Ραδίκια, αντίδια, τσουκνίδα, σπανάκι, ρόκα, βλίτα, σπαράγγια, βρούβες, σέσκουλο… Ο κατάλογος είναι μακρύς αν προσπαθήσουμε να απαριθμήσουμε τα χόρτα της Ελληνικής Γης! Τα χόρτα είναι πραγματικά μία από τις πολυτιμότερες τροφές της Ελληνικής Παραδοσιακής Διατροφής, γεγονός το οποίο πολλοί άνθρωποι και ιδιαίτερα νέοι αμελούν. Τα χόρτα ή λάχανα, όπως ονομάζονται σε κάποιες περιοχές της Μακεδονίας, είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για τον οργανισμό.
Οι πρώτες αναφορές των θρεπτικών ιδιοτήτων που έχουν τα χόρτα καταγράφηκαν από την αρχαιότητα και φυσικά, επιβεβαιώνονται και σήμερα. Για τους αρχαίους Έλληνες, τους Ρωμαίους, τους Κινέζους και τους Άραβες, τα χόρτα είχαν θεραπευτικές ιδιότητες είτε μαγειρεμένα σε διάφορα φαγητά, είτε ως αφεψήματα.
Συγκεκριμένα, τα ραδίκια είναι ίσως ένα από τα αγαπημένα άγρια χόρτα της Μεσογείου.Τρώγονται κυρίως βραστά, αλλά και ωμά σε σαλάτες και θεωρούνται ένα άριστο τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Το ραδίκι διαθέτει διουρητικές ιδιότητες και ο ζωμός του αποτελεί ένα τονωτικό αφέψημα για τον οργανισμό, ιδιαίτερα αν συνδυαστεί με λίγες σταγόνες λεμονιού. Ο Ησίοδος είχε πει: Να φας τσουκνίδα για να προστατευτείς από όλες τις ασθένειες του έτους. Αιώνες αργότερα, αποδείχτηκε ότι τα λόγια αυτά δεν έκρυβαν καμία υπερβολή. Πράγματι, το μικρό αυτό φυτό είναι αρκετά πολύτιμο, πλούσιο σε βιταμίνη Α και C, σίδηρο, κάλιο, μαγγάνιο. Η αφθονία του σε Καροτίνη Β θωρακίζει τον οργανισμό και προλαμβάνει την ανάπτυξη των ‘ελεύθερων ριζών’, συμβάλλοντας στην προστασία από καρδιαγγειακά νοσήματα. Το μελισσόχορτο και η παπαρούνα (το λουλούδι της Θεάς Δήμητρας) θεωρούνται ελιξίρια της νεότητας και φυσικά ηρεμιστικά. Σύμφωνα με αναλύσεις, έχει διαπιστωθεί ότι τα χόρτα περιέχουν φλαβονοειδή, δηλαδή αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες προφυλάσσουν από τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο. Τα χόρτα με την υψηλότερη συγκέντρωση φλαβονοειδών είναι το μάραθο, το πράσο, η παπαρούνα, το λάπαθο και το άγριο καρότο.
Αναρίθμητα είναι τα χόρτα όπως και οι ιδιότητες που προσφέρουν στον άνθρωπο. Είναι σημαντικό βέβαια να σημειωθεί ότι τα άγρια χόρτα διατηρούν αναλλοίωτα τα περισσότερα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά τους ακόμη και όταν τα μαγειρεύουμε!
Η Άνοιξη και ιδιαίτερα ο Μάρτιος και ο Απρίλιος είναι η ιδανική εποχή για τη συλλογή των άγριων χορταρικών.
Υπάρχουν κάποια σημεία που καλό είναι να γνωρίζετε:
1. Αποφεύγετε να μαζεύετε χόρτα από τις άκρες πολυσύχναστων δρόμων
2. Μην συλλέγετε χόρτα που δεν είστε σίγουροι ότι είναι βρώσιμα.
3. Μαζεύετε μόνο τα πράσινα και υγιή φυτά , τα οποία είναι δροσερά
4. Μην ξεριζώνετε ποτέ τα χόρτα
5. Συλλέγετε χόρτα τα οποία θα καταναλώσετε μέσα στις επόμενες 5-6 ημέρες
Και αν αγοράζετε χόρτα προσέξτε…
1. Να μην αγοράζετε χόρτα που είναι ξεθωριασμένα και μαραμένα
2. Ρωτήστε τον πωλητή από πού τα συλλέγει
3. Μην διστάσετε να ζητήσετε από τον μανάβη σας χόρτα με… παράξενα ονόματα, που θέλετε να δοκιμάσετε.
Σε κάθε περίπτωση, διατηρήστε τα χόρτα σε καλάθι ή σε βαμβακερό ύφασμα, αποφεύγοντας τις νάιλον σακούλες. Όταν βράσετε τα χόρτα, να αφήνετε το νερό να βράσει πολύ καλά πριν τα ρίξετε στην κατσαρόλα, ώστε να υπάρχει όσο γίνεται μικρότερη απώλεια θρεπτικών συστατικών. Επίσης, μην ψιλοκόβετε και μην πολτοποιείτε τα χόρτα, καθώς έτσι χάνεται μέρος των πολύτιμων ιδιοτήτων που έχουν.
Το φαρμακείο της φύσης είναι πλούσιο σε ποικιλία και είδη! Τα άγρια χόρτα και τα βότανα είναι αναρίθμητα. Η υψηλή θρεπτική τους αξία σε συνδυασμό με τις χαμηλές θερμίδες, τα καθιστά ιδανική τροφή για εσάς που προσέχετε την υγεία σας και την σιλουέτα σας. Από την παραδοσιακή Κρητική Χορτόπιτα μέχρι τις σύγχρονες γκουρμέ σαλάτες με ωμά χόρτα και φρούτα, αλλά και από το κρέας μαγειρεμένο με χόρτα μέχρι τις διαιτητικές χορτόσουπες, οι συνταγές είναι ατελείωτες! Διαλέξτε και γιατί όχι …επινοήστε και δικές σας συνταγές και επωφεληθείτε τις ιδιότητες των άγριων χόρτων , που ευτυχώς υπάρχουν σε αφθονία στην Χώρα μας!
Γράφει η Αναστασία Δ. Κόκκαλη, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος B.Sc(Hons)
Πηγή: www.solon.org.gr
