Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013

Μάχη Μαραθώνα - Όλες οι άγνωστες λεπτομέρειες

http://arxaia-ellinika.blogspot.gr/2013/10/maxh-marathwna-oles-oi-agnwstes-leptomereies.html

Μάχη Μαραθώνα - Όλες οι άγνωστες λεπτομέρειες

Τι ώρα ξεκίνησε η μάχη του Μαραθώνα- πρωί, όπως οι περισσότερες μάχες στην αρχαιότητα - ή απόγευμα; Ποιον δρόμο επέλεξαν οι Αθηναίοι για να φθάσουν στο πεδίο της μάχης;
Πόσους μαχητές διέθεταν οι Έλληνες και πόσους στρατιώτες οι Πέρσες; Πήραν μέρος και οι δούλοι; Πόσο χρόνο κράτησε η μάχη που έκρινε την τύχη όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης; Ποια ήταν η στρατηγική της επίθεσης;
Πόσοι ήσαν οι νεκροί εκατέρωθεν; Πού τάφηκαν οι πεσόντες Αθηναίοι; Πόσοι αγγελιοφόροι μετέφεραν το μήνυμα της νίκης στην Αθήνα; Ποια ήταν τα αναθήματα της νίκης;
Τι ώρα ξεκίνησε η μάχη του Μαραθώνα- πρωί, όπως οι περισσότερες μάχες στην αρχαιότητα - ή απόγευμα; Ποιον δρόμο επέλεξαν οι Αθηναίοι για να φθάσουν στο πεδίο της μάχης;
Σε αυτά και σε άλλα τόσα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει το βιβλίο με τίτλο «Η μάχη του Μαραθώνα» και υπότιτλο «Ιστορική και τοπογραφική προσέγγιση», του φιλόλογου, ιστορικού και αρχαιολόγου Χρήστου Διονυσόπουλου, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καπόν.
Σε αυτή την έκδοση μεγάλου σχήματος 217 σελίδων, ο συγγραφέας, αφού μελέτησε 669 συγγραφείς, 913 άρθρα και βιβλία , αποτολμά να συμπληρώσει τα κενά που άφησε για τη μεγάλη μάχη ο Ηρόδοτος στην Ιστορία του.
Ο μελετητής παραθέτει όλες τις μαρτυρίες της αρχαιότητας αλλά και της νεοτερικότητας, όλα τις πηγές, όλες τις εκτιμήσεις , όλα τα ενδεχόμενα, όλες τις ερμηνείες και, όταν έχει δεμένη την δική του εκδοχή, καταλήγει στο συμπέρασμά του.
Είναι ένα πόνημα που διδάσκει ιστορία και ερευνητική μεθοδολογία: Με βάση τη χρονολόγηση από το αττικό και σπαρτιατικό ημερολόγιο, στις 2 Σεπτεμβρίου του 490 π.Χ. το απόγευμα οι Πέρσες άρχισαν την απόβαση αφού το πρωί της ίδιας μέρας συνήλθε στην Αθήνα η Εκκλησία του Δήμου και αποφάσισε να σταλεί έκκληση βοήθειας από τους Σπαρτιάτες.
Στις 3 Σεπτεμβρίου το πρωί έφθασε στη Σπάρτη ο Φειδιππίδης μεταφέροντας το αίτημα των Αθηναίων , ενώ το απόγευμα έφθασαν οι Πλαταιείς.
Στις 5 Σεπτεμβρίου ενημερώθηκαν οι στρατηγοί για την σπαρτιατική απάντηση, στις 9 Σεπτεμβρίου είχε πανσέληνο, στις 10 Σεπτεμβρίου το απόγευμα αναχώρησαν οι Σπαρτιάτες για τη μάχη, στις 12 Σεπτεμβρίου το απόγευμα προς το δειλινό έγινε η μεγάλη μάχη. Και στις 14 Σεπτεμβρίου το απόγευμα έφθασαν οι Λακεδαιμόνιοι όταν οι Αθηναίοι είχαν κατατροπώσει τον εχθρό…
Ιστορικοί της ρωμαϊκής εποχής πληροφορούν ότι οι Πέρσες παρέταξαν περίπου 100.000 πεζούς και 10.000 ιππείς, γεγονός που συνάδει με το επίγραμμα του Σιμωνίδη για 90.000 ηττημένους Μήδους
Ο Ηρόδοτος δεν αναφέρεται στον αριθμό των δυνάμεων εκάστης πλευράς- ίσως για να μην υιοθετήσει τις υπερβολές της αθηναϊκής παράδοσης, επισημαίνει ο συγγραφέας. Ωστόσο άλλοι ιστορικοί της ρωμαϊκής εποχής πληροφορούν ότι οι Πέρσες παρέταξαν περίπου 100.000 πεζούς και 10.000 ιππείς, γεγονός που συνάδει με το επίγραμμα του Σιμωνίδη για 90.000 ηττημένους Μήδους.
Επειδή ο περσικός κίνδυνος απειλούσε την ύπαρξη όλων- ελεύθερων και μη- οι Αθηναίοι , με απόφαση της Εκκλησίας του Δήμου, ψήφισαν την απελευθέρωση των δούλων και τους επιστράτευσαν υιοθετώντας πρόταση του Μιλτιάδη.
Πολλοί από τους δούλους ήταν πρώην αιχμάλωτοι πολέμων και άρα διέθεταν πολεμική πείρα , επιπλέον δε οι «οικογενείς» είχαν δεδομένη την αφοσίωσή τους κυρίους τους οπότε ήταν φυσικό να θεωρηθούν έμπιστοι. Αντιθέτως, δεν επιστρατεύθηκαν οι θύτες, που ήταν ακτήμονες, άποροι οι οποίοι, ελλείψει πόρων, δεν διέθεταν βαρύ οπλισμό, για αυτό κρίθηκαν ακατάλληλοι να συμμετάσχουν στη μάχη.
Όσον αφορά τον ακριβή χρόνο της μάχης, ο συγγραφέας είναι αναλυτικότατος: Στις 12 Σεπτεμβρίου του 490 π.Χ. ο ήλιος έδυσε στις 7μ.μ. και στις 8 μ.μ. περίπου βράδιασε. Τα άλογα τα πήγαιναν οι Πέρσες στους στάβλους τους στις 5 μ.μ. περίπου, όπως συμβαίνει και σήμερα στα ιπποφορβεία. Άρα, η αποχώρηση των ιππέων από το χώρο παράταξης πρέπει να έγινε στις 4 μ.μ. περίπου για να τα προφυλάξουν από τυχόν νυχτερινή επίθεση των Ελλήνων.
Ο Μιλτιάδης μόλις έμαθε από Ίωνες πληροφοριοδότες ότι τα άλογα δέθηκαν στις φάτνες τους, έδωσε τη διαταγή για την ελληνική επίθεση κατά του περσικού πεζικού. Οι πεζικάριοι και οι τοξότες αιφνιδιάστηκαν από τη μανιασμένη ορμή των Ελλήνων οι οποίοι διέτρεξαν απόσταση 1.500 μέτρων τρομοκρατώντας τον εχθρό.
Σύμφωνα με το Ηρόδοτο και πλειάδα πηγών, στη μάχη εφαρμόσθηκε το δόγμα της «δρομαίας εφόδου» που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως στρατιωτική τακτική. Οι Πέρσες θεώρησαν την επίθεση ως τρέλα γιατί οι Έλληνες δεν διέθεταν ούτε ιππικό μήτε τοξότες.
Ο Μιλτιάδης είχε ενισχύσει τα δύο άκρα του σχηματισμού αφήνοντας το κέντρο ασθενέστερες δυνάμεις. Έτσι, η αντεπίθεση των Περσών είχε ως αποτέλεσμα να αναγκάσει τις ελληνικές δυνάμεις σε υποχώρηση προς το στενό εγκλωβίζοντας όμως τον περσικό σχηματισμό, με τις δύο ακραίες πτέρυγες των Ελλήνων να επιστρέφουν δριμύτερες .
Στη σημερινή περιοχή Μεσοπορίτισσα έσπευσε για ενίσχυση το αργοπορημένο περσικό ιππικό ,καθώς και άλλες μηδικές δυνάμεις, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Εκεί κάμφθηκε η τελευταία αντίσταση των Περσών και άρχισε η δραματική καταδίωξή τους. Οι περισσότεροι Πέρσες βρήκαν καταφύγιο στα πλοία καθώς έπεσε ο ήλιος και οι Έλληνες σταμάτησαν
Η μάχη διήρκεσε 2,5 περίπου ώρες. Ξεκίνησε από τη περιοχή Σωρός, συνεχίστηκε στο στενό της πεδιάδας και τελείωσε στη Μεσοσπορίτισσα. Η καταδίωξη κράτησε μισή ώρα περίπου από τις 7.30 μ.μ. έως τις 8 μ.μ. γεγονός που επέτρεψε τη σχετικά ακώλυτη επιβίβαση των Περσών στις τριήρεις.
Πρόκειται για μια μελέτη γύρω από τη μάχη των μαχών η οποία , εδώ και αιώνες, δεν έπαψε να απασχολεί τους ειδικούς. Απόδειξη του αδιάπτωτου παγκόσμιου ενδιαφέροντος της μάχης είναι ότι δεν υπάρχει χρονιά που να μην δημοσιεύονται σχετικά έργα για μια νίκη ελληνική που αποδείχθηκε κοσμοϊστορική…

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ Ε4

http://kritipoliskaihoria.blogspot.gr/2012/10/4_31.html?spref=fbΤετάρτη, 31 Οκτωβρίου 201

Τετάρτη, 31 Οκτωβρίου 2012

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ Ε4


Το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 ξεκινάει από τα Πυρήναια Όρη και καταλήγει στην
 Κρήτη. Συγκεκριμέναδιέρχεται στην Ελλάδα από την Φλώρινα, διασχίζει
 ολόκληρη την χώρα φτάνοντας στο Γύθειο και από εκεί νοητά φτάνει στο
 Καστέλλι και τερματίζει στο Ζάκρο.


Όσον αφορά το κομμάτι που ανήκει στην Κρήτη προσφέρει εναλλαγές τοπίου σε
 αυτόν που θα αποφασίσει να διασχίσει έστω και ένα τμήμα του, αφού περνά
 από οικισμούς, μοναστήρια και τα βουνά της Κρήτης.

Το τμήμα του μονοπατιού που διασχίζει τον νομό Ηρακλείου, περνά από τα
 σημαντικότερα ορεινά μονοπάτια και οικοτόπους. Για την ασφαλή διάβασή του
 υπάρχει σύστημα σήμανσης.

Σε γενικές γραμμές οι διαδρομές του μονοπατιού είναι βατές χωρίς ιδιαίτερες
 δυσκολίες. Σημειώνεται ότι όταν το υψόμετρο υπερβαίνει τα 2000 μ. διατηρεί
 το υπάρχον χιόνι και επιπλέον επικρατούν ισχυροί και επικίνδυνοι βόρειοι –
 βορειοδυτικοί άνεμοι.


Το Ε4 είναι διεθνές μονοπάτι υπό την εποπτεία της Ευρωπαικήε Ενωσης ορεινής
 πεζοπορίαςκαι έχει σχεδιαστεί και σηματοδοτηθεί από την Ελληνική 
 Ομοσπονδία Ορειβασίας - Αναρρίχησης. Το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Μεγάλων
 Διαδρομών Ε4, ξεκινάει από τα Πυρηναία Όρη στην Ισπανία, διασχίζει τα
 σύνορα Βουλγαρίας - Ελλάδας στον Προμαχώνα, διασχίζει τον δρόμο 
Προμαχώνα-Σέρρες μέχρι τη γέφυρα του Στρυμόνα ποταμού όπου 
διασταυρώνεται με το Ε6 και φθάνει στην Ελλάδα μέσω πρώην Γιουγκοσλαβίας
 στο φυλάκιο της Νίκης βόρεια της Φλώρινας. Συνεχίζει την πορεία του νότια 
διασχίζωντας τα βουνά Βέρνων, Βέρμιον, Πιερία και Όλυμπο, νότια της 
οροσειράς της Πίνδου, τα βουνά της κεντρικής Ελλάδας και καταλήγει στους 
Δελφούς. Περνάει, έπειτα από τον κόλπο της Κορίνθου στο Γύθιο, διασχίζει την
 Κρήτη από το νομό Χανίων ως το νομό Λασιθίου, για να περάσει στη συνέχεια
 στην Πάφο της Κύπρου και να καταλήξει στη Λάρνακα. Προσφέρει, έτσι, τη
 δυνατότητα στον πεζοπόρο ή τον ορειβάτη να γνωρίσει όλη την ποικιλία του
 τοπίου αλλά και τον πλούτο της ελληνικής και κυπριακής φύσης.



Η διαδρομή του μονοπατιού στην Ελλάδα χωρίζεται σε 3 τμήματα.:
 
Βόρειο, Μεσαίο και Νότιο.
 
Το Βόρειο φτάνει μέχρι τα Μετέωρα, το μεσαίο έως τους Δελφούς, και το Νότιο 

τμήμα διασχίζει την Πελοπόννησο και καταλήγει έως το Γύθειο.
 
Το μεγαλύτερο υψόμετρο της συνολικής διαδρομής είναι η κορυφή του 
 
Ολύμπου Σκολιό (2.911 μ.). Το κλίμα είναι μεσογειακό και παρουσιάζει 
 
μεγάλη ξηρασία το καλοκαίρι και σημαντική διαφορά θερμοκρασίας την ημέρα 

από τη νύκτα. Η περίοδος που μπορεί να συναντήσει κανείς χιόνια κατά 
 
μήκος της διαδρομής είναι από τον Νοέμβριο έως τον Ιούνιο. Η διαδρομή το
 
νότιου τμήματος του Μονοπατιού (Πελοπόννησος και Κρήτη) είναι αρκετά 
 
ευκολότερη από εκείνη του βόρειου και μπορεί, στο μεγαλύτερο μέρος της, 
 
να περιπατηθεί όλες τις εποχές του χρόνου, επειδή το κλίμα εκεί είναι ηπιότερο.

Η καλύτερη εποχή για να διασχίσει κανείς το μονοπάτι στη Βόρεια και κεντρική 
Ελλάδα είναι από το Μάϊο μέχρι μέσα του Οκτώβρη. Στη νότια Ελλάδα οι 
ιδανικότερες εποχές είναι η Άνοιξη και το Φθινόπωρο. Στην Πελοπόννησο, στην 
Κρήτη και στην Κύπρο μπορεί κάποιος να διασχίσει το μονοπάτι, έχοντας υπόψη 
ότι τα βουνά θα είναι καλυμμένα με χιόνι μέχρι και τον Απρίλη.
Η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας - Αναρρίχησης είναι ο σύνδεσμος μεταξύ 
75 συλλόγων ορειβασίας και πεζοπορίας, που ακολουθούν τις σηματοδοτημένες 
διαδρομές. Η Ε.Ο.Ο.Α. έχει εκδόσει ενημερωτικά φυλλάδια για το Ε4 σε τρεις 
γλώσσες (Αγγλικά, Γερμανικά και Γαλλικά), και επιπλέον χάρτες που περιέχουν 
περιγραφές για τα μονοπάτια Ε4 και Ε6 σε δύο γλώσσες (Αγγλικά και 
Γερμανικά). Επιπλέον εκδίδει έναν αναλυτικό οδηγό για τα καταφύγια στα 
βουνά, όπου μπορεί κάποιος να μείνει χωρίς καμια χρέωση. Υπάρχουν, επίσης, 
πάρα πολλοί ταξιδιωτικοί οδηγοί για την πεζοπορία σε όλη την Ελλάδα (Αγγλικά 
και Γερμανικά). 



Οι διαδρομές που εντάσσονται στο νομό Ηρακλείου και ανήκουν στο μονοπάτι 
 Ε4 είναι οι εξής:
  •  ΑΚΟΛΥΤΑ - ΚΑΜΑΡΕΣ - ΖΑΡΟΣ

    ΖΑΡΟΣ
Το μήκος των επιμέρους διαδρομών είναι αντίστοιχα 9 και 12,5 χλμ. και οι 
 
ώρες που απαιτούνται είναι 3 και 3,5. Η προτεινόμενη περίοδος για την πρώτη 
 
επιμέρους διαδρομή είναι άνοιξη και φθινόπωρο, ενώ για την δεύτερη όλο το 
 
χρόνο. Η αξιολόγηση της διαδρομής την κατατάσσει ως σχετικά εύκολη.
  •  ΝΙΔΑ - ΡΟΥΒΑΣ - ΖΑΡΟΣ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ανέρχεται στα 19,5 χλμ. και διαρκεί 
 
αντίστοιχα για τις επιμέρους διαδρομές 5 και 2,5 ώρες. Η προτεινόμενη 
 
περίοδος είναι από Μάρτιο έως Οκτώβριο. Η αξιολόγηση της διαδρομής την 
 
κατατάσσει σχετικά εύκολη.
  •  ΖΑΡΟΣ - ΡΟΥΒΑΣ - ΚΑΤΑΦΥΠΟ ΕΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ - ΑΝΩ ΑΣΙΤΕΣ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ανέρχεται στα 21,5 χλμ. και οι ώρες που 
 
απαιτούνται για τις επιμέρους διαδρομές είναι αντίστοιχα αλλά και τις 
 
επιμέρους διαδρομές 2,5, 5,5 και 1,5 ώρες. Η προτεινόμενη περίοδος είναι από 
 
τον Απρίλιο έως Σεπτέμβριο. Η διαδρομή χαρακτηρίζεται ως κουραστική από 
 
τον Αϊ Γιάννη μέχρι την Γυριστή, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες.

ΑΡΧΑΝΕΣ
  •  ΑΝΩ ΑΣΙΤΕΣ - ΑΡΧΑΝΕΣ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ισούται με 25 χλμ. και διαρκεί 7 ώρες. Η 
 
διαδρομή δύναται να γίνει όλο τον χρόνο και χαρακτηρίζεται ως εύκολη.
  •  ΑΡΧΑΝΕΣ - ΜΟΝΗ ΑΓΚΑΡΑΘΟΥ
Το συνολικό μήκος της διαδρομής ισούται με 18 χλμ. και διαρκεί 6 ώρες. 
 
Συνιστάται όλο το χρόνο και αξιολογείται ως εύκολη.
  •  ΜΟΝΗ ΑΓΚΑΡΑΘΟΥ - ΚΑΣΤΑΜΟΝΙΤΣΑ
Έχει συνολικό μήκος 17 χλμ. και διάρκεια 5 ώρες. Συνίσταται όλο το χρόνο και 
 
δεν παρουσιάζει καμία δυσκολία.

ΚΑΣΤΑΜΟΝΙΤΣΑ

συνέχεια στο σύνδεσμο πηγή

Ανακαλύφθηκε η Αρχαία Ολιζών των ομηρικών επών

Μυθικη Αναζητηση.
Ανακαλύφθηκε η Αρχαία Ολιζών των ομηρικών επών
Φωτογραφία: Ανακαλύφθηκε η Αρχαία Ολιζών των ομηρικών επών 
<..Η αρχαία Ολιζών, που συγκαταλέγεται στις πολύ σημαντικές αρχαίες πόλεις της Μαγνησίας, καταγράφεται στα ομηρικά έπη και συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο,για την οποία γίνεται αναφορά από τον Όμηρο ο οποίος απαριθμώντας τις πόλεις της Μαγνησίας εντός του Παγασητικού κόλπου από βορρά προς νότο αναφέρει την Ολιζώνα μετά τα Σπάλαυθρα και σε συνδυασμό με το λιμάνι «Ίσαι», αλλά και τον Στράβωνα, ο οποίος την αναφέρει ως κώμη της Δημητριάδος..http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/10/blog-post_6832.html
<..Η αρχαία Ολιζών, που συγκαταλέγεται στις πολύ σημαντικές αρχαίες πόλεις της Μαγνησίας, καταγράφεται στα ομηρικά έπη και συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο,για την οποία γίνεται αναφορά από τον Όμηρο ο οποίος απαριθμώντας τις πόλεις της Μαγνησίας εντός του Παγασητικού κόλπου από βορρά προς νότο αναφέρει την Ολιζώνα μετά τα Σπάλαυθρα και σε συνδυασμό με το λιμάνι «Ίσαι», αλλά και τον Στράβωνα, ο οποίος την αναφέρει ως κώμη της Δημητριάδος..http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/10/blog-post_6832.html

Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2013

Ζεράρ ντε Βιλιέ

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!!

Μυθικη Αναζητηση.

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!!

Δεν υπάρχει διαθέσιμη περιγραφή για τη φωτογραφία.
Ο Νοέμβριος έχει διάρκεια 30 ημερών. Η ονομασία του προέρχεται από τη λατινική λέξη novem =εννιά, ως ένατος μήνας του ρωμαϊκού δεκάμηνου ημερολογίου.Αττικός μήνας: ΜΑΙΜΑΚΤΗΡΙΩΝ 15 Νοεμβρίου - 15 Δεκεμβρίου.
Αναφέρεται ως Βροχάρης, για τις βροχές του, αλλά και Σποριάς, καθώς είναι ο μήνας της σποράς των δημητριακών και των οσπρίων. Ο Νοέμβρης είναι και Κρασομήνας επειδή ανοίγουν τα καινούργια κρασιά, αλλά και τρυγομήνας γιατί είναι ο μήνας του λιομαζώματος.
Ουσιαστικά, με το Νοέμβριο τελειώνουν οι αγροτικές εργασίες. Ο Νοέμβριος ξεκινά κάθε χρόνο την ίδια ημέρα που αρχίζουν ο Φεβρουάριος και ο Μάρτιος, με εξαίρεση τα δίσεκτα έτη. και τρυγομηνας γιατι μαζευουν τις ελιες.
Άλλες ονομασίες του Νοεμβρίου:
-Βροχάρης, γιατί πέφτουν πολλές βροχές.
-Σποριάς ή Σπορίτης, εξαιτίας της σποράς.
- Μεσοσπορίτης η Μεσοσποριάς, γιατί το μήνα αυτό οι αγρότες βρίσκονται στο μέσο της σποράς των δημητραικών και των οσπρίων.Μέχρι 21 Νοεμβρίου πρέπει να έχει τελειώσει τουλάχιστον η μισή σπορά.
- Παχνιστής, λόγω της πάχνης, αλλά και γιατί κλείνουν τα ζώα στο παχνί
- Μεθυστής, μιας και όσοι δοκιμάζουν τα νέα κρασιά μεθάνε.
- Ανακατεμένος, γιατί οι καιρικές συνθήκες είναι ευμετάβλητες. -Σκιγιάτη, γιατί μεγαλώνει η νύχτα και η γη σκιάζεται (φοβάται) -Χαμένο,επειδή η διάρκεια της ημέρας είναι μικρή κι η δουλειά χάνεται.
-Νιαστή, επειδή γίνονται τα τελευταία οργώματα (νεάσματα).

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ !!!!

Εκδόσεις Καστανιώτη.
ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ !!!!

Η εικόνα ίσως περιέχει: 1 άτομο
Καλό μήνα φίλες και φίλοι!
Γιάννης Τσαρούχης, 12 μήνες, Νοέμβρης [1972]. www.tsarouchis.gr

Ναπολέων Λαπαθιώτης

Bigbook.gr.

Η εικόνα ίσως περιέχει: 1 άτομο, παιδί
Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης (31 Οκτωβρίου 1888 – 8 Ιανουαρίου 1944) ήταν Έλληνας ποιητής του μεσοπολέμου.

Γεννήθηκε στην Αθήνα, τη νύχτα προς τα ξημερώματα της 31ης Οκτωβρίου 1888 σε ένα σπίτι της πλατείας Αγίων Θεοδώρων. Ο πατέρας του, Λεωνίδας Λαπαθιώτης (1854-1942), κυπριακής καταγωγής, ήταν μαθηματικός και ανώτατος στρατιωτικός, που διετέλεσε βουλευτής το 1903-1905 και έγινε υπουργός των στρατιωτικών το 1909. Η μητέρα του, Βασιλική Παπαδοπούλου, ήταν ανιψιά του Χαρίλαου Τρικούπη. Άρχισε να γράφει ποιήματα από παιδί. Ένα πρωτόλειο έμμετρο δράμα του εκδόθηκε με φροντίδα του πατέρα του. Στα γράμματα εμφανίστηκε επίσημα το 1905, στο περιοδικό Νουμάς. Το 1907 μαζί με άλλους εννιά νεαρούς λογοτέχνες ίδρυσαν το περιοδικό Ηγησώ.

Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και το 1909 πήρε δίπλωμα νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Το φθινόπωρο του 1916, μαζί με τον πατέρα του, εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη και προσχώρησαν στο κίνημα της Εθνικής Άμυνας. Το πρώτο εξάμηνο του 1917, ο Λαπαθιώτης συνόδεψε τον πατέρα του στην Αίγυπτο για την στρατολόγηση εθελοντών για τον στρατό του κράτους της Θεσσαλονίκης. Στην Αίγυπτο γνώρισε τον Κ. Καβάφη. Κατατάχτηκε στον στρατό ως ανθυπολοχαγός-διερμηνέας, θέση που διατήρησε ως το 1921.

Εκτός από ποιήματα, έγραψε επίσης πάνω από 100 πεζογραφήματα, πολλές δεκάδες διηγήματα, καθώς και επιφυλλίδες και κριτικά και αισθητικά κείμενα. Το έργο του βρίσκεται σκορπισμένο σε περιοδικά και εφημερίδες. Η μοναδική του ποιητική συλλογή δημοσιεύτηκε το 1939, ενώ μετά τον θάνατό του, ο Άρης Δικταίος εξέδωσε, το 1964, τα ποιήματά του.

Αυτοκτόνησε τη νύχτα της 7ης προς 8η Ιανουαρίου 1944, φτωχός και καταπονημένος από τα ναρκωτικά. Η κηδεία του έγινε με έρανο των φίλων του.
Η οικία Λαπαθιώτη

Ζούσε σε διώροφο νεοκλασικό αρχοντικό κάτω από το λόφο του Στρέφη. Στο σπίτι αυτό έζησε πάνω από 40 χρόνια και εκεί έγραψε το μεγαλύτερο μέρος του ποιητικού έργου του αλλά και αυτοκτόνησε.

Το κινηματογραφικό έργο Μετέωρο και σκιά (1985) βασίζεται στην ζωή του.
Άλλες απόψεις για τα αίτια της αυτοκτονίας

Αυτοκτόνησε στο σπίτι του με το πιστόλι του πατέρα του, στρατιωτικού, ο οποίος πέθανε στις αρχές της γερμανικής Κατοχής, περίπου τέσσερα χρόνια ύστερα από τη μητέρα του ποιητή, αφήνοντάς τον ορφανό, ηθικά και οικονομικά απροστάτευτο. Γιατί παρά τον ελευθεριάζοντα τρόπο διαβίωσής του και την ευφυΐα του, το ταλέντο του, τις σπουδές και τη γλωσσομάθειά του, «ο Λαπαθιώτης δεν κατάφερε ποτέ να ανεξαρτητοποιηθεί από τους γονείς του.»[1] Ο ίδιος φιλοξενούσε στο σπίτι του, κατά τα φαινόμενα εν γνώσει του πατέρα του, νεαρούς άντρες του υποκόσμου. «Ο ίδιος θεωρούσε την ομοφυλοφιλία ως μια φυσιολογική, αν όχι ανώτερη, πιο εξελιγμένη μορφή σεξουαλικότητας.»[2] Όπως λέει ο Άρης Δικταίος, «...αυτό που κυρίως στάθηκε σαν ο μέγιστος συντελεστής της καταστροφής του ήταν τ΄ότι δεν τον απασχολούσαν οι βιοτικές μέριμνες. Ελεύθερος να ζήσει τη ζωή του όπως ήθελε, άρχισε να κυκλοφορεί μόνο τη νύχτα, εγκαταλειπόμενος με ηδονή στις οποιεσδήποτε, φανερές ή μύχιες τάσεις του, χωρίς την παραμικρή αυτοπειθαρχία.»[3]
Ο χαρακτήρας της ποίησής του

Στα πρώτα του ποιήματα είναι επηρεασμένος από τον αισθητισμό και τον αισθησιασμό που κυριαρχεί στις αρχές του εικοστού αιώνα, και τους Ουώλτερ Χορέισο Πέιτερ (Walter Horatio Pater, 1839 - 1894 και Όσκαρ Ουάιλντ, ενώ στα τελευταία του καταλήγει σε «τόνους απελπισμένους και μελαγχολικούς, όπου κυριαρχεί το αίσθημα του χαμένου ιδανικού και της νοσταλγίας»[4]
Έργα

«Οι Περιπέτειες του Κονστάν Λαβρέτ» ημιτελές μυθιστόρημα (πρωτόλειο)
«Νέρων ο Τύραννος», 1901 θεατρικό παιδικό έργο, που το τύπωσε ο πατέρας του
«ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ», άρθρο στο Νουμά 1916
«Η Ζωή μου», ημιτελής αυτοβιογραφία (φτάνει έως το 1917) που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό Μπουκέτο το 1940.
http://el.wikipedia.org/wiki/Ναπολέων_Λαπαθιώτης

Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2013

Κώστας Καρυωτάκης

Bigbook.gr.
 
Η εικόνα ίσως περιέχει: 1 άτομο, κάθεται και κουστούμι

Ο Κώστας Καρυωτάκης (30 Οκτωβρίου 1896 – 21 Ιουλίου 1928) ήταν Έλληνας ποιητής και πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου 1896 και αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα το απόγευμα της 21ης Ιουλίου 1928. Θεωρείται ως ο κυριότερος εκφραστής της σύγχρονης λυρικής ποίησης και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες. Η ποίησή του διδάσκεται σε αρκετά Πανεπιστήμια της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού.[1] Για το έργο του έχουν γραφεί εκατοντάδες εργασίες και βιβλία, πραγματοποιήθηκαν δε δεκάδες ειδικά συνέδρια.[1]Γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας το έτος 1896. Ήταν δευτερότοκο παιδί του νομομηχανικού Γεωργίου Καρυωτάκη, με καταγωγή από τα Χανιά, και της Αικατερίνης Σκάγιαννη από την Τρίπολη. Στο σπίτι της γεννήθηκε ο ποιητής και εκεί σήμερα στεγάζεται η διοίκηση του εκεί Πανεπιστημίου. Είχε μία αδελφή ένα χρόνο μεγαλύτερή του, τη Νίτσα, που παντρεύτηκε το δικηγόρο Παναγιώτη Νικολετόπουλο, και έναν αδελφό μικρότερο, το Θάνο, που γεννήθηκε το 1899 και σταδιοδρόμησε ως τραπεζικός υπάλληλος. Λόγω της εργασίας του πατέρα του, η οικογένειά του αναγκαζόταν να αλλάζει συχνά τόπο διαμονής. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στη Λευκάδα, το Αργοστόλι, τη Λάρισα, την Πάτρα, την Καλαμάτα, την Αθήνα (1909-1911) και τα Χανιά όπου έμειναν ως το 1913 λόγω των συνεχών μεταθέσεων του πατέρα του. Στην εφηβική του ηλικία 1909-1911 βρέθηκε στην Αθήνα και από το 1911-1913 στα Χανιά. Εκεί ερωτεύτηκε την Άννα Σκορδύλη. Αποφοίτησε το 1913 από το 1ο Γυμνάσιο Χανίων με βαθμό «λίαν καλώς». Από νεαρή ηλικία, περίπου δεκαέξι ετών, δημοσίευε ποιήματά του σε παιδικά περιοδικά, ενώ το όνομά του αναφέρεται και σε διαγωνισμό διηγήματος της Διαπλάσεως των παίδων.[2

Το 1914 ο Κώστας Kαρυωτάκης μετέβη στην Αθήνα για σπουδές στη Νομική Σχολή και στα τέλη του 1917 απέκτησε το πτυχίο του. Το 1916, φοιτητής στο Β΄ έτος Νομικής, άρχισε να δημοσιεύει ποιήματά του σε λαϊκά περιοδικά αλλά και σε εφημερίδες όπως η Ακρόπολη. Το 1917 ο πατέρας του απολύθηκε από το δημόσιο ως αντιβενιζελικός.[2]
Επαγγελματική καριέρα ως δικηγόρος

Το 1917 ο Καρυωτάκης πήρε το πτυχίο Νομικής με βαθμό "λίαν καλώς". Το 1918 επισκέφθηκε τους γονείς του στη Θεσσαλονίκη όπου έμεναν. Το 1919 επιστρατεύθηκε αλλά πήρε ολιγόμηνη αναβολή λόγω υγείας. Το ίδιο έτος έλαβε άδεια δικηγόρου και διορίσθηκε υπουργικός γραμματέας Α’ στη Θεσσαλονίκη, προφανώς για να είναι κοντά στους γονείς του.
Εξώδικος Πρόσκληση δικηγόρου Καρυωτάκη (1919)

Στις 9 Μαρτίου 1919 έστειλε εξώδικο στο περιοδικό «Νουμάς» γιατί δεν του δημοσίευσε κριτική – ανακοίνωση για την ποιητική του συλλογή "Ο Πόνος του Ανθρώπου και των Πραμάτων" (φωτοτυπία διαθέσιμη). Το 1923 διορίστηκε στο Υπουργείο Υγιεινής Πρόνοιας και Κοινωνικής Αντιλήψεως, όπου επέδειξε σημαντικό έργο πρότασης νόμων που αφορούν τη δημόσια υγεία. Όμως τίποτε δεν υλοποιήθηκε γιατί ξέσπασε η δικτατορία του Πάγκαλου. Το 1926 ταξίδεψε στη Ρουμανία. Το 1927 εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Ελεγεία και Σάτιρες». Το 1928 αποσπάσθηκε στην Πάτρα, αλλά αμέσως έφυγε για ταξίδι στο Παρίσι και μετά την επιστροφή του μετατέθηκε στη Νομαρχία Πρέβεζας.[3] Για ένα διάστημα ο Καρυωτάκης επιχείρησε να ασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου, ωστόσο η έλλειψη πελατείας τον ώθησε στην αναζήτηση θέσης δημοσίου υπαλλήλου. Διορίστηκε υπουργικός γραμματέας Α΄ στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης, ενώ, μετά την οριστική απαλλαγή του από τον ελληνικό στρατό (παρουσιάσθηκε μόνο για λίγες μέρες), τοποθετήθηκε σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων οι νομαρχίες Σύρου, Άρτας και Αθήνας. Στο τέλος για ν' αποφύγει τις μεταθέσεις απ' τη μια νομαρχία στην άλλη, μεταπήδησε στο Υπουργείο Πρόνοιας και μάλιστα στην κεντρική του υπηρεσία, στην Αθήνα. Η πρώτη του ποιητική συλλογή, Ο Πόνος του Ανθρώπου και των Πραμάτων, δημοσιεύτηκε το 1919. Τον ίδιο χρόνο εξέδωσε το σατιρικού περιεχομένου περιοδικό Η Γάμπα, του οποίου η δημοσίευση όμως απαγορεύτηκε μετά από έξι τεύχη κυκλοφορίας. Η δεύτερη συλλογή του, υπό τον τίτλο Νηπενθή, εκδόθηκε το 1921. Την ίδια περίοδο συνδέθηκε με την ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη (1902-1930). Το Δεκέμβριο του 1927 εκδόθηκε η τελευταία του ποιητική συλλογή με τίτλο Ελεγεία και Σάτιρες. Τον Φεβρουαρίου του 1928 αποσπάστηκε στην πόλη της Πάτρας και λίγο αργότερα στην Πρέβεζα.[2]
Η σχέση του με τη Μαρία Πολυδούρη

Η επίσης ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη γνώρισε τον Κώστα Καρυωτάκη το 1920 σε δημόσια υπηρεσία της Αθήνας όπου αμφότεροι εργάζονταν προσωρινά, και τον ερωτεύτηκε. Έχει γράψει σε επιστολή της σε κάποια φίλη της το εξής ιστορικό για τον Καρυωτάκη: «Στο κάτω-κάτω εγώ αγάπησα έναν ποιητή. Δεν αγάπησα έναν ήρωα. Αν ήθελα ήρωα, θα αγαπούσα τον Ανδρούτσο». Άλλη πληροφορία επίσης αναφέρει ότι η Μαρία Πολυδούρη τού είχε προτείνει γάμο, αλλά αυτός αρνήθηκε με τη δικαιολογία ότι «πάσχει από ανίατο αφροδίσιο νόσημα και δεν θέλει να πάρει στο λαιμό του καμιά γυναίκα». Αυτό, φαίνεται να ευσταθεί πλήρως, δεδομένου ότι έγραψε και το σχετικό ποίημα «Ωχρά Σπειροχαίτη», που είναι το όνομα του μικροβίου που προκαλεί τη σύφιλη.[2]
Στην Πρέβεζα
Το σπίτι που έμενε ο Καρυωτάκης στην Πρέβεζα, Photo: Harry Gouvas
Το ποίημα "Πρέβεζα" του Κώστα Καρυωτάκη, Ελληνικά - Αγγλικά. Μετάφραση Χαράλ. Γκούβας

Ο Κώστας Καρυωτάκης έφτασε στην Πρέβεζα με καράβι στις 18 Ιουνίου 1928, μετά από δυσμενή μετάθεση. Η θέση εργασίας του ήταν στη Νομαρχία Πρεβέζης, στο Γραφείο Εποικισμού και Αποκαταστάσεως Προσφύγων, στο κτήριο Πάλιου, της οδού Σπηλιάδου 10. Ο Κώστας Καρυωτάκης ως δικηγόρος της Νομαρχίας, είχε στα καθήκοντά του τη σύνταξη και τον έλεγχο των τίτλων κυριότητας των αγροτεμαχίων διανομής προς τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας [4]). Η τότε Νομαρχία Πρέβεζας στεγαζόταν σε ένα διώροφo
μεγάλο «επιβλητικό» κτήριο με κήπο, στην οδό Σπηλιάδου 10, ιδιοκτησίας Πάλιου, που έχει γκρεμισθεί και εκεί ανεγέρθησαν δύο συνεχόμενες πολυκατοικίες.[5],[6]. Το σπίτι που νοίκιασε και έμεινε τις τελευταίες μέρες της ζωής του ο Καρυωτάκης το 1928, βρίσκεται στην οδό Δαρδανελίων, στο λεγόμενο Σεϊτάν Παζάρ. Διατηρείται ακόμα ανέπαφο, υπάρχει αναμνηστική πλάκα, και κατοικούταν τη δεκαετία του '90 από την κυρία Λελόβα, κόρη της κυρίας Καλλιόπης Λυγκούρη (Πόπη), σπιτονοικοκυράς του Καρυωτάκη η οποία έχει πεθάνει και σήμερα κατοικείται από άλλους απογόνους. Η σπιτονοικοκυρά του Καρυωτάκη, Πηνελόπη Λυγκούρη, νεαρή κοπέλα το 1928 δήλωσε στο ντοκιμαντέρ του Φρέντυ Γερμανού ότι «στο σπίτι ο Καρυωτάκης δεν είχε καθόλου βιβλία, παρά μόνο χειρόγραφα δικά του, τα οποία μετά το θάνατό του δεν ήξερε ότι ήταν ποιήματα και τα πέταξε»!!!. Επίσης δήλωσε ότι "Είχε τρία κουστούμια γαλλικά, που αγόρασε στο Παρίσι και ήταν πάντα άψογα ντυμένος με γραβάτα".. Λέγεται επίσης προφορικά, ότι "ο Καρυωτάκης ήρθε σε ρήξη με τον τότε Νομάρχη, ο οποίος πιθανώς χρηματιζόταν με λίρες Μικρασιατών στο θέμα της μη ισότιμης και δίκαιης παροχής αγροτεμαχίων".[7]

Τελευταίες στιγμές και η αυτοκτονία

Στο ντοκιμαντέρ του Φρέντυ Γερμανού, ο δήμαρχος Πρέβεζας τη διετία 1977-1978, Ηρακλής Ντούσιας, περιέγραψε ότι, δύο ώρες προ της αυτοκτονίας του, περί τις 2.30 μ.μ., ο Καρυωτάκης πήγε στο τότε παραλιακό καφενείο «Ο Ουράνιος Κήπος» στη θέση Βρυσούλα, ιδιοκτησίας τότε Νιόνιου Καλλίνικου, όπου παρήγγειλε και ήπιε μια βυσσινάδα. Ο καφεπώλης παραξενεύτηκε τότε, γιατί ο ποιητής τού άφησε στο τραπέζι 75 δραχμές πουρμπουάρ, ενώ η τιμή του αναψυκτικού ήταν 5 δρχ. Ζήτησε ένα τσιγάρο να καπνίσει και μια κόλλα χαρτί (τετράδιο) όπου έγραψε τις τελευταίες σημειώσεις του, οι οποίες βρέθηκαν στην τσέπη του και διασώθηκαν. Στο τέλος των σημειώσεων αυτών έγραψε μεταξύ των άλλων: «Συνιστώ σε όσους σκοπεύουν να αυτοκτονήσουν, να αποφύγουν τη μέθοδο του πνιγμού, εάν γνωρίζουν καλό κολύμπι. Εγώ ταλαιπωρήθηκα στη θάλασσα 10 ώρες και δεν κατάφερα τίποτα!». Ο γιος του οπλοπώλη Ιωάννη Αναγνωστόπουλου, πολιτικός μηχανικός ΤΕ, δηλώνει στο ντοκιμαντέρ του Φρέντυ Γερμανού ότι «την προηγουμένη ημέρα τής αυτοκτονίας ο Καρυωτάκης αγόρασε από το κατάστημα του πατέρα του ένα πιστόλι, με το οποίο επέστρεψε σε λίγες ώρες διαμαρτυρόμενος ότι είχε βλάβη, ενώ είχε ξεχάσει να βγάλει την ασφάλεια». Αυτό εξηγήθηκε ως πρόθεσή του να αυτοκτονήσει αυθημερόν. Το πιστόλι αυτό είναι τύπου Pieper Bayard 9mm, παραχωρήθηκε από τους απογόνους της οικογένειας Καρυωτάκη και εκτίθεται από το 2003 στο «Μουσείο Μπενάκη» στην Αθήνα (κτίριο Α, Βασ. Σοφίας). Τελικά, στις 21 Ιουλίου 1928, το απόγευμα 4.30 μ.μ., και σε ηλικία μόλις 32 ετών, ο Κώστας Καρυωτάκης περπάτησε από το καφενείο «Ουράνιος Κήπος» της Βρυσούλας προς τη θέση Βαθύ της Μαργαρώνας, μια απόσταση περίπου 400 μέτρων. Ξάπλωσε κάτω από έναν ευκάλυπτο και αυτοκτόνησε με πιστόλι στην καρδιά. Η τότε χωροφυλακή τράβηξε φωτογραφία του πτώματος η οποία έχει δημοσιευθεί και τον δείχνει κουστουμαρισμένο, με ψαθάκι και με το χέρι με το πιστόλι στο στήθος. Στη θέση αυτή βρίσκεται σήμερα το στρατόπεδο των καυσίμων της 8ης Μεραρχίας Πεζικού και υπάρχει εκεί αναμνηστική μαρμάρινη επιγραφή που τοποθέτησε η Περιηγητική Λέσχη Πρέβεζας το 1970. Η πινακίδα γράφει: «Εδώ, στις 21 Ιουλίου 1928, βρήκε τη γαλήνη με μια σφαίρα στην καρδιά ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης».[εκκρεμεί παραπομπή]

Τελευταία επιστολή

Ο Κώστας Καρυωτάκης νεκρός, στο Βαθύ Πρέβεζας (1928).
Στην τσέπη του κουστουμιού του πτώματος του Κώστα Καρυωτάκη βρέθηκε επιστολή που γράφει τα εξής: «Εἶναι καιρὸς νὰ φανερώσω τὴν τραγωδία μου. Τὸ μεγαλύτερό μου ἐλάττωμα στάθηκε ἡ ἀχαλίνωτη περιέργειά μου, ἡ νοσηρὴ φαντασία καὶ ἡ προσπάθειά μου νὰ πληροφορηθῶ γιὰ ὅλες τὶς συγκινήσεις, χωρὶς τὶς περισσότερες, νὰ μπορῶ νὰ τὶς αἰσθανθῶ. Τὴ χυδαία ὅμως πράξη ποὺ μοῦ ἀποδίδεται τὴ μισῶ. Ἐζήτησα μόνο τὴν ἰδεατὴ ἀτμόσφαιρά της, τὴν ἔσχατη πικρία. Οὔτε εἶμαι ὁ κατάλληλος ἄνθρωπος γιὰ τὸ ἐπάγγελμα ἐκεῖνο. Ὁλόκληρο τὸ παρελθόν μου πείθει γι' αὐτό. Κάθε πραγματικότης μοῦ ἦταν ἀποκρουστική. Εἶχα τὸν ἴλιγγο τοῦ κινδύνου. Καὶ τὸν κίνδυνο ποὺ ἦρθε τὸν δέχομαι μὲ πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω γιὰ ὅσους, καθὼς ἐγώ, δὲν ἔβλεπαν κανένα ἰδανικὸ στὴ ζωή τους, ἔμειναν πάντα ἕρμαια τῶν δισταγμῶν τους, ἢ ἐθεώρησαν τὴν ὕπαρξή τους παιχνίδι χωρὶς οὐσία. Τοὺς βλέπω νὰ ἔρχονται ὁλοένα περισσότεροι μαζὶ μὲ τοὺς αἰῶνες. Σ' αὐτοὺς ἀπευθύνομαι. Ἀφοῦ ἐδοκίμασα ὅλες τὶς χαρές (!!!), εἶμαι ἕτοιμος γιὰ ἕναν ἀτιμωτικὸ θάνατο. Λυποῦμαι τοὺς δυστυχισμένους γονεῖς μου, λυποῦμαι τὰ ἀδέλφια μου. Ἀλλὰ φεύγω μὲ τὸ μέτωπο ψηλά.μουν ἄρρωστος. Σᾶς παρακαλῶ νὰ τηλεγραφήσετε, γιὰ νὰ προδιαθέση τὴν οἰκογένειά μου, στὸ θεῖο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, ὁδός Μονῆς Προδρόμου, πάροδος Ἀριστοτέλους, Ἀθήνας» Κ.Γ.Κ. [Υ.Γ.] Καὶ γιὰ ν' ἀλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω ὅσους ξέρουν κολύμπι νὰ μὴν ἐπιχειρήσουνε ποτὲ νὰ αὐτοκτονήσουν διὰ θαλάσσης. Ὅλη νύχτα ἀπόψε ἐπὶ δέκα ὧρες, ἐδερνόμουν μὲ τὰ κύματα. Ἤπια ἄφθονο νερό, ἀλλὰ κάθε τόσο, χωρὶς νὰ καταλάβω πῶς, τὸ στόμα μου ἀνέβαινε στὴν ἐπιφάνεια. Ὡρισμένως, κάποτε, ὅταν μοῦ δοθεῖ ἡ εὐκαιρία, θὰ γράψω τὶς ἐντυπώσεις ἑνὸς πνιγμένου». Κ.Γ.Κ. (Κώστας Γ. Καρυωτάκης). Ακόμα και σήμερα υπάρχουν απορίες και αντιθέσεις στην ερμηνεία αυτής της επιστολής.[εκκρεμεί παραπομπή]

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8E%CF%83

Δημοφιλείς αναρτήσεις