Εδώ θα βρείτε ένα μωσαϊκό θεμάτων . Κλείσαμε 10ετία και γι αυτό κάποιες αναρτήσεις έχουν αλλοιωθεί. Οι σελίδες που αναφέρω είναι τα νέα μου ιστολόγια που αλληλοστηρίζονται με αυτό εδώ το παλιό ... Σας ευχαριστώ!
Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2015
Εδώ είναι το κόλπο!
Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.
Υγεία
- Το κόλπο για να δεις την κοιλιά σου επίπεδη, μέσα σε δύο μέρες. Απλά,
εύκολα, γρήγορα. Δεν χρειάζεται να τρέφεσαι μόνο με μαρούλι μέχρι το…
earthshareme.com
Εάν το παιδί δεν αγαπήσει το βιβλίο
Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.
lifo.gr
«Εάν το παιδί δεν
αγαπήσει το βιβλίο, θα μείνει αμόρφωτο»
Ο Στέφανος Πατάκης, δημιουργός ενός από τους σημαντικότερους εκδοτικούς
οίκους στην Ελλάδα, μιλάει αποκλειστικά στη LiFO.
ΣΧΟΛΙΑ (0)
18830
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
"Πάντα υπήρχαν Κασσάνδρες που έλεγαν ότι το βιβλίο τελείωσε, ότι ήρθε το
τέλος της λογοτεχνίας… Εγώ αυτά δεν τα πιστεύω, το βιβλίο δεν
χάνεται..." Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
"Πάντα υπήρχαν Κασσάνδρες που έλεγαν ότι το βιβλίο τελείωσε, ότι ήρθε το
τέλος της λογοτεχνίας… Εγώ αυτά δεν τα πιστεύω, το βιβλίο δεν
χάνεται..." Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
Ο εκδοτικός οίκος συμπληρώνει φέτος σαράντα χρόνια δραστηριότητας και θα
ήθελα να μου πείτε πώς αποφασίσατε, ενώ είστε εκπαιδευτικός, να μπείτε
σε αυτή την περιπέτεια. Σε πολλά πράγματα μας οδηγεί η ίδια η ζωή. Ως
καθηγητής είχα εκδώσει μερικά επιτυχημένα βιβλία για τις εισαγωγικές
εξετάσεις. Αυτό το γεγονός και το ότι ο κόσμος του βιβλίου μού άνοιγε
νέες προοπτικές ήταν οι λόγοι της αλλαγής επαγγέλματος. Αλλά, μέχρι και
σήμερα, δεν έχω ξεχάσει την παλιά ιδιότητα του φιλόλογου. Ανάμεσα στα
άλλα, αφιερώνω πολλές ώρες την εβδομάδα στη συγγραφή και επιμέλεια ενός
μεγάλου Λεξικού της Νεοελληνικής Γλώσσας που ετοιμάζουμε.
Και ενώ για αρκετά χρόνια εκδίδατε μόνο βοηθήματα, αποφασίσατε να
εκδώσετε και βιβλία για παιδιά και νέους πρωτίστως. Υπάρχει ένα αυξημένο
ενδιαφέρον για τα παιδιά, το οποίο νομίζω ότι συνεχίζεται και
χαρακτηρίζει τον οίκο. Οργανώνει μαθητικούς διαγωνισμούς, δίνει μεγάλη
έμφαση, πέρα από τα βοηθήματα, στο παιδικό βιβλίο και συχνά τα παιδικά
βιβλία σας βραβεύονται. Τι πιστεύετε για τα παιδιά σήμερα, ενδιαφέρονται
για τα βιβλία, διαβάζουν;
Πολλά παιδιά διαβάζουν, υπάρχουν όμως και παιδιά που δεν τους δίνονται
τα κατάλληλα ερεθίσματα ώστε να ανοίξουν ένα βιβλίο. Το πρόβλημα,
κυρίως, είναι ότι η εκπαίδευση υστερεί σε μεγάλο βαθμό στο θέμα αυτό.
Μια απόδειξη είναι ότι κάθε μέρα παίρνουμε πέντε-δέκα γράμματα από
σχολεία που μας ζητούν βιβλία. Τα σχολεία δεν έχουν καθόλου βιβλία.
Πολλές φορές παίρνουμε συγκινητικά γράμματα από παιδιά, από σχολεία
φυλακών, από φυλακές και ψυχιατρεία... Όλοι ζητάνε εναγωνίως βιβλία!
Υπάρχει μια τρομερή αδιαφορία εκ μέρους του κράτους και του υπουργείου
Παιδείας καθώς και του υπουργείου Πολιτισμού όσον αφορά την προσπάθεια
εξοικείωσης του παιδιού με το βιβλίο. Από την άλλη, υπάρχει μια μερίδα
εκπαιδευτικών που καταβάλλουν προσπάθειες, παρά τις δυσκολίες που
αντιμετωπίζουν, να προωθήσουν το βιβλίο και την ιδέα της ανάγνωσης. Ένα
άλλο ζήτημα σχετικά με το λογοτεχνικό βιβλίο είναι ότι τα τελευταία
χρόνια η εκπαιδευτική διαδικασία προσπαθεί να μετατρέψει το μάθημα της
λογοτεχνίας σε θεωρία της λογοτεχνίας. Έτσι, όμως, δεν κάνουν το παιδί
αναγνώστη αλλά αντιμετωπίζουν το μάθημα όπως τα μαθηματικά, φέρνοντας
τους μαθητές αντιμέτωπους με δυσκολίες και προβλήματα. Αν το παιδί δεν
απολαύσει το κείμενο, το μάθημα δεν έχει καμία αξία! Ευθύνες, όμως,
έχουν και πολλοί γονείς που ενδιαφέρονται μόνο για τους βαθμούς των
παιδιών και νομίζουν ότι το παιδί θα φτάσει στη Γ' Λυκείου και θα
μπορέσει να σκεφτεί και να γράψει εκθέσεις στα καλά καθούμενα! Εάν το
παιδί δεν αγαπήσει το βιβλίο, θα μείνει αμόρφωτο. Αυτό είναι κάτι που
διαπιστώνεται διεθνώς. Ήδη στην Ευρώπη καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια
από τις κυβερνήσεις να έρθουν τα παιδιά κοντά στο βιβλίο. Εμείς,
δυστυχώς, δεν κάνουμε σχεδόν τίποτα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση
ενός διαγωνισμού που έγινε από το ΕΚΕΒΙ για να αγοραστούν, με χρήματα
από το ΕΣΠΑ, βιβλία για τις σχολικές βιβλιοθήκες. Μετά από καταγγελίες
που έγιναν για κακή επιλογή η επιτροπή παραιτήθηκε. Από τότε έχει
περάσει τόσος καιρός –περίπου δύο χρόνια– και ο υπουργός Πολιτισμού δεν
φρόντισε να ορίσει μια νέα επιτροπή. Μέχρι τώρα δεν έχει γίνει τίποτα. Ο
σύλλογός μας έχει επανειλημμένα επισημάνει αυτό το ζήτημα, αλλά δεν
λάβαμε καμία απολύτως απάντηση!
Οι εκδότες ήρθατε σε σύγκρουση με το υπουργείο και για την ενιαία τιμή
του βιβλίου.
Η ενιαία τιμή είναι ένα δραματικό δείγμα τού πόσο αδιάφορος είναι ο
πολιτικός κόσμος ως προς το θέμα του βιβλίου και του πολιτισμού. Για
μένα αυτή ήταν μια αποκαλυπτική εμπειρία. Στις συζητήσεις με κυβερνητικά
στελέχη ένιωθα ότι είχα έναν τοίχο απέναντί μου! Οι εκπρόσωποι της
κυβέρνησης είχαν προαποφασίσει τι θα κάνουν και μας άκουγαν απλώς για να
δείξουν ότι ενδιαφέρονται. Αντίθετα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδειξε
μεγάλο ενδιαφέρον και ήταν συγκινητική η συμπαράστασή του προς εμάς.
Ακόμα και ορισμένοι δημοσιογράφοι κράτησαν αρνητική στάση, και ανάμεσα
σε αυτούς και μερικοί που έχυναν δάκρυα λίγο πριν για την εγκατάλειψη
του βιβλίου. Αυτό που από παλιά λεγόταν, ότι οι κυβερνήσεις δεν θέλουν
ποτέ να προωθούν την παιδεία για να μην «ξυπνούν» οι πολίτες, εγώ το
θεωρούσα υπερβολή. Αρχίζω, όμως, να υποψιάζομαι ότι αυτή η άποψη έχει
μια δόση αλήθειας, ότι οι κυβερνήσεις θέλουν τον λαό αμόρφωτο, δεν
θέλουν να «ξυπνήσει».
"Αυτό που από παλιά λεγόταν, ότι οι κυβερνήσεις δεν θέλουν ποτέ να
προωθούν την παιδεία για να μην «ξυπνούν» οι πολίτες, εγώ το θεωρούσα
υπερβολή. Αρχίζω, όμως, να υποψιάζομαι ότι αυτή η άποψη έχει μια δόση
αλήθειας..." Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
"Αυτό που από παλιά λεγόταν, ότι οι κυβερνήσεις δεν θέλουν ποτέ να
προωθούν την παιδεία για να μην «ξυπνούν» οι πολίτες, εγώ το θεωρούσα
υπερβολή. Αρχίζω, όμως, να υποψιάζομαι ότι αυτή η άποψη έχει μια δόση
αλήθειας..." Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
Ξυπνάει, όμως, ο λαός, διαβάζουν οι Έλληνες;
Διαβάζουν, υπάρχει ένα ενδιαφέρον. Υπάρχει όμως κι ένα κακό, ότι το
βιβλίο εμπορευματοποιείται. Η ενιαία τιμή είχε μια λειτουργία ανακοπής
αυτού του ρεύματος. Έχουμε στραφεί πολύ στα best sellers. Αν προσέξετε
τις σχετικές λίστες που δημοσιεύονται, θα δείτε συνέχεια τους ίδιους
συγγραφείς, τον ίδιο τύπο βιβλίων – τις πιο πολλές φορές βιβλία που
ανήκουν στην κατηγορία των ελαφρών αναγνωσμάτων. Δεν υποστηρίζω ότι αυτά
τα βιβλία δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Υπάρχει κάποια στιγμή που θέλει
κανείς να χαλαρώσει, να διαβάσει κάτι ξεκούραστο. Ανθρώπινο είναι αυτό.
Δεν πρέπει, όμως, να στηρίζεται σε αυτά τα βιβλία όλη η εκδοτική
παραγωγή και εκεί να περιορίζεται το ενδιαφέρον μας. Στην προσπάθεια να
ανατραπεί ένα τέτοιο κλίμα τοποθετείται η λειτουργία της ενιαίας τιμής.
Αν δείτε τα best sellers που παρουσιάζουν οι μεγάλες αλυσίδες, εκεί θα
βρείτε τα βιβλία αυτά. Μερικά βιβλιοπωλεία που διευθύνονται από
ανθρώπους καλλιεργημένους, που διαβάζουν οι ίδιοι, που έχουν με τους
πελάτες τους μια επαφή και συζητάνε μαζί τους για το περιεχόμενο των
βιβλίων, έχουν στις λίστες τους εντελώς διαφορετικά βιβλία, βιβλία
σοβαρής λογοτεχνίας, δοκίμια κ.ά. Πρέπει να υπάρξει από κάτω μια μεγάλη
προσπάθεια, από τους βιβλιοπώλες, τους εκδότες, τους συγγραφείς
ιδιαίτερα, τους γονείς, ώστε να στραφεί ο κόσμος σε κάτι πιο σοβαρό.
Υπάρχει ελπίδα να πάνε κάποιοι παραπέρα, ξεκινώντας από την «ελαφριά»
λογοτεχνία;
Υπάρχει! Πιο εύκολο θα ήταν, αν είχαμε ένα κλίμα διαφορετικό, αν είχαμε
πιο ανεπτυγμένα βιβλιοπωλεία, με πιο κατατοπισμένους πωλητές. Εγώ, όμως,
το μεγάλο βάρος το ρίχνω στην εκπαίδευση. Σε μια ημερίδα για την
εκπαίδευση πριν από δυο-τρία χρόνια στο Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου στη
Θεσσαλονίκη είχα υποστηρίξει ότι το περιεχόμενο των μαθημάτων, από το
δημοτικό κιόλας, πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε το παιδί να οδηγείται
σταδιακά στην ενημέρωση, τη σκέψη και τον προβληματισμό σε σχέση με όλα
τα ζητήματα της κοινωνίας μας. Αυτό θα βοηθούσε πάρα πολύ ώστε να
κινήσουμε το ενδιαφέρον του παιδιού. Το παιδί, μεγαλώνοντας, όταν θα
βλέπει τον κόσμο όπως πραγματικά είναι, σταδιακά θα αποκτά προσωπική
κρίση. Πριν από μερικά χρόνια ποιος από εμάς περίμενε ότι η Ελλάδα θα
περνούσε τέτοια κρίση; Σήμερα, μετά από τέσσερα-πέντε χρόνια, πόσοι από
εμάς έχουν καταλάβει τι πραγματικά συνέβη; Οι περισσότεροι σύρονται από
το πολιτικό κόμμα που ακολουθούν. Από κάθε κόμμα λέγονται και αλήθειες
αλλά και χοντρά ψέματα. Εδώ βρίσκεται η αξία της μόρφωσης, με την οποία
μπορεί ο πολίτης να καταλαβαίνει τι λέει ο καθένας, να φιλτράρει τους
λόγους των πολιτικών και να αξιολογεί πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις.
Το μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα πώς το βλέπετε; Κοιτάξτε, πάντα
υπήρχαν Κασσάνδρες που έλεγαν ότι το βιβλίο τελείωσε, ότι ήρθε το τέλος
της λογοτεχνίας... Εγώ αυτά δεν τα πιστεύω, το βιβλίο δεν χάνεται.
Παλαιότερα το ίδιο έλεγαν σχετικά με τα e-books, ότι θα εξαφανίσουν το
έντυπο βιβλίο. Σήμερα, πια, το αντίθετο γίνεται αισθητό, ιδιαίτερα στην
Ευρώπη. Στην Αμερική έφτασε το e-book μέχρι ένα σημείο και εκεί
σταμάτησε. Στην Ευρώπη είναι πολύ χαμηλά. Για παράδειγμα, δεν
αντιπροσωπεύει ούτε το 1% των πωλήσεων γενικά του βιβλίου.
Οι εκδόσεις Πατάκη ασχολούνται με το e-book και τα multimedia. Σας
ενδιαφέρει η τεχνολογία; Βεβαίως. Σχεδόν κάθε βιβλίο που εκδίδεται τώρα
γίνεται συγχρόνως e-book. Multimedia είχαμε βγάλει παλαιότερα, αλλά δεν
πιάσανε. Από την άλλη μεριά, έχουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα. Εδώ και είκοσι
χρόνια περίπου έχουμε ξεκινήσει τη δημιουργία ενός μεγάλου Λεξικού
Νεοελληνικής Γλώσσας. Αυτό είναι μια τεράστια δουλειά, για την οποία
εργάζομαι και προσωπικά πάρα πολύ. Η πρώτη του έκδοση, ελπίζω σε
τρία-τέσσερα χρόνια, θα γίνει ηλεκτρονικά. Θα λειτουργήσει και
συνδρομητικά και με τη μορφή εφαρμογής (application). Αργότερα θα
υπάρξει και έντυπη έκδοση, υπολογίζω σε τέσσερις τόμους που θα φτάνουν
τις οκτώ-οκτώμισι χιλιάδες σελίδες. Παράλληλα, βέβαια, θα κυκλοφορήσουν
και συνεπτυγμένες μορφές.
Υπάρχει, θεωρείτε, οργανωμένη πολιτική για την προβολή του ελληνικού
βιβλίου στο εξωτερικό ή κάθε εκδότης προσπαθεί μόνος του;
Δυστυχώς, κάθε εκδότης κάνει ατομικές προσπάθειες, τα αποτελέσματα είναι
πενιχρά. Είναι κατανοητό ότι η γλώσσα μας, δεδομένου ότι απευθύνεται σε
έναν μικρό πληθυσμό, δεν μας βοηθάει. Για να μπορέσει ένα βιβλίο να
διαδοθεί στο εξωτερικό πρέπει πρώτα να μεταφραστεί στα αγγλικά.
Δυστυχώς, έχει επικρατήσει η αγγλοσαξονική κουλτούρα. Για να περάσει
όμως τα όρια της χώρας μας το ελληνικό βιβλίο, χρειάζεται μεγάλη
προσπάθεια. Κλείσαμε και το ΕΚΕΒΙ που κάτι προσπαθούσε να κάνει και πια
δεν υπάρχει καμία υποστήριξη από το κράτος. Καταλαβαίνω τα οικονομικά
προβλήματα που έχει η χώρα αλλά και στο παρελθόν δεν γινόταν τίποτα πολύ
διαφορετικό, ελπιδοφόρο. Εμείς, με τις δικές μας προσπάθειες,
κατορθώσαμε να έχουμε αρκετά βιβλία δικά μας που έχουν μεταφραστεί.
Είναι, μάλιστα, ενδεικτικό ότι πολλά παιδικά βιβλία έχουν αγοραστεί από
τη Νότια Κορέα, και το λέω αυτό γιατί με βάση την PISA (Διεθνές
Πρόγραμμα για την Αξιολόγηση των Μαθητών) πρώτη τα τελευταία χρόνια, για
το εκπαιδευτικό της σύστημα, έρχεται η Νότια Κορέα.
Από τις συνεργασίες που έχετε κάνει, για ποια είσαστε πιο περήφανος;
Δεν νομίζω ότι μπορώ να κάνω κάποια διάκριση, είμαστε περήφανοι για όλες
μας τις συνεργασίες. Αναφέρω μερικούς συγγραφείς (φοβάμαι ότι θα
παραλείψω πολλούς): η Ζωρζ Σαρή, η Μάρω Δούκα, η Σώτη Τριανταφύλλου, ο
Μένης Κουμανταρέας, ο Χρήστος Χωμενίδης, ο Ισίδωρος Ζουργός, ο Κώστας
Μουρσελάς, ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης, ο Μισέλ Φάις, ο Θόδωρος Γρηγοριάδης, η
Έρση Σωτηροπούλου, ο Σωτήρης Δημητρίου, η Μάιρα Παπαθανασοπούλου, η
Μαρία Σκιαδαρέση, ο Παντελής Καλιότσος, ο Αύγουστος Κορτώ, ο Θανάσης
Χειμωνάς... Επίσης, κάποιοι συγγραφείς της παιδικής λογοτεχνίας, όπως ο
Μάνος Κοντολέων, η Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, ο Βαγγέλης
Ηλιόπουλος, η Μαρία Παπαγιάννη, η Γαλάτεια Σουρέλη, η Αγγελική Βαρελλά, η
Μάρω Λοΐζου, η Λίτσα Ψαραύτη, η Βούλα Μάστορη, η Ελένη Δικαίου, ο
Φίλιππος Μανδηλαράς, η Αγγελική Δαρλάση, ο Ευγένιος Τριβιζάς κ.ά., αλλά
και πολλοί ξένοι συγγραφείς...
"Έλεγαν ότι τα e-books θα εξαφανίσουν το έντυπο βιβλίο. Σήμερα, πια, το
αντίθετο γίνεται αισθητό. Στην Ευρώπη τα e-books δεν αντιπροσωπεύουν
ούτε το 1% των πωλήσεων γενικά του βιβλίου..". Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
"Έλεγαν ότι τα e-books θα εξαφανίσουν το έντυπο βιβλίο. Σήμερα, πια, το
αντίθετο γίνεται αισθητό. Στην Ευρώπη τα e-books δεν αντιπροσωπεύουν
ούτε το 1% των πωλήσεων γενικά του βιβλίου..". Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
Το αγαπημένο σας βιβλίο ποιο είναι;
Δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσω ένα... Θα σας έλεγα ένα βιβλίο που είχα
διαβάσει στα φοιτητικά μου χρόνια και είχε ισχυρή επίδραση πάνω μου.
Πρόκειται για το βιβλίο του Ρίλκε Γράμματα σ' έναν νέο ποιητή. Από κει
και πέρα, έχω απολαύσει πολλά κλασικά βιβλία της ξένης λογοτεχνίας, και
οπωσδήποτε τους κλασικούς Έλληνες συγγραφείς με κείμενα όπως η τριλογία
του Τσίρκα, το Κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου, το Τρίτο Στεφάνι του Ταχτσή
αλλά και ο Παπαδιαμάντης ολόκληρος. Από τους Έλληνες ποιητές αγαπώ τον
Διονύσιο Σολωμό. Βεβαίως, τα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων είναι από τα
πρώτα ενδιαφέροντά μου και με έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό. Πέρα από
αυτά, οι προτιμήσεις μου στρέφονται και σε νεότερους φιλοσόφους και
οικονομολόγους.
Υπάρχει κάποιος συγγραφέας τον οποίο, ενώ θεωρείτε εξαιρετικό, το
ελληνικό κοινό δεν τον έχει ανακαλύψει ακόμα;
Είναι αρκετοί που δεν έχουν ακόμα βρει το κοινό που θα τους άξιζε. Πέρσι
εκδώσαμε το βιβλίο Η άσκηση του Ροτ, της βραβευμένης Βασιλικής
Ηλιοπούλου, το οποίο συνιστώ. Υπάρχουν συγγραφείς που είναι σημαντικοί
αλλά δεν είναι εύκολοι στην ανάγνωση.
Ποια είναι τα σχέδια του εκδοτικού οίκου για το μέλλον;
Θέλουμε να επενδύσουμε σε θέματα νέων τεχνολογιών, ιδίως στην
εκπαίδευση. Είμαστε σε επαφή με ξένους οίκους και προσπαθούμε από
κοινού. Στη λογοτεχνία προχωράμε, ιδιαίτερα στην παιδική. Συνεχίζουμε
τις προσπάθειες για προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας και σκέψης έξω
από τα ελληνικά σύνορα και εργαζόμαστε για την καλύτερη οργάνωση του
εκδοτικού οίκου. Είμαι εβδομήντα πέντε χρονών. Το προσωπικό μου στοίχημα
είναι να εκδοθεί το Λεξικό, για το οποίο σας έχω ήδη μιλήσει. Εργάζομαι
πάνω σε αυτό πάρα πολλές ώρες καθημερινά εδώ μέσα. Αν ήξερα ότι θα ήταν
τέτοιος άθλος, ίσως και να μην το ξεκινούσα. Η ελπίδα μου είναι, ακόμα
και όταν εγώ φύγω από εδώ, να συνεχίσουν οι υπόλοιποι, γιατί αυτό είναι
ένα λεξικό που δεν θα σταματήσει, θα ενημερώνεται κάθε μέρα! Ήδη έχουμε
έτοιμα 70.000 λήμματα. Μην ξεχνάτε ότι η νεοελληνική γλώσσα ξεκινά τον
12ο αιώνα. Θέλουμε ένα λεξικό που να διαφωτίζει τον σύγχρονο αναγνώστη
πάνω σε όλα τα θέματα της καθημερινότητας, να τον βοηθάει να ερμηνεύει
την πραγματικότητα που τον περιβάλλει. Μόνο αν ο λαός μορφωθεί, θα
περιοριστεί η απόλυτη εξουσία των διάφορων κέντρων. Ο Τόνι Μπεν,
ιστορικός ηγέτης των Εργατικών της Μεγάλης Βρετανίας, είχε πει: «Εάν
ποτέ συναντήσετε ένα ισχυρό πρόσωπο, τον Αδόλφο Χίτλερ, τον Ιωσήφ Στάλιν
ή τον Μπιλ Γκέιτς, να του θέσετε πέντε ερωτήματα: Τι εξουσία έχετε; Από
πού την αντλήσατε; Για ποιου τα συμφέροντα την ασκείτε; Σε ποιον
λογοδοτείτε; Πώς μπορούμε να σας ξεφορτωθούμε; Αν δεν μπορείτε να
ξεφορτωθείτε τους ανθρώπους που σας κυβερνούν, τότε δεν ζείτε σε
δημοκρατία!».
Τα κεντρικά γραφεία των εκδόσεων Πατάκη βρίσκονται στην Παναγή Τσαλδάρη
(Πειραιώς) 38. Το βιβλιοπωλείο Πατάκη στην οδό Ακαδημίας 65,
www.patakis.gr Πηγή: www.lifo.gr
"Πάντα υπήρχαν
Κασσάνδρες που έλεγαν ότι το βιβλίο τελείωσε, ότι ήρθε το τέλος της
λογοτεχνίας… Εγώ αυτά δεν τα πιστεύω, το βιβλίο δεν χάνεται..." Φωτό:
Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
Ο εκδοτικός οίκος συμπληρώνει φέτος σαράντα χρόνια δραστηριότητας και θα
ήθελα να μου πείτε πώς αποφασίσατε, ενώ είστε εκπαιδευτικός, να μπείτε
σε αυτή την περιπέτεια. Σε πολλά πράγματα μας οδηγεί η ίδια η ζωή. Ως
καθηγητής είχα εκδώσει μερικά επιτυχημένα βιβλία για τις εισαγωγικές
εξετάσεις. Αυτό το γεγονός και το ότι ο κόσμος του βιβλίου μού άνοιγε
νέες προοπτικές ήταν οι λόγοι της αλλαγής επαγγέλματος. Αλλά, μέχρι και
σήμερα, δεν έχω ξεχάσει την παλιά ιδιότητα του φιλόλογου. Ανάμεσα στα
άλλα, αφιερώνω πολλές ώρες την εβδομάδα στη συγγραφή και επιμέλεια ενός
μεγάλου Λεξικού της Νεοελληνικής Γλώσσας που ετοιμάζουμε.
Και ενώ για αρκετά χρόνια εκδίδατε μόνο βοηθήματα, αποφασίσατε να
εκδώσετε και βιβλία για παιδιά και νέους πρωτίστως. Υπάρχει ένα αυξημένο
ενδιαφέρον για τα παιδιά, το οποίο νομίζω ότι συνεχίζεται και
χαρακτηρίζει τον οίκο. Οργανώνει μαθητικούς διαγωνισμούς, δίνει μεγάλη
έμφαση, πέρα από τα βοηθήματα, στο παιδικό βιβλίο και συχνά τα παιδικά
βιβλία σας βραβεύονται. Τι πιστεύετε για τα παιδιά σήμερα, ενδιαφέρονται
για τα βιβλία, διαβάζουν;
Πολλά παιδιά διαβάζουν, υπάρχουν όμως και παιδιά που δεν τους δίνονται
τα κατάλληλα ερεθίσματα ώστε να ανοίξουν ένα βιβλίο. Το πρόβλημα,
κυρίως, είναι ότι η εκπαίδευση υστερεί σε μεγάλο βαθμό στο θέμα αυτό.
Μια απόδειξη είναι ότι κάθε μέρα παίρνουμε πέντε-δέκα γράμματα από
σχολεία που μας ζητούν βιβλία. Τα σχολεία δεν έχουν καθόλου βιβλία.
Πολλές φορές παίρνουμε συγκινητικά γράμματα από παιδιά, από σχολεία
φυλακών, από φυλακές και ψυχιατρεία... Όλοι ζητάνε εναγωνίως βιβλία!
Υπάρχει μια τρομερή αδιαφορία εκ μέρους του κράτους και του υπουργείου
Παιδείας καθώς και του υπουργείου Πολιτισμού όσον αφορά την προσπάθεια
εξοικείωσης του παιδιού με το βιβλίο. Από την άλλη, υπάρχει μια μερίδα
εκπαιδευτικών που καταβάλλουν προσπάθειες, παρά τις δυσκολίες που
αντιμετωπίζουν, να προωθήσουν το βιβλίο και την ιδέα της ανάγνωσης. Ένα
άλλο ζήτημα σχετικά με το λογοτεχνικό βιβλίο είναι ότι τα τελευταία
χρόνια η εκπαιδευτική διαδικασία προσπαθεί να μετατρέψει το μάθημα της
λογοτεχνίας σε θεωρία της λογοτεχνίας. Έτσι, όμως, δεν κάνουν το παιδί
αναγνώστη αλλά αντιμετωπίζουν το μάθημα όπως τα μαθηματικά, φέρνοντας
τους μαθητές αντιμέτωπους με δυσκολίες και προβλήματα. Αν το παιδί δεν
απολαύσει το κείμενο, το μάθημα δεν έχει καμία αξία! Ευθύνες, όμως,
έχουν και πολλοί γονείς που ενδιαφέρονται μόνο για τους βαθμούς των
παιδιών και νομίζουν ότι το παιδί θα φτάσει στη Γ' Λυκείου και θα
μπορέσει να σκεφτεί και να γράψει εκθέσεις στα καλά καθούμενα! Εάν το
παιδί δεν αγαπήσει το βιβλίο, θα μείνει αμόρφωτο. Αυτό είναι κάτι που
διαπιστώνεται διεθνώς. Ήδη στην Ευρώπη καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια
από τις κυβερνήσεις να έρθουν τα παιδιά κοντά στο βιβλίο. Εμείς,
δυστυχώς, δεν κάνουμε σχεδόν τίποτα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση
ενός διαγωνισμού που έγινε από το ΕΚΕΒΙ για να αγοραστούν, με χρήματα
από το ΕΣΠΑ, βιβλία για τις σχολικές βιβλιοθήκες. Μετά από καταγγελίες
που έγιναν για κακή επιλογή η επιτροπή παραιτήθηκε. Από τότε έχει
περάσει τόσος καιρός –περίπου δύο χρόνια– και ο υπουργός Πολιτισμού δεν
φρόντισε να ορίσει μια νέα επιτροπή. Μέχρι τώρα δεν έχει γίνει τίποτα. Ο
σύλλογός μας έχει επανειλημμένα επισημάνει αυτό το ζήτημα, αλλά δεν
λάβαμε καμία απολύτως απάντηση!
Οι εκδότες ήρθατε σε σύγκρουση με το υπουργείο και για την ενιαία τιμή
του βιβλίου.
Η ενιαία τιμή είναι ένα δραματικό δείγμα τού πόσο αδιάφορος είναι ο
πολιτικός κόσμος ως προς το θέμα του βιβλίου και του πολιτισμού. Για
μένα αυτή ήταν μια αποκαλυπτική εμπειρία. Στις συζητήσεις με κυβερνητικά
στελέχη ένιωθα ότι είχα έναν τοίχο απέναντί μου! Οι εκπρόσωποι της
κυβέρνησης είχαν προαποφασίσει τι θα κάνουν και μας άκουγαν απλώς για να
δείξουν ότι ενδιαφέρονται. Αντίθετα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδειξε
μεγάλο ενδιαφέρον και ήταν συγκινητική η συμπαράστασή του προς εμάς.
Ακόμα και ορισμένοι δημοσιογράφοι κράτησαν αρνητική στάση, και ανάμεσα
σε αυτούς και μερικοί που έχυναν δάκρυα λίγο πριν για την εγκατάλειψη
του βιβλίου. Αυτό που από παλιά λεγόταν, ότι οι κυβερνήσεις δεν θέλουν
ποτέ να προωθούν την παιδεία για να μην «ξυπνούν» οι πολίτες, εγώ το
θεωρούσα υπερβολή. Αρχίζω, όμως, να υποψιάζομαι ότι αυτή η άποψη έχει
μια δόση αλήθειας, ότι οι κυβερνήσεις θέλουν τον λαό αμόρφωτο, δεν
θέλουν να «ξυπνήσει».
"Αυτό που από παλιά λεγόταν, ότι οι κυβερνήσεις δεν θέλουν ποτέ να
προωθούν την παιδεία για να μην «ξυπνούν» οι πολίτες, εγώ το θεωρούσα
υπερβολή. Αρχίζω, όμως, να υποψιάζομαι ότι αυτή η άποψη έχει μια δόση
αλήθειας..." Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
"Αυτό που από παλιά λεγόταν, ότι οι κυβερνήσεις δεν θέλουν ποτέ να
προωθούν την παιδεία για να μην «ξυπνούν» οι πολίτες, εγώ το θεωρούσα
υπερβολή. Αρχίζω, όμως, να υποψιάζομαι ότι αυτή η άποψη έχει μια δόση
αλήθειας..." Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
Ξυπνάει, όμως, ο λαός, διαβάζουν οι Έλληνες;
Διαβάζουν, υπάρχει ένα ενδιαφέρον. Υπάρχει όμως κι ένα κακό, ότι το
βιβλίο εμπορευματοποιείται. Η ενιαία τιμή είχε μια λειτουργία ανακοπής
αυτού του ρεύματος. Έχουμε στραφεί πολύ στα best sellers. Αν προσέξετε
τις σχετικές λίστες που δημοσιεύονται, θα δείτε συνέχεια τους ίδιους
συγγραφείς, τον ίδιο τύπο βιβλίων – τις πιο πολλές φορές βιβλία που
ανήκουν στην κατηγορία των ελαφρών αναγνωσμάτων. Δεν υποστηρίζω ότι αυτά
τα βιβλία δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Υπάρχει κάποια στιγμή που θέλει
κανείς να χαλαρώσει, να διαβάσει κάτι ξεκούραστο. Ανθρώπινο είναι αυτό.
Δεν πρέπει, όμως, να στηρίζεται σε αυτά τα βιβλία όλη η εκδοτική
παραγωγή και εκεί να περιορίζεται το ενδιαφέρον μας. Στην προσπάθεια να
ανατραπεί ένα τέτοιο κλίμα τοποθετείται η λειτουργία της ενιαίας τιμής.
Αν δείτε τα best sellers που παρουσιάζουν οι μεγάλες αλυσίδες, εκεί θα
βρείτε τα βιβλία αυτά. Μερικά βιβλιοπωλεία που διευθύνονται από
ανθρώπους καλλιεργημένους, που διαβάζουν οι ίδιοι, που έχουν με τους
πελάτες τους μια επαφή και συζητάνε μαζί τους για το περιεχόμενο των
βιβλίων, έχουν στις λίστες τους εντελώς διαφορετικά βιβλία, βιβλία
σοβαρής λογοτεχνίας, δοκίμια κ.ά. Πρέπει να υπάρξει από κάτω μια μεγάλη
προσπάθεια, από τους βιβλιοπώλες, τους εκδότες, τους συγγραφείς
ιδιαίτερα, τους γονείς, ώστε να στραφεί ο κόσμος σε κάτι πιο σοβαρό.
Υπάρχει ελπίδα να πάνε κάποιοι παραπέρα, ξεκινώντας από την «ελαφριά»
λογοτεχνία;
Υπάρχει! Πιο εύκολο θα ήταν, αν είχαμε ένα κλίμα διαφορετικό, αν είχαμε
πιο ανεπτυγμένα βιβλιοπωλεία, με πιο κατατοπισμένους πωλητές. Εγώ, όμως,
το μεγάλο βάρος το ρίχνω στην εκπαίδευση. Σε μια ημερίδα για την
εκπαίδευση πριν από δυο-τρία χρόνια στο Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου στη
Θεσσαλονίκη είχα υποστηρίξει ότι το περιεχόμενο των μαθημάτων, από το
δημοτικό κιόλας, πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε το παιδί να οδηγείται
σταδιακά στην ενημέρωση, τη σκέψη και τον προβληματισμό σε σχέση με όλα
τα ζητήματα της κοινωνίας μας. Αυτό θα βοηθούσε πάρα πολύ ώστε να
κινήσουμε το ενδιαφέρον του παιδιού. Το παιδί, μεγαλώνοντας, όταν θα
βλέπει τον κόσμο όπως πραγματικά είναι, σταδιακά θα αποκτά προσωπική
κρίση. Πριν από μερικά χρόνια ποιος από εμάς περίμενε ότι η Ελλάδα θα
περνούσε τέτοια κρίση; Σήμερα, μετά από τέσσερα-πέντε χρόνια, πόσοι από
εμάς έχουν καταλάβει τι πραγματικά συνέβη; Οι περισσότεροι σύρονται από
το πολιτικό κόμμα που ακολουθούν. Από κάθε κόμμα λέγονται και αλήθειες
αλλά και χοντρά ψέματα. Εδώ βρίσκεται η αξία της μόρφωσης, με την οποία
μπορεί ο πολίτης να καταλαβαίνει τι λέει ο καθένας, να φιλτράρει τους
λόγους των πολιτικών και να αξιολογεί πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις.
Το μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα πώς το βλέπετε; Κοιτάξτε, πάντα
υπήρχαν Κασσάνδρες που έλεγαν ότι το βιβλίο τελείωσε, ότι ήρθε το τέλος
της λογοτεχνίας... Εγώ αυτά δεν τα πιστεύω, το βιβλίο δεν χάνεται.
Παλαιότερα το ίδιο έλεγαν σχετικά με τα e-books, ότι θα εξαφανίσουν το
έντυπο βιβλίο. Σήμερα, πια, το αντίθετο γίνεται αισθητό, ιδιαίτερα στην
Ευρώπη. Στην Αμερική έφτασε το e-book μέχρι ένα σημείο και εκεί
σταμάτησε. Στην Ευρώπη είναι πολύ χαμηλά. Για παράδειγμα, δεν
αντιπροσωπεύει ούτε το 1% των πωλήσεων γενικά του βιβλίου.
Οι εκδόσεις Πατάκη ασχολούνται με το e-book και τα multimedia. Σας
ενδιαφέρει η τεχνολογία; Βεβαίως. Σχεδόν κάθε βιβλίο που εκδίδεται τώρα
γίνεται συγχρόνως e-book. Multimedia είχαμε βγάλει παλαιότερα, αλλά δεν
πιάσανε. Από την άλλη μεριά, έχουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα. Εδώ και είκοσι
χρόνια περίπου έχουμε ξεκινήσει τη δημιουργία ενός μεγάλου Λεξικού
Νεοελληνικής Γλώσσας. Αυτό είναι μια τεράστια δουλειά, για την οποία
εργάζομαι και προσωπικά πάρα πολύ. Η πρώτη του έκδοση, ελπίζω σε
τρία-τέσσερα χρόνια, θα γίνει ηλεκτρονικά. Θα λειτουργήσει και
συνδρομητικά και με τη μορφή εφαρμογής (application). Αργότερα θα
υπάρξει και έντυπη έκδοση, υπολογίζω σε τέσσερις τόμους που θα φτάνουν
τις οκτώ-οκτώμισι χιλιάδες σελίδες. Παράλληλα, βέβαια, θα κυκλοφορήσουν
και συνεπτυγμένες μορφές.
Υπάρχει, θεωρείτε, οργανωμένη πολιτική για την προβολή του ελληνικού
βιβλίου στο εξωτερικό ή κάθε εκδότης προσπαθεί μόνος του;
Δυστυχώς, κάθε εκδότης κάνει ατομικές προσπάθειες, τα αποτελέσματα είναι
πενιχρά. Είναι κατανοητό ότι η γλώσσα μας, δεδομένου ότι απευθύνεται σε
έναν μικρό πληθυσμό, δεν μας βοηθάει. Για να μπορέσει ένα βιβλίο να
διαδοθεί στο εξωτερικό πρέπει πρώτα να μεταφραστεί στα αγγλικά.
Δυστυχώς, έχει επικρατήσει η αγγλοσαξονική κουλτούρα. Για να περάσει
όμως τα όρια της χώρας μας το ελληνικό βιβλίο, χρειάζεται μεγάλη
προσπάθεια. Κλείσαμε και το ΕΚΕΒΙ που κάτι προσπαθούσε να κάνει και πια
δεν υπάρχει καμία υποστήριξη από το κράτος. Καταλαβαίνω τα οικονομικά
προβλήματα που έχει η χώρα αλλά και στο παρελθόν δεν γινόταν τίποτα πολύ
διαφορετικό, ελπιδοφόρο. Εμείς, με τις δικές μας προσπάθειες,
κατορθώσαμε να έχουμε αρκετά βιβλία δικά μας που έχουν μεταφραστεί.
Είναι, μάλιστα, ενδεικτικό ότι πολλά παιδικά βιβλία έχουν αγοραστεί από
τη Νότια Κορέα, και το λέω αυτό γιατί με βάση την PISA (Διεθνές
Πρόγραμμα για την Αξιολόγηση των Μαθητών) πρώτη τα τελευταία χρόνια, για
το εκπαιδευτικό της σύστημα, έρχεται η Νότια Κορέα.
Από τις συνεργασίες που έχετε κάνει, για ποια είσαστε πιο περήφανος;
Δεν νομίζω ότι μπορώ να κάνω κάποια διάκριση, είμαστε περήφανοι για όλες
μας τις συνεργασίες. Αναφέρω μερικούς συγγραφείς (φοβάμαι ότι θα
παραλείψω πολλούς): η Ζωρζ Σαρή, η Μάρω Δούκα, η Σώτη Τριανταφύλλου, ο
Μένης Κουμανταρέας, ο Χρήστος Χωμενίδης, ο Ισίδωρος Ζουργός, ο Κώστας
Μουρσελάς, ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης, ο Μισέλ Φάις, ο Θόδωρος Γρηγοριάδης, η
Έρση Σωτηροπούλου, ο Σωτήρης Δημητρίου, η Μάιρα Παπαθανασοπούλου, η
Μαρία Σκιαδαρέση, ο Παντελής Καλιότσος, ο Αύγουστος Κορτώ, ο Θανάσης
Χειμωνάς... Επίσης, κάποιοι συγγραφείς της παιδικής λογοτεχνίας, όπως ο
Μάνος Κοντολέων, η Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, ο Βαγγέλης
Ηλιόπουλος, η Μαρία Παπαγιάννη, η Γαλάτεια Σουρέλη, η Αγγελική Βαρελλά, η
Μάρω Λοΐζου, η Λίτσα Ψαραύτη, η Βούλα Μάστορη, η Ελένη Δικαίου, ο
Φίλιππος Μανδηλαράς, η Αγγελική Δαρλάση, ο Ευγένιος Τριβιζάς κ.ά., αλλά
και πολλοί ξένοι συγγραφείς...
"Έλεγαν ότι τα e-books θα εξαφανίσουν το έντυπο βιβλίο. Σήμερα, πια, το
αντίθετο γίνεται αισθητό. Στην Ευρώπη τα e-books δεν αντιπροσωπεύουν
ούτε το 1% των πωλήσεων γενικά του βιβλίου..". Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
"Έλεγαν ότι τα e-books θα εξαφανίσουν το έντυπο βιβλίο. Σήμερα, πια, το
αντίθετο γίνεται αισθητό. Στην Ευρώπη τα e-books δεν αντιπροσωπεύουν
ούτε το 1% των πωλήσεων γενικά του βιβλίου..". Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LiFO
Το αγαπημένο σας βιβλίο ποιο είναι;
Δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσω ένα... Θα σας έλεγα ένα βιβλίο που είχα
διαβάσει στα φοιτητικά μου χρόνια και είχε ισχυρή επίδραση πάνω μου.
Πρόκειται για το βιβλίο του Ρίλκε Γράμματα σ' έναν νέο ποιητή. Από κει
και πέρα, έχω απολαύσει πολλά κλασικά βιβλία της ξένης λογοτεχνίας, και
οπωσδήποτε τους κλασικούς Έλληνες συγγραφείς με κείμενα όπως η τριλογία
του Τσίρκα, το Κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου, το Τρίτο Στεφάνι του Ταχτσή
αλλά και ο Παπαδιαμάντης ολόκληρος. Από τους Έλληνες ποιητές αγαπώ τον
Διονύσιο Σολωμό. Βεβαίως, τα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων είναι από τα
πρώτα ενδιαφέροντά μου και με έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό. Πέρα από
αυτά, οι προτιμήσεις μου στρέφονται και σε νεότερους φιλοσόφους και
οικονομολόγους.
Υπάρχει κάποιος συγγραφέας τον οποίο, ενώ θεωρείτε εξαιρετικό, το
ελληνικό κοινό δεν τον έχει ανακαλύψει ακόμα;
Είναι αρκετοί που δεν έχουν ακόμα βρει το κοινό που θα τους άξιζε. Πέρσι
εκδώσαμε το βιβλίο Η άσκηση του Ροτ, της βραβευμένης Βασιλικής
Ηλιοπούλου, το οποίο συνιστώ. Υπάρχουν συγγραφείς που είναι σημαντικοί
αλλά δεν είναι εύκολοι στην ανάγνωση.
Ποια είναι τα σχέδια του εκδοτικού οίκου για το μέλλον;
Θέλουμε να επενδύσουμε σε θέματα νέων τεχνολογιών, ιδίως στην
εκπαίδευση. Είμαστε σε επαφή με ξένους οίκους και προσπαθούμε από
κοινού. Στη λογοτεχνία προχωράμε, ιδιαίτερα στην παιδική. Συνεχίζουμε
τις προσπάθειες για προώθηση της ελληνικής λογοτεχνίας και σκέψης έξω
από τα ελληνικά σύνορα και εργαζόμαστε για την καλύτερη οργάνωση του
εκδοτικού οίκου. Είμαι εβδομήντα πέντε χρονών. Το προσωπικό μου στοίχημα
είναι να εκδοθεί το Λεξικό, για το οποίο σας έχω ήδη μιλήσει. Εργάζομαι
πάνω σε αυτό πάρα πολλές ώρες καθημερινά εδώ μέσα. Αν ήξερα ότι θα ήταν
τέτοιος άθλος, ίσως και να μην το ξεκινούσα. Η ελπίδα μου είναι, ακόμα
και όταν εγώ φύγω από εδώ, να συνεχίσουν οι υπόλοιποι, γιατί αυτό είναι
ένα λεξικό που δεν θα σταματήσει, θα ενημερώνεται κάθε μέρα! Ήδη έχουμε
έτοιμα 70.000 λήμματα. Μην ξεχνάτε ότι η νεοελληνική γλώσσα ξεκινά τον
12ο αιώνα. Θέλουμε ένα λεξικό που να διαφωτίζει τον σύγχρονο αναγνώστη
πάνω σε όλα τα θέματα της καθημερινότητας, να τον βοηθάει να ερμηνεύει
την πραγματικότητα που τον περιβάλλει. Μόνο αν ο λαός μορφωθεί, θα
περιοριστεί η απόλυτη εξουσία των διάφορων κέντρων. Ο Τόνι Μπεν,
ιστορικός ηγέτης των Εργατικών της Μεγάλης Βρετανίας, είχε πει: «Εάν
ποτέ συναντήσετε ένα ισχυρό πρόσωπο, τον Αδόλφο Χίτλερ, τον Ιωσήφ Στάλιν
ή τον Μπιλ Γκέιτς, να του θέσετε πέντε ερωτήματα: Τι εξουσία έχετε; Από
πού την αντλήσατε; Για ποιου τα συμφέροντα την ασκείτε; Σε ποιον
λογοδοτείτε; Πώς μπορούμε να σας ξεφορτωθούμε; Αν δεν μπορείτε να
ξεφορτωθείτε τους ανθρώπους που σας κυβερνούν, τότε δεν ζείτε σε
δημοκρατία!».
Τα κεντρικά γραφεία των εκδόσεων Πατάκη βρίσκονται στην Παναγή Τσαλδάρη
(Πειραιώς) 38. Το βιβλιοπωλείο Πατάκη στην οδό Ακαδημίας 65,
www.patakis.gr Πηγή: www.lifo.gr
«Ουζερί Τσιτσάνης»
Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.
Συναντήσαμε
τον Μανoυσο Μανουσάκη ένα πρωϊνό σε κάποιο καφέ των Εξαρχείων λίγο πριν
κυκλοφορήσει η ταινία του «Ουζερί Τσιτσάνης» και μιλήσαμε φυσικά για…
Συναντήσαμε τον Μανoυσο Μανουσάκη ένα πρωϊνό σε κάποιο καφέ των Εξαρχείων λίγο πριν κυκλοφορήσει η ταινία του «Ουζερί Τσιτσάνης» και μιλήσαμε φυσικά για τον μεγάλο του... έρωτα, όπως ο ίδιος αποκαλεί το φιλμ. «Είμαι ερωτευμένος ακόμη με την ταινία που μόλις ολοκληρώσαμε, δεν μπορώ να την απατήσω με κάποια άλλη (ακόμα)», λέει.
iefimerida: Έχεις κάνει μια πάρα πολύ ωραία και συναισθηματικά φορτισμένη ταινία. Εγώ συγκινήθηκα πολλές φορές. Ήταν αυτός ο αρχικός σου σκοπός;
Μ.Μ: Στόχος μας είναι μέσα από την συγκίνηση να γνωρίσουμε τους ήρωές μας, να ταυτιστούμε με αυτούς, να υποφέρουμε και να χαρούμε μαζί τους. Μέσα από την συγκίνηση και την ταύτιση να πούμε αυτό που θέλουμε να συζητήσουμε με τους θεατές. Και αυτό που θέλουμε να συζητήσουμε είναι απλό: Ποτέ πια φασισμός, πότε πια μισαλλοδοξία.
iefimerida: Επανέρχεσαι σε ένα θεματικό μοτίβο σου που θα το έλεγα σχηματικά “Απαγορευμένος Έρωτας”. Κατέφυγες σε αυτό λόγω του βιβλίου ή ήταν μια δική σου δραματική επιλογή;
Μ.Μ.: Στο βιβλίο του Σκαμπαρδώνη, που μας ενέπνευσε, ο έρωτας των δύο νέων δεν είναι στο πρώτο επίπεδο. Όλα τα γεγονότα της ταινίας υπάρχουν και στο βιβλίο, μετατοπίσαμε το κέντρο βάρους. Ήταν δική μας επιλογή η μετατόπιση του κέντρου βάρους στην ερωτική ιστορία κρατώντας τις ποιοτικές ισορροπίες με την ιστορία του Τσιτσάνη και την περιγραφή της εποχής και της Εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης του τότε.
iefimerida: Σεναριακά η ταινία έχει τέσσερα μέτωπα. Τον έρωτα της Εστρέας, το Ουζερί του Τσιτσάνη, την ελληνική αντίσταση, και το δράμα των Εβραίων. Σχεδόν μπορείς να καλύψεις ακόμα μια τετράωρη ταινία.
Μ.Μ.: Το βιβλίο του Σκαμπαρδώνη είναι ένας χρυσοφόρος ποταμός. Χαρακτήρες, καταστάσεις, γεγονότα, διαστάσεις απέραντες, το κάθε τι ένας κόκκος χρυσού. Εμείς απλά απλώσαμε το δίχτυ. Θα έλεγα ότι η ταινία έχει τρία αλληλοσυμπληρωνόμενα μέτωπα: Μια εποχή – ένας μεγάλος συνθέτης – ένας καταιγιστικός έρωτας. Τα τρία μέτωπα είναι άρρηκτα δεμένα, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και συμπληρώνουν το ψηφιδωτό του χρόνου και του τόπου.
iefimerida: Πόσο πιστά ακολούθησες το βιβλίο. Επειδή δεν το έχω διαβάσει δεν ξέρω αν η θέση της ταινίας όσο αφορά την προδοσία το Αρχιραβίνου είναι τεκμηριωμένη. Ο Σκαμπαρδώνης την υποστηρίζει; Έχεις αναδείξει το Εβραϊκό στοιχείο με αποτέλεσμα να διαπερνά σχεδόν κάθε σκηνή της ταινίας. Σχεδόν ξαναγράφεις κινηματογραφικά την ιστορία της παγίδευσης των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τους ίδιους τους αρχηγούς της. Τι λένε γι' αυτό στη Θεσσαλονίκη; Συμφωνούν;
Μ.Μ.: Το κέντρο βάρος του βιβλίου είναι διαφορετικό. Με τους σεναριογράφους δουλέψαμε πολύ με ιστορικό σύμβουλο, διαβάσαμε πολύ, μιλήσαμε με ανθρώπους που έζησαν τα γεγονότα στην εφηβεία τους και κατόρθωσαν να επιβιώσουν από την φρίκη. Με νεώτερους που η ιστορική τους μνήμη είναι συναισθηματικά ζωντανή από τις διηγήσεις των προγόνων τους. Ο Αρχιραβίνος της εποχής, ο Κόρετζ, είναι ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο. Καταγράψαμε, για πρώτη φορά κινηματογραφικά, την ιστορία του ολοκαυτώματος της Εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης με την μεγαλύτερη δυνατή πιστότητα. Μάθαμε την καθημερινότητα της εποχής, τον τρόπο συμπεριφοράς, τις σχέσεις και μας γοήτευσε η δύναμη του κοινωνικού και οικογενειακού ιστού. Επί μήνες ζούσαμε κυριολεκτικά στην εποχή του ’42. Όσοι έχουν δει την ταινία συμφωνούν με την στάση και την θέση που παίρνει στα γεγονότα.
iefimerida: Έχεις πολλά στοιχεία και λεπτομέρειες εποχής όπως ο ναζί κινηματογραφιστής που φιλμάρει με μια Αριφλεξ αθέατος στο βάθος. Αυτό μου δείχνει μια σοβαρή πληροφόρηση για τα γεγονότα και μια σοβαρή δουλειά πάνω στα στοιχεία της εποχής.
Μ.Μ.: Οι Ναζί κινηματογραφούσαν και φωτογράφιζαν όλες τις φρικαλεότητες που διέπρατταν. Ψάξαμε και βρήκαμε πολλά αυθεντικά αντικείμενα της εποχής. «Ο Θεός κρύβεται στις λεπτομέρειες» (Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε). Ζήσαμε την εποχή στο μεδούλι της.
iefimerida: Πώς εξηγείς το γεγονός πως σε μια τόσο κρίσιμη και άσχημη οικονομικά περίοδο για την Ελλάδα ο κινηματογράφος δίνει όχι μόνο διεθνή βραβεία αλλά και η παραγωγή έχει αυξηθεί κατακόρυφα.
Μ.Μ.: Η φτώχεια κατεργάζεται τέχνες…. Ο κόσμος θέλει να εκφραστεί, να βρεί αποκούμπι, να χαλαρώσει είτε γελώντας είτε κλαίγοντας λυτρωτικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τους δημιουργούς που είναι μέλη αυτής της κοινωνίας, ζουν μέσα σε αυτήν, την αφουγκράζονται και θέλουν να την εκφράσουν είτε ρεαλιστικά είτε αλληγορικά. Σε δύσκολες στιγμές είναι ένας τρόπος να λες «δεν το βάζω κάτω».
iefimerida: Έχεις κάποιο άλλο σχέδιο στο μυαλό σου για μια επόμενη ταινία;
Μ.Μ.: Είμαι ερωτευμένος ακόμη με την ταινία που μόλις ολοκληρώσαμε, δεν μπορώ να την απατήσω με κάποια άλλη (ακόμα.)
Iefimerida: Έχεις κάνει μια ωραία ταινία που εύχομαι να πάει καλά και στις αίθουσες.
Μ.Μ.: Ευχαριστώ πολύ.
Λίγα λόγια για την ταινία
Βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Γιώργου Σκαμπαρδώνη η ταινία διαδραματίζεται στη Θεσσαλονίκη το 1942-1943. Στην υπό γερμανική κατοχή πόλη, ο Γιώργος και η Εστρέα είναι ερωτευμένοι. Όμως ο έρωτας ανάμεσα σε έναν Χριστιανό και μία Εβραία είναι απαγορευμένος. Η περιπετειώδης ιστορία αγάπης, παγιδευμένη ανάμεσα σε ένα απάνθρωπο ολοκληρωτικό καθεστώς και τον παραλογισμό των φυλετικών διακρίσεων, βρίσκει καταφύγιο στο ιστορικό Ουζερί Τσιτσάνης. Εκεί ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης Βασίλης Τσιτσάνης διανύει τα πιο δημιουργικά του χρόνια και συνθέτει τα πιο γνωστά του τραγούδια, ανάμεσα στα οποία και την καθοριστική Συννεφιασμένη Κυριακή.
Σκηνοθεσία: Μανούσος Μανουσάκης
Παίζουν: Ανδρέας Κωνσταντίνου, Χάρης Φραγκούλης, Χριστίνα Χειλά–Φαμέλη, Βασιλική Τρουφάκου, Γιάννης Στάνκογλου, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Λάκης Κομνηνός, Αλμπέρτο Εσκενάζυ, Μαρία Καβουκίδου, Μιχάλης Αεράκης, Γιάννης Αϊβαζής, Ξανθή Γεωργίου, Θοδωρής Αντωνιάδης
Διαβάστε κριτική για την ταινία ΕΔΩ.
Καρυδοκουραμπιέδες Αρκαδίας
Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.
Κάντε κλικ στον τίτλο ή τη φωτογραφία για να δείτε τα υλικά και την εκτέλεση
icookgreek.com|Από Klio Kabouri
Υλικά
- Για περίπου 60 καρυδάτα
- 1 κιλό καρυδόψιχα
- 8 ασπράδια αυγού
- 1 φλιτζάνι φριγανιά τριμμένη
- 1 φλιτζάνι ζάχαρη
- 1 κουταλιά της σούπας κανέλλα
- 1/2 κουταλάκι του γλυκού γαρίφαλο
- Για το πασπάλισμα
- ανθόνερο
- ζάχαρη άχνη
Εκτέλεση
- Αλέθετε τα καρύδια στο μπλέντερ και τα ανακατεύετε με τη ζάχαρη, τη φριγανιά, και τα κανελογαρίφαλα.
- Χτυπάτε τα ασπράδια σε σφιχτή μαρέγκα και την ανακατεύετε με το μείγμα των καρυδιών. Παίρνετε μικρές ποσότητες από το μείγμα και πλάθετε μισοφέγγαρα.
- Τα αραδιάζετε σε βουτυρωμένο ταψί και τα ψήνετε σε μέτριο προθερμασμένο φούρνο στους 175° C για 15'.
- Όταν τα βγάλετε από το φούρνο, τα αλείφετε με ανθόνερο και τα πασπαλίζετε με ζάχαρη άχνη.
"Τσέχωφ", σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά
Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.
Εννιά
και τέταρτο. Θέατρο του Νέου Κόσμου και «Τσέχωφ». Στο άκουσμα και μόνο
του «Τσέχωφ» ξέρεις ή μάλλον φαντάζεσαι τι θα δεις. Κι όμως η παράσταση
αυτή ανέτρεψε κ
www.evart.gr|Από ΕΛΕΝΗ ΜΟΛΦΕΤΑ
Εννιά και τέταρτο. Θέατρο του Νέου
Κόσμου και «Τσέχωφ». Στο άκουσμα και μόνο του «Τσέχωφ» ξέρεις ή μάλλον
φαντάζεσαι τι θα δεις. Κι όμως η παράσταση αυτή ανέτρεψε κάθε φαντασία ή
προσδοκία μου.
«Από πού να αρχίσω και που να τελειώσω»
σκέφτομαι... όταν αντικρίζω μια τέτοια παράσταση όπως η συγκεκριμένη.
Είναι από τις λίγες φορές, που ο λόγος του Τσέχωφ κατάφερε να φτάσει στα
αφτιά μου, με μια τρομερή απλότητα! «Απλό... τι δύσκολο και τι μαγικό
όταν επιτυγχάνεται», σκέφτομαι ενώ βρίσκομαι ήδη στο «μικρόκοσμο» του
Τσέχωφ.
Στον κάτω χώρο του Θεάτρου του Νέου
Κόσμου, τέσσερις πλατούλες με μοναδική συντροφιά τις ανάσες τους είναι
πάνω στη σκηνή, καθώς ο κόσμος γεμίζει την αίθουσα. Ένα κάδρο φωτίζεται
πάνω στον τοίχο της σκηνής.
Είναι ο Άντον Πάβλοβιτς Τσέχωφ (1860 -
1904) ρώσος δραματουργός, συγγραφέας και γιατρός, ένας από τους
σημαντικότερους συγγραφείς διηγημάτων στην ιστορία. Στα έργα του
βλέπουμε τη φθορά της καθημερινής ζωής, ενώ οι ήρωες «ξοδεύουν» τη ζωή
τους μέσα στην πνιγηρή ατμόσφαιρα της ρώσικης επαρχίας. Δεν είναι τόσο
βαρύγδουπο, όσο ακούγεται... Ανθρώπους περιγράφει με τα μάτια της εποχής
του.
Οι πλατούλες τον κοιτάζουν. Το φως σβήνει και η παράσταση αρχίζει... ή μήπως είχε ήδη αρχίσει;
Στον τοίχο εκτός από το κάδρο του ο
Άντον Πάβλοβιτς Τσέχωφ είναι και άλλα διάφορα αντικείμενα, απλά,
καθημερινά. Δεν είναι τυχαία εκεί σκέφτομαι κι όντως αυτά τη μικρά και
απλά αντικείμενα στα χέρια των τεσσάρων ηθοποιών αλλάζουν μορφές και μας
ταξιδεύουν από ιστορία σε ιστορία. Άλλος ένα συνοδός στο ταξίδι αυτό
είναι οι εσωτερικές τρυφερές μελωδίες του Πάρη Θωμόπουλου και του Παύλου
Κατσιβέλη. Εύστοχα το δελτίο τύπου χαρακτηρίζει την παράσταση ως «μια
μουσική κωμωδία-παιχνίδι εξερεύνησης στη ζωή και το έργο του
σπουδαιότερου Ρώσου θεατρικού συγγραφέα, Α. Π. Τσέχωφ, συντεθειμένη από
τα δράματα, τις κωμωδίες, τα διηγήματα, τις νουβέλες αλλά και την
αλληλογραφία του.» Ακριβώς αυτό είναι το ταξίδι που μας προσφέρει
απλόχερα! Μέσα από τις «βλαβερές συνέπειες του καπνού», την «αρκούδα»,
το «μαύρο μοναχό» κ.α.
Έξυπνη, σύγχρονη, με πολύ όμορφες
ιδιαιτερότητες η σκηνοθετική ματιά του Δημήτρη Μυλωνά. Καθώς πέρα από
ένα καλαίσθητο σκηνικό, πέρα από μια εξαιρετική δραματουργική
επεξεργασία των κειμένων, η εστίαση του ήταν στους ηθοποιούς. Κατ'
επέκταση τα έργα του Τσέχωφ εκεί εστιάζουν... στον άνθρωπο, στην ύπαρξη.
Όπως και να το κάνουμε, είναι κάτι μαγικό να βλέπεις ηθοποιούς να
παραδίνονται ψυχή και σώματι μέσα σε αυτό. Εκτός από το ταλέντο, αυτό
αναπόφευκτα σηματοδοτεί δουλειά και αγάπη. Αυτό για μένα καθιστά μια
παράσταση επιτυχημένη. Η δουλειά και η αγάπη. Είδα και τα δύο. Μια ομάδα
υπό την καθοδήγηση ενός σκηνοθέτη που εστιάζει στην ουσία του έργου.
Γιατί η μαγεία κρύβεται στην αλήθεια. Όπως κι αν μεταφράζεται αυτή για
τον καθένα. Εκεί βλέπεις και την επικοινωνία με το θεατή, αν θα λάβει το
μήνυμα! Δεν έχει σημασία κατά την ταπεινή μου γνώμη, αν είναι γνωστοί
άγνωστοι ηθοποιοί, νέοι ή μεγαλύτεροι, σημασία έχει τι επικοινωνείς και
πως το επικοινωνείς.
Στη συγκεκριμένη παράσταση επιτέλους
είδα να υπάρχει ουσία, η οποία πηγάζει μέσα από τέσσερις ανθρώπους. Οι
οποίοι με έκαναν να γελάσω, να δακρύσω, να κάνω ένα πέρασμα μέσα από
διάφορα συναισθήματα, με τα μάτια τους. Τέσσερα υπερταλαντούχα πλάσματα,
γιατί μόνο ως πλάσματα μπορώ να τα χαρακτηρίσω, με τρομερό χειρισμό της
φωνής, του σώματος (την κίνηση έχει επιμεληθεί η Νατάσα Σαραντοπούλου),
της ανάσας τους περνώντας αβίαστα και συνέχεια μέσα σε διαφορετικούς
κόσμους της κωμικοτραγικής φύσης της ανθρώπινης ζωής. Γνήσια λειτουργία
ηθοποιών σε όλη της το μεγαλείο!
Μια πολυδιάστατη παράσταση με πολλές
αναφορές και ένα μπλέξιμο διαφόρων ιδεών ως προς την απόδοση των έργων
του Τσέχωφ επί σκηνής. Μια παράσταση που περνάει μέσα από την κλασική
κατηγοριοποίηση του Ευρωπαϊκού θεάτρου, το μουσικό θέατρο, το θέατρο
μορφών και τα σύνθετα θεάματα. Ένας συνδυασμός μέσω του οποίου ο
Δημήτρης Μυλωνάς με τον Αλέξανδρo Αχτάρ, τη Μυρτώ Γκόνη, τον Πάρη
Θωμόπουλο και τον Παναγιώτη Μπρατάκο δημιούργησαν ένα «μικρόκοσμο» του
Τσέχωφ με μεγάλη αλήθεια!
Αυτό που δε μπορώ να εξηγήσω είναι πως
αυτό το ειλικρινές ψάξιμο μέσα στο έργο στου Τσέχωφ παραδίδεται με μια
τρομερή απλότητα από ηθοποιούς πολυεργαλεία καθ' όλη τη διάρκεια της
παράστασης. Οι ηθοποιοί μεταμορφώνονται από τον ένα ρόλο στον άλλο επί
σκηνής με έντονες ερμηνείες, δημιουργούν πολύ δυνατές στιγμές κι όλα
φαντάζουν τόσο απλά. Σκηνές καθημερινής ζωής δίχως φανερή αλληλουχία,
δίχως εκρήξεις και εξαιρετικές περιστάσεις. «Βλέπεις τη ζωή όχι μόνο
μέσα από τις κορυφές και τις αβύσσους της, αλλά μέσα από την τριγύρω σου
καθημερινότητα». Τα πρόσωπα αγωνίζονται να επικοινωνήσουν αλλά δεν τα
καταφέρνουν. Βλέπεις επίσης απίστευτες φωτογραφίες της συγκεκριμένης
παράστασης, που φέρουν όλη τη μαγεία που κρύβει ο Τσέχωφ. Απλοί
άνθρωποι... Σαν κι εμάς.
155 χρόνια μετά από τη γέννηση του Αντον
Τσέχωφ (1860-1904) το έργο του παραμένει τόσο σύγχρονο σαν ανατομία μες
στην ανθρώπινη ψυχή. Με ήρωες σύμβολα, καταστάσεις καθημερινές, φράσεις
απλές αλλά βαθιά ποιητικές.
«Η πρώτη γνωριμία με τα έργα του είναι
συχνά απογοητευτική, με δυο-τρία λόγια συνοψίζεις την υπόθεση. Η γοητεία
τους όμως δεν βρίσκεται στο διάλογο ή στην πλοκή, αλλά στο νόημα το
κρυμμένο κάτω από τα λόγια, στις παύσεις και στις σιωπές, στην ψυχική
δράση των ηρώων»: αυτό επεσήμανε ο πρώτος σκηνοθέτης των έργων του
Τσέχωφ, Κονσταντίν Στανισλάφσκι.
Τελειώνοντας η παράσταση, μια φράση τιτιβίζει στο κεφάλι μου.
«Τα πάντα ρει και ουδέν μένει.» [Ηράκλειτος 544-484 π.Χ]
Οπουδήποτε. Οτιδήποτε. Οποιοσδήποτε.
«Τα πάντα ρει και ουδέν μένει.» [Ηράκλειτος 544-484 π.Χ]
Οπουδήποτε. Οτιδήποτε. Οποιοσδήποτε.
Κι όλα αυτά επί σκηνής. Στην παράσταση
«Τσέχωφ». Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της παράστασης για αυτή
την υπέροχη μιάμιση ώρα που μας προσέφεραν. Η πιο ζωντανή παρουσία του
«Τσέχωφ» σε έργο που έχω δει!
η βάση της χρονολόγησης
Η Maria Dimitriou κοινοποίησε τη φωτογραφία του χρήστη Bυζαντινών Ιστορικά.
Bυζαντινών Ιστορικά
π.Χ. -- μ.Χ.
Το κοσμοϊστορικό γεγονός της Γέννησης και η βάση της χρονολόγησης
Στον αρχαίο κόσμο, όπως είναι γνωστό, υπήρχαν διάφορα γεγονότα, τα οποία χρησιμοποιούνταν ως βάση χρονολόγησης. Στην αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιούσαν ως επί το πλείστον, ως βάση χρονολόγησης το έτος της έναρξης των ολυμπιακών αγώνων, οι οποίοι υποτίθεται, ότι είχαν αρχίσει το 776 π.Χ. Οι Ρωμαίοι είχαν ως βάση το έτος κτίσεως της Ρώμης, η οποία, υποτίθεται ότι συνέβη το750 π.Χ. Στα χρόνια του Χριστού και ως τον 6ο μ.Χ. αιώνα ίσχυε το ρωμαϊκό σύστημα χρονολόγησης.
Η Εκκλησία, ακολουθούσε τυπικά το ισχύον ρωμαϊκό σύστημα, μη έχοντας τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει δικό της σύστημα με βάση την χρονολόγηση του έτους Γεννήσεως του Χριστού. Το έτος 532 μ.Χ. ένας λόγιος μοναχός στο Βυζάντιο, ο Διονύσιος ο Μικρός, κατά διαταγή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού και τη σύμφωνη γνώμη του Πατριάρχη Ιωάννη Α΄ ανέλαβε το εγχείρημα να συντάξει νέο σύστημα με βάση το έτος της Γεννήσεως του Χριστού.
Δεν ήταν εύκολη υπόθεση με τα μέσα της εποχής εκείνης.Έπρεπε να μετατρέψει όλα τα έως τότε γεγονότα της ιστορίας από τα πολλά ισχύοντα συστήματα χρονολόγησης με βάση το έτος Γεννήσεως του Χριστού. Ευνόητο ήταν να κάνει σοβαρά λάθη. Το σημαντικότερο λάθος του ήταν να ορίσει ως χρονολογία της κτίσεως της Ρώμης το έτος 754 π.Χ. και όχι το 750. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι ο Ηρώδης (στη διάρκεια της βασιλείας του γεννήθηκε ο Χριστός), πέθανε το 4π.Χ. Οι Ιστορικοί και οι Αστρονόμοι υπολογίζουν ότι ο Χριστός γεννήθηκε ανάμεσα στο 7 – 4 π.Χ. (αν ακολουθήσουμε το ισχύον ημερολόγιο ). Επίσης το έτος της Γεννήσεως του Χριστού ο Διονύσιος ο Μικρός το εξέλαβε ως έτος 1 μ.Χ. και όχι ως έτος 0, όπως έπρεπε να θεωρηθεί.
Το νέο σύστημα χρονολόγησης καθιερώθηκε στο εξής ως το ισχύον σύστημα, τόσο στο Βυζάντιο, όσο και στους άλλους λαούς. Οι μετέπειτα ειδικοί διαπίστωσαν το σημαντικό λάθος του Διονυσίου, αλλά το δέχτηκαν ως είχε, διότι εάν επιχειρούσαν νέα διόρθωση, θα δημιουργούνταν μεγάλη αναστάτωση στην χρονολόγηση της παγκόσμιας ιστορίας. Έτσι ενώ γνωρίζουμε, ότι η Γέννηση του Χριστού έγινε περίπου το 4-6 π.Χ. δεχόμαστε συμβατικά το έτος 1μ.Χ. ως χρονολογία της Γεννήσεώς Του.
Γιατί καθιερώθηκε η 25η Δεκεμβρίου;
Το ότι ο Χριστός γεννήθηκε 25 Δεκεμβρίου, το είχαν αποφασίσει, ήδη, από το 336 μ.Χ και ο λόγος ήταν ότι έπρεπε να αντικατασταθεί μια σημαντική γιορτή. Οι πιστοί της προηγούμενης θρησκείας, γιόρταζαν τις ημέρες εκείνες τη μεγάλη γιορτή της γέννησης του Ήλιου (Dies Solis Invectis Natalis). Κατά την αστρονομία 23 – 25 Δεκεμβρίου είναι οι μέρες του χειμερινού ηλιοστάσιου. Μέχρι τον 7ο – 8ο αιώνα δημιουργούνταν προβλήματα με την ημερομηνία αυτή. Για παράδειγμα: ο Επιφάνιος (315 – 403) είχε προτείνει την 6η Ιανουαρίου ως ημέρα γέννησης του Χριστού, ενώ ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (ο μεγαλύτερος θεολόγος του β΄αιων.) είχε προτείνει τη 18η Νοεμβρίου.
Εικόνα: H Γέννηση του Xριστού. Nαός της Παντάνασσας στο Mυστρά (1428).
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Δημοφιλείς αναρτήσεις
-
Maria Dimitriou 1 Απριλίου στις 3:51 μ.μ. · exypnes-idees.gr 7 Μοναδικά φυτά εσωτερικού χώρου που δεν χρε...
-
Ο χρήστης Maria Dimitriou κοινοποίησε μια δημοσίευση . 17 Ιουλίου 2017 · Η Anna Nikolaidou κοινοποίησε ένα βίντεο σ...
-
Ο Σταφυλίνακας Kλικ στη φωτογραφία για περισσότερα http://toperivoli.com/content/%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%...
-
http://share24.gr/9-tropi-gia-na-antidrasis-otan-kapios-se-pligosi/ 9 Τρόποι για να Αντιδράσεις Όταν Κάποιος σε Πληγώσει - share24.gr...
-
Maria Dimitriou κοινοποίησε μια δημοσίευση του George Styl Όταν ήμουν μικρός η γιαγιά μου τα έβαζε στο καντήλι για φυτίλι !!! Ξε...
-
Η Maria Dimitriou κοινοποίησε ένα σύνδεσμο . 4 σημάδια-καμπανάκια ότι ο μεταβολισμός σας είναι στα κόκκινα και κιν...
-
Η Maria Dimitriou κοινοποίησε τη δημοσίευση του χρήστη Bossnews.gr . · Πως να απαλλαγείτε από το νύχι που μπαίνει μέσα στο δέρμ...
-
Maria Dimitriou 22 Αυγούστου στις 12:22 π.μ. · olympospress.blogspot.com Γιατί οι Δελφοί έστειλαν τους Σ...
-
Βασιλόπιτα τσουρέκι ΥΛΙΚΑ: 35 γρμ. βούτυρο γάλακτος πρόβειο 35 γρμ. βούτυρο αγελάδος 100 γρμ. γάλα φρέσκο 160 γρμ. ζάχαρη άχνη...
-
Η Maria Dimitriou κοινοποίησε τη δημοσίευση της Dimitra Nikolaou . Η αρμπαρόριζα η θαυματουργή για τα νεύρα &...