Choiseul-Gouffier (Gabriel Marie), ἓνας «φιλέλλην» εἰς τήν Ἑλλάδαν...

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια παλιότερη δημοσίευση.

'Aνιχνευτές: Choiseul-Gouffier (Gabriel Marie), ἓνας «φιλέλλην» εἰς τήν Ἑλλάδαν...

Ὁ Choiseul-Gouffier (Gabriel Marie), ἦταν Γάλλος περιηγητὴς καὶ πρεσβευτὴς στὴν Κωνσταντινούπολιν. Γεννήθηκε τὸ 1752 (Παρίσι), καὶ πέθανε τὸ 1817 (Παρίσι). Καταλαμβάνῃ σύμφωνα μὲ τοὺς βιογράφους του καὶ τοὺς κριτικοὺς τῶν ἒργων του, ἐξέχουσα θέσι ἀνάμεσα στοὺς μελετητάς...

anihneftes.blogspot.com

http://anihneftes.blogspot.gr/2011/10/choiseul-gouffier-gabriel-marie.html

Choiseul-Gouffier (Gabriel Marie), ἕνας «φιλέλλην» εἰς τήν Ἑλλάδαν...

     

      Ὁ Choiseul-Gouffier (Gabriel Marie), ἦταν Γάλλος περιηγητὴς καὶ πρεσβευτὴς στὴν Κωνσταντινούπολη. Γεννήθηκε τὸ 1752 (Παρίσι), καὶ πέθανε τὸ 1817 (Παρίσι). Καταλαμβάνῃ σύμφωνα μὲ τοὺς βιογράφους του καὶ τοὺς κριτικοὺς τῶν ἔργων του, ἐξέχουσα θέση ἀνάμεσα στοὺς μελετητάς. Ὁ Choiseul Gouffier ὑπῆρξε προστάτης καὶ φίλος πολλῶν λογίων, συμπεριλαμβανομένων τοῦ Αbbe Barthelemy καὶ τοῦ DeLille.

      Τὸ πρῶτο του ταξείδι στὴν Ἑλλάδα τὸ ἔκανε τὸ 1776, καὶ συγκέντρωσε πολύτιμο ὑλικὸ γιὰ τὶς ἑλληνικὲς ἀρχαιότητες καὶ γιὰ τὸν τρόπο ζωῆς τῶν Ἑλλήνων συγχρόνων του.

Τὸ ὑλικὸ ποὺ συγκέντρωσε κατὰ τὴν διάρκεια τῆς δωδεκάμηνης περιήγησής του, τὸ δημοσίευσε τὸ 1782 στὸν πρῶτο τόμο τοῦ χρονικοῦ του, ποὺ θὰ ὀνόμασῃ «Voyage pittoresque de la Grece». Τὸ ἔργο αὐτὸ περιέχῃ ἕναν σημαντικὸ ἀριθμὸ χαλκογραφιῶν ποὺ συνοδεύονται ἀπὸ ἐπεξηγηματικὰ κείμενα, καὶ ἐπίσης ἕναν πρόλογο μὲ ἔντονα φιλελληνικὸ χαρακτήρα.

      Τὸ 1784 ὁ Choiseul Gouffier ἐξελέγῃ μέλος τῆς Γαλλικῆς Ἀκαδημίας καὶ τὸ 1785 διορίστηκε ἀπὸ τὸν Λουδοβίκο ΙΣΤ' πρεσβευτὴς τῆς Γαλλίας στὴν Κωνσταντινούπολη.

