Αγροσελίδα: Η πεπονιά και η καλλιέργειά της: Γράφει η Κατερίνα Καπώνη Η πεπονιά ανήκει στην οικογένεια των κολοκυνθοειδών ή αλλιώς στην οικογένεια Cucurbitaceae. Είναι κυ...
Γράφει η Κατερίνα Καπώνη
Η πεπονιά ανήκει στην οικογένεια των κολοκυνθοειδών ή αλλιώς στην οικογένεια Cucurbitaceae. Είναι κυρίως φυτό των ζεστών κλιμάτων με τροπική ή ημιτροπική καταγωγή, το οποίο ευδοκιμεί σε ζεστές και υγρές συνθήκες.
Το φυτό είναι ετήσιο, κυρίως μόνοικο δίκλινο με βλαστούς μακρύς τριχωτούς, διακλαδιζόμενους και έρποντες που φέρουν έλικες. Τα φύλλα είναι μεγάλα, τριχωτά, έλλοβα ή απλά πενταγωνικά ή καρδιόσχημα, συνήθως οδοντωτά.
Η άνθηση γίνεται κατά τις πρωινές ώρες και διαρκεί για τα αρσενικά άνθη μία μόνο ημέρα και για τα θηλυκά, εφόσον δεν έχουν γονιμοποιηθεί, επί 2-3 ημέρες. Κάθε καρπός που σχηματίζεται από γονιμοποίηση δίνει μέσα σε κοιλότητα συνήθως 400-600 σπόρους κιτρινωπούς, ελλειψοειδείς και πλατύς, με τους οποίους γίνεται ο πολλαπλασιασμός του φυτού.
Η πεπονιά καλλιεργείται στις τροπικές μέχρι και τις εύκρατες περιοχές της γης. Κατά τη διάρκεια της καλλιέργειάς της απαιτούνται σχετικά υψηλές θερμοκρασίες, οι μέσες μηνιαίες να κυμαίνονται μεταξύ 18-24oC. Εάν οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες, θα πρέπει να δοθεί προστασία στα φυτά όλη την περίοδο που διαρκούν οι χαμηλές θερμοκρασίες με καλλιέργεια σε χαμηλά τούνελ. Ο παγετός καταστρέφει τα φυτά. Η πεπονιά απαιτεί καλά στραγγιζόμενο έδαφος και δεν ευδοκιμεί σε βαριά αργιλώδη ή τυρφώδη εδάφη. Το νερό είναι ένα κρίσιμο στοιχείο στην καλλιέργεια της πεπονιάς. Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα έτσι ώστε να μην κατακλύζονται με νερό το φυτό κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του καρπού, διαφορετικά οι καρποί θα είναι πτωχοί σε γεύση λόγω μικρής περιεκτικότητας σε διαλυτά άλατα. Η άρδευση συχνά διακόπτεται όταν έχουμε πρώιμη ανάπτυξη των καρπών κα συνήθως διακόπτεται και κατά τη διάρκεια της συγκομιδής, εκτός αν πρέπει να διατηρηθεί το φύλλωμα για να προστατευτεί ο καρπός από τα εγκαύματα.
Η θερμοκρασία του εδάφους πρέπει να είναι τουλάχιστον 20oC για καλό φύτρωμα και 32oC για άριστο. Η πεπονιά απαιτεί καλά στραγγιζόμενο έδαφος και δεν ευδοκιμεί σε βαριά αργιλώδη ή τυρφώδη εδάφη. Η ποσότητα εδαφικής λίπανσης πρέπει να είναι μέτρια και το άζωτο επαρκές για μια δυναμική βλαστική ανάπτυξη, αλλά όχι τόσο πολύ ώστε να αναζωογονήσει την βλαστική ανάπτυξη κατά την περίοδο ανάπτυξης των καρπών.Αν απαιτούνται μικρές ποσότητες φωσφόρου, τότε η εφαρμογή σε δόσεις είναι καλύτερη διότι ο φώσφορος κινείται ελάχιστα στο έδαφος. Το καλίο πρέπει να χορηγείται σε δυο δόσεις, όπως και το άζωτο. Οι διαφυλλικοί ψεκασμοί δευτερευόντων στοιχείων ή μικροστοιχείων μπορεί να βοηθήσουν στο να μετριαστούν οι ελλείψεις. Σε οποιαδήποτε περίπτωση πρέπει να εφαρμόζονται μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαίο και σε ποσότητες που συνιστώνται. Η θερμοκρασία του εδάφους πρέπει να είναι τουλάχιστον 20oC για καλό φύτρωμα και 32oC για άριστο.
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες πεπονιών, που ξεχωρίζουν από το χρώμα του φλoιού από το σχήμα ή από το βάρος. Ανάλογα με την ποικιλία τα πεπόνια διαφέρουν στο σχήμα, στο μέγεθος, στο χρώμα της φλούδας και της σάρκας, στο άρωμα και στη γεύση. Έτσι έχουμε σχήμα στρογγυλό ή ωοειδές, φλούδα παχιά ή λεπτή, χρώμα κίτρινο ή πρασινωπό, επιφάνεια φλούδας λεία ή με γραμμώσεις, γεύση γλυκιά και αρωματική, σάρκα στερεή, χυμώδη, μαλακιά ή σκληρή που στο κέντρο της σχηματίζει κενό και εκεί βρίσκονται πολυάριθμοι σπόροι.
Η πεπονιά είναι ένα φυτό ιδιάιτερα ευαίσθητο σε ασθένειες που προκαλούνται από μύκητες, ιούς, βακτήρια. Ασθένειες, όπως το φουζάριο, η αλτενάρια, η βερτισιλλίωση, το ωΐδιο, ο περονόσπορος, δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στην καλλιέργεια της πεπονιάς, με αποτέλεσμα να υπάρχουν προβλήματα στην παραγωγή των πεπονιών και ποιοτικά και ποσοτικά. Προσβάλλεται επίσης από σοβαρούς εχθρούς με κυριότερους τον τετράνυχο και τον κομβονηματώδη.
Η συγκομιδή γίνεται σχεδόν αποκλειστικά με το χέρι, παρόλο που μερικές φορές χρησιμοποιούνται βοηθοί που συλλέγουν τα κουτιά με τα πεπόνια από τον αγρό. Η συγκομιδή με τα χέρια είναι απαραίτητη διότι τα ώριμα και τα ανώριμα φυτά δεν μπορούν να διαχωριστούν μηχανικά και επειδή οι αγροί πεπονιών συγκομίζονται περισσότερες από μια φορές και οι περισσότερες μηχανές συγκομιδής καταστρέφουν τους μίσχους. Οι μέσες αποδόσεις κυμαίνονται από 4-8 τόνοι/στρέμμα, ανάλογα με την ποικιλία ή υβρίδιο που καλλιεργείται.
Για περισσότερες λεπτομέρειες ακολουθήστε στο GAIApedia (www.gaiapedia.gr) τους παρακάτω συνδέσμους:
Η πεπονιά και η καλλιέργειά της
Γράφει η Κατερίνα ΚαπώνηΗ πεπονιά ανήκει στην οικογένεια των κολοκυνθοειδών ή αλλιώς στην οικογένεια Cucurbitaceae. Είναι κυρίως φυτό των ζεστών κλιμάτων με τροπική ή ημιτροπική καταγωγή, το οποίο ευδοκιμεί σε ζεστές και υγρές συνθήκες.
Το φυτό είναι ετήσιο, κυρίως μόνοικο δίκλινο με βλαστούς μακρύς τριχωτούς, διακλαδιζόμενους και έρποντες που φέρουν έλικες. Τα φύλλα είναι μεγάλα, τριχωτά, έλλοβα ή απλά πενταγωνικά ή καρδιόσχημα, συνήθως οδοντωτά.
Η άνθηση γίνεται κατά τις πρωινές ώρες και διαρκεί για τα αρσενικά άνθη μία μόνο ημέρα και για τα θηλυκά, εφόσον δεν έχουν γονιμοποιηθεί, επί 2-3 ημέρες. Κάθε καρπός που σχηματίζεται από γονιμοποίηση δίνει μέσα σε κοιλότητα συνήθως 400-600 σπόρους κιτρινωπούς, ελλειψοειδείς και πλατύς, με τους οποίους γίνεται ο πολλαπλασιασμός του φυτού.
Η πεπονιά καλλιεργείται στις τροπικές μέχρι και τις εύκρατες περιοχές της γης. Κατά τη διάρκεια της καλλιέργειάς της απαιτούνται σχετικά υψηλές θερμοκρασίες, οι μέσες μηνιαίες να κυμαίνονται μεταξύ 18-24oC. Εάν οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες, θα πρέπει να δοθεί προστασία στα φυτά όλη την περίοδο που διαρκούν οι χαμηλές θερμοκρασίες με καλλιέργεια σε χαμηλά τούνελ. Ο παγετός καταστρέφει τα φυτά. Η πεπονιά απαιτεί καλά στραγγιζόμενο έδαφος και δεν ευδοκιμεί σε βαριά αργιλώδη ή τυρφώδη εδάφη. Το νερό είναι ένα κρίσιμο στοιχείο στην καλλιέργεια της πεπονιάς. Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα έτσι ώστε να μην κατακλύζονται με νερό το φυτό κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του καρπού, διαφορετικά οι καρποί θα είναι πτωχοί σε γεύση λόγω μικρής περιεκτικότητας σε διαλυτά άλατα. Η άρδευση συχνά διακόπτεται όταν έχουμε πρώιμη ανάπτυξη των καρπών κα συνήθως διακόπτεται και κατά τη διάρκεια της συγκομιδής, εκτός αν πρέπει να διατηρηθεί το φύλλωμα για να προστατευτεί ο καρπός από τα εγκαύματα.
Η θερμοκρασία του εδάφους πρέπει να είναι τουλάχιστον 20oC για καλό φύτρωμα και 32oC για άριστο. Η πεπονιά απαιτεί καλά στραγγιζόμενο έδαφος και δεν ευδοκιμεί σε βαριά αργιλώδη ή τυρφώδη εδάφη. Η ποσότητα εδαφικής λίπανσης πρέπει να είναι μέτρια και το άζωτο επαρκές για μια δυναμική βλαστική ανάπτυξη, αλλά όχι τόσο πολύ ώστε να αναζωογονήσει την βλαστική ανάπτυξη κατά την περίοδο ανάπτυξης των καρπών.Αν απαιτούνται μικρές ποσότητες φωσφόρου, τότε η εφαρμογή σε δόσεις είναι καλύτερη διότι ο φώσφορος κινείται ελάχιστα στο έδαφος. Το καλίο πρέπει να χορηγείται σε δυο δόσεις, όπως και το άζωτο. Οι διαφυλλικοί ψεκασμοί δευτερευόντων στοιχείων ή μικροστοιχείων μπορεί να βοηθήσουν στο να μετριαστούν οι ελλείψεις. Σε οποιαδήποτε περίπτωση πρέπει να εφαρμόζονται μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαίο και σε ποσότητες που συνιστώνται. Η θερμοκρασία του εδάφους πρέπει να είναι τουλάχιστον 20oC για καλό φύτρωμα και 32oC για άριστο.
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες πεπονιών, που ξεχωρίζουν από το χρώμα του φλoιού από το σχήμα ή από το βάρος. Ανάλογα με την ποικιλία τα πεπόνια διαφέρουν στο σχήμα, στο μέγεθος, στο χρώμα της φλούδας και της σάρκας, στο άρωμα και στη γεύση. Έτσι έχουμε σχήμα στρογγυλό ή ωοειδές, φλούδα παχιά ή λεπτή, χρώμα κίτρινο ή πρασινωπό, επιφάνεια φλούδας λεία ή με γραμμώσεις, γεύση γλυκιά και αρωματική, σάρκα στερεή, χυμώδη, μαλακιά ή σκληρή που στο κέντρο της σχηματίζει κενό και εκεί βρίσκονται πολυάριθμοι σπόροι.
Η πεπονιά είναι ένα φυτό ιδιάιτερα ευαίσθητο σε ασθένειες που προκαλούνται από μύκητες, ιούς, βακτήρια. Ασθένειες, όπως το φουζάριο, η αλτενάρια, η βερτισιλλίωση, το ωΐδιο, ο περονόσπορος, δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στην καλλιέργεια της πεπονιάς, με αποτέλεσμα να υπάρχουν προβλήματα στην παραγωγή των πεπονιών και ποιοτικά και ποσοτικά. Προσβάλλεται επίσης από σοβαρούς εχθρούς με κυριότερους τον τετράνυχο και τον κομβονηματώδη.
Η συγκομιδή γίνεται σχεδόν αποκλειστικά με το χέρι, παρόλο που μερικές φορές χρησιμοποιούνται βοηθοί που συλλέγουν τα κουτιά με τα πεπόνια από τον αγρό. Η συγκομιδή με τα χέρια είναι απαραίτητη διότι τα ώριμα και τα ανώριμα φυτά δεν μπορούν να διαχωριστούν μηχανικά και επειδή οι αγροί πεπονιών συγκομίζονται περισσότερες από μια φορές και οι περισσότερες μηχανές συγκομιδής καταστρέφουν τους μίσχους. Οι μέσες αποδόσεις κυμαίνονται από 4-8 τόνοι/στρέμμα, ανάλογα με την ποικιλία ή υβρίδιο που καλλιεργείται.
Για περισσότερες λεπτομέρειες ακολουθήστε στο GAIApedia (www.gaiapedia.gr) τους παρακάτω συνδέσμους:
Χρησιμοποιήθηκαν οι πηγές: «Ιστοσελίδα plantpro, Μορφολογία
πεπονιού», «Ιστοσελίδα plantpro, Ανάπτυξη και εξέλιξη του πεπονιού»,
«Ασθένειες πεπονιάς και τρόποι αντιμετώπισής του», πτυχιακή εργασία της
φοιτήτριας Κοκκινάκη Ζαχαρένιας, Ηράκλειο 2009, « Η τεχνική της
καλλιέργειας των κηπευτικών στα θερμοκήπια», του Χρήστου Ολύμπιου,
Καθηγητή Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 2001, «Ιστοσελίδα Γενική
Φυτοτεχνική Αθηνών, Υβρίδια και Ποικιλίες πεπονιάς».
Πηγή>https://www.c-gaia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου