Ο Άγιος Αριστείδης και ο Ναός του στην Τήνο
Η περιώνυμη πόλη των Αθηνών μεγαλούργησε διαμέσου των αιώνων χάρη στους επιφανείς σοφούς, τα λαμπρά οικοδομήματα και την ανάπτυξη των τεχνών, αλλά ακτινοβόλησε και στη μακρόχρονη πορεία της ένδοξης εκκλησιαστικής της ιστορίας με αγιασμένες μορφές, που λαμπρύνουν το πνευματικό της στερέωμα και αποτελούν ευλαβικό καύχημα για κάθε φιλάγιο κάτοικο και επισκέπτη της.
Ανάμεσα στους πνευματικούς αστέρες, που έζησαν στην Αθήνα κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες και αγωνίστηκαν για την εδραίωση και διάδοση της χριστιανικής πίστεως και την κατάρριψη της πολυθεϊστικής θρησκείας των ειδώλων, ξεχωρίζει και ο τιμώμενος στις 13 Σεπτεμβρίου Άγιος Αριστείδης, ο επιφανής και ευγλωττότατος αυτός Αθηναίος φιλόσοφος και πανεύφημος μάρτυς Χριστού, που έμεινε γνωστός στην Εκκλησιαστική Ιστορία και Πατρολογία από την περίφημη απολογία του υπέρ των διωκομένων χριστιανών.
Ο Άγιος Αριστείδης γεννήθηκε στην ένδοξη πόλη των Αθηνών και έδρασε σ’ αυτήν κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα. Υπήρξε επιφανής φιλόσοφος, αφού είχε σπουδάσει κλασική φιλοσοφία στην περίφημη Φιλοσοφική της Σχολή.
Κατά το τελευταίο όμως τέταρτο του 1ου μ.Χ. αιώνα ακτινοβολούσαν στην Αθήνα με το πύρινο χριστοκεντρικό τους κήρυγμα και τη φωτεινή πνευματική τους παρουσία δύο επιφανείς επίσκοποι της πόλεως των Αθηνών, ο Άγιος Ιερόθεος και ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, οι οποίοι καλλιέργησαν στον ευγλωτόττατο φιλόσοφο Αριστείδη την ευσέβεια και την πίστη στον ένα και αληθινό Θεό.
Οι δύο φωτισμένοι ιεράρχες των Αθηνών μεταλαμπάδευσαν τόσο βαθιά τη χριστιανική πίστη στον Αθηναίο φιλόσοφο Αριστείδη, ώστε αργότερα αναδείχθηκε ένθερμος υπερασπιστής του χριστιανισμού και του ήθους των χριστιανών.
Ο Άγιος Αριστείδης έζησε σε μια ιδιαίτερα δύσκολη και κρίσιμη εποχή για την πορεία της Εκκλησίας, αφού ανέλαβε με το περίφημο απολογητικό του έργο να αποδείξει και να θεμελιώσει την ορθότητα και ανωτερότητα της χριστιανικής πίστεως, τις αιώνιες αλήθειες του Ευαγγελίου του Χριστού, το εξαίρετο ήθος των χριστιανών και την άδικη και σκληρή στάση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας απέναντι στους χριστιανούς.
Η συμβολή του Αγίου στην εδραίωση και διάδοση του μηνύματος της χριστιανικής αλήθειας στην «κατείδωλον» πόλη των Αθηνών υπήρξε πολύτιμη και αποφασιστική και ο αγώνας, που έπρεπε να φέρει σε πέρας, ήταν ιδιαίτερα επίπονος και επικίνδυνος, αφού οι ειδωλολάτρες έπρεπε να επηρεαστούν θετικά υπέρ της πίστεως του αληθινού Θεού και να σταματήσει η ιουδαϊκή αμφισβήτηση έναντι του χριστιανισμού.
Κατά το πρώτο τέταρτο του 2ου μ.Χ. αιώνα επισκέφθηκε την Αθήνα και ο Ελληνολάτρης Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός (117 – 138), που πλούτισε και ευεργέτησε την πόλη με μνημειώδη έργα.
Την ίδια στιγμή όμως στη Ρώμη είχε εξαπολύσει σκληρούς διωγμούς εναντίον των χριστιανών και πολλοί ήταν εκείνοι, που βασανίστηκαν ανελέητα και συναριθμήθηκαν στη χορεία των ενδόξων μαρτύρων της πίστεως μας.
Ο κίνδυνος όμως δεν αφορούσε μόνο τους χριστιανούς της Ρώμης, αλλά και των επαρχιών της, όπως ήταν η Αθήνα με την ολιγάριθμη χριστιανική κοινότητα.
Γι’ αυτό και ο σοφός Αθηναίος χριστιανός φιλόσοφος Αριστείδης ανέλαβε σθεναρά την υπεράσπισή τους και έγραψε την αρχαιότερη σωζόμενη απολογία, που έχει τον τίτλο «Περί θεοσεβείας».
Χάρη στην περίφημη αυτή απολογία υπέρ των διωκομένων χριστιανών έχουμε την ιστορική συνάντηση του πνεύματος της ελληνικής φιλοσοφίας με τις ακατάλυτες αλήθειες του χριστιανισμού. Από τη συνάντηση αυτών των δύο διαφορετικών κόσμων θα κρινόταν η μελλοντική συμμετοχή του ανθρώπου στη λατρεία του ενός και αληθινού Θεού ή η προσήλωση και επιστροφή του στην ψεύτικη λατρεία των ειδώλων.
Η απολογία του Αγίου Αριστείδου επιδόθηκε στον αυτοκράτορα Αδριανό (117 – 138) σύμφωνα με τον εκκλησιαστικό ιστορικό Ευσέβιο ή στον διάδοχό του, Αντωνίνο τον Ευσεβή (138 – 161) σύμφωνα με τη συριακή μετάφραση της απολογίας.
Το έργο, που έγραψε ο σοφός και ευγλωττότατος Άγιος Αριστείδης έχοντας πολύ καλή γνώση τόσο της Αγίας Γραφής όσο και των κυρίαρχων φιλοσοφικών ρευμάτων της εποχής του, αρχίζει με τη σαφή διατύπωση του κοσμολογικού στοιχείου για την απόδειξη του αιώνιου, μοναδικού και ακατάληπτου Θεού.
Στη συνέχεια διαιρούνται οι άνθρωποι ανάλογα με τις θρησκευτικές τους αντιλήψεις σε τρία γένη, που είναι οι Εθνικοί (που υποδιαιρούνται σε Χαλδαίους, Έλληνες και Αιγυπτίους), οι Ιουδαίοι και οι Χριστιανοί.
Αφού γίνεται εκτενής αναφορά στις θρησκευτικές αντιλήψεις των ανθρώπων, που πιστεύουν στην αστρολογία, την ελληνική μυθολογία και τη λατρεία των ψεύτικων θεών ζώντας έκλυτο βίο, παρουσιάζεται και προβάλλεται με απλό τρόπο η υπεροχή της διδασκαλίας του χριστιανισμού και το εξαίρετο ήθος των χριστιανών.
Γι’ αυτό και ο Άγιος Αριστείδης προτείνει τη διακοπή των διωγμών εναντίον των χριστιανών και την ανάγκη μελέτης του λόγου του Θεού για όσους αμφιβάλλουν για την ορθότητα της χριστιανικής πίστεως. Ο κύριος σκοπός της απολογίας ήταν να αποκρούσει τις άδικες και αήθεις κατηγορίες, που εκτοξεύονταν εναντίον των χριστιανών και να τονίσει την υπεροχή του χριστιανισμού και του ήθους των χριστιανών έναντι των άλλων θρησκειών.
Η απολογία του Αγίου Αριστείδου εμφανίζεται στη σημερινή εποχή μας περισσότερο επίκαιρη από ποτέ, αφού χάρη στην εύστοχη επιχειρηματολογία, που αναπτύσσει ο Άγιος για τους ψεύτικους θεούς των Ελλήνων και την πλάνη, στην οποία έχουν πέσει, δίνει την πιο δυναμική και αποστομωτική απάντηση στους Έλληνες νεοειδωλολάτρες, που προσπαθούν να αναβιώσουν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα την αρχαία ειδωλολατρική θρησκεία με τελετές και εκδηλώσεις και να απορρίψουν κάθε στοιχείο, που έχει σχέση με τη χριστιανική ζωή και πίστη του λαού μας.
Ο Άγιος Αριστείδης για να στερεωθεί και να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο στην πίστη του και στο διαρκή και επίπονο αγώνα του υπέρ των διωκομένων χριστιανών, αναζήτησε τόπο ήσυχο και απομονωμένο για να αντλήσει δύναμη και να αναζωογονηθεί πνευματικά.
Στον ιστορικό λόφο του Λυκαβηττού ένα κατανυκτικό σπήλαιο, που σώζεται μέχρι σήμερα πλησίον του Ιερού Ναού των Αγίων Ισιδώρων, αποτέλεσε το πνευματικό καταφύγιο και την αέναη πηγή δυνάμεως για τον ένδοξο Αθηναίο Άγιο στις δύσκολες στιγμές του αγώνα του. Στο σπήλαιο αυτό εορτάζεται κατ’ έτος πανηγυρικά η μνήμη του.
Η ακλόνητη πίστη του
Αγίου στον Χριστό και ο διαρκής αγώνας του υπέρ των διωκομένων
χριστιανών και των αληθειών του χριστιανισμού, δημιούργησαν έντονη
δυσφορία και αγανάκτηση στον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό, ο οποίος
αποφάσισε τη δίωξή του.
Ο Άγιος μετέβη στη Ρώμη για να απολογηθεί, αλλά στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου συνέχισε να κηρύττει σταυροθέντα και αναστάντα Χριστό, παρά το πλήθος των βασανιστηρίων, στα οποία υπεβλήθη. Στο τέλος της επίγειας ζωής του, οδηγήθηκε από τους Ρωμαίους στην κοίλη της αγοράς των Αθηνών, όπου αφού τον κρέμασαν, υπέστη τον μαρτυρικό θάνατο δι’ αγχόνης στις 13 Σεπτεμβρίου του 120 ή 134μ.Χ., ημέρα κατά την οποία τιμάται και εορτάζεται η μνήμη του από την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Έτσι ο Άγιος Αριστείδης, για τον οποίο ο Άγιος Ιερώνυμος έγραψε εγκώμιο, που τον εξυψώνει σε ισαπόστολο, συναριθμήθη στους ομολογητές και μάρτυρες του ονόματος του Κυρίου και με τον δι’ αγχόνης μαρτυρικό του θάνατο εδραίωσε το δένδρο της χριστιανικής πίστεως στην ένδοξη πόλη των Αθηνών. Η φλογερή πίστη και το αγωνιστικό του φρόνημα υμνούνται και μέσα από την ακολουθία του, την οποία εποίησε το 1990 ο Μέγας Υμνογράφος της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας Δρ. Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας. Ο ίδιος χαρισματικός υμνογράφος εποίησε το 2006 Παρακλητικό Κανόνα και το 2009 Χαιρετιστηρίους Οίκους προς τιμήν του Αγίου.
Ο Άγιος μετέβη στη Ρώμη για να απολογηθεί, αλλά στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου συνέχισε να κηρύττει σταυροθέντα και αναστάντα Χριστό, παρά το πλήθος των βασανιστηρίων, στα οποία υπεβλήθη. Στο τέλος της επίγειας ζωής του, οδηγήθηκε από τους Ρωμαίους στην κοίλη της αγοράς των Αθηνών, όπου αφού τον κρέμασαν, υπέστη τον μαρτυρικό θάνατο δι’ αγχόνης στις 13 Σεπτεμβρίου του 120 ή 134μ.Χ., ημέρα κατά την οποία τιμάται και εορτάζεται η μνήμη του από την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Έτσι ο Άγιος Αριστείδης, για τον οποίο ο Άγιος Ιερώνυμος έγραψε εγκώμιο, που τον εξυψώνει σε ισαπόστολο, συναριθμήθη στους ομολογητές και μάρτυρες του ονόματος του Κυρίου και με τον δι’ αγχόνης μαρτυρικό του θάνατο εδραίωσε το δένδρο της χριστιανικής πίστεως στην ένδοξη πόλη των Αθηνών. Η φλογερή πίστη και το αγωνιστικό του φρόνημα υμνούνται και μέσα από την ακολουθία του, την οποία εποίησε το 1990 ο Μέγας Υμνογράφος της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας Δρ. Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας. Ο ίδιος χαρισματικός υμνογράφος εποίησε το 2006 Παρακλητικό Κανόνα και το 2009 Χαιρετιστηρίους Οίκους προς τιμήν του Αγίου.
Πολλοί αγιογράφοι, με
πρώτο τον κορυφαίο Φώτη Κόντογλου, έχουν ιστορήσει τη μορφή του Αγίου σε
ναούς και μοναστήρια της πατρίδος μας. Περίτεχνη είναι και η διά χειρός
Παναγιώτου Μαρκοπούλου φορητή εικόνα του Αγίου Αριστείδου, η οποία
φυλάσσεται στον ιστορικό και περικαλλή Ιερό Ναό της Κοιμήσεως Θεοτόκου
Χρυσοσπηλαιωτίσσης οδού Αιόλου Αθηνών.
Αντίγραφο της εικόνος κατέχει η οικογένεια του αειμνήστου Αθηναίου ζωγράφου Αριστείδου Περιστέρη, ο οποίος μας διέσωσε την ευσεβή προφορική παράδοση για το σπήλαιο του Αγίου Αριστείδου στον ιστορικό λόφο του Λυκαβηττού.
Αντίγραφο της εικόνος κατέχει η οικογένεια του αειμνήστου Αθηναίου ζωγράφου Αριστείδου Περιστέρη, ο οποίος μας διέσωσε την ευσεβή προφορική παράδοση για το σπήλαιο του Αγίου Αριστείδου στον ιστορικό λόφο του Λυκαβηττού.
Η διάδοση του ονόματος
του Αγίου Αριστείδου σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια συντέλεσε και
στη διάδοση της τιμής του με την ανέγερση ιερών ναών επ’ ονόματί του σε
διάφορες περιοχές της πατρίδος μας.
Η τιμή του Αθηναίου Αγίου ξεκίνησε το 1986 από την Κρήτη, όπου ο άγιος τιμάται με τρεις ναούς (Ζερβιανά Κισάμου, Ανώγεια Μυλοποτάμου, Στύλος Αποκορώνου).
Στη συνέχεια η τιμή του εξαπλώθηκε στις Κυκλάδες και συγκεκριμένα στη Σαντορίνη. Στο πανέμορφο αυτό κυκλαδίτικο νησί εγκαινιάσθηκε το 1999 ο περικαλλής ιερός ναός του Αγίου, που αποτελεί κατ’ έτος επίκεντρο λαμπρών εορταστικών εκδηλώσεων, καθιστώντας το ετήσιο πανηγύρι στη μνήμη του θεσμό για τη Σαντορίνη.
Αλλά η τιμή του Αγίου άρχισε σιγά σιγά να διαδίδεται και στην περιοχή της Ρούμελης, όπου ναοί αφιερωμένοι στον Άγιο Αριστείδη υπάρχουν στην πόλη του Καρπενησίου και στην Αρκίτσα Φθιώτιδος, ενώ ο Άγιος τιμάται και στην ενορία του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου στη συνοικία Γαρδικάκι των Τρικάλων.
Η τιμή του Αθηναίου Αγίου ξεκίνησε το 1986 από την Κρήτη, όπου ο άγιος τιμάται με τρεις ναούς (Ζερβιανά Κισάμου, Ανώγεια Μυλοποτάμου, Στύλος Αποκορώνου).
Στη συνέχεια η τιμή του εξαπλώθηκε στις Κυκλάδες και συγκεκριμένα στη Σαντορίνη. Στο πανέμορφο αυτό κυκλαδίτικο νησί εγκαινιάσθηκε το 1999 ο περικαλλής ιερός ναός του Αγίου, που αποτελεί κατ’ έτος επίκεντρο λαμπρών εορταστικών εκδηλώσεων, καθιστώντας το ετήσιο πανηγύρι στη μνήμη του θεσμό για τη Σαντορίνη.
Αλλά η τιμή του Αγίου άρχισε σιγά σιγά να διαδίδεται και στην περιοχή της Ρούμελης, όπου ναοί αφιερωμένοι στον Άγιο Αριστείδη υπάρχουν στην πόλη του Καρπενησίου και στην Αρκίτσα Φθιώτιδος, ενώ ο Άγιος τιμάται και στην ενορία του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου στη συνοικία Γαρδικάκι των Τρικάλων.
Όμως ιερός ναός του
Αγίου Αριστείδου υπάρχει και στο ευλογημένο νησί της Μεγαλόχαρης, στην
Ιερά Νήσο Τήνο, για τον οποίο θα γίνει ιδιαίτερη μνεία παρακάτω λόγω της
θαυμαστής αποκάλυψής του στον γράφοντα τις γραμμές αυτές, στις 13
Σεπτεμβρίου 2010, ανήμερα δηλαδή της εορτής του Αγίου!!!
Ο ιερός ναός του Αγίου
Αριστείδου της Ιεράς Νήσου Τήνου ανεγέρθηκε το 2007 από την οικογένεια
του κ. Αντωνίου Βίδου, κατοίκου του χωριού Στενή, εις μνήμην του πατρός
του Αριστείδου και βρίσκεται στην περιοχή του Τσικνιά και σε απόσταση
τριών χιλιομέτρων από το χωριό Στενή.
Τα θυρανοίξια του ναού τελέσθηκαν στις 12 Σεπτεμβρίου 2007, παραμονή της εορτής του Αγίου, με τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου κ. Δωροθέου Β΄, παρουσία του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Ιακώβου Σέττα, του Αρχιερατικού Επιτρόπου Τήνου, Αιδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Φανερού και πλήθους κόσμου.
Τα θυρανοίξια του ναού τελέσθηκαν στις 12 Σεπτεμβρίου 2007, παραμονή της εορτής του Αγίου, με τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου κ. Δωροθέου Β΄, παρουσία του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Ιακώβου Σέττα, του Αρχιερατικού Επιτρόπου Τήνου, Αιδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Φανερού και πλήθους κόσμου.
«Θαυμαστός ο Θεός εν
τοις αγίοις Αυτού» και θαυμαστός υπήρξε στον γράφοντα ο τρόπος της
αποκάλυψης του ναού του Αγίου της Τήνου, όπως εξιστορείται παρακάτω:
Τον Μάρτιο του 2009
συνάντησα σε γραφείο της Ιεράς Συνόδου στην Αθήνα τον Σεβασμιώτατο
Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωροθέο Β΄.
Ο αρμόδιος του γραφείου μίλησε με επαινετικά λόγια για το βιβλίο του Αγίου Αριστείδου, το οποίο έχω συγγράψει και επιμεληθεί, και από την πλευρά μου ευχήθηκα στον επίσκοπο να αποκτήσει στο μέλλον η πολυνησιακή του μητρόπολη έναν ναό στο όνομα του Αγίου.
Έκπληκτος έλαβα τότε την απάντηση ότι ήδη υπάρχει ναός του Αγίου και μάλιστα έχουν τελεσθεί και τα θυρανοίξιά του! Στην ερώτηση μου σε ποιο νησί βρίσκεται ο ναός, μου δόθηκε η απάντηση στη Μύκονο. Επικοινώνησα στη συνέχεια με τον Αρχιερατικό Επίτροπο Μυκόνου, π. Βασίλειο Τζανιδάκη, ο οποίος με διαβεβαίωσε ότι ναός με τέτοιο όνομα δεν υπάρχει στο νησί.
Επιπλέον με ενημέρωσε ότι πρόσφατα τελέσθηκαν στη Μύκονο τα θυρανοίξια του ναού του Αγίου Αρσενίου του εν Πάρῳ. Από την πληροφορία αυτή συμπέρανα, ότι πιθανόν ο επίσκοπος να έκανε σύγχυση του ονόματος του Αγίου Αριστείδου με αυτό του Αγίου Αρσενίου. Άλλωστε και στο ενημερωτικό περιοδικό «Θαλασσοπούλια», το οποίο εκδίδεται στη Μύκονο με πρωτοβουλία του π. Πέτρου Μαραγκού και καλύπτει με πλούσιο φωτογραφικό υλικό μεγάλο μέρος της λειτουργικής δραστηριότητος του επισκόπου, ουδέποτε υπήρξε αναφορά σε θυρανοίξια ναού του Αγίου Αριστείδου στην περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Σύρου.
Αργότερα και στα πλαίσια των αγιολογικών μελετών μου αναζήτησα στην Τήνο την ύπαρξη ή μη ναών αφιερωμένων σε συγκεκριμένους αγίους. Για το θέμα αυτό βρήκα σημαντικές πληροφορίες στο βιβλίο της Μαρίας Βιδάλη «Γη και χωριό – Τα εξωκκλήσια της Τήνου» (Εκδόσεις futura, Αθήνα 2009), στο οποίο γίνεται απογραφή όλων των ορθοδόξων και καθολικών ναϋδρίων του νησιού μέχρι το 1974. Φυσικά μία τέτοια παλιά απογραφή δεν θα ήταν δυνατόν να συμπεριλαμβάνει τον νεοανεγερθέντα ναό του Αγίου Αριστείδου.
Ο αρμόδιος του γραφείου μίλησε με επαινετικά λόγια για το βιβλίο του Αγίου Αριστείδου, το οποίο έχω συγγράψει και επιμεληθεί, και από την πλευρά μου ευχήθηκα στον επίσκοπο να αποκτήσει στο μέλλον η πολυνησιακή του μητρόπολη έναν ναό στο όνομα του Αγίου.
Έκπληκτος έλαβα τότε την απάντηση ότι ήδη υπάρχει ναός του Αγίου και μάλιστα έχουν τελεσθεί και τα θυρανοίξιά του! Στην ερώτηση μου σε ποιο νησί βρίσκεται ο ναός, μου δόθηκε η απάντηση στη Μύκονο. Επικοινώνησα στη συνέχεια με τον Αρχιερατικό Επίτροπο Μυκόνου, π. Βασίλειο Τζανιδάκη, ο οποίος με διαβεβαίωσε ότι ναός με τέτοιο όνομα δεν υπάρχει στο νησί.
Επιπλέον με ενημέρωσε ότι πρόσφατα τελέσθηκαν στη Μύκονο τα θυρανοίξια του ναού του Αγίου Αρσενίου του εν Πάρῳ. Από την πληροφορία αυτή συμπέρανα, ότι πιθανόν ο επίσκοπος να έκανε σύγχυση του ονόματος του Αγίου Αριστείδου με αυτό του Αγίου Αρσενίου. Άλλωστε και στο ενημερωτικό περιοδικό «Θαλασσοπούλια», το οποίο εκδίδεται στη Μύκονο με πρωτοβουλία του π. Πέτρου Μαραγκού και καλύπτει με πλούσιο φωτογραφικό υλικό μεγάλο μέρος της λειτουργικής δραστηριότητος του επισκόπου, ουδέποτε υπήρξε αναφορά σε θυρανοίξια ναού του Αγίου Αριστείδου στην περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Σύρου.
Αργότερα και στα πλαίσια των αγιολογικών μελετών μου αναζήτησα στην Τήνο την ύπαρξη ή μη ναών αφιερωμένων σε συγκεκριμένους αγίους. Για το θέμα αυτό βρήκα σημαντικές πληροφορίες στο βιβλίο της Μαρίας Βιδάλη «Γη και χωριό – Τα εξωκκλήσια της Τήνου» (Εκδόσεις futura, Αθήνα 2009), στο οποίο γίνεται απογραφή όλων των ορθοδόξων και καθολικών ναϋδρίων του νησιού μέχρι το 1974. Φυσικά μία τέτοια παλιά απογραφή δεν θα ήταν δυνατόν να συμπεριλαμβάνει τον νεοανεγερθέντα ναό του Αγίου Αριστείδου.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2010
η εορτή του Αγίου Αριστείδου με βρήκε στη Σαντορίνη προσκεκλημένος για
δεύτερη φορά στη μεγάλη πανήγυρη του εκεί ιερού ναού. Αργά το βράδυ
μεταξύ των άλλων ευχετηρίων τηλεφωνημάτων και μηνυμάτων δέχθηκα και τις
ευχές του τηνιακής καταγωγής π. Πέτρου Μαραγκού, εφημερίου του Ιερού
Μητροπολιτικού Ναού Ζωοδόχου Πηγής Μυκόνου, ο οποίος μου ανέφερε ότι την
ημέρα εκείνη είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον ιερέα αδελφό του, π.
Νικόλαο Μαραγκό, εφημέριο του χωριού Στενή της Τήνου. Κατά τη συνομιλία
τους αυτή ο π. Νικόλαος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι την ημέρα εκείνη είχε
λειτουργήσει στο εκκλησάκι του Αγίου Αριστείδου, που βρίσκεται έξω από
το χωριό Στενή!!!
Μετά από αυτή την
αποκάλυψη δοξάζω τον Θεό και ευχαριστώ τον προστάτη μου άγιο, τον Άγιο
Αριστείδη, ο οποίος με αξίωσε ανήμερα της εορτής του να μου αποκαλύψει
τον ναό του στο ευλογημένο νησί της Τήνου.
Η παραπάνω εξιστόρηση
αποκαλύπτει και αποδεικνύει περίτρανα και χωρίς αμφιβολίες την ύπαρξη
του Θεού και των αγίων Του, όταν η επίκληση του ονόματός Του γίνεται με
καθαρή καρδιά και όταν υπάρχει μέσα μας βαθιά πίστη και ευλάβεια!
Μετά τη θαυμαστή
αποκάλυψη του ναού του Αγίου Αριστείδου της Ιεράς Νήσου Τήνου, αποφάσισα
να επισκεφθώ τον ναό και να προσκυνήσω ευλαβικά τον προστάτη μου άγιο,
παράλληλα δε να φωτογραφίσω το εκκλησάκι και τη γύρω περιοχή υπό καλές
καιρικές συνθήκες.
Όμως ο εφημέριος του χωριού Στενή, π. Νικόλαος Μαραγκός, ο εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Πύργου Τήνου, π. Ευάγγελος Βελούδιος, ο οποίος περιέρχεται συχνά τα πολυπληθή εξωκκλήσια του νησιού, αλλά και ο ιδιοκτήτης του ναού, κ. Αντώνιος Βίδος, με ενημέρωσαν ότι η περιοχή του Τσικνιά, στην οποία βρίσκεται ο ναός του Αγίου Αριστείδου, καταλαμβάνεται τις περισσότερες φορές από καταχνιά και σύννεφα και είναι σπάνιο να φωτογραφηθεί ο ναός σε ηλιόλουστο και φωτεινό τοπίο. Άλλωστε και στον Τουριστικό Οδηγό της Τήνου του Στυλιανού Λαγουρού (Εκδόσεις Τήνος) καταγράφεται ο Τσικνιάς, το υψηλότερο βουνό του νησιού, ως πάντα «νεφοσκεπής».
Όμως ο εφημέριος του χωριού Στενή, π. Νικόλαος Μαραγκός, ο εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Πύργου Τήνου, π. Ευάγγελος Βελούδιος, ο οποίος περιέρχεται συχνά τα πολυπληθή εξωκκλήσια του νησιού, αλλά και ο ιδιοκτήτης του ναού, κ. Αντώνιος Βίδος, με ενημέρωσαν ότι η περιοχή του Τσικνιά, στην οποία βρίσκεται ο ναός του Αγίου Αριστείδου, καταλαμβάνεται τις περισσότερες φορές από καταχνιά και σύννεφα και είναι σπάνιο να φωτογραφηθεί ο ναός σε ηλιόλουστο και φωτεινό τοπίο. Άλλωστε και στον Τουριστικό Οδηγό της Τήνου του Στυλιανού Λαγουρού (Εκδόσεις Τήνος) καταγράφεται ο Τσικνιάς, το υψηλότερο βουνό του νησιού, ως πάντα «νεφοσκεπής».
Την επιθυμία μου να
προσκυνήσω στον ναό του προστάτου μου αγίου, σκέφθηκα να εκπληρώσω
επισκεπτόμενος την Τήνο το διήμερο 29-30 Ιανουαρίου 2011 επ’ ευκαιρία
της εορτής της Ευρέσεως της Ιεράς Εικόνος της Μεγαλόχαρης.
Όμως λόγω άσχημων καιρικών συνθηκών το ταξίδι ματαιώθηκε. Αποφάσισα τότε να πραγματοποιήσω την προσκυνηματική επίσκεψή μου στις 25 Μαρτίου 2011 επ’ ευκαιρία της μεγάλης πανηγύρεως του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Όμως η αιφνίδια εισαγωγή συγγενούς μου σε νοσοκομείο και η πολύωρη χειρουργική επέμβαση, στην οποία υποβλήθηκε, ματαίωσε για δεύτερη φορά το ταξίδι.
Τότε αποφάσισα να μεταβώ στην Τήνο κατά τη διάρκεια της Εβδομάδος της Διακαινησίμου, δεδομένου ότι για την Τετάρτη της Διακαινησίμου βρήκα σε εξαιρετικά χαμηλή τιμή εισιτήριο στη διαδρομή Ραφήνα -Τήνος και μάλιστα με ταχύπλοο πλοίο. Όμως οι άστατες καιρικές συνθήκες δεν επέτρεψαν για μία ακόμη φορά το ταξίδι.
Μάλιστα σε τηλεφωνική επικοινωνία μου με τον π. Νικόλαο Μαραγκό με ενημέρωσε, ότι μέχρι στιγμής η οικογένεια του κ. Αντωνίου Βίδου δεν έχει αποφασίσει ποια ημέρα κατά την περίοδο από τη Δευτέρα της Διακαινησίμου μέχρι και την εορτή της Αποδόσεως του Πάσχα θα τελέσει Θεία Λειτουργία ή Εσπερινό στον ναό του Αγίου Αριστείδου. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί, ότι στην Τήνο υπάρχει το παλαιό λατρευτικό έθιμο να λειτουργούνται όλα τα εξωκκλήσια μία ημέρα κατά τη διάρκεια της μεταπασχαλινής περιόδου.
Όμως λόγω άσχημων καιρικών συνθηκών το ταξίδι ματαιώθηκε. Αποφάσισα τότε να πραγματοποιήσω την προσκυνηματική επίσκεψή μου στις 25 Μαρτίου 2011 επ’ ευκαιρία της μεγάλης πανηγύρεως του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Όμως η αιφνίδια εισαγωγή συγγενούς μου σε νοσοκομείο και η πολύωρη χειρουργική επέμβαση, στην οποία υποβλήθηκε, ματαίωσε για δεύτερη φορά το ταξίδι.
Τότε αποφάσισα να μεταβώ στην Τήνο κατά τη διάρκεια της Εβδομάδος της Διακαινησίμου, δεδομένου ότι για την Τετάρτη της Διακαινησίμου βρήκα σε εξαιρετικά χαμηλή τιμή εισιτήριο στη διαδρομή Ραφήνα -Τήνος και μάλιστα με ταχύπλοο πλοίο. Όμως οι άστατες καιρικές συνθήκες δεν επέτρεψαν για μία ακόμη φορά το ταξίδι.
Μάλιστα σε τηλεφωνική επικοινωνία μου με τον π. Νικόλαο Μαραγκό με ενημέρωσε, ότι μέχρι στιγμής η οικογένεια του κ. Αντωνίου Βίδου δεν έχει αποφασίσει ποια ημέρα κατά την περίοδο από τη Δευτέρα της Διακαινησίμου μέχρι και την εορτή της Αποδόσεως του Πάσχα θα τελέσει Θεία Λειτουργία ή Εσπερινό στον ναό του Αγίου Αριστείδου. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί, ότι στην Τήνο υπάρχει το παλαιό λατρευτικό έθιμο να λειτουργούνται όλα τα εξωκκλήσια μία ημέρα κατά τη διάρκεια της μεταπασχαλινής περιόδου.
Το πολυπόθητο ταξίδι μου
στην Τήνο σκέφθηκα να πραγματοποιήσω την Κυριακή 8 Μαΐου 2011, αφού
είχα ήδη ενημερωθεί για τις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες που θα
επικρατούσαν. Όμως οικογενειακές υποχρεώσεις με ανάγκασαν να μείνω και
πάλι στην Αθήνα.
Τότε αποφάσισα να μεταβώ στην Τήνο το Σάββατο 14 Μαΐου 2011 χωρίς άλλη αναβολή. Γι’ αυτό τον λόγο την Παρασκευή 13 Μαΐου επικοινώνησα τηλεφωνικά με την οικογένεια του κ. Αντωνίου Βίδου για να την ενημερώσω για την επίσκεψή μου στο νησί.
Ο κ. Βίδος χάρηκε ιδιαίτερα για την πρόθεσή μου να έρθω στην Τήνο στις 14 Μαΐου, επειδή την ημέρα εκείνη είχε προγραμματίσει να πραγματοποιηθεί στο εκκλησάκι του Αγίου Αριστείδου η για το έτος 2011 καθιερωμένη μεταπασχαλινή εορτή με την τέλεση Πανηγυρικού Εσπερινού και την παράθεση πλουσιώτατης τράπεζας στους παρευρισκόμενους πιστούς!!!
Τότε αποφάσισα να μεταβώ στην Τήνο το Σάββατο 14 Μαΐου 2011 χωρίς άλλη αναβολή. Γι’ αυτό τον λόγο την Παρασκευή 13 Μαΐου επικοινώνησα τηλεφωνικά με την οικογένεια του κ. Αντωνίου Βίδου για να την ενημερώσω για την επίσκεψή μου στο νησί.
Ο κ. Βίδος χάρηκε ιδιαίτερα για την πρόθεσή μου να έρθω στην Τήνο στις 14 Μαΐου, επειδή την ημέρα εκείνη είχε προγραμματίσει να πραγματοποιηθεί στο εκκλησάκι του Αγίου Αριστείδου η για το έτος 2011 καθιερωμένη μεταπασχαλινή εορτή με την τέλεση Πανηγυρικού Εσπερινού και την παράθεση πλουσιώτατης τράπεζας στους παρευρισκόμενους πιστούς!!!
Με άλλα λόγια ο Άγιος
Αριστείδης, αφού με αξίωσε να μου αποκαλύψει τον ναό του στην Τήνο
ανήμερα της εορτής του, με αξίωσε να έρθω προσκυνητής στον ναό του μετά
από αλλεπάλληλες αναβολές την ημέρα της τέλεσης της μεταπασχαλινής
εορτής, χωρίς να το γνωρίζω και χωρίς να έχω κάποια ενημέρωση από
πριν!!!
Η δεύτερη αυτή θαυμαστή αποκάλυψη γέμισε την ψυχή μου με συγκίνηση και δέος για τα θαύματα, τα οποία επιτελεί με τη χάρη του Θεού ο Άγιος Αριστείδης. Το μόνο που με προβλημάτιζε ήταν, ότι ο καιρός στην περιοχή του Τσικνιά ήταν συννεφιασμένος και ψυχρός, σύμφωνα με την ενημέρωση που είχα την Παρασκευή από την οικογένεια του κ. Βίδου.
Η δεύτερη αυτή θαυμαστή αποκάλυψη γέμισε την ψυχή μου με συγκίνηση και δέος για τα θαύματα, τα οποία επιτελεί με τη χάρη του Θεού ο Άγιος Αριστείδης. Το μόνο που με προβλημάτιζε ήταν, ότι ο καιρός στην περιοχή του Τσικνιά ήταν συννεφιασμένος και ψυχρός, σύμφωνα με την ενημέρωση που είχα την Παρασκευή από την οικογένεια του κ. Βίδου.
Το πρωί του Σαββάτου 14
Μαΐου αναχώρησα με αίθριο καιρό από τη Ραφήνα για την Τήνο έχοντας όμως
ανησυχία για την πιθανή αλλαγή του καιρού. Όμως ο προστάτης μου άγιος
θαυματούργησε για μια ακόμη φορά. Φτάνοντας στο λιμάνι της Τήνου ο
καιρός ήταν αίθριος και ο ουρανός ήταν καταγάλανος χωρίς σύννεφα.
Η ηλιόλουστη και φωτεινή αυτή ατμόσφαιρα δεν επικρατούσε μόνο στην περιοχή της Χώρας, αλλά και στην πάντα «νεφοσκεπή» περιοχή του Τσικνιά!!! Μάλιστα σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων του νησιού, το Σάββατο 14 Μαΐου 2011 ήταν η πρώτη πραγματικά ηλιόλουστη και ανοιξιάτικη ημέρα μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα!
Έτσι όταν έφτασα στο πανέμορφο εκκλησάκι του θαυματουργού Αγίου Αριστείδου με την υπέροχη θέα στη Μύκονο, το βρήκα λουσμένο μέσα στο άπλετο φως του ήλιου και μέσα στην απερίγραπτη ομορφιά της ανοιξιάτικης φύσης της Τήνου, έτοιμο και με ανοιχτή την πόρτα να δεχθεί τους ευλαβείς χριστιανούς για να γιορτάσουν το χαρμόσυνο και σωτήριο μήνυμα της λαμπροφόρου Αναστάσεως του Χριστού μας, αλλά και για να διατρανώσουν την πίστη τους στη ζωντανή και αναμφισβήτητη ύπαρξη του Θεού και στη θαυματουργική δύναμη των αγίων Του!
Η ηλιόλουστη και φωτεινή αυτή ατμόσφαιρα δεν επικρατούσε μόνο στην περιοχή της Χώρας, αλλά και στην πάντα «νεφοσκεπή» περιοχή του Τσικνιά!!! Μάλιστα σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων του νησιού, το Σάββατο 14 Μαΐου 2011 ήταν η πρώτη πραγματικά ηλιόλουστη και ανοιξιάτικη ημέρα μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα!
Έτσι όταν έφτασα στο πανέμορφο εκκλησάκι του θαυματουργού Αγίου Αριστείδου με την υπέροχη θέα στη Μύκονο, το βρήκα λουσμένο μέσα στο άπλετο φως του ήλιου και μέσα στην απερίγραπτη ομορφιά της ανοιξιάτικης φύσης της Τήνου, έτοιμο και με ανοιχτή την πόρτα να δεχθεί τους ευλαβείς χριστιανούς για να γιορτάσουν το χαρμόσυνο και σωτήριο μήνυμα της λαμπροφόρου Αναστάσεως του Χριστού μας, αλλά και για να διατρανώσουν την πίστη τους στη ζωντανή και αναμφισβήτητη ύπαρξη του Θεού και στη θαυματουργική δύναμη των αγίων Του!
Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος
Εκπαιδευτικός
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Θεοδωροπούλου Αριστείδου Γ., Ο Άγιος Αριστείδης, Εκδόσεις Νεκτάριος Παναγόπουλος, Α΄ Έκδοση, Αθήνα 2008.
Εικόνες
1. Ο Ιερός Ναός του
Αγίου Αριστείδου της Ιεράς Νήσου Τήνου είναι κτισμένος με ιδιαίτερη
επιμέλεια και σύμφωνα με την παραδοσιακή τηνιακή εκκλησιαστική
αρχιτεκτονική.
2. Φορητή εικόνα του
Αγίου Αριστείδου δια χειρός Κ. Πετράκη. Ανήκει στην ιδιωτική συλλογή του
εκπαιδευτικού συγγραφέως κ. Αριστείδου Θεοδωρόπουλου.
3. Τοιχογραφία του Αγίου Αριστείδου δια χειρός Γ. Παπασταματίου στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού Θεοτόκου Χαλκίδος.
4. Φορητή εικόνα του Αγίου Αριστείδου δια χειρός Μαρίας Νασιώκα - Αποστολάκη. Φυλάσσεται στον ομώνυμο Ιερό Ναό της Τήνου.
5. Τοιχογραφία του Αγίου Αριστείδου δια χειρός Νικολάου Μπρισνόβαλη στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Πεντέλης.
6. Ο φιλάγιος επισκέπτης
και προσκυνητής του ναού του Αγίου Αριστείδου της Τήνου διαπιστώνει
εισερχόμενος στον ναό τη βαθιά ευσέβεια και αγάπη των Τηνίων στον Θεό
και τους αγίους Του.
7. Το προσεγμένο και γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Αριστείδου στην περιοχή του Τσικνιά αναμένει κάθε χρόνο το διήμερο 12 - 13 Σεπτεμβρίου τους φιλέορτους και φιλάγιους χριστιανούς για να τιμήσουν πανηγυρικά τον Άγιο Αριστείδη.
8. Ο Ιερός Ναός του Αγίου Αριστείδου στην Ιερά Νήσο Τήνο. Βρίσκεται σε απόσταση τριών χιλιομέτρων από το χωριό Στενή.
9. Το εκκλησάκι του Αγίου Αριστείδου της Ιεράς Νήσου Τήνου προσφέρει θαυμάσια θέα προς το κοσμοπολίτικο νησί της Μυκόνου.
10. Άποψη από το εσωτερικό του Ιερού Ναού του Αγίου Αριστείδου της Ιεράς Νήσου Τήνου.
ΑΡΙΣΤΕΙΔΙΑ 2012
(2. Ο Άγιος Αριστείδης και ο ναός του στην Τήνο)