TOSCANA - LA MIA TERRA

http://www.facebook.com/media/set/?set=a.449864418360897.121719.193914440622564&type=1 

Ένα οδοιπορικό στη «φαμόζα» γειτονιά της Ιταλίας αποκαλύπτει ένα μπουκέτο χρωμάτων, αρωμάτων και γεύσεων που μόνο ψάχνοντας στοχευμένα μπορεί κάποιος να απολαύσει.

«Πιθανότατα δεν υπάρχει άλλος τόπος στη γη όπου η ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση έχει δημιουργήσει τέτοια ομορφιά...» ακούγεται να λέει ο εκκεντρικός κρεοπώλης κάπου ανάμεσα στην απαγγελία εδαφίων από την «Κόλαση» του Δάντη και στο αριστοτεχνικό κόψιμο μιας τεράστιας «μπιστέκα φιορεντίνα» (μπριζόλας) με το κοφτερό μαχαίρι του. Μεγάλες κουβέντες; Είναι παράξενο το πώς χαρακτηρίζει κάθε άνθρωπος την περιοχή όπου κατοικεί, άλλοτε με υπερβολές, άλλοτε με πλούσια κοσμητικά επίθετα, ακόμη και με ακραίες εκφράσεις. Η Τοσκάνη, στην Κεντροδυτική Ιταλία, ανήκει στους τόπους όπου τα λόγια μοιάζουν περιττά όσον αφορά την περιγραφή της. Αν υπάρχει μια υπερβολή αναφορικά με αυτόν τον τόπο είναι η ίδια η υπερβολή. Σε ομορφιά, σε τάξη, σε χρώματα, σε γεύσεις, σε μυρωδιές, σε τοπία, σε αρχιτεκτονική, σε Ιστορία. Προς τιμήν του Έλληνα επισκέπτη στον ναό του κρέατος και της τέχνης – αφού προσούτο και ράφια με λογοτεχνικά βιβλία συνυπάρχουν στον χώρο – ο μεγαλόσωμος κρεοπώλης ανεβαίνει με ένα σάλτο επάνω στον πάγκο του και με τρόπο θεατρινίστικο απαγγέλλει Καβάφη. Οι θαμώνες του καταστήματος χαμογελούν σαρδόνια στο έκπληκτο ύφος μου και συνεχίζουν να πίνουν ατάραχοι το κόκκινο κρασί τους.
 

Η αλέγρα αυτή κατάσταση, πέρα του ότι μοιάζει με σαρκαστική αντιμετώπιση της ζωής, ταιριάζει απόλυτα στην ποιητικότητα της Τοσκάνης. Σοβαρότητα και χιούμορ ταυτόχρονα. Ειλικρινή βλέμματα σε μια φύση με... σκαμπανεβάσματα. Τα αμέτρητα χωριά μοιάζουν να είναι τόσο κοντά το ένα με το άλλο, μα οι στροφές, οι λόφοι, οι στενοί δρόμοι και τα διάσπαρτα χωράφια κάνουν και τις μικρότερες διαδρομές να δείχνουν μεγάλες. Κάθε χωριό αξίζει και μια στάση. Τα ονόματά τους θυμίζουν κάποια ετικέτα κρασιού που πήρε το μάτι μου στα ράφια μιας ενοτέκα.
 

Στα 23.000 τ. χλμ. της Τοσκάνης κατοικούν περίπου 3,5 εκατ. άνθρωποι. Γεμάτη διάσπαρτα χωριά και ιστορικές, παγκοσμίως γνωστές, πόλεις όπως η Φλωρεντία, η Σιένα, η Πίζα και η Πιέντζα, συνδυάζει τον πολιτισμό με το φυσικό τοπίο, την Ιστορία με τις γεύσεις, τα μουσεία με τον απλό τρόπο ζωής, τους αμπελώνες με τον τουρισμό. Παρά την πλούσια Ιστορία της, η Τοσκάνη είναι ευρύτερα γνωστή ως η πατρίδα της ιταλικής Αναγέννησης και τόπος γέννησης μεγάλων ιστορικών προσώπων όπως ο Δάντης Αλιγκέρι, ο Σάντρο Μποτιτσέλι, ο Μιχαήλ Άγγελος. Δείγματα υψηλής τέχνης φιλοξενούνται στα διάσημα μουσεία των μεγάλων πόλεων, αλλά βρίσκονται και διάσπαρτα σε χωριά και κωμοπόλεις. Όλη η μαγεία της Τοσκάνης όμως ήταν και παραμένει η περιπέτεια της περιήγησης. Έχοντας έξι σημεία ως Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, αλλά και περίπου 120 προστατευόμενες φυσικές περιοχές, η Τοσκάνη γεμίζει από τουρίστες όλον τον χρόνο. Η προσπάθεια να τους αποφύγει κανείς ταξιδεύοντας στην περιοχή είτε κοστίζει είτε τσακίζει τα νεύρα. Και αφού δεν υπάρχει καλύτερη και χειρότερη περίοδος να επισκεφτεί κανείς αυτόν τον τόπο, μαθαίνει να ζει με την πραγματικότητα. Ο κινητήρας του Fiat γουργουρίζει στις ανηφόρες προς τη Βολτέρα. Το τουριστικό λεωφορείο κάνει τη ζωή λίγο δύσκολη στην τελευταία στροφή πριν από το πάρκινγκ. Τα δύο οχήματα μοιάζουν να μη χωρούν ταυτόχρονα στον στενό δρόμο στην κορυφή του λόφου. Αυτή η αίσθηση υπάρχει σχεδόν σε κάθε επαρχιακό δρόμο. Η επαφή με τους αμπελώνες της ποικιλίας Κιάντι μπορεί να συμβεί απρόσμενα σε μια στροφή, με το γκάζι λίγο περισσότερο πατημένο από όσο χρειάζεται. Το παρελθόν της Βολτέρα φανερώνεται σε κάθε βήμα μέσα στα ανήλιαγα στενά, με «ενθύμια» από τον Μεσαίωνα και την εποχή των Ετρούσκων.
 

Η κοντινή κωμόπολη Σαν Τζιμινιάνο, πιο τουριστική, κάνει τη Βολτέρα να φαίνεται πιο ποιοτική και ήσυχη. Κάτω από την κλασική ιταλική τέντα, επάνω σε στρογγυλό, μεταλλικό τραπεζάκι, ψωμί τσιαπάτα με βασιλικό, ντοματίνια, ελιές, προσούτο και μοτσαρέλα. Οταν οι επιλογές είναι πολλές, το κλασικό είναι πάντα η λύση. Το ίδιο το μαγαζί, η ενοτέκα, μοιάζει με εκθεσιακό χώρο υλικών, τυριών, αλλαντικών καθώς και μιας ποικιλίας τοπικών κρασιών η οποία στοιβάζεται από το πάτωμα ως το ψηλό ταβάνι. Οι ιδιοκτήτες τέτοιων χώρων είναι συνήθως και παραγωγοί, και οινοποιοί, και έμποροι.
 

Μέσα στην ελαφριά ζάλη του απομεσήμερου, με το επιπλέον βάρος δύο-τριών φιαλών κρασιού, αλλά και αλλαντικών στο πορτμπαγκάζ, ο δρόμος σε οδηγεί σε ένα κοντινό κτήμα αγροτουρισμού λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά από τους τουριστικούς ξενώνες της περιοχής. Μόνο τα απαραίτητα «κομφόρ»: ύπνος, μπάνιο, πρωινό, πάρκινγκ στη χαλκόστρωτη αυλή. Οι υπόλοιποι ένοικοι είναι ποδηλάτες – η ποδηλατάδα είναι ένας από τους πιο αγαπημένους τρόπους απόλαυσης της φύσης της Τοσκάνης –, κυρίως Βορειοευρωπαίοι (αυτοί τρώνε συνήθως λιγότερο).
 

Ο τελικός προορισμός είναι τα οινοποιεία του Μονταλτσίνο στον Νότο, μα προηγείται μια σύντομη στάση στο ιστορικό κέντρο της Σιένα. Η κεντρική πλατεία και τα γύρω στενά με τα επιβλητικά κτίρια και τους συρρέοντες, κατά χιλιάδες, τουρίστες καθιστούν την αναζήτηση πάρκινγκ ταλαιπωρία. Ειδικότερα αν ο κύριος στόχος του ταξιδιώτη είναι η περιπλάνηση στη φύση. Δεν λείπουν όμως τα υπέροχα παντοπωλεία με τα τοπικά προϊόντα που διαφημίζονται από ένα διοπτροφόρο κεφάλι αγριόχοιρου στην είσοδό τους. Ούτε και η καλή διάθεση των ντόπιων που – είναι απορίας άξιο – πώς δεν έχουν τρελαθεί ακόμη από τις ορδές των τουριστών. Η έξοδος από τη Σιένα αποδεικνύεται δύσκολη και δαπανηρή (το πάρκινγκ και τα καύσιμα κοστίζουν), αφού παρά τις επαρκείς πινακίδες κατευθύνσεων το μπέρδεμα δεν το γλιτώνεις. Η διαδρομή προς το Μονταλτσίνο όμως αποκαλύπτει τη μαγεία της Τοσκάνης. Οι φιδωτοί δρόμοι διαγράφουν όλο και ομορφότερες καμπύλες στον ορίζοντα. Τα χρώματα εναλλάσσονται όπως στην παλέτα αναποφάσιστου ζωγράφου, οι αμπελώνες μοιάζουν φυσικό δημιούργημα και τα χωριά ξεπερνούν ακόμη και τη φαντασία: Μοντερόνι ντ’ Αρμπια (από το όνομα του παρακείμενου ποταμού), Ασιάνο, Μπουονκονβέντο, Αγιος Κήρυκος ντ’Ορσια, δείγματα ομορφιάς και αισθητικής. Η άφιξη στο οινοποιείο του Μονταλτσίνο σε μεταφέρει σε νέα σύνορα πολιτισμού: το κρασί. Η υποβλητικά σκοτεινή αίθουσα έχει ποτιστεί με το άρωμα από τα δρύινα, με τανίνες χρόνων, βαρέλια. Το ξύλο έχει πρόσωπο, είναι η πρώτη επαφή με το θαύμα της οινοποιίας.
 

Οι δοκιμές σε εισάγουν σε έναν παραμυθένιο κόσμο γεύσης και Ιστορίας. Αν και η γνώμη είναι υποκειμενική, τα Κιάντι και τα Μπρουνέλο του Μονταλτσίνο συγκαταλέγονται στα γευστικότερα κρασιά της Ιταλίας και, ίσως, και όλου του κόσμου. Συνοδεία και μιας σωστά ψημένης «μπιστέκα φιορεντίνα», της πρώτης κυρίας του κρέατος στην περιοχή, η εμπειρία των γεύσεων συμπληρώνεται με επιτυχία.