Εκατό (ένα) χρόνια.....
Πρόσωπα
(Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή, 6-02-2011)
Της Pίτσας Mασούρα
Είναι μια λέξη μαγική και συγχρόνως επιστημονικά φορτισμένη. Ο καθημερινός άνθρωπος καταφεύγει σ’ αυτήν όταν θέλει να περιγράψει τα του έρωτος τα ανεξήγητα. Ρωτάει τον κολλητό του: «Mα πώς συνυπάρχουν αυτοί οι δύο; Αταίριαστοι μου φαίνονται». Και ο πραγματιστής κολλητός: «Eίναι θέμα χημείας. Οταν αυτή εκλείψει, θα συνθλιβεί και η σχέση τους». Η χημεία, λοιπόν! Δεν θα μπορούσα να την γνωρίζω παρά μόνον μέσα από τις λιγοστές γυμνασιακές μου γνώσεις, αλλά και μέσα από τον Κωστή Παλαμά, όταν αναφωνεί συγκινημένος: «Ω, κορωνίδα των Επιστημών, θαυματουργή Χημεία, που μέσα από τα σκύβαλα στολίδια βγάζεις και πετράδια, μπορείς τα τίμια να τα πλάσεις από την ατιμία, να βρεις ερωτικούς παλμούς και στην καρδιά την άδεια;».
«Χημεία – η ζωή μας, το μέλλον μας. Τα βραβεία Νομπέλ Χημείας 1901 – 2010». Ενα εξαιρετικά προσεγμένο αφιέρωμα στη Χημεία και τις επιδράσεις στη ζωή μας έχει ετοιμάσει το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, στην Αθήνα. Ενα πολυποίκιλο πρόγραμμα που ξεκίνησε την Τρίτη 1η Φεβρουαρίου και θα ολοκληρωθεί στις 31 Μαρτίου 2011. Δεκάδες επιστήμονες συμμετέχουν στις εκδηλώσεις, αναπτύσσοντας τους σημαντικότερους τομείς μιας επιστήμης πους στα μάτια των πολλών φαντάζει απόμακρη, ψυχρή και άκρως ορθολογική, παρ’ ότι κρύβει μέσα της τη μαγεία της ζωοποιού επιστημονικής συνέχειας. Στο Ιδρυμα Ερευνών θα πραγματοποιηθούν, μεταξύ άλλων, θεατρικά διαδραστικά δρώμενα και πειράματα. Σε συνεργασία με το British Council, διοργανώνονται τα Κυριακάτικα Πρωινά για παιδιά και νέους που επιθυμούν να διεισδύσουν στη φαντασία της επιστημονικής σκέψης, απομυθοποιώντας τη Xημεία που συμβαδίζει –κι ας μην το προσέχουμε– με την καθημερινότητά μας.
Το 2011, έτος Χημείας κατά τον ΟΗΕ, συμπίπτει με τα εκατό χρόνια από την απονομή του βραβείου Νομπέλ Χημείας στη Μαρί Κιουρί. Τον Νοέμβριο του 1911, ο Αλμπερτ Αϊνστάιν έστειλε μια επιστολή στη Μαρί Κιουρί, σημειώνοντας: «Αισθάνομαι την ανάγκη να σας πω πόσο πολύ θαυμάζω το πνεύμα σας, την ενέργειά σας και την τιμιότητά σας. Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή που είχα την ευκαιρία να σας γνωρίσω προσωπικά στις Βρυξέλλες». Το 1911, η Μαρί Κιουρί απέσπασε, μόνη της αυτή τη φορά, το Νομπέλ Χημείας για την ανακάλυψη δύο νέων στοιχείων, του ραδίου και του πολωνίου. (Το 1903, μοιράστηκε το βραβείο με τον σύζυγό της Πιερ και τον Γάλλο Ανρί Μπεκερέλ.) Η Κιουρί πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής της στο Παρίσι και όπως έχει γραφτεί πολλές φορές, συχνά κρύωνε κι έφτανε στα όρια της πείνας, αλλά ήταν πάντα ευγνώμων που μπορούσε ελεύθερα να σπουδάσει έπειτα από χρόνια αγώνα για επιβίωση. «Ανοίχτηκε μπροστά μου ένας νέος κόσμος, ο κόσμος της επιστήμης, τον οποίον επιτέλους μπορούσα να γνωρίσω χωρίς περιορισμούς», θυμάται η Κιουρί, η γυναίκα που ασχολήθηκε μ’ ένα νέο συναρπαστικό αντικείμενο, τη ραδιενέργεια. Στους συναδέλφους της έκανε πάντα εντύπωση ο τρόπος με τον οποίο καθόταν και σχολαστικά ρύθμιζε τη συσκευή της, σαν να κούρδιζε πιάνο!
Η ιστορία μας λέει ότι είναι λιγοστές οι γυναίκες που έχουν τιμηθεί με βραβείο Νομπέλ Επιστημών. Μόλις εννέα σε ένα σύνολο 300 ανθρώπων από το 1901 έως τις μέρες μας. Η συγγραφέας Sharon Bertsch έχει γράψει ένα σχετικό βιβλίο, ξεκινώντας από τη Μαρί Κιουρί και φτάνοντας ώς τη Rozayn Yalow (Νομπέλ 1977, για την Iατρική Φυσική) και την Jocelyn Bell Burnell (φωτ.), τη Βρετανίδα αστροφυσικό η οποία έφτασε ώς την πηγή, αλλά τελικά δεν ήπιε νερό. Το νερό προσφέρθηκε αφειδώς στον δάσκαλό της Antony Hewish (Νομπέλ Φυσικής, 1974). Και οι δύο ανακάλυψαν τα πάλσαρ. Για τη διαχρονική προσφορά της γυναίκας στις Θετικές Eπιστήμες θα υπάρξει ειδικό αφιέρωμα στο Ιδρυμα Ερευνών.
Στις εκδηλώσεις μετέχει και το Μουσείο της Ελληνικής Συλλογής Νομπέλ, το μοναδικό μουσείο στον κόσμο που περιέχει 6.500 εκθέματα για τον Αλμπερτ Αϊνστάιν και τους βραβευμένους με Νομπέλ, τελεί δε υπό την διαρκή επίβλεψη του ιδρυτή και προέδρου του, Γιώργου Σ. Μάρκου. Για πρώτη φορά παρουσιάζονται στην Ελλάδα και στην Ιταλία (στο Τορίνο) σπάνια αντικείμενα έρευνας, ανέκδοτα έγγραφα, φωτογραφίες με την υπογραφή των Βραβείων Νομπέλ Χημείας του 20ού αιώνα, πρωτότυπα αγγλικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας και επεξηγηματικά σχέδια, ημερολόγια, βιβλία προερχόμενα από το Εργοστάσιο Παραγωγής Χημικών Προϊόντων της Avigliana, ιδιοκτησίας του Αλφρεντ Νομπέλ. Μεταξύ των εκθεμάτων παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Αθήνα η σπάνια συλλογή με τις ζυγαριές ακριβείας που ο Νομπέλ χρησιμοποιούσε για τα χημικά πειράματά του, την ανακάλυψη του δυναμίτη και πολλών άλλων ευρεσιτεχνιών… Ενας άλλος κόσμος, που κινείται παράλληλα με τη σημερινή ζοφερή οικονομική πραγματικότητα.
Της Pίτσας Mασούρα
Είναι μια λέξη μαγική και συγχρόνως επιστημονικά φορτισμένη. Ο καθημερινός άνθρωπος καταφεύγει σ’ αυτήν όταν θέλει να περιγράψει τα του έρωτος τα ανεξήγητα. Ρωτάει τον κολλητό του: «Mα πώς συνυπάρχουν αυτοί οι δύο; Αταίριαστοι μου φαίνονται». Και ο πραγματιστής κολλητός: «Eίναι θέμα χημείας. Οταν αυτή εκλείψει, θα συνθλιβεί και η σχέση τους». Η χημεία, λοιπόν! Δεν θα μπορούσα να την γνωρίζω παρά μόνον μέσα από τις λιγοστές γυμνασιακές μου γνώσεις, αλλά και μέσα από τον Κωστή Παλαμά, όταν αναφωνεί συγκινημένος: «Ω, κορωνίδα των Επιστημών, θαυματουργή Χημεία, που μέσα από τα σκύβαλα στολίδια βγάζεις και πετράδια, μπορείς τα τίμια να τα πλάσεις από την ατιμία, να βρεις ερωτικούς παλμούς και στην καρδιά την άδεια;».
«Χημεία – η ζωή μας, το μέλλον μας. Τα βραβεία Νομπέλ Χημείας 1901 – 2010». Ενα εξαιρετικά προσεγμένο αφιέρωμα στη Χημεία και τις επιδράσεις στη ζωή μας έχει ετοιμάσει το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, στην Αθήνα. Ενα πολυποίκιλο πρόγραμμα που ξεκίνησε την Τρίτη 1η Φεβρουαρίου και θα ολοκληρωθεί στις 31 Μαρτίου 2011. Δεκάδες επιστήμονες συμμετέχουν στις εκδηλώσεις, αναπτύσσοντας τους σημαντικότερους τομείς μιας επιστήμης πους στα μάτια των πολλών φαντάζει απόμακρη, ψυχρή και άκρως ορθολογική, παρ’ ότι κρύβει μέσα της τη μαγεία της ζωοποιού επιστημονικής συνέχειας. Στο Ιδρυμα Ερευνών θα πραγματοποιηθούν, μεταξύ άλλων, θεατρικά διαδραστικά δρώμενα και πειράματα. Σε συνεργασία με το British Council, διοργανώνονται τα Κυριακάτικα Πρωινά για παιδιά και νέους που επιθυμούν να διεισδύσουν στη φαντασία της επιστημονικής σκέψης, απομυθοποιώντας τη Xημεία που συμβαδίζει –κι ας μην το προσέχουμε– με την καθημερινότητά μας.
Το 2011, έτος Χημείας κατά τον ΟΗΕ, συμπίπτει με τα εκατό χρόνια από την απονομή του βραβείου Νομπέλ Χημείας στη Μαρί Κιουρί. Τον Νοέμβριο του 1911, ο Αλμπερτ Αϊνστάιν έστειλε μια επιστολή στη Μαρί Κιουρί, σημειώνοντας: «Αισθάνομαι την ανάγκη να σας πω πόσο πολύ θαυμάζω το πνεύμα σας, την ενέργειά σας και την τιμιότητά σας. Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή που είχα την ευκαιρία να σας γνωρίσω προσωπικά στις Βρυξέλλες». Το 1911, η Μαρί Κιουρί απέσπασε, μόνη της αυτή τη φορά, το Νομπέλ Χημείας για την ανακάλυψη δύο νέων στοιχείων, του ραδίου και του πολωνίου. (Το 1903, μοιράστηκε το βραβείο με τον σύζυγό της Πιερ και τον Γάλλο Ανρί Μπεκερέλ.) Η Κιουρί πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής της στο Παρίσι και όπως έχει γραφτεί πολλές φορές, συχνά κρύωνε κι έφτανε στα όρια της πείνας, αλλά ήταν πάντα ευγνώμων που μπορούσε ελεύθερα να σπουδάσει έπειτα από χρόνια αγώνα για επιβίωση. «Ανοίχτηκε μπροστά μου ένας νέος κόσμος, ο κόσμος της επιστήμης, τον οποίον επιτέλους μπορούσα να γνωρίσω χωρίς περιορισμούς», θυμάται η Κιουρί, η γυναίκα που ασχολήθηκε μ’ ένα νέο συναρπαστικό αντικείμενο, τη ραδιενέργεια. Στους συναδέλφους της έκανε πάντα εντύπωση ο τρόπος με τον οποίο καθόταν και σχολαστικά ρύθμιζε τη συσκευή της, σαν να κούρδιζε πιάνο!
Η ιστορία μας λέει ότι είναι λιγοστές οι γυναίκες που έχουν τιμηθεί με βραβείο Νομπέλ Επιστημών. Μόλις εννέα σε ένα σύνολο 300 ανθρώπων από το 1901 έως τις μέρες μας. Η συγγραφέας Sharon Bertsch έχει γράψει ένα σχετικό βιβλίο, ξεκινώντας από τη Μαρί Κιουρί και φτάνοντας ώς τη Rozayn Yalow (Νομπέλ 1977, για την Iατρική Φυσική) και την Jocelyn Bell Burnell (φωτ.), τη Βρετανίδα αστροφυσικό η οποία έφτασε ώς την πηγή, αλλά τελικά δεν ήπιε νερό. Το νερό προσφέρθηκε αφειδώς στον δάσκαλό της Antony Hewish (Νομπέλ Φυσικής, 1974). Και οι δύο ανακάλυψαν τα πάλσαρ. Για τη διαχρονική προσφορά της γυναίκας στις Θετικές Eπιστήμες θα υπάρξει ειδικό αφιέρωμα στο Ιδρυμα Ερευνών.
Στις εκδηλώσεις μετέχει και το Μουσείο της Ελληνικής Συλλογής Νομπέλ, το μοναδικό μουσείο στον κόσμο που περιέχει 6.500 εκθέματα για τον Αλμπερτ Αϊνστάιν και τους βραβευμένους με Νομπέλ, τελεί δε υπό την διαρκή επίβλεψη του ιδρυτή και προέδρου του, Γιώργου Σ. Μάρκου. Για πρώτη φορά παρουσιάζονται στην Ελλάδα και στην Ιταλία (στο Τορίνο) σπάνια αντικείμενα έρευνας, ανέκδοτα έγγραφα, φωτογραφίες με την υπογραφή των Βραβείων Νομπέλ Χημείας του 20ού αιώνα, πρωτότυπα αγγλικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας και επεξηγηματικά σχέδια, ημερολόγια, βιβλία προερχόμενα από το Εργοστάσιο Παραγωγής Χημικών Προϊόντων της Avigliana, ιδιοκτησίας του Αλφρεντ Νομπέλ. Μεταξύ των εκθεμάτων παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Αθήνα η σπάνια συλλογή με τις ζυγαριές ακριβείας που ο Νομπέλ χρησιμοποιούσε για τα χημικά πειράματά του, την ανακάλυψη του δυναμίτη και πολλών άλλων ευρεσιτεχνιών… Ενας άλλος κόσμος, που κινείται παράλληλα με τη σημερινή ζοφερή οικονομική πραγματικότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου