Βότανα: Δενδρολίβανο - Χαρακτηριστικά, εμφύτευση, μαγειρική, φαρμακευτικές και θεραπευτικές ιδιότητες!
cyprusalive.com
Το δενδρολίβανο (Rosemary),
γνωστό και ως «αρισμαρί» στην Ελλάδα και στην Κύπρο ως «λασμαρί», είναι
αρωματικός, αειθαλής θάμνος ο οποίος ανήκει στο γένος Rosmarinus και
στην οικογένεια των Χειλανθών. Tο γένος Rosmarinus εκτός του γνωστού
είδους R. Officinalis που αναφέρεται ως λιβανωτίς ή δενδρολίβανο το
φαρμακευτικό, περιλαμβάνει και μερικά άλλα είδη, μεταξύ των οποίων και
τα ακόλουθα: Ροσμαρίνος ο εριοκάλυξ (R. eriocalyx) και Ροσμαρίνος ο
γναφαλώδης (R. tomentosus).
Η λατινική ονομασία του φυτού Rosmarinus σημαίνει δροσιά της θάλασσας και είναι σύνθετη από τις λέξεις ros (δροσιά) και marinus (θαλάσσιος), εξαιτίας του ότι θεωρούσαν ότι μπορούσε να αναπτυχθεί χωρίς πότισμα, αρκούμενο μόνο στην υγρασία που έρχεται από τη θάλασσα. Αξίζει να σημειωθεί ότι και σήμερα το δενδρολίβανο δεν χρειάζεται ιδιαίτερο πότισμα.
Σαν τόπο καταγωγής του, το δεντρολίβανο έχει τις περιοχές της Μεσογείου. Σήμερα ωστόσο, εκτός από τις περιοχές αυτές καλλιεργείται ως καλλωπιστικό για τα ωραία κυανά άνθη του, σε όλη σχεδόν την Ευρώπη και τις εύκρατες περιοχές της Αμερικής.
Παράδοση και ιστορία:
Το δεντρολίβανο ήταν γνωστό φυτό στην αρχαιότητα, εφόσον οι Αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν σε διάφορες θρησκευτικές τελετές και γιορτές, σε στολισμούς κτηρίων, ναών και ως καύσιμο για θυμίαμα. Επιπρόσθετα, αποτελούσε σύμβολο ομορφιάς και νεότητας και όπως πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες ήταν το δώρο της θεάς Αφροδίτης στην ανθρωπότητα.
Σύμφωνα με τη λαογραφία, πήρε το όνομα του από τη Παναγία, η οποία άφησε το μανδύα της πάνω στο θάμνο. Μέχρι το επόμενο πρωί, τα λουλούδια του θάμνου είχαν γίνει μπλε και από τότε ονομάστηκε rose of Mary.
Θεραπευτικές και φαρμακευτικές ιδιότητες:
Γενικά το δεντρολίβανο θεωρείται αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιακό και αντιρρευματικό, τονωτικό της καρδιάς και της όρασης αλλά και κατά του διαβήτη. Είναι θερμαντικό και διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο και βελτιώνει τη συγκέντρωση και τη μνήμη.
Χρησιμοποιείται κυρίως σαν παυσίπονο. Είναι ισχυρό εμμηναγωγό, επουλωτικό των πληγών, αντισηπτικό, αντισπασμωδικό. Είναι αποχρεμπτικό και βοηθάει στο βήχα, στο άσθμα, σε βρογχίτιδες και στη γρίπη. Επίσης χρησιμοποιείται, κατά της χρόνιας χολοκυστίτιδας και του ίκτερου από ηπατίτιδα, κατά των νευρικών παθήσεων, των παραλύσεων και της υστερίας, ανεβάζει τη διάθεση και είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις κατάθλιψης ήπιας έως μετρίως σοβαρής μορφής.
