Αγροσελίδα: Oι ντόπιοι σπόροι κινδυνεύουν άμμεσα!

Αγροσελίδα: Oι ντόπιοι σπόροι κινδυνεύουν άμμεσα!: Ο Henry Kissinger είχε αναφέρει “αν θέλετε να ελέγξετε τα έθνη ελέγξτε το πετρέλαιο, αν θέλετε να ελέγξετε τους λαούς ελέγξτε το...

Oι ντόπιοι σπόροι κινδυνεύουν άμμεσα!

Ο Henry Kissinger είχε αναφέρει “αν θέλετε να ελέγξετε τα έθνη ελέγξτε το πετρέλαιο, αν θέλετε να ελέγξετε τους λαούς ελέγξτε τους σπόρους»…
Οι φυτικές καλλιέργειες εκ των οποίων παράγονται από τους γεωργούς οι σπόροι, είναι δημόσια ιδιοκτησία και αποτελούν κοινό αγαθό δηλαδή μπορούν να αναπαραχθούν από όλους.

Αντίθετα οι σπόροι που παράγονται από τις ιδιωτικές βιομηχανίες σπόρων προστατεύονται από κανονισμούς πνευματικής ιδιοκτησίας και ευρεσιτεχνίες και συνεπώς δεν μπορούν ελεύθερα να αναπαραχθούν. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) και η ΕΕ στηρίζουν τις βιομηχανίες σπόρων ενώ ταυτόχρονα επιβάλουν παράλογες απαιτήσεις στους σπόρους των αγροτών περιορίζοντας την εμπορική κυκλοφορία τους. Ως αποτέλεσμα ο πολύτιμος αυτός φυσικός πόρος το δημόσιο αυτό αγαθό, πού αποκαλείται αγροτική βιοποικιλότητα και αποτελεί την βάση της διατροφικής μας ασφάλειας, της υγιεινής διατροφής και της φυσικής εξέλιξης των φυτών απειλείται σοβαρά από τα μεγάλα συμφέροντα των πολυεθνικών εταιρειών σπόρων.

Οι μοναδικές ποικιλίες φυτών, οπωροκηπευτικών κ.α. σε νησιωτικές και άλλες γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές της χώρας μας πού προσαρμόστηκαν και επιβίωσαν επί χιλιετίες απειλούνται με εξαφάνιση. Οι φυτικές αυτές ποικιλίες χρειάστηκαν αιώνες για να προσαρμοστούν γενετικά στις διαφορετικές συνθήκες των νησιών και των άλλων γεωγραφικά απομονομένων περιοχών παραλιακών ή ορεινών όπως η έλλειψη νερού, οι έντονοι άνεμοι, το φτωχό σε θρεπτικά συστατικά χώμα, τα τοπικά φυτοπαθογόνα και γενικά το μικροκλίμα της περιοχής. Η γεωγραφική απομόνωση των νησιών και των άλλων ελληνικών περιοχών οδήγησε στην ανάπτυξη διαφορετικών τοπικών ποικιλιών οι οποίες είναι προσαρμοσμένες στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Έτσι μπορούν να αναπτύσσονται έχοντας καλή απόδοση, περιορισμένες ανάγκες νερού και θρεπτικών συστατικών, χωρίς να χρειάζονται λιπάσματα ή φυτοφάρμακα. Συνεπώς είναι υγιεινά, σχετικά φθηνά, με ιδιαίτερη οσμή και γεύση και φυσικά απαλλαγμένα από λιπάσματα και φυτοφάρμακα.

Οι τοπικές παραδοσιακές ποικιλίες ενώ χρειάζονται αιώνες για να εξελιχθούν βλέπουμε μέσα σε μόνο λίγες δεκαετίες να εξαφανίζονται με ανησυχητικούς ρυθμούς. Ενδεικτικά αναφέρω ότι στην Ελλάδα σε μόνο λίγες δεκαετίες από τις 200 ποικιλίες σταριού που καλλιεργούταν έχουν μείνει μόνο 7 δηλαδή μειώθηκαν πάνω από 95%. Πρόσφατες επίσης έρευνες έχουν δείξει ότι μόνο το 2-3% των ποικιλιών λαχανικών που υπήρχαν πριν 50 χρόνια έχουν διασωθεί και καλλιεργούνται μέχρι και σήμερα στην χώρα μας. Εδώ αναφέρουμε την ποικιλία σταριού γνωστού ως ζέα από τα αρχαιότερα είδη σταριού όπου αναφέρεται σε έργα του Ηροδότου, του Ομήρου, του Πλήνιου άλλα και στην Παλαιά Διαθήκη. Το δίκοκκο στάρι, (triticum dicoccum) γνωστό ως σιτάρι ζέας έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα στο αμινοξύ λυσίνη, είναι πιο εύγεστο και εύπεπτο, είναι πλούσια πηγή φυτικών ινών, μαγνησίου και βιταμινών Β. Περιέχει γλουτένη σε μικρό σχετικά ποσοστό καθιστώντας το όμως ακατάλληλο για τους αλλεργικούς στην γλουτένη (κοιλιοκάκη).

Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες σπόρων πού είναι συγχρόνως και οι ίδιες εταιρείες που παράγουν τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα και τα μεταλλαγμένα με την υποστήριξη του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου και της ΕΕ επέτυχαν να ελέγχουν το 73% της παγκόσμιας παραγωγής σπόρων. Μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων πολυεθνικών εταιρειών παραγωγής και εμπορίας σπόρων είναι οι: Monsanto, DuPont, Sygenta, Bayer, BASF,κ.α.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ σήμερα καλλιεργείται μόνο το 10% των παραδοσιακών ποικιλιών σπόρων πού καλλιεργούνταν πριν 100 χρόνια. Αυτό το γεγονός είναι καταστροφικό για την βιοποικιλότητα, την συνέχεια της ποικιλίας στην φύση δηλ. την συνέχεια στην ζωή. Συγχρόνως από τους σπόρους των πολυεθνικών εταιρειών υπάρχει ο κίνδυνος της επιμόλυνσης. Αυτό σημαίνει ότι οι τοπικές ποικιλίες μπορούν να αλλοιωθούν αφού κληρονομικό υλικό από τούς υβριδισμένους σπόρους μπορεί να μεταφερθεί από τον άνεμο, τα πουλιά κλπ έως και δύο χιλιόμετρα μακριά και να μολύνει τις τοπικές ποικιλίες.

Βέβαια η πολιτική διαχρονικά των ελληνικών κυβερνήσεων ήταν ανύπαρκτη έως εγκληματική στον τομέα αυτόν. Η ελληνική πολιτεία ουδέποτε έκανε την παραμικρή προσπάθεια για την διατήρηση, διάδοση και βελτίωση του γενετικού υλικού των ελληνικών σπόρων και του πολλαπλασιαστικού υλικού. Η τράπεζα σπόρων του ΕΘΙΑΓΕ στην Θεσσαλονίκη είναι ανεπαρκής, η συμβολή των ελληνικών σπόρων στην Παγκόσμια Τράπεζα (κιβωτός του Νώε στην Αρκτική) είναι περιορισμένη παρά το μηδενικό κόστος και η αξιόλογη εθελοντική δραστηριότητα της ΜΚΟ ΠΕΛΙΤΙ αξίζει συγχαρητηρίων.

Μιλάμε για Μεσογειακή διατροφή αλλά ξεχνάμε ότι η Ελληνική Μεσογειακή Διατροφή στηρίζεται σε τοπικές παραδοσιακές ποικιλίες σπόρων.
Η εγκληματική αδιαφορία της πολιτείας που από την μία μεριά εμφανίζεται να στηρίζει την γεωργική παραγωγή και από την άλλη να καταδικάζει σε αφανισμό τις τοπικές παραδοσιακές ποικιλίες πρέπει να ενεργοποίηση τον κάθε έλληνα και όχι μόνο τους γεωργούς. Πιστεύω οτι πρέπει να πραγματοποιηθούν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας διότι η βιοποικιλότητα και συνεπώς το περιβάλλον απειλείται.

Η σωτηρία των ελληνικών παραδοσιακών σπόρων εξαρτάται από εμάς. Ας δραστηριοποιηθούμε όλοι για την διάσωση και διάδοση των τοπικών παραδοσιακών σπόρων. Οι καταναλωτές πρέπει να κινητοποιηθούν δυναμικά και να καταναλώνουν ελληνικές παραδοσιακές ποικιλίες σιτηρών.

Πηγή>bio.gr

Πρόταση.Δημιουργία,
πανελλήνιας τράπεζας σπόρων στον Ψειλορείτη,στην κορφή!


Μενέλαος

Αγροσελίδα: Εχθροί και ασθένειες της ελιάς

Αγροσελίδα: Εχθροί και ασθένειες της ελιάς: ΕΧΘΡΟΙ Οι κυριότεροι εχθροί της ελιάς κατά σειρά γεωργικού ενδιαφέροντος είναι: Δάκος (Dacus oleae) Είναι μια μικρή μύγα μήκους 5mm. Χ...

ΕΧΘΡΟΙ
Οι κυριότεροι εχθροί της ελιάς κατά σειρά γεωργικού ενδιαφέροντος είναι:
Δάκος (Dacus oleae)
Είναι μια μικρή μύγα μήκους 5mm. Χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι μία σκοτεινή κηλίδα στην  άκρη κάθε πτέρυγας. (φωτ.).

Έχει 3-4 γενεές το έτος.
Διαχειμάζει κυρίως ως νύμφη σε πεσμένους καρπούς στο έδαφος ή σε μικρό βάθος εντός του εδάφους και ως ενήλικο σε προφυλαγμένες θέσεις.
Η ωοτοκία αρχίζει όταν ο καρπός πλησιάζει στο τελικό του μέγεθος (αρχές Ιουλίου). Κατά κανόνα εισάγει ένα αυγό ανά καρπό και σε περιπτώσεις πυκνού πληθυσμού ή λίγων καρπών παρατηρούνται και περισσότερες αποθέσεις αυγών ανά καρπό. Με την πτώση της θερμοκρασίας, τέλη φθινοπώρου-αρχές χειμώνα, σταματάει η ωοτοκία.
Η προνύμφη ορύσσει στοά στο μεσοκάρπιο και όταν συμπληρώσει την ανάπτυξή της γίνεται νύμφη, μέσα στον καρπό το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο στο έδαφος.
Οι ζημιές που προκαλούνται στον καρπό οφείλονται κυρίως στη προνύμφη που κατατρώει το μεσοκάρπιο και δευτερευόντως στο τέλειο θηλυκό του οποίου τα άγονα νύγματα αποτελούν πύλες εισόδου του μύκητα Camarosporium dalmaticum που προκαλεί την ξεροβούλα στις άγουρες και τη σαπιοβούλα στις ώριμες ελιές. (φωτ.)

Καταπολέμηση
Η καταπολέμηση γίνεται στο μεγαλύτερο μέρος της από συνεργεία της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης.
Για την παρακολούθηση του πληθυσμού αναρτώνται παγίδες στα δένδρα περί τα τέλη Ιουνίου, οι οποίες ελέγχονται ανά πενθήμερο. Όταν ο πληθυσμός που θα συλληφθεί κριθεί επικίνδυνος (5 δάκοι και άνω/παγίδα κατά Μ.Ο.) τότε επεμβαίνουν τα συνεργεία με δολωματικούς ψεκασμούς.

Πυρηνοτρύτης (Prays oleae)
Είναι μια μικρή τεφρόλευκη ή ανοιχτοκάστανη πεταλούδα μήκους 6-6,5 mm και άνοιγμα πτερύγων 13-15mm. Η προνύμφη είναι πρασινοκάστανη ή πρασινότεφρη με τελικό μήκος 7-8,5 mm.

Έχει 3 γενεές το έτος, όπου κάθε γενεά προσβάλλει διαφορετικό όργανο του φυτού. 
Έτσι έχουμε:
1.    Τη φυλλόβια γενεά. Τα αυγά της γενεάς αυτής γεννιούνται πάνω στα φύλλα Σεπτέμβριο-Νοέμβριο. Οι εκκολαπτόμενες προνύμφες διατρυπούν το φύλλο στο σημείο επαφής με το αυγό και μπαίνουν μέσα και ορύσσουν στοές στενόμακρες ή οφιοειδείς. Μετά 2-4 μήνες εξέρχονται και μπαίνουν σε άλλα φύλλα όπου δημιουργούν στοές πλατύτερες και κοντότερες από τις πρώτες (έχουν σχήμα τοξοειδές ή C). Όταν η προνύμφη γίνει 3ου σταδίου εγκαταλείπει αυτή τη στοά και ανοίγει άλλη στο ίδιο ή σε πλησιέστερο φύλλο σε σχήμα θαλάμου. Όταν η προνύμφη γίνει 4ου σταδίου εγκαταλείπει το θάλαμο και κατατρώγει την κάτω επιδερμίδα και το παρέγχυμα μέρους του φύλλου. Αυτό συμβαίνει Φεβρουάριο –Μάρτιο. Η προνύμφη 5ου σταδίου συνεχίζει να κατατρώει το παρέγχυμα του φύλλου ή μετακινείται προς την κορυφή όπου τρώει τις τρυφερές κορυφές και τα φύλλα. Συνήθως εκεί νυμφώνεται.

2.    Ανθόβια γενεά. Τα τέλεια που θα βγουν από τις νύμφες ωοτοκούν Απρίλιο-Μάιο στα κλειστά άνθη της ελιάς όπου εισέρχονται και τρώνε τους ανθήρες. Νυμφώνεται τέλη Μαΐου ανάμεσα σε προσβεβλημένα άνθη.

3.    Καρπόβια γενεά. Τα τέλεια έντομα (πεταλούδες) που θα προέλθουν από τις παραπάνω νύμφες εμφανίζονται Ιούνιο-Ιούλιο και γενούν τα αυγά τους στους νεαρούς καρπούς όπου μπαίνουν μέσα στον πυρήνα. Σε όσους καρπούς δεν πέσουν κατατρώει τις κοτυληδόνες και ανοίγει στοά εξόδου πλησίον του ποδίσκου. Αυτοί οι καρποί πέφτουν κατά το Σεπτέμβριο-Οκτώβριο.

Ρυγχίτης (Rhynchites cribripennis)
Μικρό κολεόπτερο μήκους 5-6 mm με χαρακτηριστικό ρύγχος. Ολοκληρώνει μια γενεά σε 2 χρόνια. Διαχειμάζει ως ανεπτυγμένη προνύμφη στο έδαφος τον πρώτο χειμώνα και ως τέλειο στο έδαφος το δεύτερο χρόνο. Τα τέλεια αυτά βγαίνουν από το έδαφος Απρίλιο-Μάιο και φτάνουν στο φύλλωμα όπου τρέφονται για λίγες εβδομάδες από τα τρυφερά φύλλα και τις κορυφές των νεαρών βλαστών. Όταν δημιουργηθούν οι καρποί τρέφονται απ’ αυτούς τρυπώντας με το ρύγχος τη σάρκα και προκαλούν πρώιμη καρπόπτωση. Τον Ιούλιο-Αύγουστο, αφού ανοίγει μία οπή μέχρι το ενδοκάρπιο (πυρήνα) τοποθετεί με τον ωοθέτη ένα αυγό, το οποίο σε 10 ημέρες εκκολάπτεται και η νεαρή προνύμφη ορύσσει στοά που φτάνει στο σπέρμα το οποίο τρώει. Οκτώβριο-Νοέμβριο οι προνύμφες έχουν ολοκληρώσει την ανάπτυξή τους, εγκαταλείπουν τον καρπό και μπαίνουν στο έδαφος όπου παραμένουν ως το τέλος του επόμενου θέρους ή αρχές φθινοπώρου οπότε νυμφώνεται. Την επόμενη άνοιξη βγαίνουν τα τέλεια.
Καλόκορη (Calocoris trivialis)
Το τέλειο είναι σαν μικρή στενόμακρη βρομούσα 7-8mm χρώματος τεφροπράσινου έως καστανού (Φωτ.).

Έχει μία γενεά το έτος. Διαχειμάζει ως αυγό σε ρωγμές ή παλιές τομές κλαδέματος.
Η εκκόλαψη γίνεται Φεβρουάριο-Μάρτιο όπου οι νεαρές προνύμφες κατεβαίνουν στο έδαφος και τρέφονται από ποώδη φυτά (νήσσουν τις ανθοταξίες). Απρίλη τα νεαρά τέλεια ανεβαίνουν στα δένδρα όπου μυζούν την τρυφερή βλάστηση και τους ανθοφόρους οφθαλμούς.
Η ωοτοκία γίνεται Απρίλη-Μάη.
Βαμβακάδα ή Ψύλλα (Euphyllura olivina)    
Το ακμαίο έχει μήκος 2-3mm, πράσινο χρώμα που αργότερα γίνεται πιο σκούρο.

Το θηλυκό με ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες (20-25οC) γεννάει περισσότερα από 1000 αυγά επάνω στα κλειστά άνθη ή μέσα στα φύλλα της νεαρής βλάστησης (Μάρτιο-Απρίλιο). Η εξέλιξη των προνυμφών διαρκεί Απρίλη-Μάη όπου εμφανίζονται τα ακμαία τα οποία παραμένουν συνήθως μέχρι την επόμενη άνοιξη. Οι προνύμφες παράγουν κηρώδη λευκά εκκρίματα υπό μορφή βαμβακιού.
Τα ακμαία και οι προνύμφες μυζούν το χυμό των τρυφερών βλαστών και ανθοταξιών και σε μεγάλες προσβολές  μπορεί  να προκαλέσουν πτώση των ανθοταξιών.
Άλλοι εχθροί της ελιάς με πολύ μικρό γεωργικό ενδιαφέρον για την περιοχή της Καλαμάτας είναι τα κοκκοειδή (ψώρες) τα οποία παρατηρούνται συνήθως σε εγκαταλελειμμένους ελαιώνες ή μεμονωμένα δένδρα.

ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΧΘΡΩΝ
Για την αντιμετώπιση των παραπάνω εχθρών πλην δάκου και κοκκοειδών, εκτελούνται οι ακόλουθοι ψεκασμοί
1ος     Ψεκασμός τον Μάρτιο
2ος    Ψεκασμός τον Απρίλιο πριν το άνοιγμα των ανθέων
3ος     Ψεκασμός τέλη Μαΐου-1ο 10ήμερο Ιουνίου.
Εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται
•    lambda cyhalothrin (KARATE)
•    Alphacypermethrin (FASTAC, MAGEOS)
•    Λοιπά εντομοκτόνα.
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ
ΜΥΚΗΤΟΛΟΓΙΚΕΣ
Κυκλοκόνιο (Cycloconium oleaginum)

Η ασθένεια προκαλεί μεγάλη εξασθένιση των δένδρων λόγω της μεγάλης φυλλόπτωσης και μείωση της παραγωγής μέχρι ακαρπίας.
Προσβάλλει τα φύλλα, τους μίσχους των φύλλων και τους ποδίσκους των ταξιανθιών.
Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι οι κηλίδες στα φύλλα με διάμετρο 2-12mm (Φωτ.).
Συνθήκες κατάλληλες για προσβολή αποτελούν η υψηλή υγρασία και θερμοκρασία 7-30οC με άριστη θερμοκρασία 16-20οC.
Αντιμετώπιση: Βασίζεται στην εκτέλεση προληπτικών ψεκασμών κυρίως με χαλκούχα (Βορδιγάλειο πολτό). Συνήθως διενεργούνται δύο ψεκασμοί. Ο πρώτος αρχές φθινοπώρου πριν την έναρξη των βροχών και ο δεύτερος αρχές της άνοιξης.

Γλοιοσπόριο (Gleosporium olivarum)
Προσβάλλει κυρίως τους καρπούς κοντά στην ωρίμανση ή ώριμους. Η προσβολή αρχίζει κυρίως από την κορυφή του καρπού ή το σημείο πρόσφυσής του με τον ποδίσκο. Στην αρχή εμφανίζεται κηλίδα καστανοϊώδης η οποία εξαπλώνεται και καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του καρπού. Το προσβεβλημένο μέρος του καρπού βυθίζεται ρυτιδώνεται και σε λίγες ημέρες εμφανίζονται οι καρποφορίες του μύκητα σαν μαύρα στίγματα, σε ομόκεντρους κύκλους (Φωτ.).

Οι ευνοϊκότερες θερμοκρασίες για τη βλάστηση των σπορίων του μύκητα (εντός 2-4 ωρών) είναι μεταξύ 10-25οC.
Οι θερμοκρασίες που αναπτύσσεται ο μύκητας είναι μεταξύ 0-29οC με ευνοϊκότερους τους 25οC. για τη μόλυνση των καρπών είναι απαραίτητη η ύπαρξη σταγόνας νερού ή πολύ υψηλής σχετικής υγρασίας (92-100% για 48-120 ώρες).
Αντιμετώπιση: Συνιστώνται προληπτικοί ψεκασμοί με χαλκούχα (Βορδιγάλειο πολτό κ.α.) τέλη Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου.

Κερκόσπορα (Cercospora cladosporioides)
Προκαλεί κηλίδωση στους καρπούς και τα φύλλα (Φωτ.).

Στους πράσινους καρπούς εμφανίζονται καστανές κηλίδες ελαφρά βυθισμένες διαμέτρου 4-10mm. Κάτω από τις κηλίδες ο ιστός είναι καστανός.
Στα φύλλα, στην επάνω επιφάνεια του ελάσματος εμφανίζονται κίτρινες περιοχές οι οποίες στη συνέχεια εξελίσσονται σε νεκρωτικές (Φωτ).

Στα αρχικά στάδια εμφανίζονται στην κάτω επιφάνεια του φύλλου περιοχές γκριζωπού μεταχρωματισμού.
Ο μεταχρωματισμός αυτός πολλές φορές συγχέεται με την καπνιά.
Οι μολύνσεις αρχίζουν συνήθως το φθινόπωρο μετά τις πρώτες βροχές και συνεχίζονται το χειμώνα. 
Αντιμετώπιση: Προληπτικοί ψεκασμοί με χαλκούχα. Οι ψεκασμοί κατά του κυκλοκόνιου αντιμετωπίζουν και την κερκόσπορα.

Ίσκα (Fomitiporia mediterranea ή Phellinus pumetatus) 
Είναι γνωστή ως σοβαρή ασθένεια των αμπελοειδών στη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε θανάσιμο κίνδυνο και για την ελιά στη Μεσσηνία. Βασική αιτία είναι η εκτεταμένη χρήση του αλυσοπρίονου για το κλάδεμα της ελιάς, με το οποίο δημιουργούνται μεγάλες τομές οι οποίες μένουν ακάλυπτες από ένα απολυμαντικό.
Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η μαλακή σήψη του ξύλου στο κέντρο των βραχιόνων και του κορμού. Η νέκρωση αρχίζει από τις μεγάλες τομές του κλαδέματος.

Άλλες μυκητολογικές ασθένειες μικρότερου ενδιαφέροντος είναι η Βερτιτσιλλίωση κυρίως σε αρδευόμενους ελαιώνες και οι σηψηρριζίες που προκαλούνται από τους μύκητες Armillaria melea και Rosellinia necatrix.

Βακτηριολογικές ασθένειες
Καρκίνωση ή φυματίωση της ελιάς (Pseudomonas savastanoi)
Η ασθένεια είναι διαδεδομένη σε όλες τις ελαιοκομικές περιοχές του κόσμου.
Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο σχηματισμός εξογκωμάτων στους κλαδίσκους, μεγάλους κλάδους, στον κορμό, στις ρίζες και σπανιότερα στα φύλλα.
Η μόλυνση γίνεται κυρίως μέσω των τραυμάτων που δημιουργούνται από παγετό, χαλάζι και το ράβδισμα που συνηθίζεται στη Μεσσηνία κατά τη συγκομιδή.
Αντιμετώπιση: Ψεκασμός με χαλκούχα φάρμακα αμέσως μετά τη δημιουργία τραυμάτων (χαλάζι, παγετός, ράβδισμα).
Αποφυγή κλαδέματος-ραβδίσματος με υγρό και βροχερό καιρό.

Επιμέλεια:

Γιάννης Κουτσοδημητρόπουλος. Γεωπόνος

Χρήστος Κουτσοδημητρόπουλος. Τεχνολόγος Γεωπόνος

Πηγή

Μωσαϊκό: μπουρεκάκια με κιμά

Μωσαϊκό: μπουρεκάκια με κιμά: Κρήτη:γαστρονομικός περίπλους Λαχταριστά μπουρεκάκια με κιμά για τις καλοκαιρινές μπυρίτσες . Στο φούρνο ή στο τηγάνι για π...

Το Λινάρι και οι χρήσεις του

http://www.back-to-nature.gr/2013/01/blog-post_25.html

Το Λινάρι και οι χρήσεις του

Το λινάρι είναι  ένα από τα αρχαιότερα  φυτά που καλλιέργησε ο άνθρωπος με σκοπό την κατασκευή  νημάτων για την παραγωγή υφασμάτων. Πέραν όμως από την χρήση του σαν κλωστικό φυτό,  έγινε ιδιαίτερα γνωστό και για τις θεραπευτικές ιδιότητες των σπόρων του. Η μεγάλη σημασία αυτού του αρχαίου ιατρικού φυτού φαίνεται άλλωστε και από την λατινική του ονομασία linus usitatissimus, που σημαίνει «λινάρι το χρησιμότατο». Η ελαφρά γλυκιά γεύση τους σε συνδυασμό με την υψηλή περιεκτικότητα τους σε ωφέλιμα για την υγεία θρεπτικά συστατικά καθιστούν τους σπόρους του λιναριού μια σύγχρονη θαυματουργή τροφή η οποία δεν θα πρέπει να λείπει από το σύγχρονο διαιτολόγιο του ανθρώπου.

Ο λιναρόσπορος και το λάδι που προκύπτει από την έκθλιψη του -το λιναρέλαιο- έχουν σημαντικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Ο λιναρόσπορος έχει μια ελαφρά γλυκιά γεύση και κυκλοφορεί σε τρεις τύπους: Ο σκούρος που είναι αυτός που παράγεται χωρίς καμία επεξεργασία, ο αποφλοιωμένος που διακρίνεται από το  ανοιχτό ξανθό του χρώμα και γενετικά τροποποιημένος που έχει  ένα πορτοκαλοκόκκινο χρώμα.

Το λινάρι  (Linum usitatissimum) είναι ένα φυτό που ανήκει στην οικογένεια  Linaceae. Καλλιεργούνται δύο τύποι λιναριού.

• Το λινάρι που καλλιεργείται για την παραγωγή σπόρου από τον οποίο παράγεται έλαιο. το είδος  αυτό είναι βραχύκορμο.
• Το λινάρι που καλλιεργείται για παραγωγή ινών. Το είδος αυτό είναι πιο υψηλόκορμο και με μικρότερο αριθμό διακλαδώσεων.

Το λινάρι είναι φυτό που κατάγεται από περιοχές της Ασίας και ίσως από  τις Ινδίες.

Η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα λιναριού στον κόσμο με 250-300.000 τόνους ετησίως που από τελεί το 25% της παγκοσμίου παραγωγής. Άλλες χώρες που καλλιεργούν λινάρι είναι η Γαλλία, οι Ινδίες, η Λιθουανία. Στην Ελλάδα η καλλιέργεια είναι μικρή και κυρίως καλλιεργείται στην Μεσσηνία κυρίως για παραγωγή λιναρόσπορου. Το κλίμα αν και δεν ευνοεί πολύ την παραγωγή πολύ καλής ποιότητας ίνας και για αυτό σήμερα δεν καλλιεργείται στην Ελλάδα το λινάρι που έχει σκοπό την παραγωγή ινών.

Η μορφολογία του φυτού

Το λινάρι είναι ένα ετήσιο ποώδες φυτό που όμως στις κλωστικές ποικιλίες μπορεί να φθάσει το 1,5 μέτρο.   Το ριζικό σύστημα του λιναριού μπορεί να επεκταθεί σε βάθος 1-1,2 μέτρα και έχει πολλές διακλαδώσεις.  Ο βλαστός του διακλαδίζεται επάνω από το έδαφος σε δύο ή τρεις βλαστούς. Οι τελευταίες διακλαδώσεις φέρουν φύλλα και καρποφόρα όργανα. Σε γενικές γραμμές δεν είναι επιθυμητές οι πολλές διακλαδώσεις στο λινάρι που καλλιεργείται για παραγωγή ινών.

Τα φύλλα του λιναριού είναι απλά, άμισχα, ακέραια, με σχήμα λογχοειδές. Τα άνθη του εμφανίζονται σε βότρεις που αναπτύσσονται στις άκρες των διακλαδώσεων. Είναι άνθη ερμαφρόδιτα τα οποία έχουν 5 πέταλα με χρώμα κυανό, 5 σέπαλα, 5 στήμονες και ένα ύπερο με 5 καρπόφυλλα.. ο καρπός του λιναριού είναι κάψα, που περιέχει 5 καρπόφυλλα και μέχρι 10 σπόρους.

Οι σπόροι του λιναριού περιέχουν έλαιο σε ποσοστό 35-45%  και πρωτεΐνη 20-25%. Οι σπόροι του έχουν σχήμα ελλειψοειδές με λεία και γυαλιστερή επιφάνεια. Το χρώμα του σπόρου ποικίλει ανάλογα με την περιεκτικότητα σε χρωστική που περιέχει. Οι σπόροι που χρησιμοποιούνται για παραγωγή ελαίου, έχουν μεγαλύτερες διαστάσεις.

Ο λιναρόσπορος είναι πλούσιος σε λίπη 30-40%, πρωτεΐνες 20-25%, ινώδεις ουσίες 20-25%, 4-8% υγρασία, τέφρα 3-4%.

Το έλαιο του λιναριού περιέχει βιταμίνες, Α, Β, D και Ε, ιχνοστοιχεία και αμινοξέα.

Το λινάρι πολλαπλασιάζεται με σπόρο.

Τα εδάφη στα οποία αναπτύσσεται το λινάρι είναι τα βαριά πηλώδη έως μέσης συστάσεως  που συγκρατούν υγρασία. Επειδή δεν έχει πολύ ανεπτυγμένο ριζικό σύστημα δεν αναπτύσσεται καλά σε αμμώδη εδάφη που δεν συγκρατούν αρκετή υγρασία. Χαρακτηριστικό του φυτού αυτού είναι ότι ανέχεται την αυξημένη αλατότητα του εδάφους. Γενικά αναπτύσσεται καλά σε εδάφη που έχουν καλή στράγγιση με ρΗ γύρω από 6.

Η καλλιέργεια του λιναριού συνήθως εντάσσεται σε μία αμειψισπορά μαζί με σιτηρά ή αραβόσιτο. Μεταξύ δύο διαδοχικών καλλιεργειών λιναριού στο ίδιο χωράφι πρέπει να περνάνε τουλάχιστον 3 χρόνια ώστε να μειώνονται οι κίνδυνοι  από διάφορες ασθένειες εδάφους, όπως είναι η ριζοκτόνια το φουζάριο, κλπ.

Πριν από την σπορά γίνεται ένα όργωμα σε βάθος 25-30 εκατοστά και ένα φρεζάρισμα ώστε να γίνει το έδαφος κατάλληλο για να δεχθεί την σπορά.

Η σπορά γίνεται όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι μεγαλύτερη των 8^ο C, που είναι  στα τέλη Απριλίου με τις αρχές Μαΐου. Η ποσότητα του σπόρου που χρησιμοποιείται είναι 3-4 κιλά το στρέμμα, το δε βάθος της σποράς είναι 2-3,5 εκατοστά.

Το λινάρι είναι μία καλλιέργεια που μπορεί να καλλιεργηθεί και χωρίς άρδευση εφόσον υπάρχει ικανοποιητική υγρασία στο έδαφος λόγω της κανονικής κατανομής των βροχοπτώσεων.  Σε περίπτωση περιοχών που επικρατεί ξηρασία πρέπει να γίνεται άρδευση, στην αρχή μετά το φύτρωμα, στην περίοδο της ανθήσεως και του γεμίσματος των καρπών.

Εφόσον υπάρχει η κατάλληλη ποσότητα αζώτου το λινάρι αναπτύσσεται κανονικά. Αντίθετα οι μεγάλες ποσότητες αζωτούχων λιπασμάτων ευνοούν το πλάγιασμα των φυτών και την ευαισθησία στις ασθένειες. Η βιολογική λίπανση με χλωρή λίπανση ψυχανθών είναι καλή λίπανση για το λινάρι.

Φωσφορική και καλιούχος λίπανση συνήθως δεν γίνεται  εκτός των περιπτώσεων που το έδαφος είναι πολύ ελλειμματικό.

Το λινάρι είναι ευαίσθητο στην έλλειψη  ψευδαργύρου και για αυτό τον λόγο γίνεται λίπανση με θειικό ψευδάργυρο.

Η συγκομιδή

Η συγκομιδή του λιναριού γίνεται όταν πέσουν τα φύλλα του ένα περίπου μήνα μετά την εμφάνιση των ανθέων του.

Ο χρόνος της συγκομιδής εξαρτάται  από τις καιρικές συνθήκες αλλά και από την τελική χρήση του προϊόντος. Σε γενικές γραμμές οι πρώιμες καλλιέργειες αφορούν καλλιέργειες για παραγωγή ινών. Γίνονται  σε περιόδους που οι σπόροι είναι ανώριμοι, ώστε να μεγιστοποιηθεί η παραγωγή των ινών.

Οι όψιμες καλλιέργειες αφορούν την παραγωγή σπόρων αλλά και ινών.

Το λινάρι συγκομίζεται με θερισμό όταν ωριμάσουν το 75% των καψών που αποκτούν ένα χαρακτηριστικό καφέ χρώμα και στην συνέχεια με μία αλωνιστική μηχανή λαμβάνεται ο σπόρος αφού βέβαια έχει μειωθεί η υγρασία ή γίνεται θεριζοαλωνισμός εφόσον η υγρασία των σπόρων έχει πέσει αρκετά.

Η καταπολέμηση των ζιζανίων μπορεί να γίνει με το κατάλληλο ζιζανιοκτόνο ή με μηχανικά μέσα.

Εχθροί και ασθένειες

Το λινάρι προσβάλλεται από διάφορες ασθένειες εδάφους. Οι περισσότερες  από τις νεότερες  ποικιλίες που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι ανθεκτικές στη φουζαρίωση και την σκωρίαση, ενώ σε μερικές ποικιλίες υπάρχει πρόβλημα από την ριζοκτόνια

Οι χρήσεις

Το λινάρι παλαιότερα  καλλιεργούνταν  στην Ελλάδα με στόχο την παραγωγή  αποκλειστικά   των ινών.

Σήμερα, ωστόσο, οι συνθήκες έχουν αλλάξει και η καλλιέργεια του λιναριού έρχεται σαν εναλλακτική καλλιέργεια  σε αντικατάσταση του βαμβακιού  που απαιτεί πολύ νερό αλλά και χημικά φυτοφάρμακα εξαιτίας των εχθρών και ασθενειών  που το προσβάλλουν. Επίσης , το λινάρι φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια έχει ζήτηση  στην παγκόσμια αγορά.
Το λινάρι μπορεί να αξιοποιηθεί με πολλούς τρόπους:

Α) Στην ανθρώπινη κατανάλωση

Από τα αρχαία χρόνια το λινάρι χρησιμοποιήθηκε σαν τρόφιμο αλά και σαν καθαρτικό. Τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ κυκλοφορούν 200 διαφορετικά προϊόντα που περιέχουν λινάρι ή συστατικά λιναριού.  Ο σπόρος του είναι πλούσιος σε δύο πολυακόρεστα λιπαρά οξέα το α-λινολενικό οξύ  (ω-3) και το λινελαικό οξύ (ω-6).

Β) σαν εδώδιμο έλαιο

Χρησιμοποιείται άμεσα σαν εδώδιμο έλαιο σε μικρές ποσότητες, επειδή  λόγω του ότι περιέχει μεγάλη ποσότητα από  πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, οξειδώνεται πολύ εύκολα και δεν μπορεί να διατηρηθεί πολύ. Εξαιρετικά ωφέλιμο, παράλληλα, αποδεικνύεται και το εδώδιμο λινέλαιο το οποίο έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες και βοηθά στην καταπολέμηση της κακής χοληστερίνης, γι’ αυτό και το βρίσκουμε σε όλα τα καταστήματα υγιεινής διατροφής.

Γ) για παραγωγή ινών

Από τα αρχαία χρόνια το λινάρι χρησιμοποιείται για την παραγωγή των ινών. Τα  νεώτερα χρόνια αποτελεί επίσης ένα βασικό φυτό στην ανάπτυξη της κλωστοϋφαντουργίας.  Οι ίνες του παράγονται με επεξεργασία των στελεχών των φυτών με παραμονή τους στο νερό για 10-12 ημέρες.  Στην συνέχεια αποξηραίνονται και με ειδικές μηχανές γίνεται ο αποχωρισμός των ινών από τους βλαστούς. Οι ίνες αποτελούν το 10-20% των βλαστών. Τα νεώτερα χρόνια αναπτύχθηκαν νέες μέθοδοι για τον αποχωρισμό των ινών με την χρήση των κατάλληλων ενζύμων. Οι ίνες του λιναριού διακρίνονται σε κοντές και μακριές. Η μακριά ίνα χρησιμοποιείται για την κατασκευή υψηλής αξίας προϊόντων ενώ η κοντή  χρησιμοποιείται για την κατασκευή προϊόντων μικρότερης αξίας, όπως καλύμματα, στρώματα, τάπητες, κλπ.

Δ) σαν ζωοτροφή

Χρησιμοποιούνται οι σπόροι ολόκληροι ή τα συμπληρώματα λαδιού ή η πίτα από το λινάρι  σαν ζωοτροφές από τα μηρυκαστικά αλλά και από τα κατοικίδια  ζώα (σκυλιά, γάτες). Χρησιμοποιείται σαν ζωοτροφή το έλαιο αναμεμιγμένο με διάφορα άλευρα σιτηρών και δίνεται σαν πρόσθετο του σιτηρεσίου επειδή είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία.

Ε) για βιομηχανική χρήση

Τα έλαια του λιναριού μετά από μία διαδικασία που ονομάζεται «ξήρανση» χρησιμοποιούνται στην παραγωγή βερνικιών, λαδόπανων, μελανιών για εκτυπωτές,  κλπ. Το έλαιο του λιναριού χρησιμοποιείται σαν πρόσθετο σε χρώματα ζωγραφικής. Επίσης χρησιμοποιείται για το λουστράρισμα επίπλων δίνοντας τους στιλπνή και λαμπερή επιφάνεια. Το λινέλαιο χρησιμοποιείται στην παραγωγή υλικών για κάλυψη των δαπέδων.

Παραδοσιακή ιατρική

Αν και σήμερα στην πράξη πολύ λίγο χρησιμοποιείται ο λιναρόσπορος για θεραπευτικούς σκοπούς, κατά το παρελθόν η χρήση του ήταν αρκετά διαδεδομένη. Η παραδοσιακή  ιατρική, χρησιμοποιούσε τους λιναρόσπορους επειδή είχαν γίνει γνωστές οι  φαρμακευτικές ιδιότητες του λιναρόσπορου. Τα τελευταία χρόνια έγιναν πολλές επιστημονικές εργασίες από την  σύγχρονη ιατρική, καθώς και από τη διατροφική έρευνα. Οι έρευνες αυτές κατέδειξαν  την μεγάλη αξία του  λιναρόσπορου και των προϊόντων του ως πολύτιμα διατροφικά-φαρμακευτικά προϊόντα που δικαιώνουν την παραδοσιακή ιατρική. Η  χρήση του λιναρόσπορου σε πυώδη σπυριά υπό μορφή καταπλάσματος ήταν από τις πιο συνηθισμένες φαρμακευτικές του χρήσεις. Σαν υπακτικό, οι σπόροι έχουν και θεραπευτική επίδραση διότι ρυθμίζουν και τακτοποιούν τις κενώσεις. Το αφέψημα κάνει καλό στα βρογχικά, στην πνευμονία, στις πέτρες της χολής, στους ρευματικούς πόνους, καθώς και σε κάθε είδος φλεγμονές.

Οικονομικά στοιχεία

Το κόστος εγκατάστασης είναι γύρω στα 80- 100€ το στρέμμα. Οι αποδόσεις των ποικιλιών του λιναριού που κυκλοφορούν στην αγορά, σήμερα είναι πολύ ικανοποιητικές, φθάνουν τα 200 κιλά σπόρου ανά στρέμμα και οι τιμές που μπορούν να πετύχουν οι καλλιεργητές του είναι ικανοποιητικές.

Σε περίπτωση βιολογικής καλλιέργειας οι τιμές του σπόρου μπορεί να φθάσουν και τα 4€ το κιλό.

Η τιμή του λιναρέλαιου είναι  5 – 7 ευρώ  το λίτρο  για βιομηχανική χρήση και 10 – 15 ευρώ το λίτρο το εδώδιμο λιναρέλαιο.

Από Κάσσανδρος  Γάτσιος

Γεωπόνος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων

Εταιρεία SYMAGRO

Μωσαϊκό: Αρκάδι

Μωσαϊκό: Αρκάδι: http://to-perivoli-tis-kritis.gr/content/%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AC%CE%B4%CE%B9 Kλικ στη φωτογραφία για περισσότερα Αρκάδι ...

Μωσαϊκό: Λικέρ μούρα

Μωσαϊκό: Λικέρ μούρα:   Λικέρ μούρα 1 λιτρο ρακι η κονιακ 1 κιλό μουρα 500 γρ. ζαχαρη 2 ξυλα κανελλας 2 γαρύφαλα 1 μοσχοκαρυδο- Βαζουμε το φρουτο την ζαχ...

Μωσαϊκό: Ι Π Π Ο Φ Α Ε Σ (Η Καλλιέργεια)

Μωσαϊκό: Ι Π Π Ο Φ Α Ε Σ (Η Καλλιέργεια): http://www.back-to-nature.gr/2012/11/blog-post_9136.html Ι Π Π Ο Φ Α Ε Σ (Η Καλλιέργεια)     Το ιπποφαές (Hippophae rha...

Μωσαϊκό: Κρέμα για τις πανάδες από λεμόνι!!!

Μωσαϊκό: Κρέμα για τις πανάδες από λεμόνι!!!: http://www.newsitamea.gr Κρέμα για τις πανάδες από λεμόνι!!! Οι πανάδες που δημιουργούνται στο πρόσωπο μετά το καλοκαίρι ταλαιπωρούν π...