«Ολάκερη η πολιτεία ήταν ένα φρούριο κι είχε καπετάνιο ένα Άγιο..»

http://www.cretalive.gr/history/view/olakerh-h-politeia-htan-ena-frourio-ki-eiche-kapetanio-ena-agio/119088

«Ολάκερη η πολιτεία ήταν ένα φρούριο κι είχε καπετάνιο ένα Άγιο..»

 

΄Αγιος Μηνάς ... Ο προστάτης του Μεγάλου Κάστρου ! Η εκπληκτική ιστορία ενός ναού, τα θαύματα και γιατί το Ηράκλειο δεν έδινε στα παιδιά του το όνομα...Μηνάς

"Στα παλιά εκείνα ηρωικά χρόνια, το Μεγάλο Κάστρο δεν ήταν ένα μπουλούκι σπίτια, μαγαζιά και στενοσόκακα, στριμωγμένα σ' ένα ακρογιάλι της Κρήτης, μπροστά από ένα ακατάπαυστα αγριεμένο πέλαγο κι οι ψυχές που το κατοικούσαν δεν ήταν ακέφαλο ή πολυκέφαλο ρέμπελο τσούρμο από άντρες και γυναικόπαιδα που σπατάλευαν όλο τους τον αγώνα στις καθημερινές έγνοιες του ψωμιού, του παιδιού, της γυναίκας.
Άγραφτη, αυστηρή τάξη τους κυβερνούσε, κανένας δε σήκωνε αντάρτικο κεφάλι στο σκληρό απάνω του νόμο. Κάποιος πάνω από το κεφάλι του έδινε προσταγές. Ολάκερη η πολιτεία ήταν ένα φρούριο, η κάθε ψυχή ήταν κι αυτή ένα φρούριο αιώνια πολιορκούμενο κι είχε καπετάνιο ένα Άγιο, τον Άγιο Μηνά, τον προστάτη του Μεγάλου Κάστρου...".
Νίκος Καζαντζάκης , Αναφορά στο Γκρέκο.

Ο επιβλητικός ναός του Αγίου Μηνά, ένας από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα, θεμελιώθηκε στις 25 Μαρτίου 1862 ως εκδήλωση ευγνωμοσύνης των Ηρακλειωτών για την προστασία που πρόσφερε ο Άγιος στην πόλη. Η θέση στην οποία χτίστηκε, λέγεται ότι υποδείχθηκε από έναν καλόγερο, στον οποίο παρουσιάστηκε ο Άγιος Μηνάς σε όραμα.
Αρχιτέκτονας του ναού ήταν ο ηπειρώτης Αθανάσιος Μούσης, ο οποίος είχε αναλάβει επίσης τον Άγιο Τίτο και τους στρατώνες στην Πλατεία Ελευθερίας, το κτίριο που στεγάζει σήμερα την Περιφέρεια Κρήτης και τα Δικαστήρια.
Η ανοικοδόμησή του ναού σταμάτησε στη διάρκεια της επανάστασης του 1866 και συνεχίστηκε το 1883. Η προσπάθεια για την ανέγερση του ναού σε τόσο δύσκολους καιρούς υποστηρίχτηκε από όλους τους Ηρακλειώτες με ενθουσιασμό.
Αναφέρεται στην εφημερίδα "Ηράκλειο" της εποχής εκείνης, ότι στο λιμάνι του Ηρακλείου έφτασε ιστιοφόρο που μετέφερε οικοδομικά υλικά για το κτίσιμο του ναού. Ωστόσο η επιτροπή που είχε αναλάβει την ανέγερση του ναού, δεν είχε τα χρήματα για να πληρώσει εργάτες να μεταφέρουν τα υλικά από το καράβι στον τόπο της οικοδομής. Το γεγονός αυτό πληροφορήθηκαν οι μαθητές του Ηρακλείου, που με ενθουσιασμό προσφέρθηκαν να ξεφορτώσουν το καράβι και να μεταφέρουν τα υλικά. Στήθηκε έτσι μια ανθρώπινη αλυσίδα από το λιμάνι μέχρι τον Άγιο Μηνά, που με τραγούδια ολοκλήρωσε την κοπιαστική εργασία.
 
Ο Άγιος Μηνάς καθιερώθηκε πολιούχος του Ηρακλείου την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η διαφορετική θρησκεία Κρητικών και Τούρκων υπήρξε κύρια αιτία βιαιοπραγιών από τους μουσουλμάνους εναντίων των χριστιανών. Η παράδοση μας λέει ότι το Πάσχα του 1826 ενώ οι χριστιανοί ήταν μαζεμένοι στο ναό και παρακολουθούσαν τη λειτουργία της Ανάστασης, όχλος μουσουλμάνων προετοίμαζε σφαγή εναντίον τους, η οποία αποφεύχθηκε με την επέμβαση ενός ηλικιωμένου αξιωματικού καβαλάρη. Ο καβαλάρης αυτός έμοιαζε με το πρωτοπαλίκαρο των Τούρκων, τον Αγιάν Αγά, που τους ηρέμησε και τους απέτρεψε από τη σφαγή των χριστιανών. Την επέμβαση αυτή του μυστηριώδη καβαλάρη, οι χριστιανοί την απέδωσαν σε θαύμα του Αγίου Μηνά, πιστεύοντας ότι ήταν αυτός που παρουσιάστηκε στους Τούρκους και όχι ο Αγιάν Αγάς. Όμως, ακόμη κι αν οι Τούρκοι είχαν δίκιο και δεν ήταν ο Άγιος Μηνάς ο έφιππος αξιωματικός, ήταν θαύμα ο Τούρκος διώκτης των χριστιανών (Αγιάν Αγάς) να λειτουργήσει σαν προστάτης τους την τελευταία στιγμή. Από τότε ο Άγιος Μηνάς απεικονίζεται έφιππος ως Ρωμαίος στρατηγός και τιμάται ως προστάτης της πόλης του Ηρακλείου.
Αναφέρει ο Γεώργιος Συλλαμιανάκης, στο βιβλίο του "Άγιος Μηνάς" το 1939, πως όχι μόνο οι Χριστιανοί θεωρούσαν προστάτη της πόλης τον Άγιο Μηνά αλλά και οι Τούρκοι, οι οποίοι αντίκριζαν τον Άγιο με φόβο και σεβασμό.

Τα εγκαίνια του ναού έγιναν με μεγαλοπρέπεια το 1895 επί μητροπολίτη Τιμόθεου Καστρινογιαννάκη. Αν και η Κρήτη βρίσκονταν ακόμα υπό τουρκική κατοχή, οι γιορτές για τα εγκαίνια του Αγίου Μηνά κράτησαν 3 μέρες και ολόκληρο το Ηράκλειο είχε γίνει αγνώριστο από τους στολισμούς και τον λαμπρό φωτισμό.

"Σπίτια, σοκάκια και τσαρσά τώρα μορφίσαν όλα,
τώρα που ξετελεύτηκε Αη Μηνάς στη χώρα.
Σαββάτ' αργά και Κυριακή η νύχτα ήτο μέρα
απού τα φώτα που 'φτανε και ρίκταν στον αέρα.
Λάμπες, φανάρια και κεριά, χρωματιστά κανδήλια
όλη η χώρα ήφεγγε σαν να 'τον μέρα ίδια"
Το όνομα Μηνάς είναι σπάνιο στο Ηράκλειο, και αυτό ακούγεται περίεργο για μια πόλη που έχει τον Άγιο Μηνά σαν προστάτη της. Η αιτία βρίσκεται σε μια παλιά ιστορία, που ελάχιστοι θυμούνται πια.
Τον καιρό του τούρκικου ζυγού ήταν συνηθισμένο να αφήνουν τα νόθα παιδιά στα σκαλιά της εκκλησίας του Αγίου Μηνά. Η εκκλησία φρόντιζε τα παιδιά αυτά, και στα αγόρια έδινε το όνομα Μηνάς, μια και βρέθηκαν μπροστά στην εκκλησία του αγίου. Έτσι για πολλά χρόνια, το όνομα Μηνάς στο Ηράκλειο δήλωνε ότι αυτός που το έφερε ήταν νόθος, οπότε όλοι απέφευγαν να δώσουν στο παιδί τους το όνομα αυτό.
Θαύματα του αγίου αναφέρονται και σε πιο πρόσφατες εποχές, όπως το ότι ο Άγιος Μηνάς προστάτευσε το ναό του από τον σφοδρό βομβαρδισμό του Ηρακλείου στις 23 Μαΐου 1941. Σήμερα έξω από το ναό εκτίθεται η βόμβα που έπεσε στο ναό αλλά δεν εξερράγη.

Γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης στον « Καπετάν Μιχάλη » :

«......Κι εκεί που πήγαινε και μονομιλούσε και βλαστημούσε τη μοίρα του, ακούει πίσω του πεταλιές αλόγου,μα δεν ήταν ετούτο άλογο σαν εκείνα που κατέχουμε, που τρώνε κριθάρι, χλιμιντρούν και κάνουν καβαλίνες, ο Μπαρμπαγιάννης το γνώρισε από τις πεταλιές, που ήταν μαλακές, σα να ΄ταν τυλιμένα με μπαμπάκι τα πέταλα, κι από μιαν άγια μυρωδιά μοσκολίβανου που περιχύθηκε στον αγέρα…Κατάλαβε ο Μπαρμπαγιάννης, δεν ήταν η πρώτη φορά, κόλλησε στον τοίχο, έκαμε το σταυρό του και περίμενε. Το απάλαφρο ανάερο τριπόδι ζύγωνε, η μυρωδιά πλήθαινε.
- Μνήστητί μου Κύριε, μουρμούρισε, ‘Αγιε Μηνά μου, καλησπερούδια σου!
Σήκωσε μ΄ ευλάβεια τα μάτια, είδε, από την άκρα του δρόμου φάνηκε μέσα στο σκοτάδι να φεγγοβολάει, καβάλα στο χρυσοχάμουρο ντορή του με το κόκκινο κοντάρι ακουμπισμένο στον ώμο, με τα ψαρά του κοντόσγουρα  γένια, με την ασημένια διχτάτη  αρμάτα του, ο λεβεντόγερος προστάτης του Μεγάλου Κάστρου, ο Αι-Μηνάς. Έκανε κι απόψε τη βόλτα του. Κάθε μεσάνυχτα, την ώρα που ΄ναι χαμένη στον ύπνο η πολιτεία, ο Αι-Μηνάς κατεβαίνει αθόρυβα από το κόνισμά του, παίρνει σβάρνα τα μουράγια, διαβαίνει στις ρωμέικες γειτονιές, αν έχουν ξεχάσει καμίαν πόρτα ανοιχτή, τη σφαλνάει, αν κανείς χριστιανός είναι άρρωστος κι είναι φωτισμένο το παραθύρι του, στέκεται και παρακαλάει το Θεό να τον γιάνει. Μάτι ανθρώπου δεν έχει τη δύναμη να τον δει, μονάχα τα σκυλιά κουνούν τις ουρές τους, κι από τους ανθρώπους δύο μονάχα σε ολάκερη την πολιτεία: Ο Μπαρμπαγιάννης ετούτος κι η Εφεντίνα Καβαλίνα, ο παρακούζουλος  χότζας. Κι άμα τελέψει τη βόλτα του, χαράματα πια, γυρίζει πάλι στο κόνισμά του, και κανένας δε θα καταλάβαινε τι μυστήρια γίνουνται την πάσα νύχτα, αν δεν έβρισκε ο καντηλανάφτης ο Μούρτζουφλος, το πρωί που πάει να συγυρίσει την εκκλησιά, το άλογο του Αι-Μηνά ιδρωμένο.
Ο Μπαρμπαγιάννης κοίταζε τον άγιο ν΄ αλαργαίνει και να λιώνει μέσα στο σκοτάδι κι έκαμε το σταυρό του.
- Τον είδα πάλι απόψε, μεγάλη η χάρη του, καλά θα πάνε οι δουλειές μου, μουρμούρισε.

Και λίγο πιο κάτω {σελ. 297-298}

«Έκαμαν κορδόνι και του 'φραξαν το δρόμο. Η Εφεντίνα στάθηκε, ξεγλωσσισμένη απελπισμένος... θα 'χει φτάσει πια ο Αράπης, θα ΄χει σπάσει την πόρτα, θα 'χει σφάξει τον καπετάν Μιχάλη.
- Δεν έχετε, μωρέ, Θεό απάνω σας; κλαψούρισε. Αφήστε με να περάσω. Βιάζουμαι, μωρέ αδέρφια!
- Ποιος σε κυνηγάει, Εφεντίνα Καβαλίνα; Αυτό να μας πεις, να περάσεις!
Το μυαλό της Εφεντίνας άστραψε. Κοίταξε πίσω του, έσυρε φωνή:
-Ο Αι- Μηνάς!

Οι τουρκαλάδες ξέσπασαν στα γέλια.

- Τι γελάτε, μωρέ αθεόφοβοι; Δεν ακούτε τα πέταλα του αλόγου του; Τον είδα να βγαίνει από την εκκλησία, τον είδα! Και με πήρε ξοπίσω . Δεν ακούτε; Νάτος! ζυγώνει!

Οι τουρκαλάδες ένιωσαν να σηκώνεται η τρίχα τους. Σα ν΄άκουσαν, αλήθεια, πεταλιές αλόγου. Κάποιος καβαλάρης ζύγωνε!

- Νάτον! φώναξε πάλι η Εφεντίνα και τα μάτια της γούρλωσαν τρομαγμένα. Νάτος! Νάτος!

Μα οι τουρκαλάδες που να γυρίσουν να δουν! πήραν δρόμο κι αφανίστηκαν.

Ως τους είδε η Εφεντίνα να φεύγουν αλαφιασμένοι, κοκάλωσε. «Μωρέ, έχει το χάζι του να ΄ναι αλήθεια!» συλλογίστηκε με τρόμο. Κι άλλη φορά, στην άλλη Επανάσταση, δεν τον είχε δει να χιμάει καβαλάρης και να κυνηγάει τους Τούρκους που ήθελαν να πατήσουν την εκκλησία του; Κρύος σπυρωτός ιδρώτας τον έκοψε...πεντακάθαρα τώρα γρικούσε το άλογο που ζύγωνε.

- Αλλάχ! Αλλάχ! ξεφώνισε, ανασκουμπώθηκε πάλι και έβαλε τις φτέρνες στον ώμο.

Έτρεχε, έτρεχε αλαλιασμένος. Ως ξεπρόβαλε στου Ιδομενέα τη βρύση, ξέκρινε απόξω από του καπετάν Μιχάλη τον αράπακα και τους συντρόφους του να βαρούν την πόρτα, να τη σπάσουν. Χύθηκε καταπάνω τους.

- Βάρδα, παιδιά φώναξε, βάρδα και θα μας φάει! Έρχεται καβαλάρης!
 - Ποιος, μωρέ κουζούλακα; ούρλιασε ο Αράπης.
 - Ο γείτονας
 - Ποιος γείτονας;
 - Ο Αι- Μηνάς, νάτος!

Όλοι στράφηκαν. Τα μάτια τους πεταλούδιζαν, δε διάκριναν τίποτα.
 - Νάτος! Νάτος! φώναζε η Εφεντίνα κι ακούμπησε στην πόρτα του καπετάν Μιχάλη αλλοπαρμένος.
Κόλλησε πιτακώθηκε απάνω στην πόρτα, σα να 'θελε να κρυφτεί και να περάσει ο Αϊ Μηνάς, χωρίς να τον αρπάξει το μάτι του. Είχε προβάλει τώρα στου Ιδομενέα τη βρύση, τον έβλεπε καθαρά, ο ίδιος απαράλλαχτος όπως ήταν στο κόνισμα: ηλιοκαμένος, ψαροσγουρογένης, απάνω σε μούρτζινο άλογο και χρυσά σελοχάλινα. Όλος ο αέρας μπροστά από του Ιδομενέα τη βρύση γέμισε ψαρά γένια, μούρτζινο άλογο και σελοχάλινα.

- Νάτος! Νάτος! φάνηκε μουρμούριζε και το κατωσάγονό του καταχτυπούσε.
 - Που 'ναι, μωρέ; τα μάτια μου θάμπωσαν!
 - Δεν τον θωράς; νάτος! νάτος! μαύρος ψαρογένης, μ' ένα κόκκινο κοντάρι... Μας είδε, χύνεται καταπάνω μας!

Έδωσε ένα σάλτο, ξεκόλλησε από την πόρτα, πήρε κατά το λιμάνι. Πίσω του φυσομανώντας, έτρεχαν πιλάλα κι οι Τούρκοι άκουγαν τώρα κι αυτοί το άλογο που τους είχε πάρει του κυνήγου, κι ο Αράπης, που στράφηκε μια στιγμή, ξέκρινε από πάνω του, στον αέρα, έναν καβαλάρη:
- Γρήγορα πόδια, μωρέ πόδια! φώναξε κι είχε κυλήσει το κίτρινο μπουρνούζι του χάμω - μα που να σταθεί να το περιμαζώξει, πιλαλούσε τώρα ολόγυμνος,
Ξεπνεμένοι έφτασαν στο λιμάνι. Σφούγγιξαν τον ιδρώτα τους, κουκούβισαν στον ίσκιο, έβγαλαν έξω τις γλώσσες τους κι  αναβόλιαζαν σα σκύλοι. Η  Εφεντίνα είχε πέσει μπρούμυτα κάτω στις πέτρες και σπάραζε. Κάμποσην ώρα δεν μπορούσαν να μιλήσουν. Τέλος ο Αράπης άνοιξε το στόμα:

Φτηνά τη γλιτώσαμε, είπε.»

Πηγές :


-http://www.explorecrete.com/Heraklion
-Απ όσα θυμούμαι το Παλιό Κάστρο , Μανόλης Δερμιτζάκης,εκδ. Δοκιμάκης
-Ο καπετάν Μιχάλης,Ν. Καζαντζάκη,εκδ. Ελένης Καζαντζάκη, 1974
-Αναφορά στον Γκρέκο, Νίκου Καζαντζάκη.
-http://zhtunteanagnostes.blogspot.gr
-Γεώργιος Συλλαμιανάκης, "Άγιος Μηνάς" ,1939

Οι κόρες του Ασκληπιού.

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια φωτογραφία του χρήστη Μυθικη Αναζητηση.

11 Νοεμβρίου

Οι κόρες του Ασκληπιού.
"Ἠπιόνη: γυνὴ Ἀσκληπιοῦ. καὶ θυγάτηρ αὐτῆς Ὑγεία, Αἴγλη,
Ἰασώ, Ἀκεσώ, Πανάκεια (λεξικό Σουίδας). Το όνομά δε του Ασκληπιού εικάζεται από τον Ιούλιο τον Επιδαύριο ότι παράγεται από το όνομα "αίγλη". Το δεύτερο συνθετικό του ονόματός του είναι "ήπιος" που προσθέτει στην "αίγλη" λάμψη και ηπιότητα...http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/11/blog-post_3371.html#more

Για ευωδιαστούς σκουπιδοτενεκέδες

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια φωτογραφία του χρήστη Απλές λύσεις.

11 Νοεμβρίου

► Για ευωδιαστούς σκουπιδοτενεκέδες

Σε 1 κούπα χλιαρό νερό, βάλτε 30 σταγόνες από ένα αιθέραιο έλαιο της αρεσκίας σας.

Ψεκάσετε το εσωτερικό του κάδου πριν τοποθετήσετε τη σακούλα για τα σκουπίδια.

Για να πετύχετε και αποστείρωση, ψέκασε τον κάδο πριν τοποθετήστε τη σακούλα με ένα μείγμα αμμωνίας και νερού που αποτελείται από 1 κούπα αμμωνίας και 3 κούπες νερό, και βέβαια μια φορά στο τόσο, πλένετε ενδελεχώς τον κάδο μέσα και έξω με το ίδιο μείγμα.

Πηγή: letsfamily.gr

Ρεφλεξολογία: Ποιες ασθένειες φαίνονται στα χέρια μας;

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια φωτογραφία του χρήστη Απλές λύσεις.

11 Νοεμβρίου

► Ρεφλεξολογία: Ποιες ασθένειες φαίνονται στα χέρια μας;

Τα χέρια στην ρεφλεξολογία δουλεύονται συμπληρωματικά στη θεραπεία που κάνουμε στα πόδια. Τα αντανακλαστικά τους σημεία στα χέρια μοιάζουν με εκείνα των πελμάτων, οι παλάμες είναι ουσιαστικά μια μικρογραφία του ανθρώπινου σώματος.

Από τη ρεφλεξολόγο, Έφη Σαρανταένα.

Τα σημεία στα χέρια όπου μπορούμε να δουλέψουμε για ανακούφιση του ατόμου είναι πιο βαθιά και δύσκολα στον εντοπισμό τους επειδή τα χέρια ναι μεν κουράζονται αλλά λιγότερο σε σχέση με τα πόδια τα οποία είναι εγκλωβισμένα μέσα στα παπούτσια. Τα χέρια τα χρησιμοποιούμε κυρίως για περιστατικά που σχετίζονται με το πάνω μέρος του σώματος, για σημεία που βρίσκονται πάνω από το διάφραγμα. Χρησιμοποιούνται όπως και για τα πόδια, για τραυματισμούς αλλά και σπάσιμο των κάτω άκρων.

Ας αναλύσουμε λίγο τον χάρτη ρεφλεξολογίας των χεριών. ‘

Τα δάχτυλα αντιστοιχούν στο κεφάλι. Το πρώτο δάχτυλο «είναι» ολόκληρο το κεφάλι, το δεύτερο και το τρίτο αφορούν τα μάτια, το τρίτο και το τέταρτο έχουν να κάνουν με τα αυτιά μας.

Ακριβώς κάτω από τα δάχτυλα είναι η γραμμή του ώμου.

Στα μαξιλαράκια βρίσκουμε τα πλευρά και τον θώρακα ενώ κάτω από τον αντίχειρα έχουμε όλα τα όργανα της κοιλιάς. Πάγκρεας, στομάχι… Κάτω από τα μαξιλαράκια έχουμε το έντερο. Παράλληλα με τον αντίχειρα είναι η σπονδυλική στήλη.

Βάση αυτού του χάρτη οι ρεφλεξολόγοι κάνουμε μια ελαφριά μάλαξη στα χέρια και μετά αρχίζουμε και μπαίνουμε όλο και πιο βαθιά στα χέρια. Κάνουμε κυκλικές ή σταθερές πιέσεις στα σημεία και όπου υπάρχει πρόβλημα παρατηρούμε την ένταση ή τα μικρά πιασίματα και προσπαθούμε να ανακουφίσουμε τον ασθενή από τον πόνο, από τα συμπτώματα της ασθένειας από την οποία μπορεί να υποφέρει. Σε περιπτώσεις έντονης ανάγκης όπου ο πόνος είναι πολύ έντονος προτιμούμε τη μάλαξη των χεριών από των ποδιών γιατί είναι πιο εύκολη η άμεση ανακούφιση.

Μπορεί να πρόκειται για έναν πονοκέφαλο, ή για πονόδοντο. Η ρεφλεξολογία χεριών μπορεί να είναι χρήσιμη και για τη δυσκοιλιότητα, για ένταση στον αυχένα, αλλά μπορεί να είναι ευεργετική ακόμα και για το άγχος. Συγκεκριμένα το άγχος το εντοπίζουμε στη γραμμή του διαφράγματος και το αποτέλεσμα είναι πολύ καλό αν το συνδυάσουμε με την μάλαξη στο αυτί ή στο πόδι. Με τη ρεφλεξολογία φυσικά, δεν υποκαθιστούμε την ιατρική θεραπεία, αλλά συνδυαστικά με αυτή μπορούμε να έχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα (είναι καλό να υπάρχει και η σύμφωνη γνώμη του ιατρού ειδικά σε περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν κάνει χειρουργείο ή άτομα με διαβήτη λόγου χάρη). Αρχικά υπάρχει μια ανακούφιση και μετά από 5 -6 συνεδρίες μπορούμε να βοηθήσουμε στην αποκατάσταση όλο και πιο πολύ. Μια συνεδρία δεν κοστίζει πολύ, από 25 έως 35 ευρώ κυμαίνεται το κόστος.

Πηγή: boro.gr 

Το Μονόγραμμα

http://youtu.be/uXuIlNY6tag

• 
  

  Οδυσσέας Ελύτης - Το Μονόγραμμα [Adagio]

  Διαβάζει ο Μίκης Θεοδωράκης και η Ιουλίτα Ηλιοπούλου σε μουσική adagio
  
  

  Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια φωτογραφία του χρήστη Σταυρούλα Κουγιουμτσιάδη.

  11 Νοεμβρίου

  ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ " ΤΟ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ "
  
  ΙΙ.
  
  Πενθώ τον ήλιο και πενθώ τα χρόνια που έρχονται
  Χωρίς εμάς και τραγουδώ τ' άλλα που πέρασαν
  Εάν είναι αλήθεια
  
  Μιλημένα τα σώματα και οι βάρκες που έκρουσαν γλυκά
  Οι κιθάρες που αναβόσβησαν κάτω από τα νερά
  Τα "πίστεψέ με" και τα "μη"
  Μια στον αέρα, μια στη μουσική
  
  Τα δυο μικρά ζώα, τα χέρια μας
  Που γύρευαν ν' ανέβουνε κρυφά το ένα στο άλλο
  Η γλάστρα με το δροσαχί στις ανοιχτές αυλόπορτες
  Και τα κομμάτια οι θάλασσες που ερχόντουσαν μαζί
  Πάνω απ' τις ξερολιθιές, πίσω απ' τους φράχτες
  Την ανεμώνα που κάθισε στο χέρι σου
  Κι έτρεμε τρεις φορές το μοβ τρεις μέρες πάνω απ' τους καταρράχτες
  
  Εάν αυτά είναι αλήθεια τραγουδώ
  Το ξύλινο δοκάρι και το τετράγωνο φαντό
  Στον τοίχο, τη Γοργόνα με τα ξέπλεκα μαλλιά
  Τη γάτα που μας κοίταξε μέσα στα σκοτεινά
  Παιδί με το λιβάνι και με τον κόκκινο σταυρό
  Την ώρα που βραδιάζει στων βράχων το απλησίαστο
  Πενθώ το ρούχο που άγγιξα και μου ήρθε ο κόσμος.....

  

Χάρων, Ερμής, Μένιππος

1. Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια φωτογραφία του χρήστη Μυθικη Αναζητηση.

     

2. 

   Χάρων, Ερμής, Μένιππος και διάφοροι νεκροί
   <..Στους Νεκρικούς διαλόγους ο Λουκιανός παρουσιάζει τριάντα διαλογικά στιγμιότυπα, στα οποία συμμετέχουν γνωστές προσωπικότητες που έχουν πεθάνει και βρίσκονται πια στον Άδη. Σε όλα τα θέματα που συζητούν υπόκειται η ιδέα ότι η ευτυχία σ᾽ αυτόν τον κόσμο είναι πρόσκαιρη, ενώ στον Κάτω κόσμο οι νεκροί είναι όλοι ίσοι...http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/11/blog-post_7984.html

Πλεκτό αεράτο

1. Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια φωτογραφία του χρήστη El hogar de las lana

   

    
   
   Πλεκτό αραιό αεράτο. 
   Θα μπορούσε να είναι κουρτινάκι κουζίνας ( στο ανω-κάτω) αλλά και γιλεκάκι (μονόχρωμο) πάνω από φανελάκι. 
   Καλή επιτυχία!

Το πρώτο νόμισμα του νεοελληνικού κράτους

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε μια φωτογραφία του χρήστη Ανοιχτή Ματιά στον Κόσμο.

http://anoixti-matia.blogspot.gr/2013/11/blog-post_1586.html

Το πρώτο νόμισμα του νεοελληνικού κράτους

Το  πρώτο νόμισμα του νεοελληνικού κράτους, αωκα=1821 (φώτο αρχείου)

Παιχνιδιάρα η ελληνική ιστορία επιφύλαξε στην Aίγινα το προνόμιο να κοπεί εκεί το πρώτο αρχαιοελληνικό νόμισμα, η περίφημη «χελώνα». Aλλά και ο φοίνικας, το πρώτο νόμισμα του νεοελληνικού κράτους.

Παιχνιδιάρα η ελληνική ιστορία επιφύλαξε στην Aίγινα το προνόμιο να κοπεί εκεί το πρώτο αρχαιοελληνικό νόμισμα, η περίφημη «χελώνα». Aλλά και ο φοίνικας, το πρώτο νόμισμα του νεοελληνικού κράτους.

Πέντε Φοίνικες, χαρτονόμισμα

Φοίνιξ, Κυβερνήτης Καποδίστριας, 1828

Δεν τους επιφύλαξε, όμως, την ίδια τύχη. Στις χελώνες χάρισε μακροβιότητα, ενώ τον φοίνικα θυσίασε στις παιδικές νομισματικές ασθένειες. Kαι με βεβαρημένο ποινικό μητρώο. Aπό την κατάχρησή του στη χούντα του 1967-’74. 

H κοπή ενός νομίσματος ήταν πάντα μια υπόθεση εθνικής σημασίας. Aπό την αρχαιότητα ακόμη κάθε πόλη-κράτος, που σεβόταν τον εαυτό της, έκοβε δικό της. Aντανάκλαση αυτής της αδιάρρηκτης σύνδεσης κράτους-νομίσματος, βρίσκουμε και στο γνωστό χάρτη του Pήγα, με την υπερπληθώρα των νομισματικών παραστάσεων. Aλλά και στη Xάρτα του, όπως και στα πρώτα ελληνικά συνταγματικά κείμενα, όπου εκφράζεται ο πόθος για την κυκλοφορία εθνικού νομίσματος. Oι πρώτες προσπάθειες στη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης δεν καρποφόρησαν. 


Aλλά ούτε κι αμέσως μετά την απελευθέρωση η υπόθεση προχώρησε γρήγορα. Aν και είχαν καταβληθεί κάποιες προσπάθειες από τις προσωρινές διοικήσεις (στα αρχεία του κράτους εντοπίζονται αρκετές τέτοιες προτάσεις), αυτές έμειναν χωρίς συνέχεια. 

Oι αρχικές νομισματικές επιλογές, κάτω από το βάρος των αναγκών, είχαν τη σφραγίδα της άγνοιας, της απειρίας, της προχειρότητας. Πράγμα άλλωστε που αποτυπώθηκε και στον φοίνικα του Iωάννη Kαποδίστρια (1828-1831). 

Στην τουρκοκρατούμενη Eλλάδα ήταν περισσότερο από αισθητή η έλλειψη νομισμάτων. Mια διέξοδος, από τα μέσα περίπου του 18ου αιώνα με το εμπόριο και τις εξαγωγές γεωργικών προιόντων, βρέθηκε με την εισαγωγή και κυκλοφορία ξένων, καθώς το γρόσι και η υποδιαίρεσή του, ο παράς, ήταν ανυπόληπτα. 

Γρόσια 
Στην πρώτη μετα-απελευθερωτική περίοδο, στην Eλλάδα των 800.000 κατοίκων, κυκλοφορούσαν κάθε είδους ξένα νομίσματα -χρυσά και αργυρά. Tα πιο δημοφιλή, λόγω της σταθερότητάς τους, ήταν το αργυρό ισπανικό πιάστρο (δίστηλο), το ασημένιο, επίσης, τάλιρο της Mαρίας Θηρεσίας και το βενετικό χρυσό τσεκίνι. Διεθνή και τα τρία. Eίναι χαρακτηριστικό ότι οι πρώτοι κρατικοί προϋπολογισμοί, αλλά και οι δημόσιοι λογαριασμοί γίνονταν με βάση του οθωμανικό γρόσι, που κυριαρχούσε στις καθημερινές συναλλαγές των Eλλήνων. 

Με την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας είχε υπερωριμάσει η ανάγκη για τη μετάβαση από το πολυεθνικό νομισματικό σύστημα σ’ ένα εθνικό. Aλλωστε η ύπαρξη ενός νομίσματος, όπως σωστά επισημαίνουν οι ειδικοί επί του θέματος, «αντικατοπτρίζει τη θέληση μιας πολιτείας να ρυθμίσει... την οικονομική ζωή των μελών της και να διακηρύξει την κυριαρχία της με την κυκλοφορία των συμβόλων της» . Eτσι το 1829 θα εισαχθεί το πρώτο ελληνικό νομισματικό σύστημα. O I. Kαποδίστριας θα προχωρήσει στη σύσταση εθνικού νομισματοκοπείου στην Aίγινα. Eκεί θα κοπεί και το πρώτο ελληνικό νόμισμα, ο φοίνικας. Tα νομίσματα θα τεθούν σε κυκλοφορία τον Oκτώβριο του 1829, ενώ τον επόμενο Iανουάριο γνωστοποιείται ότι από «1 Mαρτίου τα κατάστιχα πάσης δημοσίου υπηρεσίας θέλουν κρατείσθαι εις φοίνικας και λεπτά! (φοίνικας=100 λεπτά)». 

Με τον νόμο που καθιερώνεται ο φοίνικας γίνεται και η διατίμηση 40 ξένων νομισμάτων, που είχαν τη μεγαλύτερη κυκλοφορία. Aπαγορευόταν η κυκλοφορία των τουρκικών, που είχαν κοπεί μετά το 1826 (ήταν δραματικά υποτιμημένα), όπως και των ξένων χάλκινων κερμάτων. Tο μέτρο φαίνεται πως δεν ήταν αποτελεσματικό, αν κρίνουμε από εγκύκλιο των μέσων του επομένου έτους. M’ αυτή εντέλλονται οι διοικητικές αρχές να πάρουν μέτρα «ώστε να εμποδιστούν ολοτελώς» τα γρόσια. 

«Ελλιποβαρές» 
Σύμφωνα με υπολογισμούς, κόπηκαν μέχρι το 1832 κάπου 607.000 φοίνικες και μόνο το 2% περίπου ήταν αργυροί - η κοπή ασημένιων είχε σταματήσει από το 1829 ήδη. 

Στην ουσία ο αργυρός φοίνικας μετατράπηκε σε μια λογιστική μονάδα, ενώ ο κύριος όγκος των συναλλαγών γινόταν με τον χάλκινο. Oι αργυροί «ήθελον χρησιμεύση μάλλον ως εγκόλπιον ή ως κεφάλαιον», κατά την κρίση του A. Kοντόσταυλου. 

Oι εκτιμήσεις από τους μεταγενέστερους για τον θάνατο του φοίνικα ποικίλλουν. Aλλοι αποδίδουν την αναποτελεσματικότητα του αργυρού νομίσματος στο «ελλιποβαρές» του. Aποτελούνταν από 9 μέρη αργύρου και το υπόλοιπο κράμα χαλκού. H πρώτη ισοδυναμία του με το ισπανικό δίστηλο ήταν ένα προς έξι, αλλά στην πράξη κατώτερη. Eπειδή περιείχε 3,47 γραμμάρια αργύρου αντί για 4,029. 

Τα πληθωριστικά νομίσματα 
Αλλοι δεν δέχονται ότι αυτή ήταν η βασική αιτία, αλλά το γεγονός ότι κόπηκαν λίγα νομίσματα, σε αντίθεση με τα πληθωριστικά χάλκινα νομίσματα που είχαν συνδεθεί με το γρόσι. 

Δυστυχώς, δεν προκύπτει με σαφήνεια για ποιο λόγο επιλέχθηκε η εσωτερική διαφοροποίηση του αργυρού φοίνικα ως προς το δίστηλο. Mερικοί υποθέτουν ότι αυτό έγινε για να μπορέσει να διατηρηθεί καλύτερα στην εσωτερική κυκλοφορία. Aλλοι ότι απλώς το γεγονός δείχνει την απειρία των νομισματικών αρχών ή ίσως κι απάτη από καταχραστές. 

Eνας άλλος ακόμη λόγος για την αποτυχία του αργυρού φοίνικα που προστίθεται συνήθως είναι πως στις κοπές του δεν υπολογίστηκαν εκτυπωτικά έξοδα. Eτσι το νόμισμα υπερτιμήθηκε. Aυτός ήταν κι ένας από τους λόγους απόσυρσης από την κυκλοφορία (τα «κακά» δίστηλα, εκτόπισαν τους «καλούς» φοίνικες, κατά τον νόμο του Greasman). Aποσυρόμενοι διοχετεύονταν στο εξωτερικό, αποθησαυρίζονταν ή ακόμη λιώνονταν και οι επιτήδειοι καρπώνονταν τη διαφορά. 

Κάτω, λοιπόν, από τις πιεστικές ανάγκες για χρήμα, η κυβέρνηση προχωρά τον Iούνιο του 1831 στην εκτύπωση των πρώτων πραγματικών χαρτονομισμάτων. H συνολική τους αξία ορίστηκε σε 3 εκατ. φοίνικες . Kατανέμονταν σε χαρτονομίσματα των 5, 10, 50 και 100 φοινίκων. 

Eκδότης ήταν το κράτος αλλά η εκτύπωση και ο έλεγχος της κυκλοφορίας ανατέθηκε στη Xρηματιστηριακή Eθνική Tράπεζα, χωρίς όμως να της παραχωρηθεί το εκδοτικό δικαίωμα. 

O κυβερνήτης με διάταγμα όριζε «όπως τα χαρτονομίσματα τυπώνονται εφ’ ενός μόνον προσώπου και δένωνται εις βιβλία έχοντα έκαστον 100 σελίδας». Kάθε σελίδα περιλάμβανε τρία χαρτονομίσματα. Aυτά είχαν διαφορετικό χρώμα για να ξεχωρίζουν αναλόγως με την αξία τους (οι αριθμοί αναγράφονταν με κόκκινα και γαλάζια γράμματα) και υπογράφονταν από δυο μέλη της EXT. Eιδικός ελεγκτής διορισμένος από την κυβέρνηση έγραφε στο πίσω μέρος «ιδιοχείρως και λοξώς εκ των άνω προς τα κάτω» την αξία κάθε χαρτονομίσματος και τα αριθμούσε. 

Εξαργύρωση 
H εξαργύρωση με μεταλλικά νομίσματα «ωρίζετο ότι θα διετάσσετο υπό της Kυβερνήσεως ευθύς ως το εθνικόν ταμείον ήθελεν ευρεθή εις χρηματικήν κατάστασιν καλλιτέραν». Δηλαδή τότε αναστέλλονταν για πρώτη φορά η εξαργύρωση των νομισμάτων. Aρχικώς οι πολίτες ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν κάθε πληρωμή τους προς το δημόσιο ταμείο κατά το 1/3 με χαρτονομίσματα. Tο ίδιο και το κράτος. 

H Tράπεζα θα έστελνε κάθε φορά το ένα τριακοστό των εκτυπωθέντων χαρτονομισμάτων στο υπουργείο Oικονομικών «φυλάττουσα ίσην αντιστοιχίαν εις τα ήδη». 

Tελικά, τέθηκαν στην κυκλοφορία χαρτονομίσματα αξίας 1 εκατ., αφού όπως κρίθηκε από την Eθνική Συνέλευση του Nαυπλίου (Iανουάριος 1832) η τιμή των χαρτονομισμάτων τούτων δεν επέτυχε την κοινήν υπόληψιν επειδή το προμνησθέν ψήφισμα (της έκδοσης) δεν προσδιώριζε την εποχήν εξαργυρώσεώς των, ούτε ειδικάς τινάς εγγυήσεις». 

H ίδια θα προσδιορίσει τέτοια κριτήρια και θα προσφέρει ειδικές εγγυήσεις εξαργύρωσης. Σαν τέτοια μέρα ορίστηκε η 4 Iανουαρίου 1833, οπότε και θα καίονταν τα συγκεκριμένα χαρτονομίσματα «δημοσίως και παρουσία ειδικής εκποιητικής επιτροπής». Mέσα σε αυτές τις συνθήκες με τη δολοφονία του Kαποδίστρια, την έλευση του Oθωνα και την έκδοση των βαυαρικών ρυθμίσεων για το νομισματικό σύστημα ήρθε η αντικατάσταση του φοίνικα από τη δραχμή (Φεβρουάριος 1833). O φοίνικας, όπως και η Xρηματιστική Eθνική Tράπεζα, είχαν μια σύντομη ζωή. Aλλά σε αυτό δεν έφταιγε η οικονομική πολιτική του Kαποδίστρια, ο οποίος στον τομέα τούτο τουλάχιστον πήρε αρκετά ρηξικέλευθα μέτρα. Aλλωστε και η δική του θητεία ήταν τόσο σύντομη... 

Το μηχάνημα κοπής των νομισμάτων αρνήθηκε... τις επαναλήψεις 
Mε την έλευσή του ο κυβερνήτης ανέθεσε στο «Πανελλήνιο», τη Bουλή θα λέγαμε σήμερα, τη μελέτη της κοπής νομίσματος. H Δ’ Συνέλευση μάλιστα του Aργους υπέβαλε σχέδιο για έγκριση. Σύμφωνα μ’ αυτό βάση ήταν ο αργυρός φοίνικας (=100 λεπτά) , χρυσά πολλαπλάσιά του η Aθηνά (=20 φοίνικες) ημίσεια Aθηνά (=10 ). Για αργυρά, εκτός από τον ένα φοίνικα, πρότεινε την αιγίδα (=5 φοίνικες) και την ημίσεια αιγίδα. Eπίσης τις χάλκινες υποδιαιρέσεις, δεύτερον (=μισός φοίνικας των 50 λεπτών), και το πεντάριον (= 5 λεπτά). 

Eίναι ζήτημα αν υπάρχει έστω ένας φοίνικας, που να είναι πανομοιότυπος με άλλον. Tο παμπάλαιο χειροκίνητο μηχάνημα κοπής... αρνούνταν να επαναλαμβάνεται. 

Tα μηχανήματα κοπής ανήκαν στο τάγμα των Iωαννιτών Iπποτών. Παλιότερα μέχρι το 1530 βρίσκονταν στη Pόδο και από εκεί μεταφέρθηκαν στη Mάλτα. Hταν πεταμένα... στα σκουπίδια. T’ αγόρασε για λογαριασμό του ελληνικού δημοσίου, αντί 100 λιρών Aγγλίας, ο A. Kοντόσταυλος, επί των Oικονομικών υπεύθυνος του I. Kαποδίστρια. 

Tο 1830 ο μεγαλέμπορος (και Φιλικός) A. Kοντόσταυλος απομακρύνθηκε από τη θέση του διευθυντή του νομισματοκοπείου. Kατηγορήθηκε για οικονομικές ατασθαλίες... 

Tα πρώτα ελληνικά νομίσματα, κόπηκαν με... γρόσια. H Pωσία πρόσφερε 1,5 εκατ. για την κοπή των φοινίκων σε συναλλαγματικές πληρωτέες στο Λονδίνο. 

Tο νομισματοκοπείο εγκαταστάθηκε στο σπίτι του κυβερνήτη στην Aίγινα. Στο ισόγειο του κυβερνείου για να ελέγχεται και ν’ αποφευχθούν... παρατράγουδα. 

Tις πρώτες πλάκες χάραξε ο Aρμένης χρυσοχόος Xατζή Γρηγόρης Πυροβολιστής. M’ αυτές κόπηκαν οι αργυροί. H κοπή του 1830 των χάλκινων του 1, 2 και 5 λεπτών έγινε με χαράγματα του «Δάσκαλου», έτσι ήταν γνωστός ο τεχνίτης αυτός από την Kαρύταινα. H κοπή του 1831 βασίστηκε σε σχέδια του Δημ. Kόντου από το Kαρπενήσι. 

Tους πρώτους φοίνικες μοίρασε στις 29 Iουλίου 1829 στους αντιπροσώπους του έθνους ο γραμματέας της επικρατείας Σ. Tρικούπης. Eνα στον καθένα (αργυρό και χάλκινο των 1, 5 και 10 λεπτών). 

H παράδοση θέλει τον άργυρο που χρησιμοποιήθηκε για τους φοίνικες να προέρχεται από «κατασχέσεις». Aπό τις νηοψίες που έκαναν τα ελληνικά πλοία. Tον χαλκό να προέρχεται από τουρκικά τηλεβόλα και άλλα χάλκινα λάφυρα. 

Λευκοί στο πίσω μέρος οι φοίνικες με τον αριθμό και την υπογραφή του ελεγκτή. Aλλά το μπροστινό μέρος στις δυο πρώτες εκδόσεις ήταν με γράμματα κόκκινα και στις άλλες με μπλε. 

Συνολικά εκτυπώθηκαν 41.670 χαρτονομίσματα αξίας 500.000 φοινίκων (τέσσερις εκδόσεις). Eκτυπώθηκαν στο Nαύπλιο . Oταν αποσύρθηκαν βρέθηκαν χαρτονομίσματα αξίας 300.000, λόγω φθοράς ή καταστροφής των υπολοίπων. 

Σύμβολο της αναγέννησης της ζωής 
O φοίνικας ήταν ιερό πτηνό που «πετούσε» καταρχήν στην Aίγυπτο. Mοιάζει με τον ελληνικό αετό, αλλά έχει και διαφορές. O Hρόδοτος και ο ιστορικός Πλίνιος που τον αναφέρουν τον περιγράφουν έχοντας φτερά με χρώμα χρυσαφένιο και κόκκινο (φοινό). Kατά την παράδοση προαισθανόταν το τέλος του, κατασκεύαζε τότε φωλιά από αρωματικά φυτά και ξύλα και καιγόταν μέσα σ' αυτή. Aπό την τέφρα του, όμως, (ανα)γεννιόταν ένας νέος φοίνικας. H μυθολογία για τον φοίνικα στην αναγέννηση της ζωής, μα και την αθανασία. Για την αθανασία της ψυχής χρησιμοποιήθηκε ο φοίνικας ως χριστιανικό σύμβολο. Aλλά και για το αναγεννητικό μήνυμα χρησιμοποιήθηκε από τη Φιλική Eταιρεία. 

Eτσι βρέθηκε και στη μια όψη της επαναστατικής απελευθερωτικής ελληνικής σημαίας που ύψωσε ο Yψηλάντης στο Iάσιο. 

O φοίνικας, λοιπόν, με το φορτίο αυτό ήταν μια επιτυχής επιλογή για να εκφράσει την αναγέννηση της Eλλάδας. 

Στη μια όψη των καποδιστριακών νομισμάτων υπάρχει παράσταση του φοίνικα και οι λέξεις «EΛΛHNIKH ΔHMOKPATIA». 

Στην άλλη η αξία του, η χρονολογία κοπής και αναγράφεται «Kυβερνήτης I. Kαποδίστριας». Mερικές κοπές φέρουν και στεφάνη. 

Στα χαρτονομίσματα εμφανίζεται η Aθηνά που κάθεται κρατώντας δόρυ. Kάτω δεξιά με οβάλ σφραγίδα υπάρχει «η επί της οικονομίας Eπιτροπή». 

Tο αρχικό σχέδιο προέβλεπε την κοπή χρυσών νομισμάτων των 20 και 10 φοινίκων. Aργυρών των 5, 2,5 και 0,5 του φοίνικα. Λόγω έλλειψης πόρων, χρυσοί ποτέ δεν κυκλοφόρησαν. Σε κάποιο ικανοποιητικό βαθμό θα κυκλοφορούν για τις εσωτερικές συναλλαγές χάλκινοι φοίνικες του ενός, δυόμισι και δέκα λεπτών (1 φοίνικας=100 λεπτά) και αργότερα εικοσάλεπτοι. 

Συνολικά κυκλοφόρησαν 11.978 αργυροί φοίνικες κατά την πρώτη και μοναδική κοπή τους. Mερικοί ανεβάζουν αυτόν τον αριθμό κάνοντας λόγο για για 13.612. Kόπηκαν το 1829, αλλά κυκλοφόρησαν με χρονολογία 1828.
Τάκης Κατσιμάρδος http://www.imerisia.gr/
 http://www.mikres-ekdoseis.gr/

κουκλιά

  Ana Paula Rimoli crochet patterns.

 

& if you want to crochet them yourself here's the pattern:
Little Amigurumi Cuties crochet pattern
& si queres tejerlos vos aca esta el patron:
Animalitos Amigurumi patron de crochet/ganchillo

Κουκιά: σπορά-φύτεμα-καλλιέργεια

Η Maria Dimitriou κοινοποίησε σύνδεσμο από Agrotikabook.GR.

http://www.agrotikabook.gr/%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%B9%CE%AC-%CF%83

 

Κουκιά: σπορά-φύτεμα-καλλιέργεια

www.agrotikabook.gr

Τα κουκιά είναι φυτά μονοετή της οικογενείας των ψυχανθών. Αυτά συνήθως, καλλιεργούνται σε μεγάλες εκτάσεις για παραγωγή ξηρών σπόρων σαν όσπρια ή σε μικρές εκτάσεις για παραγωγή χλωρών καρπών, ως λαχανικά. Ανεξαρτήτως του σκοπού της καλλιέργειας τους, τα κουκιά γενικώς ευδοκιμούν παντού, σε όλα σχε...

Κουκιά: σπορά-φύτεμα-καλλιέργεια

Σάβ, 2013-11-09 19:15

Τα κουκιά είναι φυτά μονοετή της οικογενείας των ψυχανθών. Αυτά συνήθως, καλλιεργούνται σε μεγάλες εκτάσεις για παραγωγή ξηρών σπόρων σαν όσπρια ή σε μικρές εκτάσεις για παραγωγή χλωρών καρπών, ως λαχανικά. Ανεξαρτήτως του σκοπού της καλλιέργειας τους, τα κουκιά γενικώς ευδοκιμούν παντού, σε όλα σχεδόν τα εδάφη.
Ειδικώς όμως για χλωρή κατανάλωση, προτιμούν τα λίγο σφικτά, αλλά γόνιμα και πλούσια κοπρισμένα χώματα, στα οποία δίνουν μεγάλες αποδόσεις και προ πάντων καρπούς τρυφερούς και ευκολόβραστους. Στα πολύ αμμουδερά και φτωχά εδάφη η παραγωγή γίνεται πρωιμότερη αλλά οι αποδόσεις αποβαίνουν μικρές και τα προϊόντα πολύ τραχεία.
Η προετοιμασία του εδάφους για την καλλιέργεια των κουκιών, συνίσταται από 1-2 βαθειά σκαψίματα και σβαρνίσματα καθώς και από την αναγκαία λίπανση, ιδίως όταν τα χώματα δεν είναι αρκούντως γόνιμα. Η κοπριά αποτελεί το καλλίτερο λίπασμα ιδίως στα πολύ ελαφρά ή πολύ σφιχτά εδάφη. Ωστόσο, όμως δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση αυτής, αλλά να κανονίζεται αναλόγως του εδάφους και της προηγουμένης καλλιέργειας. Συνήθως 1500 - 2000 οκ. κοπριάς κατά στρέμμα, πρέπει να θεωρείται αρκετή. Επίσης τα χημικά λιπάσματα δίνουν πολύ καλά αποτελέσματα, ιδίως σε χώματα που έχουν οργανικές ουσίες. Από τα σύνθετα καταλληλότερος είναι ο τύπος 0-12-6, σε ποσό 80-100 οκ. στο στρέμμα, είτε, σε συνδυασμό με κοπριά σε ποσό 35-40 οκάδες.

Η σπορά των κουκιών γίνεται, στα θερμά μέρη το Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, στα δε ψυχρά και ορεινά το Φεβρουάριο Μάρτιο. Η εργασία εκτελείται είτε με το αλέτρι, κάθε τρίτη αυλακιά, είτε με το τσαπί σε γουβίτσες και κατά σειρές σ’ αποστάσεις 40-50 πόντους η μία από την άλλη και μεταξύ τους 20-30 πόντους. Κατά την τελευταία περίπτωση ανοίγονται μικρές γούβες βάθους 5-6 πόντους, στις οποίες ρίχνονται 2-6 σπυριά και σκεπάζονται με το διπλανό χώμα 3-4 πόντους. Όταν τα κουκιά βλαστήσουν και αναπτύξουν 6-7 φύλλα, πρέπει να δίνεται το πρώτο σκάλισμα και ελαφρό παράχωμα. Τούτο ακολουθεί δεύτερο σκάλισμα και παράχωμα, μετά 5-6 εβδομάδες. Εν ανάγκη γίνεται και τρίτο σκάλισμα μετά την άνθηση και δέσιμο των πρώτων 4-5 καρπών, καλόν είναι, οι κορυφές να κόβονται, για να συντομεύεται η πρωιμότητα αυτών, αλλά και προ πάντων, να αποφεύγεται ή προσβολή της μελίγκρας.

Η συγκομιδή των φρέσκων κουκιών μπορεί να πραγματοποιείται γρήγορα ή αργά, αναλόγως των αναγκών της καταναλώσεως, αρκεί οι λοβοί να μην αρχίσουν να σκληρύνονται. Προκειμένου όμως για τα ξηρά κουκιά, πρέπει η συγκομιδή να γίνεται όταν οι φλοιοί των λοβών μαυρίσουν και τα φύλλα των φυτών αρχίσουν ν’ αποξεραίνονται. Στη διαδοχή της καλλιέργειας, τα κουκιά πρέπει να προηγούνται των άλλων φυτών, ιδίως των γεωμήλων, των σπανακιών, των μποστανικών κλπ. γιατί, ως ψυχανθή αφήνουν το χώμα πλούσιο σε άζωτο και οργανικές ουσίες. Στο αυτό μέρος μπορούν να καλλιεργούνται συνεχώς 2-3 χρόνια, χωρίς καμιά βλάβη.
 

Ασθένειες-εχθροί

Τα κουκιά προσβάλλονται από πολλούς φυτικούς και ζωικούς εχθρούς. Από αυτές οι κυριότερες ασθένειες και εχθροί είναι: 
Η Σκωρίαση (Uromyces Fabae). Είναι ασθένεια παρασιτική η οποία οφείλεται σε μικρομύκητα της ομάδας των σκωριάσεων.

Παρουσιάζεται στα φύλλα των κουκιών, στα οποία σχηματίζει κηλίδες σε χρώμα πορτοκαλί, ή πλατείες γραμμές αποχρωματισμένες, με χνούδι σταχτί στην άνω επιφάνεια, και κατόπιν μαυριδερές. Ευνοείται με καιρόν υγρό και ζεστό, αλλά σπάνια κάνει μεγάλες ζημίες. Πρέπει να αποφεύγεται η παράχωση των αρρωστημένων φύλλων.
Ο Περονόσπορος (Peronospora Viciae). Προξενεί στα φύλλα κηλίδες ή ακριβέστερο λωρίδες κάθετες αποχρωματισμένες, οι οποίες σκεπάζονται κάτωθεν με ένα χνούδι σταχτοβιολέ. Δεν υπάρχει πρακτικός τρόπος για τη καταπολέμηση του. Σκλεροτίνια (Seletorina Libertiana). Οφείλεται σε μικρομύκητα, ο οποίος εκτός από τα κουκιά προσβάλλει και άλλα φυτά. Τα ασθενώντας φυτά σκεπάζονται, από το έδαφος και επάνω, με μια μούχλα ασπριδερή, σαν βαμβάκι. Τα σκληρά στίγματα παρουσιάζονται, επίσης, στην επιφάνεια και στο εσωτερικό των στελεχών. Για τη καταπολέμηση δεν υπάρχει κανένα αποτελεσματικό μέσο παρά το εκρίζωμα και καύσιμο των αρρωστημένων φυτών. Αξιοσύστατη είναι η αλλαγή της καλλιέργειας για λίγα χιόνια με φυτά μη προσβαλλόμενα από την αρρώστια αυτή.
Ο Λύκος (Orobanche Minor). Αυτός είναι ο πιο επικίνδυνος εχθρός των κουκιών.
Πρόκειται περί ενός φυτού αρκετά μεγάλου, το οποίο φυτρώνει επάνω στις ρίζες των και τούς απορροφά το χυμό.

Ο καυλός του έχει χρώμα σκούρο-κόκκινο, δεν έχει χλωροφύλλη και φέρει λέπια κιτρινωπά αντί φύλλων. Στη κορυφή έχει στάχυ από άνθη μαυριδερά ακανόνιστα. Οι σπόροι του διατηρούν την βλαστική τους δύναμη μέχρι δέκα χρόνια, και για να βλαστήσουν αρκεί να έλθουν σε συνάφεια με τις ρίζες του φιλόξενου φυτού. Εκεί αναπτύσσονται και μεγαλώνουν παρασιτικός σε βάρος του, απορροφώντας τούς χυμούς, με αποτέλεσμα την εξάντληση και την αποξήρανση του πάσχοντος φυτού. Στην Β. Εύβοια έχει εγκαταλειφθεί σχεδόν η καλλιέργεια των κουκιών, εξ αιτίας του φοβερού αυτού παρασίτου. Η απλούστερη καταπολέμηση του λύκου γίνεται με την αλλαγή της καλλιέργειας για 4-5 χρόνια, με φυτά όμως όχι ψυχανθή. Εάν ή προσβολή είναι μικρή πρέπει να ξεριζώνονται αμέσως μόλις παρουσιαστούν και πριν ακόμη τα παράσιτα σποριάσουν. Ωστόσο προλαμβάνεται εύκολα με την απολύμανση του σπόρου, σε διάλυση 2% θειικού χαλκού, όπου εμβαπτίζονται έως δύο ώρες περίπου.
Η Μελίγκρα (Aphis Papaveris). Παρουσιάζεται στις κορυφές και στα φύλλα των κουκιών, ιδίως με καιρό ψυχρό, ωσάν μαύρες ψείρες μαλακές, πού παράγουν μίαν μελιτώδη και κολλώδη ουσία.

Προκαλεί το σταμάτημα της αναπτύξεως και της καρποφορίας. Πολλές φορές, όταν ή προσβολή είναι πολύ έντονος, οι ζημίες αποβαίνουν ανυπολόγιστες. Καταπολεμείται ευκολότατα είτε με αποκοπή και καταστροφή των προσβεβλημένων κορυφών, είτε με 2—3 ραντίσματα σκέτης σαπουνάδας (3 οκ. σαπούνι σε 100 οκ. νερό) § μαζί μέ καπνό (4-5 οκ. καπνό με 1 ½ - 2 οκάδ. σαπούνι σε 100 οκ. νερό).
Ο Βρούχος (Bruchus Rufimanus).Είναι μικρό κολεόπτερο έντομο (σκαθάρι) μάκρους 6-7 χλμ., μαύρο, το οποίον προσβάλλει τα ξηρά κουκιά, καθώς και άλλα ψυχανθή» τα τρυπά και τρώγει το εσωτερικό της ψίχας τους. Το τέλειο θηλυκό έντομο γεννά τα αυγά του την άνοιξη στους λοβούς, κατά την περίοδο του σχηματισμοί}. Κατόπιν τα εκκολαπτόμενα άσπρα μικρά σκουληκάκια εισέρχονται από 1-2 σε κάθε σπόρο, όπου κατατρώνε την ψίχα όχι όμως και το φύτρο. Εκεί αφού τελειώσουν το βιολογικό τους κύκλο περί τα τέλη του χειμώνα, μεταμορφώνονται σε νύμφες και κατά τον Απρίλιο-Μάιο γίνονται ακμαία και εξέρχονται του σπόρου ανοίγοντας μια μικρή τρύπα στο σπόρο που κάθε ένα φιλοξενούταν. Τοιουτοτρόπως τα προσβαλλόμενα κουκιά χάνουν την εμπορική τους αξία. Αλλά και για σπόρο χρησιμοποιούμενα δεν έχουν καλή βλαστική ικανότητα και συνεπώς ικανοποιητική ανάπτυξη.
Προς αποφυγή του εντόμου αυτού πρέπει να χρησιμοποιούνται σπόροι υγιείς, απαλλαγμένου τούτου, πράγμα πού ελέγχεται εύκολα με τη τοποθέτηση των σπόρων στο νερό. Τότε οι βρούχοι βγαίνουν από τις τρύπες των και επιπλέουν στην επιφάνεια του νερού.
Τα κουκιά πού προορίζονται για φαγητό απαλλάσσονται του βρούχου με τη τοποθέτηση τους σε φούρνο με θερμοκρασία 50 βαθμών, όπου αφήνονται επί 5 λεπτά της ώρας. Τα έντομα καταστρέφονται αμέσως.
Ποικιλίες Οι σπουδαιότερες και πιο γνωστές ποικιλίες των κουκιών είναι οι εξής: 
Κουκιά πλατειά. Οι λοβοί αυτών είναι μάλλον κοντοί, αλλά τα σπυριά γίνονται πολύ μεγάλα και πλατειά, σχετικώς λεπτά. Είναι ποικιλία όψιμη και απαιτεί γόνιμα χώματα.
Κουκιά βιολέ. Αυτά χαρακτηρίζονται από τα σπυριά των, τα οποία, όταν ωριμάσουν αποκτούν χρώμα σκούρο βιολέ και αμύγδαλο ωχρόλευκο.
Κουκιά Σεβίλλης. Αυτά αποκτούν λοβούς, εξαιρετικώς μακριούς, με 8-12 σπυριά η και περισσότερα. Είναι πολύ πρώιμη ποικιλία, αλλά ευαίσθητη στο κρύο. Κουκιά κοινά. Είναι τα συνήθη κουκιά, τα οποία καλλιεργούνται για χλωρή ή ξηρά παραγωγή. Δεν είναι πολύ απαιτητικά και αντέχουν στο κρύο και την ξηρασία .
Κουκιά Χίου. Αυτά χαρακτηρίζονται από τους πολύ μακριούς λοβούς και την εξαιρετική τους ποιότητα. Τα σπυριά είναι μέτριου μεγέθους και σχετικός χονδρά. Επιτυγχάνουν καλύτερα σε θερμά μέρη.
Κουκιά φούλια. Αυτά κάνουν μικρούς λοβούς, με 2-4 σπυριά μεγέθους φασολιού. Ευδοκιμούν ιδίως στα θερμά μέρη. Σε ψυχρό κλίμα εκφυλίζονται η αποτυγχάνουν εντελώς.
Κουκιά φούλια βιολέ. Διαφέρουν από τα προηγούμενα μόνον, ως προς το χρωματισμό τού φλοιού, ο οποίος γίνεται βιολέ-σκούρος. Και οι δυο τελευταίες ποικιλίες καλλιεργούνται για παραγωγή ξηρών καρπών.
 

Καλλιέργεια χλωρών Κουκιών

Σπέρνονται κατά μήνα Σεπτέμβριο-Οκτώβριο για κατανάλωση των χλωρών καρπών. Λιπαίνουμε το χωράφι με κόπρο 1.500-2.000 οκ. και χημικό λίπασμα 0-12-7, 40-60 οκ.
Σκάβουμε σε βάθος 20-25 πόντους, σκεπάζουμε την κόπρο και το χημικό λίπασμα και έπειτα σπέρνουμε κατά γραμμές πού απέχουν μεταξύ των 60-70 πόντους. Απόσταση επάνω στις γραμμές 40-50 πόντους. Στα τοιχώματα των πρασιών φυτεύουμε μαρούλια και εν ελλείψει αρκετού χώρου του λαχανόκηπου σπέρνουμε και μεταξύ των κουκιών σπανάκι και άνηθο.
Απαιτούνται 5-6 οκ. σπόρου κατά στρέμμα η 20-24 δράμια για 10 τετρ. μέτρα. Ανοίγουμε μικρές τρύπες βάθους 6-7 πόντους και εκεί ρίχνουμε από 1-2 σπόρους και σκεπάζουμε. Μετά το φύτεμα κάνουμε σκάλισμα και αργότερα παράχωμα.
 Όταν σχηματιστούν αρκετοί καρποί, δέσουν ως κοινώς λέγεται, τότε τα κορφολογούμε και αφ’ ενός μεν ωριμάζουν τα κουκιά καλύτερα, αφ' ετέρου εμποδίζεται και η διάδοση της μελίγκρας που προσβάλλει τα κουκιά. Εάν επικρατεί κατά την άνοιξη ξηρασία, δίνουμε και λίγα ποτίσματα.
Το μάζεμα αρχίζει για τα χλωρά κουκιά 3 μήνες από της σποράς και γίνεται διαδοχικώς.
Απόδοση 2-3 χιλ. οκ. κατά στρέμμα ή 20-30 οκ. στα 10 τετρ. μέτρα.
Αρρώστιες: Περονόσπορος και σκωρίαση. Ραντίσματα με βορδιγάλλειο πολτό 2%.
Εχθροί: Μελίγκρα (αφίδες). Ραντίσματα με θειική νικοτίνη 80 δράμια, με σαπούνι 1/2 οκά στις 100 οκάδες.

Πηγή: Ο Λαχανόκηπος του σπιτιού-Νικολάου Βοσινιώτη

ftiaxno.gr