Ὁ δεύτερος τόμος τοῦ ἔργου του, ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ δύο μέρη, περιέχῃ πολύτιμο ἀρχαιολογικό, ἱστορικὸ καί γεωγραφικὸ ὑλικό. Δεκάδες ἀρχαιολόγοι, φιλόλογοι, ζωγράφοι καὶ κάθε λογῆς ἐπιστήμονες συγκέντρωσαν ὑλικό, κατόπιν πολύμοχθους ἀναζήτησης στὴν Ἑλλάδα, ποὺ κράτησε χρόνια ὁλόκληρα. Ὁ Choiseul Gouffier ὅμως, δὲν προέβῃ σὲ κάποια ἠθικὴ ἀνταπόδοση γιὰ τὴν πνευματική τους προσφορά. Συνήθως ὁ Choiseul Gouffier προέβαλε τὸ δικό του ὄνομα καὶ μόνο σὲ μερικοὺς χάρτες καὶ πίνακες θὰ κάνῃ τὴν παραχώρηση νὰ σημειώσῃ μὲ τὰ μικρότερα στοιχεῖα, τὸ ὄνομα τῶν σχεδιαστῶν ἢ τὰ ἀρχικά τους.

      Ὁ ἐνθουσιασμὸς τοῦ περιηγητῆ γιὰ κάθε τι ποὺ ἀφορᾶ τὴν ἀρχαία Ἑλλάδα εἶναι ἀπεριόριστος. Ὡστόσο, γιὰ τοὺς σύγχρονους Ἕλληνες δείχνῃ ἐπιφυλακτικότητα ἢ συγκαταβατική ἀδιαφορία. Καμία ἐκδήλωση συμπάθειας στὸ κείμενό του γιὰ τὴν σκληρὴ μοίρα τοῦ ὑπόδουλου Ἑλληνισμοῦ ἀφοῦ θεωρῇ ὅτι οἱ σύγχρονοί του Ἕλληνες, δὲν εἶναι ἀντάξιοι τῶν προγόνων τους.

Ὅπως σχολιάζῃ ὁ Κυρ. Σιμόπουλος στὸ βιβλίο του Ξένοι Ταξιδιῶτες στὴν Ἑλλάδα, κάποιες φορὲς ὁ Choiseul Gouffier κάνῃ ὑπερβολικές καὶ ἀνακριβεῖς περιγραφές, ἐνῶ συχνὰ πάλι, προβάλῃ μία ἔντονη φιλοτουρκικὴ στάσι, ἀποτέλεσμα τῆς ἰδιότητάς του ὡς πρεσβευτὴ καί, κατὰ συνέπεια, ὑπερασπιστὴ τῶν γαλλικῶν συμφερόντων στὴν Ἀνατολή.

Ὁ Choiseul Gouffier ὑπῆρξε μέλος τοῦ Ἑλληνόγλωσσου Ξενοδοχείου, μία ὀργάνωσι ποὺ ἰδρύθηκε μὲ σκοπὸ τὴν πνευματικὴ ἀναγέννηση τοῦ Ἑλληνισμοῦ (Τό Ἑλληνόγλωσσον Ξενοδοχεῖον, θεωρεῖται πρόδρομος τῆς Ἐθνικῆς Ἐταιρείας).

      Παρ' ὅλες ὅμως τὶς καλὲς κριτικὲς ποὺ ἀκοῦμε γιὰ τὸ ἔργο του, δὲν μποροῦμε οὔτε νὰ ξεχάσουμε ἀλλὰ οὔτε νὰ παραβλέψουμε ὅτι ὑπῆρξε ἕνας ἀπὸ τοὺς δεκάδες ἢ καί ἑκατοντάδες «φιλέλληνες» ἀρχαιοκάπηλους ποὺ σάρωσαν τὴν Ἑλληνικὴ Γῆ, κατὰ τὴ διάρκεια τῶν πιὸ δύσκολων στιγμῶν της...
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἐξ αἰτίας τοῦ πάθους του γιὰ τὶς ἀρχαιότητες εἶχε ἀναγάγῃ τὴν ἀρχαιοκαπηλία σὲ βασικὴ ἀπασχόληση του. Διενεργοῦσε ἀνασκαφὲς καὶ συγκέντρωνε ἀρχαῖα ἀντικείμενα στὴν κατοικία του. Μὲ τὴν ἰδιότητα τοῦ προξένου ὑποδεχόταν τοὺς περιηγητές, τοὺς ὁδηγοῦσε στοὺς ἀρχαιολογικοὺς χώρους καὶ φρόντιζε νὰ ξεπουλήσῃ τὸ ἐμπόρευμά του…
 

      Ὥς πρεσβευτὴς τῆς Γαλλίας στὴν Πόλη, ἀπέσπασε ἀπὸ τὸν σουλτάνο φιρμάνιο μὲ ἄδεια συλλογῆς ἀρχιτεκτονικῶν τμημάτων, μνημείων καὶ ἄλλων ἀρχαιοτήτων. Ἐκ τότε, μὲ τὸ φιρμάνιον στὸ χέρι καὶ μὲ τὴν βοήθεια τοῦ προξένου τῆς Γαλλίας στὴν Ἀθἠνα Fauvel, ὁ Choiseul Gouffier ἐφόρτωσε ὁλόκληρα καράβια μὲ γλυπτὰ ἀπὸ τοὺς ἀρχαιολογικοὺς χώρους τῆς Ἀττικῆς.
 

      Ὁ Ἔλγιν τὸν ἀναγνώριζε ὡς δάσκαλό του καὶ εἶναι γεγονὸς ὅτι ὁ Choiseul Gouffier ἀπέσπασε πρῶτος, τμῆμα τῆς ζωφόρου τοῦ Παρθενῶνος καὶ μάλιστα, μαζὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους του, εἶχαν ἔτοιμο σχέδιο γιὰ τὴν μεταφορὰ ὁλόκληρου τοῦ Θησείου. Ἂν τοῦ εἶχαν πάει ὅλα καλὰ σὲ αὐτήν του τὴν προσπάθεια, τὰ γλυπτὰ τοῦ Παρθενώνος θά βρίσκονταν τώρα στὸ μουσεῖο τοῦ Λούβρου καὶ ὄχι στὸ βρετανικὸ μουσεῖο.
Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Choiseul Gouffier, τὸ 1817 στὸ Παρίσι, ἡ μεγάλη συλλογή του πουλήθηκε σὲ μουσεῖα καὶ ἰδιῶτες συλλέκτες. Τὸ μουσεῖο τοῦ Λούβρου ἀπέκτησε ἕνα μεγάλο τμῆμα τῆς συλλογῆς του.

      Πάντως, ὀφείλουμε νὰ τοῦ ἀναγνωρίσουμε ὅτι παρὰ τὴν ἀπογοήτευση ποὺ ἔνοιωσε στὴν Ἑλλάδα ὁ Choiseul Gouffier, διατηροῦσε φλογερὴ ἐπιθυμία νὰ δῇ ἀνεστημένο τὸ μεγαλεῖο τῆς κλασσικῆς ἐποχῆς. Αὐτό μαρτυροῦσε ἡ προμετωπίδα τοῦ βιβλίου του, στὴν ὁποία ὑπάρχῃ ἡ σύνθεση μίας ἀλυσοδεμένης γυναικός, τῆς Ἑλλάδος, κάτω ἀπὸ τὸν ὀθωμανικὸ ζυγὸ καὶ γύρω της πένθιμα μνημεῖα τοῦ Λυκούργου, τοῦ Μιλτιάδη, τοῦ Ἀριστείδη καὶ ἄλλων. Αὐτὴ ἡ προμετωπίδα, ἦταν ἀρκετὴ γιὰ νὰ προβάλῃ τό ἑλληνικὸ δράμα στὴν εὐρωπαϊκὴ συνείδησι…

Βιβλιογραφία~πηγές
~ Voyage pittoresque de la Grece, Marie Gabriel Florent Auguste de Choiseul Gouffier, Paris 1782
~ Κυριάκος Σιμόπουλος, Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα, τόμ. Β' (1700-1800), ἒκδ. Στάχυ.
~ http://www.cosmovisions.com/Choiseul.htm
~ Marie Gabriel Florent Auguste de Choiseul Gouffier

\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\