Χρησιμοποιείται επίσης, εναντίον της χλώρωσης και της χρόνιας δυσπεψίας. Είναι κατάλληλο για τους νευρικούς πονοκεφάλους. Βοηθάει στην υπερκόπωση και στην αδυναμία. Είναι τονωτικό της κυκλοφορίας του αίματος και άλλων λειτουργιών ενώ βοηθά στην ανάπτυξη της τριχοφυΐας, ενισχύοντας την κυκλοφορία του αίματος στο τριχωτό της κεφαλής.
Το αφέψημα του δεντρολίβανου είναι και κατά της λιποθυμίας και των ζαλάδων. Τα μπάνια που γίνονται με αφέψημα δεντρολίβανου βοηθούν αυτούς που υποφέρουν από ρευματισμούς στις αρθρώσεις. Κοπανισμένο φρέσκο δεντρολίβανο ξεραίνει τις αιμορροΐδες. Βρασμένο δεντρολίβανο με κρασί βοηθάει στον ύπνο.
Άλλες χρήσεις
Από τα φύλλα του δενδρολίβανου εξάγεται ένα υγρό που χρησιμοποιείται στην παρασκευή φαρμάκου για τους ρευματισμούς, για τους διάφορους ερεθισμούς του στόματος καθώς και για το βήχα. Από τους βλαστούς εξάγεται αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, στη σαπωνοποιία, καθώς και με κατάλληλη επεξεργασία στην παρασκευή εντομοκτόνων.
Χαρακτηριστικά, εμφύτευση και συλλογή:
Το δεντρολίβανο είναι πυκνόφυλλος, πολύκλαδος, πολυετής, αειθαλής θάμνος με το ύψος του, να φτάνει τα 1μιση - 2 μέτρα. Τα φύλλα του είναι δερματώδη, μικρά, ελονοειδή, στενά και γραμμοειδή. Η πάνω επιφάνεια των φύλλων έχει χρώμα σκούρο πράσινο και η κάτω επιφάνεια είναι ελαφρώς χνουδωτή με χρώμα λευκό ή λίγο γκριζωπό, μωβ. Τα άνθη βρίσκονται κατά ομάδες από 2-10 και βγαίνουν στις μασχάλες των φύλλων και έχουν περίπου στο 1 εκατοστό μήκος. Το χρώμα τους είναι μοβ, κυανόλευκο ή και λευκό. Δεν έχει ιδιαίτερη ανάγκη από πότισμα και μπορεί να φυτρώσει και σε βραχώδεις ορεινές περιοχές.
Προκειται για φυτό που περιέχει φλαβονοειδή (διοσμετίνη, διοσμίνη), φαινόλες (καφεϊκό οξύ, χλωρογενικό οξύ), ενώ το αιθέριο έλαιο του έχει σαν κύρια συστατικά, τους τερπενικούς υδρογονάνθρακες, α- και β- πινένιο, καμφένιο, καμφορά σε περιεκτικότητα από 20-50%, κινεόλη, βορνεόλη και εστέρες.
Το δενδρολίβανο ανθίζει από το Μάρτιο μέχρι το Μάιο. Η καταλληλότερη περίοδο καλλιέργειας του θεωρείται η άνοιξη. Πολλαπλασιάζετε με σπόρους αλλά πιο εύκολα με μοσχεύματα. Με σπόρους απαιτούνται τέσσερις εβδομάδες περίπου για να βλαστήσουν. Προτιμά τα θερμά, ξηρά κλίματα. Αντέχει εύκολα μέχρι -10 βαθμούς Κελσίου και είναι ανθεκτικό στη ζέστη και στους ανέμους.
Κλαδεύεται στα τέλη του χειμώνα ή στις αρχές του φθινοπώρου μετά το τέλος της ανθοφορίας του. Κλαδεύουμε ελαφρά το δενδρολίβανο για να δώσουμε διάφορα σχήματα, αλλά μπορούμε να κλαδέψουμε αυστηρά για να ανανεωθούν οι ξυλώδεις βλαστοί του. Τα πράσινα βλαστάρια συλλέγονται και ξηραίνονται σε θερμοκρασία χαμηλότερη από 35 C. Τα φύλλα ξεχωρίζονται μετά την αποξήρανση
Μαγειρική:
Οι τρυφεροί βλαστοί και τα φύλλα του δενδρολίβανου χρησιμοποιούνται ως αρωματικό σε πολλά φαγητά. Στα ψητά δίνει μία ιδιαίτερη γεύση. Στη ζαχαροπλαστική το χρησιμοποιούν κυρίως στα γλυκά του κουταλιού.
Πηγές:
Η λατινική ονομασία του φυτού Rosmarinus σημαίνει δροσιά της θάλασσας και είναι σύνθετη από τις λέξεις ros (δροσιά) και marinus (θαλάσσιος), εξαιτίας του ότι θεωρούσαν ότι μπορούσε να αναπτυχθεί χωρίς πότισμα, αρκούμενο μόνο στην υγρασία που έρχεται από τη θάλασσα. Αξίζει να σημειωθεί ότι και σήμερα το δενδρολίβανο δεν χρειάζεται ιδιαίτερο πότισμα.
Σαν τόπο καταγωγής του, το δεντρολίβανο έχει τις περιοχές της Μεσογείου. Σήμερα ωστόσο, εκτός από τις περιοχές αυτές καλλιεργείται ως καλλωπιστικό για τα ωραία κυανά άνθη του, σε όλη σχεδόν την Ευρώπη και τις εύκρατες περιοχές της Αμερικής.
Παράδοση και ιστορία:
Το δεντρολίβανο ήταν γνωστό φυτό στην αρχαιότητα, εφόσον οι Αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν σε διάφορες θρησκευτικές τελετές και γιορτές, σε στολισμούς κτηρίων, ναών και ως καύσιμο για θυμίαμα. Επιπρόσθετα, αποτελούσε σύμβολο ομορφιάς και νεότητας και όπως πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες ήταν το δώρο της θεάς Αφροδίτης στην ανθρωπότητα.
Σύμφωνα με τη λαογραφία, πήρε το όνομα του από τη Παναγία, η οποία άφησε το μανδύα της πάνω στο θάμνο. Μέχρι το επόμενο πρωί, τα λουλούδια του θάμνου είχαν γίνει μπλε και από τότε ονομάστηκε rose of Mary.
Θεραπευτικές και φαρμακευτικές ιδιότητες:
Γενικά το δεντρολίβανο θεωρείται αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιακό και αντιρρευματικό, τονωτικό της καρδιάς και της όρασης αλλά και κατά του διαβήτη. Είναι θερμαντικό και διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο και βελτιώνει τη συγκέντρωση και τη μνήμη.
Χρησιμοποιείται κυρίως σαν παυσίπονο. Είναι ισχυρό εμμηναγωγό, επουλωτικό των πληγών, αντισηπτικό, αντισπασμωδικό. Είναι αποχρεμπτικό και βοηθάει στο βήχα, στο άσθμα, σε βρογχίτιδες και στη γρίπη. Επίσης χρησιμοποιείται, κατά της χρόνιας χολοκυστίτιδας και του ίκτερου από ηπατίτιδα, κατά των νευρικών παθήσεων, των παραλύσεων και της υστερίας, ανεβάζει τη διάθεση και είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις κατάθλιψης ήπιας έως μετρίως σοβαρής μορφής.
Χρησιμοποιείται επίσης, εναντίον της χλώρωσης και της χρόνιας δυσπεψίας. Είναι κατάλληλο για τους νευρικούς πονοκεφάλους. Βοηθάει στην υπερκόπωση και στην αδυναμία. Είναι τονωτικό της κυκλοφορίας του αίματος και άλλων λειτουργιών ενώ βοηθά στην ανάπτυξη της τριχοφυΐας, ενισχύοντας την κυκλοφορία του αίματος στο τριχωτό της κεφαλής.
Το αφέψημα του δεντρολίβανου είναι και κατά της λιποθυμίας και των ζαλάδων. Τα μπάνια που γίνονται με αφέψημα δεντρολίβανου βοηθούν αυτούς που υποφέρουν από ρευματισμούς στις αρθρώσεις. Κοπανισμένο φρέσκο δεντρολίβανο ξεραίνει τις αιμορροΐδες. Βρασμένο δεντρολίβανο με κρασί βοηθάει στον ύπνο.
Άλλες χρήσεις
Από τα φύλλα του δενδρολίβανου εξάγεται ένα υγρό που χρησιμοποιείται στην παρασκευή φαρμάκου για τους ρευματισμούς, για τους διάφορους ερεθισμούς του στόματος καθώς και για το βήχα. Από τους βλαστούς εξάγεται αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, στη σαπωνοποιία, καθώς και με κατάλληλη επεξεργασία στην παρασκευή εντομοκτόνων.
Χαρακτηριστικά, εμφύτευση και συλλογή:
Το δεντρολίβανο είναι πυκνόφυλλος, πολύκλαδος, πολυετής, αειθαλής θάμνος με το ύψος του, να φτάνει τα 1μιση - 2 μέτρα. Τα φύλλα του είναι δερματώδη, μικρά, ελονοειδή, στενά και γραμμοειδή. Η πάνω επιφάνεια των φύλλων έχει χρώμα σκούρο πράσινο και η κάτω επιφάνεια είναι ελαφρώς χνουδωτή με χρώμα λευκό ή λίγο γκριζωπό, μωβ. Τα άνθη βρίσκονται κατά ομάδες από 2-10 και βγαίνουν στις μασχάλες των φύλλων και έχουν περίπου στο 1 εκατοστό μήκος. Το χρώμα τους είναι μοβ, κυανόλευκο ή και λευκό. Δεν έχει ιδιαίτερη ανάγκη από πότισμα και μπορεί να φυτρώσει και σε βραχώδεις ορεινές περιοχές.
Προκειται για φυτό που περιέχει φλαβονοειδή (διοσμετίνη, διοσμίνη), φαινόλες (καφεϊκό οξύ, χλωρογενικό οξύ), ενώ το αιθέριο έλαιο του έχει σαν κύρια συστατικά, τους τερπενικούς υδρογονάνθρακες, α- και β- πινένιο, καμφένιο, καμφορά σε περιεκτικότητα από 20-50%, κινεόλη, βορνεόλη και εστέρες.
Το δενδρολίβανο ανθίζει από το Μάρτιο μέχρι το Μάιο. Η καταλληλότερη περίοδο καλλιέργειας του θεωρείται η άνοιξη. Πολλαπλασιάζετε με σπόρους αλλά πιο εύκολα με μοσχεύματα. Με σπόρους απαιτούνται τέσσερις εβδομάδες περίπου για να βλαστήσουν. Προτιμά τα θερμά, ξηρά κλίματα. Αντέχει εύκολα μέχρι -10 βαθμούς Κελσίου και είναι ανθεκτικό στη ζέστη και στους ανέμους.
Κλαδεύεται στα τέλη του χειμώνα ή στις αρχές του φθινοπώρου μετά το τέλος της ανθοφορίας του. Κλαδεύουμε ελαφρά το δενδρολίβανο για να δώσουμε διάφορα σχήματα, αλλά μπορούμε να κλαδέψουμε αυστηρά για να ανανεωθούν οι ξυλώδεις βλαστοί του. Τα πράσινα βλαστάρια συλλέγονται και ξηραίνονται σε θερμοκρασία χαμηλότερη από 35 C. Τα φύλλα ξεχωρίζονται μετά την αποξήρανση
Μαγειρική:
Οι τρυφεροί βλαστοί και τα φύλλα του δενδρολίβανου χρησιμοποιούνται ως αρωματικό σε πολλά φαγητά. Στα ψητά δίνει μία ιδιαίτερη γεύση. Στη ζαχαροπλαστική το χρησιμοποιούν κυρίως στα γλυκά του κουταλιού.
Πηγές:
- el.wikipedia.org
- enallaktikidrasi.com
- mistikakipou.gr
- medlabgr.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου