Αναδημοσίευση άρθρου από Νέα Ακρόπολη
Ο Λαβύρινθος του Πάνα
Υπάρχει μια ιστορία που συμβαίνει σε
δύο επίπεδα. Σε ένα πραγματικό (στην Ισπανία του Φράνκο με τους
στρατηγούς να συναντούν την αντίσταση των αριστερών ανταρτών) και σε
ένα συμβολικό επίπεδο που είναι ο εσωτερικός κόσμος της μικρής
πρωταγωνίστριας. Το πραγματικό μπλέκει με το φανταστικό, και πολλές
φορές το συμβολικό μοιάζει περισσότερο αληθινό. Το κεντρικό στοιχείο
και των δύο ιστοριών είναι μια μάχη. Η εξωτερική μάχη για την εξουσία
και η εσωτερική μάχη για την σωτηρία της ψυχής.
Ο τόπος που διαδραματίζεται είναι επίσης
όμοιος. Στον έξω κόσμο είναι ένα δάσος και στον μέσα κόσμο είναι ένας
λαβύρινθος. Το δάσος που υπάρχει και στα παραμύθια και ο λαβύρινθος που
υπάρχει στους μύθους, συμβολίζουν την πολλαπλότητα της ζωής. Κάθε
άνθρωπος μπορεί να επιλέξει πολλά μονοπάτια, μπορεί όμως να χαθεί μέσα
σε αυτά, κι όταν πάρει το σωστό μονοπάτι αυτό θα τον οδηγήσει να
αντιμετωπίσει την δική του σκιά, τον δικό του Μινώταυρο ή τον δικό του
κακό λύκο…
Σε ένα τέτοιο δάσος λοιπόν έρχεται κάθε
άνθρωπος για να ζήσει την δική του ζωή και να πάρει εμπειρίες. Το
κοριτσάκι που είναι η μικρή πρωταγωνίστρια, στο συμβολικό επίπεδο είναι
η ψυχή. Σύμφωνα με την αρχαία εσωτερική παράδοση υπάρχει η διδασκαλία
της αιχμάλωτης ψυχής, όπου η ψυχή πρέπει να περάσει διάφορες δοκιμασίες
για να απελευθερωθεί και να επιστρέψει πάλι στην πατρίδα της που είναι
το πνεύμα. Έτσι και στην ιστορία αυτή. Η μικρή είναι μια πριγκίπισσα
που έχει χάσει το βασίλειό της και πρέπει να περάσει διάφορες
δοκιμασίες για το ξανακερδίσει.
Σημαντικό ρόλο παίζει ένας Φαύνος. Είναι
λάθος μετάφραση η λέξη Πάνας. Εδώ έχουμε έναν Φαύνο. Στην ελληνική
μυθολογία εμφανίζεται ως ακόλουθος του πιο μυστηριακού θεού, του
Διόνυσου. Στην Βόρεια και Δυτική Ευρώπη τον βρίσκουμε ως θεότητα της
Φύσης Ceres ή Κερνούνο, ο κερασφόρος που είναι τόσο τρομακτικός και
τόσο όμορφος συγχρόνως, όπως η ίδια η φύση. Αυτός καθοδηγεί την ψυχή
μια και είναι πιο αρχαίος, της βάζει δοκιμασίες, αλλά της δίνει και
βοήθεια. Αρκεί η ψυχή να μπορεί να τον εμπιστευτεί, χωρίς να χάσει την
δική της Διάκριση.
Υπάρχουν 3 δοκιμασίες που της δίνονται.
Στην πρώτη πρέπει να πάρει ένα κλειδί
από ένα βάτραχο που φυλάει το δέντρο της ζωής. Ο βάτραχος συμβολίζει
την αναγέννηση. Είναι αμφίβιο που μπορεί και ζει παράλληλα σε δύο
κόσμους, της γης και του νερού. Στην αρχαία Αίγυπτο παριστάνονταν ως
θεά Χέκετ, προστάτιδα της γέννησης. Η πρώτη δοκιμασία λοιπόν ξεκινά με
την απόφαση για αναγέννηση. Για αυτό πρέπει να βγάλει τα ωραία της
ρούχα, να λερωθεί, να νικήσει την φιλαρέσκεια. Βλέπουμε να λερώνεται με
λάσπη, χώμα και νερό λοιπόν, αυτά τα δύο στοιχεία με τα οποία είναι
φτιαγμένο το σώμα μέσα στο οποίο πρέπει να μπει η ψυχή όταν κατεβαίνει
στον κόσμο της ύλης.
Στην 2η δοκιμασία της ζητάει ο
Φαύνος να πάει να φέρει ένα μαχαίρι από έναν τόπο. Εκεί θα βρει ένα
στρωμένο τραπέζι με φαγητά αλλά δεν θα πρέπει να φάει από αυτά γιατί τα
φυλάει ένα πολύ επικίνδυνο Ον, που δεν είναι άνθρωπος. Εκείνη
παρακούει την εντολή και δεν καταφέρνει να πάρει το μαχαίρι. Σαν μια
άλλη Περσεφόνη τρώει από τον καρπό του κάτω κόσμου και δένεται με
αυτόν. Εξ αιτίας αυτής της δράσης της Περσεφόνης έχουμε την δημιουργία
των κύκλων της φύσης Καλοκαίρι-Χειμώνας και η θεά φαίνεται να πεθαίνει
και να γεννιέται κάθε άνοιξη. Όμως ο θάνατός της είναι για αυτούς που
είναι πάνω στη γη, επειδή για αυτήν δεν παρά η βασιλεία της σε ένα άλλο
επίπεδο. Για αυτήν δεν υπάρχει τέλος και το ίδιο για την μικρή
πρωταγωνίστρια. Φαινομενικά απέτυχε, αλλά στην ουσία δεν έφερε στον
πάνω κόσμο το μαχαίρι. Είναι σαν να επιλέγει την ζωή κι όχι τον θάνατο.
Παρακούει μεν αλλά είναι μέσα στα πλαίσια της δράσης της αυτή η
ανυπακοή. Δεν είναι ένα άβουλο ον απέναντι σε αυτόν που την καθοδηγεί.
Θέλει να δοκιμάσει, να γευτεί, δηλαδή να γνωρίσει κι ας είναι το
τίμημα να χάσει τον παράδεισο….
Η τρίτη δοκιμασία για να κερδίσει το
βασίλειό της είναι να θυσιάσει το μικρό αδερφάκι της. Πρέπει να πέσει
αίμα αθώου στον λαβύρινθο για να ανοίξει την πύλη του. Είναι η πιο
σκληρή δοκιμασία. Η μικρή αρνείται τον παράδεισό της αν είναι να βάψει
με αίμα τα χέρια της. Έχει νικήσει μέσα της η Αγάπη και η Συμπόνια.
Αυτή της η θυσία όμως είναι που θα κάνει την Πύλη τελικά να ανοίξει.
Για να σωθεί η ψυχή πρέπει να ξεπεράσει ακόμη και τον εγωισμό που την
έκανε να θέλει να σωθεί.
Η ταινία τελειώνει με την μικρή μπροστά
σε 3 θρόνους και πάνω από αυτούς λάμπει ένας χρυσός ήλιος. Η ψυχή
επέστρεψε λοιπόν και βρίσκεται κοντά στα τρία στοιχεία του πνεύματος,
την Βούληση, την Αγάπη και την Διάνοια. Κατάφερε να νικήσει τις
δοκιμασίες χρησιμοποιώντας αυτά τα τρία στοιχεία όταν θυμήθηκε ότι
προέρχεται από αυτά….
