονος από την Αντιόχεια, που ονομαζόταν Πραΰλιος. Από αυτόν άκουσε για την ενανθρώπιση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αυτός εξηγούσε το Μυστήριο της ένσαρκου οικονομίας, το πως δηλαδή οικονόμησε ο Θεός τα πράγματα, για να σώση τον κόσμο απο τον θάνατο της αμαρτίας, με το να γίνη άνθρωπος και να πάρη στον ώμο τους τους μετανοημένους. Εξηγούσε ακόμη πως γεννήθηκε, πως έζησε ο Κύριος, τι δίδαξε, ποιά ήταν τα θαύματα Του, πως σταυρώθηκε, πως ετάφη και τέλος πως αναστήθηκε.

Τ’ άκουσε αυτά η Ιουστίνα και στερεώθηκε στην Πίστη του Χριστού. Επιθυμούσε όμως να διδαχθή φανερά την χριστιανική θρησκεία, αλλά επειδή έταν νέα και παρθένα, ντρεπότανε. Γι’ αυτό πήγαινε κρυφά στην Εκκλησία, να ακούει θεία λόγια.

Δεν πέρασε όμως πολύς καιρός και είπε στην μητέρα της την Κληδονία:
- Δεν μου λες μητέρα, γιατί πιστεύουμε σ’ αυτούς τους θεούς, που είναι αναίσθητοι και χειροποίητοι; Ξέρεις τους Γαλιλαίους (Χριστιανούς); Αυτοί είναι σπουδαίοι και δυνατοί, διότι μόλις κανείς από αυτούς φανεί, οι δικοί μας θεοί τρέμουν και φεύγουν, σαν κλέφτες. Και είναι πράγματι κλέφτες, διότι κλέβουν την τιμή, που πρέπει να προσφέρουμε στον Θεό και κολάζουν τις ψυχές μας.

Η μητέρα της τ’ άκουσε αυτά, αλλά δεν σκόπευε ν’ αφήση τα είδωλα. Τα είπε όμως στον άντρα της. Κι’ αυτό, γιατί φοβότανε μήπως εκείνος το μάθη ξαφνικά και σκοτώση την κόρη του. Ο πατέρας της, ο Αιδέσιος, όταν τ’ άκουσε, άρχισε να αμφιβάλλη για τους θεούς του. Ήταν νύκτα και όταν κοιμήθηκε, είδε τον Χριστό μέσα σ’ Αγγέλους. Του έκαμε νεύμα και του είπε:
- Έλα σε Μένα και θα σου χαρίσω την Βασιλεία των Ουρανών.

Όταν ξύπνησε, δεν ήθελε καμιά άλλη απόδειξη, για να πιστέψει στον Χριστό. Πήρε, λοιπόν, την γυναίκα του και την κόρη του Ιουστίνα και πήγε στον Επίσκοπο, που τον λέγανε Όκτατο. Ο Επίσκοπος σαν άκουσε την οπτασία του, τον δέκτηκε και έπειτα από λίγο τους βάπτισε όλους.

Ο Αιδέσιος, ο πατέρας της Ιουστίνας, χειροτονήθηκε. Και από ιερέας των ειδώλων, έγινε Ιερέας του Θεού του Υψίστου και Ιερουργός των θείων Μυστιρίων. Έζησε έπειτα καθαρή και θεάρεστη ζωή. Έζησε δε έτσι ενάμισυ χρόνο και πήγε στον Κύριο, τον Οποίο αγάπησε ολόψυχα. Έπειτα από λίγο καιρό κοιμήθηκε και η μητέρα της Ιουστίνας

3. Τα μάγια του Κυπριανού δεν πιάνουν στην Ιουστίνα

Η παρθένος Ιουστίνα, έμεινε, βεβαίως, ορφανή από πατέρα και μητέρα, αλλά επρόκοπτε κάθε ημέρα στις αρετές.

Αφοσιώθηκε ολόψυχα στον Χριστό και το έργο Του. Έτρεχε στους αρρώστους, που προσπαθούσε ν’ ανακουφίζη. Εργαζόταν μαζί με άλλες κοπέλλες για να τις κατηχή και να τις φέρει κοντά στον Χριστό. Διέδιδε παντού τον λόγον Του Θεού. Από όλες τις αρετές περισσότερο υπερείχε η σεμνότητα και η αγνότητα της. Αγωνιζότανε να κρατηθή αμόλυντη και καθαρή από κάθε σαρκικό ρύπο και ένοχο λογισμό.

Ο φθονερός διάβολος δεν μπορούσε να την αφήση απολέμητη. Και να τι της έκαμε: Υπήρχε την εποχή εκείνη κάποιος νέος γραμματισμένος. Ήταν από ευγενή οικογένεια και αρκετά πλούσιος. Δυστυχώς όμως ήτανε ακόλαστος και ακράτητος στις σαρκικές ηδονές. Αυτός είδε επανειλημμένως την παρθένα Ιουστίνα, που πήγαινε Εκκλησία. Πληγώθηκε τότε η καρδιά του από το κάλλος της, αν και η μακαρία εκείνη παρθένος, αγωνιζότανε να μαραίνη την ομορφιά της.

Ο νέος αυτός της έκανε νεύματα, της έλεγε επαίνους και γλυκόλογα, της πρότεινε να την πάρη γυναίκα του. Αλλά η Ιουστίνα είχε δοθή στον Νυμφίο Χριστό και απέκρουσε μ’ επιμονή τον νεαρό Αγλαΐδα.

Ο Αγλαΐδας δεν σταμάτησε ως εκεί. Μαζί με μερικούς φίλους του, επεχείρησε να την απαγάγη βιαίως. Έτρεξαν όμως οι συγγενείς της οπλισμένοι και εκείνος, όταν τους είδε φοβήθηκε, κι έφυγε ντροπιασμένος.

Η παρθένος, στην επιμονή του τον έφτυνε και τον απέκρουε. Αλλά ο Αγλαΐδας και πάλι δεν απογοητεύτηκε. Από το πάθος του έρωτα έκανε κι άλλες πανουργίες κρυφά. Τέλος κατέφυγε στον μεγάλο τότε μάγο Κυπριανό, ο οποίος, όπως είπαμε, είχε σπουδάσει την φιλοσοφία και την μαγική τέχνη στην εντέλεια, και ο οποίος βρισκόταν στην Αντιόχεια για να δείξη τις ικανότητες του.

- Σε παρακαλώ, του είπε ο Αγλαΐδας, θέλω να κάμης μάγια, για να πετύχω τον σκοπό μου. Θέλω η Ιουστίνα να γίνη δική μου, και γω θα σου δώσω, όσα χρήματα και χρυσάφι θέλεις. Αλλοιώτικα θ’ αυτοκτονίσω (Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος έγραψε εγκώμιο στον Μέγα Κυπριανό. Εκεί αναφέρει οτι εραστής της Ιουστίνης ήταν αυτός ο ίδιος ο Κυπριανός και όχι άλλος) .

Ο Κυπριανός του το υποσχέθηκε. Πήρε τότε τα μαγικά του βιβλία και έκαμε τα μάγια του, καλώντας μαγικά πνεύματα. Κατόπιν, με ένα δοχείο γεμάτο, ραντίσανε απ’ έξω το σπίτι της παρθένου Ιουστίνης. Ήτανε δε βέβαιος, πως τα μάγια θα πιάσουν. Άλλωστε πίστευε οτι δεν υπήρχε κανένα έργο που να μην μπορεί να το κάνει. Το να κάμη λοιπόν μια κοπέλλα να αγαπήση ένα νέο, το θεωρούσε ευκολώτατο. Κι όμως την Ιουστίνα δεν την πιάσανε τα μάγια του.

Τα μεσάνυχτα η Χριστιανή παρθένος, όπως είχε συνήθεια κάθε βράδυ, ξύπνησε, για να προσευχηθή. Αισθανότανε όμως κάτι περίεργες επιθυμίες. Και οι κακές αυτές επιθυμίες μέσα της άναβαν και φούντωναν. Τότε αυτή αντιστάθηκε στις επιθυμίες και πολεμούσε με την προσευχή. Έκαμε και το σημείο του Σταυρού, που είναι φοβερό όπλο εναντίον των δαιμόνων. Με αυτόν λοιπόν τον τρόπον, απαλλάχτηκε και ηρέμησε η Χριστιανή κοπέλλα από τους λογισμούς και τις πονηρές επιθυμίες.

Επειδή όμως είδε ο Κυπριανός, οτι δεν πέτυχε τον σκοπό του, μεταχειρίσθηκε κι άλλες μαγείες. Έκαμε δηλαδή και άλλα μάγια δυνατώτερα. Αλλά και πάλι δεν μπόρεσε να κάμη τίποτε. Στο τέλος έβαλε όλες του τις μαγικές δυνάμεις. Κάλεσε τα μεγαλύτερα πονηρά πνεύματα και ισχυρότερα, χωρίς πάλι να επιτύχη τίποτε.

Τελευταίο απ’ όλα ο σατανάς με τον οποίον είχεν συνεργασίαν και επικοινωνία ο Κυπριανός, μεταχειρίσθηκε τον εξής πανούργον τρόπον: Παρουσιάσθηκε στην Ιουστίνα σαν καλή και ευσεβής γυναίκα. Κατάφερε δε να πάρη την παρθένο και να πάνε στο σπίτι της, για να αλληλοβοηθούνται στην πνευματική ζωή και στην αρετή, σαν καλές πνευματικές αδελφές.

Σε μιά όμως συζήτηση περί παρθενίας της είπε με τρόπο η γυναίκα εκείνη:
- Για πες μου σε παρακαλώ, αν όλες οι γυναίκες έμεναν παρθένες, τότε κατ’ ανάγκη δεν θα χανόντανε οι ανθρώποι από τον κόσμο;

Μόλις άκουσε αυτά η Ιουστίνα, κατάλαβε την πλεκτάνη του δαίμονα και με την προσευχή και το σημείο του Σταυρού, τον έκαμε να εξαφανισθή!!

4. Ο Κυπριανός μετανοεί

Η αποτυχία αυτή του Κυπριανού, τον έκανε να εξετάση τι ήτανε αυτή η κοπέλλα η Ιουστίνα, που δεν την πιάνανε τα μάγια. Τότε έμαθε, οτι ήτανε Χριστιανή και με τη δύναμη του Σταυρού συνέτριβε κάθε δαιμονική ενέργεια. Τότε λοιπόν, εννόησε, οτι οι Χριστιανοί, έχουν μεγαλύτερη δύναμη από την δική του. Και οτι τους πιστούς Χριστιανούς δεν τους πιάνουν τα μάγια. Παρακολούθησε κατόπιν και αυτός την Ιουστίνα και θαύμασε την αρετή της.

Τέλος αποφάσισε κι αυτός να προσέλθη σ’ αυτή την θρησκεία, η οποία είχε τέτοια δύναμη και η οποία αναδεικνύει τόσον ενάρετους ανθρώπους.

Ο Κυπριανός, έβλεπε, οτι η Εκκλησία και πριν δια μέσου των οργάνων Της, έρριχνε τα δίχτυα Της, για να τον τραβήξει στην Πίστη του Χριστού και την αντέκρουε. Τώρα όμως που είδε οτι η δύναμη των πονηρών πνευμάτων, με τα οποία συνεργαζόταν, ήταν ανίσχυρη μπροστά στους Χριστιανούς, αποφάσισε να αρνηθή την ειδωλολατρία και την μαγική τέχνη και να προχωρήση οριστικά στον Χριστιανισμό. Τον βοήθησε κι ένας Ιερέας ο Καικίλιος, από τον οποίον και πήρε το ίδιο όνομα κατά την βάπτιση του σαν Χριστιανός τώρα.

Μάζεψε έπειτα όλα τα μαγικά του βιβλία και όλα τα είδωλα, τα αγάλματα των ειδωλολατρικών θεών. Τα έφερε και τα έκαψε μπροστά στον Επίσκοπο. Πώλησε έπειτα τα υπάρχοντα του και τα χρήματα τα έδωσε στην Εκκλησία για τους φτωχούς και για τις ανάγκες Της. Αποτραβήχτηκε στη συνέχεια αμέσως στην μοναξιά. Δόθηκε στην μελέτη των Αγίων Γραφών και των εκκλησιαστικών συγγραφέων. Περισσότερο προτιμούσε τον Τερτυλλιανό.

Πέρασε έτσι το στάδιο του κατηχούμενου. Αναστέναζε και έκλαιε για την προηγούμενη του αμυαλωσύνη. Προσευχότανε ακατάπαυστα στο Θεό. Μούσκευε το προσκέφαλο του από τα δάκρυα της μετανοίας. Δεν τολμούσε ν’ αναφέρη τ’ όνομα του Θεού από ταπεινοφροσύνη, διότι σκεπτόταν τις αμαρτίες του, που είχε κάνει μπροστά στα μάτια του Θεού.

Το Μέγα Σάββατο του 246 μ.Χ. όλη τη νύχτα προσευχόταν και έκλαιε. Το πρωί πήγε στην Εκκλησία. Στον όρθρο άκουσε το ψαλμικό ” Είδες Κύριε, μη παρασιωπήσης Κύριε, μη φύγεις απ’ εμένα και να καταλαβαίνει το παιδί μου το αγαπητό, το οποίο ευαρέστησα”. Επίσης άκουσε κι εκείνο που λέει ” Ο Χριστός μας εξαγώρασε απο την κατάρα του νόμου, αφού έγινε ο ίδιος κατάρα για χάρη μας”.

Αυτά που άκουσε, του δώσανε θάρρος, οτι ο Θεός τον δέχεται. Τότε ειρήνευσε η ψυχή του. Την ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου αξιώθηκε να βαπτισθή. Ήτανε 35 χρονών τότε, και η χαρά που αισθάνθηκε ήταν απερίγραπτη.

5. Χειροτονείται

Έπειτα από ένα μήνα, χειροτονήθηκε με τη σειρά αναγνώστης, υποδιάκονος και διάκονος. Δέχθηκε από τον Θεό θείαν έμπνευση και δύναμη εναντίον των παθών. Του δόθηκε από τον Θεό και ειδική Χάρη εναντίων των δαιμόνων, να λύνη δηλαδή τα μάγια και να διώχνη τους δαίμονες, τους οποίους είχε υπηρετήσει προηγουμένος.

Οι ειδωλολάτρες προσπαθήσανε με τους ιερείς τους και τους λόγιους τους να τον αποσπάσουνε από την νέα Πίστη του, αλλά η Πίστη του στο Χριστό ήτανε τόσο μεγάλη, που του είχε γεμίσει όλη του τη ζωή και όλη του την ύπαρξη. Ήταν έτοιμος, για την Πίστη του Χριστού ν’ αγωνισθή και να πεθάνη.

Εργαζότανε εντατικά, για την εξάπλωση και πιό πέρα. Μέσα στην πόλη της Καρχηδόνας δίδασκε τους νέους που ποθούσαν μιά ανώτερη επιστημονική μάθηση. Σε συναθροίσεις, που γινόντανε μέσα στα σπίτια, ακουγότανε η φωνή του Κυπριανού, που παρακινούσε τους πιστούς να δοθούν ολόψυχα στην Πίστη του Χριστού.

Ένα έτος μετά το άγιο Βάπτισμα δέχεται, έπειτα από επίμονη απαίτηση όλων, να γίνει ιερέας. Τότε λοιπόν έγινε και ο καθημερινός διδάσκαλος του ποιμνίου του. Ο άμβωνας αστράπτει και βροντά. Κατακτά και στερεώνει τις ψυχές με τα λόγια του, αλλά και με την πύρινη πίστη του.

Έπειτα από δύο χρόνια, το 248 μ.Χ., πέθανε ο Επίσκοπος Καρχηδόνος Δονάτος. Όλοι ζητούσανε, για επίσκοπο τον Κυπριανό. Ο Κυπριανός αισθανότανε, οτι υπήρξε αμαρτωλός προτήτερα και οτι πολύ του ήτανε που έγινε και Ιερέας. Βεβαίως, το Βάπτισμα τον είχε καθαρίσει τελείως. Εκείνα τ’ αμαρτήματα, που είχε κάμει τότε, ήτανε ασφαλώς κωλύματα για την Ιερωσύνη και για την Αρχιερωσύνη. Αλλά επειδή γίνανε πριν από το Βάπτισμα ήτανε καθαρός από αυτά.

Για να αποφύγη, λοιπόν, κρύφτηκε σ’ ένα φιλικό του σπίτι. Μαθέφτηκε όμως το σπίτι εκείνο και ο λαός ώρμησε και το περικύκλωσε. Απαιτούσε επίμονα από τον Κυπριανό να δεχτή την Επισκοπική χρειροτονία.

- Εγώ τους έλεγε, είμαι νεόφυτος. Μόλις πριν δύο χρόνια βαπτίστηκα. Άλλωστε υπάρχουν άλλοι, που είναι αρχαιότεροι και καλύτεροι από μένα. Αυτούς να κάνετε.

Ο λαός όμως απειλούσε να τον αρπάξη δια της βίας. Αναγκάστηκε στο τέλος να ενδώση. Και σε ηλικία 37 χρονών χειροτονήθηκε Επίσκοπος Καρχηδόνας.

6. Η δράση του

Καταγίνεται τώρα, σαν Επίσκοπος, και εκτελεί με πολύ ζήλον τα ποιμαντικά του καθήκοντα. Με τη δύναμη των λόγων του, με τις επιστολές του, και με τον θεοφιλή και ενάρετο βίον του οδήγησε αναρίθμητους άπιστους στον Χριστό. Τότε και την ευγενή παρθένον Ιουστίνα, την έκαμε διάκονο της Εκκλησίας του Χριστού. Αυτή προτήτερα λεγόταν Ιούστα, αλλά κατά την χειροτονία της, της δόθηκε το όνομα Ιουστίνα και την συναρίθμησε με τους διακόνους της Εκκλησίας. Την έκαμε μάλιστα και ηγουμένη των ασκητριών της Καρχηδόνας, κι αυτή τους φερότανε σαν μητέρα τους.

Η φήμη του Κυπριανού ξαπλώθηκε, όχι μόνο στην Καρχηδόνα, αλλά και σ’ όλη τη Δύση και την Ανατολή. Έπειτα από δύο χρόνια, από τότε που έγινε Αρχιερέας, το 250μ.Χ. ξέσπασε εναντίων των Χριστιανών της Καρχηδόνας ο διωγμός από τον Δέκιο. Στα αμφιθέατρα της Καρχηδόνας έριχναν τους Χριστιανούς οι ειδωλολάτρες στα άγρια θηρία για να τους εξαλείψουν μ’ αυτόν τον απάνθρωπο τρόπο.

” Και ο Κυπριανός να ριχτή στα λιοντάρια”.

Οι αρχές τον ζητούσανε παντού, αλλά δεν τον εύρισκαν. Ο Κυπριανός κατέφυγε κάπου και από εκεί έδινε τις οδηγείες του. Κρύφτηκε όχι διότι φοβότανε τον θάνατο που θα του έδινε το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου, αλλά διότι είχε υπόψιν του εκείνο που είπε ο Κύριος ” Όταν από μιά πόλη σας καταδιώκουν να φεύγετε στην άλλη”.

Από εκεί, όπως είπαμε, σαν καλός ποιμένας, φρόντιζε για το ποίμνιο του. Το στήριζε συνεχώς με τις επιστολές του. Από εκεί επίσης αγωνιζόταν για να εξαλείψη εξ ολοκλήρου το πνεύμα της ειδωλολατρίας.

Ο Κυπριανός μετά από περισσότερο από ένα χρόνο επέστρεψε στην Καρχηδόνα, το 251 μ.Χ. μετά το Πάσχα.

7. Στον καιρό της πανώλης

Το 252 μ.Χ. εξερράγη νέος διωγμός εναντίον των Χριστιανών, από τον αυτοκράτορα Γάλλο. Οι Χριστιανοί φυλακίζονταν και βασανίζονταν σε σκληρά μαρτύρια. Ο Κυπριανός νουθετούσε τους πιστούς και τους παρακινούσε να σκέφτονται μόνο την ουράνια δόξα και να θέλουν τα μαρτύρια από τα ξίφη, τις φωτιές και τα θηρία. Αυτά, έλεγε, μας φέρνουν την μακαριότητα. Με μεγάλο, αλλά πρόσκαιρο πόνο, μας χαρίζουν την αιώνια Βασιλείαν των Ουρανών.

Συγχρόνως με τον διωγμό, προέκυψε και η επιδημία της ανίατης τότε ασθένειας πανώλης. Συμφωρά μεγάλη!  Πέθαιναν κατά χιλιάδες στην Καρχηδόνα.  Οι ανθρώποι φεύγανε από την πόλη για να σωθούνε. Άλλοι πέφτανε στους δρόμους και στα σπίτια τους μισοπεθαμένοι. Κανένας δεν τους κοίταζε. Κανένας δεν φρόντιζε τους ασθενείς. Κανένας δεν έθαβε τα πτώματα, τα οποία σάπιζαν μέσα στην πόλη και την γεμίζανε με φρίκη και μολυσμό.

* * *

Τότε ο Κυπριανός, μάζεψε τους Χριστιανούς και τους είπε να δείξουν την χριστιανική τους Αγάπη. Να την δείξουν όχι μόνο στους άλλους Χριστιανούς αλλά και στους διώκτες και εχθρούς τους, τους ειδωλολάτρες. Πράγματι οι Χριστιανοί  συγκέντρωσαν χρήματα και προμήθειες και με αυτοθυσία ριχτήκανε στην περιποίηση των αρρώστων και την ταφή των νεκρών, χωρίς να φοβούντε μην κολλήσουν κι αυτοί την ανίατη αυτή αρρώστια. Και όπως τους είπε ο Κυπριανός, περιποιούνταν όχι μόνο τους Χριστιανούς, αλλά και τους διώκτες τους, τους ειδωλολάτρες. Κινούμενοι από την αγάπη του Χριστού δεν φοβούνταν τον θάνατο. Βοηθούσανε όλους ανεξαιρέτος πιστούς και άπιστους. Τι ύψος αγάπης! Αυτή την αγάπη μόνο στους οπαδούς του Χριστού τη βρίσκει κανείς. Πουθενά αλλού! Αυτή η στάση των Χριστιανών έκαμε και αυτούς τους εθνικούς να θαυμάσουν και να τους εκτιμήσουνε.

* * *

Κάποτε πολλοί ληστές μπήκανε στην χώρα της Νομαδικής. Συλλάβανε πολλούς Χριστιανούς και τους πήρανε αιχμαλώτους. Οι Επισκόποι ειδοποίησαν για τούτο το συμβάν τον Κυπριανόν στην Καρχηδόνα. Εκείνος τότε παρακίνησε τους Χριστιανούς και όλοι συνείσφεραν για την απελευθέρωση των αιχμαλώτων. Συγκεντρώθηκε έτσι ένα μεγάλο ποσό. Με αυτό εξαγοράσανε τους αιχμαλώτους.

8. Αντιμέτωπος με τον Πάπα

Ο Κυπριανός αντιστάθηκε και στον Πάπα Στέφανο. Ο Πάπας υποσύριζε, οτι το Βάπτισμα των αιρετικών είναι έγκυρο. Οι Επίσκοποι όμως της Ανατολής υποστηρίζανε, οτι είναι άκυρο και οτι, όσοι είναι βαπτισμένοι από αιρετικούς, να ξαναβαπτίζωνται. Ο Κυπριανός συμφωνούσε με την γνώμη των Ανατολικών και όχι του Πάπα.

Ο Πάπας ήθελε να αφορίση τον Κυπριανό. Τότε ο Κυπριανός συγκάλεσε τρείς τοπικές Συνόδους στην Καρχηδόνα: Την πρώτη, το 255μ.Χ. την δεύτερη το 258μ.Χ. και την τρίτη πάλι το ίδιο έτος. Η κάθε μια με συμμετοχή 30, 79 και 87 Επισκόπων αντίστοιχα. Στην τρίτη Σύνοδο βγήκε κανόνας, που ορίζει, οτι όλοι οι βαπτισμένοι από αιρετικούς πρέπει να ξαναβαπτίζωνται. Διότι το βάπτισμα των αιρετικών είναι άκυρο. Αυτό ήταν αντίθετο από εκείνο που υπεστήριζε ο Πάπας, αλλά ο Κυπριανός κοίταζε την Ορθοδοξία και όχι τι θα πη ο Πάπας. Δεν τον αναγνώριζε βλέπετε, από τότε αλάθητο τον Πάπα ούτε σαν παγκόσμιο Επίσκοπο. Τον ελέγχει μάλιστα για ” το σκληρόν πείσμα του αδελφού μας Στεφάνου”.

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω