Simone LE BARON

http://o-anavdos.blogspot.gr/2011/04/efharisto-tous-ellines.html

Eυχαριστώ τους Έλληνες   (επιλογές- Simone LE BARON )

- "Να μην αφήσετε ποτέ τους άλλους να γράψουν την ιστορία σας, αντί για εσάς"

Simone LE BARON
Γλωσσολόγος – Καθηγήτρια της γαλλικής γλώσσας
Διπλωματούχος της Alliance Française de Paris
http://simone-le-baron.blogspot.com/

Παραμονή του Πάσχα 2011, θα ήθελα να ξαναδώσω ελπίδα στον ελληνικό λαό, σε εσάς αγαπητοί μου φίλοι που χρωστώ τα πάντα. Γιατί με σας «γύρισα τη σελίδα» της δικτατορίας το 1974, όταν ήμουν μόλις 21 ετών. Εσείς μου μάθατε τη χαρά της ζωής, τη φιλία, τη φιλοξενία, την αλληλεγγύη, το σεβασμό, το φιλότιμο. Εσείς μου ανοίξατε την αγκαλιά σας χωρίς να με γνωρίζετε και μου δώσατε την πιο ζεστή θέση στην ελληνική οικογένεια, τη στιγμή που oι δικοί μου με είχαν διώξει. Εσείς μου ανοίξατε τα σπίτια σας, μοιραστήκατε μαζί μου τα γεύματά σας, από τον πιο φτωχό μέχρι τον πιο πλούσιο. Εσείς ποτέ δεν με αφήσατε να πληρώσω το παραμικρό, λέγοντάς μου λόγια που ακούγονται σαν στίχοι από παλιό τραγούδι: «θα πληρώσεις όταν θα έρθουμε στη πατρίδα σου». Θυμάμαι τον μπάρμπα Λουκά στη σκιά της κληματαριάς μπροστά στην καλύβα του: «λίγο ψωμί, λίγο κρασί, λίγες ελιές και αγάπη φτάνουν να είμαι ευτυχισμένος» –που μου θυμίζει πάντα τον Σταύρο Ξαρχάκο στο τραγούδι «Bάλε κι άλλη αγάπη στο τραπέζι». Σε μένα την άθρησκη ανοίξατε την εκκλησία σας μέσω ενός ηλικιωμένου ιερέα που μου είπε μια φορά: «κορίτσι μου, η θρησκεία μας είναι πρώτα απ’ όλα ‘φιλοσοφία’ και είναι για όλους τους ανθρώπους».
Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον περίφημο μαθητή μου, τον Μάνο Κατράκη ο οποίος στην ηλικία 70 ετών αποφάσισε να μάθει τα αγγλικά –στη σκιά του θεάτρου του στη στοά Broadway– και που μάλλον του φαινόταν αστείο να έχει καθηγήτρια αγγλικών μια νεαρή Γαλλίδα… Ποτέ δεν έμαθε τα αγγλικά, αλλά οι ιστορίες που μου διηγούνταν παραμένουν για μένα ιστορίες ζωής. ανεξίτηλες. Κι ο Γιώργος Μαρίνος, υπήρξε και αυτός μαθητής μου στα αγγλικά. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι θυμάται σήμερα από τη γλώσσα του Σαίξπηρ, αλλά τα θεάματα του στη Μέδουσα παραμένουν για μένα μοναδικά μαθήματα χιούμορ και ευφυΐας. Θυμάμαι και τα μαθήματα ζωής γεμάτα αξιοπρέπεια, ταπεινότητα και γενναιότητα που πήρα από τον Μίμη, πρώην δήμαρχο του Βύρωνα με τον οποίο τραγουδάγαμε παλιά λαϊκά μέχρι το ξημέρωμα σε κάποια ταβέρνα τις Κηφισιάς, ο οποίος είχε γνωρίσει την κόλαση της Μακρονήσου...
Θυμάμαι και τις μπάμιες που στέγνωναν στον ήλιο στα Μουδανιά της Χαλκιδικής – στη Βρετάνη όπου γεννήθηκα, δεν έχουν ιδέα τι είναι οι μπάμιες. Και τον τραχανά στο νησάκι Τρίκερι έξω από το Βόλο, την κακαβιά στην Αλόννησο, και τα τσουρέκια της Αλίκης της Κρητικιάς για το Πάσχα, όλες αυτές οι στιγμές είναι στάλες ιστορίας που κυλάνε στο αίμα σας. Είναι ο θησαυρός σας...
Πριν λίγες μέρες έλαβα αυτό το γράμμα από την Αριστέα, Ελληνίδα παντρεμένη με Γάλλο και που ζει πλέον στην Γαλλία: «Σας θαυμάζω Σιμόν! Η αγάπη σας και η σταθερή ενασχόληση σας με τον πολιτισμό της γενέτειρας –πατρίδα της καρδιάς μου πλέον μόνο, με συγκινεί αφάνταστα. Θα ήθελα να έχω έστω το ένα δέκατο από το πάθος και την αγάπη που δείχνετε να έχετε για τη χώρα όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Ντρέπομαι που δεν έχω πλέον παρά αισθήματα λύπης για τον τόπο μου και θαυμάζω την αγάπη και το πάθος που φαίνεται να σας κατέχει σε ότι έχει να κάνει με την ίδια την πατρίδα μου. Δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσα να σας πω από ένα μεγάλο και συνάμα τόσο μικρό… Ευχαριστώ σας. Για την αγάπη σας, για το πάθος σας, για την λατρεία που δείχνεται σ αυτή τη μικρή χώρα που θέλησε να ζήσει αιώνες τώρα μέσα και από την ματαιοδοξία της. Με συγκινείτε Σιμόν και με κάνετε να ντρέπομαι που εγώ δεν έχω μέσα μου πια συναισθήματα αγάπης για την πατρίδα μου. Η Ελλάδα όπου και αν πάω… με πληγώνει! Σας ευχαριστώ».
Κι εγώ συγκινημένη της απάντησα: «Η συγκίνηση σου δείχνει ότι είσαι ακόμα πιο Ελληνίδα από τους Έλληνες που ζουν στην Ελλάδα. Ποτέ μια Γαλλίδα που θα γνώριζε κάποιος τυχαία στο blog μιας Ελληνίδας που έχει μεγάλη αγάπη για την Γαλλία όπως έχω εγώ για την Ελλάδα δεν θα έκανε αυτή τη χειρονομία. Με συγκίνησες κι εσύ. Και καταλαβαίνω ότι παρ’ όλο που είσαι τόσο ευτυχισμένη στη ζωή που διάλεξες στον τόπο που εγώ γεννήθηκα, νιώθω μια δυστυχία μες την ψυχή σου, διότι λες ότι ντρέπεσαι που δεν αισθάνεσαι πλέον το πατριωτικό αίσθημα αλλά είναι φανερό ότι έχεις μια βαθιά ελληνική συναίσθηση. Αλλιώς δεν θα μου έγραφες αυτό το γράμμα. Η λύπη σου θα περάσει. Δυστυχώς οι πολιτικοί της κομματοκρατίας προσπάθησαν να καταστρέψουν ένα πολιτισμό αιωνόβιο, και μπορούμε να πούμε ότι σχεδόν πετύχανε. Μέχρι που θα πάει όμως; Θα σταματήσει μια μέρα αφού, οι ίδιοι καταστρέφονται κατά αυτόν το τρόπο. Η αγάπη μου δεν είναι για την Ελλάδα αλλά για τον ελληνικό λαό, για ανθρώπους σαν και σένα που μ’ έκαναν τον άνθρωπο που είμαι σήμερα, μια μητέρα αφοσιωμένη, μια καλή φίλη για τους φίλους μου, μια απλή γυναίκα που προσπαθεί να κρατήσει την αξιοπρέπειά της μέσα σ’ αυτή την κόλαση. Την πατρίδα σου την έχεις μέσα σου για πάντα, αρκεί να το ξέρεις ή να σου το λένε».
Ο καθηγητής πολιτικής επιστήμης, πρώην πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου Γιώργος Κοντογιώργης στο τελευταίο βιβλίο του «Περί έθνους και ελληνικής συνέχειας» (εκδ. Ιανός, «μικρές εκδόσεις», 2011) μας εξηγεί τη συνέχεια της ιστορίας σας, του λαού σας «στηριγμένη» σ’ ένα παραδοσιακό υπόβαθρο, έναν ισχυρό, διαχρονικό πολιτισμό. Δεν σταμάτησε ποτέ ο ίδιος από το πρώτο του βιβλίο το 1978 γραμμένο στα γαλλικά να δημιουργεί μια συνέχεια στο έργο του ακολουθώντας το παράδειγμα του λαού του, με επιμονή, ως πολίτης αυτού του εξαιρετικού λαού, μοναδικού στον κόσμο. Να μην αφήσετε ποτέ τους άλλους να γράψουν την ιστορία σας, αντί για εσάς, μαζί του πρέπει να την συνεχίζετε, είναι μια απλή ιστορία ποίησης, μουσικής, αγάπης μεταξύ ανθρώπων που συνυπάρχουν αρμονικά, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ.

Καλή Ανάσταση

Simone Le Baron

________________________
Η επιστολή αναρτήθηκε από αρκετά ιστολόγια. Αναδημοσιεύσαμε από: Ου παντός πλείν ες Πόντον, μια και η ίδια προτείνει αυτή την ανάρτηση στο δικό της ιστολόγιο Simone LE BARON
Ο αρχικός πόστερ προλόγισε το κείμενο ως εξής:
"Με ιδιαίτερη χαρά, δημοσιεύω το κείμενο της μεγάλης Ελληνίδας (εκ Γάλλων), φίλης κυρίας Simone LE BARON. Αν η ελίτ μας είχε ένα μικρό, έστω, ποσοστό της αγάπης της για την Ελλάδα και τους Έλληνες, η τύχη μας θα ήταν διαφορετική.."

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω

Γεώργιος Σταύρος

http://o-anavdos.blogspot.gr/2012/01/blog-post_30.html

Γεώργιος Σταύρος: ο μεγάλος Ηπειρώτης Ευεργέτης και οικονομολόγος της Νεότερης Ελλάδας   -  από φιλίστωρ  

Ο Γεώργιος Σταύρος υπήρξε αναμφίβολα η εμβληματικότερη Ελληνική προσωπικότητα στα οικονομικά και δημοσιονομικά για πάνω από το μισό του 19ου Αιώνα. Γεννήθηκε στην Ήπειρο το 1788 και παρακολούθησε με επιτυχία μαθήματα στα περίφημα σχολεία Των Μπαλάνων και του Καπλάνη. Είχε δάσκαλο τον φημισμένο φιλόσοφο Αθανάσιο Ψαλίδα, ενώ γνώριζε να μιλάει και να γράφει Γερμανικά, Γαλλικά και Ισπανικά. Αγαπούσε την μόρφωση, ήταν φιλότεχνος και προφανώς ένας από τους πιο μορφωμένους Έλληνες της εποχής του. 

Ο πατέρας του ήταν ο Ιωάννης Σταύρος, σημαντικός και επιτυχημένος έμπορος με εμπορικό γραφείο στην Βιέννη, άνηκε στον κύκλο των εμπόρων (Ζωσιμάδες) που στήριξαν τα Ελληνικά γράμματα και την Ελληνική εκπαίδευση. Βρισκόταν σε στενή επαφή με τον Κοραή ενώ χρηματοδότησε την εκτύπωση βιβλίων αλλά και τον περίφημο "Λόγιο Ερμή". Το 1811 ο ο Ιωάννης Σταύρος παραδίδει το εμπορικό του γραφείο στην Βιέννη στο γιο του. Ο Γεώργιος Σταύρος διοίκησε το εμπορικό γραφείο του πατέρα του για περισσότερο από μια δεκαετία με πολύ μεγάλη επιτυχία. Μυήθηκε στην Φιλική εταιρεία και με το ξέσπασμα της επανάστασης εγκαταλείπει την άνετη και πολυτελή ζωή της Βιέννης και κατεβαίνει το 1824 με περιπετειώδη τρόπο στην επαναστατημένη Ελλάδα μεταφέροντας όπλα και  πολεμοφόδια στους επαναστάτες, που είχε αγοράσει με δικά του χρήματα.  

  Ιωάννης Κωλλέτης

Φθάνοντας στο Ναύπλιο σχετίζεται με τον Κουντουριώτη και τον Κωλέττη αλλά αρρωσταίνει από τύφο καθώς η υγιεινή στην πόλη ήταν τότε ανύπαρκτη και οι μεταδοτικές αρρώστιες έκαναν θραύση. Όταν ανέλαβε από την ασθένεια τοποθετήθηκε γενικός ταμίας του Εκτελεστικού, θέση σημαντικότατη για την εποχή εκείνη. Επέδειξε όμως μεγάλη τιμιότητα και αφιλοκέρδεια κερδίζοντας την εκτίμηση εχθρών και φίλων σε μια εποχή που πολιτικοί και στρατιωτικοί κατεσπάθιζαν με ευκολία τα τελευταία απομεινάρια από το δεύτερο Αγγλικό δάνειο. Συμμετείχε στην αποτυχημένη εκστρατεία του Ιμπραήμ, ανέλαβε να ματαιώσει την προσπάθεια της Γαλλικής Φατρίας να δοθεί το Ελληνικό στέμμα στον Δούκα του Νεμουρ, ενώ συμμετείχε στις προσπάθειες ανακούφισης του Μεσολογγίου ως χίλιαρχος με 50 ενόπλους.  
Διετέλεσε πληρεξούσιος Ηπείρου στις Εθνοσυνελεύσεις που ακολούθησαν και παρά τα τόσα αξιώματα που είχε δεν δέχθηκε χρήματα από το Δημόσιο ταμείο, με αποτέλεσμα να ζει σε συνθήκες ένδειας και στην αλληλογραφία του να ζητάει δανεικά από τον αδερφό του στην Κέρκυρα. Έγραφε στον αδερφό του: "...Αφ΄ής ήλθα στην Ελλάδα έζησα με την πλέον μεγάλην οικονομίαν. Είναι φρικτόν πράγμα να σου το περιγράψω. έναν οβολόν δεν πήρα από την Πατρίδα την οποία πολλάκις εδούλευσα..." 

Η παροιμιώδης εντιμότητα και ανιδιοτέλεια του Σταύρου αλλά και οι γνώσεις του σε οικονομικά και χρηματιστικά θέματα συντέλεσαν ώστε να θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της Επανάστασης. Έτσι όταν ο Καποδίστριας ήρθε στην Ελλάδα, στράφηκε στον Γεώργιο Σταύρος για να τον βοηθήσει να ιδρύσει την πρώτη Ελληνική τράπεζα. Στις 2 Φεβρουαρίου 1828 ιδρύθηκε η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα με μια τριμελή επιτροπή ως διοίκηση μέλος της οποίας ήταν ο Γεώργιος Σταύρος και κόπηκε το πρώτο Ελληνικό νόμισμα της ο "φοίνικας" σύγχρονης Ελλάδας, ο φοίνικας. Η τράπεζα αυτή όμως δεν κατάφερε να εδραιωθεί λόγω του ανώμαλου οικονομικού περιβάλλοντος, επέτρεψε όμως στον Σταύρο να γνωριστεί με σημαίνουσες προσωπικότητες Φιλελλήνων όπως ο Γάλλος Ρενύ και ο Ελβετός τραπεζίτης Ευνάρδος. 

Χάρις την χρηματοδότηση του Ευνάρδου ο Σταύρος άνοιξε τραπεζιτικό γραφείο στην οδό Αιόλου. Στο γραφείο αυτό ο Σταύρου προεξοφλούσε γραμμάτια με ετήσιο επιτόκιο 8 %, όταν οι τοκογλύφοι της εποχής ζητούσαν 2-3% τον μήνα!! Το τραπεζιτικό γραφείο του Σταύρου έσπασε το μονοπώλιο των κερδοσκόπων σε μια εποχή όπου είχε μεταφερθεί η πρωτεύουσα από το Ναύπλιο στην Αθήνα και η έλλειψη στέγης είχαν καταστήσει τα ενοίκια των σπιτιών στην Αθήνα απλησίαστα. Ένας ολόκληρος μηχανισμός κερδοσκοπίας είχε στηθεί γύρω από εργολάβους που δανείζονταν με τεράστια επιτόκια για να κατασκευάσουν σπίτια τα οποία νοίκιαζαν με υψηλό τίμημα για να εξοφλήσουν τους δανειστές τους. Τον φαύλο αυτό κύκλο είχε σπάσει η έντιμη χρηματιστική δραστηριότητα του Σταύρου, σε σημείο ώστε να τον συκοφαντούν ανώνυμα στον ημερήσιο τύπο της εποχής ότι λαμβάνει τόκο μεγαλύτερο του 8%. 

Η μεγαλύτερη υπηρεσία του Σταύρου στην πατρίδα του ήταν αναμφίβολα η μεγάλη συνεισφορά του στην ίδρυση της Εθνικής τράπεζας. Ήδη από το 1836 ο νεαρός βασιλιάς Όθων είχε προσπαθήσει να ιδρύσει την πρώτη τράπεζα προσελκύοντας κεφάλαια από το εξωτερικό, καθώς υπήρχαν τουλάχιστον 15.000 αιτήσεις Ελλήνων προς το Ελληνικό δημόσιο για δάνεια. Μια νέα τράπεζα θα έδινε μια πνοή ανάπτυξης στο μικρό και καχεκτικό οικονομικά, Ελληνικό Βασίλειο. Η ιδέα της τράπεζας αυτής συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση των Άγγλων κυρίως, που επιθυμούσαν με την “Ιονική” των Επτανήσων να ελέγχουν την ελληνική οικονομία.   

Μετά τις πρώτες αποτυχίες, ο Όθων στράφηκε προς την λύση μιας τράπεζας με Ελληνικά κεφάλαια. Βασικοί του σύμβουλοι ήταν ο Ευνάρδος, ο Ρεμύ, ο Κ. Τισάμενος και ο Γεώργιος Σταύρος.

Έτσι στις 30 Μαρτίου 1841 ιδρύθηκε η Εθνική τράπεζα με αρχικό κεφάλαιο 5.000.000 δρχ και με βασικό της "όπλο" το εκδοτικό προνόμιο για χαρτονομίσματα. Στους πρώτους μετόχους της νέας τράπεζας γράφτηκε ο Βασιλιάς Λουδοβίκος, ο Ζωσιμάς, ο Κ. Τοσίτσας, ο Ιωάννης Μακρυγιάννης, ο Ρήγας Παλαμίδης κ.α Στις 10 Ιανουαρίου 1842, ο Γεώργιος Σταύρος εκλέχθηκε από την Γενική συνέλευση των μετόχων Διευθυντής της νέας τράπεζας με 122 θετικές ψήφους έναντι τριών αρνητικών. Ο Σταύρος με την συνεργασία του Γάλλου τραπεζίτη Lemaitre συνέταξε και το πρώτο καταστατικό της Εθνικής. Η Εθνική τράπεζα μέσα σε λίγα χρόνια απογειώθηκε αυξάνοντας τον κύκλο εργασιών της και ανοίγοντας υποκαταστήματα στις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας. 

Μετά την μεγάλη οικονομική κρίση του 1848 και την επιτυχή αντιμετώπιση της από την Εθνική τράπεζα, το συμβούλιο των μετόχων της αποφάσισε να εκλέξει τον Σταύρο ισόβιο διοικητή της, αξίωμα μοναδικό το οποίο απονεμήθηκε στον Σταύρου κατ΄εξαίρεση. Ο Σταύρος συνέχισε να διοικεί την Εθνική τράπεζα με πολύ μεγάλη επιτυχία ως τον θάνατο του το 1869 σε ηλικία 81 ετών. Στα τελευταία 20 χρόνια ο Σταύρος μεγένθυνε τον κύκλο εργασιών της Εθνικής τράπεζας αντιμετωπίζοντας με επιτυχία τις οικονομικές δυσκολίες της δεκαετίας του 1860, όταν η Ελλάδα δοκιμάστηκε από σιτοδείες, από τον αποκλεισμό του Πειραιά λόγω του Κριμαϊκού πολέμου, από την τελική έξωση του Όθωνα και τον σύντομο εμφύλιο ορεινών-πεδινών στα "Ιουνιανά" που παραλίγο να οδηγήσουν στην λεηλασία της Εθνικής τράπεζας. Παρά τις εθνικές αυτές περιπέτειες, η Εθνική τράπεζα δεν αντιμετώπισε προβλήματα ρευστότητας χάρις την προνοητική πολιτική του Σταύρου.

Ο Σταύρος έμεινε ανύπανδρος στην ζωή και κατοικούσε μέσα στην τράπεζα. Κάθε πρωί ξυπνούσε τα βαθιά χαράματα, ξυριζόταν μόνος του και έπαιρνε το λουτρό του. Αμέσως μετά επιθεωρούσε τα γραφεία της τράπεζας για να διαπιστώσει αν όλοι προσήλθαν εγκαίρως. Αμέσως μετά περπατούσε στο κέντρο της Αθήνας, επιθεωρώντας τις βιτρίνες των καταστημάτων, συνομιλώντας με επαγγελματίες αλλά και απλούς λαϊκούς ανθρώπους για να λάβει την οσμή της πιάτσας. Αμέσως μετά επέστρεφε στο γραφείο του και εργαζόταν ως αργά την νύχτα ασχολούμενος και με φιλανθρωπικά δημοτικά αλλά και Εθνικά ζητήματα. Ήταν πρόεδρος του ορφανοτροφείου Χατζηκώστα αλλά και βασικός χρηματοδότης του.

Ο Σταύρος πέθανε στις 31 Μαΐου 1869 από ανακοπή καρδιάς ενώ βρισκόταν μέσα στο κτήριο του καταστήματος της Εθνικής Τράπεζας. Στην διαθήκη του την μικρή του περιουσία (πολύ μικρή αν αναλογιστεί κανείς ότι υπηρέτησε ως Διοικητής της Εθνικής τράπεζας για 27 συνεχή έτη) την δώρισε ολόκληρη σε φιλανθρωπικούς σκοπούς και δωρεές, ενώ το πατρικό του σπίτι στα Ιωάννινα και ένα σημαντικό ποσό (40.000 δρχ) διέθεσε και για την ίδρυση ορφανοτροφείου στην ιδιαίτερη πατρίδα του Ήπειρο που τότε ακόμη βρισκόταν υπό Οθωμανική κατοχή. Με τον βίο του και την μεγάλη κοινωνική του συνεισφορά ο Σταύρος απέδειξε πως είναι δυνατόν κάποιος να ασκεί χρηματιστικό επάγγελμα, αλλά και να παραμένει χρήσιμος και ευαίσθητος για το κοινωνικό σύνολο.

Η φιγούρα του Γεώργιου Σταύρου κόσμησε το σήμα της Εθνικής Τράπεζας ως πολύ πρόσφατα, ενώ πορτραίτα του κοσμούν όλα τα υποκαταστήματα της Εθνικής. Επίσης η φυσιογνωμία του έμεινε αξέχαστη όταν ο υπουργός Οικονομικών Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης σε μια δραματική πρωτοβουλία του, διχοτόμησε το νόμισμα στην κρισιμότερη καμπή της Μικρασιατικής εκστρατείας εξασφαλίζοντας την χρηματοδότηση του μετώπου για έξι μήνες. Τότε αντί για δραχμές οι έλληνες συναλλάσονταν με "στέμματα" και σταύρους", ανάλογα με το τμήμα του χαρτονομίσματος που είχαν στην κατοχή τους.

Ι. Β. Δ.

ΠΗΓΕΣ

Επαμεινώνδας Στασινόπουλος, Η Ιστορία της Εθνικής τράπεζας της Ελλάδος

Πώς, από ποιους και πότε ιδρύθηκε η μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα

http://www.almyros.vlahoi.net/evergetes.htm

Ο Ηπειρώτης Γεώργιος Σταύρος, θεμελιωτής της Οικονομικής ανασυγκρότησης του νεοελληνικού κράτους

________________________
Ο φιλίστωρ έχει την σελίδα: Θέματα Ελληνικής Ιστορίας

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω 

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=179188

 

Μπακουνάκης Νίκος 

Ο ωραίος αδιάβαστος

 
Ο βιβλιοθηκάριος στο αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Μούζιλ Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες (εκδόσεις Οδυσσέας, μετάφραση Τούλα Σιετή) γνωρίζει απ' έξω όλον τον κατάλογο με τους τίτλους 3,5 εκατομμυρίων βιβλίων που περιλαμβάνει η βιβλιοθήκη στην οποία εργάζεται αλλά δεν έχει διαβάσει κανένα βιβλίο. Είναι ενημερωμένος σε πλάτος, για το τι κυκλοφορεί, για το τι υπάρχει, αλλά η επιφάνεια αυτή είναι σαν ζελατίνα, δεν έχει κανένα βάθος. Ο βιβλιοθηκάριος του Μούζιλ μπορεί να λειτουργεί αλληγορικά για την Αυστροουγγαρία της εποχής του, την περίφημη Κακανία, μια μεγάλη αυτοκρατορία χωρίς θεμέλια - την οποία έχει περιγράψει πολύ ωραία, όσον αφορά τη λογοτεχνία της, ο Κλάουντιο Μάγκρις στο αμετάφραστο στα ελληνικά δοκίμιό του «Ο μύθος της αυτοκρατορίας». Μπορεί όμως θαυμάσια να λειτουργήσει και ως αλληγορικό σύμβολο ενός σημερινού διανοουμένου ή, καλύτερα, ενός σημερινού επικοινωνιακού διανοουμένου που είναι ικανός να μιλάει για πολλά χωρίς να ξέρει τίποτε ουσιαστικά. Η κατάσταση αυτή εικονογραφείται με τον καλύτερο τρόπο τόσο στις δημόσιες παρουσιάσεις βιβλίων (οι περισσότεροι από τους παρουσιαστές είναι «αδιάβαστοι») όσο και σε παρουσιάσεις-κριτικές που δημοσιεύονται σε έντυπα. Σε αυτή την πραγματικότητα στηρίζεται ένα γαλλικό βιβλίο, που γνωρίζει αυτόν τον καιρό τεράστια επιτυχία. Τίτλος του Comment parler des livres que l'on n'a pas lus? (Πώς να μιλήσουμε για βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει;), εκδόσεις Minuit, και συγγραφέας του ο Πιερ Μπαγιάρ, καθηγητής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Παρίσι VIII, ψυχαναλυτής και συγγραφέας δοκιμίων για τον Ρομέν Γκαρύ, τον Σταντάλ, τον Μοπασάν, τον Φρόιντ. Ο Μπαγιάρ δεν κάνει πλάκα με το βιβλίο αυτό. Αλλωστε το ερωτηματικό στον τίτλο υπονοεί μια διάθεση αποδόμησης. Ο Μπαγιάρ, με τις 164 σελίδες του δοκιμίου, θέλει να προσθέσει ακόμη ένα κεφάλαιο στην ιστορία της ανάγνωσης, αυτό της μη ανάγνωσης. Ο Μπαγιάρ μάς λέει, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι υπάρχουν βιβλία, προφανώς τα κλασικά, ο Δάντης, ο Προυστ, ο Τζόις, που είναι βυθισμένα μέσα σε μια λόγια αχλύ, σε μια λόγια φημολογία ή ανεκδοτολογία, που μας επιτρέπει να τα προσεγγίσουμε χωρίς να τα έχουμε διαβάσει. Κι όχι μόνο να τα προσεγγίσουμε, αλλά να κάνουμε και παθιασμένες συζητήσεις γι' αυτά, και μάλιστα με συνομιλητές εξίσου παθιασμένους και επίσης στην ίδια θέση με μας, δηλαδή αδιάβαστους. Για παράδειγμα, πόσοι άνθρωποι συζητούν για τη «Μαντλέν» του Προυστ, για τις μυρουδιές και τη γεύση που κινητοποιούν τη μνήμη, χωρίς να έχουν διαβάσει ούτε μία σελίδα από το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο; Ο Μπαγιάρ υποστηρίζει ότι στο αξιακό-επικοινωνιακό σύστημα των δυτικών κοινωνιών το να υποδύεσαι ότι έχεις διαβάσει κάτι παράγει τα ίδια αποτελέσματα, στον δημόσιο χώρο, με το να έχεις διαβάσει. Το να ομολογείς ότι δεν έχεις διαβάσει μπορεί να είναι πιο ταπεινωτικό από το να υποδύεσαι ότι τον έχεις διαβάσει.
Οι χειρότεροι αναγνώστες αποδεικνύονται οι συγγραφείς. Η Βιρτζίνια Γουλφ έλεγε ότι το να διαβάζεις είναι σαν να ανοίγεις την πόρτα σου σε μια ορδή ρέμπελων. Ο Οσκαρ Γουάιλντ διατεινόταν ότι δεν αφιέρωνε ποτέ περισσότερα από έξι λεπτά στην ανάγνωση ενός βιβλίου για το οποίο έπρεπε να γράψει κριτική από τον φόβο μήπως επηρεαστεί. Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη: αυτή του Τζορτζ Μπέρναρντ Σο, σύμφωνα με την οποία μερικοί διαβάζουν επειδή βαριούνται να σκεφτούν.

Πώς να μιλήσουμε για βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει;

πηγή :  εφημερίδα  ΤΟ ΒΗΜΑ  18-02-2007

Ο ωραίος αδιάβαστος  

του Νίκου Μπακουνάκη

...ενός σημερινού διανοουμένου ή, καλύτερα, ενός σημερινού  επικοινωνιακού διανοουμένου  που είναι ικανός να μιλάει για πολλά χωρίς να ξέρει τίποτε ουσιαστικά . Η κατάσταση αυτή εικονογραφείται με τον καλύτερο τρόπο τόσο στις δημόσιες παρουσιάσεις βιβλίων (οι περισσότεροι από τους παρουσιαστές είναι  " αδiάβαστοι" ) ,  όσο και σε παρουσιάσεις - κριτικές που δημοσιεύονται σε έντυπα.

Σε αυτή την πραγματικότητα στηρίζεται ένα γαλλικό βιβλίο που γνωρίζει τεράστια επιτυχία. Τίτλος του Comment parler des livres que l' on n'a pas lus? (Πώς να μιλήσουμε για βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει;) εκδόσεις Minuit, και συγγραφέας του ο Πιέρ Μπαγιάρ, καθηγητής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Παρίσι VIII, ψυχαναλυτής και συγγραφέας δοκιμίων για τον Ρομέν Γκαρύ, τον Σταντάλ, τον Μοπασάν, τον Φρόιντ. Ο Μπαγιάρ δεν κάνει πλάκα με το βιβλίο αυτό. Άλλωστε το ερωτηματικό στον τίτλο υπονοεί μια διάθεση αποδόμησης. Ο Μπαγιάρ με  τις 164 σελίδες του δοκιμίου, θέλει να προσθέσει ακόμη ένα κεφάλαιο στην ιστορία της ανάγνωσης, αυτό της μή ανάγνωσης. Ο Μπαγιάρ μας λέει, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι υπάρχουν βιβλία, προφανώς τα κλασσικά, ο Δάντης, ο Προύστ, ο Τζόις, που είναι βυθισμένα μέσα σε μια λόγια αχλύ, σε μια λόγια φημολογία ή ανεκδοτολογία, που μας επιτρέπει να τα προσεγγίσουμε χωρίς να τα έχουμε διαβάσει. Κι όχι μόνο να τα προσεγγίσουμε, αλλά να κάνουμε και παθιασμένες συζητήσεις γι'αυτά και μάλιστα με συνομιλητές εξίσου παθιασμένους και επίσης στην ίδια κατάσταση με μας δηλ. αδιάβαστους. Για παράδειγμα, πόσοι άνθρωποι συζητούν για την "Μαντλέν" του Προύστ, για τις μυρουδιές και τη γεύση που κινητοποιούν τη μνήμη, χωρίς να έχουν διαβάσει ούτε μία σελίδα από το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο; Ο  Μπαγιάρ υποστηρίζει ότι στο αξιακό - επικοινωνιακό σύστημα των δυτικών κοινωνιών, το να υποδύεσαι  ότι έχεις διαβάσει κάτι, παράγει τα ίδια αποτελέσματα, στον δημόσιο χώρο, με το να έχεις διαβάσει. Το να ομολογείς ότι δεν έχεις διαβάσει μπορεί να είναι πιό ταπεινωτικό από το να υποδύεσαι ότι έχεις διαβάσει.

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.article&id=4123

«Πως να μιλάμε για βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει», Pierre Bayard, (Πατάκης)

23/11/2010

• Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
• Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς

1 εικόνα

του Αλέκου Λασκαράτου

Το βιβλίο αρχίζει με το παρακάτω τσιτάτο του Όσκαρ Ουάιλντ: Ποτέ δεν διαβάζω ένα βιβλίο όταν πρέπει να γράψω την κριτική του. Επηρεάζεται κανείς τόσο πολύ!

Με τέτοιον τίτλο και τέτοιο τσιτάτο στην αρχή, πως να μην αγοράσεις αυτό το βιβλίο όταν το δεις σε βιβλιοπωλείο; Το πήρα λοιπόν με τη σκέψη να διασκεδάσω και να κάνω ένα διάλλειμα από τα άλλα (σοβαρά) αναγνώσματά μου. Η έκπληξή μου διπλή όταν άρχισα το διάβασμα. Πρώτον, το βιβλίο δεν είναι καθόλου αυτό που νόμιζα, δεν είναι δηλαδή φάρσα. Δεύτερο, παρά την πρώτη, στιγμιαία, απογοήτευση λόγω μή-φάρσας, το βιβλίο το ρούφηξα μέχρι τέλους.

Ο Pierre Bayard είναι καθηγητής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο Vincennes-Saint-Denis στο Παρίσι ενώ ταυτόχρονα ασχολείται και με τη ψυχανάληση. Και οι δύο αυτές ιδιότητές του φαίνονται καθαρά στο βιβλίο. Το θέμα στην πραγματικότητα είναι το διάβασμα ενός βιβλίου, και πώς εμπλέκεται ο ψυχισμός του αναγνώστη με το βιβλίο που διαβάζει. Ο συγγραφέας κατηγοροποιεί τους διάφορους τρόπους ανάγνωσης αλλά κα μη-ανάγνωσης ενός βιβλίου. Γίνονται εκτεταμένες αναφορές στον Πωλ Βαλερύ, αδιαμφισβήτητου δάσκαλου της μη ανάγνωσης, όπως τον αναφέρει, στον Ουμπέρτο Έκο και το Όνομα του Ρόδου, στον Γκράχαμ Γκρήν και τον Τρίτο Άνθρωπο καθώς και σε αρκετούς άλλους λιγώτερο γνωστούς. Σε κάθε ένα από αυτά τα κεφάλαια γίνεται ανάλυση μέσα από τα βιβλία-παραδείγματα της έννοιας του εικονικού και του πραγματικού χρόνου, της έννοιας της ‘πραγματικότητας’ του βιβλίου, και της ανάγνωσης-στρέβλωσης αυτής της ‘πραγματικότητας’ απο τον αναγνώστη. Στο τελευταίο κεφάλαιο ο συγγραφέας αναφέρεται εκτεταμένα στον Όσκαρ Ουάιλντ ο οποίος ασχολήθηκε σε βάθος με τη σχέση της κριτικής και του ίδιου του βιβλίου ή ακριβέστερα με τη σχέση του κριτικού και του συγγραφέα.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο πάνω στη σημειολογία της ανάγνωσης.

                               ------------------------------------------------------

 http://www.books.gr/ViewShopProduct.aspx?Id=5374256

 Πόσοι από τους σημερινούς καλλιεργημένους αναγνώστες έχουν διαβάσει τα αριστουργήματα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας; Πόσοι έχουν διαβάσει ενδελεχώς το "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο" του Προυστ ή έχουν ολοκληρώσει τον "Οδυσσέα" του Τζόυς; Πόσοι καθηγητές ιταλικής, αγγλικής ή αρχαίας ελληνικής φιλολογίας έχουν διαβάσει από την αρχή ως το τέλος τα κλασικά έργα που διδάσκουν στους φοιτητές τους. όπως την "Κόλαση" του Δάντη, τον "Απολεσθέντα παράδεισο" του Μίλτον ή την "Ιλιάδα" του Ομήρου; Ελάχιστοι, διατείνεται ο Pierre Bayard μολονότι μπορούν θαυμάσια, όπως και ο ίδιος, να μιλούν γι' αυτά, διατυπώνοντας μάλιστα ενδιαφέρουσες απόψεις για τη μορφή και το περιεχόμενο τους. Η μη ανάγνωση των "κλασικών" κειμένων που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να έχουμε διαβάσει προσκρούει σε μια σειρά από εσωτερικευμένους περιορισμούς -αυτός που δεν τα έχει διαβάσει θεωρείται αυτόματα αγράμματος και ανυπόληπτος-, οι οποίοι οδηγούν, ισχυρίζεται ο Bayard, σε μια συλλογική υποκρισία αναφορικά με τα βιβλία που έχουμε διαβάσει. Αναλύοντας με μεγάλη πειστικότητα περιστάσεις στις οποίες είμαστε αναγκασμένοι να μιλάμε για βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει, ο Γάλλος συγγραφέας, αντλώντας από την προσωπική του εμπειρία, μας προσφέρει μια σειρά από συμβουλές που μας επιτρέπουν να αντιμετωπίσουμε δραστικά αυτό το πρόβλημα "επικοινωνίας" και να στοχαστούμε με μεγαλύτερη διαύγεια και ειλικρίνεια γύρω από τη δραστηριότητα της ανάγνωσης και τη σημασία της. Τελικά, αξία δεν έχει μόνο το βιβλίο, αλλά και ο πολιτισμικός του αντίκτυπος, το ειδικό βάρος που έχει στο πλαίσιο της κουλτούρας της εποχής του. Μπορεί να μην έχουμε διαβάσει όλα τα βιβλία για τα οποία μιλάμε, γνωρίζουμε όμως ότι χωρίς αυτά θα ήμασταν φτωχότεροι· επομένως, έστω και με αυτόν τον τρόπο τους παραχωρούμε εξέχουσα θέση στη ζωή μας. Το βιβλίο αρθρώνεται στις ενότητες: Α. Τρόποι μη ανάγνωσης - Τα βιβλία που δεν γνωρίζουμε - Τα βιβλία που έχουμε διαβάσει αποσπασματικά - Τα βιβλία που έχουμε ακουστά - Τα βιβλία που έχουμε ξεχάσει Β. Περιστάσεις λόγου - Στις κοσμικές συγκεντρώσεις - Μπροστά σ' έναν καθηγητή - Μπροστά στον συγγραφέα - Με την εκλεκτή της καρδιάς μας Γ. Προτεινόμενες συμπεριφορές - Να μη νιώθουμε ντροπή - Να επιβάλλουμε τις ιδέες μας - Να επινοούμε βιβλία - Να μιλούμε για τον εαυτό μας 

Σχετικοί σύνδεσμοι

http://www.critique.gr/index.php?&page=article&id=336

http://www.tanea.gr/vivliodromio/?aid=81906

http://outer.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=207:2009-04-29-20-49-37&catid=90:2009-03-15-09-37-46&Itemid=172

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω

EROTOKRITOS

 http://www.facebook.com/photo.php?fbid=443436435691069&set=a.443436295691083.102853.108511895850193&type=1&theater

«ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ» ΣΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ

Του Νικόλα Ζώη  | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 31/03/2012 20:00 | EROTOKRITOS

Ο Ερωτόκριτος ...στα Τούρκικα ...!!!
Αν και ο Βιτσέντζος Κορνάρος δεν θα το φανταζόταν ποτέ, το επικολυρικό ποίημά του, τρεις αιώνες μετά την πρώτη του έκδοση, δεν είναι εντελώς άγνωστο σε μερικούς κατοίκους της γείτονος. Ο καθηγητής Χακί Μπιλγκεχάν – γόνος Τουρκοκρητικών, ξεριζωμένων από την Κρήτη μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης – πρόσφατα το μετέφρασε για πρώτη φορά στη γλώσσα των συμπατριωτών του. Με την κατάλληλη βέβαια υποστήριξη: το παρελθόν και τις αναμνήσεις του.

Αν χτυπήσει το τηλέφωνο στο σπίτι του Χακί Μπιλγκεχάν στη Σμύρνη, σηκώσει εκείνος το ακουστικό και από την άλλη άκρη της γραμμής ακουστεί η λέξη «καλησπέρα», ο συνταξιούχος καθηγητής Μικροβιολογίας θα αποκριθεί ατάραχος. Θα απαντήσει θετικά στην πρόσκληση για συζήτηση, όχι όμως και στην ερώτηση μήπως τον διευκολύνουν τα αγγλικά. «Καλύτερα στα ελληνικά», θα επιμείνει με το ύφος του ανθρώπου που την ίδια στιγμή γέρνει στην πλάτη της καρέκλας υπομονετικά. «Κάνω κάτι λάθη», θα πει, «αλλά τα καταφέρνω».

Διόλου παράξενο για κάποιον που γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1926, δύο χρόνια αφότου ο πατέρας και η μητέρα του, υπακούοντας στην ανταλλαγή πληθυσμών που όριζε η Συνθήκη της Λωζάννης, έκλεισαν για πάντα την πόρτα του υφασματοπωλείου τους στο Ηράκλειο Κρήτης. Στο πατρικό του οι γονείς του Μπιλγκεχάν συνέχισαν να μιλούν με τις λέξεις που έφεραν από τον τόπο όπου μεγάλωσαν.«Δηλαδή κρητικά, έτσι πρέπει να πούμε», διευκρινίζει σήμερα ο καθηγητής. «Αυτή είναι η μητρική μου γλώσσα. Μου την έμαθαν οι γονείς μου, οι άνθρωποι που επισκέπτονταν το σπίτι μας, που συζητούσαν και τραγουδούσαν μαντινάδες».

Εκείνες τις πρωτάκουσε στα παιδικά του απογεύματα, ανάμεσα σε διηγήσεις συγγενών που νοσταλγούσαν την Κρήτη, θυμόνταν τους έλληνες γείτονες «που ρωτούσαν την οικογένειά μου αν χρειάζεται κάτι», και βοηθούσαν πάντα όταν υπήρχαν προβλήματα. Ενας μεγαλύτερος σε ηλικία μακρινός συγγενής του μικρού Χακί ήξερε απέξω και εκείνο το μεγάλο ποίημα που αφηγούνταν τον έρωτα δύο νέων. Το τραγουδούσε συχνά. «Ολα αυτά μου άρεσαν πολύ», θυμάται ο Μπιλγκεχάν. «Και ύστερα έβαλα στον νου μου να μεταφράσω τον "Ερωτόκριτο" στα τουρκικά».

Ωσπου να πιάσει το μολύβι του, είχαν μεσολαβήσει όσα μεσολαβούν σε μια ολόκληρη ζωή. Οι γονείς του είχαν φτιάξει τη ζωή τους από την αρχή, ο Χακί είχε πάρει τον δρόμο της επιστήμης και είχε γίνει καθηγητής Μικροβιολογίας. Είχε παντρευτεί, είχε αποκτήσει μια κόρη, είχε ανακηρυχθεί πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Ege της Σμύρνης. Στην Κρήτη πήγε για πρώτη φορά το 1987 κρατώντας σαν πυξίδα μια φωτογραφία του πατρικού μαγαζιού, την οποία είχε φυλάξει η οικογένειά του. Πίσω της ήταν γραμμένο ένα όνομα. «Πήγα και γύρεψα εκείνον τον άνθρωπο και τον ηύρηκα», λέει ο Μπιλγκεχάν με προφορά που μαρτυρεί διακριτικά την καταγωγή του. «Τον ερώτησα πού ήταν το σπίτι και το μαγαζί μας και με πήγε και μου το 'δειξε». Οταν το αντίκρισε; «Οταν το αντίκρισα», απαντά, «άρχισα να κλαίω».
Μεταφραστικός σεισμός
Στην Τουρκία είναι αρκετοί εκείνοι που μοιράζονται το παρελθόν του. Το 2000 μερικοί από αυτούς, εμπνεόμενοι από την καταγωγή τους και με στόχο την «κοινωνική και πολιτισμική αλληλεγγύη προς τους Τούρκους αλλά και όσο γίνεται προς τους έλληνες πρόσφυγες», σύστησαν το Ιδρυμα Ανταλλαγέντων Λωζάννης, που σήμερα αναλαμβάνει την έκδοση του μεταφραστικού εγχειρήματος του Μπιλγκεχάν. Αφορμή για τη θεμελίωση του ιδρύματος, εξηγεί η αντιπρόεδρος και υπεύθυνη των εκδόσεών του Μουφιντέ Πεκίν, ήταν οι σεισμοί του 1999 που χτύπησαν και τις δύο χώρες: «Οι δυο λαοί υπήρξαν πολύ φιλικοί τότε. Βοηθούσαν ο ένας τον άλλον, αφήνοντας τις όποιες έχθρες στην άκρη. Σκεφτήκαμε ότι έπειτα από αυτό κάτι έπρεπε να γίνει».

Εως σήμερα, εξηγεί η Πεκίν (που επίσης κρατάει από τα Χανιά αλλά τα ελληνικά της δεν είναι τόσο δυνατά, τουλάχιστον όχι όσο η αγάπη της για την καταγωγή της), στον κύκλο εργασιών του ιδρύματος περιλαμβάνεται και η έρευνα της ιστορίας των ανταλλαγών, η μελέτη της κουλτούρας των προσφύγων, η ανάδειξη της ανάγκης διαφύλαξης των ελληνικών μνημείων της Τουρκίας ή των μουσουλμανικών της Ελλάδας, οι επισκέψεις σε πατρικά σπίτια, όπως είχε κάνει και ο Μπιλγκεχάν, ή η αναζήτηση Τουρκοκρητικών στα βάθη της Τουρκίας. Μάλλον σε κάποιες από τις τελευταίες ήταν που το ίδρυμα συνάντησε ανθρώπους που είχαν αποστηθίσει και τους 10.012 στίχους του «Ερωτόκριτου», όπως ο υπερήλικος Αλί Ουγούρελ. «Μας έδειξε και μια παλαιά έκδοση του ποιήματος που είχε φέρει μαζί του από την Κρήτη», λέει η Πεκίν. «Οχι μόνο γνώριζε ολόκληρο το ποίημα, αλλά στην απαγγελία υποδυόταν τον κάθε ρόλο».

Οταν λοιπόν ο Μπιλγκεχάν «έβαλε στον νου του» τη μετάφραση της έμμετρης μυθιστορίας του Κορνάρου, σχεδόν τριακόσια χρόνια μετά την πρώτη της έκδοση στη Βενετία, οι ψυχές των «παιδιών της ανταλλαγής» ήταν έτοιμες. «Ειδικά οι εγγονοί των Τουρκοκρητικών θέλουν να μαθαίνουν πράγματα από την Κρήτη. Ο,τι γραφτεί τρέχουν να το διαβάσουν αμέσως», λέει ο καθηγητής, ο οποίος στο μεταξύ είχε υπογράψει και το «Girit», ένα βιβλίο για την ιστορία και την κουλτούρα της Κρήτης.

Θεόφιλος στο εξώφυλλο

Στα χειρόγραφα του τελευταίου του πονήματος έβαλε τελεία έπειτα από έναν χρόνο και κάτι. Το Ιδρυμα Ανταλλαγέντων κόσμησε το εξώφυλλο της έκδοσης με τον πίνακα «Ερωτόκριτος και Αρετούσα» του Θεόφιλου. Σε όλη τη διάρκεια της μετάφρασης ο μεταφραστής είχε δίπλα του το λεξικό κρητικών ιδιωματισμών του Νίκου Γαρεφαλάκη. Η γλώσσα απόδοσης είναι η καθομιλουμένη τουρκική, στην οποία όμως ο Μπιλγκεχάν διατηρεί όσο είναι δυνατόν το δεκαπεντασύλλαβο μέτρο του πρωτοτύπου και την ομοιοκαταληξία. Και στη δεξιά πλευρά της σελίδας, σαν μικρός φόρος τιμής στην καταγωγή του έργου, βρίσκεται δίπλα από κάθε τουρκικό στίχο ο ελληνικός. Γραμμένος με λατινικούς χαρακτήρες, «ώστε να το διαβάζουν όλοι».
Επειτα από όλα αυτά, από τον κόσμο του «Ερωτόκριτου» μοιάζει να αναδύεται ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο.

Εχοντας (βάσει υποθέσεων) ως πρότυπο μια δημοφιλή μεσαιωνική γαλλική μυθιστορία του 15ου αιώνα, το έργο συντέθηκε από τον Βιτσέντζο Κορνάρο, έναν Κρητικό ενετικής καταγωγής, μεταφράστηκε σε αρκετές γλώσσες και πλέον είναι γνωστό, σύμφωνα με τη Μουφιντέ Πεκίν, «σε όλη τη Μεσόγειο, σχεδόν όπως η "Οδύσσεια"». Για να εντοπίσεις στο τηλέφωνο τον τελευταίο μεταφραστή του, πρέπει πρώτα να επικοινωνήσεις με ένα ίδρυμα του οποίου ο γραμματέας θα συστηθεί ως «Σεφέρ Γκιουβένς - όπως λέμε "Γιώργος Σεφέρης"». Πρόκειται τελικά για ένα ποίημα που ζει ανά τους αιώνες και ταξιδεύει μέσα στους λαούς; «Νομίζω ότι έτσι πρέπει να το περιγράψουμε», θα πει ο Χακί Μπιλγκεχάν.

Εχει άραγε τη δύναμη να επηρεάσει θετικά τις σχέσεις ολόκληρων χωρών; «Φυσικά», θα απαντήσει η Μουφιντέ Πεκίν, «ακόμη και τα λογοτεχνικά έργα είναι συχνά ο μόνος τρόπος για να μάθουμε για την άλλη πλευρά, από την οποία ήρθαν οι γονείς μας και οι παππούδες μας». Στο ίδιο ερώτημα ο Μπιλγκεχάν θα πει ότι «αυτά είναι μάλλον θέματα των πολιτικών». Εκείνος έκανε ό,τι έπρεπε να κάνει. Ακουσε μικρός τους γονείς του να νοσταλγούν την πρώτη τους πατρίδα, την επισκέφθηκε αργότερα και ο ίδιος, μετέφρασε το διασημότερο ίσως ποίημά της, και σήμερα στο σπίτι του στη Σμύρνη, «όπου μαγειρεύονται κρητικά φαγητά, μάραθα και ασκολίμπροι», ακόμη και αν δεν έχει υπόψη του τις μελοποιήσεις του ποιήματος, μπορεί να αφιερωθεί στο πιο γλυκό κλισέ για μια ζωή σαν τη δική του: να ανοίγει τον «Ερωτόκριτο» στο αγαπημένο του απόσπασμα - εκεί όπου ο ήρωας σώζει μεταμφιεσμένος τη ζωή του πατέρα της Αρετούσας, ζητώντας την κατόπιν σε γάμο - και να το διαβάζει μία στα τουρκικά, μία στα κρητικά, ενώ τον ακούν γεμάτα θαυμασμό και απορίες τα δύο εγγονάκια του.

http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4707099

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω 

ΕΓΩ Ο ΖΑΧΟΣ ΖΑΧΑΡΗΣ

http://www.facebook.com/photo.php?fbid=394509470583766&set=a.154135621287820.31448.108511895850193&type=3&theater

       ΕΓΩ Ο ΖΑΧΟΣ ΖΑΧΑΡΗΣ

Τι κάνει μια ιδιοφυΐα για να περισώσει την ιδιοφυΐα της

Είναι απλό: επιλέγει τους γονείς της. Αν και τα συμπεράσματα του Φρόυντ δεν είναι εξαιρετικά διαδεδομένα στον κόσμο μας, το ένστικτό μας κάνει πολύ καλύτερη δουλειά από το δικό σας. Τυφλός και νεο­γέννητος όπισθεν των θάμνων της μαντάμ Γλύκας, γνώριζα ήδη ότι εν μέσω αλητείας και γατοκαβγάδων η ζωή μου θα καθίστατο κόλαση και η αποστολή μου θα έμπαινε σε κίνδυνο. Μόλις άνοιξα επιτέλους τα μάτια, βεβαιώθηκα: οι άλλες τρεις αδελφές μου θα μπορούσαν κάλλιστα να βαπτισθούν Βρόμα, Σκούρα και Μιζέρια. Εγώ πάλι ήμουν ο θρίαμβος του νόμου του Μέντελ. Διέφερα. Και ποτέ μα ποτέ δεν ωφέλησε κανέναν να είναι τόσο διαφορετικός απ’ τους άλλους. Είδατε κανέναν Εσκιμώο να καλοπερνάει στην Αιθιοπία; Συμπέρασμα άμεσο: έπρεπε να δραπετεύσω από κει το ταχύτερο δυνατόν.

Πού να πάω όμως; Ιδού η απορία! Γνώριζα ότι το περιβάλλον σου δεν έχει απλώς τεράστια σημασία, είναι όλα τα λεφτά: αν πλατσουρίζεις ολημερίς στη λίμνη, σε λίγο θα γίνεις ψάρι. Δηλαδή δεν διάλεγα σπίτι. Ζωή διάλεγα. Δείτε τη γάτα του Ουίλιαμ Μπάροουζ φέρ’ ειπείν. Μην απορείτε που επέλεξε να ζήσει μετά του κυρίου αυτού. Ναι, ήτο ελαφρώς ψυχασθενής. Ναι, πυροβόλησε τη συμβία του για πλάκα. Τη γάτα του όμως την μετεχειρίζετο ωσάν τη βασίλισσα του Σαββά. Οι φήμες λένε ότι θα προτιμούσε να στερηθεί ακόμα και τις εισπνοές μπενζεντρίν παρά τη μυλαίδη του. Και το κυριότερον, την άφησε στη γατοϊστορία. Στοιχηματίζω πως θα έχετε δει άπαντες ενσταντανέ της λαίδης επί της γραφομηχανής του μυθικού τζάνκι. Οπότε μπραβίσιμο, μις Μπάροουζκατ. Πέσατε διάνα.

Από την άλλη μεριά, η γάτα της Σύλβια Πλαθ τα έκαμε θάλασσα. Διέγνωσε μεν τρυφερότατη ψυχή και ταλεντάρα εις την νεαρά Αμερικανίδα, εξ ου και απεφάσισε να την υιοθετήσει. Από την πολλή χαρά της που ανεκάλυψε αυτό το διαμάντι όμως, παρέβλεψε το βασικό: η ποιήτρια μάλωνε με τα ρούχα της. Από είκοσι ετών είχε βαλθεί να φάει το κεφάλι της. Ε, μία, δύο, τρεις, τα κατάφερε τελικώς. Το κεφάλι της ευρέθη στον φούρνο του γκαζιού και η γάτα έμεινε ορφανή και απελπισμένη με δυο βρέφη κλαίοντα. Α, όλα κι όλα: δεν ήμουν για τέτοια δράματα εγώ.

Σ’ αυτό το σημείο οφείλω να σας εμπιστευθώ κάτι: αληθεύει ο λαϊκός θρύλος· δεν το πολυδιαφημίζουμε, αλλά πράγματι ζούμε επτά ζωές. Αν έχετε συναντήσει καμιά συνάδελφο γάτα απελπιστικώς ηλιθία, της συνομοταξίας που πέφτει και τσακίζεται από τον όγδοο όροφο καταδιώκοντας μίαν αθώαν περιστεράν, γνωρίζετε πως μοιάζουμε όταν διανύουμε την πρώτη, άντε τη δεύτερη ζωή μας. Εντελώς μεταξύ μας μάλιστα, εγώ προσωπικώς στην πρώτη μου ζωή υπήρξα τόσον ηλίθιος, ώστε έκανα επίθεση όχι στο πραγματικό πτηνό-στόχο (ένα εκνευριστικό καναρί­νι επονομαζόμενο Μπέμπης) αλλά στον ήσκιο του! Τραυμάτιζα επί καθημερινής βάσεως τα νύχια μου στον τοίχο ο πανύβλαξ. Ντρέπομαι ακόμα και ενθυμούμενος το περιστατικό αυτό. Ευτυχώς από κάθε ζωή βγαίνουμε σοφότεροι και στην έβδομη τιμούμε πραγματικά την τροφική αλυσίδα. Δεν λαμβάνουμε πια αλλά παραδίδουμε μαθήματα. Αν είσαι ανεπίδεκτος όμως, μην περιμένεις να μάθεις τίποτα από μας. Ως γνωστόν, μαθαίνεις μόνο κάτι που κατά βάθος ξέρεις ήδη...

Όπως καταλαβαίνετε, είχα περάσει διά πυρός και σιδήρου στις προηγούμενες έξι ζωές μου. Η μαθητεία είναι πράμα ζόρικο πολύ. Στα παραπήγματα των θεόπτωχων μαύρων της Νέας Ορλεάνης διδάχτηκα ότι η αγάπη είναι πιο θρεπτική κι από φρέσκο ψάρι, στη Βενετία την εποχή της πανούκλας διδάχτηκα να αποχωρίζομαι ό,τι έχω, σε προαύλιο φυλακής ανηλίκων πόσο άδικο κρύβεται στη δικαιοσύνη. Ο πόνος –ο δικός μου και των άλλων– μου εμάδησε δις τη γούνα. Έχω απολέσει έναν οφθαλμό και όλο τον αυτοσεβασμό μου έναντι μισής σάπιας γόπας. Θυσίασα μισό αφτί για να κατανοήσω πλήρως τη λαϊκή σοφία που υποκρύπτεται στη φράση «ασχέτως κι αν τις φάγαμε ο καβγάς έπρεπε να γίνει». Προφανώς βαθμολογήθηκα με άριστα δέκα σε όλες τις δοκιμασίες γιατί η έκτη ζωή μου με εξέβρασε στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Λονδίνου παρακαλώ. Ομιλούμε περί τζάκποτ στο λόττο του κάρμα. Ντόλτσε βίτα, φίλτατοι – ειδικά για έναν κουλτούρκατ της δικής μου ιδιοσυγκρασίας. Αδύνατον να διανοηθείτε τι απεκόμισα παριστάνοντας τον κοιμισμένο για δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια πάνω στα τραπέζια ανάγνωσης και κάτω από τη θαλπωρή της πράσινης λάμπας. Ναι, έγινα χαρτογιακάς, τα νύχια μου λειάνθηκαν και τα δόντια μου αδυνατούσαν πια να σκίσουν ζωντανή σάρκα, αλλά σε αντάλλαγμα κέρδισα το σύμπαν. (Μάθημα Ισχύον Αποδεδειγμένα και Οπωσδήποτε –από τούδε ΜΙΑΟ– Νο 1234: Να τα ’χεις όλα αδύνατον. Και όχι, δεν είπα κάτι αυτονόητο. Ξέρετε εσείς κάτι αυτονόητο για τον ανόητο;) Το δηλώνω ευθαρσώς: θα επέλεγα χίλιες φορές ξανά το δώρο της γνώσης. Υποθέτω ότι ο θεός σας διαφωνεί, αλλά εγώ προσωπικώς επικροτώ την τόλμη των πρωτοπλάστων. Δεν ισχυρίζομαι φυσικά ότι η γνώση αποτελεί διαβατήριο για τον παράδεισο, αλλά η άγνοια είναι σίγουρα κόλαση.

Είδα με τα μάτια μου τα μάτια χιλιάδων αναγνωστών να απαστράπτουν ξεφυλλίζοντας τα λεγόμενα βιβλία. Κατάλαβα γιατί οι άνθρωποι –ζώα εξόχως ανόητα και εγωπαθή– κυριάρχησαν και διατηρούν έκτοτε τον έλεγχο του πλανήτη μας: αντί να μεταφέρουν όσα έμαθαν από σώμα σε σώμα κι από στόμα σε στόμα, τα έκλεισαν σε χάρτινα καράβια και τα εξαπέλυσαν εναντίον της ανθρωπότητος. Ευφυέστατο, φίλτατοι! Μπορεί να είναι πτώμα τυμπανιαίο ο Άινσταϊν το 2011, αλλά εξακολουθεί να περιφέρεται και να αναλύει τις θεωρίες του. Και, μα τις νοστιμότατες γαρίδες του ωκεανού, τον ακούς σαν να ήταν καθισμένος αυτοπροσώπως στο σαλονάκι δίπλα σου και το ’χετε ρίξει στην ανταλλαγή απόψεων.

Το ομολογώ: τις λάτρεψα αυτές τις αποθήκες της ανθρώπινης γνώσης, εθίστηκα στη μυρωδιά τους και αποκρυπτογράφησα τα ιερογλυφικά τους με κόπο που άξιζε τον κόπο. Μαζί τους περπάτησα στον κόκκινο πλανήτη εξερευνώντας τα δαχτυλίδια του. Διδάχτηκα τη συνταγή της μπουγιαμπέσας à la mode de Marseille. Άκουσα τους σαμάνους Ινδιάνους της ερήμου του Μεξικό να μου μιλάνε για το φυτό της δύναμης, την ντατούρα (ΜΙΑΟ Νο 3678: Παρακαλώ, μη διανοηθείτε να την δοκιμάσετε, ω άφρονες Δυτικοί άνθρωποι. Για να χειριστείς τη δύναμη χρειάζεσαι δύναμη κι εσείς δεν διαθέτετε. Απλώς θα φάτε το κεφάλι σας).

Γιατί η κοσμική μοίρα με εξαπέστειλε να ολοκληρώσω τη θητεία μου επί της γης ως τέκνον κακασχήμου αλανιάρας ιδέαν δεν είχα. Γιατί η πρώτη μου εικόνα έμελλε να είναι οι αζαλέες της γατοφίλου μαντάμ Γλύκας δεν γνώριζα. Το μόνο που γνώριζα ήταν ότι υπήρχε λόγος. Δεν είχα παρά να αποκρυπτογραφήσω το αίνιγμα. Που πάει να πει έπρεπε να ’χω τα μάτια μου δεκατέσσερα και τ’ αφτιά μου είκοσι τέσσερα. Ευτυχώς ήμουν μια ζωντανή δεξαμενή υπομονής και επιμονής. Αποσπούσα ολίγο γαλατάκι από τους μαστούς της ακατονόμαστης μητέρας και κατόπιν κατανάλωνα ώρες ατελείωτες σε μια στρατηγική θέση όπισθεν του πλέον φουντωμένου θάμνου. Παρατηρούσα προσεκτικά. Αναζητούσα άγρυπνα. Δυστυχώς ο κήπος της μαντάμ Γλύκας δεν ήταν το Χάυντ Πάρκ – ούτε καν το Πεδίον του Άρεως. Ωραία φάση, γκαζόν, τα δέοντα άνθη και λοιπά, αλλά ερημιά, φίλτατοι. Ελάχιστοι έμπαιναν, ελάχιστοι έβγαιναν από εκεί μέσα. Πώς στην ευχή να κάνω τα καλλιστεία γονέων που είχα κατά νουν; Η αλήθεια είναι ότι παρά το ακαταπόνητα αισιόδοξο του χαρακτήρα μου κόντευα να απελπιστώ και να επιχειρήσω μετακόμιση σε πιο κατάλληλο παρατηρητήριο, όταν άνοιξαν επιτέλους οι ουρανοί (εν προκειμένω η αυλόπορτα) και εμφανίστηκαν επιτέλους ΕΚΕΙΝΟΙ!
( το κείμενο είανι από το protagon.gr)

http://www.bigbook.gr/?mode=searchWithTAP&user_input=%CE%B6%CE%AC%CF%87%CE%BF%CF%82&rdb_tap=tap_title

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω

Οι προσκεκλημένοι

http://www.facebook.com/photo.php?fbid=436066749761371&set=a.154135621287820.31448.108511895850193&type=3&theater 

Οι προσκεκλημένοι 

Καλώς ήρθατε στον μικρόκοσμο της οδού Λα Καζ, στην καρδιά του αριστοκρατικού έβδομου διαμερίσματος του Παρισιού. Απόψε, η κυρία Ντυ Βιβιέ παραθέτει δείπνο σε μέλη της «καλής» παρισινής κοινωνίας. Παρόλο που η οικοδέσποινα δεν αφήνει τίποτα στην τύχη, «αυτή την πρόνοια των αδύναμων», τελικά γύρω από το τραπέζι θα βρεθούν δεκατρείς συνδαιτυμόνες: καταστροφή, για τους προληπτικούς! Η λύση που δίνεται είναι να παρακαθήσει ως δέκατη τέταρτη προσκεκλημένη η υπηρέτρια του σπιτιού, η αραβικής καταγωγής Σόνια ή Ουμελκχεΐρ, όπως αποκαλύπτει ότι είναι το πραγματικό της όνομα. Κι αυτή δεν θα είναι η μοναδική αποκάλυψη της βραδιάς…
Ο Assouline παρακολουθεί με βλέμμα διεισδυτικό τους ήρωές του, εκθέτει τις προκαταλήψεις και την επιτήδευση, την έπαρση και τη δολιότητά τους, ακόμα και τη βαναυσότητα που κρύβεται πίσω από την κοσμική πόζα και την απατηλά γοητευτική εικόνα τους. Εδώ, λοιπόν, η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας, τα ιδιωτικά βίτσια πίσω από τις δημόσιες αρετές!
Καλλιεργώντας με επιμονή τη λέξη, ο Assouline σχεδιάζει το ήθος προσώπων που αγωνιούν για την όψη και μας δίνει μια απολαυστική πινακοθήκη πορτρέτων, γεμάτη αποχρώσεις. Η ειρωνεία του έχει λεπτότητα, ο λόγος του είναι εκλεπτυσμένος, με κομψότητα και χιούμορ: ο Pierre Assouline είναι συγγραφέας με ασυμβίβαστο γούστο.
Α.Κ.


Από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά του :
• Ξενοδοχείο Lutetia (2005): τιμήθηκε στη Γαλλία με το βραβείο Prix des Maisons de la Presse και, στην Ελλάδα, το 2007, με το βραβείο καλύτερου ξένου μυθιστορήματος του περιοδικού Δέκατα.
• Το πορτρέτο (2007): τιμήθηκε στη Γαλλία με το βραβείο Prix de la langue francaise.

«Με οξυδερκές και αδυσώπητο βλέμμα, ο συγγραφέας παρατηρεί τη διακριτική γοητεία της μπουρζουαζίας. Η ηρωίδα, αραβικής καταγωγής αν και γεννήθηκε στη Μασσαλία, δεν ανήκει στην αστική τάξη και θα παραμείνει πάντοτε μια “προσκεκλημένη”. Όπως και οι Εβραίοι. Έχουν πίσω τους μια τέτοια ιστορία αποκλεισμών, διώξεων, μεταναστεύσεων που θα διατηρούν πάντοτε την ιδιότητα του “προσκεκλημένου”. Ο τίτλος του μυθιστορήματος, φαινομενικά τετριμμένος, αποκτά ξαφνικά άλλη διάσταση».
Robert Solé, Le Monde

***

«Όλα τα μυθιστορήματα του Πιερ Ασουλίν φιλοδοξούν να κατανοήσουν την ανθρώπινη ψυχή και να ανακαλύψουν τι κρύβεται πίσω από τα προσωπεία. Με κινηματογραφική γραφή και αναφορές στις ταινίες Η γιορτή της Μπαμπέτ και Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας, στον Κλωντ Σαμπρόλ και τον Ζαν Ρενουάρ, ο Ασουλίν σκιαγραφεί βιτριολικά πορτρέτα με κωμική και μπουρλέσκ δύναμη, και περιγράφει την αναπόφευκτη σύγκρουση των ανταγωνιστικών κοινωνικών τάξεων».
Jean-Rémi Barland, Lire


«Μια ανελέητη κριτική της κοινωνικής διάκρισης, όπως την ανέλυσε ο Μπουρντιέ».
Le Nouvel Observateur


«Απολαυστική αφήγηση, φιλοσοφικός μύθος».
Le Magazine Littéraire


«Ένα σκληρό και χιουμοριστικό συνάμα πορτρέτο της παριζιάνικης μπουρζουαζίας. Με βρετανικό ύφος, ο συγγραφέας περιγράφει τους χαρακτήρες και την ατμόσφαιρα: σκοτώνει με το χαμόγελο».
Mohammed Aïssaoui, Le Figaro

***
Ο Πιερ Ασουλίν γεννήθηκε το 1953 στην Καζαμπλάνκα. Είναι ένας από τους κορυφαίους κριτικούς λογοτεχνίας στη Γαλλία. Διετέλεσε επί χρόνια διευθυντής σύνταξης του περιοδικού για τα βιβλία Lire.
Σήμερα εργάζεται ως κριτικός λογοτεχνίας στο περιοδικό Le Nouvel Observateur
και ως χρονογράφος στην εφημερίδα Le Monde. Το blog του La République des livres, με σχόλια και κριτικές βιβλίων, είναι ιδιαιτέρως δημοφιλές.
Ο Πιερ Ασουλίν έχει εκδώσει βιογραφίες για τους Georges Simenon, Gaston Gallimard, Hergé, Henri-Cartier Bresson κ.ά., καθώς επίσης μυθιστορήματα, έρευνες και συνεντεύξεις.

http://www.bigbook.gr/?mode=searchWithTAP&user_input=%CE%9F%CE%B9+%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BA%CE%B5%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%B9&rdb_tap=tap_title

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=309827915778823&set=a.160132704081679.37172.100002548526307&type=1&theater

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω 

Οι Θεοί της Ατλαντίδας

                                                             

Οι Θεοί της Ατλαντίδας

Ατλαντίδα Το θρυλικό νησί χάνεται κάτω από τα κύματα για πάντα. Οι Αρχιερείς της Ατλαντίδας φεύγουν για να σωθούν από τον κατακλυσμό. Όμως πού κρύβουν τους μεγαλύτερους θησαυρούς τους; Γερμανία, 1η ΜΑΪΟΥ 1945 Ένα καταφύγιο στην καρδιά του ερειπωμένου Βερολίνου. Αξιωματούχοι των Ναζί σκοτώνουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους και αυτοκτονούν. Όμως οι μεγαλύτεροι αρχαιολογικοί θησαυροί του ναζιστικού καθεστώτος που ήταν κρυμμένοι στο καταφύγιο έχουν εξαφανιστεί... Μαύρη Θάλασσα, σήμερα Στη βυθισμένη, νεολιθική πόλη της Ατλαντίδας, ο υποθαλάσσιος αρχαιολόγος Τζακ Χάουαρντ ανακαλύπτει αρχαία σύμβολα στα ερείπια. Μήπως υπάρχει μια φρικτή νέα εκδοχή της Ατλαντίδας με νέους απάνθρωπους ιερείς; Μήπως το Τρίτο Ράιχ είχε κρύψει ένα απίστευτα επικίνδυνο όπλο που μπορεί με μια λάθος κίνηση να προκαλέσει αφάνταστη καταστροφή; Η τρομακτική έρευνα αρχίζει...

http://www.bigbook.gr/index.php?lang_id=1&mode=singleBook&book_id=211256#.T_Uvh5Gv_p0

Νίκος Λυγερός

http://gerasimos-politis.blogspot.com/2011/10/blog-post_5491.html#.T_X6LZEoHCM

Ο Νίκος Λυγερός, γεννήθηκε το 1968 στο Βόλο. Ως ερευνητής έχει ασχοληθεί με τους τομείς της άλγεβρας, της θεωρίας αριθμών και της συνδυαστικής. Ανήκει στις ομάδες των ερευνητών που ανακάλυψαν το 1998, δέκα πρώτους διαδοχικούς αριθμούς σε αριθμητική πρόοδο και το 2010 την έκτη λύση της εξίσωσης τ(p) = 0 (mod p) (εξίσωση του Ramanujan), κάνοντας χρήση προγραμμάτων αναζήτησης μέσω υπολογιστών.

Έχει ασχοληθεί εκτεταμένα με την ανάδειξη του έργου και της συμβολής του γένους Καραθεοδωρή και συγκεκριμένα του Κωνσταντίνου (μαθηματικός) και του Αλέξανδρου (διπλωμάτης) όντας επιστημονικός σύμβουλος του Συνδέσμου Φίλων Καραθεοδωρή.

Ίδρυσε το Ίδρυμα Αλτρουϊσμός στην Κύπρο, που προωθεί τις μαζικές προσφυγές κατά της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενώ ήταν αυτός που διάβασε το σχέδιο Ανάν των 10.000 σελίδων και εντόπισε επακριβώς τις αντιφάσεις και συνέταξε μια έκθεση μονοψήφιων σελίδων καταγράφοντας αυτές τις αντιφάσεις, την οποία παρέδωσε στον πρόεδρο της Κύπρου Τ. Παπαδόπουλο απ’ όπου φαινόταν ότι θα ερχόταν η απόρριψή της.

Έχει ιδρύσει την οργάνωση The Pi Society στην οποία για να εγγραφεί κάποιος πρέπει να έχει IQ 176 και πάνω, βαθμός νοημοσύνης που σύμφωνα με στατιστικές αντιστοιχεί σ’ έναν άνθρωπο στο εκατομμύριο. Είναι μέλος της Mensa, η οποία έχει 100.000 μέλη ανά τον κόσμο, της Parssociety, μιας διεθνούς ολιγομελούς οργάνωσης μέλη της οποίας, σύμφωνα με το καταστατικό της, μπορούν να γίνουν μόνο άτομα με υψηλό δείκτη νοημοσύνης (η αποδοχή γίνεται μέσω αποστολής στους διαχειριστές, πιστοποιημένων αποτελεσμάτων τους σε κάποιο από τα iq test που προϋποθέτει το καταστατικό της οργάνωσης ενώ αποδεκτοί γίνονται επίτιμα μέλη και ιδρυτές άλλων iq societies αυτομάτως), αλλά και της Mega Foundation, κ.α. Αναφορά του γίνεται κι εδώ: (http://www.megasociety.org/noesis/152/editor.html) Είναι επίσης δημιουργός δοκιμασιών νοημοσύνης μεγάλου έυρους, και ένα εκ των τέστ εισαγωγής στην Parssociety είναι σχεδιασμένο από τον ίδιο τον Ν. Λυγερό και είναι ευρέως διαθέσιμο στην προσωπική του ιστοσελίδα. Ακόμη, υπήρξε επισκέπτης καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Παιδαγωγικό Τμήμα).

Σύμφωνα με βιογραφικό, που δημοσιεύει ιστοσελίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου και εργαζόταν ως επιστημονικός συνεργάτης σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα αυτού, "είναι ο Έλληνας με τον υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης (189 στην κλίμακα Standford-Binet)" και "ένας από τους 50 εξυπνότερους ανθρώπους στον κόσμο".

Στην προσωπική του ιστοσελίδα υπάρχουν πάνω από 7.500 γραπτά κείμενα του ιδίου που περιλαμβάνουν άρθρα πάνω σε θέματα φιλοσοφίας, νοημοσύνης, εκπαίδευσης, μαθηματικών, φυσικής, μυθολογίας, θρησκείας, ιστορίας, αρχαιολογίας, κινηματογράφου, ζωγραφικής, μουσικής, πολιτικής, κοινωνιολογίας, στρατηγικής, management, οικονομίας, καθώς και άλλου είδους κείμενα όπως ποιήματα, ή λογοτεχνικά αποσπάσματα, στην Ελληνική, Γαλλική ή Αγγλική γλώσσα, αλλά και πάνω από 790 σκίτσα ή πληρέστερα έργα ζωγραφικής, πολλά από τα οποία είναι αναφορές σε έργα των Da vinci ή Van Gogh. (wikipedia)

Αναρτήθηκε από:

Τρέλα είναι απλά μια άλλη μορφή της συνείδησης 

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω 

Νευροεπιστήμες

http://gerasimos-politis.blogspot.com/2012/07/neyroepisthmes-pws-akonisoume-myalo.html?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook#.T_X1XpEoHCM

Νευροεπιστήμες: Ολοι οι τρόποι να ακονίσουμε το μυαλό μας

Γεράσιμος Πολίτης 2012-07-05T22:26:00+03:00

[...από Βήμα Science]. Παίξτε ένα μουσικό όργανο, περπατήστε, φάτε φρούτα του δάσους, ανάψτε το γαλάζιο φως και διαλογιστείτε... Αυτά είναι λίγα από όσα μπορείτε να κάνετε για να κρατήσετε τον εγκέφαλό σας σε φόρμα!

Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου από την παιδική ηλικία μπορεί να ενισχύσει τη φαιά ουσία και τη δομή του εγκεφάλου βελτιώνοντας την επεξεργασία των πληροφοριών και άλλες γνωσιακές λειτουργίες

Εισπνοή, εκπνοή. Εισπνοή, εκπνοή. Μισανοίγω το ένα μάτι. Ολοι οι άλλοι τα έχουν κλειστά. Το ξανακλείνω. Εισπνοή, εκπνοή. Γύρω μου άνθρωποι κάθονται σταυροπόδι και διαλογίζονται. Για κάποιους η διαδικασία είναι πνευματική, για άλλους μια όαση ηρεμίας. Για μένα; Εγώ φτιάχνω έναν καλύτερο εγκέφαλο.

Πριν από λίγους μήνες θα είχα αγοράσει κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι εκγύμνασης του εγκεφάλου, δυστυχώς, όμως, όπως αποδεικνύεται, είναι μάλλον άχρηστα. Αν και οι επιδόσεις των παικτών βελτιώνονται σε αυτά καθαυτά τα παιχνίδια, αυτό δεν φαίνεται να επεκτείνεται στον πραγματικό κόσμο. Ετσι κι εγώ αναρωτήθηκα αν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο για να τονώσω τη φαιά ουσία μου.

Ο εγκέφαλός μας προσαρμόζεται διαρκώς στις πληροφορίες από τον κόσμο που μας περιβάλλει. Παρ΄ όλα αυτά, ορισμένες δραστηριότητες έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο από άλλες. Τα τελευταία χρόνια οι ερευνητές διερευνούν πώς οι εξωτερικές επιρροές, από τη μουσική ως τον διαλογισμό, μπορούν να τον αλλάξουν ή να τον ενισχύσουν.

Η μουσική οξύνει το πνεύμα!

Μία από τις πλέον ελπιδοφόρες είναι η μουσική- και αυτό όχι μέσω της περίφημης αλλά αμφιλεγόμενης «επίδρασης Μότσαρτ», σύμφωνα με την οποία απλώς το να ακούει κάποιος κλασική μουσική υποτίθεται ότι βελτιώνει τις επιδόσεις του εγκεφάλου. Το να μάθει κανείς να παίζει ένα μουσικό όργανο επιφέρει δραματικές εγκεφαλικές αλλαγές οι οποίες όχι μόνο βελτιώνουν τις μουσικές δεξιότητες αλλά επεκτείνονται και σε άλλες γνωσιακές λειτουργίες όπως η γλώσσα, η μνήμη, η προσοχή, ο δείκτης νοημοσύνης, ακόμη και η ταύτιση. Μήπως να ξεσκονίσω την τρομπέτα μου και να αρχίσω την εξάσκηση;

Η μουσική εκπαίδευση, ιδιαίτερα σε νεαρή ηλικία, φαίνεται ότι αλλάζει σημαντικά τη δομή του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, ύστερα από 15 μήνες μαθημάτων πιάνου μικρά παιδιά παρουσίασαν περισσότερο ανεπτυγμένες ακουστικές και κινητικές περιοχές από ό,τι οι μη εκπαιδευμένοι συνομήλικοί τους. Οι συγκεκριμένες περιοχές εμφανίζονται πολύ δραστήριες όταν κάποιος παίζει ένα μουσικό όργανο.

Οι επαγγελματίες μουσικοί έχουν αυξημένο όγκο φαιάς ουσίας- η οποία διαβιβάζει τις πληροφορίες μέσα στον εγκέφαλο- σε περιοχές οι οποίες σχετίζονται με τον κινητικό έλεγχο και την ακουστική και οπτικο-χωρική επεξεργασία. Οι μουσικοί που άρχισαν να εκπαιδεύονται πριν από τα επτά έχουν επίσης παχύτερο μεσολόβιο- το σώμα νευρικών ινών που διοχετεύει πληροφορίες ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου.

Αυτές οι δομικές μεταβολές έχει αποδειχθεί ότι αντιστοιχούν με την ανάπτυξη της μουσικής δεξιότητας. Μπορεί όμως η μουσική να υπερβεί τον τομέα της και να βελτιώσει άλλες πλευρές των γνωσιακών λειτουργιών;

Η πρώτη, διστακτική, απάντηση είναι ναι. Οι μουσικά εκπαιδευμένοι άνθρωποι έχουν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ ακουστικής μνήμης- της ικανότητας να θυμάται κανείς καταλόγους προφορικών λέξεων, για παράδειγμα - και ακουστικής προσοχής. Τα μουσικά εκπαιδευμένα παιδιά διαθέτουν μεγαλύτερο λεξιλόγιο και υψηλότερη αναγνωστική ικανότητα από τα μη εκπαιδευμένα. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η μουσική εκπαίδευση σε μικρή ηλικία αυξάνει τον δείκτη νοημοσύνης. 

Η αξία της πλαστικότητας

Ο Πάτρικ Ράγκερτ του Πανεπιστημίου Μπόχουμ της Γερμανίας και οι συνάδελφοί του έχουν μια ιδέα σχετικά με το γιατί. Διαπίστωσαν ότι οι επαγγελματίες πιανίστες ήταν πολύ καλύτεροι από ό,τι οι μη μουσικοί σε ένα βασικό τεστ χωρικής οξύτητας- της ικανότητας να ξεχωρίζουν δύο σημεία που βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους. Πιο σημαντικό, βελτιώνονταν πιο γρήγορα με την εξάσκηση. Αυτό υποδηλώνει ότι ο εγκέφαλος των εκπαιδευμένων μουσικών είναι πιο πλαστικός, δηλώνει ο κ. Ράγκερτ, υπονοώντας ότι το να μάθετε να παίζετε ένα μουσικό όργανο μπορεί να ενισχύσει την ικανότητά σας να αποκτήσετε άλλες δεξιότητες.

Αυτό ίσως να επεκτείνεται και στις γλώσσες. Οι εκπαιδευμένοι μουσικοί είναι καλύτεροι στο να ξεχωρίζουν τις μεταβολές του τόνου σε επινοημένες λέξεις παρόμοιες με αυτές των κινεζικών των Μανδαρίνων, μιας «τονικής» γλώσσας όπου τέτοιες μεταβολές μπορούν να αλλάξουν το νόημα μιας λέξης. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι είναι καλύτερα εφοδιασμένοι για την εκμάθηση νέων γλωσσών. Επίσης έχει αποδειχθεί ότι η μουσική εκπαίδευση ενισχύει την ταύτιση επειδή βελτιώνει την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τις λεπτές συναισθηματικές αποχρώσεις στον λόγο. Μεγάλο μέρος των ερευνών αυτών έχει γίνει σε παιδιά ή επαγγελματίες μουσικούς οι οποίοι άρχισαν να εκπαιδεύονται σε πολύ νεαρή ηλικία. Είναι γνωστό ότι ο εγκέφαλος στο στάδιο της ανάπτυξης είναι πιο προσαρμοστικός από ό,τι στους ενηλίκους- για τη μουσική φαίνεται ότι υπάρχει μια ευαίσθητη περίοδος γύρω στην ηλικία των επτά ετών. Θα μπορούσε το ίδιο είδος εκπαίδευσης να έχει κάποια επίδραση σε μένα; «Οσοι ξεκινούν τη μουσική εκπαίδευση νωρίς βλέπουν μεγαλύτερες βελτιώσεις» λέει η Ντέινα Στρέιτ, η οποία εργάζεται στις μουσικές γνωσιακές λειτουργίες στο Πανεπιστήμιο Νorthwestern των Ηνωμένων Πολιτειών. «Ολα τα σημάδια δείχνουν όμως ότι η μουσική εκπαίδευση είναι ισχυρή σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής». 

Ηλεκτρόδια, η «γρήγορη» λύση

Αν λοιπόν αρχίσω ξανά την τρομπέτα εκεί που την είχα εγκαταλείψει, θα μπορούσα να ενισχύσω τον εγκέφαλό μου με ένα σωρό τρόπους (ενθουσιάζοντας βεβαίως ταυτοχρόνως και τους γείτονές μου). Τα χρόνια όμως που θα έπρεπε να αφιερώσω στην εξάσκηση με αποθάρρυναν λιγάκι, γι΄ αυτό και έψαξα για κάτι πιο σύντομο. Ετσι βρέθηκα να κάθομαι σε μια μικρή αίθουσα με δύο ηλεκτρόδια κολλημένα στο κεφάλι μου. Ακούγεται σαν σκηνή από τη σειρά «24», αυτό που έκανα όμως ήταν μια δοκιμή της διακρανιακής διέγερσης με συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα (tDCS), μιας μεθόδου ενίσχυσης της εγκεφαλικής δραστηριότητας με τον ηλεκτρισμό.

Το ρεύμα είναι πολύ χαμηλό- μόλις 1-2 μιλιαμπέρ- και, παρ΄ ότι ο μηχανισμός δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρος, η tDCS φαίνεται ότι αυξάνει τη διεγερτικότητα των νευρώνων κάνοντας τις ενεργές περιοχές του εγκεφάλου να δουλεύουν ακόμη περισσότερο. Ανάλογα με το πού τοποθετούνται τα ηλεκτρόδια, μπορεί να οδηγήσει σε μια ενίσχυση των γνωσιακών λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένων της προσοχής και της όρασης.

Η «φωλιά» των μαθηματικών

Ο Ρόι Κόεν-Καντός, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη δυνατότητα της tDCS να ενισχύσει τον εγκέφαλο. Διερευνά το κομμάτι του εγκεφάλου που ευθύνεται για τη μαθηματική ικανότητα. Το 2007 το εντόπισε στον δεξιό βρεγματικό λοβό, ακριβώς επάνω από το δεξιό αφτί. Οταν η ομάδα του «βραχυκύκλωσε» αυτή την περιοχή χρησιμοποιώντας τη διακρανιακή μαγνητική διέγερση (ΤΜS)- ένα ρεύμα μαγνητικών παλμών που απενεργοποιεί προσωρινά μια στοχευμένη περιοχή του εγκεφάλου- διαπίστωσε ότι οι εθελοντές γίνονταν χειρότεροι στις αριθμητικές εργασίες. Για την ακρίβεια, οι επιδόσεις τους έμοιαζαν με αυτές των ανθρώπων που παρουσιάζουν δυσαριθμησία και έχουν δυσκολία στο να κατανοήσουν τα μαθηματικά.

Αφού εξουδετέρωσε την ικανότητά μας να χρησιμοποιούμε τους αριθμούς, ο κ. Κόεν-Καντός αναρωτήθηκε αν θα μπορούσε και να τη βελτιώσει. Τώρα έχει την απάντηση που έψαχνε. Ο ερευνητής κατόρθωσε να βελτιώσει την ικανότητα χειρισμού των αριθμών σε εθελοντές εφαρμόζοντας την tDCS στον αριστερό βρεγματικό φλοιό.

Υπέβαλε τους εθελοντές του σε αυτή τη μέθοδο ενώ αυτοί εξοικειώνονταν με κατασκευασμένα σύμβολα που αντιπροσώπευαν τους αριθμούς από το 1 ως το 9. Οι εθελοντές δεν ήξεραν ποιο σύμβολο αντιστοιχούσε σε κάθε αριθμό αλλά έπρεπε να το βρουν με δοκιμές και λάθη. Υστερα από κάθε συνεδρία περνούσαν από τεστ για να εξακριβωθεί πόσο καλές ήταν οι επιδόσεις τους στους υπολογισμούς με τα σύμβολα. Οσοι είχαν υποβληθεί στην tDCS έμαθαν τα σύμβολα πιο γρήγορα και είχαν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ από εκείνους οι οποίοι είχαν υποβληθεί σε εικονική θεραπεία. Αλλες εγκεφαλικές λειτουργίες δεν επηρεάστηκαν.

Ανακοινώνοντας τα αποτελέσματά του σε ένα συνέδριο στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης τον περασμένο Ιούνιο ο κ. Κόεν-Καντός επεφύλασσε ακόμη μία έκπληξη: οι βελτιώσεις διαρκούσαν ακόμη έξι μήνες αργότερα. Εφόσον συναντάμε διαρκώς τους αριθμούς στην καθημερινή μας ζωή, ο ερευνητής τόνισε ότι είναι πραγματικά σημαντικό οι άνθρωποι που έχουν δυσκολίες σε αυτόν τον τομέα να γνωρίσουν αυτές τις διαφορετικές επιλογές ως εναλλακτικές στη φαρμακευτική αγωγή.

Ο ηλεκτρισμός μπορεί επίσης να ενισχύσει την οπτική μνήμη. Ο Ρίτσαρντ Τσι και οι συνάδελφοί του στο Πανεπιστήμιο του Σίντνεϊ της Αυστραλίας χρησιμοποίησαν την tDCS για να αυξήσουν τη δραστηριότητα στον δεξιό πρόσθιο κροταφικό λοβό, ο οποίος εμπλέκεται στην οπτική αντίληψη και μνήμη. Οι εθελοντές παρουσίασαν βελτίωση 110% σε ένα έργο μνήμης σε σχέ ση με μια ομάδα η οποία υποβλήθηκε σε εικονική θεραπεία.

Δεν χρειάζεται τεράστιο άλμα στη φαντασία για να δει κανείς πού θα μπορούσαν να οδηγήσουν όλα αυτά. Ο κ. Κόεν-Καντός πιστεύει ότι η tDCS μπορεί στο μέλλον να διεξάγεται με μια φορητή συσκευή. «Τη βλέπω να χρησιμοποιείται στα σχολεία ή στο σπίτι για να βελτιώσει τις ικανότητες παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες» λέει. Υποστηρίζει ότι είναι πολύ ασφαλέστερη από άλλους τύπους εγκεφαλικής διέγερσης επειδή δεν πυροδοτεί άμεσα τους νευρώνες αλλά απλώς τους κάνει να αντιδρούν καλύτερα.

Φως και μάθηση

Δεν έχει ακόμη αποδειχθεί πλήρως, σύμφωνα όμως με τις ενδείξεις η άσκηση βελτιώνει πολλές γνωσιακές λειτουργίες, κατά πάσα πιθανότητα μέσω της ενίσχυσης της κυκλοφορίας του αίματος στον εγκέφαλο Το συνεχές ρεύμα ίσως δεν αποτελεί τον μοναδικό τρόπο για να ενισχύσετε τον εγκέφαλό σας γυρίζοντας απλώς έναν διακόπτη. Το φως ενδέχεται επίσης να επιδρά στις γνωσιακές λειτουργίες με ορισμένους εκπληκτικούς τρόπους που δεν έχουν καμία σχέση με την όραση.

Γνωρίζουμε αρκετά καλά πώς ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τις οπτικές πληροφορίες και χρησιμοποιεί το φως για να ρυθμίσει το βιολογικό ρολόι μας και την έκκριση των ορμονών. Τώρα όμως μόλις αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε την έκταση στην οποία το φως μπορεί άμεσα να επηρεάσει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι απλώς εκθέτοντας ανθρώπους στο φως μπορούμε να βελτιώσουμε τις επιδόσεις τους σε πολλές γνωσιακές εργασίες.

Στις μελέτες αυτές ζητήθηκε από εθελοντές με κανονική όραση να εκτελέσουν μια σειρά εργασίες ενώ εξετίθεντο σε δυνατό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι επιδόσεις τους στις οπτικές αναζητήσεις, στα μαθηματικά, στη λογική συλλογιστική και στον χρόνο αντίδρασης βελτιώθηκαν.

Το γαλάζιο είναι το καλύτερο

Αυτό φαίνεται ότι οφείλεται στο γεγονός πως το φως ενισχύει την εγρήγορση. Σε μια άλλη μελέτη οι εθελοντές υπέκειντο σε εγκεφαλική τομογραφία ενώ εκτελούσαν εργασίες βραχυπρόθεσμης μνήμης και εξετίθεντο σε ιώδες, γαλάζιο ή πράσινο φως. Οι τομογραφίες έδειξαν ότι ύστερα από μόλις μερικά δευτερόλεπτα έκθεσης στο φως μια περιοχή του εγκεφαλικού στελέχους που παίζει ρόλο στην εγρήγορση έγινε περισσότερο ενεργή. Το γαλάζιο φως ήταν το πιο ισχυρό. Αντίστοιχα, σε εργασίες απλής αντίδρασης η έκθεση σε γαλάζιο φως είναι πιο αποτελεσματική στη διατήρηση των γνωσιακών επιδόσεων από το πράσινο φως.

Οι επιδράσεις αυτές ενδέχεται να επιτυγχάνονται με τη μεσολάβηση μιας πρόσφατα ανακαλυφθείσας χρωστικής του αμφιβληστροειδούς η οποία ονομάζεται μελανοψίνη και δεν εμπλέκεται στην όραση. Η μελανοψίνη απορροφά το ανοιχτό γαλάζιο φως καλύτερα από τα άλλα μήκη κύματος, κάτι το οποίο δεν προκαλεί έκπληξη αφού το φυσικό φως περιέχει πολύ γαλάζιο. Ο ακριβής τρόπος όμως με τον οποίο ενισχύει τις γνωσιακές λειτουργίες παραμένει άγνωστος.

«Οπωσδήποτε η περαιτέρω διερεύνηση θα επεκτείνει τις γνώσεις μας γύρω από τα χαρακτηριστικά του φωτός που απαιτούνται για να βελτιωθούν οι λειτουργίες του εγκεφάλου» λέει ο Ζιλ Φαντεβάλε, νευροεπιστήμονας του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ του Καναδά.

Αυτό ωστόσο αφορά το μέλλον. Εγώ ψάχνω για μια ενίσχυση του εγκεφάλου εδώ και τώρα. Ισως θα πρέπει να σταματήσω να σκέφτομαι τον εγκέφαλό μου και να επικεντρωθώ στο στομάχι μου.

Τροφή για τον εγκέφαλο

Πολλές τροφές περιέχουν χημικές ουσίες που έχει υποστηριχθεί ότι ενισχύουν τις νοητικές επιδόσεις. Η πιο διάσημη είναι ίσως τα λιπαρά οξέα ωμέγα-3, τα οποία βρίσκονται με φυσικό τρόπο στα λιπαρά ψάρια, στα καρύδια και στα πράσινα λαχανικά και τα συναντάμε όλο και περισσότερο ως πρόσθετα σε επεξεργασμένα τρόφιμα όπως το ψωμί και το γιαούρτι. Επί χρόνια τα οξέα αυτά είχαν ανακηρυχθεί στην κατ΄ εξοχήν τροφή του εγκεφάλου, τα πιο πρόσφατα στοιχεία όμως δείχνουν ότι συμβάλλουν ελάχιστα ή και καθόλου στην ενίσχυση των νοητικών δυνάμεων. Παρ΄ όλα αυτά, το όνειρο της ενίσχυσης του εγκεφάλου μέσω της διατροφής δεν έχει πεθάνει. Η προσοχή έχει στραφεί τώρα σε μια άλλη ομάδα χημικών, τα φλαβονοειδή, τα οποία βρίσκονται σε φρούτα όπως τα μύρτιλα και τα βατόμουρα αλλά επίσης στο κακάο, στο πράσινο τσάι και στο κόκκινο κρασί.

Ο Τζέρεμι Σπένσερ του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ της Βρετανίας διερευνά τις επιδράσεις των τροφών αυτών στην ενίσχυση του εγκεφάλου. Με πειράματα σε τρωκτικά η ομάδα του έχει δείξει ότι η κατανάλωση φλαβονοειδών μπορεί να οδηγήσει σε ενίσχυση της μνήμης και να προστατεύσει τον εγκέφαλο από την εκφύλιση.

Μύρτιλα και προσοχή

Μια πιλοτική μελέτη υποδηλώνει ότι κάτι ανάλογο ισχύει και για τους ανθρώπους. «Εξετάσαμε την επίδραση των μύρτιλων και είδαμε ότι βελτιώνουν την προσοχή» λέει ο κ. Σπένσερ. Ο κ. Σπένσερ πήρε επίσης δείγματα αίματος από εθελοντές. Από αυτά φαίνεται ότι τα φλαβονοειδή ενεργοποιούν χημικά μονοπάτια τα οποία αυξάνουν την έκφραση γονιδίων που συνδέονται με τη μνήμη.

Για παράδειγμα, τα φλαβονοειδή μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα του προερχόμενου από τον εγκέφαλο νευροτροφικού παράγοντα (ΒDΝF), μιας πρωτεΐνης που θεωρείται σημαντική για τη μάθηση και τη μνήμη. Ο ΒDΝF είναι ένας αυξητικός παράγοντας ο οποίος ενισχύει την ανάπτυξη αξόνων που συνδέουν ένα εγκεφαλικό κύτταρο με το διπλανό του.

Ο κ. Σπένσερ υποστηρίζει ότι η επίδραση αυτή ενδέχεται επίσης να πυροδοτεί αυξημένη επικοινωνία ανάμεσα στα εγκεφαλικά κύτταρα. Τα φλαβονοειδή επηρεάζουν παράλληλα το κυκλοφορικό σύστημα μειώνοντας την αρτηριακή πίεση και αυξάνοντας την ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν τη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο. Αυτό είναι γνωστό ότι ευνοεί τις νοητικές επιδόσεις, πιθανώς με την παραγωγή νέων νευρώνων στον ιππόκαμπο από την πυροδότηση της διαφοροποίησης των βλαστικών κυττάρων. «Η κατανάλωση μύρτιλων ενδέχεται να ενισχύει τη νευρωνική ανάπτυξη μέσω της αύξησης της ροής του αίματος σε αυτή την περιοχή» λέει ο κ. Σπένσερ.

«Τα φλαβονοειδή φαίνεται ότι έχουν επίδραση σχεδόν ίδια με αυτή των φαρμάκων» προσθέτει. «Είναι πιθανόν αυτά τα προερχόμενα από την τροφή συστατικά να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον ως προπομποί φαρμάκων ενισχυτικών του εγκεφάλου».

Ο Κρις Μπερντ, νευροεπιστήμονας στο University College του Λονδίνου, δηλώνει ότι τα προκαταρκτικά αποτελέσματα φαίνονται ενθαρρυντικά αλλά αμφισβητεί το αν μια διατροφή πλούσια σε φλαβονοειδή μπορεί να έχει αισθητά αποτελέσματα στον πραγματικό κόσμο. «Θα συνεχίσω να τα τρώω και να ελπίζω ότι ίσως μου κάνουν καλό» λέει. 

Μαγνήσιο και μνήμη

Ενα άλλο πολλά υποσχόμενο συστατικό βασίζεται στο μαγνήσιο. Πριν από μερικούς μήνες ο Γκουσόνγκ Λίου και οι συνάδελφοί του στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) δημοσίευσαν τα αποτελέσματα μιας έρευνας κατά την οποία τάισαν ποντικούς με ένα συστατικό του μαγνησίου, το L-θρεονικό μαγνήσιο (ΜgΤ). Διαπίστωσαν ότι αύξησε σημαντικά τα επίπεδα μαγνησίου στον εγκέφαλο και οδήγησε σε ενίσχυση τόσο της χωρικής όσο και της συνειρμικής μνήμης στους νεαρούς αλλά και στους ηλικιωμένους ποντικούς. Οι ερευνητές έδειξαν επίσης ότι η ενίσχυση του μαγνησίου στον εγκέφαλο αυξάνει τη συναπτική πλαστικότητα των νευρώνων και τη νευρωνογένεση- την παραγωγή νέων νευρώνων- στον ιππόκαμπο. Υποστηρίζουν ότι, αν επιτευχθεί η ασφαλής προσαρμογή του για τους ανθρώπους, αυτό το συμπλήρωμα διατροφής μπορεί να ενισχύσει τις γνωσιακές λειτουργίες.

Εν δυο...

Τα φλαβονοειδή που περιέχουν τα βατόμουρα, τα φραγκοστάφυλα και άλλα φρούτα του δάσους προσφέρουν καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων Υστερα από όλη αυτή την εγκεφαλική τροφή ίσως είναι ώρα να κάνω μια επίσκεψη στο γυμναστήριο. Η τακτική άσκηση οπωσδήποτε αυξάνει τη ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο, τουλάχιστον στους ποντικούς, αν και το κατά πόσον αυτό ισχύει και στους ανθρώπους εξακολουθεί να αποτελεί θέμα συζήτησης. Εφόσον οι πίθηκοι μοιάζουν περισσ ότερο με τους ανθρώπους, η Τζούντι Κάμερον του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ της Πενσιλβάνια «προπόνησε» πιθήκους στον διάδρομο γυμναστικής για να δει αν αυτό θα επηρέαζε τη νοητική ευστροφία τους. Μια ομάδα πιθήκων ασκήθηκε για μία ώρα την ημέρα επί πέντε ημέρες την εβδομάδα. Μια άλλη ομάδα αφιέρωσε τον ίδιο χρόνο στο να κάθεται σε έναν ακινητοποιημένο διάδρομο. Σε πέντε εβδομάδες ανατέθηκε στους πιθήκους ένα έργο στο οποίο έπρεπε να μάθουν ποιο αντικείμενο αντιστοιχούσε σε μια ανταμοιβή τροφής. Οι πίθηκοι που είχαν ασκηθεί ήταν δύο φορές πιο γρήγοροι από αυτούς που κάθονταν.

Η ανάλυση του εγκεφαλικού ιστού έδειξε ότι οι «δρομείς» είχαν μεγαλύτερο όγκο αιμοφόρων αγγείων. Εφόσον το αίμα μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στον εγκέφαλο, αυτό ίσως εξηγεί γιατί η άσκηση αύξησε τις γνωσιακές τους λειτουργίες.

Περπατώντας πας στην πόλη...

Τα απτά στοιχεία ότι η άσκηση μπορεί να βελτιώσει την εγκεφαλική λειτουργία στους ανθρώπους είναι δυσεύρετα, αν και πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η μέτρια άσκηση μπορεί να επιβραδύνει την παρακμή που επιφέρει η ηλικία. Τον περασμένο Αύγουστο ωστόσο ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόι στην Ουρμπάνα-Σαμπέιν έδειξαν ότι το καθημερινό περπάτημα βελτίωσε εκτελεστικές λειτουργίες όπως ο σχεδιασμός και η αφηρημένη σκέψη σε νεαρότερους ενηλίκους.

Παρ΄ ότι οι επιστήμονες εξακολουθούν να μη γνωρίζουν πώς η άσκηση ωφελεί τον εγκέφαλο, μελέτες όπως αυτή, σε συνδυασμό με αυτές που έχουν γίνει σε ζώα, υπονοούν ότι η φυσική δραστηριότητα ενδέχεται να παροτρύνει την ανάπτυξη νευρώνων σε περιοχές οι οποίες είναι σημαντικές για τη μνήμη και να βελτιώνει τη δραστηριότητα σε περιοχές οι οποίες ευθύνονται για τις εκτελεστικές λειτουργίες. Τα βασικά χημικά που μπορεί να εμπλέκονται σε αυτό περιλαμβάνουν τον ΒDΝF και τον αυξητικό παράγοντα των αγγειακών ενδοθηλιακών κυττάρων (VΕGF), ο οποίος επίσης βοηθά την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων. Αρκετές μελέτες σε ζώα έχουν δείξει μεγαλύτερες συγκεντρώσεις αυτών των χημικών στα ζώα που ασκούνταν υπονοώντας ότι η γυμναστική κυριολεκτικά τα βοηθάει να αναπτύξουν έναν καλύτερο εγκέφαλο. Στους ανθρώπους έχει επίσης αποδειχθεί ότι τα επίπεδα του ΒDΝF αυξάνονται μετά την άσκηση. Τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους η υπερβολική άσκηση είχε το αντίθετο αποτέλεσμα μειώνοντας τα επίπεδα του ΒDΝF- κάτι το οποίο ενδέχεται να σημαίνει ότι οι μέτριες εκρήξεις δραστηριότητας παρέχουν το σωστό χημικό υπόβαθρο για έναν καλύτερο εγκέφαλο.

Αφού λοιπόν μπορώ να βελτιώσω τον εγκέφαλό μου με τη μουσική, το φως, τα μύρτιλα και την άσκηση, γιατί βρίσκομαι εδώ, καθισμένη σταυροπόδι, συγκεντρωμένη στην αναπνοή μου;

Οι άνθρωποι προσπαθούν να κερδίσουν τη φώτιση και τον έλεγχο του πνεύματος μέσω του διαλογισμού εδώ και αιώνες. Παρά το γεγονός ότι αυτοί που το κάνουν έχουν ισχυριστεί πολυάριθμα οφέλη για τον εγκέφαλο, λίγα από αυτά έχουν εξεταστεί καλά επιστημονικά.

Διαλογιστείτε προτού συλλογιστείτε

Ο διαλογισμός ενισχύει θεαματικά την οπτική μνήμη, τις ικανότητες που έχουν σχέση με τον χώρο και τις εκτελεστικές λειτουργίες. Η επίδραση όμως δεν διαρκεί πολύ Οταν λοιπόν το 2005 ο Δαλάι Λάμα προκάλεσε τους νευροεπιστήμονες να εξετάσουν τη μνήμη των μοναχών, πολλές ομάδες ερευνητών άδραξαν την ευκαιρία. Ταξίδεψαν σε μονές στο Νεπάλ για να εξετάσουν τους βουδιστές μοναχούς τους. Τα αρχικά αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά. Δεν διαπίστωσαν διαφορές στα τεστ οπτικής μνήμης ανάμεσα στους μοναχούς που διαλογίζονταν τακτικά και σε εκείνους που δεν διαλογίζονταν.

Στη συνέχεια εξέτασαν έναν μοναχό αμέσως μετά τον διαλογισμό. «Είχε απίστευτες επιδόσεις» λέει η Μαρία Κοζεβνίκοφ, η οποία τότε εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Μέισον. Οπως αποδείχθηκε, μόλις 20 λεπτά καθημερινού διαλογισμού και γιόγκα βελτίωναν δραματικά τόσο την οπτική μνήμη όσο και τις χωρικές ικανότητες αλλά η ενίσχυση αυτή ήταν βραχυπρόθεσμη. Εκτοτε έχουν συγκεντρωθεί πολλές ενδείξεις ότι ο εντατικός διαλογισμός- ας πούμε δέκα ώρες την ημέρα για τρεις μήνες- ενισχύει την προσοχή και τις εκτελεστικές λειτουργίες. Επίσης πριν από κάποιους μήνες μια ομάδα με επικεφαλής τον Φαντέλ Ζεϊντάν της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γουέικ Φόρεστ της Βόρειας Καρολίνας ανέφερε ότι μόλις τέσσερις εικοσάλεπτες συνεδρίες διαλογισμού βελτιώνουν την οπτικο-χωρική επεξεργασία, τη λειτουργική μνήμη και τις εκτελεστικές λειτουργίες σε ανθρώπους οι οποίοι δεν είχαν ποτέ στο παρελθόν ασκηθεί στον διαλογισμό. Ο Μπρους Ο΄ Χάρα του Πανεπιστημίου του Κεντάκι έδειξε μάλιστα ότι ο διαλογισμός φαίνεται να βελτιώνει την ετοιμότητα και τον χρόνο αντίδρασης. Υποδηλώνουν αυτά τα ευρήματα ότι αξίζει να διαλογιστεί κανείς προτού προβεί σε μια νοητικά απαιτητική εργασία; Παρ΄ ότι τα στοιχεία είναι περιορισμένα, ο κ. Ο΄ Χάρα πιστεύει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να βοηθάει. «Ο διαλογισμός πριν από τη μελέτη ή ένα διαγώνισμα ίσως να ωφελεί» λέει. «Η βελτίωση μπορεί να είναι μικρήαλλά αξίζει τον κόπο» .

Ποιος χρειάζεται λοιπόν εκγύμναση του εγκεφάλου; Με τόσες επιλογές στη διάθεσή μου θα είμαι αδικαιολόγητη αν δεν προσπαθήσω να διατηρήσω τον εγκέφαλό μου σε άψογη κατάσταση. Το μόνο που χρειάζομαι είναι μια σωστή διατροφή, μια δόση άσκησης και διαλογισμού και λίγη λιακάδα. Ισως κάτι από αυτά να με βοηθήσει πραγματικά να φτιάξω έναν καλύτερο εγκέφαλο τα επόμενα χρόνια. Στη χειρότερη περίπτωση, έχω μια δικαιολογία για ένα ποτηράκι κόκκινο κρασί.

H ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΓΥΜΝΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

Τα «παραδοσιακά» παιχνίδια φαίνονται πιο σίγουρος τρόπος για να ασκήσετε το μυαλό σας αφού τα ειδικά παιχνίδια εκγύμνασης του εγκεφάλου αποδεικνύεται ότι τελικά δεν τηρούν πλήρως τις υποσχέσεις τους Διατυμπανίστηκαν ως ο ταχύτερος τρόπος για να ενισχύσετε τις νοητικές σας δυνάμεις,τώρα όμως τα ηλεκτρονικά παιχνίδια εκγύμνασης του εγκεφάλου καταχωνιάζονται στο ντουλάπι των τεχνολογιών που δεν κατόρθωσαν να σταθούν στο ύψος των προσδοκιών που είχαν γεννήσει.Τι πήγε στραβά;

Το μεγάλο ερώτημα ήταν αν η βελτίωση των επιδόσεων στο παιχνίδι θα μεταφραζόταν σε γενική βελτίωση των γνωσιακών λειτουργιών.Κάποιες δοκιμές είχαν δείξει επιτυχία,είχαν όμως επικριθεί επειδή ήταν πολύ μικρές ώστε τα αποτελέσματά τους να θεωρηθούν σημαντικά.

Καμία μεγάλη δημοσιευμένη δοκιμή δεν έχει δώσει ως τώρα χειροπιαστά στοιχεία ότι η εκγύμναση του εγκεφάλου έχει επιπτώσεις στις δραστηριότητες στον πραγματικό κόσμο.Αντιθέτως,η μεγαλύτερη δοκιμή που έχει γίνει ποτέ βρήκε ότι δεν έχει.

Πριν από μερικούς μήνες μια ομάδα με επικεφαλής τονΕϊντριαν Οουεντης Μονάδας Γνωσιακών και Εγκεφαλικών Επιστημών του Συμβουλίου Ιατρικών Ερευνών της Βρετανίας ζήτησε από περισσότερους από 11.000 εθελοντές είτε να παίξουν online παιχνίδια εκγύμνασης του εγκεφάλου είτε να σερφάρουν στο Διαδίκτυο για να βρουν απαντήσεις σε μια σειρά ασαφή ερωτήματα.

Ολοι οι εθελοντές έδειξαν βελτιώσεις στην εργασία που τους ανατέθηκε αλλά δεν υπήρξε καμία διαφορά ανάμεσα στις ομάδες σε άλλα τεστ γνωσιακών λειτουργιών.

Συμπέρασμα; Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι τα παιχνίδια εκγύμνασης του εγκεφάλου βελτιώνουν τη γενική γνωσιακή λειτουργία. © 2011 Νew Scientist Μagazine, Reed Βusiness Ιnformation Ltd.

Πηγή: Βήμα Science 09/01/2011

Αναρτήθηκε από:

Τρέλα είναι απλά μια άλλη μορφή της συνείδησης 
σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω