ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΝ ΣΥΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΑΜΑΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

περιοδικό και εκδόσεις Κουκούτσι.

ΤΟ ΚΟΥΚΟΥΤΣΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΝ ΣΥΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΑΜΑΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 5 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ. 

Ο Εφραίμ ο Σύρος ζει τον 4ο μ.Χ αιώνα. Με άλλα λόγια, στον χρυσό αιώνα των θεολογικών γραμμάτων και της επιχειρούμενης ελληνοχριστιανικής σύνθεσης. Γενέθλια πόλη του η Νίσιβις, πολιτικό και εμπορικό κέντρο της Βορειοανατολικής Μεσοποταμίας, όπου φιλοξενούνται αραμαίοι, άραβες, εβραίοι, πέρσες, έλληνες και όπου εξακολουθούν τον 4ο μ.Χ. αιώνα να λατρεύονται αραμαϊκές ζευγαρωτές θεότητες φοινικικής καταγωγής (οι βααλίμ των εβδομήκοντα, δηλαδή οι Κύριοι, οι Ιδιοκτήτες, οι Σύζυγοι κατά μετάφραση) καθώς και βαβυλωνιακές θεότητες. Άνετα θα μπορούσε κανείς να κάνει λόγο για μια de facto δίγλωσση κοινωνία, ελληνόφωνη και αραμαιόφωνη, εντός της οποίας έδρασε ο Εφραίμ. Ο Εφραίμ ανήκει στην αραμαϊκή κοινότητα της πόλης και γεννιέται στην πρώτη δεκαετία του 300 μ.Χ (γύρω στο 306). Είναι ο αιώνας όπου η χριστιανική κοινότητα, μετά από ασυμβίβαστη και περιθωριακή πορεία τριών αιώνων, θα κουραστεί, θα υποκύψει και θα μπει στην αδιέξοδη και εκφυλιστική περιπέτεια να χαρακτηρισθεί επίσημη κρατική θρησκεία (!). Περιπέτεια απ’ την οποία δεν ανένηψε ποτέ. Ο αντιπαύλειος συσχηματισμός με «τας αρχάς και τας εξουσίας» είχε, πια, μπει σε κίνηση, με όλες τις δυνατές δικαιολογίες που θα μπορούσε κανείς να εφεύρει. Μάλιστα, διατρέχοντας με γρήγορη ματιά το πεδίο της ιστορικής πορείας της εκκλησίας, ο ιστορικός θα μπορούσε εύκολα να πει, πως η εκκλησία με την κίνησή της αυτή αντέστρεψε, ολωσδιόλου ακούσια και αναπάντεχα, τη φύση της περιθωριακότητάς της : κατέστη μονίμως περιθωριακή και μειοψηφική εκ των ένδον (Μεγ. Αθανάσιος, Μεγ.Βασίλειος, Ιω.Χρυσόστομος, Γρηγόριος Θεολόγος, Μάξιμος Ομολογητής, Γρηγόριος Παλαμάς κ.α.), αντί της περιθωριακότητας, έναντι των φορέων της έξωθεν και κρατικής εξουσίας, που βίωνε μέχρι τότε....

Εισαγωγή και μετάφραση: Στάθης Κομνηνός

2
Της άγνοιας στόμα
Χείλη που τρέμουν
Πώς, Γιε του Ζώντος, πώς να σε πω;
Γιε του Ενός
και τώρα των πολλών Γιε
μυριάδες ονόματα
Άφωνε Κύριε πώς γίνεσαι του Λόγου Κύριος;
Εραστή Εραστή, ιδού καταδιώκομαι
Λέει η Μαρία, εγώ που
την Καταφυγή γέννησα. Που να προσφύγω, πού;
Αστρόφως, του ήλιου μικρότερο
κι ωστόσο μεγαλύτερο
στο σύμβολο του Φως.
Φως μέγα, μόνο Φως
προσφορές ποιμενικές….

(όλο το εκτενές αφιέρωμα στο Κουκούτσι αρ. 5)